Ustawowe prawo kontroli wspólnika spółki z o.o. i sposób jego wykonania. Wykładnia art. 212 § 1 i 2 k.s.h.dr hab. Jerzy P. Naworski
Autor jest profesorem Uniwersytetu im. Mikołaja Kopernika w Toruniu oraz sędzią Sądu Okręgowego w Toruniu (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-9014-1338).
Ustawowe prawo kontroli wspólnika spółki z o.o. i sposób jego wykonania. Wykładnia art. 212 § 1 i 2 k.s.h.
Przedmiotem opracowania jest wynikające z art. 212 § 1 k.s.h. prawo indywidualnej kontroli służące wspólnikowi sp. z o.o. w różnych jego aspektach oraz wykonywanie tego prawa. Rozważania skupiają się na istocie prawa do informacji, jego zakresie (podmiotowym i przedmiotowym), dopuszczalności umownej modyfikacji prawa, a także możliwości posłużenia się przez wspólnika pełnomocnikiem przy wykonywaniu prawa do informacji oraz upoważnioną osobą, o której mowa w art. 212 § 1 zd. 2 in principio k.s.h. Artykuł porusza ponadto problematykę dotyczącą adresata prawa kontroli i uregulowaną w art. 212 § 2 k.s.h. odmowę zarządu. Praca pomija natomiast unormowaną w art. 212 § 3 i 4 k.s.h. ochronę prawa kontroli, która będzie przedstawiona w kolejnych artykułach.
Słowa kluczowe: spółka, wspólnik, prawo indywidualnej kontroli, osoba upoważniona, pełnomocnik, zarząd
dr hab. Jerzy P. Naworski
The author is a professor of the Nicolaus Copernicus University in Toruń and a judge of the Regional Court in Toruń, Poland (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-9014-1338).
Statutory Right to Supervision Enjoyed by a Shareholder of a Limited Liability Company and the Manner of Its Exercise. Interpretation of Article 212(1) and (2) of the Code of Commercial Partnerships and Companies
The paper concerns the right of individual supervision, resulting from Article 212(1) of the Code of Commercial Partnerships and Companies (CCPC) enjoyed by a shareholder of a limited liability company in its various aspects and the exercise of said right. The reflections focus on the essence of the right to information, its scope (both the group of entities enjoying it and the scope of its application), the permissibility of contractual modifications of the right, and the possibility of the shareholder exercising the right to information via an attorney in fact and an authorized person, as referred to in Article 212(2) second sentence in principio CCPC. Moreover, the article touches upon the topic of the addressee of the right to supervision and the management board’s refusal, regulated in Article 212(2) CCPC. It leaves aside the protection of the right to supervision, regulated in Article 212(3) and (4) CCPC, which will be discussed in subsequent papers.
Keywords: company, shareholder, individual supervision right, authorized person, attorney in fact, management board
Bibliografia / References
Bielecki M., Uprawnienia kontrolno-nadzorcze wspólników w spółce z o.o., „Prawo Spółek” 2005/7–8.
Chomiuk M. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. Z. Jara, Warszawa 2014.
Dziurzyński T. [w:] T. Dziurzyński, Z. Fenichel, M. Honzatko, Kodeks handlowy z komentarzem, t. 2, Bytom 1991.
Gierat A., Korporacyjne uprawnienia kontrolne wspólników spółek kapitałowych, Toruń 2010.
Herbet A. [w:] System Prawa Prywatnego, red. Z. Radwański, t. 17a, Prawo spółek kapitałowych, red. S. Sołtysiński, Warszawa 2010.
Kidyba A., Kodeks spółek handlowych, t. 1, Komentarz do art. 1–300, Warszawa 2017.
Kidyba A., Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Komentarz, Warszawa 1999.
Kopaczyńska-Pieczniak K., Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, Warszawa 2007.
Kwaśnicki R.L., Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, Warszawa 2005.
Litwińska-Werner M., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2007.
Namitkiewicz J., Kodeks handlowy. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Z komentarzem i skorowidzem rzeczowym, Łódź 1994.
Naworski J.P. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, t. 2, Tytuł III. Spółki kapitałowe. Dział I. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, red. T. Siemiątkowski, R. Potrzeszcz, Warszawa 2011.
Olszewski A., Indywidualne prawa kontroli wspólnika spółki z o.o. w upadłości, „Przegląd Prawa Handlowego” 2020/9.
Opalska D., Dostęp wspólników spółek z o.o. do informacji o spółce, „Monitor Prawniczy” 2014/19.
Opalski A., Rada nadzorcza w spółce akcyjnej, Warszawa 2006.
Opalski A. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 2a, Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Komentarz. Art. 151–226, red. A. Opalski, Warszawa 2018.
Osajda K., Zarząd spółki kapitałowej (nowelizacja Kodeksu spółek handlowych w związku z pandemią), „Przegląd Prawa Handlowego” 2020/6.
Ostrowski F., Nowa regulacja posiedzeń zarządów i rad nadzorczych odbywanych przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej, „Przegląd Prawa Handlowego” 2020/5.
Pabis R. [w:] J. Bieniak i in., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2019.
Pinior P., Nadzór wspólników w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, Warszawa 2013.
