Efektywność filarem sprawiedliwego postępowania cywilnegoPiotr Pogonowski
profesor nauk prawnych, radca prawny, Polska
ORCID: 0000-0002-0086-6635
Efektywność filarem sprawiedliwego postępowania cywilnego
W artykule autor podkreśla, że wymiar efektywności prawa, jego skuteczność jest jednym z kluczowych elementów uwzględnianych przy jego tworzeniu i stosowaniu. Prawo z definicji powinno być sprawiedliwe: powinno określać, zabezpieczać i realizować zasadę sprawiedliwości in abstracto i in casu. Sprawiedliwość, zarówno w wymiarze dystrybucyjnym, jak i wyrównawczym, musi być również efektywna – powinna być realizowana i osiągana w każdej decyzji organu stosującego prawo. W tym sensie efektywność i skuteczność są jednym z filarów teleologicznego założenia definiowania prawa. Rolą ustawodawcy jest wyważenie wartości leżących u podstaw systemu prawnego w taki sposób, aby prawo sprawiedliwe oznaczało prawo efektywne – skutecznie realizujące nie tylko interesy prywatne (np. ochronę własności – wymiar efektywności ekonomicznej), ale także idee prawdy, dobra, godność i sprawiedliwości – słuszności. Aspekt ten ma szczególne znaczenie w rozwiązywaniu sporów oraz prawidłowym układaniu i stosowaniu przepisów procedury cywilnej. Cel postępowania – zapewnienie sprawiedliwej i efektywnej – szybkiej, jak najtańszej (dla bezpośrednio zainteresowanego i społeczeństwa) i skutecznej ochrony prawnej, która wprowadza „pokój prawny” między bezpośrednio zainteresowanymi podmiotami i buduje przekonania społeczne o konieczności przestrzegania prawa. Efektywność jest niezbędnym elementem organu realizującego ideę sprawiedliwości także w tym wymiarze i jest jednym z filarów sprawiedliwości, dobra, prawdy, piękna, którym służy prawo i którego realizacja jest zapewniona ad casum. Sprawiedliwość musi być efektywna, a efektywność sprawiedliwa.
Słowa kluczowe: ochrona sądowa, efektywność, sprawiedliwość, słuszność, prawo do sądu
prof. Piotr Pogonowski
legal counsel, Poland
ORCID: 0000-0002-0086-6635
Efficiency as a pillar of fair civil proceedings
In the article the author emphasizes that the dimension of effective law (its effectiveness) is one of the crucial elements in its creation and application. The law, by definition, should be just: it should define, secure and implement the principle of justice. This applies to both substantive and formal regulations. Justice, both in the distributive and countervailing dimensions, must also be effective – it must be achieved in every decision of the body applying the law. In this sense, efficiency and effectiveness are one of the pillars of the teleological assumption of defining law. The role of the legislator is to balance the values underlying the legal system in such a way that just law means effective law – effectively implementing not only private interests (e.g. property protection – the dimension of economic efficiency), but also the ideas of truth, goodness, dignity and equity. This aspect is of particular importance in the resolution of disputes and the proper arrangement and application of the provisions of civil procedure. The purpose of the proceedings is to provide fair and just, effective – fast, as cheap as possible (for the directly concerned and society) – and effective, legal protection, which introduces "legal peace" between the directly interested entities and builds social convictions about respecting the law. Efficiency is a necessary element of the body implementing the idea of justice also in this dimension and is one of the pillars of justice, good, truth, beauty, which the law serves and the implementation of which is secured ad casum. The author states that justice must be effective and effectiveness must be fair.
Keywords: judicial protection, efficiency, justice, equity, right to a fair trial
Bibliografia/References
Arystoteles, Etyka Nikomachejska, tł. D. Gromska, Warszawa 1955.
Baranowski G., Sprawiedliwość i cnota sprawiedliwości jako podstawa etyki prawniczej, „Rocznik Tomistyczny” 2014/3.
