Umowa (klauzula) gwarancyjna a umowa (klauzula) indemnizacyjnadr hab. Andrzej Szlęzak
Autor jest profesorem Uniwersytetu SWPS w Warszawie; Of Counsel w kancelarii Sołtysiński, Kawecki & Szlęzak (ORCID: https://orcid.org/0000-0003-4281-2966).
Umowa (klauzula) gwarancyjna a umowa (klauzula) indemnizacyjna
W języku prawniczym powszechnie używa się terminów „umowa (klauzula) gwarancyjna” i „umowa (klauzula) indemnizacyjna”. Stosuje się je zwłaszcza przy konstruowaniu i opisie transakcji typu M&A (Mergers & Acquisitions). Zamieszanie terminologiczne, dotyczące rozumienia tych klauzul jest nadal znaczne. Niniejsze opracowanie ma na celu uporządkowanie materii i zaproponowanie stosownej konwencji językowej, najpełniej (zdaniem autora) oddającej ich sens zgodny z oczekiwaniami i intuicjami uczestników praktyki obrotu. W szczególności w artykule zwrócono uwagę na to, że nie każda umowa (klauzula) gwarancyjna (zwłaszcza odnosząca się do tzw. representations and warranties) jest umową (klauzulą) indemnizacyjną; podobnie nie każda umowa indemnizacyjna jest umową gwarancyjną, wbrew sugestiom, jakie czasami pojawiają się w literaturze przedmiotu.
Słowa kluczowe: prawo cywilne, zobowiązania, umowa (klauzula) gwarancyjna, umowa (klauzula) indemnizacyjna, warunek, representations and warranties, naprawienie szkody
dr hab. Andrzej Szlęzak
The author is a professor of the SWPS University in Warsaw, Poland, and an Of Counsel at Sołtysiński, Kawecki & Szlęzak law firm (ORCID: https://orcid.org/0000-0003-4281-2966).
Comparison of Guarantee Agreements (Clauses) and Indemnity Agreements (Clauses)
In legal parlance, the terms ‘guarantee agreement (clause)’ and ‘‘indemnity agreement (clause)’ are widely used, especially when one creates and describes M&A (mergers and acquisitions) transactions. There is still considerable terminological confusion concerning the understanding of such clauses. This article is aimed at clarifying the matter and proposing an appropriate terminological convention which could, in the author’s opinion, best convey the sense of such clauses so that they would reflect the expectations and intuitions of the participants of the legal market. In particular, the article draws attention to the fact that not every guarantee agreement (clause), especially the one applicable to so-called representations and warranties, is an indemnity agreement (clause); similarly, not every indemnity agreement is a guarantee agreement, contrary to the opinions sometimes voiced in legal writings.
Keywords: civil law, obligations, guarantee agreement (clause), indemnity agreement (clause), condition, representations and warranties, redressing damage
Bibliografia / References
Bączyk M. [w:] System Prawa Handlowego, red. S. Włodyka, A. Szumański, t. 5, Prawo umów handlowych, red. M. Stec, Warszawa 2017.
Brzozowski A. [w:] Kodeks cywilny, t. 2, Komentarz. Art. 450–1088. Przepisy wprowadzające, red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2018.
Jastrzębski J., Umowa gwarancyjna, Warszawa 2021.
Katner W.J. [w:] System Prawa Prywatnego, red. Z. Radwański, t. 7, Prawo zobowiązań – część szczegółowa, red. J. Rajski, Warszawa 2018.
Łętowska E., Umowa o świadczenie na rzecz osoby trzeciej, Warszawa 1970.
Szlęzak A., Czy naruszenie oświadczeń i zapewnień (representations and warranties) jest naruszeniem umowy?, „Przegląd Prawa Handlowego” 2017/10.
Szlęzak A., Kodeksowe umowy gwarancyjne z udziałem osoby trzeciej (art. 391 i 392 KC), Warszawa 2021.
Szlęzak A. [w:] Rozprawy z prawa prywatnego. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Wojciechowi Popiołkowi, red. M. Pazdan, M. Jagielska, E. Rott-Pietrzyk, M. Szpunar, Warszawa 2017.
Śmieja A. [w:] System Prawa Prywatnego, red. Z. Radwański, t. 6, Prawo zobowiązań – część ogólna, red. A. Olejniczak, Warszawa 2018.
prof. dr hab. Marek Kolasiński
Autor jest kierownikiem Katedry Prawa Międzynarodowego i Europejskiego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, of counselem w Kancelarii Sołtysiński Kawecki & Szlęzak (ORCID: https://orcid.org/0000-0003-2213-5654).
Odmowa wszczęcia postępowania antymonopolowego przez Komisję Europejską po wyroku Sądu w sprawie Sped-Pro
Unijny Sąd w wyroku z 9.02.2022 r., T-791/19, Sped-Pro S.A. przeciwko Komisji Europejskiej, przedstawił podstawowe standardy analityczne, które powinny być stosowane przy ocenie, czy Komisja Europejska może odrzucić skargę dotyczącą naruszenia prawa konkurencji Unii Europejskiej dlatego, że właściwy do jej rozpatrzenia, w sytuacji gdy w stosunku do państwa członkowskiego podnoszone są zarzuty naruszenia zasady państwa prawnego, jest organ krajowy. Orzeczenie to zapadło w sprawie dotyczącej czynu, który miał wywrzeć antykonkurencyjny skutek w Polsce, a odnosi się bezpośrednio do stanu istniejącego 12.08.2019 r. Warto bliżej zbadać treść wskazanego orzeczenia i rozważyć, jak obecnie powinno wyglądać stosowanie wynikających z niego reguł. W artykule przedstawiono zasady egzekwowania prawa konkurencji Unii Europejskiej przez Komisję Europejską i krajowe organy ochrony konkurencji, standard analityczny ustalony wyrokiem Sądu do ustalenia organu ochrony konkurencji najbardziej właściwego do rozpatrzenia skargi informującej o naruszeniu art. 101 i 102 TFUE, a także jego zastosowanie do polskiego organu antymonopolowego, z uwzględnieniem zdarzeń zaistniałych po wydaniu wyroku przez Sąd UE.