Rodzynkiewicz M., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2009.
Skorupka S., Słownik frazeologiczny języka polskiego, t. 2, R–Ż, Warszawa 2002.
Słownik języka polskiego, red. M. Szymczak, t. 3, Warszawa 1981.
Strzelczyk K. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, t. 2, Tytuł III. Spółki kapitałowe. Dział I. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, red. T. Siemiątkowski, R. Potrzeszcz, Warszawa 2011.
Szumański A. [w:] S. Sołtysiński, A. Szajkowski, A. Szumański, J. Szwaja, Kodeks spółek handlowych, t. 2, Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Komentarz do artykułów 151–300, Warszawa 2014.
Weiss I. [w:] Kodeks handlowy. Komentarz, red. K. Kruczalak, Warszawa 1998.
dr hab. Andrzej Szlęzak
Autor jest profesorem Uniwersytetu SWPS w Warszawie oraz Of Counsel w kancelarii „Sołtysiński, Kawecki & Szlęzak” (ORCID: https://orcid.org/0000-0003-4281-2966).
Klauzula zastrzegająca karę umowną a klauzula (umowa) gwarancyjna
Zastrzeżenie kary umownej „za opóźnienie” nie oznacza, że w ten sposób dłużnik przyjmuje odpowiedzialność za okoliczności, za które na mocy ustawy nie odpowiada (art. 473 k.c.), tj. że odpowiada ponad standard niezachowania należytej staranności (art. 472 k.c.). Natomiast zawarcie umowy (klauzuli) gwarancyjnej, przewidującej obowiązek spełnienia świadczenia przez gwaranta na wypadek niewystąpienia gwarantowanego rezultatu (np. niespełnienia przez niego świadczenia z umowy „merytorycznej”) pozwala wierzycielowi na uzyskanie od dłużnika (gwaranta) świadczenia uzgodnionego w umowie gwarancyjnej, bez względu na to, z jakich przyczyn nie spełnił on świadczenia z umowy „merytorycznej”, a więc także wtedy, gdyby nie ponosił odpowiedzialności ex contractu za jej niewykonanie na zasadach ogólnych.
Słowa kluczowe: prawo cywilne, zobowiązania, kara umowna, umowa gwarancyjna
dr hab. Andrzej Szlęzak
The author is a professor at the SWPS University in Warsaw (Poland) and an Of Counsel at „Sołtysiński, Kawecki & Szlęzak” law firm (ORCID: https://orcid.org/0000-0003-4281-2966).
A Contractual Penalty Clause Versus a Guarantee Clause (Agreement)
A stipulation of a contractual penalty [liquidated damages] ‘for delay’ does not necessarily mean that in this way the debtor assumes liability for the circumstances for which it is not liable pursuant to generally applicable laws (Article 473 of the Civil Code), i.e. that it is liable beyond the standard of due diligence (Article 472 of the Civil Code). In turn, the conclusion of a guarantee agreement (clause), providing for the guarantor’s duty to perform in the circumstances where a guaranteed result has not materialised (e.g. the debtor failed to perform under the ‘meritorical’ agreement) makes it possible for the creditor to receive from the debtor (guarantor) the performance agreed in the guarantee agreement, irrespective of the reasons for the debtor’s (guarantor’s) non-performance under the ‘meritorical’ agreement, and thus also when the debtor would not be liable ex contractu for the non-performance of the ‘meritorical’ agreement pursuant to generally applicable laws.
Keywords: civil law, obligations, contractual penalty [liquidated damages], guarantee agreement
Bibliografia / References
Borysiak W. [w:] Kodeks cywilny, t. 3a, Komentarz. Zobowiązania. Część ogólna, red. K. Osajda, Warszawa 2017.
Gutowski M. [w:] Kodeks cywilny, t. 2, Komentarz. Art. 353–626, red. M. Gutowski, Warszawa 2019.
Jastrzębski J., Kara umowna, Warszawa 2006.
Jastrzębski J., Klauzule indemnifikacyjne w prawie polskim, „Przegląd Prawa Handlowego” 2017/6.
Jastrzębski J., O umownych modyfikacjach podstawy odpowiedzialności odszkodowawczej dłużnika, „Kwartalnik Prawa Prywatnego” 2007/3.
Lemkowski M. [w:] Kodeks cywilny, t. 2, Komentarz. Art. 353–626, red. M. Gutowski, Warszawa 2019.
Mazur P.J., Obowiązek zapłaty określonej sumy bez względu na przyczyny niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, „Przegląd Prawa Handkowego” 2021/12.
Popiołek W. [w:] Kodeks cywilny, t. 2, Komentarz. Art. 450–1088. Przepisy wprowadzające, red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2021.
Szlęzak A., Kodeksowe umowy gwarancyjne (art. 391 i 392 KC), Warszawa 2021.
Szlęzak A., O klauzulach indemnifikacyjnych, representations and warranties i instytucjach pokrewnych w prawie polskim, „Przegląd Prawa Handlowego” 2017/11.
Zagrobelny K. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Warszawa 2021.
dr hab. Przemysław Drapała, prof. ALK
Autor jest kierownikiem Katedry Prawa Cywilnego w Akademii Leona Koźmińskiego (ORCID: https://orcid.org/0000-0001-8093-2083).