Bernatt M., Sprawiedliwość proceduralna w postępowaniu przed organem ochrony konkurencji, Warszawa 2011.
Blomayer A., Types of relief available (judicial remedies) [w:] International Encyclopedia of Comparative Law, vol. XVI – Civil procedure, chapter 4, red. M. Cappelletti, Tübingen 1982.
Borucka-Arctowa M., Sprawiedliwość proceduralna a orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego i jego rola w okresie przemian systemu prawa [w:] Konstytucja i gwarancje jej przestrzegania. Księga Pamiątkowa ku Czci Prof. Janiny Zakrzewskiej, red. J. Trzciński, A. Jankiewicz, Warszawa 1996.
Brighouse H., Sprawiedliwość, przełożył S. Królak, Warszawa 2007.
Chiarloni S., A comparative perspective on the crisis of civil procedure justice and on its possible remedies [w:] Procedural law on the threshold of a new millennium, red. W.H. Rechberger, Th. Klicka, Wien 2002.
Cieślak S. (red.), Założenia aksjologiczne nowelizacji KPC z 4 lipca 2019 r., Łódź 2020.
Cooter R., Ulen Th., Ekonomiczna analiza prawa, red. naukowa przekładu i wprowadzenie J. Bełdowski, K. Metelska-Szaniawska, Warszawa 2011.
Dutkiewicz P., Problem aksjologicznych podstaw prawa we współczesnej polskiej filozofii i teorii prawa, Kraków 1996.
Ereciński T., Weitz K., Efektywność ochrony prawnej udzielanej przez sądy w Polsce, „Przegląd Sądowy” 2005/10.
Fierich F.X., Nauki wstępne i rzecz o sądach cywilnych [w:] A.E. Balasits, F.X. Fierich, Nauka o sądach cywilnych i procedura cywilna, t. 1, Kraków 1898–1901.
Flaga-Gieruszyńska K., Szybkość, sprawność i efektywność postępowania cywilnego – zagadnienia podstawowe, „Zeszyty Naukowe KUL” 2017/3,
Flaga-Gieruszyńska K., Zastój procesu cywilnego, Szczecin 2011.
Fuller L.L., Moralność prawa, Warszawa 2004.
Giaro T. (red.), Ekonomiczna analiza prawa. XV Konferencja Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego 7 marca 2014 r., Warszawa 2015.
Gorazda M., Granice naturalizacji prawa, Warszawa 2017.
Habscheid W.J., Europeizacja prawa cywilnego procesowego [w:] Jednolitość prawa sądowego cywilnego a jego odrębności krajowe, red. M. Sawczuk, Lublin 1997.
Hart H.L.A., Pojęcie prawa, tł. i wstęp J. Woleński, Warszawa 2020.
Jarmołowicz W., Problem równości a sprawiedliwość społeczna i zasady podziału, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1981/2.
Kantor-Kozdrowicki P., Prakseologia prawa w pracach Lona L. Fullera i Johna Finnisa, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2018/4.
Kelsen H., Czym jest sprawiedliwość, tł. E. Rosenkranz, Gdańsk 1996.
Kern Ch., Justice between simplification and formalism: a discussion and critique of World Bank sponsored Lex Mundi project on efficiency of civil procedure, Tübingen 2007.
Kędziora K., Rawls J., Uzasadnienie, sprawiedliwość i rozum publiczny, Łódź 2019.
Kleszcz R., Co znaczy „sprawiedliwość”?, „Filozofia Nauki” 1999/1–2.
Korzan K., Postępowanie nieprocesowe, Warszawa 1997.
Kość A., Podstawy filozofii prawa, Lublin 1998.
Kotarbiński T., Traktat o dobrej robocie, Łódź 2019.
Kowalski R., Sprawiedliwość w liberalnym egalitaryzmie. Uwagi o filozoficznym uzasadnieniu współczesnego państwa dobrobytu, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2018/1.
