Nowe polskie prawo grup spółek – krytyka założeń konstrukcyjnych (cz. 1)prof. dr hab. Adam Opalski
Autor jest kierownikiem Katedry Międzynarodowego Prawa Prywatnego i Handlowego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego oraz Of Counsel w Kancelarii Domański Zakrzewski Palinka w Warszawie; członek European Company Law Expert Group oraz European Model Company Act Group (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-1655-4628).
Nowe polskie prawo grup spółek – krytyka założeń konstrukcyjnych (cz. 1)
Przepisy poświęcone grupom spółek, wprowadzone ustawą z 9.02.2022 r. o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw (art. 211–2116 k.s.h.), stanowią jedną z najdalej idących zmian tego Kodeksu od czasu jego uchwalenia. Dotykają materii o kluczowym znaczeniu z perspektywy funkcjonowania spółek handlowych, wobec powszechnego udziału spółek w grupach oraz powiązań natury kapitałowej i gospodarczej istniejących między uczestnikami grup. O tworzeniu i rozwijaniu zgrupowań przesądza centralny motyw ograniczenia ryzyka z tytułu prowadzonej działalności, a ponadto potrzeba zapewnienia ekspansji gospodarczej w skali międzynarodowej oraz wydzielenia poszczególnych sfer aktywności do odrębnych podmiotów. Czynniki te mają charakter uniwersalny i zachowują aktualność w skali ponadkrajowej. Równocześnie unormowanie sytuacji grup w prawie spółek napotyka na poważne trudności wobec ogniskujących się tam konfliktów interesów oraz konieczności zapewnienia zarówno narzędzi sprawnego zarządzania grupą, jak i uwzględnienia perspektywy ochrony zagrożonych interesów. Doniosłość wprowadzonej reformy uzasadnia podjęcie próby jej oceny, przy uwzględnieniu kontekstu systemowego (cz. 1), a także praktycznej użyteczności reformy z perspektywy spółek handlowych jako jej adresatów (cz. 2 artykułu).
Słowa kluczowe: prawo grup spółek, reforma prawa spółek, koncepcja interesu grupy spółek, umowa koncernowa
prof. dr hab. Adam Opalski
The author is the chair of the Department of Private International Law and Commercial Law, Faculty of Law and Administration, University of Warsaw, Poland and an Of Counsel at Domański Zakrzewski Palinka law firm; he is also a member of the European Company Law Expert Group and the European Model Company Act Group (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-1655-4628).
New Polish Law on Groups of Companies. A Critique of Structural Assumptions (Part 1)
The provisions on groups of companies, introduced by the Act of 9 February 2022 Amending the Act – Code of Commercial Partnerships and Companies and Certain Other Acts (Articles 21 1 –21 16 of the Code), constitute one of the most far-reaching changes to the Code since it was enacted. They concern a matter of key importance from the perspective of the functioning of companies, in view of the widespread participation of companies in groups, as well as the capital and economic connections between group members. The creation and development of groups is determined by the central motive of mitigating business risks, in addition to the need to ensure international business expansion and the separation of individual spheres of operations for separate entities. These factors are universal and remain valid across countries. At the same time, creating the rules for groups of companies is difficult in view of the clashing interests and the need to both provide the tools for efficient group management and to take into account the perspective of protecting the threatened interests. The importance of the introduced reform justifies an attempt to evaluate it, taking into account the systemic context (part 1), as well as the practical usefulness of the reform from the point of view of companies as its addressees (part 2).
Keywords: rules on groups of companies, reform of company law, the interest of the group, group agreement
Bibliografia / References
Edwards V., EC Company Law, Oxford 1999.
Gębala I., Cywilnoprawny charakter umowy, której przedmiotem jest przekazywanie zysku w świetle regulacji art. 7 § 1 kodeksu spółek handlowych, „Rejent” 2008/10.
Gębala I., Umowa, której przedmiotem jest przekazywanie zysku (art. 7 kodeksu spółek handlowych) a zasada swobody umów, „Rejent” 2009/9.
Kappes A., Ekspertyza w przedmiocie ustawy z dnia 9.02.2022 r. o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych i niektórych innych ustaw (druk senacki nr 634), Warszawa 2022.
Moskała P., Prawne instrumenty zarządzania zgrupowaniem spółek kapitałowych, Warszawa 2020.
Mróz T. [w:] System Prawa Prywatnego, red. nacz. Z. Radwański, t. 9, Prawo zobowiązań – umowy nienazwane, red. W.J. Katner, Warszawa 2023.
Nita-Jagielski G., Koncepcja podmiotu prawnego według kodeksu cywilnego a regulacje prawa koncernowego [w:] Instytucje prawa handlowego w przyszłym Kodeksie cywilnym, red. T. Mróz, M. Stec, Warszawa 2012.
Opalski A., Odradzam korzystanie z nowych przepisów, „Rzeczpospolita” z 8.11.2022 r.
Opalski A., Prawo zgrupowań spółek, Warszawa 2012.
Opalski A., Projekt prawa grup spółek, czyli historia legislacyjnej porażki, „Rzeczpospolita” z 24–27.12.2020 r.
Opalski A. [w:] System Prawa Prywatnego, red. nacz. Z. Radwański, t. 9, Prawo zobowiązań – umowy nienazwane, red. W.J. Katner, Warszawa 2023.
Oplustil K., Koncepcje interesu grupy spółek w pracach europejskich gremiów eksperckich (EMCA, FECG, ICLEG), „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2019/1.
Oplustil K., Regulacja grupy spółek w prawie czeskim i polskim [w:] W poszukiwaniu dobrego prawa, t. 2, Perspektywa prywatnoprawna. Księga jubileuszowa Profesora Mirosława Steca, red. K. Małysa-Sulińska, M. Spyra, A. Szumański, Warszawa 2022.