Prawo odstąpienia od umowy o dzieło (roboty budowlane) z powodu antycypowanego naruszenia zobowiązania (art. 635 k.c.) – cz. 2
Prawo odstąpienia od umowy o dzieło (a także umowy o roboty budowlane) z powodu antycypowanego naruszenia terminu ukończenia dzieła (art. 635 w zw. z art. 656 § 1 Kodeksu cywilnego) stanowi wyjątkowe sankcyjne uprawnienie wierzyciela. Jego aktualny kształt, na który w istotnej części wpłynęły dominujące poglądy doktryny i judykatury, jest coraz trudniejszy do pogodzenia z przyjętym w Kodeksie cywilnym systemem sankcji za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umów wzajemnych. Druga część niniejszego opracowania stanowi kontynuację pogłębionej analizy funkcji, przesłanek i skutków wykonania tego prawa odstąpienia, z uwzględnieniem jego dostrzegalnych mankamentów legislacyjnych oraz relacji wobec aktualnych tendencji rozwoju prawa cywilnego w Unii Europejskiej w zakresie instrumentów prawnych wynikających z koncepcji anticipatory breach of contract.
Słowa kluczowe: prawo odstąpienia od umowy, umowa o dzieło, umowa o roboty budowlane, antycypowane naruszenie zobowiązania
dr hab. Przemysław Drapała, professor of the Kozminski University
The author is the head of the Civil Law Department, Kozminski University in Warsaw, Poland (ORCID: https://orcid.org/0000-0001-8093-2083).
The Right to Withdraw from a Specific Work Contract (Construction Works Contract) Due to an Anticipated Breach of an Obligation (Article 635 of the Civil Code) – Part II
This article (part II) deals with the prerequisites for and consequences of exercising the right to withdraw from a specific work contract (construction works contract) due to an anticipated breach of an obligation (Article 635 of the Civil Code). The author presents the origin, the ratio legis and functions of this right of withdrawal. In addition, the article includes an analysis of the discrepancy between the current interpretation of these provisions in Polish legal scholarship and case law and the modern trends in the development of civil law in the EU in terms of the concept of anticipatory breach of contract.
Keywords: right to withdraw from a contract, specific work contract, construction works contract, anticipatory breach of contract
Bibliografia / References
Blicharski R., Przesłanki i zakres odstąpienia od umowy o roboty budowlane, „Kwartalnik Prawa Prywatnego” 2018/4.
Brzozowski A., Odpowiedzialność przyjmującego zamówienie za wady dzieła, Warszawa 1986.
Brzozowski A. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2018, Legalis.
Buczkowski S. [w:] System prawa cywilnego, red. W. Czachórski, t. 3, cz. 2, Prawo zobowiązań – część szczegółowa, red. S. Grzybowski, Ossolineum 1976.
Ciepierski P., Opóźnienie, odszkodowanie umowne, odstąpienie od umowy według nowej czerwonej książki FIDIC a przepisy kodeksu cywilnego – wybrane problemy, „Biuletyn Arbitrażowy” 2008/8.
Domański L., Instytucje kodeksu zobowiązań. Komentarz teoretyczno-praktyczny. Część szczególna, Warszawa 1939.
Drapała P., Problem niespójnej i niepełnej regulacji kodeksowej skutków wykonania umownego i ustawowego prawa odstąpienia od umowy (art. 395 § 2 k.c. a art. 494 k.c.) w perspektywie nowej kodyfikacji [w:] Współczesne problemy prawa zobowiązań, red. A. Olejniczak, J. Haberko, A. Pyrzyńska, D. Sokołowska, Warszawa 2015.
Drapała P., Wzorce umowy FIDIC a przepisy kodeksu cywilnego, „Państwo i Prawo” 2014/11.
Drapała P. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 4, Zobowiązania. Część szczegółowa, red. J. Gudowski, Warszawa 2017.
Gauch P., Der Werkvertrag, Zürich 2019.
Giaro M., Odstąpienie od umowy o dzieło na podstawie art. 635 KC po terminie do wykonania dzieła [w:] Wykonanie zobowiązań. Księga Jubileuszowa dedykowana Profesorowi Adamowi Brzozowskiemu, Warszawa 2020.
Gutowski M., Odstąpienie od umowy o roboty budowlane, „Państwo i Prawo” 2005/9.
Gutowski M. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. M. Gutowski, Warszawa 2019, Legalis.
Kleidenschmidt J. [w:] Commentaries on European Contract Laws, red. N. Jansen, R. Zimmermann, Oxford 2018.
Kniffka R., Koeble W., Kompendium des Baurechts, München 2008.
Koller A. [w:] Berner Kommentar zum schweizerischen Privatrecht, t. 6, Obligationenrecht, Bern 1998.
Konieczny K., Umowa o roboty budowlane w obrocie międzynarodowym, Warszawa 2012.
Lackoroński B. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. K. Osajda, Warszawa 2020, Legalis.
Lang A., Rasch D. [w:] Bauverzögerung und Leistungsänderung, red. K. Vygen, E. Joussen, A. Lang, D. Rasch, Köln 2015.
