Przyszłość kredytów opartych na WIBOR

Czego dowiesz się z tego artykułu?

1. Czy liczba spraw sądowych dotyczących WIBOR rośnie?
   Tak, liczba spraw sądowych dotyczących WIBOR w umowach kredytowych z konsumentami rośnie, mimo że obecnie zapadają głównie wyroki korzystne dla banków.
2. Dlaczego konsumenci kwestionują WIBOR w umowach kredytowych?
   Konsumenci zarzucają brak pełnej informacji o zasadach ustalania WIBOR oraz twierdzą, że stawka jest nierynkowa i sprzeczna z prawem.
3. Czy sąd w Suwałkach uznał WIBOR za klauzulę niedozwoloną?
   Sąd Okręgowy w Suwałkach wydał nieprawomocny wyrok, w którym ustalił nieistnienie stosunku prawnego, co wywołało szeroką dyskusję w środowisku prawniczym
4. Jakie znaczenie ma wyrok TSUE z 19 czerwca 2025 r. dla teorii dwóch kondykcji?
   TSUE uznał, że teoria dwóch kondykcji narusza dyrektywę 93/13, ponieważ pozwala bankom dochodzić całej wypłaconej kwoty kredytu po unieważnieniu umowy, niezależnie od spłat.
5. Czy natychmiastowa wykonalność wyroków w sprawach kredytowych jest zgodna z prawem UE?
   TSUE stwierdził, że nadawanie rygoru natychmiastowej wykonalności takim wyrokom jest niezgodne z art. 7 ust. 1 dyrektywy 93/13. 
6. Czy klauzule WIBOR mogą być kontrolowane na gruncie dyrektywy 93/13?
   Sąd Okręgowy w Częstochowie zadał pytania prejudycjalne dotyczące możliwości kontroli klauzul WIBOR i skutków ich abuzywności.

WIBOR w umowach kredytowych: coraz więcej spraw sądowych i nowe orzeczenia

Konsumenci kwestionują dopuszczalność stosowania oprocentowania zmiennego z uwagi na niepełne informowanie o zasadach opracowywania stawki WIBOR oraz korzyściach płynących z zawarcia umowy kredytowej na stopę zmienną. Strona konsumencka podważa również samą zasadność wysokości stawki WIBOR, którą uznają za nierynkową i sprzeczną z prawem. W większości przypadków sądy nie podzielają ww. zarzutów (T. Nowakowski, Przegląd aktualnego orzecznictwa w sprawach WIBOR, LEX/el. 2025), choć zdarzają się wyjątki. Poznaj najważniejsze z nich mogące mieć wpływ na przyszłość kredytów opartych na stawce WIBOR.

WIBOR jako klauzula niedozwolona?

Pierwsze orzeczenie, o którym zrobiło się bardzo głośno w środowisku prawniczym to wyrok Sądu Okręgowego w Suwałkach z 21.08.2024 r., I C 217/24, LEX nr 3764895. Pojawiły się opinie zarówno pozytywne jak i negatywne (patrz R. Krupa-Dąbrowska, Przełomowy wyrok w sprawie WIBOR-u, czy tylko kolejny kapiszon, https://www.prawo.pl/biznes/wibor-niezgodny-z-prawem-przelomowy-wyrok-sadu-okregowego-w-suwalkach,530302.html). Z pewnością wnioski płynące z tego orzeczenia będą pomocne dla prawników reprezentujących konsumentów do czasu udzielenia odpowiedzi na pytania prejudycjalne Sądu Okręgowego w Częstochowie.

Zgodność teorii dwóch kondykcji z dyrektywą 93/13 w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich

Doczekaliśmy się również wyroku kwestionującego tzw. teorię dwóch kondykcji, która zakłada, że po unieważnieniu umowy bank może dochodzić od konsumenta całej wypłaconej kwoty kredytu, niezależnie od spłat. Trybunał Sprawiedliwości w wyroku z 19.06.2025 r., C-396/24, PU I IN. PRZECIWKO MBANK S.A. I IN., LEX nr 3882755 uznaje takie podejście za naruszające przepisy dyrektywy o nieuczciwych warunkach w umowach konsumenckich. TSUE odniósł się również do kwestii nadawania rygoru natychmiastowej wykonalności wyrokom zasądzającym roszczenia o zwrot kwot wypłaconych w wykonaniu umowy kredytu uznanej za nieważną ze względu na zawarty w niej nieuczciwy warunek, stwierdzając jej niezgodność z art. 7 ust. 1 dyrektywy 93/13 w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich.

Badanie postanowień umownych dotyczących zmiennego oprocentowania

Z perspektywy wskaźnika referencyjnego WIBOR istotne są również pytania prejudycjalne, które zadał Sąd Okręgowy w Częstochowie. Pytania dotyczyły m. in. tego czy art. 1 ust. 2 dyrektywy 93/13 pozwala na kontrolę klauzul WIBOR oraz jakie mogą być skutki abuzywności. Eksperci w LEX Kancelaria Prawna ocenili zasadność argumentacji odnoszącej się do pytań prejudycjalnych (zob. Ł. Węgrzynowski, Klauzula WIBOR a dyrektywa 93/13 – omówienie pytań prejudycjalnych w sprawie C-471/24, LEX/el. 2025).