Oplustil K., Regulaminy (kodeksy) grup spółek jako instrument realizacji interesu koncernowego [w:] Z badań nad prawem prywatnym. Księga pamiątkowa dedykowana Profesorowi Andrzejowi Kochowi, red. A. Olejniczak, M. Orlicki, J. Pokrzywniak, Poznań 2017.
Oplustil K., W sprawie optymalnego modelu prawa grup spółek. Uwagi krytyczne o projekcie prawa koncernowego z 20.7.2020 r. (cz. I), „Monitor Prawniczy” 2020/23.
Oplustil K. [w:] System Prawa Handlowego, t. 9, Międzynarodowe prawo handlowe, red. S. Włodyka, Warszawa 2013.
Oplustil K., Włudyka T., Das polnische Konzernrecht – Bemerkungen de lege lata und de lege ferenda [w:] Festschrift für P. Hommelhoff, red. B. Erle i in., Köln 2012.
Pabis R., O potrzebie nowelizacji kodeksu spółek handlowych (cz. I), „Prawo Spółek” 2003/2.
Pinior P. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. J.A. Strzępka, Warszawa 2013.
Romanowski M., Ekspertyza w przedmiocie oceny projektu ustawy – o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw (Druk nr 1515), dalej „projekt” lub „nowelizacja”, https://sejm.gov.pl.
Siemiątkowski T., Potrzeszcz R. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, t. 1, red. T. Siemiątkowski, R. Potrzeszcz, Warszawa 2011.
Suliński G. [w:] J. Bieniak, M. Bieniak i in., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2022.
Szumański A., Nowe prawo grup spółek w Polsce – koncepcja systemowa regulacji prawnej, „Przegląd Prawa Handlowego” 2022/8.
Szumański A., Ograniczona regulacja prawa holdingowego (prawa grup spółek) w kodeksie spółek handlowych, „Państwo i Prawo” 2001/3.
Szumański A., Polemika z uwagami krytycznymi prof. Sołtysińskiego wobec rządowego projektu prawa grup spółek (prawa koncernowego), 11.12.2020 r., https://legalis.pl/polemika-z-uwagami-krytycznymi-prof-soltysinskiego-wobec-rzadowego-projektu-prawa-grup-spolek-prawa-koncernowego/ (dostęp: 4.07.2023 r.).
Szumański A., Problem dopuszczalności powoływania się na interes grupy spółek w nieformalnych albo pozaustawowych holdingach faktycznych w celu wyłączenia odpowiedzialności zarządców i nadzorców spółek uczestniczących w grupie, „Monitor Prawniczy” 2022/21.
Szumański A. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz do zmian (tzw. prawo holdingowe), red. R.L. Kwaśnicki, F. Ostrowski, A. Szumański, Warszawa 2022.
Szumański A. [w:] S. Sołtysiński, A. Szajkowski, A. Szumański, J. Szwaja, Kodeks spółek handlowych, t. 1, Przepisy ogólne. Spółki osobowe. Komentarz do artykułów 1–150, Warszawa 2012.
Szumański A. [w:] System Prawa Prywatnego, red. nacz. Z. Radwański, t. 17A, Prawo spółek kapitałowych, red. S. Sołtysiński, Warszawa 2015.
Targosz T., Art. 7 k.s.h. – czy rzeczywiście zalążek regulacji prawa holdingowego?, „Rejent” 2003/1.
Włodyka S. [w:] System Prawa Handlowego, red. nacz. Z. Radwański, t. 5, Prawo umów handlowych, red. S. Włodyka, Warszawa 2011.
dr hab. Joanna Kruczalak-Jankowska, prof. UG
Autorka jest kierownikiem Katedry Prawa Handlowego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-1537-5521).
Propozycje wdrożenia dyrektywy 2019/1023 o restrukturyzacji i upadłości w zakresie systemu wczesnego ostrzegania w Polsce
Określając główne cele zawarte w dyrektywie 2019/1023 o restrukturyzacji i upadłości, prawodawca unijny podkreślił, że w propagowaniu kultury ratowania przedsiębiorstw zamiast ich likwidacji ważną rolę odgrywają tzw. narzędzia wczesnego ostrzegania, które mogą przyczynić się do podjęcia działań zmierzających do restrukturyzacji na wczesnym etapie, zanim przedsiębiorstwo utraci zdolność do spłaty swoich kredytów lub pożyczek. Systemy wczesnego ostrzegania mogą mieć charakter wewnętrzny i zewnętrzny. Wewnętrzne systemy ostrzegania (SWO), w ramach których przedsiębiorcy mogą korzystać z zaawansowanych modeli predykcji niewypłacalności, są znane od dawna, choć trudno jednoznacznie ocenić ich praktyczną efektywność w postępowaniach prowadzonych w Polsce. W polskim systemie prawa upadłościowego i restrukturyzacyjnego istnieją już także pewne instrumenty charakterystyczne dla zewnętrznego systemu wczesnego ostrzegania. Taki system ma charakter mieszany: państwowo-prywatny, który działa jednak głównie w oparciu o fundusze publiczne i polega przede wszystkim na oferowaniu wsparcia przedsiębiorcom znajdującym się w trudnościach finansowych. Realizowany jest przez podmioty wchodzące w skład Grupy Kapitałowej PFR. Wdrożenie dyrektywy wymaga jednak dodatkowych działań polegających na stworzenia sytemu informacyjno-alarmowego przy wykorzystaniu aktualnych technologii informatycznych.