Lemkowski M., Glosa do wyroku SN z 19 marca 2004 r., IV CK 172/03, „Rejent” 2006/1.
Longchamps de Berier R., Zobowiązania, Lwów 1938.
Łętowska E., Osajda K. [w:] System Prawa Prywatnego, red. Z. Radwański, t. 2, Prawo cywilne – część ogólna, red. M. Safjan, Warszawa 2012.
Michniewicz D., Obowiązek rozliczenia w razie ustawowego odstąpienia od umowy o roboty budowlane, „Przegląd Sądowy” 2017/6.
Namitkiewicz J., Kodeks zobowiązań. Komentarz dla praktyki, t. 2, Część szczegółowa. Art. 294–645, Łódź 1949.
Naworski J.P., Glosa do wyroku SN z 20.04.2004 r., III CSK 2/06, „Glosa” 2007/4.
Ohanowicz A., Zobowiązania. Zarys według kodeksu cywilnego. Część ogólna, Warszawa–Poznań 1965.
Olszewski A., Kontraktowe procedury rozwiązywania sporów w umowach o roboty budowlane opartych na wzorcach umownych FIDIC – w świetle prawa polskiego, „Radca Prawny” 2010/2.
Pajor T., Odpowiedzialność dłużnika za niewykonanie zobowiązania, Warszawa 1982.
Peiper L., Kodeks zobowiązań. Komentarz, Kraków 1934.
Pietkiewicz P., Egzekwowalność decyzji Komisji rozjemczych w umowach FIDIC, „ADR. Arbitraż i Mediacja” 2010/1.
Roquette A.J., Viering M.G., Leupertz S., Handbuch Bauzeit, Köln 2013.
Sadowski W., Problemy prawne zastosowania warunków kontraktowych FIDIC w Polsce, „Biuletyn Arbitrażowy” 2009/10.
Sampławski K., Roboty dodatkowe a dopuszczalność zmian w umowach o zamówienia publiczne na tle warunków kontraktowych FIDIC, „Prawo Zamówień Publicznych” 2011/1.
Serda W., Nienależne świadczenie, Warszawa 1988.
Strugała R., Odstąpienie od umowy z powodu przewidywanego lub zapowiedzianego jej naruszenia, „Transformacje Prawa Prywatnego” 2014/4.
Strzępka J.A., Wyrzykowski W., FIDIC a umowa o roboty budowlane w Kodeksie cywilnym – wybrane problemy. Ogólna charakterystyka warunków kontraktowych FIDIC [w:] Wpływ europeizacji prawa na instytucje prawa handlowego, red. J. Kruczalak-Jankowska, Warszawa 2013.
Strzępka J.A., Wyrzykowski W., Wybrane problemy stosowania międzynarodowych standardowych warunków kontraktowych FIDIC – cz. 1, „Monitor Prawniczy” 2013/16.
Strzępka J.A., Wyrzykowski W., Wybrane problemy stosowania międzynarodowych standardowych warunków kontraktowych FIDIC – cz. 2, „Monitor Prawniczy” 2013/17.
Tracz G., Sposoby jednostronnej rezygnacji z zobowiązań umownych, Warszawa 2008.
Till E., Longchamps de Berier R., Polskie prawo zobowiązań. Część szczegółowa. Projekt wstępny z motywami, Warszawa 1928.
Vygen K., Joussen E. [w:] Bauverzögerung und Leistungsänderung, red. K. Vygen, E. Joussen, A. Lang, D. Rasch, Köln 2015
Zagrobelny K. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Warszawa 2019, Legalis.
Zindel G.G., Pulver U. [w:] Basler Kommentar. Obligationenrecht I (art. 1–529 OR), red. H. Honsell, N.P. Vogt, W. Wiegand, Basel 2011.
Zoll F. [w:] System Prawa Prywatnego, red. Z. Radwański, t. 6, Prawo zobowiązań – część ogólna, red. A. Olejniczak, Warszawa 2018.
Żelechowski Ł. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. K. Osajda, Warszawa 2020, Legalis.
dr Piotr Sławicki
Autor jest adiunktem w Katedrze Negocjacji i Mediacji Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, przewodniczącym X Wydziału Ksiąg Wieczystych w Sądzie Rejonowym Lublin-Zachód w Lublinie (ORCID: https://orcid.org/0000-0003-4570-9366).
Ugoda w sprawie odwołania do sądu ochrony konkurencji i konsumentów – ujęcie teoretyczne
Przedmiotem artykułu jest ujęcie teoretyczne ugody w sprawie odwołania do sądu ochrony konkurencji i konsumentów. Artykuł obejmuje trzy części. Pierwsza dotyczy charakteru postępowania przed organami regulacyjnymi, następna ma na celu przedstawienie dopuszczalności zawarcia ugody w toku sprawy wszczętej na skutek odwołania do sądu ochrony konkurencji i konsumentów, ostatnia część dotyczy oceny charakteru prawnego przedmiotowej ugody.
