Wierzytelności nieme w postępowaniu restrukturyzacyjnymdr hab. Artur Nowacki
Autor jest profesorem w Katedrze Prawa Handlowego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego oraz radcą prawnym (ORCID: https://orcid.org/0000-0003-0513-115X).
Wierzytelności nieme w postępowaniu restrukturyzacyjnym
Przedmiotem artykułu są wybrane kwestie dotyczące wierzytelności niemych w postępowaniu restrukturyzacyjnym. O wierzytelnościach niemych mowa jest w szczególności w art. 109 (wierzyciel nie ma, co do zasady, prawa głosu na podstawie wierzytelności nabytej w drodze przelewu lub indosu po otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego) oraz art. 116 pr. restr. (w sprawach dotyczących układu nie ma prawa głosu wierzyciel, który w określony w przepisie sposób jest bliski dłużnikowi). Z kolei zgodnie z art. 80 ust. 3 pr. restr. do głosowania na zgromadzeniu wierzycieli nie uprawnia, umieszczona w spisie wierzytelności jako warunkowa, wierzytelność współdłużnika, poręczyciela, gwaranta lub banku otwierającego akredytywy, który nie zaspokoił wierzyciela. W artykule broniony jest w szczególności pogląd o konieczności zmiany art. 109 ust. 2 pr. restr. na wzór art. 58 zd. 2 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z 24.10.1934 r. – Prawo o postępowaniu układowem, zarówno odnośnie do osoby zbywcy, jak i momentu zbycia, powodujących, że wierzytelność jest u nabywcy wierzytelnością niemą.
Słowa kluczowe: wierzytelności nieme, postępowanie restrukturyzacyjne, układ, głosowanie, prawo głosu
dr hab. Artur Nowacki
The author is a professor at the Department of Commercial Law, Faculty of Law and Administration, University of Warsaw, Poland, and an attorney at law (ORCID: https://orcid.org/0000-0003-0513-115X).
Non-Voting Creditors in Restructuring Proceedings
This article discusses selected issues relating to non-voting creditors (debts not entitling to vote) in restructuring proceedings. Non-voting creditors are referred to in particular in Article 109 of the Restructuring Law (as a rule, a creditor has no voting rights if they acquired a debt by assignment or endorsement after the opening of restructuring proceedings) and in Article 116 of the Restructuring Law (a creditor who is close to the debtor in the manner specified in the provision has no voting rights in matters relating to the arrangement). In turn, pursuant to Article 80(3) of the Restructuring Law, a creditor is not entitled to vote at the meeting of creditors if their debt is put on the list of debts as a conditional debt, a debt owed to a co-debtor, guarantor, surety or the bank opening a letter of credit that has not satisfied the creditor. In particular, the article defends the view that it is necessary to amend Article 109 of the Restructuring Law in a way similar to the second sentence of Article 58 of the Regulation of the President of the Republic of 24 October 1934 – Law on Arrangement Proceedings, both with regard to the assignor and the moment of assignment that make the debt assignee lose the right to vote.
Keywords: non-voting creditors, restructuring proceedings, arrangement, voting, voting rights
Bibliografia / References
Adamus R., Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz, Warszawa 2019.
Adamus R., Wierzytelności nieme cesjonariusza i indosatariusza w postępowaniu restrukturyzacyjnym, „Monitor Prawniczy” 2018/14.
Gurgul S., Prawo upadłościowe. Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz, Warszawa 2020.
Lipowicz Ł. [w:] Prawo upadłościowe. Komentarz, red. P. Filipiak, A. Hrycaj, Warszawa 2020.
Zedler F., Pozbawienie wierzycieli prawa głosowania nad układem zawieranym w postępowaniach restrukturyzacyjnych i upadłościowych, „Polski Proces Cywilny” 2018/1.
Zimmerman P., Prawo upadłościowe. Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz, Warszawa 2022.
Zimmerman P., Skutki cesji wierzytelności dokonanej po otwarciu postępowań upadłościowego i restrukturyzacyjnego, „Doradca Restrukturyzacyjny” 2016/4.
dr hab. Przemysław Drapała, prof. ALK
Autor jest kierownikiem Katedry Prawa Cywilnego w Akademii Leona Koźmińskiego (ORCID: https://orcid.org/0000-0001-8093-2083).
Umowny termin zawity dla roszczeń wykonawcy robót budowlanych (klauzula 20.1 FIDIC) (cz. 2)
W polskiej praktyce kontraktowej w zakresie realizacji inwestycji infrastrukturalnych powszechnie stosowany jest wzorzec umowy FIDIC, którego elementem jest klauzula zastrzegająca dla wykonawcy (według jednej z możliwych interpretacji) umowny termin zawity (klauzula 20.1 FIDIC). Jest to zarazem klauzula budząca w ramach tego wzorca umowy bodaj najwięcej wątpliwości w zakresie jej oceny prawnej i wykładni. Części 2 artykułu obejmuje takie zagadnienia jak przedmiot obowiązku powiadomienia wynikającego z klauzuli 20.1 FIDIC (w tym problem – powiadomienie o roszczeniu czy o zdarzeniu, które może stać się źródłem roszczenia?), rodzaje zdarzeń lub roszczeń podlegających notyfikacji, wykładnia początku biegu terminu na powiadomienie, forma notyfikacji oraz kwestia kwalifikacji prawnej skutków niedochowania terminu na jej dokonanie.
