Klauzula drag along – dyskusji ciąg dalszy
dr hab. Andrzej Szlęzak
Autor jest profesorem Uniwersytetu Humanistycznospołecznego SWPS w Warszawie oraz Of Counsel w kancelarii „Sołtysiński, Kawecki & Szlęzak” (ORCID: 0000-0003-4281-2966).
Klauzula drag along – dyskusji ciąg dalszy
Autor krytycznie omawia pogląd Krzysztofa Jasińskiego wyrażony w artykule ogłoszonym w „Przeglądzie Prawa Handlowego” 2021/5, uznając ten pogląd za niezasadny. W szczególności, pojęcie „umowy zobowiązującej” nie różni się w żadnym istotnym względzie od pojęcia „umowy przedwstępnej” w rozumieniu art. 389 k.c. W związku z tym wszelkie ograniczenia wynikające z ustawy dla tej ostatniej umowy znajdą też zastosowanie do „umowy zobowiązującej” w ujęciu zaproponowanym przez Krzysztofa Jasińskiego.
Słowa kluczowe: prawo cywilne, zobowiązania, umowa przedwstępna, klauzula drag along
dr hab. Andrzej Szlęzak
The author is a professor at the SWPS University of Social Sciences and Humanities in Warsaw; Of Counsel at „Sołtysiński, Kawecki & Szlęzak” Law Firm, Poland (ORCID: 0000-0003-4281-2966).
Drag Along Clause – discussion continued
The author critically reviews the proposal put forth by Krzysztof Jasiński in his article published in „Przegląd Prawa Handlowego” 2021/5, considering it to be unfounded. In particular, the concept of an “obligating agreement” does not differ in any material respect from that of a “preliminary agreement” set forth in Article 389 of the Civil Code. In connection therewith, all the statutory restrictions applicable to the latter contract would also apply to the “obligating agreement”, in the meaning proposed by Krzysztof Jasiński.
Keywords: civil law, obligations, preliminary agreement, drag along clause
Bibliografia / References
Jasiński K., Klauzula drag-along – podejście alternatywne, „Przegląd Prawa Handlowego” 2021/5.
Krajewski M., Umowa przedwstępna, Warszawa 2002.
Krajewski M. [w:] System Prawa Prywatnego, red. Z. Radwański, t. 5, Prawo zobowiązań – część ogólna, red. K. Osajda, Warszawa 2020.
Mazur P., Klauzule drag-along jako umowy przedwstępne na rzecz osoby trzeciej, „Przegląd Prawa Handlowego” 2020/12.
Szlęzak A., Klauzule drag along i tag along – głos w dyskusji, „Przegląd Prawa Handlowego” 2021/3.
Włodyka S., Spyra M. [w:] System Prawa Handlowego, red. S. Włodyka, A. Szumański, t. 5, Prawo umów handlowych, red. M. Stec, Warszawa 2017.
dr Maciej Giaro
Katedra Prawa Cywilnego Porównawczego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Warszawski (ORCID: 0000-0001-5073-6612).
Odpowiedzialność pełnomocnika niewiedzącego o wygaśnięciu umocowania lub zlecenia – problem relacji art. 105, art. 103 § 3 i art. 749 k.c.
Artykuł podejmuje problematykę odpowiedzialności odszkodowawczej pełnomocnika wobec drugiej strony na podstawie art. 103 § 3 k.c. w przypadku, gdy nie wiedział on o wygaśnięciu umocowania i konsekwentnie działał w jego pierwotnych granicach. Rozważania podzielono na dwie części: pierwszą poświęconą pełnomocnictwu izolowanemu oraz drugą poświęconą pełnomocnictwu związanemu ze zleceniem, co wymaga dodatkowo uwzględnienia art. 749 k.c. przewidującego ochronę zleceniobiorcy niewiedzącego o wygaśnięciu zlecenia.
Słowa kluczowe: rzekomy pełnomocnik, pierwotnie umocowany, wygaśnięcie umocowania, odpowiedzialność odszkodowawcza, zlecenie
dr Maciej Giaro
Department of Commercial Law, Faculty of Law and Administration, University of Warsaw, Poland (ORCID: 0000-0001-5073-6612).
Liability of Attorney-in-Fact Unaware of the Expiration of the Power of Attorney or Mandate. The Problem of the Relationship Between Article 105, Article 103(3) and Article 749 of the Civil Code
The article discusses the question of liability in damages of an attorney-in-fact towards the other party on the basis of Article 103(3) of the Civil Code if the attorney was unaware of the expiry of the power of attorney and consistently acted within its original limits. The reflections are divided into two parts: the first one discusses a standalone power of attorney, while the second focuses on a power of attorney linked with a mandate, where it is necessary to additionally take into account Article 749 of the Civil Code, which provides for protecting the mandatary who is unaware of the expiration of mandate.
Keywords: apparent attorney-in-fact, originally authorized person, expiration of a power of attorney, liability in damages, mandate
Bibliografia / References
Bork R., Allgemeiner Teil des Bürgerlichen Gesetzbuchs, Tübingen 2016.
Drapała P. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 3, cz. 2, Zobowiązania, red. J. Gudowski, Warszawa 2013.