Słowa kluczowe: ugoda, odwołanie do sądu ochrony konkurencji i konsumentów, Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Prezes Urzędu Regulacji Energetyki, Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej, Prezes Urzędu Transportu Kolejowego
dr Piotr Sławicki
The author is an assistant professor at the Department of Negotiations and Mediation, John Paul II Catholic University of Lublin, Poland, Chairman of the X Division of Land and Mortgage Registers at the District Court Lublin-Zachód in Lublin (ORCID: https://orcid.org/0000-0003-4570-9366).
Settlement in the Matter of Appeal to the Court of Competition and Consumer Protection. A Theoretical Approach
The article presents a theoretical approach to the settlement concerning appeal to the court of competition and consumer protection. The article consists of three parts. The first one concerns the nature of the proceedings before regulatory authorities, the next one aims to present the admissibility of making a settlement in the course of a case initiated as a result of an appeal to the court of competition and consumer protection, while the last part concerns an assessment of the legal nature of the settlement in question.
Keywords: settlement, appeal to the court of competition and consumer protection, President of the Office of Competition and Consumer Protection, President of the Energy Regulatory Office, President of the Office of Electronic Communications, President of the Office of Rail Transport
Bibliografia / References
Bieś-Srokosz P., Niemczuk P., Hybrydowe prawne formy działania w administracji publicznej, „Roczniki Nauk Prawnych KUL” 2021/2.
Błachucki M., Charakter prawny postępowania antymonopolowego [w:] Nowe problemy badawcze w teorii prawa administracyjnego, red. J. Boć, A. Chajbowicz, Wrocław 2009.
Błachucki M., Niezależność organów administracji publicznej na przykładzie ewolucji statusu prawnego Prezesa UOKiK, „Acta Universitatis Wratislaviensis. Prawo” 2019/329.
Błaś A. [w:] System Prawa Administracyjnego, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, t. 5, A. Błaś, J. Boć, M. Stahl, K.M. Ziemski, Prawne formy działania administracji, Warszawa 2013.
Ereciński T., Postępowanie w sprawach o przeciwdziałanie praktykom monopolistycznym, „Państwo i Prawo” 1991/1.
Flaga-Gieruszyńska K. [w:] K. Flaga-Gieruszyńska, A. Zieliński, Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, Warszawa 2019.
Flejszar R. [w:] Kodeks postępowania cywilnego, t. 1b, Komentarz. Art. 425–729, red. A. Góra-Błaszczykowska, Legalis 2020.
Golema K., Sławicki P., Zasada dobrowolności mediacji w świetle nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego z 10.9.2015 r., „Kwartalnik ADR. Arbitraż i Mediacja” 2017/4.
Iwańska B., Ugoda w postępowaniu przed Urzędem Antymonopolowym, „Państwo i Prawo” 1995/8.
Janusz R., Sachajko M., Skoczny T., Nowa ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów, „Kwartalnik Prawa Publicznego” 2001/3.
Jędrejek G., Orecki M. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 2, Artykuły 367–50539, red. T. Wiśniewski, Warszawa 2021.
Kmieciak Z., Postępowanie w sprawach ochrony konkurencji a koncepcja procedury hybrydowej, „Państwo i Prawo” 2002/4.
Kunicki I. [w:] Kodeks postępowania cywilnego, t. 3, Komentarz. Art. 425–729, red. A. Marciniak, Legalis 2020.
Ławicki T., Nieadekwatność instytucji ugody w postępowaniu antymonopolowym, „Państwo i Prawo” 1995/8.
Łochowski M. [w:] Kodeks postępowania cywilnego, t. 1, Komentarz. Art. 1–50539, red. T. Szanciło, Warszawa 2019.
Moszyńska A., Instytucjonalne ramy ochrony konkurencji w Polsce – historia i współczesność, „Ekonomia i Prawo” 2013/2.
Niziołek M., Famirska S., Procedura hybrydowa w sprawach ochrony konkurencji a ostateczność i wykonalność decyzji Prezesa UOKiK, „Przegląd Prawa Handlowego” 2008/4.
Sieradzka M., Postępowanie przed Prezesem UOKiK według regulacji nowej ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów – cz. I, „Monitor Prawniczy” 2007/24.
Sikorski A. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, red. E. Marszałkowska-Krześ, Legalis 2021.
Stefańska E. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 2, Art. 478–1217, red. M. Manowska, Warszawa 2021.
Turczyn A. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Postępowanie procesowe. Komentarz aktualizowany, red. O.M. Piaskowska, LEX 2021.
Walczak T., Rola Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w systemie ochrony konkurencji i konsumentów, „Zeszyt Studencki Kół Naukowych Wydziału Prawa i Administracji UAM” 2018/8.
Weitz K., Gajda-Roszczynialska K. [w:] System Prawa Handlowego, red. S. Włodyka, t. 7, Postępowanie sądowe w sprawach cywilnych z udziałem przedsiębiorców, red. T. Wiśniewski, Warszawa 2013.
Włosińska A., Rozwiązywanie sporów cywilnych w drodze mediacji w świetle nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego z 10.9.2015 r., „Monitor Prawniczy” 2016/20.
Aleksandra Kopeć
Autorka jest doktorantką w Szkole Doktorskiej Uniwersytetu Śląskiego (ORCID: https://orcid.org/0000-0001-8484-9455).