Słowa kluczowe: wzorce umowy FIDIC, klauzula 20.1, umowne terminy zawite, umowa o roboty budowlane
dr hab. Przemysław Drapała, professor of the Kozminski University
The author is head of the Department of Civil Law, Kozminski University in Warsaw, Poland (ORCID: https://orcid.org/0000-0001-8093-2083).
Time Bar Clause for the Contractor Claims in Construction Contracts (Clause 20.1 of the FIDIC Terms). Part II
In Polish contractual practice concerning infrastructure projects, the FIDIC model contract is commonly used. One of its elements is a clause which reserves for the contractor (according to one possible interpretation) a contractual time bar (clause 20.1 of the FIDIC). At the same time, within this model contract, this appears to be the clause that causes the biggest doubts in terms of its legal assessment and interpretation. Part II of the article covers issues such as the subject matter of the notification obligation under clause 20.1 of the FIDIC (including the problem whether it is notification of the claim or of the event that may give rise to a claim), the types of events or claims that require notification, the interpretation of the moment when the time limit for notification starts running, the form of notification, and the question of legal qualification of the consequences of failure to make the notification within the time limit.
Keywords: FDIC model contracts, clause 20.1, contractual time bars, construction works contract
Bibliografia / References
Baker E., Mellors B., Chalmers S., Laves A., FIDIC Contracts: Law and Practice, London 2009.
Bałdyga M., Subklauzula 20.1 częściowo niezgodna z prawem, „Biuletyn Konsultant” 2012/27.
Beaumont B., FIDIC Red Book: A Commentary, London 2019.
Brück M., Sherman A., Handbuch des internationalen und ausländischen Baurechts, Berlin–Heidelberg 2005.
Bunni N.G., The FIDIC Forms of Contract, Oxford 2008.
Bytnerowicz P., Kofluk M., Klauzula 20.1 Warunków Kontraktowych FIDIC, „Biuletyn Konsultant” 2012/26.
Bytnerowicz P., Kofluk M., Zastrzeżenie w klauzuli 20.1 FIDIC 28-dniowego terminu na zgłaszanie roszczeń przez wykonawcę, „e-Przegląd Arbitrażowy” 2012/1.
Chern C., The Law of Construction Disputes, London 2019.
Giaro M., Lackoroński B., Dopuszczalność tzw. czystych umownych terminów zawitych, „Przegląd Prawa Handlowego” 2020/7.
Glover J., Hughes S., Understanding the FIDIC Red Book: A Clause by Clause Commentary, London 2011.
Gorzko P., Reguła contra proferentem a granice wykładni oświadczeń woli w prawie cywilnym, Warszawa 2019.
Hök G.S., Handbuch des internationalen und ausländischen Baurechts, Berlin 2012.
Ignatowicz J. [w:] System prawa cywilnego, t. 1, Część ogólna, red. S. Grzybowski, Ossolineum 1985.
Jaeger A.V., Hök G.-S., FIDIC – A Guide for Practitioners, Berlin–Heidelberg 2010.
Jaworski B., Applying the 20.1 sub-clause of the FIDIC conditions of contract under standards of polish civil law, „Wroclaw Review of Law, Administration & Economics” 2018/7.
Knutson R., FIDIC: An Analysis of International Construction Contracts, London 2005.
Kordasiewicz B. [w:] System Prawa Prywatnego, red. Z. Radwański, t. 3, Prawo cywilne – część ogólna, red. Z. Radwański, A. Olejniczak, Warszawa 2019.
Lewaszkiweicz-Petrykowska B., Glosa do wyroku SN z 24.10.1972 r., I CR 177/72, „Państwo i Prawo” 1975/7.
Lizer-Klatka A., Skuteczność umownych terminów dochodzenia roszczeń w ogólnych warunkach FIDIC w świetle prawa polskiego, „e-Przegląd Arbitrażowy” 2012/1.
Łolik M., Charakter prawny terminów umownych do dochodzenia roszczeń, „Przegląd Prawa Handlowego” 2012/4.
Łolik M., Ponownie o umownych terminach zawitych w kontekście przedawnienia roszczeń majątkowych, „Przegląd Prawa Handlowego” 2018/7.
Olszewski A., Kontraktowe procedury rozwiązywania sporów w umowach o roboty budowlane opartych na wzorcach umownych FIDIC – w świetle prawa polskiego, „Monitor Prawniczy” 2010/21.
Pałdyna T., Przedawnienie w polskim prawie cywilnym, Warszawa 2010.