Słowa kluczowe: postępowanie restrukturyzacyjne, system wczesnego ostrzegania, niewypłacalność, restrukturyzacja zapobiegawcza
dr hab. Joanna Kruczalak-Jankowska, professor of the University of Gdansk
Department of Commercial Law, Faculty of Law and Administration, University of Gdansk, Poland (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-1537-5521).
Proposals for Implementation of Directive 2019/1023 on Restructuring and Insolvency to the Extent of the Early Warning System in Poland
In setting out the main objectives of the Directive on restructuring and insolvency (2019/1023), it was highlighted that so-called ‘early warning tools’ play an important role in promoting a culture of rescue rather than winding up, which can contribute to taking steps aimed at restructuring at an early stage, before a company becomes unable to repay its loans or borrowings. Early warning systems may be either internal or external. Internal warning systems (IWSs), whereby businesses can use advanced insolvency prediction models, have long been known, although it is difficult to assess their practical effectiveness. The Polish bankruptcy and restructuring law system also already largely meets the objectives with regard to the obligation to create an external early warning system. The system has a mixed, public-private character, however, it operates mainly thanks to public funds. It is implemented mainly by entities which belong to the Polish Development Fund (PFR) group of companies. However, implementation of the directive requires the creation of an information and alert system using up-to-date information technologies.
Keywords: restructuring proceedings, early warning system, insolvency, culture of rescue
Bibliografia / References
Adamus R. [w:] Dyrektywa o restrukturyzacji i upadłości – perspektywa międzynarodowa i polska, red. R. Adamus, M. Geromin, B. Groele, Z. Miczek, Legalis 2021.
Antonowicz P., Bankructwa i upadłości przedsiębiorstw, Gdańsk 2015.
Czarny A., System wczesnego ostrzegania jako element zarządzania przedsiębiorstwem, „Folia Pomeranae Universitatis Technologiae Stetinensis. Oeconomica” 2014/74.
Hrycaj A. [w:] System Prawa Handlowego, red. nacz. S. Włodyka, A. Szumański, t. 6, Prawo restrukturyzacyjne i upadłościowe, red. A. Hrycaj, A. Jakubecki, A. Witosz, Warszawa 2020.
Nogalski B., Macinkiewicz H., Zarządzanie antykryzysowe przedsiębiorstwem. Pokonać kryzys i wygrać, Warszawa 2004.
Rammeskow Bang-Pederse U. [w:] European Preventive Restructuring. Directive (EU) 2019/1023 Commentary, red. Ch. Paulus, R. Dammann, München 2021.
Siciński J., System wczesnego ostrzegania przedsiębiorstw przed ryzykiem upadłości na przykładzie branży transportowej, Sopot 2021, https://wzr.ug.edu.pl/jedrzej-sicinski/upload/files/systemwczesnegoostrzegania-dointerntu.pdf (dostęp: 5.08.2023 r.).
prof. dr hab. Rafał Adamus
Autor jest pracownikiem Katedry Prawa Gospodarczego i Finansowego Instytutu Nauk Prawnych Uniwersytetu Opolskiego (ORCID: https://orcid.org/0000-0003-4968-459X).
Instytucja testu zaspokojenia wierzycieli w Prawie restrukturyzacyjnym
Przedmiotem niniejszego opracowania jest krytyczna analiza instytucji testu zaspokojenia wierzycieli, w szerszym kontekście innych zmian, przewidywana przez projekt ustawy z 2.08.2023 r. o zmianie ustawy – Prawo restrukturyzacyjne oraz niektórych innych ustaw, opublikowany na stronach Rządowego Centrum Legislacji. Celem projektu ustawy jest implementacja dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1023 z 20.06.2019 r. w sprawie ram restrukturyzacji zapobiegawczej, umorzenia długów i zakazów prowadzenia działalności oraz w sprawie środków zwiększających skuteczność postępowań dotyczących restrukturyzacji, niewypłacalności i umorzenia długów, a także zmieniającej dyrektywę (UE) 2017/1132 (dyrektywa o restrukturyzacji i upadłości). Nie wszystkie przepisy projektu mają jednak bezpośredni związek z koniecznością implementacji tej dyrektywy.
Słowa kluczowe: test zaspokojenia, restrukturyzacja zapobiegawcza, restrukturyzacja sanacyjna, dyrektywa restrukturyzacyjna
prof. dr hab. Rafał Adamus
The author is an employeer of the Chair of Economic and Financial Law, Institute of Law, University of Opole, Poland (ORCID: https://orcid.org/0000-0003-4968-459X).
The Institution of Creditor Satisfaction Test in the Restructuring Law
The subject of this article is a critical analysis of the institution of creditor satisfaction test, in the broader context of other changes envisaged by the Bill of 2 August 2022 on Amendments to the Act – Restructuring Law and Some Other Acts, published on the Government Legislation Centre website. This aim of the bill is to implement Directive (EU) 2019/1023 of the European Parliament and of the Council of 20 June 2019 on preventive restructuring frameworks, on discharge of debt and disqualifications, and on measures to increase the efficiency of procedures concerning restructuring, insolvency and discharge of debt, and amending Directive (EU) 2017/1132 (Directive on restructuring and insolvency). However, not all provisions of the bill are directly related to the need to implement this Directive.
Keywords: satisfaction test, preventive restructuring, reorganization restructuring, Restructuring Directive
Bibliografia / References
Adamus R., Claims secured by a registered pledge in sanation proceedings, „Acta Iuris Stetinensis” 2019/4.
Adamus R., Ochrona nabywców lokali mieszkalnych i domów jednorodzinnych w odrębnym postępowaniu upadłościowym wobec deweloperów, „Rejent” 2013/12.
Adamus R., O nierównowadze w systemie prawa o niewypłacalności: demotywatory restrukturyzacji, „Monitor Prawniczy” 2022/4.