Lista ostrzeżeń publicznych Komisji Nadzoru Finansowego a konstytucyjna zasada domniemania niewinności i idee demokratycznego państwa prawnego
Lista ostrzeżeń publicznych Komisji Nadzoru Finansowego wywołuje w dyskusji publicznej liczne kontrowersje. Z jednej strony obserwowane na coraz większą skalę patologie rynku finansowego wymagają zdecydowanych działań po stronie nadzorcy, z drugiej zaś bezzasadne umieszczenie określonego podmiotu na liście ostrzeżeń skutkować może niezwykle dolegliwymi konsekwencjami dla niego, jego kontrahentów oraz akcjonariuszy (wspólników), jak też konsumentów, oraz stoi w sprzeczności z zasadą budowania zaufania do rynku finansowego. Zasadniczym celem artykułu jest ocena wpływu wpisu na listę ostrzeżeń publicznych na sferę konstytucyjnych praw i wolności przedsiębiorcy, w szczególności na kanwie art. 42 ust. 3 oraz art. 2 Konstytucji RP.
Słowa kluczowe: rynek finansowy, Komisja Nadzoru Finansowego, lista ostrzeżeń publicznych
Aleksandra Kopeć
The author is a PhD student at the Doctoral School of the University of Silesia in Katowice, Poland (ORCID: https://orcid.org/0000-0001-8484-9455).
List of Public Warnings of the Polish Financial Supervision Authority in the Context of the Constitutional Principle of Presumption of Innocence and Ideals of a Democratic Rule-of-Law State
The Polish Financial Supervision Authority’s list of public warnings has been causing numerous controversies in the public discussion. On the one hand, the growing scale of pathologies observed on the financial market calls for decisive action from the supervisor, but on the other any unjustified inclusion of a specific entity on the list of warnings may result in very serious consequences for such entity, its counterparties and shareholders, as well as for consumers. In addition, it is irreconcilable with the principle of building trust in the financial market. The basic aim of the paper is to assess the influence of an entry on the list of public warnings on the sphere of an entrepreneur’s constitutional rights and freedoms, in particular against the background of Article 42(3) and Article 2 of the Polish Constitution.
Keywords: financial market, Polish Financial Supervision Authority, list of public warnings
Bibliografia / References
Banaszczyk Z., Odpowiedzialność za szkody wyrządzone przy wykonywaniu władzy publicznej, Warszawa 2015.
Bergmann M., Lista ostrzeżeń publicznych Komisji Nadzoru Finansowego, https://www.filipiakbabicz.com/przestepstwa-w-biznesie/2020/01/16/lista-ostrzezen-publicznych-komisji-nadzoru-finansowego/ (dostęp: 25.01.2022 r.).
Blicharz R., Nadzór Komisji Nadzoru Finansowego nad rynkiem kapitałowym w Polsce, Bydgoszcz–Katowice 2009.
Bochyńska N., Firma mySafety nieomal upadła. Wszystko przez urzędników, „Money.pl” z 23.02.2018 r., https://www.money.pl/gospodarka/wiadomosci/artykul/mysafety-knf-czarna-list-wpis-bankructwo,214,0,2399190.html (dostęp: 25.01.2022 r.).
Cendrowicz D., Wolność jednostki na przykładzie sytuacji prawnej pensjonariusza domu pomocy społecznej [w:] Wolność w prawie administracyjnym, red. J. Zimmermann, Warszawa 2017, LEX.
Czop P., Sankcja administracyjna a wolność jednostki [w:] Wolność w prawie administracyjnym, red. J. Zimmermann, Warszawa 2017, LEX.
Jabłoński M., Węgrzyn J., Prawo do obrony i domniemanie niewinności [w:] Realizacja i ochrona konstytucyjnych wolności i praw jednostki w polskim porządku prawnym, red. M. Jabłoński, Wrocław 2014.
Kmiecik R., Skrętowicz E., Proces karny. Część ogólna, Warszawa 2006.
Komierzyńska E., Zdyb M., Klauzula interesu publicznego w działaniach administracji publicznej, „Annales Univesitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio G. Ius” 2016/2, t. 63.
Kosiński K., Lartiq w sądzie wygrał z KNF, „Puls Biznesu”, https://www.pb.pl/lartiq-w-sadzie-wygral-z-knf-1007340 (dostęp: 3.02.2022 r.).
Krajewski A., Konstytucyjne zasady postępowania karnego na tle orzecznictwa polskiego Trybunału Konstytucyjnego, „Studia Prawnicze” 2017/2.
Krawczyk M., Istota władztwa administracyjnego a obszar wolności jednostki; D. Dąbek, Koncepcja odpowiedzialności administracyjnej a wolność jednostki [w:] Wolność w prawie administracyjnym, red. J. Zimmermann, Warszawa 2017, LEX.
Łętowska E., Konstytucja i poezja, „Monitor Prawniczy” 2017/16.
Morawska E., Klauzula państwa prawnego w Konstytucji RP na tle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, Toruń 2003.
Morawski L., Spór o pojęcie państwa prawnego, „Państwo i Prawo” 1992/7.
Nadolska A., Soft law w regulacji rynku finansowego w Polsce: rekomendacje, wytyczne i lista ostrzeżeń publicznych KNF, Warszawa 2021, Legalis.