Pazdan M., Dobra lub zła wiara osoby prawnej [w:] Studia z prawa prywatnego. Księga pamiątkowa ku czci Profesor Biruty Lewaszkiewicz-Petrykowskiej, red. A. Szpunar, W.J. Katner, T. Pajor, U. Promińska, M. Pyziak-Szafnicka, E. Wojnicka, Łódź 1997.
Radwański Z., Teoria umów, Warszawa 1977.
Radwański Z., Wykładnia oświadczeń woli składanych indywidualnym adresatom, Ossolineum 1992.
Radwański Z. [w:] System Prawa Prywatnego, red. Z. Radwański, t. 2, Prawo cywilne – część ogólna, red. Z. Radwański, A. Olejniczak, Warszawa 2019.
Radwański Z., Mularski K. [w:] System Prawa Prywatnego, red. Z. Radwański, t. 2, Prawo cywilne – część ogólna, red. Z. Radwański, A. Olejniczak, Warszawa 2019.
Rubino-Sammartano M., FIDIC’s clause 20.1 – a civil law view, „Construction Law International” 2009/4.
Schneider M.E., Scherer M. [w:] FIDIC. An Analysis of International Construction Contracts, red. R. Knutson, The Hague 2011.
Seppälä Ch.R., FIDIC’s New Standard Forms of Contract: Claims, Resolution of disputes and the Dispute Adjudication Board, „International Business Law Journal” 2001/1(6).
Stangret-Smoczyńska A., Umowne terminy zawite, „Przegląd Sądowy” 2011/1.
Strugała R., Umowne terminy zawite – kwalifikacja prawna oraz dopuszczalność ich stosowania, „Przegląd Prawa Handlowego” 2016/3.
Szlęzak A., Krytycznie o koncepcji umownych terminów zawitych jako naruszających zakaz kontraktowej ingerencji w terminy przedawnienia, „Przegląd Prawa Handlowego” 2017/12.
Totterdill B.W., FIDIC users’ guide. A practical guide to the 1999 red and yellow books, London 2010.
Tweeddale A., FIDIC’s clause 20 a common law view, „Construction Law International” 2006/1.
Wójcik S., O potrzebie i sposobie uregulowania cywilnoprawnych terminów zawitych [w:] Prace cywilistyczne. Księga pamiątkowa dla uczczenia pracy naukowej profesora Jana J. Winiarza, red. S. Wójcik, Warszawa 1990.
Paweł Słup, LL.M.
Autor jest doktorantem w Szkole Doktorskiej Nauk Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-9612-1987).
Odpowiedzialność cywilna członków organów wobec prostej spółki akcyjnej (cz. 2)
Regulacja prostej spółki akcyjnej, oprócz oparcia odpowiedzialności cywilnej członków organów wobec spółki o naruszenie obowiązków lojalności i staranności, wprowadziła także zasadę biznesowej oceny sytuacji. Zasada ta wyłącza odpowiedzialność za naruszenie obowiązku staranności przy podejmowaniu decyzji biznesowych w granicach uzasadnionego ryzyka gospodarczego. Jednocześnie w prostej spółce akcyjnej dochodzenie roszczeń przez spółkę oraz jej akcjonariuszy jest ułatwione. W konsekwencji, pomimo wprowadzenia zasady biznesowej oceny sytuacji, odpowiedzialność członków organów wobec prostej spółki akcyjnej jest wyraźnie szersza niż w pozostałych dwóch spółkach kapitałowych, i to zarówno na tle dotychczasowej – to znaczy sprzed reformy nadzoru właścicielskiego – jak i obecnej regulacji. W drugiej części artykułu omówiona została zasada biznesowej oceny sytuacji oraz dochodzenie roszczeń spółki.
Słowa kluczowe: odpowiedzialność cywilna członków organów, obowiązek lojalności, obowiązek staranności, zasada biznesowej oceny sytuacji, dochodzenie roszczeń, powództwo pochodne
Paweł Słup, LL.M.
The author is a PhD student at the Doctoral School of Social Sciences, University of Warsaw, Poland (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-9612-1987).
Civil Liability of Members of Governing Bodies Towards a Simple Joint Stock Company (Part 2)
The advent of the simple joint-stock company, apart from making directors’ liability contingent upon breaching duties of loyalty and care, has also introduced the business judgment rule. This rule shields directors from liability for breach of the duty of care in making business decisions provided they acted within the limits of reasonable business risk. At the same time, in a simple joint stock company, enforcement of claims by the company and its shareholders is easier. Consequently, despite the introduction of the business judgement rule, the liability of members of the governing bodies to a simple joint stock company is more severe than in the other two types of companies, both in comparison to the regulation before the recent corporate governance reform and the current regulation. The second part of the article examines the business judgment rule and enforcement of corporate claims.