Adamus R., Uprawnienia zastawnika zastawu rejestrowego w postępowaniu sanacyjnym zastawcy, „Transformacje Prawa Prywatnego” 2022/1.
Adamus R., Geromin M., Groele B., Miczek Z. (red.), Dyrektywa o restrukturyzacji i upadłości – perspektywa międzynarodowa i polska, Warszawa 2021.
Dębski S., Żelichowski M., Wygaśnięcie hipoteki przy sprzedaży nieruchomości masy upadłości, „Monitor Prawniczy” 2009/3.
Gant J. (red.), Harmonisation of Insolvency and Restructuring Laws in the EU, Nottingham INSOL Europe 2020.
Janda P., Wpływ sprzedaży upadłościowej na prawa i roszczenia ciążące na składnikach masy upadłości, „Rejent” 2009/1.
Kos M., Zimmerman P., Skutki nabycia nieruchomości i przedsiębiorstwa od syndyka masy upadłości, „Monitor Prawa Bankowego” 2013/1.
Namitkiewicz J., Podręcznik prawa handlowego, wekslowego upadłościowego, Warszawa 1927.
Rotaru V., The Restructuring Directive: a functional law and economics analysis from a French law perspective, https://droitetcroissance.fr/wp-content/uploads/2015/01/Vasile-Rotaru-The-Restructuring-Directive-a-functional-law-and-economics-analysis-from-a-French-law-perspective.pdf (dostęp: 8.08.2023 r.).
Stępkowski Ł., Naruszenie prawa UE przez sąd krajowy w odpowiedzialności odszkodowawczej państwa członkowskiego, „Problemy Współczesnego Prawa Międzynarodowego, Europejskiego i Porównawczego” 2015/13.
Witosz A.J., Grupy wierzycieli w dyrektywie w sprawie ram restrukturyzacji zapobiegawczej, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2022/1.
Bartosz Groele
Autor jest adwokatem (ORCID: https://orcid.org/0009-0005-6974-570X).
Odpowiedzialność dłużnika w postępowaniu o zatwierdzenie układu na podstawie dyrektywy 2019/1023 i noweli ustawy – Prawo restrukturyzacyjne
Artykuł porusza tematykę odpowiedzialności dłużnika w jednym z postępowań restrukturyzacyjnych – postępowaniu o zatwierdzenie układu w kontekście unijnej dyrektywy restrukturyzacyjnej i implementującej ją nowelizacji Prawa restrukturyzacyjnego. Omówiono konsekwencje obowiązujących w okresie trwania stanu epidemicznego rozwiązań ustawy covidowej dla kwestii odpowiedzialności członków zarządu za zobowiązania spółki, a także znaczenie implementacji dyrektywy restrukturyzacyjnej dla tej kwestii. Przy szczególnym uwzględnieniu małych i średnich przedsiębiorstw, przedstawiono kwestię zbiegu wniosków restrukturyzacyjnego i upadłościowego, a także konsekwencje wyboru takiej ścieżki postępowania dla odpowiedzialności członków zarządu.
Słowa kluczowe: restrukturyzacja, restrukturyzacja zapobiegawcza, postępowanie o zatwierdzenie układu, prawo restrukturyzacyjne, upadłość, prawo upadłościowe, dyrektywa restrukturyzacyjna, odpowiedzialność członków zarządu
Bartosz Groele
The author is an advocate, Poland (ORCID: https://orcid.org/0009-0005-6974-570X).
Liability of the Debtor in Proceedings Relating to Approval of an Arrangement Under Directive 2019/1023 and Amendments to the Act – Restructuring Law
The article addresses the issue of a debtor’s liability in one of the restructuring proceedings – proceedings relating to approval of an arrangement – in the context of the EU Restructuring Directive and amendments to the Restructuring Law which implemented it. It discusses the consequences of solutions provided for in the COVID Act, which were in force during the state of the epidemic, for the liability of management board members for company debts, as well as the significance of the implementation of the Restructuring Directive for this matter. With a particular focus on small and medium-sized enterprises, the issue of the concurrence of restructuring and bankruptcy petitions is presented, as well as the consequences of the choice of such a path for the liability of management board members.
Keywords: restructuring, preventive restructuring, proceedings relating to approval of an arrangement, restructuring law, bankruptcy, bankruptcy law, Restructuring Directive, liability of management board members
Bibliografia / References
Adamus R., O nierównowadze w systemie prawa o niewypłacalności: demotywatory restrukturyzacji, „Monitor Prawniczy” 2022/4.
Janda P. [w:] Prawo upadłościowe. Komentarz, Warszawa 2020, LEX.
Kruczalak-Jankowska J., Witosz A.J., Adamus R., Groele B., Szybka ścieżka postępowania o zatwierdzenie układu nie zwolni z odpowiedzialności, Prawo.pl, https://www.prawo.pl/biznes/postepowanie-o-zatwierdzenie-ukladu-a-odpowiedzialnosc,513594.html (dostęp: 16.07.2023 r.).
Machowska A., Zbieg wniosków restrukturyzacyjnych i wniosków o ogłoszenie upadłości – niektóre problemy praktyki sądowej, „Doradca Restrukturyzacyjny” 2017/1.
Sokół B., Michalak J., Postępowanie o zatwierdzenie układu – remedium na wszystko? [w:] Postępowanie o zatwierdzenie układu, Raport 2022, https://inso.org.pl/wp-content/uploads/2022/12/221213_INSO_TiW_raport_PZU_final.pdf (dostęp: 16.07.2023 r.).
Witosz A.J. [w:] H. Buk i in., Prawo upadłościowe. Komentarz, Warszawa 2021, LEX.