Kozuń-Cieślak G., Efektywność – ewolucja koncepcji w retrospekcji teorii ekonomii, „Studia i prace Kolegium Zarządzania i Finansów SGH” 2013/128.
Krąpiec M.A., Człowiek i prawo naturalne, Lublin 1993.
Kulski R., Ochrona interesów zbiorowych w postępowaniu cywilnym, Warszawa 2017.
Kurosz K., Sprawiedliwość prawnomaterialna a proceduralna – kilka uwag na temat napięć między różnymi postaciami sprawiedliwości w prawie cywilnym, „Studia Iuridica” LXX.
Katechizm Kościoła Katolickiego, www.katechizm.opoka.org.pl.
Lewisch P., Rechberger W.H. (red.), 100 Jahre ZPO. Ökonomische Analyse des Zivilprozesses, Wien 1998.
Linde S.B., Słownik języka polskiego, t. 5, Lwów 1859.
Litigation & Dispute Resolution Laws and Regulations 2020, https://www.globallegalinsights.com/practice-areas/litigation-and-dispute-resolution-laws-and-regulations/.
Lubiński K., Istota i charakter prawny działalności sądu w postępowaniu nieprocesowym, Toruń 1985.
Łazarska A., Rzetelny proces cywilny, Warszawa 2012.
Machelski Z., Rozliczalność jako element jakości procesu demokratycznego w systemie instytucjonalnym III Rzeczpospolitej, „Przegląd Sejmowy” 2018/1.
Maciejewski M., Szkic z dziejów idei sprawiedliwości od czasów starożytnych do współczesności [w:] Varia Doctrinalia, red. Ł. Machaj, Wrocław 2012.
Mathis K., Efficiency instead of justice?, tłum. D. Shannon, Springer Netherland 2009.
Mączyński A., Specyfika postępowania nieprocesowego [w:] Proces i prawo. Księga Pamiątkowa ku Czci Profesora Jerzego Jodłowskiego, red. E. Łętowska, Warszawa 1989.
Negacz K., Ekonomiczna analiza prawa środowiska. Zastosowanie i perspektywy rozwoju, Warszawa 2016.
Niedużak M., Postępowanie grupowe. Prawo i ekonomia, Warszawa 2014.
Nozick R., Anarchia, państwo i utopia, przełożyli P. Maciejko, M. Szczubiałka, Warszawa 2010.
OECD, What makes civil justice effective?, „OECD Economics Department Policy Notes” 2013/18 (June).
Ossowska M., Ch. Perelman, De la justice, Bruxelles 1945 [w:] M. Ossowska, O człowieku, moralności i nauce. Miscellanea, Warszawa 1983.
Ossowska M., Normy moralne, Warszawa 1970.
Perelman Ch., O sprawiedliwości, Warszawa 1959.
Petrażycki L., Polityka prawa cywilnego i ekonomia polityczna, tł. P. Kosiński, red. naukowa, wstęp i uwspółcześnienie przekładu A. Bosiacki, Warszawa 2017.
Petrażycki L., Teoria prawa i państwa w związku z teorią moralności, opracował W. Leśniewski, t. 2, Warszawa 1960.
Pilipiec S., Teoretycznoprawne aspekty zasady prawa do sądu, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio G. Ius” 2000/47.
Platon, Państwo, przełożył, wstępem i objaśnieniami opatrzył W. Witwicki, Kraków 2020.
Pogonowski P., Efektywne postępowanie cywilne. Uwagi wstępne na tle ekonomicznej analizy prawa – cz. 1, ,,Polski Proces Cywilny” 2020/4.
Pogonowski P., Efektywne postępowanie cywilne. Uwagi wstępne na tle ekonomicznej analizy prawa – cz. 2, ,,Polski Proces Cywilny” 2021/1.
Pogonowski P., Efektywne postępowanie zabezpieczające jako gwarancja efektywności wymiaru sprawiedliwości w sprawach cywilnych, ,,Przegląd Sądowy” 2021/1.
