De federale wetgever versoepelt de mechanismen om de betrouwbaarheid te controleren van mensen die toegang moeten krijgen tot gevoelige nucleaire informatie, radioactief materiaal of bepaalde zones van een nucleaire inrichting. Naast deze aanpassing aan de Wet ioniserende stralingen wordt in de Wet classificatie en veiligheidsmachtigingen een juridische grondslag gecreëerd voor de betrouwbaarheidscontroles in de radiologische sector. De wetgever duidt de gevallen waarin een veiligheidsverificatie noodzakelijk is en wanneer een veiligheidsattest vereist is.
Daarnaast omschrijft hij wat moet begrepen worden onder ‘radiologische beveiligingsdocumenten’, hoe deze informatie die kwalificatie krijgt en hoe ze moet worden beschermd. Een bundel aan wettelijke ingrepen als antwoord op de praktische moeilijkheden die zich voordoen bij toepassing van de huidige regels.
Syteem van veiligheidsmachtigingen
Wie toegang moet krijgen tot gevoelige nucleaire informatie, radioactief materiaal of bepaalde zones van een kerncentrale of nucleaire inrichting, wordt vooraf gescreend. Een cruciale procedure om te weten of de betrokkene betrouwbaar is en geen risico vormt voor de beveiliging van de nucleaire sector.
De betrouwbaarheid van personen wordt gecontroleerd aan de hand van veiligheidsmachtigingen, veiligheidsattesten en toegangsvergunningen. Maar het huidige algemene systeem van de Wet classificatie en veiligheidsmachtigingen van 11 december 1998 blijkt in de praktijk onvoldoende aangepast aan de nucleaire omgeving. De wet stelt bijvoorbeeld niet duidelijk in welke gevallen en situaties een veiligheidsverificatie noodzakelijk is voor de nucleaire en radiologische sector. Daarnaast zorgt de toepassing van de huidige regels ook voor heel wat praktische moeilijkheden. Zo blijken de termijnen om een veiligheidsmachtiging af te leveren in de praktijk te lang voor de nucleaire sector.
Flexibeler
De federale wetgever komt daarom met aanpassingen zowel voor de nucleaire- als de radiologische sector. Wat het nucleaire gedeelte betreft, wordt de bestaande regeling voor de betrouwbaarheidscontroles van personen verfijnd door de procedure flexibeler en handzamer te maken.
Nieuw is bijvoorbeeld dat:
- personen die niet of sinds kort (minder dan 5 jaar) in België verblijven voortaan een veiligheidsattest kunnen aanvragen om toegang te krijgen tot veiligheidszones, nucleair materiaal of nucleaire documenten. Bij KB kan worden bepaald of en wanneer er bepaalde bijkomende vereist zijn om de betrouwbaarheid van de betrokkene te controleren;
- bezoekers wier bezoek van protocollaire aard is en voor wie de procedures van de veiligheidsmachtiging of het veiligheidsattest niet mogelijk of zinloos zijn, kunnen toegang krijgen mits de nodige omkadering;
- er wordt een wettelijke grondslag gegeven om een veiligheidsattest te eisen van personen die toegang hebben tot toekomstige veiligheidszones om bij de bouw hiervan te werken en van personen die toegang moeten hebben tot buitenlandse nucleaire sites zonder dat hiertoe een veiligheidsmachtiging vereist is.
Wat de radiologische sector betreft, wordt in de Wet classificatie en veiligheidsmachtigingen een wettelijke grondslag gecreëerd voor betrouwbaarheidscontroles in deze sector. Onder meer door toe te staan dat veiligheidsattesten in sommige gevallen vereist zijn om toegang te hebben tot gevoelige elementen die echter niet onderworpen zijn aan een classificatie of categorisering.
Daarnaast omschrijft de wetgever in de FANC-wet wat precies moet worden begrepen onder “radiologische beveiligingsdocumenten”, hoe deze informatie deze kwalificatie krijgt en hoe ze moet worden beschermd. De wetgever laat het aan de Koning over om de regels voor categorisering van nucleaire documenten te bepalen evenals de overheden aan wie een veiligheidsrang wordt toegekend.
In werking: 29 februari 2024.