Giaro M., Z problematyki pozoru pełnomocnictwa – pierwotnie umocowany, „Przegląd Prawa Handlowego” 2021/5.
Gutowski M. [w:] Kodeks cywilny, t. 3, Komentarz. Art. 627–1088, red. M. Gutowski, Warszawa 2019.
Jezioro J. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Warszawa 2019.
Kapusta P. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. M. Załucki, Warszawa 2019.
Koller A., Der gute und der böse Glaube im allgemeinen Schuldrecht, Freiburg 1985.
Kopaczyńska-Pieczniak K. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 3, Zobowiązania. Część szczególna, red. A. Kidyba, Warszawa 2014.
Leptien U. [w:] Soergel. Bürgerliches Gesetzbuch mit Einführungsgesetz und Nebengesetzen. Allgemeiner Teil 2. §§ 104-240, red. M. Wolf, Stuttgart 1999.
Longchamps de Berier R., Uzasadnienie projektu kodeksu zobowiązań, z. 4, Warszawa 1934.
Machnikowski P. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Warszawa 2019.
Machnikowski P., Prawne instrumenty ochrony zaufania przy zawieraniu umowy, Wrocław 2010.
Maier-Reimer G. [w:] Erman. Bürgerliches Gesetzbuch, red. H.P. Westermann, B. Grunewald, G. Maier-Reimer, Köln 2017.
Moskwa L., Moskwa P. [w:] Kodeks cywilny, t. 1, Komentarz. Art. 1–352, red. M. Gutowski, Warszawa 2018.
Nesterowicz M. [w:] Kodeks cywilny z komentarzem, t. 2, red. J. Winiarz, Warszawa 1989.
Ogiegło L. [w:] Kodeks cywilny, t. 2, Komentarz. Art. 450–1088. Przepisy wprowadzające, red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2021.
Pazdan M. [w:] Kodeks cywilny, t. 1, Komentarz. Art. 1–44910, red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2020.
Pinior P. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 1, Część ogólna (art. 1–125), red. M. Habdas, M. Fras, Warszawa 2018.
Rudnicki S., aktualizacja R. Trzaskowski [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 1, Część ogólna, red. J. Gudowski, Warszawa 2014.
Schäfer H. [w:] Bürgerliches Gesetzbuch. Kommentar. §§ 1-480, t. 1, red. H.G. Bamberger, H. Roth, W. Hau, R. Poseck, München 2019.
Schilken E. [w:] Staudinger. Kommentar zum Bürgerlichen Gesetzbuch mit Einführungsgesetz und Nebengesetzen. Buch 1. Allgemeiner Teil. §§ 164–240, red. S. Herrler, Berlin 2014.
Sobolewski P. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Część ogólna, t. 1, red. K. Osajda, Warszawa 2017.
Strugała R. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Warszawa 2019.
Sylwestrzak A. [w:] M. Balwicka-Szczyrba, M. Glicz, A. Sylwestrzak, Pełnomocnictwo. Komentarz, Warszawa 2020.
Smyk M., Pełnomocnictwo według kodeksu cywilnego, Warszawa 2010.
Szczerski J. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 2, red. J. Ignatowicz, Warszawa 1972.
Szpunar A. [w:] System prawa cywilnego, t. 3, cz. 2, Prawo zobowiązań – część szczegółowa, red. S. Grzybowski, Ossolineum 1976.
Topolewski K., Przedmiot zobowiązania z umowy zlecenia, Warszawa 2015.
Uliasz R. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. M. Załucki, Warszawa 2019.
Widerski P., Pełnomocnictwo w prawie polskim, Warszawa 2018.
Zakrzewski P. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 4, Zobowiązania. Część szczególna (art. 535–7649), red. M. Habdas, M. Fras, Warszawa 2018.
dr Łukasz Węgrzynowski
Autor jest radcą prawnym w Warszawie (ORCID: 0000-0002-7567-3758).
Przedawnienie roszczeń z nieważnej umowy kredytu frankowego
Problematyka przedawnienia nie została uregulowana w dyrektywie Rady 93/13/EWG z 5.04.1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich, niemniej bardzo istotnie wpływa na zasady realizacji roszczeń z niedozwolonych postanowień umownych. Jest to szczególnie widoczne w sprawach dotyczących kredytu frankowego. Przyczyn tego stanu rzeczy jest kilka. Można tu wskazać szczególne właściwości konstrukcji wykorzystywanych przy dochodzeniu roszczeń z niedozwolonych postanowień umownych. Trzeba też podkreślić, że przepisy Kodeksu cywilnego nie zawierają kompleksowej regulacji dotyczącej rozliczeń stron z nieważnej umowy wzajemnej, przez co nie zapewniają możliwości symetrycznego rozliczenia stron w razie stwierdzenia nieważności umowy.
Słowa kluczowe: niedozwolone postanowienia umowne, konsument, nienależne świadczenie, nieważność umowy, przedawnienie, uznanie niewłaściwe, nadużycie prawa, kredyt frankowy
dr Łukasz Węgrzynowski
The author is an attorney at law in Warsaw, Poland (ORCID: 0000-0002-7567-3758).
