Waarin onderscheidt een goede risicoanalyse zich? Een jurist, preventieadviseur-arbeidsarts en preventieadviseur-arbeidsveiligheid geven u hun inzichten over de risicoanalyse en veiligheid op het werk.
Risico’s vlot analyseren en beheersen? Bouw een ijzersterk preventieplan onze databank voor preventieadviseurs en veiligheidscoördinatoren. Lees meer over senTRAL Safety.In dit artikel:
Marc Hoppenbrouwers EHS Director bij Nike, beschrijft hoe u een goede risicoanalyse maakt in drie stappen.
| Prioriteit | Criterium |
| Belangrijk | Er kunnen ernstige gevolgen ontstaan door het ontbreken van maatregelen |
| Onbelangrijk | Er zijn geen negatieve gevolgen |
| Urgent | De analyse moet snel gebeuren |
| Niet urgent | De analyse kan gepland worden |
De risico’s die het meeste impact hebben op de veiligheid en gezondheid van de medewerkers krijgen voorrang en worden dus eerst behandeld. Maatregelen kunnen de risico’s wegnemen of ze reduceren tot een acceptabel niveau. De implementatie van de diverse maatregelen verloopt goed overwogen en waar nodig gefaseerd. Vandaar dat men ook verwijst naar een dynamische risicobeheersing.
Een eerste aanzet is zeker geen overbodige luxe. Meer diepgang kan dan gegeven worden in de (nabije) toekomst. De uit te voeren acties worden verder opgenomen in het jaarlijks actieplan / globaal preventieplan en toegelicht in het comité PBW.
Een toelichting van Edelhart Kempeneers, medisch directeur Attentia.
Een risicoanalyse is verplicht – voor veel werkgevers van kleine of middelgrote ondernemingen lijkt het soms een onnodige administratieve verplichting, zonder inherente meerwaarde. En nee: de risicoanalyse zal niet op magische wijze alle risico’s wegnemen. Maar een risicoanalyse is dan ook geen doel op zich. Het is een werkmiddel waarmee men een welzijnsbeleid opstelt met concrete maatregelen die de belangrijkste risico's beperken.
Dus wat is voor mij een "goede" risicoanalyse? Diegene die ook daadwerkelijk gebruikt wordt. Die niet verheven wordt tot einddoel, maar dient als werkbare én wendbare leidraad, om de acties met de grootste impact op de veiligheid en de gezondheid van de werknemers snel en eenvoudig aan het licht te brengen.
Lees het artikel: 'risicoanalyse: een werkbare en wendbare leidraad' in senTRAL
Het standpunt van de preventieadviseur over arbeidsveiligheid.
De werkgever en hiërarchische lijn zijn volgens de wetgever verantwoordelijk voor de uitvoering. In de praktijk zien we echter vaak dat de preventieadviseur deze taak op zich neemt. Expertise en tijdsbesteding vormen hiervoor een motivatie. Dit is niet erg zolang er voldoende overleg is met de werkgever en hiërarchische lijn. De participatie is immers een belangrijk aspect om een adequaat resultaat te bekomen. Gevaren definiëren is gewoon niet mogelijk zonder inbreng van de betrokken medewerkers. De preventieadviseur moet daarom in overleg gaan, observeren of andere technieken gebruiken om een zo goed mogelijk zicht te krijgen op de omstandigheden. Mens, technieken en organisatie vormen hierbij drie factoren die afzonderlijk maar toch met de nodige link naar elkaar bekeken worden.
Om het nodige kwaliteitsniveau van de risicobeoordeling te bereiken zijn verder ook de juiste technische keuzes essentieel. U dient de aangewezen methodiek te selecteren omdat niet elke methodiek geschikt is om elk risico te beoordelen. Bij de keuze van deze instrumenten is de rol van de preventieadviseur essentieel. Hierbij is het zeker nuttig om ook naar externe diensten PBW te kijken. Het identificatiedocument omschrijft de wederzijdse expertise en dat komt dan ten goede bij de correcte opzet van een risicobeoordeling en in het bijzonder bij de aanpak en de keuze van de analysetechniek.
Een goede risicobeoordeling vormt de spiegel van veiligheid en gezondheid voor de organisatie. Zoals bij de mens kan het resultaat verrassend zijn.
De uitgebreide versie van dit artikel vindt u op senTRAL, met als titel “Handvaten voor adequate kwalitatieve en kwantitatieve risicoanalyses”.
Wat zijn de juridische risico’s van een ontbrekende of falende risicoanalyse?
Het niet of niet correct uitvoeren van risicoanalyses vormt een van de belangrijkste rechtsgronden waarop strafvervolging na een ernstig arbeidsongeval wordt gesteund.
Dat is nogal vanzelfsprekend, wanneer er in een bedrijf niet of nauwelijks sprake is van een systeembenadering. We zien het ook in situaties waarin binnen een bedrijf weliswaar risicoanalyses voorhanden zijn, maar niet voor een specifieke, meestal van de courante activiteit afwijkende werkzaamheid. Waarbij het dan misloopt. Een laatste categorie binnen de rechtspraak wordt gevormd door situaties waarin weliswaar een (soms zelfs omstandige) risicoanalyse voorligt, maar waarbij het verwijt wordt gemaakt dat ze niet adequaat was. Dat lijkt ons voor betwisting vatbaar. De wet vereist immers niet dat de analyse voor elke situatie volledig en adequaat moet zijn. Ook een risicoanalyse blijft een dynamisch gegeven, met ruimte voor voortschrijdend inzicht.