Zalewski C., Zakaz prowadzenia działalności gospodarczej – wybrane zagadnienia, „Doradca Restrukturyzacyjny” 2019/3.
Zimmerman P. i in., Raport roczny. Restrukturyzacje w Polsce 2021, https://zimmermanfilipiak.pl/Restrukturyzacje%20w%20Polsce.%20Raport%20troczny%202021.pdf (dostęp: 16.08.2023 r.).
prof. dr hab. Aleksander Jerzy Witosz
Autor jest kierownikiem Katedry Prawa i Ubezpieczeń na Wydziale Finansów Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach (ORCID: https://orcid.org/0000-0001-5507-2616).
Projekt implementacji dyrektywy w sprawie ram restrukturyzacji zapobiegawczej – analiza regulacji dotyczących grup wierzycieli
Prawo restrukturyzacyjne i upadłościowe są szczególnie dynamicznie rozwijającymi się obszarami prawa, a proces ten – zarówno z uwagi na następstwa pandemii COVID-19, jak i kryzys ekonomiczny – nabiera szczególnego znaczenia. Obecnie, w większym stopniu niż kiedykolwiek, gospodarka potrzebuje efektywnych narzędzi regulujących problem niewypłacalności. Kwestię tę dostrzegł ustawodawca unijny, opracowując dyrektywę o restrukturyzacji i upadłości. Pochodzi ona jeszcze z czasów przedpandemicznych, aczkolwiek trudno określić, na ile COVID-19 zmieniłby przyjęte założenia legislacyjne. Przy tym dyrektywa 2019/1023 pozostawia dużo swobody państwom członkowskim, w wielu miejscach operując rozwiązaniami jedynie fakultatywnymi. Niniejsze opracowanie ma na celu analizę projektów implementacji dyrektywy 2019/1023 z 24.05.2022 r., z 17.02.2023 r. oraz z 2.08.2023 r. w zakresie odnoszącym się do układu grupowego. Z uwagi na to, że Prawo restrukturyzacyjne ma zaledwie siedem lat, można postawić tezę, że wymagane w związku z implementacją zmiany nie są nadmiernie obszerne, aczkolwiek mogą być fundamentalne w swej istocie, w szczególności obejmując układem wierzytelności zabezpieczone rzeczowo.
Słowa kluczowe: niewypłacalność, restrukturyzacja, upadłość, bankructwo
prof. dr hab. Aleksander Jerzy Witosz
The author is head of the Department of Law and Insurance, Faculty of Finance, University of Economics in Katowice, Poland (ORCID: https://orcid.org/0000-0001-5507-2616).
Bill to Implement the Directive on Preventive Restructuring Frameworks: Analysis of Regulations on Groups of Creditors
Restructuring and bankruptcy law are particularly rapidly developing areas of law, and this process – due to both the aftermath of the COVID-19 pandemic and the economic crisis – is becoming particularly important. More than ever before, the economy currently needs effective tools to regulate the problem of insolvency. This issue was recognized by the EU legislator when drafting the Restructuring and Insolvency Directive. It dates back to pre-pandemic times, although it is difficult to specify to what extent COVID-19 would have changed the legislative assumptions underlying it. Moreover, the directive leaves considerable freedom to the Member States, as many of its solutions are purely optional. This study aims to analyse the implementation bills of 24 May 2022, 17 February 2023 and 2 August 2023 as they relate to group arrangements. Given that the Restructuring Law is only six years old, it can be hypothesised that the amendments required in connection with the implementation are not too extensive, although they may be fundamental in nature – in particular covering claims secured on assets with the arrangement.
Keywords: insolvency, restructuring, bankruptcy, failing
Bibliografia / References
Adamus R., Prawo upadłościowe. Komentarz, Warszawa 2016.
Ballerini G., The Priorities Dilemma in the EU Restructuring Directive: Absolute or Relative Priority Rule?, https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=3661191 (dostęp: 20.07.2023 r.).
Boon G.-J., Mapping Preventive Restructuring Frameworks and the EU Preventive Restructuring Directive for the JCOERE Project. Country Report Netherlands, https://scholar-lypublications.universiteitleiden.nl/handle/1887/3133333 (dostęp: 20.07.2023 r.).
Cieślak S. [w:] System Prawa Handlowego, red. nacz. S. Włodyka, A. Szumański, t. 6, Prawo restrukturyzacyjne i upadłościowe, red. A. Hrycaj, A. Jakubecki, A. Witosz, Warszawa 2020.
Dammann R., European Preventive Restructuring, red. Ch.G. Paulus, R. Dammann, München 2021.
Gant J.L.L., Boon G.-J., Ehmke D.Ch., Ghio E., Langkjaer L., Vaccari E., Omar P.J., The EU Preventive Restructuring Framework: in Extra Time?, https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=3938867 (dostęp: 20.07.2023 r.).
Garrido J., DeLong Ch., Rasekh A., Rosha A., Restructuring and Insolvency in Europe: Policy Options in the Implementation of the EU Directive, IMF Working Paper No. 2021/152, https://www.imf.org/en/Publications/WP/Issues/2021/05/27/Restructuring-and-Insolvency-in-Europe-Policy-Options-in-the-Implementation-of-the-EU-50235 (dostęp: 20.07.2023 r.).
Ghio E., Transposing the preventive restructuring directive 2019 into French insolvency law: Rethinking the role of the judge and rebalancing creditors’ rights, „International Insolvency Review” 2021/1(30).
Madaus S., Mapping Preventive Restructuring Frameworks and the EU Directive for the JCOERE Project. Country Report Germany, https://www.ucc.ie/en/media/projectsandcentres/jcoereproject/bannerimages/Germany_Final_PDF_.pdf (dostęp: 20.07.2023 r.).