Limitation of Claims under Invalid CHF Loan Agreements
The question of limitation is not regulated in Council Directive 93/13/EEC of 5 April 1993 on unfair terms in consumer contracts, however it has a very significant impact on the principles of pursuing claims under abusive contractual provisions. This is particularly visible in cases concerning CHF loans. There are a few reasons why things are so. In particular, we can indicate the particularities of the constructions used in pursuing claims under abusive contractual provisions. It should also be stressed that the Polish Civil Code does not contain a comprehensive regulation of the settlements between parties to an invalid mutual contract, therefore it does not ensure the parties’ ability to make a symmetrical settlement if the contract is declared null and void.
Keywords: unfair contractual provisions, consumer, undue performance, invalidity of a contract, limitation, improper acknowledgement (of debt), abuse of right, CHF loan
Bibliografia / References
Ciepła H., Dochodzenie roszczeń z umów kredytów frankowych, Warszawa 2021.
Korpalski M. [w:] J. Czabański, T. Konieczny, M. Korpalski, Przewodnik frankowicza, Warszawa 2020.
Półtorak N., Ochrona uprawnień wynikających z prawa Unii Europejskiej w postępowaniach krajowych, Warszawa 2010.
Węgrzynowski Ł., Teoria salda czy teoria dwóch kondykcji? Zasady rozliczeń z nieważnej umowy kredytu frankowego, „Przegląd Prawa Handlowego” 2021/5.
Węgrzynowski Ł., Wadliwość umowy kredytu frankowego, „Przegląd Prawa Handlowego” 2021/4.
dr Grzegorz Sikorski
Autor jest adiunktem w Katedrze Prawa Handlowego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego oraz adwokatem (ORCID: 0000-0002-1523-7946).
Maciej Zejda
Autor jest asystentem w Katedrze Prawa Handlowego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego oraz adwokatem (ORCID: 0000-0002-4637-4484).
Udział w autorstwie tekstu:
Grzegorz Sikorski – 50%
Maciej Zejda – 50%
Nieważność umowy kredytu denominowanego i indeksowanego – wnioski z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości
Tematem opracowania jest przedstawienie głównych argumentów zawartych w wyroku Trybunału Sprawiedliwości zapadłym na skutek zapytania prejudycjalnego sądu polskiego (sprawa C-260/18, Kamil Dziubak i Justyna Dziubak przeciwko Raiffeisen Bank International AG) przemawiających za ewentualnym stwierdzeniem nieważności umowy kredytu denominowanego lub indeksowanego zawierającej klauzule nieuczciwe. Autorzy wskazali też na warunki, które Trybunał Sprawiedliwości uważa za konieczne do spełnienia, aby taka umowa została utrzymana w mocy. Możliwe jest to w dwóch sytuacjach. Po pierwsze, jeśli luki powstałe w umowie na skutek usunięcia z nich klauzul abuzywnych można zastąpić przepisami dyspozytywnymi lub innymi, na co strony się zgadzają. Drugi taki przypadek zachodzi wówczas, gdy konsument godzi się na związanie umową zawierającą klauzule nieuczciwe, bo jest to dla niego korzystniejsze niż stwierdzenie jej nieważności. W ostatniej części artykułu autorzy stawiają do dyskusji temat ewentualnych innych podstaw, które mogłyby posłużyć stwierdzeniu nieważności umowy.
Słowa kluczowe: kredyty indeksowane, kredyty denominowane, postanowienia abuzywne, klauzula indeksacyjna, nieważność umowy kredytu
dr Grzegorz Sikorski
The author is an assistant professor at the Department of Commercial Law, Faculty of Law and Administration, University of Gdansk, and an advocate, Poland (ORCID: 0000-0002-1523-7946).
Maciej Zejda
The author is an assistant lecturer at the Department of Commercial Law, Faculty of Law and Administration, University of Gdansk, and an advocate, Poland (ORCID: 0000-0002-4637-4484).
Authors’ contributions:
Grzegorz Sikorski – 50%
Maciej Zejda – 50%
Voidness of a Foreign Currency Denominated or Indexed Loan Agreement. Conclusions from the Case Law of the Court of Justice
The subject of this article is to discuss the main arguments included in the judgment issued by the Court of Justice in response to request for a preliminary ruling by the District Court in Warsaw (case C-260/18, Kamil Dziubak, Justyna Dziubak v. Raiffeisen Bank International) concerning the possible statement that a foreign currency denominated or indexed mortgage loan agreement containing unfair clauses is void. The authors analyse the conditions which the CJEU believes have to be met for such an agreement to remain in force. Such outcome is possible in two instances. It may take place if the gaps in the agreement resulting from the removal of abusive clauses can be replaced with specific provisions designed for such purpose or other provisions agreed by the parties. Alternatively, the consumer may agree to be bound by an agreement containing unfair clauses because it is more favourable for him/her than pronouncing the whole agreement void. The last part of the article is devoted to discussing other, non-consumer-related grounds for pronouncing such toxic mortgage loans void.
