Net als in de politieke wereld vinden om de vier jaar sociale verkiezingen plaats in de ondernemingen uit de privésector. De volgende verkiezingen vinden plaats tussen 13 en 26 mei 2024. Maar niet alle ondernemingen moeten sociale verkiezingen organiseren. Dat hangt af van de omvang van de onderneming.
Waarvoor dienen de sociale verkiezingen?
Sociale verkiezingen zijn bedoeld om werknemersvertegenwoordigers te kiezen binnen de overlegorganen van de onderneming, met name het comité voor preventie en bescherming op het werk en de ondernemingsraad. Deze organen bestaan uit enerzijds de bedrijfsleider en zijn afgevaardigden en anderzijds de personeelsafgevaardigden. Het aantal afgevaardigden binnen die organen wordt bij wet vastgelegd. De kandidaten worden voorgedragen op lijsten die worden opgesteld door de vakbonden en de werknemers stemmen om hun afgevaardigden uit die lijsten te kiezen.
Het comité voor preventie en bescherming op het werk (CPBW) heeft als hoofdopdracht toe te zien op het welzijn van de werknemers. Het controleert de arbeidsvoorwaarden op het gebied van veiligheid en gezondheid.
Welke ondernemingen moeten sociale verkiezingen organiseren?
Er moet een CPBW worden opgericht in ondernemingen die gewoonlijk gemiddeld 50 werknemers tewerkstellen.
De ondernemingsraad (OR) is het orgaan waarin de werknemersvertegenwoordigers informatie ontvangen van de werkgever, onder meer over de economische en financiële situatie van de onderneming. De OR ziet ook toe op de naleving van de sociale wetgeving en kan adviezen uitbrengen. Ook moet de werkgever de ondernemingsraad raadplegen voordat belangrijke beslissingen worden genomen. Er moet een OR worden opgericht in ondernemingen die gewoonlijk gemiddeld 100 werknemers tewerkstellen.
Onder onderneming moet een technische bedrijfseenheid (TBE) worden verstaan. Er moet worden nagegaan of de tewerkstellingsdrempel binnen die TBE is bereikt.
Meestal valt de TBE samen met de juridische entiteit. Soms omvat één enkele juridische entiteit echter meerdere technische bedrijfseenheden. Om na te gaan of dat zo is, moeten de sociale en economische criteria worden onderzocht op basis waarvan de verhouding tussen de entiteiten, de dochtermaatschappijen, ... kan worden vastgesteld. Bovendien kunnen meerdere juridische entiteiten deel uitmaken van eenzelfde TBE.