Słowa kluczowe: konkurencja, praworządność, Prezes UOKiK, Izba Spraw Publicznych, Sąd Najwyższy, wszczęcie postępowania
prof. dr hab. Marek Kolasiński
The author is head of the Department of International and European Law, Faculty of Law and Administration, Nicolaus Copernicus University in Torun, Poland, an of counsel at Sołtysiński Kawecki & Szlęzak law firm (ORCID: https://orcid.org/0000-0003-2213-5654).
Refusal of the European Commission to Initiate Antitrust Proceedings after the General Court’s Judgment in the Sped-Pro Case
The EU General Court, in its judgment of 9 February 2022, T-791/19, Sped-Pro S.A. v. European Commission, set out the basic analytical standards that should be applied when assessing whether the European Commission can reject a complaint alleging an infringement of European Union competition law on the grounds that a national authority has jurisdiction to deal with it when a breach of the rule of law by a Member State is alleged. This ruling was issued in a case involving an act that was alleged to have an anti-competitive effect in Poland and relates directly to the state of affairs existing on 12 August 2019. It is worthwhile to examine the contents of the ruling in point in more detail and consider how the resulting rules should be applied today. This article presents the principles of enforcement of European Union competition law by the European Commission and national competition authorities, the analytical standard established by the General Court’s judgment for determining the competition authority best placed to examine a complaint alleging an infringement of Articles 101 and 102 of the Treaty on the Functioning of the European Union, and its application to the Polish antitrust authority, taking into account events that occurred after the judgment was issued by the General Court.
Keywords: competition, rule of law, President of the OCCP [Office for Competition and Consumer Protection], Public Affairs Chamber, Supreme Court, initiation of proceedings
Bibliografia / References
Cuculoska I., The scope of application of the charter’s right to good administration of the European Union, „Journal of Liberty and International Affairs” 2018/3, https://nbn-resolving.org/urn:nbn:de:0168-ssoar-56106–3 (dostęp: 30.03.2023 r.).
Materna G., Gwarancje niezależności organu ochrony konkurencji w dyrektywie ECN+ a status Prezesa UOKiK, „Europejski Przegląd Sądowy” 2019/10.
dr Wojciech Wyrzykowski
Autor jest adiunktem na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach oraz radcą prawnym (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-2948-2176).
O potrzebie zmiany regulacji prawnej dotyczącej spółki komandytowo-akcyjnej
W artykule podjęto próbę analizy przepisów dotyczących spółki komandytowo-akcyjnej. Przeprowadzone rozważania prowadzą do wniosku, że szereg przepisów może budzić poważne wątpliwości interpretacyjne. Są to przede wszystkim przepisy dotyczące zasad pokrycia kapitału zakładowego przed wpisem spółki do rejestru, konstrukcji pozbawienia komplementariusza prawa reprezentacji czy też wyłączenia jego odpowiedzialności za zobowiązania spółki. Z tego powodu uzasadniony staje się postulat dokonania stosownych zmian legislacyjnych.
Słowa kluczowe: spółka komandytowo-akcyjna, reprezentacja spółki, podział zysku
dr Wojciech Wyrzykowski
The author is an assistant professor at the Faculty of Law and Administration, University of Silesia in Katowice, Poland, and an attorney at law (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-2948-2176).
On the Need for Amending the Legal Provisions Concerning Limited Joint-Stock Partnerships
The article attempts to analyse the provisions concerning limited joint-stock partnerships. The considerations lead to the conclusion that a number of provisions may give rise to serious interpretative doubts. These are primarily the provisions that regulate paying up the share capital before the company is entered in the register, the construction of depriving the general partner of the right of representation, or excluding their liability for the company’s obligations. For this reason, the postulate of making the relevant legislative changes becomes justified.
Keywords: limited joint-stock partnership, company representation, profit distribution
Bibliografia / References
Bieniek T. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. Z. Jara, Warszawa 2022.
Dumkiewicz M., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2020.
Kidyba A. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 1, Komentarz do art. 1–150, red. A. Kidyba, Warszawa 2017.
Pinior P., Charakter prawny spółek osobowych w stadium organizacji, „Prawo Spółek” 2009/7–8.
Pinior P., O potrzebie zmian prawa spółek handlowych w zakresie regulacji spółek osobowych, „Przegląd Prawa Handlowego” 2012/9.
Pinior P. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. J.A. Strzępka, Warszawa 2015.
Potrzeszcz R., Siemiątkowski T. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, t. 1, Tytuł I. Przepisy ogólne. Tytuł II. Spółki osobowe, red. T. Siemiątkowski, R. Potrzeszcz, Warszawa 2011.
Rodzynkiewicz M., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2018.
Szewczyk J., Wróbel K., Źródła i zakres kompetencji walnego zgromadzenia w spółce komandytowo-akcyjnej, „Przegląd Prawa Handlowego” 2016/12.
Szumański A. [w:] S. Sołtysiński, A. Szajkowski, A. Szumański, Kodeks spółek handlowych, t. 1, Komentarz do artykułów 1–150, Warszawa 2006.
Szumański A. [w:] System Prawa Prywatnego, red. Z. Radwański, t. 16, Prawo spółek osobowych, red. A. Szajkowski, Warszawa 2008.