Mazur J., Can Stricter Bankruptcy Laws Discipline Capital Investment? Evidence from the U.S. Airline Industry, Job Market Paper, https://webapps.krannert.purdue.edu/sites/Home/DirectoryApi/Files/906550b4-c217–463b-89bf-6f3efc9edbaf/Download (dostęp: 20.07.2023 r.).
McCarthy J., A Class Apart: The Relevance of the EU Preventive Restructuring Directive for Small and Medium Enterprises, „European Business Organization Law Review” 2020/21.
McCormack G., The European Restructuring Directive, Cheltenham 2021.
Mokal R. [w:] Best Practices in European Restructuring, red. L. Stanghellini, R. Mokal, Ch.G. Paulus, I. Tirado, Milano 2018.
Năstasie N.M., Drăghici C., Mapping Preventive Restructuring Frameworks and the EU Directive for the JCOERE Project. Country Report Romania, https://www.ucc.ie/en/media/projectsandcentres/jcoereproject/bannerimages/Romania_FINAL_PDF_.pdf (dostęp: 20.07.2023 r.).
Tirado I., Mokal R. [w:] Best Practices in European Restructuring, red. L. Stanghellini, R. Mokal, Ch.G. Paulus, I. Torado, Milano 2018.
Tollenaar N.W.A., The European Commission’s Proposal for a Directive on Preventive Restructuring Proceedings, „Insolvency Intelligence” 2017/5.
de Weijs R.J., Jonkers A.L., Malakotipour M., The imminent distortion of European insolvency law: How the European Union erodes the basic fabric of private law by allowing ‘Relative Priority’ (RPR), Centre for the Study of European Contract Law Working Paper Series No. 2019–05, https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=3350375 (dostęp: 20.07.2023 r.).
Witosz A.J. [w:] Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz, red. A. Torbus, A. Witosz, A.J. Witosz, Warszawa 2016.
Witosz A.J. [w:] System Prawa Handlowego, red. nacz. S. Włodyka, A. Szumański, t. 6, Prawo restrukturyzacyjne i upadłościowe, red. A. Hrycaj, A. Jakubecki, A. Witosz, Warszawa 2020.
dr hab. Anna Hrycaj
Autorka jest dyrektorem Instytutu Prawa Upadłościowego i Restrukturyzacyjnego oraz Badań nad Niewypłacalnością Uczelni Łazarskiego w Warszawie, sędzią Sądu Apelacyjnego w Warszawie (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-6915-6703).
Restrukturyzacja zapobiegawcza i sanacyjna
Przedmiotem artykułu jest analiza strukturalnej zmiany polskiego systemu postępowań restrukturyzacyjnych, do której dojdzie na skutek implementowania do polskiego porządku prawnego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1023 z 20.06.2019 r. w sprawie ram restrukturyzacji zapobiegawczej, umorzenia długów i zakazów prowadzenia działalności oraz w sprawie środków zwiększających skuteczność postępowań dotyczących restrukturyzacji, niewypłacalności i umorzenia długów, a także zmieniającej dyrektywę (UE) 2017/1132 (dyrektywa o restrukturyzacji i upadłości). Artykuł omawia projektowane zmiany, które mają fundamentalne znacznie dla systemu prawa upadłościowego i restrukturyzacyjnego, gdyż oznaczają zmianę systemu złożonego z dwóch elementów (postępowania upadłościowe dla dłużników niewypłacalnych oraz postępowania restrukturyzacyjne dla dłużników niewypłacalnych lub zagrożonych niewypłacalnością) na system składający się z trzech elementów, a mianowicie: upadłość dla dłużników niewypłacalnych, restrukturyzacja sanacyjna dla dłużników niewypłacalnych, restrukturyzacja zapobiegawcza dla dłużników niewypłacalnych i zagrożonych niewypłacalnością.
Słowa kluczowe: upadłość, restrukturyzacja zapobiegawcza, restrukturyzacja sanacyjna, niewypłacalność, zagrożenie niewypłacalnością
dr hab. Anna Hrycaj
The author is Director of the Institute of Bankruptcy and Restructuring Law and Insolvency Studies at the Lazarski University in Warsaw, Poland, and a judge of the Court of Appeal in Warsaw (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-6915-6703).
Preventive and Reorganization Restructuring
This article analyses the structural change in the Polish system of restructuring proceedings, which will take place as a result of implementing into the Polish legal order Directive (EU) 2019/1023 of the European Parliament and of the Council of 20 June 2019 on preventive restructuring frameworks, on discharge of debt and disqualifications, and on measures to increase the efficiency of procedures concerning restructuring, insolvency and discharge of debt, and amending Directive (EU) 2017/1132 (Directive on restructuring and insolvency). This article discusses the proposed changes, which are of fundamental importance for the system of insolvency and restructuring law, as they mark a change from a system with two elements (bankruptcy proceedings for insolvent debtors and restructuring proceedings for debtors that are insolvent or at risk of insolvency) to a system with three elements, namely: bankruptcy for insolvent debtors; reorganization restructuring for insolvent debtors; preventive restructuring for debtors that are insolvent or at risk of insolvency.
Keywords: bankruptcy, preventive restructuring, reorganization restructuring, insolvency, risk of insolvency
Bibliografia / References
Adamus R., Prawo naprawcze przedsiębiorcy, Warszawa 2009.
Berutowicz W., Postępowanie cywilne w zarysie, Warszawa 1984.
Broniewicz W., Postępowanie cywilne w zarysie, Warszawa 1983.
Cieślak S., Formalizm postępowania cywilnego, Warszawa 2008.
Hrycaj A., Filipiak P., Sierakowski B., Postępowanie restrukturyzacyjne w praktyce sądów powszechnych, Warszawa 2020.
