Zakenman in een vergadering
Compliance24 mei, 2022

Wat is een goede risicoanalyse?

Waarin onderscheidt een goede risicoanalyse zich? Een jurist, preventieadviseur-arbeidsarts en preventieadviseur-arbeidsveiligheid geven u hun inzichten over de risicoanalyse en veiligheid op het werk.

Risico’s vlot analyseren en beheersen? Bouw een ijzersterk preventieplan onze databank voor preventieadviseurs en veiligheidscoördinatoren. Lees meer over senTRAL Safety.  

Inhoudstafel

In dit artikel:

Arbeidsveiligheid: een goede risicoanalyse in 3 stappen

Marc Hoppenbrouwers EHS Director bij Nike, beschrijft hoe u een goede risicoanalyse maakt in drie stappen.

Marc Hoppenbrouwers legt risicoanalyse uit in 3 stappen
Bekijk de video
Is mijn dynamische risicobeoordeling in overeenstemming met de wettelijke bepalingen? Dat is een pertinente vraag voor een preventieadviseur. Er bestaat geen blauwdruk maar er zijn wel systemen om uw compliance te controleren. Een overzicht van de wettelijk verplichte risicoanalyses en de prioriteitenmatrix van Eisenhouwer zijn daarbij prima hulpmiddelen.

1. Begin met een overzichtelijke inventaris

Het succes van een goed welzijnsbeleid is afhankelijk van hoe u omgaat met risico’s en anticipeert op gevaren. Het vereist een doordachte en structurele aanpak. Start met een globaal beeld te vormen van de verplichte risicoanalyses en een overzichtelijke inventaris op te stellen. Die inventaris breidt u eventueel uit met analyses, volgens de activiteiten van de organisatie. Tip: In senTRAL verzamelt u wetgeving relevant voor uw organisatie in een helder overzicht. U bepaalt uw compliancestatus per akte aan de hand van gegronde documentatie.

2. Gebruik een wegingsfactor om prioriteiten te stellen

Stel prioriteiten in de diverse risicoanalyses via een wegingsfactor. Dat vergemakkelijkt de selectie van de meest relevante inspanningen bij het in orde brengen van de verplichte risicobeoordelingen. Het stelt u in staat om voorrang te geven aan meer belangrijke en urgente analyses in vergelijking met analyses die verder in een planningen opgenomen kunnen worden. Een voorbeeld:
 Prioriteit Criterium
 Belangrijk Er kunnen ernstige gevolgen ontstaan door het ontbreken van maatregelen
 Onbelangrijk          Er zijn geen negatieve gevolgen
 Urgent  De analyse moet snel gebeuren
 Niet urgent De analyse kan gepland worden

Zorg voor een goede fasering van de acties

De risico’s die het meeste impact hebben op de veiligheid en gezondheid van de medewerkers krijgen voorrang en worden dus eerst behandeld. Maatregelen kunnen de risico’s wegnemen of ze reduceren tot een acceptabel niveau. De implementatie van de diverse maatregelen verloopt goed overwogen en waar nodig gefaseerd. Vandaar dat men ook verwijst naar een dynamische risicobeheersing.

Een eerste aanzet is zeker geen overbodige luxe. Meer diepgang kan dan gegeven worden in de (nabije) toekomst. De uit te voeren acties worden verder opgenomen in het jaarlijks actieplan / globaal preventieplan en toegelicht in het comité PBW. 

infographic risicoanalyse

Download het schema

 

Een goede risicoanalyse vanuit medisch standpunt

Een toelichting van Edelhart Kempeneers, medisch directeur Attentia.

Edelhart Kempeneers legt uit wat een goed risicoanalyse inhoud
Bekijk de video

Is een risicoanalyse überhaupt nodig?

Een risicoanalyse is verplicht – voor veel werkgevers van kleine of middelgrote ondernemingen lijkt het soms een onnodige administratieve verplichting, zonder inherente meerwaarde. En nee: de risicoanalyse zal niet op magische wijze alle risico’s wegnemen. Maar een risicoanalyse is dan ook geen doel op zich. Het is een werkmiddel waarmee men een welzijnsbeleid opstelt met concrete maatregelen die de belangrijkste risico's beperken.

Welke methode(s) moet je gebruiken voor een goede risicoanalyse? 