Keywords: indexed loans, foreign currency denominated loans, abusive provisions, indexation clause, voidness of a loan agreement
Bibliografia / References
Grebieniow A., Osajda K., Kredyty walutowe. Węzłowe zagadnienia, „Studia i Analizy Sądu Najwyższego. Materiały Naukowe”, t. 7, Warszawa 2019.
Karasek-Wojciechowicz I., Wpływ niedozwolonego charakteru klauzuli na związanie stron umową, „Transformacje Prawa Prywatnego” 2018/2.
Karolak M., Ziemiak M.P., Kilka uwag na tle wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 3.10.2019 r. w sprawie Dziubak przeciwko Raiffeisen Bank (C-260/18), „Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego” 2020/1.
Krajewski D., Charakter prawny typowej umowy o kredyt denominowany do waluty innej niż waluta polska, cz. 2, „Monitor Prawniczy” 2017/22.
Kuniewicz Z., Ofiarski Z., Problem dopuszczalności przekształcenia kredytu denominowanego lub indeksowanego do waluty obcej w kredyt w walucie polskiej z uwagi na abuzywność klauzuli walutowej (uwagi na tle relacji art. 69 PrBank do art. 3581 § 2 KC) [w:] Życie umowy konsumenckiej po uznaniu jej postanowienia za nieuczciwe na tle orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE, red. M. Romanowski, Warszawa 2017.
Molis J. [w:] Prawo bankowe. Komentarz, t. 1, Komentarz do art. 1–92, red. F. Zoll, Kraków 2005.
Ofiarski Z., Prawo bankowe. Komentarz, LEX 2013.
Romanowski M., Życie umowy konsumenckiej po uznaniu jej postanowienia za nieuczciwe [w:] Życie umowy konsumenckiej po uznaniu jej postanowienia za nieuczciwe na tle orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE, red. M. Romanowski, Warszawa 2017.
Sikorski G., Prawo bankowe. Komentarz, Warszawa 2015.
Wierzbowski M., Niedozwolony mechanizm ustalania przez bank kursu waluty, „Monitor Prawniczy” 2019/22.
Zemke J., Zarządzanie w warunkach ryzyka kredytu hipotecznego indeksowanego walutą obcą [w:] Rynek kapitałowy – szanse i bariery, red. T. Czerwińska, A.Z. Nowak, Warszawa 2017.
dr Rafał Woźniak
Autor jest wykładowcą w Akademii Leona Koźmińskiego w Warszawie oraz adwokatem (ORCID: 0000-0002-5405-8676).
Obowiązek prospektowy w przypadku zbiegu ofert papierów wartościowych skierowanych do inwestorów kwalifikowanych oraz osób fizycznych i prawnych
Oferty publiczne papierów wartościowych stanowią kluczowy element aktywności na rynku kapitałowym. Aktywność ta musi być jednak przeprowadzona z uwzględnieniem interesów inwestorów. Zapewnieniu ich poszanowania służyć ma określony w rozporządzeniu 2017/1129 obowiązek opublikowania prospektu. W przypadku jednak pewnych grup inwestorów ustawodawca stosuje względniejsze przepisy zezwalające na przeprowadzenie ofert publicznych bez potrzeby przygotowania i opublikowania prospektu. Wynika to ze szczególnego charakteru tych inwestorów lub zasięgu oferty. Celem niniejszego artykułu jest analiza możliwości oferty publicznej skierowanej do inwestorów kwalifikowanych oraz osób fizycznych i prawnych w kontekście obowiązku prospektowego.
Słowa kluczowe: prospekt, obowiązek prospektowy, inwestorzy kwalifikowani, oferta publiczna
dr Rafał Woźniak
The author is a lecturer at the Kozminski University in Warsaw and an advocate, Poland (ORCID: 0000-0002-5405-8676).
Duty to Publish a Prospectus in Case of Concurrent Securities Offerings Targeting Classified Investors and Natural and Legal Persons
Public securities offerings are a key element of activity on the capital market. However, such activity has to be conducted so as to take account of investors’ interests, respect for which should be served by the obligation to publish a prospectus, specified in Regulation 2017/1129. But for certain groups of investors, the law provides for less stringent provisions, which permit holding a public offering without preparing and publishing a prospectus. This is justified by the special character of such investors or the reach of the offering. This paper analyses the feasibility of a public offering targeting classified investors and natural and legal persons int the context of the obligation to publish a prospectus.
Keywords: prospectus, obligation to publish a prospectus, classified investors, public offering
Bibliografia / References
Armour J., Bengtzen M., Enriques L., Investor Choice in Global Securities Markets, European Corporate Governance Institute (ECGI) - Law Working Paper No. 371/2017, Oxford Legal Studies Research Paper No. 60/2017, https://ssrn.com/abstract=3047734 (dostęp: 24.06.2021 r.).
Chyla Ł., The devil is in the details: Regulation EU 2017/1129, „Studenckie Prace Prawnicze, Administratywistyczne i Ekonomiczne” 2019/29.
Famirski A. [w:] Ustawa o ofercie publicznej. Komentarz, red. M. Michalski, Warszawa 2014.
Haładyj K., Ustawa o ofercie publicznej. Komentarz, Warszawa 2009.