Tajer M., Reprezentowanie spółki komandytowo-akcyjnej przez komplementariuszy, „Prawo Spółek” 2010/10.
Witosz A.J., Wpis do rejestru a odpowiedzialność wspólnika spółki osobowej, „Prawo Spółek” 2009/7–8.
Wyrzykowski W. [w:] Wkłady niepieniężne w spółkach handlowych, red. W. Popiołek, Warszawa 2014.
Sebastian Michalak
Autor jest absolwentem Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-9141-0990).
Granice swobody kształtowania umowy spółki przekształconej w kontekście ochrony praw wspólników mniejszościowych
Przekształcenia spółek handlowych są stosunkowo często spotykanym procesem, mającym dostosować formę prawną prowadzonej działalności gospodarczej do potrzeb ekonomicznych spółki i jej wspólników. W związku z dużą nowelizacją przepisów Kodeksu spółek handlowych dotyczących przekształceń z 19.07.2019 r. zagadnieniem o dużym znaczeniu, które zdaje się być często marginalizowane, stała się kwestia ochrony wspólników mniejszościowych w ramach tych procesów. Jednym ze źródeł tego problemu jest dość widoczne oddziaływanie zasady swobody umów na kształtowanie umowy spółki przekształconej. Z jednej strony zasada ta wybrzmiewa pośrednio w treści poszczególnych przepisów Kodeksu spółek handlowych, co pozwala na odejście w ramach przekształcenia od założonego przez ustawodawcę modelu struktury korporacyjnej spółki przekształconej. Z drugiej strony w obecnym stanie prawnym wspólnicy spółki przekształcanej co do zasady automatycznie uczestniczą w spółce przekształconej, nawet gdy sprzeciwiają się przekształceniu. To wszystko skłania do poszukiwania odpowiedzi na pytania dotyczące swobody kształtowania treści praw i obowiązków wspólników spółki przekształconej, jej granic oraz instrumentów prawnych służących ochronie wspólników mniejszościowych przed ich pokrzywdzeniem w procesie przekształcenia.
Słowa kluczowe: przekształcenia spółek, ochrona wspólników mniejszościowych, zasada swobody umów, umowa spółki przekształconej
Sebastian Michalak
The author is a graduate of the Faculty of Law and Administration, Adam Mickiewicz University in Poznan, Poland (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-9141-0990).
Limits of Freedom to Determine Contents of the Articles of Association of a Transformed Company in the Context of Protecting the Rights of Minority Shareholders
Transformations of companies are a relatively frequent process, aimed at adapting the legal form of business activity to the economic needs of the company and its shareholders. In connection with a significant amendment to the provisions of Code Commercial Partnerships and Companies (CCPC) relating to companies’ transformations, passed on 19 July 2019, an issue that seems to be often marginalized acquired great importance. This is the issue of protection of minority shareholders in transformation processes. One of the sources of this problem is the quite visible impact of the principle of the freedom of contracts on determining the contents of the transformed company’s articles of association. This principle can be seen in different provisions of the CCPC, which allows for moving away from the model of the transformed company’s governance structure assumed by the legislator. On the other side, in the present legal system the shareholders of the company being transformed, as the general rule, automatically become shareholders of the transformed company, even when they oppose the transformation. All this shows the need to look for answers to the questions about freedom of determining the content of the rights and obligations of the transformed company’s shareholders, the limits of such freedom, and the legal instruments for protecting minority shareholders against harm during the transformation process.
Keywords: companies’ transformations, protection of minority shareholders, principle of freedom of contracts, articles of association of a transformed company
Bibliografia / References
Allerhand M., Kodeks handlowy. Komentarz, Warszawa 1935.
Baszczyk M., Przekształcenie spółki kapitałowej – zagadnienia wybrane, „Monitor Prawniczy” 2020/21.
Błońska M., Uwagi wprowadzające [w:] Połączenia, podziały i przekształcenia spółek prawa handlowego. Zagadnienia prawne i podatkowe. Komentarz praktyczny, red. A. Mariański, Warszawa 2021.
Borowy B. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. Z. Jara, Warszawa 2020, Legalis.
Dąbrowska J., Zaskarżanie uchwał zgromadzeń spółek kapitałowych, Warszawa 2016.
Gasiński Ł., Granice swobody kształtowania treści statutu spółki akcyjnej, Warszawa 2014.
Gębusia I., Interes spółki w prawie polskim i europejskim, Warszawa 2017.
Herbet A., Prawa i obowiązki wspólników [w:] System Prawa Prywatnego, red. Z. Radwański, t. 17A, Prawo spółek kapitałowych, red. S. Sołtysiński, Warszawa 2015.
Jara Z. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. Z. Jara, Warszawa 2020.
Koch A., Podważanie uchwał zgromadzeń spółek kapitałowych, Warszawa 2011.
Kwaśnicki R.L., Swoboda w kształtowaniu treści umów i statutów spółek kapitałowych (na tle prawa niemieckiego), Warszawa 2010.
Linc J. [w:] Spółka jawna. Komentarz, red. J. Linc, Warszawa 2023, Legalis.
Litwińska-Werner M., Podział i przekształcenie spółek [w:] System Prawa Prywatnego, red. Z. Radwański, t. 17B, Prawo spółek kapitałowych, red. S. Sołtysiński, Warszawa 2016.
Litwińska-Werner M., Spółka jawna [w:] System Prawa Handlowego, red. S. Włodyka, A. Szumański, t. 2A, Prawo spółek handlowych, red. A. Szumański, Warszawa 2019.
Machnikowski A. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, A. Machnikowski, Warszawa 2021, Legalis.
Machnikowski P., Swoboda umów według art. 353 1 KC. Konstrukcja prawna, Warszawa 2005, Legalis.