Er bestaan tientallen methodes, en elk heeft de eigen voor- en nadelen. Ik heb sowieso mijn bedenkingen bij de kwantificeerbaarheid van de verschillende risico's. Er moet in zulke gevallen gekeken worden op welke manier een risicoanalyse wél gebruikt zal worden om concrete acties te nemen. Dat is uiteindelijk het doel. Mijn advies is dus om zo pragmatisch mogelijk te werk te gaan.

Risicoanalyse als leidraad

Dus wat is voor mij een "goede" risicoanalyse? Diegene die ook daadwerkelijk gebruikt wordt. Die niet verheven wordt tot einddoel, maar dient als werkbare én wendbare leidraad, om de acties met de grootste impact op de veiligheid en de gezondheid van de werknemers snel en eenvoudig aan het licht te brengen.

Lees het artikel: 'risicoanalyse: een werkbare en wendbare leidraad' in senTRAL

 Het standpunt van de preventieadviseur over arbeidsveiligheid.

Belang van expertise en overleg

De werkgever en hiërarchische lijn zijn volgens de wetgever verantwoordelijk voor de uitvoering. In de praktijk zien we echter vaak dat de preventieadviseur deze taak op zich neemt. Expertise en tijdsbesteding vormen hiervoor een motivatie. Dit is niet erg zolang er voldoende overleg is met de werkgever en hiërarchische lijn. De participatie is immers een belangrijk aspect om een adequaat resultaat te bekomen. Gevaren definiëren is gewoon niet mogelijk zonder inbreng van de betrokken medewerkers. De preventieadviseur moet daarom in overleg gaan, observeren of andere technieken gebruiken om een zo goed mogelijk zicht te krijgen op de omstandigheden. Mens, technieken en organisatie vormen hierbij drie factoren die afzonderlijk maar toch met de nodige link naar elkaar bekeken worden. 

Keuze van de juiste methodiek 

Om het nodige kwaliteitsniveau van de risicobeoordeling te bereiken zijn verder ook de juiste technische keuzes essentieel. U dient de aangewezen methodiek te selecteren omdat niet elke methodiek geschikt is om elk risico te beoordelen. Bij de keuze van deze instrumenten is de rol van de preventieadviseur essentieel. Hierbij is het zeker nuttig om ook naar externe diensten PBW te kijken. Het identificatiedocument omschrijft de wederzijdse expertise en dat komt dan ten goede bij de correcte opzet van een risicobeoordeling en in het bijzonder bij de aanpak en de keuze van de analysetechniek. 

Een goede risicobeoordeling vormt de spiegel van veiligheid en gezondheid voor de organisatie. Zoals bij de mens kan het resultaat verrassend zijn. 

De uitgebreide versie van dit artikel vindt u op senTRAL, met als titel “Handvaten voor adequate kwalitatieve en kwantitatieve risicoanalyses”. 

 Wat zijn de juridische risico’s van een ontbrekende of falende risicoanalyse?

Belangrijkste rechtsgrond voor strafvervolging

Het niet of niet correct uitvoeren van risicoanalyses vormt een van de belangrijkste rechtsgronden waarop strafvervolging na een ernstig arbeidsongeval wordt gesteund.

Dat is nogal vanzelfsprekend, wanneer er in een bedrijf niet of nauwelijks sprake is van een systeembenadering. We zien het ook in situaties waarin binnen een bedrijf weliswaar risicoanalyses voorhanden zijn, maar niet voor een specifieke, meestal van de courante activiteit afwijkende werkzaamheid. Waarbij het dan misloopt. Een laatste categorie binnen de rechtspraak wordt gevormd door situaties waarin weliswaar een (soms zelfs omstandige) risicoanalyse voorligt, maar waarbij het verwijt wordt gemaakt dat ze niet adequaat was. Dat lijkt ons voor betwisting vatbaar. De wet vereist immers niet dat de analyse voor elke situatie volledig en adequaat moet zijn. Ook een risicoanalyse blijft een dynamisch gegeven, met ruimte voor voortschrijdend inzicht.

Chris Persyn bespreekt de belangrijkste redenen van een veroordeling gerelateerd aan de risicoanalyse
Bekijk de video
Wat houdt een goed Dynamisch Risicobeheersingssysteem in? Maak kennis met senTRAL
HSE

HSE Newsletter

Ontvang voortaan maandelijks waardevolle inzichten in uw mailbox.
Back To Top