Keywords: directors’ liability, duty of loyalty, duty of care, business judgement rule, enforcement of claims, derivative action
Bibliografia / References
Allen W.T., Jacobs J.B., Strine L.E., Realigning the Standard of Review of Director Due Care with Delaware Public Policy. A Critique of Van Gorkom and its Progeny as a Standard of Review Problem, „Northwestern University Law Review” 2002/2.
American Law Institute, Principles of Corporate Governance: Analysis and Recommendations, 1994.
Bainbridge S.M., The Business Judgment Rule as Abstention Doctrine, „Vanderbilt Law Review” 2004/1.
Barczak M., Powództwo o naprawienie szkody wyrządzonej spółce z o.o., „Prawo Spółek” 2006/7–8.
Baum H., Puchniak D., The derivative action: an economic, historical and practice-oriented approach [w:] The Derivative Action in Asia. A Comparative and Functional Approach, red. D.W. Puchniak, H. Baum, M. Ewing-Chow, Cambridge 2012.
Bilewska K., Dochodzenie roszczeń odszkodowawczych na rzecz spółki akcyjnej w trybie actio pro socio, „Glosa” 2007/3.
Bilewska K., Dochodzenie roszczeń spółki kapitałowej przez jej wspólników (actio pro socio), Warszawa 2007.
Bilewska K., Odpowiedzialność odszkodowawcza za wniesienie nieuzasadnionego powództwa actio pro socio, „Monitor Prawniczy” 2009/3.
Black B., Kraakman R., A Self-enforcing Model of Corporate Law, „Harvard Law Review” 1996/109.
Błaszczyk P., Koncepcja „biznesowej oceny sytuacji” na tle prawa polskiego (uwagi de lege lata i de lege ferenda), „Państwo i Prawo” 2012/3.
Błaszczyk P., Odpowiedzialność odszkodowawcza menedżerów spółek a przekroczenie tzw. dopuszczalnego ryzyka gospodarczego, „Przegląd Prawa Handlowego” 2009/11.
Cahn A., Business Judgment Rule und Rechtsfragen, „ILF Working Paper Series” 2016/144.
Chomiuk M. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. Z. Jara, Warszawa 2022.
Clark R.C., Corporate Law, Boston 1986.
Cudny Ł., Uchwała w przedmiocie zgody na dochodzenie roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej przy zawiązaniu spółki lub sprawowaniu zarządu albo nadzoru, „Przegląd Prawa Handlowego” 2016/4.
Easterbrook F.H., Fischel D., The Economic Structure of Corporate Law, Cambridge 1996.
Eisenberg M., An Overview of the Principles of Corporate Governance, „The Business Lawyer” 1993/48.
Eisenberg M., The Divergence of Standards of Conduct and Standards of Review in Corporate Law, „Fordham Law Review” 1993/3.
Gelter M., Why Do Shareholder Derivative Suits Remain Rare in Continental Europe?, „Brooklyn Journal of International Law” 2012/37.
Gerner-Beuerle C., Schillig M.A., Comparative Company Law, Oxford 2019.
Gliniecki B., Efektywność powództwa actio pro socio w kontekście free rider problem, „Przegląd Prawa Handlowego” 2014/5.
Goszczyk M. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 2B, Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Komentarz. Art. 227–300, red. A. Opalski, Warszawa 2018.
Grigoleit H.C., Tomasic L. [w:] AktG. Aktiengesetz. Kommentar, red. H.C. Grigoleit, München 2020.
Habersack M., Hopt K.J., Roth M., Foerster M., Grosskommentar zum Aktiengesetz, Berlin 2015.
Jagodziński M., Pojęcie „nieuzasadnionego powództwa” actio pro socio w świetle regulacji art. 295 § 4 i 486 § 4 k.s.h. kodeksu spółek handlowych – rozważania de lege lata i de lege ferenda, „Rejent” 2012/3.
Jagodziński M., Guzewicz A., Odpowiedzialność z tytułu wytoczenia nieuzasadnionego powództwa actio pro socio, „Przegląd Prawa Handlowego” 2013/2.
Johnson L., The Three Fiduciaries of Delaware Corporate Law – and Eisenberg’s Error [w:] Fiduciary Obligations in Business, red. A.B. Laby, J.H. Russel, Cambridge 2021.
Koch J. [w:] Aktiengesetz, red. U. Hüffer, J. Koch, München 2021.
Komitet Dobrych Praktyk Forum – Corporate Governance, Dobre praktyki w spółkach publicznych 2005, Warszawa 2004.
Modzelewska L. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. Z. Jara, Warszawa 2022.
Nowacki A., Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, t. 2, Komentarz. Art. 227–300 KSH, Warszawa 2021.
Opalski A. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 2A, Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Komentarz. Art. 151–226, red. A. Opalski, Warszawa 2018.
Opalski A. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 3A, Spółka akcyjna. Komentarz. Art. 301–392, red. A. Opalski, Warszawa 2016.
Oplustil K., Instrumenty nadzoru korporacyjnego (corporate governance) w spółce akcyjnej, Warszawa 2010.