Pogonowski P., Realizacja prawa do sądu w postępowaniu cywilnym, Warszawa 2005.
Pogonowski P., Sprawność egzekucji sądowej – wybrane zagadnienia praktyczne, ,,Przegląd Prawa Egzekucyjnego” 2021/1.
Rabault H., Granice wykładni sędziowskiej, tł. B. Janicka, Warszawa 1997.
Radbruch G., Filozofia prawa, przełożyła E. Nowak, Warszawa 2009.
Rawls J., Teoria sprawiedliwości, przełożyli M. Panufnik, J. Pasek, A. Romaniuk, przekład przejrzał i uzupełnił S. Szymański, Warszawa 2009.
Resich Z., Efektywność postępowania cywilnego [w:] Proces i prawo. Rozprawy prawnicze. Księga Pamiątkowa ku Czci Profesora Jerzego Jodłowskiego, Wrocław 1989.
Rogowska B., Relacje miedzy etyką, prawem i ekonomią: analiza poglądów Adama Smitha, „Annalles Ethics in Economic Life” 2019/22(3).
Sadurski W., Teoria sprawiedliwości. Podstawowe zagadnienia, Warszawa 1988.
Sawczuk M., Uwagi o europejskim prawie sądowym cywilnym i o odrębnościach krajowego prawa sądowego [w:] Jednolitość prawa sądowego cywilnego a jego odrębności krajowe, red. M. Sawczuk, Lublin 1997.
Siedlecki W., Świeboda Z., Postępowanie nieprocesowe, Warszawa 2001.
Skorupka J., O sprawiedliwości procesu karnego, Warszawa 2013.
Smołka M., Leon Petrażycki o sprawiedliwym prawie, ,,Annales UMCS” 1981, vol. XXVIII.
Soniewicka M., Granice sprawiedliwości, sprawiedliwość ponad granicami, Warszawa 2010.
de Soto J.H., Sprawiedliwość a efektywność, przekład K. Śledziński, Warszawa 2010.
Stanek J., Paradygmat w prawie. O przydatności ekonomii w prawie [w:] Filozofia nauki – wybrane zagadnienia, red. K. Bałękowski, K. Maciąg, Lublin 2015.
Stelmach J., Brożek B., Załuski W., Dziesięć wykładów o ekonomii prawa, Warszawa 2007.
Świercz P., Problematyka sprawiedliwości w filozofii politycznej Platona (na przykładzie Gorgiasza i Państwa), „Studia Politicae Univeritatis Silesiensis” 2005/1.
Taruffo M., Orality and writing as factors of efficiency in civil litigation [w:] Oralidad y escritura en el proceso civil eficiente, red. F. Capri, M. Ortells, Valencia 2008.
Tatarkiewicz W., Dzieje sześciu pojęć, Warszawa 2008.
Tokarczyk R.A., Sprawiedliwość jako naczelna wartość prawa, ,,Annales UMCS” 1997, vol. XLIV.
Tokarczyk R.A., Sprawiedliwość jako naczelna wartość prawa, „Państwo i Prawo” 1997/6.
Tokarczyk R.A., Sprawiedliwość: próba syntetycznej systematyzacji zagadnień, ,,Gdańskie Studia Prawnicze” 2016, t. XXXV.
Św. Tomasz z Akwinu, Traktat o prawie, art. 1 kwestii 92 Sumy teologii, przełożył i opracował W. Galewicz, Kęty 2014.
Trammer H., Następcza bezprzedmiotowość procesu cywilnego, Kraków 1950.
Waśkowski E., Podręcznik procesu cywilnego, Wilno 1932.
Waśkowski E., System procesu cywilnego. Wstęp teoretyczny. Zasady racjonalnego ustroju sadów i procesu cywilnego, Wilno 1932.
Wilkin J., Efektywność a sprawiedliwość jako problem ekonomiczny [w:] Efektywność a sprawiedliwość, red. J. Wilkin, Warszawa 1997.