Pietrzykowski K., Bezprawność jako przesłanka odpowiedzialności deliktowej a zasady współżycia społecznego i dobre obyczaje [w:] Odpowiedzialność cywilna. Księga pamiątkowa ku czci Profesora Adama Szpunara, red. M. Pyziak-Szafnicka, Kraków 2004.
Smolak M., Uzasadnienie sądowe jako argumentacja z moralności politycznej. O legitymizacji władzy sędziowskiej, Kraków 2003.
Sośniak M., Bezprawność zachowania jako przesłanka odpowiedzialności cywilnej za czyny niedozwolone, Kraków 1959.
Stempniak D., Konsekwencje de iure oraz de facto umieszczenia podmiotu gospodarczego na liście ostrzeżeń publicznych Komisji Nadzoru Finansowego [w:] Z badań nad prawem, administracją i myślą polityczną, red. M. Sadowski, A. Kuriata, B. Jelonek, Wrocław 2015.
Szczepaniak R. [w:] Kodeks cywilny, t. 2, Komentarz. Art. 353–626, red. M. Gutowski, Warszawa 2019, Legalis.
Szpunar A., Nadużycie prawa podmiotowego, Kraków 1948.
Szymaniak P., Nieśmiertelny wpis na listę ostrzeżeń publicznych KNF, „Dziennik Gazeta Prawna” z 22.09.2014 r., https://prawo.gazetaprawna.pl/artykuly/823622,niesmiertelny-wpis-na-liste-ostrzezen-knf.html (dostęp: 25.01.2022 r.).
Tęcza-Paciorek A.M., Zasada domniemania niewinności w polskim procesie karnym, Warszawa 2012, LEX.
Tuleja P. [w:] Konstytucja RP, t. 1, Komentarz. Art. 1–86, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016, Legalis.
Wajda P., Charakter prawny wpisu na listę ostrzeżeń publicznych KNF, „Monitor Prawa Bankowego” 2013/6.
Wedziuk S., Nadzór informuje, MySafety bankrutuje, „Puls Biznesu” z 7.09.2017 r., https://www.pb.pl/nadzor-informuje-mysafety-bankrutuje-870721 (dostęp: 25.01.2022 r.).
Wędrychowski M. [w:] Prawo rynku kapitałowego. Komentarz, red. M. Wierzbowski, L. Sobolewski, P. Wajda, Warszawa 2018.
Wierzbowski M., Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2020, Legalis.
Wiliński P., Karlik P., Sroka T. [w:] Konstytucja RP, t. 1, Komentarz. Art. 1–86, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016, Legalis.
Wronkowska S., Charakter prawny klauzuli demokratycznego państwa prawnego (art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej) [w:] Zasada demokratycznego państwa prawnego w Konstytucji RP, Warszawa 2006.
Wronkowska S., Zasada demokratycznego państwa prawnego w Konstytucji RP, Warszawa 2006.
Wróbel W., O dwóch aspektach konstytucyjnej zasady domniemania niewinności [w:] Nauki penalne wobec problemów współczesnej przestępczości. Księga jubileuszowa z okazji 70. rocznicy urodzin Profesora Andrzeja Gaberle, red. K. Krajewski, Kraków 2007.
Zacharzewski K., Szkoda giełdowa i jej naprawienie, Toruń 2015.
Zimmermann J., Wolność w prawie administracyjnym, Warszawa 2017, LEX.
Żurawik A., Klauzula interesu publicznego w prawie gospodarczym krajowym i unijnym, „Europejski Przegląd Sądowy” 2012/12.
Piotr Szczęsny
Autor jest licencjonowanym doradcą inwestycyjnym i inwestorem giełdowym.
O wadliwości implementacji dyrektywy 2004/25/WE do mechanizmu ustalania ceny w procedurze przymusowego wykupu akcji spółki publicznej
W 2020 r. na łamach „Przeglądu Prawa Handlowego” ukazał się artykuł autorstwa Marcina Śledzikowskiego pt. Mechanizm ustalania ceny w ramach wykupu przymusowego w spółce publicznej – wywody krytyczne. Autor analizuje w nim regulacje ustawy o ofercie publicznej dotyczące sposobu ustalania ceny przymusowego wykupu akcji spółki publicznej, które w praktyce ich stosowania prowadzą do wywłaszczenia akcjonariusza mniejszościowego za odszkodowaniem poniżej godziwej wartości wywłaszczonych akcji. Autor jednak nie analizuje, jak to się stało, że do krajowego porządku prawnego przeniknęła norma, która w praktyce jej realizacji przynosi akcjonariuszom mniejszościowym znaczące szkody. Niniejsza publikacja jest próbą odpowiedzi na to pytanie. Okazuje się, że krajowy ustawodawca dokonał błędnej implementacji dyrektywy 2004/25/WE, nie uwzględniając, że dyrektywa ta opiera mechanizm ustalania ceny przymusowego wykupu na cenie ustalonej uprzednio na rynku kontroli. Niniejsza publikacja wskazuje również, jakie były tego skutki.
Słowa kluczowe: przymusowy wykup, notowania, akcjonariusz mniejszościowy, akcjonariusz dominujący, cena akcji, kurs akcji, rynek kontroli, implementacja dyrektywy o przejęciach
Piotr Szczęsny
The author is a licensed investment adviser and stock investor (Poland).