Mazur P., Uprawnienia i obowiązki akcjonariusza względem pozostałych akcjonariuszy wynikające ze stosunku spółki, Warszawa 2021.
Modzelewska L. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. Z. Jara, Warszawa 2022.
Opalski A., O potrzebie systemowej analizy instytucji wspólnych dla zrzeszeń, „Studia Prawa Prywatnego” 2009/2.
Opalski A. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 2A, Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Komentarz. Art. 151–226, red. A. Opalski, Warszawa 2018, Legalis.
Opalski A. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 3A, Spółka akcyjna. Komentarz. Art. 301–392, red. A. Opalski, Warszawa 2016, Legalis.
Oplustil K., Przekształcenia i łączenia spółek w świetle znowelizowanych przepisów Kodeksu spółek handlowych, „Przegląd Prawa Handlowego” 2020/10.
Pabis R. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 4, Łączenie, podział i przekształcanie spółek. Przepisy karne. Komentarz. Art. 491–633, red. A. Opalski, Warszawa 2016, Legalis.
Radwan A., Ius dissidentium. Granice konsensusu korporacyjnego i władzy większości w spółkach kapitałowych, Warszawa 2016.
Rodzynkiewicz M. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 4, Łączenie, podział i przekształcanie spółek. Przepisy karne. Komentarz. Art. 491–633, red. A. Opalski, Warszawa 2016, Legalis.
Romanowski M., Umowa spółki [w:] System Prawa Prywatnego, red. Z. Radwański, t. 16, Prawo spółek osobowych, red. A. Szajkowski, Warszawa 2016.
Siwik R. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. Z. Jara, Warszawa 2020, Legalis.
Sołtysiński S. [w:] S. Sołtysiński, A. Szajkowski, A. Szumański, J. Szwaja, Kodeks spółek handlowych, t. 3, Spółka akcyjna. Komentarz do artykułów 301–490, Warszawa 2013, Legalis.
Sołtysiński S., Moskwa P., Ogólna charakterystyka spółek kapitałowych [w:] System Prawa Prywatnego, red. Z. Radwański, t. 17A, Prawo spółek kapitałowych, red. S. Sołtysiński, Warszawa 2015.
Spyra M. [w:] J. Bieniak i in., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2022, Legalis.
Stępień A., Przekształcenia spółek handlowych, Warszawa 2006, Legalis.
Stranz J., O potrzebie obiektywnej interpretacji interesu spółki, „Monitor Prawa Handlowego” 2021/4.
Strzępka J.A., Zielińska E. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. J.A. Strzępka, Warszawa 2015, Legalis.
Szajkowski A., Konstrukcja prawna spółki osobowej [w:] System Prawa Prywatnego, red. Z. Radwański, t. 16, Prawo spółek osobowych, red. A. Szajkowski, Warszawa 2016.
Szajkowski A., Systematyka i źródła prawa spółek [w:] System Prawa Prywatnego, red. Z. Radwański, t. 16, Prawo spółek osobowych, red. A. Szajkowski, Warszawa 2016.
Szajkowski A., Tarska M. [w:] S. Sołtysiński, A. Szajkowski, A. Szumański, J. Szwaja, Kodeks spółek handlowych, t. 1, Przepisy ogólne. Spółki osobowe. Komentarz do artykułów 1–150, Warszawa 2012.
Szczepaniak R. [w:] Kodeks cywilny, t. 1, Komentarz. Art. 1–352, red. M. Gutowski, Warszawa 2021, Legalis.
Szczurowski T. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. Z. Jara, Warszawa 2020, Legalis.
Szumański A., Granice ochrony praw mniejszości w spółkach kapitałowych, „Przegląd Prawa Handlowego” 2015/9.
Szwaja J. [w:] S. Sołtysiński, A. Szajkowski, A. Szumański, J. Szwaja, Kodeks spółek handlowych, t. 3, Spółka akcyjna. Komentarz do artykułów 301–490, Warszawa 2013, Legalis.
Tajer M., Zakres autonomii woli w kształtowaniu treści statutu spółki akcyjnej, „Przegląd Prawa Handlowego” 2008/9.
Tarska M., Swoboda umów w prawie spółek [w:] System Prawa Prywatnego, red. Z. Radwański, t. 16, Prawo spółek osobowych, red. A. Szajkowski, Warszawa 2016.
Tarska M., Zakres swobody umów w spółkach handlowych, Warszawa 2012.
Tofel M. [w:] J. Bieniak i in., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2019, Legalis.
Tracichleb N., Sakławski J., Sprzeczność uchwały walnego zgromadzenia spółki z dobrymi obyczajami, „Monitor Prawniczy” 2014/1 – dodatek.
Wiśniewski A.W., Opalski A. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 3A, Spółka akcyjna. Komentarz. Art. 301–392, red. A. Opalski, Warszawa 2016.
Witosz J.A., Witosz A., Przekształcenia [w:] Łączenie, podział i przekształcanie spółek handlowych, red. A. Kidyba, Warszawa 2019.
Włodyka S., Szumański A., Spółka i jej stosunki prawne [w:] System Prawa Handlowego, red. S. Włodyka, A. Szumański, t. 2A, Prawo spółek handlowych, red. A. Szumański, Warszawa 2019.
Krzysztof Ślaski
Autor jest studentem V roku Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego (ORCID: https://orcid.org/0000-0001-5410-4196).