Wróblewski J., Logika prawnicza a teoria argumentacji Ch. Perelmana [w:] Ch. Perelman, Logika prawnicza. Nowa retoryka, przełożył z języka francuskiego T. Pajor, Warszawa 1984.
Wyrębska-Dermanowić E., Filozofia prawa Immanuela Kanta. Wprowadzenie, Łódź 2018.
Zieliński M., Poznanie sądowe a poznanie naukowe, Poznań 1979.
Zieliński M., Wykładnia prawa. Zasady, reguły, wskazówki, Warszawa 2002.
Ziembiński Z., O pojmowaniu sprawiedliwości, Lublin 1992.
Ziembiński Z., Wstęp do aksjologii dla prawników, Warszawa 1990.
Joanna May
doktor nauk prawnych, adiunkt, Katedra Prawa i Postępowania Cywilnego, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Polska
ORCID: 0000-0001-8660-0784
Wpływ zmian normujących postępowanie uproszczone na dochodzenie roszczeń odszkodowawczych (wybrane zagadnienia)
W artykule przedstawiony został wpływ zmian normujących postępowanie uproszczone na dochodzenie roszczeń odszkodowawczych wobec zakazu zmiany powództwa i ograniczenia stosowania dowodu z opinii biegłego. Ocenie poddane zostały także nowe rozwiązania pozwalające na pominięcie przepisów o postępowaniu uproszczonym oraz ich znaczenie dla dochodzenia roszczeń odszkodowawczych. W celu przedstawienia tytułowego zagadnienia autorka zestawia poprzednie rozwiązania prawne z nowymi unormowaniami, wprowadzonymi ustawą z 4.07.2019 r.
Słowa kluczowe: postępowanie uproszczone, postępowanie odrębne, proces cywilny, dochodzenie roszczeń odszkodowawczych
dr Joanna May
Assistant Professor, Department of Civil Law and Civil Proceedings Law, Faculty of Law and Administration, Nicolaus Copernicus University, Poland
ORCID: 0000-0001-8660-0784
The impact of amendments regulating the simplified procedure on claims for damages (selected issues)
The article presents the impact of amendments regulating the simplified procedure of claims for damages in the face of the prohibition of changing the claim and limiting the use of expert evidence. New solutions allowing omission of provisions on simplified proceedings and their significance for claims for damages were also assessed. In order to present the issue under scrutiny, the author compares the previous legal solutions with the new regulations, introduced by the Act of July 4, 2019.
Keywords: simplified proceedings, separate proceedings, civil proceedings, pursuing claims for damages
Bibliografia/References
Chrapoński D., Nowa regulacja postępowania uproszczonego w kodeksie postępowania cywilnego, „Palestra” 2020/7–8.
Cieślak S., System postępowań przyspieszonych w procesie cywilnym po zmianach Kodeksu postępowania cywilnego wprowadzanych w życie w latach 2008–2010 [w:] Aurea praxis. Aurea theoria. Księga pamiątkowa ku czci Profesora Tadeusza Erecińskiego. Tom I, red. J. Gudowski, K. Weitz, Warszawa 2011.
Dalka S., Opinia biegłego oraz opinia instytutu naukowego lub naukowo-badawczego w procesie cywilnym, „Nowe Prawo” 1978/10.
Fik P., Postępowanie uproszczone po nowelizacji z 4.7.2019 r. [w:] Nowelizacja kodeksu postępowania cywilnego z 4.7.2019 r. w praktyce, red. K. Flaga-Gieruszyńska, R. Flejszar, M. Malczyk, Warszawa 2020.
Flaga-Gieruszyńska K., Szybkość, sprawność i efektywność postępowania cywilnego – zagadnienia podstawowe, „Zeszyty Naukowe KUL” 2017/60 (3).