Maume P., Initial Coin Offerings and EU Prospectus Regulation, „European Business Law Review” 2020/2, https://ssrn.com/abstract=3317497 (dostęp: 24.06.2021 r.).
Oplustil K. [w:] System Prawa Handlowego, red. S. Włodyka, A. Szumański, t. 4, Prawo instrumentów finansowych, red. M. Stec, Warszawa 2016.
Pieczyńska-Czerny I. [w:] Ustawa o ofercie publicznej. Komentarz, red. M. Michalski, Warszawa 2014.
Pietrancosta A., des Grottes A.M., Has the Notion of ‘Private Offerings’ Been Abolished by the Prospectus Regulation of 14 June 2017?, „Bulletin Joly Bourse” 2018/1, https://ssrn.com/ abstract=3124225 (dostęp: 24.06.2021 r.).
Wierzbowski M., Wajda P. [w:] Prawo rynku kapitałowego. Komentarz, red. M. Wierzbowski, L. Sobolewski, P. Wajda, Warszawa 2014.
Woźniak R., Podział spółki publicznej w świetle regulacji ustawy o ofercie publicznej, „Monitor Prawa Handlowego” 2015/1.
Małgorzata Żukrowska
Autorka jest doktorantką w Katedrze Prawa Gospodarczego Prywatnego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie (ORCID: 0000-0001-8857-6685).
Spory uchwałowe w postępowaniu arbitrażowym w świetle nowelizacji art. 1157 i 1163 k.p.c. oraz Regulaminów SA KIG i SA Lewiatan (cz. 1)
Nowelizacja art. 1157 i 1163 k.p.c. wprowadzona ustawą z 31.07.2019 r. z pewnością otworzyła możliwość rozwiązywania sporów uchwałowych w postępowaniu przed sądem polubownym. W wielu kwestiach konieczne jednak stało się uregulowanie szczegółowych zasad takiego postępowania w klauzuli arbitrażowej czy też w regulaminie stałego sądu polubownego. Z tego powodu dwa największe stałe sądy polubowne w Polsce, tj. SA KIG i SA Lewiatan, podjęły się sformułowania specjalnych regulaminów dodatkowych w tym zakresie. Artykuł omawia wspomnianą nowelizację, prezentując jednocześnie dotychczasowy dorobek doktryny i orzecznictwa. Ponadto analizuje postanowienia regulaminów dodatkowych zaproponowanych przez SA KIG i SA Lewiatan, poddając je ocenie pod kątem implementacji nowelizacji oraz zapewnienia reguł due process w postępowaniu arbitrażowym. W artykule wskazano na potencjalne problemy, jakie mogą wyniknąć w toku postępowania prowadzonego na podstawie regulaminów dodatkowych SA KIG i SA Lewiatan.
Słowa kluczowe: arbitraż korporacyjny, zapis na sąd polubowny w umowie (statucie) spółki kapitałowej, zdatność arbitrażowa, regulaminy stałych sądów polubownych
Małgorzata Żukrowska
The author is a PhD student at the Department of Private Commercial Law, Faculty of Law and Administration, Jagiellonian University in Krakow, Poland (ORCID: 0000-0001-8857-6685).
Resolution-Related Disputes in Arbitration Proceedings in the Light of Amendments to Articles 1157 and 1163 of the Code of Civil Procedure and Rules of the Arbitration Courts of the Polish Chamber of Commerce and Lewiatan (part 1)
Amendments to Articles 1157 and 1163 of the Code of Civil Procedure, introduced by the Act of 31 July 2019, have certainly opened possibilities to solve resolution-related disputes in arbitration proceedings. However, in many regards, it has become necessary to regulate in more detail the principles of such proceedings in the arbitration clause or in the rules of a permanent arbitration court. For this reason, the two biggest permanent arbitration courts in Poland, that is, the Arbitration Courts of the Polish Chamber of Commerce and Lewiatan Confederation, took it upon themselves to formulate special additional rules in this regard. The article discusses the aforementioned amendments, while presenting the literature and case law created so far. In addition, it analyses the provisions of additional rules proposed by the Polish Chamber of Commerce and Lewiatan Arbitration Courts in terms of implementation of the amendments and following the principles of due process in arbitration. The article identifies the potential problems that can arise during the proceedings conducted on the basis of additional rules of these two arbitration courts.
Keywords: corporate arbitration, arbitration clause in articles of association of a company, arbitration capacity, rules of permanent arbitration courts
Bibliografia / References
Bilewska K., Kilka uwag o wprowadzeniu zapisu na sąd polubowny do umowy (statutu) spółki kapitałowej (na tle prawa włoskiego), „Biuletyn Arbitrażowy” 2021/27.
Błaszczak Ł., Ludwik M., Sądownictwo polubowne (arbitraż), Warszawa 2007.
Błaszczyk P., Zdatność arbitrażowa sporów ze stosunku spółki kapitałowej – glosa do uchwały Sądu Najwyższego z 7.05.2009 r. (III CZP 13/09), „Glosa” 2010/1.
Ciszewski J. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 5, Część czwarta. Przepisy z zakresu międzynarodowego postępowania cywilnego. Część piąta. Sąd polubowny (arbitrażowy), red. T. Ereciński, Warszawa 2009.