Udostępnianie utworu w mediach społecznościowych – granice działania zgodnego z prawem
Media społecznościowe z perspektywy prawa autorskiego stały się niezwykle wymagającą przestrzenią. Tradycyjna siatka pojęciowa najczęściej nie jest w stanie w pełni oddać specyfiki wykorzystywania utworów w Internecie, co niesie ze sobą poważne ryzyko naruszania prawa przez internautów. Dlatego też konieczne jest określenie, jakie są granice udostępniania utworów w mediach społecznościowych przez ich użytkowników, ponieważ niekiedy mogą oni nie być w pełni świadomi, że ich działanie jest udostępnianiem utworu naruszającym prawa autorskie osoby trzeciej. Orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, które próbuje wyjaśniać istniejące pojęcia i rozjaśniać system prawa autorskiego, często jednak nie jest w stanie sprostać temu zadaniu, co powoduje systemowy chaos i może prowadzić do zwiększonej częstotliwości naruszeń prawa. W artykule wskazane zostały warunki legalnego udostępniania utworów w mediach społecznościowych, biorąc pod uwagę nie tylko ogólne wymogi płynące z przepisów prawa i orzecznictwa luksemburskiego, lecz również regulaminy portali Facebook i Instagram, ponieważ postanowienia tych właśnie regulaminów sprawiają, że podobne postępowanie internauty z perspektywy prawa autorskiego zostanie ocenione w różny sposób.
Słowa kluczowe: udostępnianie utworu, zwielokrotnianie utworu, dozwolony użytek, prawo autorskie, media społecznościowe
Krzysztof Ślaski
The author is a 5th year student of the Faculty of Law and Administration of the University of Warsaw, Poland (ORCID: https://orcid.org/0000-0001-5410-4196).
Sharing a Work on Social Media. The Limits of Lawful Activity
From a copyright law perspective, social media have become an extremely challenging space. The traditional conceptual net is most often unable to fully capture the particularities of the use of works on the Internet, which carries a serious risk of Internet users infringing the law. It is therefore necessary to determine what the limits are to the sharing of works on social media by their users, as sometimes they may not be fully aware that their action constitutes sharing a work in violation of the copyright of a third party. The case law of the Court of Justice of the European Union, which attempts to clarify existing concepts and clarify the copyright law system, is often unable to fulfill this task, which results in systemic confusion and may leading to a greater frequency of infringements of law. The article identifies the conditions for lawful sharing of works on social media, taking into account not only the general requirements resulting from the provisions of law and from the case law of the Luxembourg Court, but also the terms of service of Facebook and Instagram, as it is the provisions of these terms of service that result in a similar conduct of an Internet user being assessed differently from a copyright law perspective.
Keywords: sharing a work, reproduction of a work, fair use, copyright law, social media
Bibliografia / References
Chwalba J. [w:] Ustawy autorskie. Komentarze, t. 1, Prawo autorskie i prawa pokrewne. Ochrona baz danych. Zbiorowe zarządzanie prawami autorskimi i prawami pokrewnymi, red. R. Markiewicz, LEX 2021.
Hugenholtz P., Quintais J., Copyright and Artificial Creation: Does EU Copyright Law Protect AI-Assisted Output?, „International Review of Intellectual Property and Competition Law” 2021/9(52).
Hugenholtz P., van Velze S., Communication to a New Public? Three Reasons Why EU Copyright Law Can Do Without a «New Public», „International Review of Intellectual Property and Competition Law” 2016/7(47).
Korol M., Udostępnianie cudzych treści w social mediach – jak zrobić to legalnie?, https://anywhere.pl/107053/udostepnianie-cudzych-tresci-w-social-mediach-jak-zrobic-to-legalnie/ (dostęp: 20.03.2023 r.).
Markiewicz R., Internet i prawo autorskie – wykaz problemów i propozycje ich rozwiązań, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Prawa Własności Intelektualnej” 2013/3(121).
Markiewicz R., Zdezorientowany prawnik o publicznym udostępnianiu utworów, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Prawa Własności Intelektualnej” 2016/4(134).
Ślaski K., Dozwolony użytek utworów zamieszczonych w Internecie [w:] Własność intelektualna i nowe technologie w Internecie w dobie społeczeństwa cyfrowego, red. J. Sieńczyło-Chlabicz, Białystok 2022.
Żyrek A., Przyłapani na nielegalnym źródle – o dozwolonym użytku prywatnym z perspektywy orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej i prawa polskiego, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Prawa Własności Intelektualnej” 2019/4.
dr hab. Michał Mariański
Autor jest pracownikiem Katedry Prawa Finansowego i Prawa Podatkowego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie (ORCID: https://orcid.org/0000-0001-6212-914X).
Uprawnienia i kompetencje francuskiego pomocniczego organu nadzoru nad rynkiem finansowym Autorité de contrôle prudentiel et de résolution
Sposób organizacji instytucjonalnego aspektu nadzoru nad rynkiem finansowym stanowi istotny element bezpieczeństwa finansowego zarówno na płaszczyźnie krajowej, jak i międzynarodowej. Tym samym wskazanie w ramach niniejszej pracy instytucji takiej jak Autorité de contrôle prudentiel et de résolution (ACPR), która wspomaga główny organ nadzoru we Francji, tzn. Autorité des marchés financiers (dalej AMF), może stanowić ciekawy asumpt do refleksji nad potencjalnym wykorzystaniem francuskich doświadczeń i regulacji również przez polskiego ustawodawcę. W artykule, poza wprowadzeniem do francuskiego systemu nadzoru, przedstawiono kompetencje, organizację wewnętrzną oraz sposób funkcjonowania pomocniczego organu nadzoru nad rynkiem finansowym we Francji.
Słowa kluczowe: nadzór, rynek finansowy, rynek kapitałowy, transakcje finansowe
dr hab. Michał Mariański
The author is an employee of the Department of Financial and Tax Law, Faculty of Law and Administration, University of Warmia and Mazury in Olsztyn, Poland (ORCID: https://orcid.org/0000-0001-6212-914X).
