Alain François en Warre De Mets actualiseerden een eerder uitgegeven tabel, waarin een niet-limitatief, schematisch en daardoor vereenvoudigd overzicht wordt gegeven van de wettelijke actiemiddelen die in het kader van (dreigende) conflicten in BV’s en NV’s kunnen worden aangewend.
Waar mensen samenwerken, kunnen geschillen ontstaan. Zo ook in vennootschappen. De wettelijke geschillenregeling (uitsluiting/uittreding door de rechter) blijft de “corporate-litigation”-procedure bij uitstek, maar de regeling van geschillen in vennootschappen omvat (veel) méér dan dat.
Nuttig overzicht aan de hand van diverse parameters
De actiemiddelen worden schematisch voorgesteld en onderling vergeleken aan de hand van diverse parameters:
- veronderstelt de aanwending van het actiemiddel een beroep op de rechter of niet? Deze parameter leidt tot een fundamenteel onderscheid tussen vennootschapsinterne actiemiddelen (die in beginsel eerst zijn te benaarstigen) en actiemiddelen die via de rechtbank zijn aan te wenden ;
- wie kan het actiemiddel benaarstigen (de vennootschap, een vennoot/aandeelhouder, elke belanghebbende, …)? ;
- gelden al dan niet bepaalde vereisten van participatie opdat het actiemiddel kan worden aangewend? ;
- eventuele door de wet vereiste gronden opdat het actiemiddel zou kunnen worden toegestaan;
- leidt het actiemiddel tot een structureel resultaat of slechts tot
een oplossing ad hoc? ; - en ten slotte, in welke mate is het actiemiddel door de band ondergeschikt aan het voorafgaand benaarstigen van andere acties die minder verregaande gevolgen hebben?
Geactualiseerd aan het WVV
De tabel houdt rekening met het nieuwe Wetboek van Vennootschappen en Verenigingen, waarin de wettelijke geschillenregeling bijvoorbeeld een significante facelift kreeg die onduidelijkheden en inefficiënties wegwerkte. Het WVV liet echter ook de andere actiemiddelen niet ongemoeid, al gebeurden er geen fundamentele ingrepen. Wel hebben enkele nieuwe actiemiddelen hun intrede gemaakt, zoals de uittreding en uitsluiting lastens het vennootschapsvermogen in de BV, een vordering om misbruik van minderheid te remediëren en een tweede “minderheidsvordering”. De wijzigingen aan de reeds onder het W.Venn. bestaande actiemiddelen houden o.m. verband met de afschaffing van het kapitaalbegrip in de BV met een herformulering van de participatiedrempels tot gevolg, en met de nieuwe definitie van de genoteerde vennootschap. Voorts werden sommige actiemiddelen “veralgemeend” en geregeld in Boek 2 (bepalingen gemeenschappelijk aan de rechtspersonen geregeld in het WVV), en andere werden dan weer “verbijzonderd”, en voorbehouden voor bepaalde vennootschappen.
Zowel voor practici als academici biedt genoemde bijdrage dus een handige houvast in de bij wijlen woeste wereld van de vennootschappelijke geschillenbeslechting.