Flejszar R., Postępowanie przyspieszone po zmianach wprowadzonych nowelizacją KPC z 4.7.2019 r., „Monitor Prawniczy” 2019/21.
Flejszar R., [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Koszty sądowe w sprawach cywilnych. Dochodzenie roszczeń w postępowaniu grupowym. Przepisy przejściowe. Komentarz do zmian. Tom II, red. T. Zembrzuski, Warszawa 2020.
Grzegorczyk P., Przedmiotowy zakres prawomocności materialnej wyroku w procesie częściowym [w:] Aurea praxis. Aurea theoria. Księga pamiątkowa ku czci Profesora Tadeusza Erecińskiego. Tom I, red. J. Gudowski, K. Weitz, Warszawa 2011.
Gudowski J. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Postępowanie rozpoznawcze, red. T. Ereciński, t. 2, Warszawa 2012.
Gudowski J. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Koszty sądowe w sprawach cywilnych. Dochodzenie roszczeń w postępowaniu grupowym. Przepisy przejściowe. Komentarz do zmian. Tom I, red. T. Zembrzuski, Warszawa 2020.
Knoppek K., Dowody i postępowanie dowodowe w sprawach cywilnych po nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego z 4.07.2019 r., „Palestra” 2019/11–12.
Manowska M., Postępowania odrębne w procesie cywilnym, Warszawa 2010.
May J., Obrona pozwanego przed sądem pierwszej instancji, Warszawa 2013.
Olaś A., Postępowanie uproszczone po zmianach wprowadzonych na mocy ustawy z 4.7.2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego i innych ustaw [w:] Reforma czy kolejna nowelizacja? Uwagi na tle ustawy z 4.7.2019 r. zmieniającej kpc, red. P. Rylski, Warszawa 2020.
Olaś A., Ius moderandi w postępowaniu cywilnym po zmianach wprowadzonych na mocy ustawy z 4.07.2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw, „Polski Proces Cywilny” 2020/ 1.
Rutkowska-Ząbczyk E. [w:] Dowody w postępowaniu cywilnym, red. Ł. Błaszczak, K. Markiewicz, E. Rudkowska-Ząbczyk, Warszawa 2010.
Weitz K., Sprawy o roszczenia wynikające z umów w rozumieniu art. 5051 pkt 1 k.p.c., „Palestra” 2010/7–8.
Zaborowska P., Postępowanie uproszczone w świetle projektu ustawy o zmianie ustawy –Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw z 8.01.2019 r. [w:] Postępowanie cywilne – wprowadzone i projektowane zmiany 2019, red. G. Jędrejek, S. Kotas, F. Manikowski, Warszawa 2019.
Magdalena Skibińska
doktor nauk prawnych, adiunkt, Katedra Prawa Cywilnego, Postępowania Cywilnego oraz Komparatystyki Prawa Prywatnego, Instytut Nauk Prawnych, Uniwersytet Zielonogórski, Polska
ORCID: 0000-0003-1676-1157
Zakres przedmiotowy postępowania uproszczonego a sprawność postępowania w świetle znowelizowanego art. 5051 k.p.c.
Celem artykułu jest dokonanie oceny zmian wprowadzonych w katalogu spraw rozpoznawanych i wyłączonych z rozpoznania w postępowaniu uproszczonym z punktu widzenia zasad techniki prawodawczej, pierwotnych celów wprowadzenia tego postępowania oraz założeń nowelizacji z 4.07.2019 r. Te ostatnie miały na celu poszerzenie zakresu spraw podlegających rozpoznaniu w postępowaniu uproszczonym. Przeprowadzone w tym względzie rozwiązania prowadzą do wniosku, że do realizacji tego celu doszło częściowo poprzez objęcie nim wszystkich spraw o świadczenie oraz niektórych spraw z zakresu ubezpieczeń społecznych. Pomimo tego regulacji tej nie sposób ocenić pozytywnie, a to chociażby ze względu na konieczność uznania dwóch przepisów za superflua ustawowe oraz objęcie tym postępowaniem spraw o rentę, co wraz z innymi zmianami dokonanymi w obrębie postępowania uproszczonego zaburza strukturę tego postępowania i poddaje w wątpliwość sens jego dalszego wyodrębnienia.