On the Deficient Implementation of Directive 2004/25/EC to the Mechanism of Fixing the Price in a Squeeze-out Procedure in a Public Company
In 2020, an article by Marcin Śledzikowski, titled The Mechanism of Fixing Prices in Squeeze-Outs in Public Companies and Its Criticism was published in the ‘Przegląd Prawa Handlowego’. The author analyses in it the provisions of the Act on Public Offering that concern the manner of fixing the price of shares of a public company subject to a squeeze-out, which provisions - in the practice of applying them - result in expropriation of the minority shareholder against compensation below the fair value of the expropriated shares. However, the author does not analyse how this happened that a norm that in practice inflicts considerable losses on minority shareholders found its way into the domestic legal order. This paper is an attempt at answering this question. It turns out that the national legislature misinterpreted Directive 2004/25/EC and failed to take into account the fact that in the directive the mechanism of determining the price in a squeeze-out is based on a price previously determined on the market for corporate control. This paper also indicates what the effects were.
Keywords: squeeze-out, listings, minority shareholder, controlling shareholder, share price, share quote, market for corporate control, implementation of the Takeovers Directive
Bibliografia / References
Johnson S., La Porta R., Lopez-de-Silanes F., Shleifer A., Tunneling, „American Economic Review” 2000/2.
Mataczyński M., Cywilnoprawne skutki naruszenia obowiązków nabywców znacznych pakietów akcji spółek publicznych, Warszawa 2011.
Moska M., Nabywanie znacznych pakietów akcji – problem zgodności polskiej regulacji z wzorcem unijnym, „Zeszyty Naukowe Towarzystwa Doktorantów UJ. Nauki Społeczne” 2018/21 (2).
Puchalski A., Funkcje i konstrukcja prawna wezwań do zapisywania się na sprzedaż lub zamianę akcji spółki publicznej w prawie polskim i europejskim, Warszawa 2016.
Śledzikowski M., Mechanizm ustalania ceny w ramach wykupu przymusowego w spółce publicznej – wywody krytyczne, „Przegląd Prawa Handlowego” 2020/12.
dr hab. Jerzy Jacyszyn
Autor jest emerytowanym profesorem Uniwersytetu Wrocławskiego, byłym pracownikiem Zakładu Prawa Gospodarczego i Handlowego (ORCID: https://orcid.org/0000-0003-1732-7678).
Wolne zawody w przyszłości
Nikt nie jest w stanie powiedzieć, jak będzie wyglądało wykonywanie wolnego zawodu w odległych czasach, kto będzie zaliczany do grupy osób wykonujących wolny zawód, jakie nowe wolne zawody się pojawią, a jakie znikną. Dlatego tak ważne jest, by zastanowić nad przyszłością osób wykonujących wolne zawody.
Słowa kluczowe: wolne zawody, zawody przyszłości, zawody kreatywne, rynek pracy
dr hab. Jerzy Jacyszyn
The author is a professor emeritus of the University of Wroclaw, Poland, a former employee of the Economic and Commercial Law Department (ORCID: https://orcid.org/0000-0003-1732-7678).
The Free Professions in the Future
Nobody can tell how practising a liberal profession will look in the remote future, who will be included in the group of persons practising a certain liberal professions, what new liberal professions will appear and which ones will disappear. This is why it is so important to consider the future of persons pursuing liberal professions.
Keywords: liberal professions, professions of the future, creative professions, labour market
Bibliografia / References
Drucker P., Zarządzanie XXI wieku – wyzwania, przekł. A. i L. Śliwa, Warszawa 2010.
Harari Y.N., 21 lekcji na XXI wiek, przełożył M. Romanek, Kraków 2018.
Harari Y.N., Homo deus. Krótka historia jutra, Kraków 2018.
Jacyszyn J., Czy potrzebna jest definicja normatywna wolnego zawodu, „Rejent” 2014, zeszyt specjalny.
Jacyszyn J., „Wolny zawód” – anachronizm czy istotne pojęcie prawne?, „Przegląd Prawa Handlowego” 2015/11.
Jacyszyn J. [w:] Meritum. Prawo spółek, t. 1, red. nauk. A. Kidyba, Warszawa 2020.
Kancelaria Senatu. Biuro Analiz i Dokumentacji, Zawody zaufania publicznego, zawody regulowane oraz wolne zawody. Geneza, funkcjonowanie, aktualne problemy. Opracowania tematyczne. OT-625, listopad 2013, https://www.senat.gov.pl/gfx/senat/pl/senatopracowania/56/plik/ot-625_.pdf (dostęp: 25.01.2022 r.).
Kidyba A., Wolny zawód w Kodeksie spółek handlowych. Prawda czy mit?, Warszawa 2013; „Rejent” 2014, numer specjalny.
Pazdan M., Czy polski notariusz może być uważany za sąd w rozumieniu art. 3 ust. 2 rozporządzenia nr 650/2012?, „Rejent” 2021/9.
Sztyk R., Zakres kompetencji notariusza w XXI wieku, „Łódzki Biuletyn Notarialny” 2010/1.