The Powers and Competences of the Subsidiary Financial Market Supervision Authority in France Autorité de Contrôle Prudentiel et de Résolution (ACPR)
The way that the institutional aspect of supervision over the financial market is organized is an important element of financial security, both at the national and international level. Thus, in this work, the indication of an institution such as the Autorité de contrôle prudentiel et de résolution (ACPR), which supports the main supervisory authority in France, i.e., the Autorité des marchés financiers (AMF), may be an interesting impulse for reflection on the potential use of French experiences and regulations also by the Polish legislator. In the article, in addition to introducing the French supervisory system, the author presents the competences, internal organization, and functioning of the subsidiary financial market supervisory authority in France.
Keywords: supervision, financial market, capital market, financial transactions
Bibliografia / References
Bailo P., De Boissieu Ch., Le Theule F.-G., Comment la régulation financière peut-elle sortir l’Europe de la crise?, Paris 2014.
Bonneau Th., Droit bancaire, Paris 2019.
Bouretz E., Emery J.-L., Autorité des marchés financiers et Commission bancaire. Pouvoirs de sanction et recours, Paris 2008.
Descamps F., La cour des comptes et le contrôle financier des administrations publiques: histoire d’une tentation, histoire d’une tentative, „Revue française d’administration publique” 2007/4.
Dobaczewska A., Instytucja nadzoru bankowego w świetle prawa polskiego i prawa wspólnoty europejskiej, Gdańsk 2000.
Fabre-Magnan M., Introduction au droit, Paris 2014.
Góral L., Nadzór bankowy, Warszawa 1998.
Góral L., Zintegrowany model publicznoprawnych instytucji ochrony rynku bankowego we Francji i w Polsce, Warszawa 2011.
Jurkowska-Zeidler A., Morska kultura prawna jako podstawa koncepcji jednolitego nadzoru rynku finansowego Unii Europejskiej, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2014/32.
Jurkowska-Zeidler A., Nadzór zintegrowany nad rynkiem finansowym jako element europejskiej sieci bezpieczeństwa finansowego (Financial Safety Net), „Gdańskie Studia Prawnicze” 2007/16.
Jurkowska-Zeidler A., Nowe organy i instytucje bezpieczeństwa rynku finansowego Unii Europejskiej [w:] Przyszłość Unii Europejskiej w świetle jej ustroju walutowego i finansowego, red. C. Kosikowski, Białystok 2013.
Kaufhold A.-K., Droit et Économie – L’avenir de l’Union économique et monétaire: une perspective franco-allemande [w:] L’avenir de l’Union économique et monétaire: une perspective franco-allemande, red. G. Kalflèche, T. Perroud, M. Ruffert, Paris 2018.
Klimaszewska A., Mariański M., Ziety J.J., Warylewska K., Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (société à responsabilité limitée) we francuskim kodeksie handlowym. Tekst przepisów wraz z tłumaczeniem oraz porównaniem do polskiego Kodeksu spółek handlowych, Olsztyn 2017.
Lemonnier M., Rola badań porównawczych i interdyscyplinarnych w kwestiach rynku i nadzoru finansowego [w:] Prawo rynku finansowego. Doktryna, instytucje, praktyka, red. A Jurkowska-Zeidler, M. Olszak, Warszawa 2015.
Mariański M., Problematyka regulacji rynku finansowego w ujęciu transgranicznym. Analiza na przykładzie prawa polskiego i prawa francuskiego, Olsztyn 2020.
Mariański M., Struktura wewnętrzna oraz podstawa funkcjonowania L’Autorité des marchés financiers (AMF) jako organu nadzoru nad rynkiem finansowym we Francji, „Monitor Prawa Bankowego” 2016/5.
Mariański M., Uprawnienia i kompetencje francuskiego organu nadzoru nad rynkiem finansowym L’Autorité des marchés financiers (AMF) – część druga, „Kortowski Przegląd Prawniczy” 2016/4.
Mariański M., Zmiany w sposobie instytucjonalnej ochrony konsumenta na rynku finansowym we Francji. Analiza na przykładzie dyspozycji zawartych w Code de consommation oraz Code monétaire et financier [w:] Ochrona konsumenta na polskim i międzynarodowym rynku finansowym , red. J. Monkiewicz, E. Rutkowska-Tomaszewska, Warszawa 2019.
Mazur J., Wspomaganie parlamentu przez Trybunał Obrachunkowy we Francji [w:] Aktualne problemy reform konstytucyjnych, red. S. Bożyk, Białystok 2013.
Nadolska A., Komisja Nadzoru Finansowego w nowej instytucjonalnej architekturze europejskiego nadzoru finansowego, Warszawa 2014.
Ofiarski Z., Rola soft law w regulacji rynku finansowego na przykładzie rekomendacji i wytycznych Komisji Nadzoru Finansowego [w:] Prawo rynku finansowego. Doktryna, instytucje, praktyka, red. A. Jurkowska-Zeidler, M. Olszak, Warszawa 2016.
Olszak M., Nadzór bankowy w Polsce [w:] Finanse publiczne i prawo finansowe, red. C. Kosikowski, E. Ruśkowski, Warszawa 2008.
Stanisławiszyn P., The influence of the changes in the Polish system of bank supervision on the safety of banks, „Opolskie Studia Administracyjno-Prawne” 2007/4.
Swaczyna M.J., Na drodze do jednolitej procedury restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji banków w Unii Europejskiej [w:] Regulacje finansowe. FinTech – nowe instrumenty finansowe – resolution, red. W. Rogowski, Warszawa 2017.
dr Marcin Kłoda
Autor jest adwokatem (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-7286-0662).
Problemy międzyczasowe nowelizacji Kodeksu spółek handlowych z 2022 r.