Pabis R. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 2B, Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Komentarz. Art. 227–300, red. A. Opalski, Warszawa 2018.
Reisberg A., Derivative Actions and Corporate Governance, London 2007.
Resich Z. [w:] J. Lapierre i in., Postępowanie cywilne, Warszawa 2016.
Rodzynkiewicz M., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2018.
Spindler G. [w:] Münchener Kommentar zum Aktiengesetz. §§ 76–117, MitbestG, DrittelbG, München 2019.
Szajkowski A., Tarska M. [w:] S. Sołtysiński, A. Szajkowski, A. Szumański, J. Szwaja, Kodeks spółek handlowych, t. 2, Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Komentarz do artykułów 151–300, Warszawa 2014.
Szczurowski T. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. Z. Jara, Warszawa 2022.
Szwaja J. [w:] S. Sołtysiński, A. Szajkowski, A. Szumański, J. Szwaja, Kodeks spółek handlowych, t. 3, Spółka akcyjna. Komentarz do artykułów 301–490, Warszawa 2013.
Wolter A., Ignatowicz J., Stefaniuk K., Prawo cywilne. Zarys części ogólnej, Warszawa 2017.
Tomasz Łuczyński
Autor jest radcą prawnym (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-4428-9710).
Zastaw i użytkowanie na akcjach w perspektywie systemu rejestrowania akcji
Celem artykułu jest przegląd wszystkich trybów realizacji czynności prawnych, w wyniku których dochodzi do ustanowienia ograniczonych praw rzeczowych na akcjach emitowanych zarówno przez spółkę niepubliczną, jak i spółkę publiczną. Analiza ta, z uwzględnieniem sytuacji szczególnych, jest konieczna w związku z przeprowadzoną w okresie od 1.01.2020 r. do 28.02.2021 r. na terytorium Polski przymusową dematerializacją akcji o charakterze systemowym, która rzutuje na ustanawianie ograniczonych praw rzeczowych na akcjach nienotowanych.
Słowa kluczowe: akcje, zastaw, użytkowanie, rejestr akcjonariuszy, depozyt papierów wartościowych
Tomasz Łuczyński
The author is an attorney at law in Poland (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-4428-9710).
Pledge and Usufruct on Shares From the Perspective of the Share Registration System
The purpose of this article is to present an overview of all modes of execution of legal transactions resulting in the establishment of limited rights in rem on shares issued by both a non-public company and a public one. This analysis, which also takes into account special case scenarios, is necessary in view of the mandatory dematerialization of shares of a systemic nature, which was carried out in the territory of the Republic of Poland in the period from 1 January 2020 to 28 February 2021 and which affects the establishment of limited rights in rem on unlisted shares.
Keywords: shares, pledge, usufruct, shareholder register, securities depository
Bibliografia / References
Bukaczewska M., Uprawnienia korporacyjne użytkownika i zastawnika akcji, „Przegląd Prawa Handlowego” 2006/8.
Makowski R., Zastaw finansowy na akcjach, Warszawa 2020.
Michalski M. [w:] Powszechna dematerializacja akcji. Modernizacja konstrukcji spółki akcyjnej, red. M. Michalski, Warszawa 2021.
Sobociński F., Zastaw rejestrowy na akcjach spółki niepublicznej – problem konfliktu wpisów konstytutywnych, „Przegląd Prawa Handlowego” 2022/8.
Sokal P., Zastaw zwykły i rejestrowy na akcjach, Warszawa 2011.
dr Tomasz Tomczak LL.M., LL.M.
Autor jest adiunktem w Katedrze Prawa Finansowego i Gospodarczego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Opolskiego oraz radcą prawnym (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-8499-4553).
Ewolucja definicji kryptoaktywów w projekcie rozporządzenia MiCA
Projekt rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie rynków kryptoaktywów i zmieniającego dyrektywę (UE) 2019/1937 (MiCA) ma za zadanie unormować nieuregulowaną część rynków kryptoaktywów. Celem niniejszego artykułu jest krytyczna analiza znajdujących się w MiCA definicji kryptoaktywów oraz definicji trzech ich podkategorii. Co więcej, w niniejszym opracowaniu zostanie ukazane, jak wskazane terminy zmieniały się w projektach tego rozporządzenia.
Słowa kluczowe: kryptoaktywa, tokeny, rozporządzenie MiCA
dr Tomasz Tomczak LL.M., LL.M.
The author is an assistant professor at the Department of Financial Law, Faculty of Law and Administration, University of Opole, Poland, and an attorney at law in Poland (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-8499-4553).
The Evolving Definition of Crypto-Assets in the Draft MiCA Regulation
The draft Regulation of the European Parliament and of the Council on Markets in Crypto-assets, and amending Directive (EU) 2019/1937 (MiCA) is intended to normalize the unregulated part of the cryptoasset markets. The purpose of this article is to critically analyse the definitions of crypto-assets found in the MiCA and the definitions of three of their subcategories. Furthermore, this study will show how the indicated terms have evolved in the drafts of this regulation.