Dolgorukow A., Pörnbacher K., Zdatność arbitrażowa sporów korporacyjnych o zaskarżanie uchwał - perspektywa niemiecka, „Przegląd Prawa Handlowego” 2016/3.
Ereciński T., Weitz K., Sąd arbitrażowy, Warszawa 2008.
Kocur M., Kłopotliwe zaskarżanie uchwał, „Rzeczpospolita” z 18.07.2005 r.
Kos R., Ewolucja poglądów niemieckiej doktryny i orzecznictwa w zakresie oceny zdatności arbitrażowej sporów korporacyjnych i jej znaczenie dla polskiej praktyki arbitrażowej [w:] Spory korporacyjne w praktyce arbitrażowej – perspektywa polska i niemiecka, red. W. Jurcewicz, K. Pörnbacher, C. Wiśniewski, Warszawa 2017, Legalis.
Kos R., Zdatność arbitrażowa sporów o ważność uchwał spółek kapitałowych, „Przegląd Prawa Handlowego” 2014/3.
Marciniak A. [w:] Kodeks postępowania cywilnego, t. 5, Komentarz. Art. 1096–1217, red. A. Marciniak, Legalis.
Sołtysiński S. [w:] S. Sołtysiński, A. Szajkowski, A. Szumański, J. Szwaja, Kodeks spółek handlowych, t. 3, Komentarz do artykułów 301–458, Warszawa 2003.
Strumiłło T. [w:] Kodeks postępowania cywilnego, t. 2, Komentarz. Art. 730–1217, red. J. Jankowski, Legalis.
Suliński G., Dopuszczalność poddania sporu ze stosunku spółki pod rozstrzygnięcie sądu polubownego, „Przegląd Prawa Handlowego” 2005/12.
Suliński G., Rozstrzyganie sporów ze stosunku spółki kapitałowej przez sąd polubowny, Warszawa 2008.
Suliński G., Spór wielostronny przed sądem polubownym na przykładzie sporu z art. 175 k.s.h. [w:] Księga Pamiątkowa 60-lecia Sądu Arbitrażowego przy Krajowej Izbie Gospodarczej w Warszawie: 1950–2010, red. J. Okolski i in., Warszawa 2010.
Szumański A., Czy jest w Polsce kryzys arbitrażu handlowego?, „Monitor Prawniczy” 2019/2.
Szumański A., Dopuszczalność kognicji sądu polubownego w sprawach o zaskarżanie uchwał zgromadzeń spółek kapitałowych [w:] Rozprawy prawnicze. Księga pamiątkowa Profesora Maksymiliana Pazdana, Kraków 2005.
Szumański A., „Przeszkody prawne” w przyjęciu kognicji sądów arbitrażowych w sporach o zaskarżanie uchwał zgromadzeń spółek kapitałowych (uwagi de lege lata oraz de lege ferenda) [w:] Spory korporacyjne w praktyce arbitrażowej – perspektywa polska i niemiecka, red. W. Jurcewicz, K. Pörnbacher, C. Wiśniewski, Legalis.
Szumański A., Sąd polubowny a ugoda sądowa. Glosa do uchwały SN z 7.05.2009 r., III CZP 13/09, „Glosa” 2010/1.
Szumański A., Zapis na sąd polubowny w sprawie zaskarżenia uchwały zgromadzenia spółki kapitałowej [w:] Prawo w XXI wieku. Księga pamiątkowa 50-lecia Instytutu Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk, red. W. Czapliński, Warszawa 2006.
Szumański A., Zmiany polskiego prawa arbitrażowego w zakresie arbitrażu korporacyjnego, „Przegląd Prawa Handlowego” 2020/7.
Tomaszewski M., O zaskarżaniu uchwał korporacyjnych do sądu polubownego – de lege ferenda, „Przegląd Sądowy” 2012/4.
Tomaszewski M. [w:] System Prawa Handlowego, t. 8, Arbitraż handlowy, red. A. Szumański, Warszawa 2015.
Tujakowska A., Olechowski M., Zmiany w kpc: nowe przepisy w sprawie arbitrażu, „Rzeczpospolita” z 9.09.2019 r., https://www.r-p.pl/W-sadzie-i-urzedzie/309099972-Zmiany-w-kpc-nowe-przepisy-w-sprawie-arbitrazu.html (dostęp: 30.06.2021 r.).
Weiss I., Szumański A. [w:] W. Pyzioł, A. Szumański, I. Weiss, Prawo spółek, Warszawa 2014.
Wiśniewski A.W., Międzynarodowy arbitraż handlowy w Polsce. Status prawny arbitrażu i arbitrów, Warszawa 2011.
Wiśniewski A.W., Rozstrzyganie sporów korporacyjnych przez sądy polubowne w świetle nowej regulacji zdatności arbitrażowej sporów [w:] Międzynarodowy i krajowy arbitraż handlowy u progu XXI wieku. Księga pamiątkowa dedykowana doktorowi habilitowanemu Tadeuszowi Szurskiemu, red. P. Nowaczyk i in., Warszawa 2008.