Słowa kluczowe: postępowanie uproszczone, zakres przedmiotowy, nowelizacja z 4.07.2019 r., zasady poprawnej legislacji, sprawność postępowania
dr Magdalena Skibińska
assistant professor in the Chair of Civil Law, Procedural Law and Comparative Private Law, Institute of Legal Sciences, University of Zielona Góra, Poland
ORCID: 0000-0003-1676-1157
The substantive scope of the simplified procedure and the efficiency of proceedings in the light of amended Art. 5051 of the Polish Code of Civil Procedure
The aim of this article is to evaluate the changes introduced in the catalogue of cases examined and excluded from examination in simplified proceedings from the perspective of principles of legislative drafting, original goals of this procedure and assumptions of the amendment of 4th July 2019. The last of those were aimed at extending the scope of cases examined in the simplified proceedings. The conducted analysis leads to the conclusion that this goal was partially achieved by including all performance cases and some social insurance cases. Despite this, it is impossible to evaluate this regulation positively i.e. because two provisions should be considered as superfluous and the inclusion of pension cases in this procedure, together with other amendments made within the simplified procedure, disrupts its structure and questions the sense of its further separation.
Keywords: simplified procedure, substantive scope, amendment of 4th July 2019, principles of proper legislation, efficiency of proceedings
Bibliografia/References
Chrapoński D., Nowa regulacja postępowania uproszczonego w Kodeksie Postępowania Cywilnego, „Palestra” 2020/7–8.
Cieślak S., Postępowania przyspieszone w procesie cywilnym. Zarys postępowania nakazowego, upominawczego i uproszczonego, Warszawa 2004.
Cieślak S., System postępowań przyspieszonych w procesie cywilnym po zmianach Kodeksu postępowania cywilnego wprowadzonych w życie w latach 2008–2010 [w:] Aurea praxis, aurea theoria. Księga pamiątkowa ku czci Profesora Tadeusza Erecińskiego. Tom I, red. J. Gudowski, K. Weitz, Warszawa 2011.
Derlatka J., Świadek – ekspert na tle projektowanych przepisów o dowodach w postępowaniu uproszczonym, „Monitor Prawniczy” 2019/7.
Derlatka J. [w:] Postępowanie cywilne, red. M. Rzewuski, Warszawa 2020.
Draniewicz B., Uproszczone postępowanie gospodarcze w pierwszej instancji, „Monitor Prawniczy” 2003/12.
Draniewicz B. [w:] B. Draniewicz, Ł. Piebiak, Postępowania odrębne. Komentarz, Warszawa 2007.
Dziurda M., Sieńko M. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Koszty w sprawach cywilnych. Dochodzenie roszczeń w postępowaniu grupowym. Przepisy przejściowe. Komentarz do zmian. Tom II, red. T. Zembrzuski, Warszawa 2020.
Ereciński T., Postępowania odrębne de lege lata i de lege ferenda [w:] Ewolucja polskiego postępowania cywilnego wobec przemian politycznych, społecznych i gospodarczych. Materiały konferencyjne Ogólnopolskiego Zjazdu Katedr Postępowania Cywilnego, Szczecin–Niechorze, 28–30 września 2007 r., red. H. Dolecki, K. Flaga-Gieruszyńska, Warszawa 2009.
Fik P., Postępowanie uproszczone po nowelizacji z 4.7.2019 r. [w:] Nowelizacja Kodeksu postępowania cywilnego z 4.7.2019 r. w praktyce, red. K. Flaga-Gieruszyńska, R. Flejszar, M. Malczyk, Warszawa 2020.