Keywords: crypto-currency, tokens, MiCA regulation
Bibliografia / References
Chohan U.W., Oversight and Regulation of Cryptocurrencies: BitLicense [w:] Cryptofinance. A New Currency for a New Economy, red. S. Goutte, K. Guemi, S. Saadi, Singapur 2018.
ESMA, Advice-Initial Coin Offerings and Crypto-Assets, 9.01.2019, ESMA 50–157–1391, https://www.esma.europa.eu/document/advice-initial-coin-offerings-and-crypto-assets (dostęp: 3.02.2023 r.).
ESMA, The Distributed Ledger Technology Applied to Securities Markets’, luty 2017, https://www.esma.europa.eu/sites/default/files/library/dlt_report_-_esma50–1121423017–285.pdf (dostęp: 3.02.2023 r.).
Górniak K., Prawo własności jednostek waluty kryptograficznej, „Kwartalnik Prawa Prywatnego” 2019/3.
Grzybczyk K., Prawo własności intelektualnej a niewymienne tokeny (NFT), „Przegląd Prawa Handlowego” 2022/6.
Houben R., Snyers A., Cryptocurrencies and blockchain. Legal context and implications for financial crime, money laundering and tax evasions, Brussels 2018.
Hughes S.J., Middlebrook S.T., Advancing a Framework for Regulating Cryptocurrency Payments Intermediaries, „Yale Journal on Regulation” 2015/32(2).
Michna M., Bitcoin jako przedmiot stosunków cywilnoprawnych, Warszawa 2018.
Noble E, Crypto-Assets: Overcoming Challenges to Scaling – An EU Approach, https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=3748343 (dostęp: 3.02.2023 r.).
Samcik M., Ani „cyfrowe złoto”, ani zabezpieczenie przed inflacją? Powiało grozą na rynku kryptowalut. Co oznacza krach stablecoina UST?, Subiektywnie o finansach, 11.05.2022 r., https://subiektywnieofinansach.pl/krach-stablecoina-ust-co-oznacza/ (dostęp: 3.02.2023 r.).
Srokosz W., Law and Innovations on the Financial Market [w:] The Financial Law towards challenges of the XXI century, red. P Mrkyvka i in., Gdańsk–Brno 2020.
Srokosz W., Legalna definicja kryptowaluty [w:] Regulacje finansowe. FinTech – nowe instrumenty finansowe – resolution, red. W. Rogowski, Warszawa 2017.
Tomczak T., Anti-cryptocurrency narrative in public interest litigation [w:] Private (International) Law in an Evolving Transboundary Society. Selected Issues, red. B. Heiderhoff, I. Queirolo, Rome 2020.
Tomczak T., Are cryptocurrencies the new „financial weapons of mass destruction”?, „Bank i Kredyt” 2019/5.
Tomczak T., Crypto-assets and crypto-assets’ subcategories under MICA Regulation, „Capital Markets Law Journal” 2022/3.
Urząd Komisji Nadzoru Finansowego, Stanowisko w spra wie wydawania i obrotu kryptoaktywami, https://www.knf.gov.pl/knf/pl/komponenty/img/Stanowisko_UKNF_ws_wydawania_i_obrotu_kryptoaktywami_71794.pdf (dostęp: 3.02.2023 r.).
Wang Q., Li R., Wang Q., Chen S., Non-fungible token (NFT): Overview, Evaluation, Opportunities and Challenges, 2021 arXiv preprint arXiv:2105.07447, https://arxiv.org/pdf/2105.07447.pdf (dostęp: 3.02.2023 r.).
Zacharzewski K., Bitcoin jako przedmiot stosunków prawa prywatnego, „Monitor Prawniczy” 2014/21.
Zetzsche D.A. i in., The Markets in Crypto-Assets regulation (MiCA) and the EU digital finance strategy, „Capital Markets Law Journal” 2021/16(2).
dr Mateusz Baszczyk
Autor jest radcą prawnym (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-2595-0104).
Czynna reprezentacja łączna w spółkach kapitałowych oraz skutki jej naruszenia
Czynna reprezentacja łączna w spółkach kapitałowych występuje, gdy skład organu uprawnionego do reprezentacji jest co najmniej dwuosobowy, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. Ustalenie zakresu kontraktowej swobody kształtowania zasad reprezentacji, sposobu jej wykonywania, a także skutków w kontekście nowelizacji art. 39 k.c. jest kluczowe z punktu widzenia prowadzenia działalności oraz bezpieczeństwa obrotu. W artykule omówione zostały kodeksowe zasady reprezentacji, możliwość i zakres modyfikacji, sposób realizacji reprezentacji łącznej, a także skutki naruszenia zasad reprezentacji łącznej.
Słowa kluczowe: zasady reprezentacji, reprezentacja łączna, bezskuteczność zawieszona, wadliwość czynności prawnej, zarząd, spółka kapitałowa
dr Mateusz Baszczyk
The author is an attorney at law, Poland (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-2595-0104).