Wiśniewski A.W., Rozstrzyganie sporów korporacyjnych spółek kapitałowych przez sądy polubowne – perspektywa ustawowego rozstrzygnięcia, cz. 2, „Prawo Spółek” 2005/5.
Wiśniewski A.W. [w:] System Prawa Handlowego, t. 8, Arbitraż handlowy, red. A. Szumański, Warszawa 2015.
dr Julita Zawadzka
Autorka jest adiunktem w Katedrze Prawa Cywilnego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie (ORCID: 0000-0002-9255-7468).
Następstwo prawne Skarbu Państwa po podmiotach wykreślonych i uznanych za wykreślone z Krajowego Rejestru Sądowego oraz jego wpływ na prawa obciążające składniki mienia nabytego przez Skarb Państwa
Opracowanie jest poświęcone analizie nabycia przez Skarb Państwa mienia po podmiotach wykreślonych i uznanych za wykreślone z Krajowego Rejestru Sądowego (KRS). W pierwszej części autorka przedstawia argumentację przemawiającą za tym, że nabycie to ma charakter sukcesji uniwersalnej, a zatem, iż Skarb Państwa jest ogólnym następcą prawnym podmiotów wykreślonych/uznanych za wykreślone z KRS. Przyjęcie tezy o ogólnym następstwie prawnym powoduje konieczność rozstrzygnięcia, czy Skarb Państwa nabył także ogół obowiązków podmiotów wykreślonych/uznanych za wykreślone z KRS, czy też sukcesja uniwersalna ogranicza się w tych przypadkach tylko do nabycia ogółu praw majątkowych (mienia) poprzedników prawnych. Autorka opowiada się za tym pierwszym rozwiązaniem. Opierając się na tych założeniach, w drugiej części opracowania autorka analizuje losy praw obciążających składniki mienia nabytego przez Skarb Państwa na podstawie art. 9 ust. 2b zd. 1 ustawy z 20.08.1997 r. – Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowym Rejestrze Sądowym oraz art. 25e ust. 1 ustawy z 20.08.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym i przyjmuje, że prawa te zasadniczo nie wygasają w następstwie nabycia tego mienia przez Skarb Państwa.
Słowa kluczowe: Krajowy Rejestr Sądowy, wykreślenie podmiotu z KRS, sukcesja uniwersalna, majątek polikwidacyjny
dr Julita Zawadzka
The author is an assistant professor at the Department of Civil Law, Faculty of Law and Administration, Jagiellonian University in Krakow, Poland (ORCID: 0000-0002-9255-7468).
Legal Succession of the State Treasury after Entities Struck off or Deemed to Have Been Struck off the National Court Register and Its Influence on the Rights Encumbering the Assets Acquired by the State Treasury
The study focuses on the analysis of acquisition by the State Treasury of assets from entities struck off the National Court Register (NCR) or deemed to have been struck off the NCR. In the first part, the author presents arguments why this acquisition is a case of general succession, and therefore the State Treasury is the general legal successor of entities struck off/deemed struck off the NCR. If the thesis on general legal succession is accepted, it has to be decided whether the State Treasury has also acquired all obligations of the entities struck off/deemed struck off the NCR, or whether in these cases general succession is limited only to the acquisition of property rights (assets) of the legal predecessors. The author supports the former solution. Based on these assumptions, in the second part of the study, the author analyses the rights encumbering the assets acquired by the State Treasury on the basis of Article 9(2b), first sentence of the Provisions Introducing the Act on the National Court Register as well as Article 25e(1) of the Act on National Court Register. The author assumes that as a rule these rights do not expire as a result of the acquisition of these assets by the State Treasury.
Keywords: National Court Register (NCR), striking an entity off the NCR, general succession, post-liquidation assets
Bibliografia / References
Bączyk M., Skutki prawne wadliwego zakończenia postępowania likwidacyjnego spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, „Monitor Prawa Bankowego” 2012/11.
Czech T. [w:] Ustawa o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów. Komentarz, red. K. Osajda, Legalis 2020.
Drozd E., Podstawowe zagadnienia konstrukcyjne umowy z następcą, „Rejent” 1991/3.
Gniewek E., Księgi wieczyste. Art. 1–582 KWU. Art. 6261–62613 KPC. Komentarz, Warszawa 2018, Legalis.
Grzybowski S. [w:] System prawa cywilnego, t. 1, Część ogólna, red. S. Grzybowski, Ossolineum 1985.
Jelonek-Jarco B., Rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych, Warszawa 2011.
Podhorecka M., Pojęcie obciążenia rzeczy w prawie prywatnym, „Kwartalnik Prawa Prywatnego” 2008/4.
Potrzeszcz R., Wykreślenie spółki kapitałowej bez (właściwej) likwidacji – ze stanowiska wierzycieli, „Rejent” 1998/5.
Siwiec K., Zmiana stron umowy najmu i dzierżawy w czasie obowiązywania umowy, cz. 1, „Nieruchomości” 2013/8.
Skowrońska-Bocian E., Warciński M. [w:] Kodeks cywilny, t. 1, Komentarz. Art. 1–44910, red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2020, Legalis.