Niniejszy artykuł omawia zagadnienia międzyczasowe, które pojawiają się na tle zmiany Kodeksu spółek handlowych z dniem 13.10.2022 r., a odnoszą się do potencjalnej kolizji między zmienionymi przepisami a przepisami obowiązującymi przed tą datą. Te zagadnienia są po części rozstrzygane przez art. 21–23 noweli z 2022 r. W pozostałym zakresie do odpowiednich kwestii międzyczasowych stosuje się art. 3 k.c. oraz normy wywodzone w drodze analogii z przepisów przejściowych Kodeksu spółek handlowych. Stąd, w szczególności, grupa spółek w rozumieniu zmienionych przepisów Kodeksu spółek handlowych może powstać od 13.10.2022 r., zaś zmodyfikowane przepisy tego Kodeksu o obowiązkach członków organów oraz organizacji i funkcjonowaniu spółki handlowej stosuje się do zdarzeń, które następują lub istnieją od tego dnia.
Słowa kluczowe: prawo spółek handlowych, prawo międzyczasowe, retroakcja, grupa spółek, ład korporacyjny
dr Marcin Kłoda
The author is an advocate, Poland (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-7286-0662).
Intertemporal Problems with the 2022 Amendments to the Code of Commercial Partnerships and Companies
This paper discusses the intertemporal problems that arise against the backdrop of the amendments to the Code of Commercial Partnerships and Companies that entered into force on 13 October 2022. These problems concern a potential conflict between the amended provisions and the provisions binding prior to that date. They are partly solved by Articles 21 to 23 of the 2022 amending act. Otherwise, the relevant intertemporal matters are governed by Article 3 of the Civil Code and the rules derived by analogy from transitional provisions in the Code of Commercial Partnerships and Companies. Consequently, a group of companies within the meaning of the Code of Commercial Partnerships and Companies as amended can be created from 13 October 2022, while this Code’s amended provisions relative to the duties of governing bodies members and the organization and functioning of a commercial partnership or company apply to such situations which have arisen or existed from that day onwards.
Keywords: company law, intertemporal provisions, retroactivity, group of companies, corporate governance
Bibliografia / References
Bieniek T., Czy obliczanie kadencji członka organu spółki kapitałowej faktycznie wymaga zmiany przepisów, „Przegląd Prawa Handlowego” 2021/12.
Bieniek T. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. Z. Jara, Warszawa 2022, Legalis.
Chomiuk M., Ostrowski F. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. Z. Jara, Warszawa 2022, Legalis.
Gonet W., Tworzenie, funkcjonowanie, zakończenie działania grupy spółek, „Palestra” 2023/1–2.
Goszczyk M. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 4, Łączenie, podział i przekształcanie spółek. Przepisy karne. Komentarz. Art. 491–633, red. A. Opalski, Warszawa 2016, Legalis.
Kappes A., Rzekoma ochrona wspólników mniejszościowych w prawie holdingowym, „Przegląd Prawa Handlowego” 2022/8.
Kidyba A., Komentarz aktualizowany do art. 301–633 Kodeksu spółek handlowych, LEX 2023.
Kidyba A. [w:] A. Kidyba, M. Dumkiewicz, Komentarz aktualizowany do art. 1–300 Kodeksu spółek handlowych, LEX 2023.
Kłoda M., Problemy międzyczasowe nowelizacji KSH z 2008 r., „Monitor Prawniczy” 2009/4.
Kłoda M., Wybrane zagadnienia intertemporalne Kodeksu spółek handlowych, cz. 2, „Monitor Prawniczy” 2001/9.
Kłoda M., Zagadnienia międzyczasowe terminów zawitych i terminów trwania stosunku prawnego, „Monitor Prawniczy” 2019/22.
Kłoda M. [w:] Kodeks cywilny, t. 1, Komentarz. Art. 1–44910, red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2020, Legalis.
Kłoda M. [w:] Kodeks cywilny, t. 2, Komentarz. Art. 450–1080. Przepisy wprowadzające, red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2021, Legalis.
Krysik A. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. Z. Jara, Warszawa 2022, Legalis.
Lackoroński B. [w:] Prawo intertemporalne prywatne. Komentarz do przepisów wprowadzających Kodeks cywilny, red. K. Osajda, W. Borysiak, Warszawa 2021, Legalis.
Michalak A., Wpływ nowelizacji Kodeksu spółek handlowych w zakresie prawa holdingowego na funkcjonowanie grup spółek oraz interesy wspólników mniejszościowych i wierzycieli spółek zależnych, „Monitor Prawniczy” 2022/14.
Opalski A. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 3A, Spółka akcyjna. Komentarz do art. 301–392, red. A. Opalski, Warszawa 2016, Legalis.
Osajda K. [w:] Prawo intertemporalne prywatne. Komentarz do przepisów wprowadzających Kodeks cywilny, red. K. Osajda, W. Borysiak, Warszawa 2021, Legalis.
Pietrzykowski T. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 1, Prawo cywilne – część ogólna, red. M. Safjan, Warszawa 2012.
Sobolewski P. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. K. Osajda, W. Borysiak, Warszawa 2022, Legalis.
Sołtysiński S. [w:] S. Sołtysiński, A. Szajkowski, A. Szumański, J. Szwaja, Kodeks spółek handlowych, t. 4, Łączenie, podział i przekształcanie spółek. Przepisy karne. Komentarz do artykułów 491–633, Warszawa 2012, Legalis.
Szumański A., Nowe prawo grup spółek w Polsce – koncepcja systemowa regulacji prawnej, „Przegląd Prawa Handlowego” 2022/8.
Szumański A. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz do zmian (tzw. prawo holdingowe), red. R.L. Kwaśnicki, F. Ostrowski, A. Szumański, Warszawa 2022, Legalis.
dr Agnieszka Butor-Keler
Autorka jest adiunktem w Katedrze Rachunkowości Menedżerskiej w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-2761-3144).