Active Joint Representation in Companies and the Consequences of Infringing Its Principles
Active joint representation in companies occurs when the body authorized to represent it has at least two members, unless the articles of association provide otherwise. Determining the extent of contractual freedom to determine the principles of representation, the manner in which it is exercised, and its consequences in the context of the amendment to Article 39 of the Civil Code is crucial from the point of view of the conduct of business and the security of transactions. The article discusses the Code’s principles of representation, the possibility and scope of modifying them, the way joint representation takes place in practice, and the consequences of infringing the principles of joint representation.
Keywords: principles of representation, joint representation, suspended ineffectiveness, defectiveness of a juridical act, management board, company
Bibliografia / References
Baszczyk M., Reprezentacja spółki z o.o. w umowie z członkiem zarządu – kilka uwag na tle art. 210 § 1 k.s.h., „Przegląd Prawa Handlowego” 2020/3.
Beurskens M. [w:] Gesetz betreffend die Gesellschaften mit beschränkter Haftung, red. A. Baumbach, A. Hueck, München 2019.
Dziurda M. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 1, Część ogólna, cz. 1, (art. 1–554), red. J. Gudowski, Warszawa 2021.
Herbet A. [w:] Zobowiązania, t. 1, Przepisy ogólne i powiązane przepisy Księgi I KC. Komentarz, red. P. Machnikowski, Warszawa 2022.
Kuniewicz Z., Realizacja reprezentacji łącznej, „Państwo i Prawo” 2007/11.
Kupryjańczyk D. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. Z. Jara, Warszawa 2022.
Moskwa L., Moskwa P. [w:] Kodeks cywilny, t. 1, Komentarz. Art. 1–352, red. M. Gutowski, Warszawa 2021.
Nazaruk P. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz aktualizowany, red. J. Ciszewski, P. Nazaruk, LEX 2022.
Nowacki A., Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, t. 1, Komentarz. Art. 151–226 KSH, Warszawa 2018.
Oetker H. [w:] Gesellschaftsrecht, red. M. Henssler, L. Strohn, München 2018.
Opalski A. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 2A, Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Komentarz. Art. 151–226, red. A. Opalski, Warszawa 2018.
Opalski A. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 3A, Spółka akcyjna. Komentarz. Art. 301–392, red. A. Opalski, Warszawa 2016.
Oplustil K., Obowiązek złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz odpowiedzialność za jego niezłożenie w świetle znowelizowanego prawa upadłościowego, cz. 1, „Przegląd Prawa Handlowego” 2016/2.
Pabis R. [w:] J. Bieniak i in., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2022.
Strugała R. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Warszawa 2021.
Szczurowski T., Przekroczenie kompetencji przez organ osoby prawnej – glosa do uchwały Sądu Najwyższego z 14.09.2007 r. (III CZP 31/07), „Glosa” 2008/3.
Szczurowski T. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. Z. Jara, Warszawa 2022.
Wojewoda M., Znowelizowany art. 39 KC a przypadki naruszenia zasad reprezentacji łącznej osób prawnych, „Monitor Prawniczy” 2019/7.
Wyrzykowski W., Wpływ nowelizacji art. 39 k.c. na zasady reprezentowania spółki kapitałowej w umowach pomiędzy spółką a jej członkiem zarządu, „Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego” 2020/1.
dr Patrycja Dolniak
Autorka jest adiunktem w Instytucie Nauk Prawnych w Wyższej Szkole Humanitas w Sosnowcu oraz sędzią Sądu Rejonowego Katowice-Wschód w Katowicach, Wydział VI Gospodarczy (ORCID: https://orcid.org/0000-0001-7443-5785).
Koszty odzyskiwania należności na podstawie art. 10 ust. 2 ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych w świetle roszczenia o stałą rekompensatę – zagadnienia wybrane
Artykuł 10 ustawy z 8.03.2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych przyznaje wierzycielowi dwa uprawnienia mające być odpowiedzią na opóźnienia w zapłacie z transakcji handlowej. Jest to roszczenie o zapłatę stałej rekompensaty (art. 10 ust. 1) oraz roszczenie o zwrot, w uzasadnionej wysokości, poniesionych kosztów odzyskiwania należności przewyższających kwotę stałej rekompensaty (art. 10 ust. 2). Z uwagi na coraz częściej pojawiające się w praktyce roszczenia wierzycieli o zwrot kosztów odzyskiwania należności z art. 10 ust. 2 zasadna jest pogłębiona analiza tego zagadnienia. Analiza ta, obejmująca charakter kosztów rekompensowanych na podstawie art. 10 ust. 2, konieczność zaliczenia na poczet tych kosztów kwoty stałej rekompensaty, powstanie, wymagalność, przedawnienie roszczenia, a także uprawnienie do żądania odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych i zbywalność roszczenia, poczyniona zostanie w odniesieniu do rekompensaty z art. 10 ust. 1. Celem takiego zabiegu jest zobrazowanie różnic oraz podobieństw między oboma roszczeniami.