Szczurowski T. [w:] Ustawa o Krajowym Rejestrze Sądowym. Komentarz, red. K. Osajda, Legalis 2021.
Węgrzynowski Ł., Skutki prawne wykreślenia spółki kapitałowej z rejestru przedsiębiorców, cz.1, „Przegląd Prawa Handlowego” 2014/7.
Wolter A., Ignatowicz J., Stefaniuk K., Prawo cywilne. Zarys części ogólnej, Warszawa 2018.
Zaradkiewicz K. [w:] Kodeks cywilny, t. 1, Komentarz. Art. 1–44910, red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2020, Legalis.
Zawadzka J., Charakter prawny nabycia przez Skarb Państwa mienia podmiotów wykreślonych i uznanych za wykreślone z Krajowego Rejestru Sądowego, „Przegląd Prawa Handlowego” 2021/6.
Przemysław Brzozowski
Autor jest doktorantem w Szkole Doktorskiej Nauk Społecznych Uniwersytetu w Białymstoku oraz aplikantem radcowskim (ORCID: 0000-0001-9166-5013).
Uproszczone połączenie spółek bez podwyższania kapitału zakładowego w świetle nowelizacji Kodeksu spółek handlowych
Kodeks spółek handlowych przewiduje trzy warianty uproszczonej procedury łączenia kapitałowych spółek prawa handlowego. Przed 1.03.2020 r. w ustawie znajdował się również przepis wprost zezwalający w określonych warunkach na połączenie spółek przez przejęcie bez konieczności podwyższania kapitału zakładowego spółki przejmującej. Nowelizacja Kodeksu spółek handlowych, wprowadzając przepisy dotyczące połączeń odwrotnych, usunęła jednak tę dotychczas literalnie wyrażoną zasadę, co spowodowało niepewność wspólników zamierzających łączyć spółki kapitałowe. Autor, krótko przedstawiając aktualną sytuację prawną, stara się odpowiedzieć na pytanie, czy dotychczasowa praktyka jest nadal możliwa. Ponadto przeanalizowano wybrane procedury łączeniowe spółek po 1.03.2020 r. pod kątem stosowania wskazanych przepisów w praktyce.
Słowa kluczowe: połączenie spółek, kapitał zakładowy, spółka przejmująca, spółka przejmowana
Przemysław Brzozowski
The author is a PhD student at the University of Bialystok Doctoral School of Social Sciences and a trainee attorney at law, Poland (ORCID: 0000-0001-9166-5013).
Simplified Merger of Companies without Increasing Share Capital in the Light of Amendments to the Code of Commercial Partnerships and Companies
The Code of Commercial Partnerships and Companies provides for three versions of the simplified procedure of company mergers. Before 1 March 2020, the Code also contained a provision that directly permitted, in certain conditions, a combination of companies by acquisition, without the need for an increase of the bidding company’s share capital. However, the statute amending the Code of Commercial Partnerships and Companies, while introducing provisions on reverse mergers, removed this principle that had been explicitly expressed previously, resulting in uncertainty for shareholders intending to merge companies. The author briefly presents the current legal situation and tries to answer the question whether the old practice is still feasible. Moreover, he analyses selected procedures of company merger after 1 March 2020 in terms of applying identified provisions in practice.
Keywords: merger of companies, share capital, bidding company, target company
Bibliografia / References
Dumkiewicz M., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2020, LEX.
Jerzmanowski J., Podwyższenie kapitału zakładowego spółki przejmującej w toku tzw. połączenia odwrotnego – glosa do postanowienia Sądu Okręgowego w Kaliszu z 15.12.2009 r. (VI GA 71/09), „Glosa” 2012/2.
Kidyba A., Komentarz aktualizowany do art. 301–633 Kodeksu spółek handlowych, LEX 2021.
Maciąg M., Łatwiej o połączenie odwrotne, „Rzeczpospolita” z 15.04.2020 r.
Maślak T. [w:] Kodeks spółek handlowych. Łączenie, podział i przekształcanie spółek. Komentarz, red. M. Kożuchowski, M. Michalski, Warszawa 2018, LEX.
Oplustil K. [w:] J. Bieniak i in., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2014.
Pinior P. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. J.A. Strzępka, Warszawa 2012.
Rodzynkiewicz M., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2019, LEX.
Ruciński M., Połączenie odwrotne przed i po nowelizacji Kodeksu spółek handlowych wchodzącej w życie 1.03.2020 r., „Przegląd Prawa Handlowego” 2020/3.
Szumański A. [w:] S. Sołtysiński, A. Szajkowski, A. Szumański, J. Szwaja, Kodeks spółek handlowych, t. 4, Komentarz do artykułów 459–633, Warszawa 2004.
Szumański A. [w:] S. Sołtysiński, A. Szajkowski, A. Szumański, J. Szwaja, Kodeks spółek handlowych, t. 4, Łączenie, podział i przekształcanie spółek. Przepisy karne. Komentarz do artykułów 491–633, Warszawa 2012.
Witosz A., Łączenie, podział i przekształcanie spółek handlowych, Warszawa 2007.
Witosz A. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. W. Pyzioł, Warszawa 2008.