Adam Janiszewski
Autor jest radcą prawnym.
Richard Lemonnier, MBA, DBA
Autor jest doktorantem na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie (ORCID: https://orcid.org/0000-0001-6084-756X).
Krzysztof Olszówka
Autor jest mgr. ekonomii (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-0000-2255).
Udział w autorstwie tekstu:
Agnieszka Butor-Keler – 25%
Adam Janiszewski – 25%
Richard Lemonnier – 25%
Krzysztof Olszówka – 25%
Konsekwencje przekroczenia uprawnień biura usług płatniczych i małej instytucji płatniczej
Celem artykułu jest określenie zakresu uprawnień biura usług płatniczych (dalej BUP) i małej instytucji płatniczej (dalej MIP) oraz wskazanie, w jakich sytuacjach może dochodzić do przekroczenia uprawnień przez te kategorie dostawców usług płatniczych, tj. do wypełnienia znamion czynu zabronionego stypizowanego w art. 150 ustawy o usługach płatniczych. Problematyka ta budzi wątpliwości z uwagi na lokalną specyfikę działalności BUP oraz MIP, zakres ich rejestracji, kompetencje oraz katalog świadczonych usług płatniczych. Omówione zostaną także konsekwencje przekroczenia uprawnień przez BUP i MIP oraz w przypadku złożenia zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa określonego w art. 150 ustawy o usługach płatniczych następstwa umieszczenia podmiotu na liście ostrzeżeń publicznych prowadzonej przez Komisję Nadzoru Finansowego zgodnie z art. 6b ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym.
Słowa kluczowe: biuro usług płatniczych, mała instytucja płatnicza, dostawcy usług płatniczych, ustawa o usługach płatniczych, lista ostrzeżeń publicznych KNF
dr Agnieszka Butor-Keler
The author is an assistant professor at the Department of Management Accounting, Warsaw School of Economics, Warsaw, Poland (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-2761-3144).
Adam Janiszewski
The author is an attorney at law in Poland.
Richard Lemonnier, MBA, DBA
The author is PhD student at the Faculty of Law and Administration, University of Warmia and Mazury in Olsztyn, Poland (ORCID: https://orcid.org/0000-0001-6084-756X).
Krzysztof Olszówka
The author holds the degree of Master of Economics, Poland (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-0000-2255).
Authors’ contributions:
Agnieszka Butor-Keler – 25%
Adam Janiszewski – 25%
Richard Lemonnier – 25%
Krzysztof Olszówka – 25%
Consequences of a Payment Service Bureau or a Small Payment Institution Exceeding Their Authorizations
The purpose of this article is to define the scope of authorizations of a payment service bureau (’PSB’) and a small payment institution (’SPI’) and to indicate in which situations these categories of payment service providers may exceed their authorizations, i.e., fulfill the criteria a prohibited act defined in Article 150 of the Payment Services Act. This issue raises doubts due to the local particularity of PSB and SPI activities, the scope of their registration, their powers and the list of payment services provided. The consequences of PSB and SPI exceeding their authorizations are also discussed, including – if a notification is submitted of the suspicion that an offence defined in Article 150 of the Payment Services Act has been committed – the consequences of an entity being placed on the public warnings list kept by the Polish Financial Supervision Authority in accordance with Article 6b of the Financial Market Supervision Act.
Keywords: payment service bureau, small payment institution, payment service providers, Act on Payment Services, public warnings list of the Polish Financial Supervision Authority
Bibliografia / References
Bajor B., Istota i zakres obowiązków informacyjnych dostawcy usług płatniczych, „Studia Prawnicze” 2011/3–4.
Byrski J. [w:] Ustawa o usługach płatniczych. Komentarz, red. J. Byrski, A. Zalcewicz, LEX 2021.
Chrzan M., Mikropłatności w świetle ustawy o usługach płatniczych oraz dyrektywy PSD, „Monitor Prawa Bankowego” 2012/12.
Czyżak M., Prawna ochrona świadczenia usług płatniczych i wydawania pieniądza elektronicznego, „Ekonomiczne Problemy Usług” 2017/1(126), t. 1.
Grabowski M., Ustawa o usługach płatniczych. Komentarz, Warszawa 2020.
Gradzi D., Third Party Providers (TPP) – nowi dostawcy usług płatniczych w środowisku internetowym i mobilnym. Przegląd regulacji prawnych i analiza możliwych zagrożeń cyberbezpieczeństwa płatniczej infrastruktury krytycznej, „Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego” 2018/19.
Hornowski J., Janiszewski A., Rudolf P., Seweryniak K., Biura usług płatniczych – prawa i obowiązki, Warszawa 2014.
Iwański W., Instrument płatniczy, „Monitor Prawa Bankowego” 2022/7–8.
Marciniak-Neider D., Usługi płatnicze banków – polecenia przelewu, „Biznes Międzynarodowy w Gospodarce Globalnej” 2014/33.
Masłowski M., Procedura potwierdzania dostępności środków na rachunku płatniczym (CAF) – wybrane aspekty prawne, „internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny” 2019/3(8).
Paduszyńska M., Pawlak B., Rynek usług płatniczych w Polsce w świetle zmian prawnych implementujących postanowienia dyrektywy PSD2, „Studia Prawno-Ekonomiczne” 2020/114.
Wilbrandt-Gotowicz M., Hybrydowość postępowania administracyjnego – nowy standard proceduralny? [w:] Standardy współczesnej administracji i prawa administracyjnego, red. Z. Duniewska, M. Stahl, A. Rabiega-Przyłęcka, Warszawa 2019.