Hrycaj A. [w:] System Prawa Handlowego, red. nacz. S. Włodyka, A. Szumański, t. 6, Prawo restrukturyzacyjne i upadłościowe, red. A. Hrycaj, A. Jakubecki, A. Witosz, Warszawa 2019.
Hrycaj A., Cztery postępowania restrukturyzacyjne, „Doradca Restrukturyzacyjny” 2015/1.
dr Patryk Filipiak
Autor jest adiunktem na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, adwokatem i kwalifikowanym doradcą restrukturyzacyjnym w FILIPIAK BABICZ LEGAL (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-2361-0106).
Zakaz egzekucji z majątku dłużnika w postępowaniu restrukturyzacyjnym według projektu zmiany ustawy – Prawo restrukturyzacyjne oraz niektórych innych ustaw
Artykuł obejmuje syntetyczne przedstawienie natury oraz funkcji czasowego zakazu egzekucji obowiązującego w ramach postępowania restrukturyzacyjnego, a następnie gruntowne omówienie przepisów dyrektywy 2019/1023 w sprawie restrukturyzacji zapobiegawczej dotyczących wstrzymania indywidualnych czynności egzekucyjnych oraz, co stanowi najważniejszą część artykułu, przedstawienie sposobu wdrożenia tej części dyrektywy do polskiego porządku prawnego, z uwagami krytycznymi na tle aktualnego stanu prawnego. Autor oparł się przy tym na projekcie ustawy o zmianie ustawy – Prawo restrukturyzacyjne oraz niektórych innych ustaw w wersji z 2.08.2023 r. W odniesieniu do aktualnego stanu prawnego, najważniejsze zmiany objęły ujednolicenie systemu zakazu egzekucji, którego przepisy będą obowiązywały we wszystkich postępowaniach restrukturyzacyjnych oraz co do istoty w postępowaniu upadłościowym, a także wprowadzenie ograniczenia czasowego w zakazie egzekucji, z bazowym okresem ochrony trwającym 4 miesiące w postępowaniach zapobiegawczych oraz 12 miesięcy w postępowaniu sanacyjnym. Zdaniem autora przepisy dyrektywy zostały wdrożone zasadniczo poprawnie, przy czym polski ustawodawca nie skorzystał z kilku fakultatywnych opcji implementacji, które oferuje dyrektywa.
Słowa kluczowe: zakaz egzekucji, ochrona przed egzekucją, wstrzymanie egzekucji, restrukturyzacja zapobiegawcza, dyrektywa o restrukturyzacji i upadłości, układ z wierzycielami
dr Patryk Filipiak
Associate professor at the Faculty of Law and Administration, Adam Mickiewicz University in Poznan, Poland, an advocate and licensed restructuring adviser at FILIPIAK BABICZ LEGAL (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-2361-0106).
Stay on individual enforcement actions in restructuring proceedings under the draft amendment of Restructuring Law and Other Acts
The article includes a synthetic presentation of the nature and function of the temporary stay on individual enforcement actions applicable during restructuring proceedings, followed by a thorough discussion of the provisions of Directive 2019/1023 on preventive restructuring concerning the stay of individual enforcement measures and – the most important part of the article – presentation of how this part of the Directive has been implemented in the Polish legal order, with critical remarks made against the background of the law as it stands now. In doing so, the author relied on the Bill to Amend the Act – Restructuring Law and Other Acts in its version dated 2 August 2023. With regard to the law as it stands now, the most important changes included standardization of the stay regime, whose provisions will apply in all restructuring proceedings and, in substance, in bankruptcy proceedings, and the introduction of a time limit for the stay, with a base period of protection of 4 months in preventive restructuring and 12 months in reorganization proceedings. In the author’s opinion, the provisions of the Directive have in principle been implemented correctly, but the Polish legislator failed to make use of several implementation options in the Directive.
Keywords: automatic stay, stay, stay of enforcement, moratorium, protection from enforcement, preventive restructuring, Directive on restructuring and insolvency, arrangement with creditors
Bibliografia / References
Baird D., The Elements of Bankruptcy, St. Paul 2022.
Czech T. [w:] P. Filipiak, T. Czech, Ewaluacja wpływu implementacji dyrektywy 2019/1023 w sprawie ram restrukturyzacji zapobiegawczej na pozycję prawną wierzycieli zabezpieczonych rzeczowo w postępowaniach restrukturyzacyjnych, Warszawa 2022, https://iws.gov.pl/wp-content/uploads/2022/11/IWS_Filipiak-P-Czech-T._Ewaluacja-wplywu-implementacji-dyrektywy-2019–1023.pdf (dostęp: 24.05.2023 r.).
Filipiak P. [w:] P. Filipiak, T. Czech, Ewaluacja wpływu implementacji dyrektywy 2019/1023 w sprawie ram restrukturyzacji zapobiegawczej na pozycję prawną wierzycieli zabezpieczonych rzeczowo w postępowaniach restrukturyzacyjnych, Warszawa 2022, https://iws.gov.pl/wp-content/uploads/2022/11/IWS_Filipiak-P-Czech-T._Ewaluacja-wplywu-implementacji-dyrektywy-2019–1023.pdf (dostęp: 24.05.2023 r.).
Hrycaj A. [w:] A. Hrycaj, P. Filipiak, B. Sierakowski, Postępowanie restrukturyzacyjne w praktyce sądów powszechnych, Warszawa 2020.
Jackson T., Bankruptcy, Non-Bankruptcy Entitlements, and the Creditors’ Bargain, „The Yale Law Journal” 1982/5.
Jackson T., The Logic and Limits of Bankruptcy Law, Washington 2001.