Słowa kluczowe: transakcja handlowa, stała rekompensata, rozsądna rekompensata, koszty odzyskiwania należności
dr Patrycja Dolniak
The author is an assistant professor at the Institute of Legal Sciences, Humanitas University in Sosnowiec, Poland, and a judge of the District Court Katowice-Wschód in Katowice, 6th Commercial Division (ORCID: https://orcid.org/0000-0001-7443-5785).
Costs of Debt Recovery under Article 10(2) of the Act on Counteracting Excessive Delays in Commercial Transactions in the Light of Claims for Fixed Compensation. Selected Issues
Article 10 of the Act of 8 March 2013 on Counteracting Excessive Delays in Commercial Transactions grants the creditor two rights intended to respond to late payment under a commercial transaction. This is a claim for payment of fixed compensation (Article 10(1)) and a claim for reimbursement of a reasonable amount of recovery costs incurred in excess of the fixed compensation (Article 10(2)). As claims by creditors for reimbursement of recovery costs under Article 10(2) are becoming increasingly frequent in practice, an in-depth analysis of this issue is justified. This analysis covers the nature of the costs compensated under Article 10(2), the need to set off against those costs the fixed compensation fee, the origin, maturity, prescription of the claim, as well as the entitlement to claim penalty interest for late payments in commercial transactions and the transferability of such claims. In it, references are made to the compensation under Article 10(1). The purpose of is to illustrate the differences and similarities between the two claims.
Keywords: commercial transaction, fixed compensation, reasonable compensation, debt recovery costs
Bibliografia / References
Czarnow S., Rekompensata za koszty odzyskiwania należności – odszkodowanie czy sankcja? Glosa do uchwały SN z dnia 11 grudnia 2015 r., III CZP 94/15, „Orzecznictwo w Sprawach Samorządowych” 2017/1.
Dolniak P., Koszty odzyskiwania należności z tytułu transakcji handlowej, „Przegląd Prawa Handlowego” 2019/6.
Dolniak P., Przeciwdziałanie nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych. Komentarz, Warszawa 2021.
Dzienis P., Motywacyjna funkcja rekompensaty za koszty odzyskiwania należności w wysokości 40 euro w transakcjach handlowych a zasady słuszności – glosa do uchwały Sądu Najwyższego z 11.12.2015 r., III CZP 94/15, „Glosa” 2017/3.
Fik P., Staszczyk P., Wątpliwości dotyczące możliwości dochodzenia rekompensaty za koszty odzyskiwania należności na podstawie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, „Przegląd Sądowy” 2015/7–8.
Gołębiowski S., Nowe instrumenty zwalczania opóźnień płatności w ustawie o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, „Przegląd Prawa Handlowego” 2015/1.
Grochowski M., Czy koszty dochodzenia należności w transakcjach handlowych obejmują koszty postępowania?, „Monitor Prawniczy” 2017/3.
Grochowski M., Ryczałtowy zwrot kosztów dochodzenia należności (art. 10 ust. 1 TermZapłU) – przesłanki i cele, „Monitor Prawniczy” 2016/19.
Jochemczyk B., Odsetki za opóźnienie i rekompensata za odzyskiwanie należności w świetle regulacji ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych [w:] Prawo handlowe. Między teorią, praktyką a orzecznictwem. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Januszowi A. Strzępce, red. E. Zielińska, P. Pinior, P. Relidzyński, W. Wyrzykowski, M. Żaba, Legalis 2019.
Juśko M., Zakres zastosowania ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, „Monitor Prawniczy” 2017/2.
Kaźmierczak J., Rekompensata za koszty odzyskiwania należności – uwagi na tle uchwały Sądu Najwyższego z 11.12.2015 r., III CZP 94/15, „Przegląd Sądowy” 2020/2.
Kutaj M. [w:] Ustawa o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych. Komentarz, red. K. Menszig-Wiese, Legalis 2022.
Naworski P.J., Wykładnia art. 10 ust. 1 ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych – zagadnienia wybrane, „Przegląd Prawa Handlowego” 2019/3.
Ostrzechowski B., Riedl K. [w:] Ustawa o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych. Komentarz, red. K. Osajda, W. Borysiak, Legalis 2021.
Popardowski P., Ustawa o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych w orzecznictwie Sądu Najwyższego – przegląd orzecznictwa, „Glosa” 2021/3.
Szpyrka M., Orzecznictwo Sądu Najwyższego, „Europejski Przegląd Sądowy” 2020/6.
Wiśniewski T. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 3, Zobowiązania. Część ogólna, red. J. Gudowski, LEX 2018.
Wojewoda M., Robaczyński W., Nowa regulacja odsetek w transakcjach handlowych ze szczególnym uwzględnieniem problematyki odsetek prolongacyjnych, „Monitor Prawniczy” 2017/5.
