Het nieuwe insolventierecht na de Wet van 7 juni

Méér dan de omzetting van de Herstructureringsrichtlijn

Het hoofddoel van de wet van 7 juni 2023 is de omzetting van de Herstructureringsrichtlijn. Maar de Belgische wetgever heeft in feite de volledige insolventierechtelijke gereedschapskist onder handen genomen. Daarbij stond het idee centraal dat financieel noodlijdende ondernemingen over alle nodige middelen moeten beschikken om hun economisch levensvatbare activiteiten te vrijwaren, zowel in een vroege fase (bijvoorbeeld de uitbreiding van de rol van de kamers voor ondernemingen in moeilijkheden, de KOIM) als in een late fase (bijvoorbeeld de creatie van rechtszekerheid bij de overdracht onder gerechtelijk gezag en de introductie van de besloten voorbereiding van het faillissement).

De Belgische wetgever erkent daarbij dat de beslotenheid van een procedure vaak cruciaal is voor die continuïteit, wat zich veruitwendigt in de introductie van volledig besloten akkoordprocedures en de besloten voorbereiding van het faillissement.

7 krachtlijnen

De krachtlijnen van de wet van 7 juni 2023 kunnen als volgt worden samengevat:

1: De rol van de KOIM wordt verstevigd en uitgebreid

Niet enkel zijn de KOIM een vorm van economische politie, zij spelen ook (en vooreerst) een preventieve rol, namelijk in de context van vroegtijdige waarschuwing, ondernemingsbemiddeling en de totstandkoming van schikkingen.

2: Het buitengerechtelijk minnelijk akkoord wordt gemoderniseerd en geciviliseerd

Veel (zinloze) formaliteiten (zoals het vereiste van twee schuldeisers) verdwijnen en de (facultatieve) homologatie wordt strenger en belangrijker.

3: Introductie van openbare en besloten akkoordprocedures

De gerechtelijke reorganisatie bestaat voortaan uit een openbare en besloten variant van de akkoordprocedures (minnelijk en collectief akkoord), waarbij het collectief akkoord wordt onderverdeeld in een systeem voor kmo's en een systeem voor grote ondernemingen (met die nuance dat kmo's vrijwillig kunnen kiezen voor het systeem voor de grote ondernemingen).

4: De overdracht onder gerechtelijk gezag wordt Plessers-proof gemaakt

Zij kwalificeert voortaan als een echte vereffeningsprocedure en de overnemer krijgt een strengere bewijslast in verband met de ETO-motieven.

5: Het stil faillissement wordt (opnieuw) geïntroduceerd

Deze keer onder de naam van de besloten voorbereiding van het faillissement ("de pre-pack").

6: Ontbinding en vereffening als alternatief voor failissement

Bij ondernemingen zonder significante activa wordt de ontbinding en vereffening een wettelijk alternatief voor het faillissement.

7: De regeling over de kwijtschelding wordt aangepast

Onder meer om rekening te houden met de recente rechtspraak van het Grondwettelijk Hof.

Conclusie en toepassingsgebied

Deze wet komt net op tijd — nu de faillissementscijfers stijgen en financieel noodlijdende ondernemingen nood hebben aan deze uitgebreidere en modernere insolventierechtelijke gereedschapskist. De wet is van toepassing op insolventieprocedures geopend vanaf 1 september 2023. Graag meer verdieping bij dit artikel? Lees de volledige auteursbijdrage in het Nieuw Juridisch weekblad op Jura.

Bron: Frederik De Leo en Ward Gielis voor Jura