Jackson T., Baird D., Corporate Reorganizations and the Treatment of Diverse Ownership Interests: A Comment on Adequate Protection of Secured Creditors in Bankruptcy, „The University of Chicago Law Review” 1984/51.
Mokal R. [w:] L. Stranghellini, R. Mokal, Ch.G. Paulus, I. Tirado, Best Practices in European Restructuring. Contractualised Distress Resolution in the Shadow of the Law, Milano 2018.
Parisi F., The Language of Law and Economics. A Dictionary, Cambridge 2013.
Richter T. [w:] European Preventive Restructuring, red. R. Damman, Ch. Paulus, München 2021.
Richter T., Thery A., Claims, Classes, Voting, Confirmation and the Cross-Class Cram-Down. INSOL Europe Guidance Note to the Implementation of Preventive Restructuring Frameworks Under EU Directive 2019/1023, April 2020, dostępne na: https://www.insol-europe.org/publications/guidance-notes (dostęp: 21.05.2023 r.).
Tollenaar N., Pre-Insolvency Proceedings. A Normative Foundation and Framework, Oxford 2019.
dr hab. Piotr Horosz, prof. UEK
Autor jest pracownikiem Katedry Prawa Cywilnego, Gospodarczego i Prywatnego Międzynarodowego Instytutu Prawa Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie (ORCID: https://orcid.org/0000-0001-6547-5072).
Zmiana układu przez sąd w celu jego zatwierdzenia – analiza projektowanego art. 165a Prawa restrukturyzacyjnego na tle regulacji dyrektywy 2019/1023
Konieczność pełnej implementacji dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1023 z 20.06.2019 r. w sprawie ram restrukturyzacji zapobiegawczej, umorzenia długów i zakazów prowadzenia działalności oraz w sprawie środków zwiększających skuteczność postępowań dotyczących restrukturyzacji, niewypłacalności i umorzenia długów, a także zmieniającej dyrektywę (UE) 2017/1132 (dyrektywa o restrukturyzacji i upadłości) legła u podstaw opracowywanej nowelizacji Prawa restrukturyzacyjnego oraz Prawa upadłościowego. Autor analizuje projektowany art. 165a pr. restr., który ma umożliwić wprowadzenie przez sąd zmian w przyjętym przez wierzycieli układzie, jeżeli na skutek ich wprowadzenia sąd zatwierdzi układ, w kontekście obecnego stanu prawnego w tym zakresie oraz ewentualnego wpływu projektowanej nowelizacji na stopień implementacji regulacji dyrektywy 2019/1023.
Słowa kluczowe: zmiana układu, zatwierdzenie układu, dyrektywa restrukturyzacyjna
dr Piotr Horosz, professor of the Krakow University of Economics
The author is an employee of the Department of Civil, Economic and Private International Law, Institute of Law, Krakow University of Economics, Poland (ORCID: https://orcid.org/0000-0001-6547-5072).
Modification of an Arrangement by a Court in Order for It to Be Approved: Analysis of the Proposed Article 165a of the Act – Restructuring Law Against the Background of the Directive 2019/1023
The need to fully implement Directive (EU) 2019/1023 of the European Parliament and of the Council of 20 June 2019 on preventive restructuring frameworks, on discharge of debt and disqualifications, and on measures to increase the efficiency of procedures concerning restructuring, insolvency and discharge of debt, and amending Directive (EU) 2017/1132 (Directive on restructuring and insolvency) underpins the currently developed amendments to the Act – Restructuring Law and the Act – Bankruptcy Law. The author analyses the proposed Article 165a of the Restructuring Law, whose aim is to enable courts to modify arrangements accepted by the creditors if, as a result of the modifications, the court approves the arrangement, in the context of the current state of law in this respect and the possible impact of the proposed amendment on the degree of implementation of the Directive 2019/1023.
Keywords: modification of an arrangement, approval of an arrangement, Restructuring Directive
Bibliografia / References
Adamus R., Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz, Warszawa 2019.
Gurgul S., Prawo upadłościowe. Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz, Warszawa 2020, Legalis.
Hrycaj A. [w:] System Prawa Handlowego, red. nacz. S. Włodyka, A. Szumański, t. 6, Prawo restrukturyzacyjne i upadłościowe, red. A. Hrycaj, A. Jakubecki, A. Witosz, Warszawa 2020.
Krzanicka-Burda A. [w:] K. Wiater i in., Restrukturyzacja i upadłość. Zagadnienia praktyczne, Warszawa 2018.
Kwiatkowski D., Kosmal R., Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz, Warszawa 2022.
Małkowska K. [w:] P. Zimmerman i in., Restrukturyzacja firmy po zmianach od 1 grudnia 2021 r., Warszawa 2022.
Sierakowski B., Zimmerman P., Ustawa o udzielaniu pomocy publicznej w celu ratowania lub restrukturyzacji przedsiębiorców. Komentarz, Warszawa 2020.
Sokół B., Zatwierdzenie planu restrukturyzacyjnego wbrew sprzeciwowi grupy wierzycieli [w:] Dyrektywa o restrukturyzacji i upadłości. Perspektywa międzynarodowa i polska, red. R. Adamus, M. Geromin, B. Groele, Z. Miczek, Warszawa 2021.
Witosz A.J. [w:] System Prawa Handlowego, red. nacz. S. Włodyka, A. Szumański, t. 6, Prawo restrukturyzacyjne i upadłościowe, red. A. Hrycaj, A. Jakubecki, A. Witosz, Warszawa 2020.
Wołowski P., Naczelne cele, funkcje i zasady prawa restrukturyzacyjnego, „Monitor Prawa Handlowego” 2017/3.
Zimmerman P., Prawo upadłościowe. Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz, Warszawa 2016.
Zamów prenumeratę: https://www.profinfo.pl/czasopisma
