Energiebesparende maatregelen implementeren? Volg de trias energetica-regel om lock-ins en onverwachte kosten te vermijden.
Tip: Bekijk ook de checklist energiebesparende maatregelen op senTRAL.
Bron: Merel Meersman voor senTRAL
Wat is trias energetica?
Het trias energetica-principe is een strategie voor energie-efficiëntie die bestaat uit drie opeenvolgende stappen. Het doel is om op een doordachte manier energie te besparen en duurzaam te produceren.
Uit welke 3 stappen bestaat het trias energetica-principe?
- Zet eerst in op het minimaliseren van het energieverbruik.
- Maximaliseer daarna het aandeel energieverbruik uit hernieuwbare bronnen en/of reststromen.
- En ten slotte: gebruik fossiele brandstoffen zo efficiënt mogelijk.
Het trias energetica-principe: waarom?
Door het volgen van de trias energetica-regel voorkom je zogenaamde lock-ins en onverwachte kosten.
Een voorbeeld
Als er pas zonnepanelen worden geplaatst nadat het dak voldoende geïsoleerd is, voorkom je dat je na een aantal jaar de zonnepaneleninstallatie moet verwijderen om het dak te isoleren of vervangen. Maar daarnaast ook: als je eerst zonnepanelen plaatst alvorens je ‘verledt’ (of een andere energiebesparende maatregel uitvoert), is je installatie ontworpen voor het hogere energieverbruik dat je eerst had en dus overgedimensioneerd.
Het trias energetica-principe toepassen: waar te beginnen?
De voor veel bedrijven wettelijk verplichte energieaudit is een goed startpunt. De audit brengt je energieverbruik in kaart en er worden al aanbevelingen gedaan rond energiebesparende maatregelen en energie-efficiëntie. Ook als je niet wettelijk tot een energieaudit verplicht wordt, loont het om eerst het energieverbruik volledig in kaart te brengen. Dat kan in een energiemanagementsysteem (EMS) of in een Excel. Voor de publieke sector stelt het Vlaams Energiebedrijf (VEB) zijn platform Terra gratis ter beschikking.
Waarom? Meten is weten. Door een grondige analyse van je energieverbruik te maken, krijg je zicht op de grootverbruikers, en dat maakt het in een volgende stap makkelijker om op een kosteneffectieve manier in te zetten op het minimaliseren van je energieverbruik. Het is belangrijk daarbij alle aspecten van je bedrijfsvoering in rekening te nemen: kantoren, productieprocessen, verwarming en koeling, sluimerverbruik, het wagenpark ... en daarom kan het zeker lonen om daarvoor bij een deskundige aan te kloppen. Je kan als bedrijf ook een energiedeskundige een (snelle) energiescan laten uitvoeren, of alsnog voor een (grondigere) energieaudit kiezen. Beide geven je een overzicht van welke maatregelen het meest lonen, een indicatie van de investeringskosten, de mogelijke energiebesparing en de terugverdientijd ... Voor specifieke productieprocessen kan het nuttig zijn om concreet advies in te roepen.
Heb je veel gebouwen? Dan kan het lonen om een masterplan te laten opmaken door een deskundige.
Daarnaast is het ook belangrijk om steeds op korte en op langere termijn te denken. Quick wins zijn snelle en impactvolle maatregelen die geen grote investering vergen en snel terugverdiend zijn, maar ook investeringen op langere termijn zijn erg belangrijk. En belangrijker nog: de juiste maatregelen op het juiste moment zijn nodig. De grotere investeringen verhogen doorgaans het comfort, maken je bedrijf toekomstbestendiger en minder afhankelijk van het net en de bijbehorende prijsfluctueringen, en zullen op termijn via wetgeving ook verplicht worden. Daarnaast kan je je bedrijf aantrekkelijker maken voor klanten, mogelijke werknemers en investeerders.
Trias energetica in de praktijk
Beperk de energievraag
Het gaat daarbij om bouwkundige maatregelen zoals isoleren, luchtdichtheid verhogen en een ventilatiesysteem, zonering en compartimentering, meer natuurlijk daglicht toelaten of zonnewering.
Gebruik hernieuwbare energie en energie uit reststromen
Het meest voor de hand liggend is natuurlijk zonne-energie, dat via zonnepanelen elektriciteit kan opwekken, en via zonneboilers water kan opwarmen. Maar daarnaast loont het ook om te bekijken of een warmtepomp of warmte-koudeopslag (WKO) een voordelige optie is om gebouwen te verwarmen. Daarnaast is ook windenergie in sommige situaties een optie.
Als je bedrijfsvoering restwarmte produceert, loont het om te bekijken of die restwarmte gebruikt kan worden om andere gebouwen te verwarmen. Daarnaast worden er in België ook steeds vaker warmtenetten aangelegd. Of er plannen zijn in de omgeving van je bedrijf, kan je navragen bij het gemeentebestuur
Gebruik fossiele energiebronnen zo efficiënt mogelijk
Zorg ervoor dat de installaties die fossiele energiebronnen verbranden, zo efficiënt mogelijk zijn. Dat kan enerzijds door te investeren in hoogrendements (HR)-installaties en -apparaten (bv. cv-ketel) en anderzijds door installaties en apparaten regeltechnisch te optimaliseren. De regelingen en instellingen van HVAC en sanitair warm water zijn vaak niet geoptimaliseerd, waardoor veel energie nodeloos verloren gaat (in sommige gevallen wel 20 tot 30 %).
Denk daarnaast ook aan kleinere ingrepen om de vraag naar fossiele brandstoffen te beperken, zoals tijdschakelaars op de verlichting en bewustmakingscampagnes.
Verder kan je als bedrijf ook de resterende CO2-uitstoot compenseren door bijvoorbeeld groene stroom aan te kopen, te doneren aan goede doelen of bomen te planten.
Meer tips? Bekijk de checklist energiebesparende maatregelen op senTRAL.
