Agressie ondergaan hoort niet bij de job. Het is aan de organisatie om grenzen te stellen, niet aan de medewerkers om ze te verleggen. Hoe helpt u als preventieadviseur agressie te voorkomen? Lees onze tips en bekijk de checklists voor preventie van agressie op senTRAL.Auteur: Daisy Buttiens, Preventieadviseur Psychosociale Aspecten, (Trauma) psychologe
Bron: senTRAL
“Agressie, het hoort er nu eenmaal bij”?
In heel wat jobs worden medewerkers geconfronteerd met agressie, soms zelfs op dagelijkse basis. Denk aan:
- onthaalmedewerkers die gefrustreerde bezoekers ontvangen;
- politieagenten die in lastige situaties moeten tussenkomen;
- leerkrachten die moeten omgaan met toenemende agressie van leerlingen;
- zorgverleners die werken in emotioneel geladen situaties, met bezorgde families en met een toenemende zorgzwaarte van patiënten;
Wanneer er zoveel sprake is van agressie, bestaat het gevaar dat het als ‘normaal’ gezien wordt. De grens om iets als agressie te beschouwen schuift op. Over de impact op betrokken medewerkers wordt niet meer (of onvoldoende) nagedacht. Als dan toch ingezet wordt op agressie, wordt er een training gegeven aan medewerkers om ‘beter te leren omgaan met agressie’. Daarin leren ze hoe ze agressie kunnen voorkomen. Dat is heel krachtig, en zeker onderdeel van een agressiebeleid. Maar het mag niet het enige zijn. Want de kans is groot dat je daarmee zegt: het is de verantwoordelijkheid van onze medewerkers om juist te reageren en zo agressie te voorkomen. En dat klopt niet.” In geen enkele job hoort geen enkele vorm van agressie ‘er nu eenmaal bij’.
Agressie als psychosociaal risico
Agressie is een belangrijk psychosociaal risico en het moet net als elk ander risico in een organisatie aangepakt worden op drie niveaus:
Primaire preventie
Agressie voorkomen, herkennen en de-escaleren (structurele maatregelen en opleiding van medewerkers);
Secundaire preventie
Schade ten gevolge van agressie voorkomen (veiligheidsmaatregelen installeren);
Tertiaire preventie
Schade ten gevolge van agressie beperken (opvang en nazorg organiseren).
Analyse van de situatie
Voor u in actie komt, maakt u eerst een analyse van de huidige situatie in uw organisatie.
Breng in kaart:
- De agressievoorvallen. Hoe vaak komt agressie voor in je organisatie? Op welke afdelingen? Hoe groot is de impact ervan op medewerkers? Om dat te inventariseren kun je een vragenlijst uitsturen naar alle medewerkers (zodat je geen afdelingen over het hoofd ziet). Dat doe je het best via een online tool (SurveyMonkey, GoogleForms …). Nadien kun je de antwoorden analyseren in bv. een Excelbestand.
- De veiligheidsmaatregelen (objectieve veiligheid). Welke veiligheidsmaatregelen zijn er geïnstalleerd op elk niveau van preventie? Om na te gaan waar de aandachtspunten in jouw organisatie liggen, kun je de checklist agressie voor de preventieadviseur gebruiken.
- Het veiligheidsgevoel (subjectieve veiligheid). Hoe veilig voelen medewerkers zich? Hoeveel vertrouwen hebben zij in de bestaande systemen en protocollen? Om die – voornamelijk – subjectieve veiligheid in kaart te brengen, kunnen leidinggevenden een groepsoefening doen met hun team.
Het subjectieve veiligheidsgevoel is minstens even belangrijk als de ‘objectieve’ informatie. Als je medewerkers wil trainen in omgaan met agressie, is het cruciaal dat zij zich eerst zelf veilig voelen en gesteund door hun organisatie. Betrek medewerkers dus vanaf het begin als je rond agressie wil werken. Vraag hun input: wat loopt al goed, wat kan/moet nog beter? Je kan dat intern organiseren, maar je kan daarvoor ook hulp vragen van de psychosociale afdeling van je externe dienst of andere externe hulpverleners, gespecialiseerd in het thema.
Checklists en oefeningen
Bekijk op senTRAL onder meer:
En nog meer handige hulpmiddelen.