Flaga-Gieruszyńska K. [w:] Postępowanie w sprawach gospodarczych. Komentarz do wybranych przepisów Kodeksu postępowania cywilnego, red. K. Flaga-Gieruszyńska, Legalis 2020.
Flaga-Gieruszyńska K., Klich A., Postępowanie uproszczone jako podstawowy instrument dochodzenia roszczeń konsumenckich [w:] Obrót powszechny i gospodarczy. Problemy cywilnoprawne, red. I. Ramus, Toruń 2014.
Flaga-Gieruszyńska K., Zieliński A., Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, Legalis2019.
Flejszar R., Postępowania przyspieszone po zmianach wprowadzonych nowelizacją KPC z 4.7.2019 r., „Monitor Prawniczy” 2019/21.
Flejszar R. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Koszty w sprawach cywilnych. Dochodzenie roszczeń w postępowaniu grupowym. Przepisy przejściowe. Komentarz do zmian. Tom II, red. T. Zembrzuski, Warszawa 2020.
Gałas A. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Art. 1–50539. Tom I, red. T. Szanciło, Warszawa 2019.
Gil I. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, red. E. Marszałkowska-Krześ, Legalis 2020.
Gonera K., Kierunki uproszczenia procedury cywilnej, „Jurysta” 1999/12.
Gonera K., Projekt zmian przepisów Kodeksu postępowania cywilnego zakładający uproszczenie i przyspieszenie rozpoznania niektórych kategorii spraw, „Przegląd Legislacyjny” 1999/1.
Goździaszek Ł. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz do ustawy z 4.7.2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw, red. J. Gołaczyński, D. Szostek, Warszawa 2019.
Gudowski J. [w:] Komentarz do Kodeksu postępowania cywilnego. Część pierwsza. Postępowanie rozpoznawcze, tom 1, red. T. Ereciński, Warszawa 2002.
Gudowski J. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom III. Postępowanie rozpoznawcze, red. T. Ereciński, Warszawa 2016.
Jakubecki A., Charakter powództw o ustalenie i zaprzeczenie pochodzenia dziecka oraz o ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa, „Polski Proces Cywilny” 2011/3.
Jankowski J. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Tom I B. Komentarz. Art. 425–729, red. A. Góra-Błaszczykowska, Warszawa 2020.
Jankowski J. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom II. Suplement, red. K. Piasecki, Warszawa 2001.
Jankowski J., Nowelizacja Kodeksu postępowania cywilnego mocą ustawy z 4.7.2019 r. (cz. III – Postępowanie uproszczone; Postępowanie nieprocesowe; Postępowanie zabezpieczające; Postępowanie egzekucyjne), „Monitor Prawniczy” 2019/22.
Jankowski J., Postępowanie uproszczone w procesie cywilnym, „Monitor Prawniczy” 2000/10.
Jankowski J., Zagadnienia procesowe prawnej ochrony konsumentów w Polsce [w:] Model prawnej ochrony konsumenta, red. G. Rokicka, Warszawa 1996.
Jędrzejewska M., Zmiana istoty postępowań odrębnych w sprawach prostych i drobnych, „Studia Iuridica” 1998/36.
Klich A., Ograniczenia dowodowe w postępowaniu uproszczonym – zagadnienia wybrane [w:] Obrót powszechny i gospodarczy. Problemy cywilnoprawne, red. I. Ramus, Toruń 2014.
Kłodawski M., Superfluum i nadwyżki znaczeniowe jako przykłady redundancji tekstu prawnego, „Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej” 2013/2.
Koksanowicz G., Zasada określoności przepisów w procesie stanowienia prawa, „Studia Iuridica Lublinensia” 2014/22.
Kulski R. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Tom III. Komentarz. Art. 425–729, red. A. Marciniak, Warszawa 2020.
Kunicki I. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Tom I A. Komentarz. Art. 1–42412, red. A. Góra-Błaszczykowska, Warszawa 2020.
Lewandowski P., Superflua, sprzeczności prakseologiczne i luki realne w prawnej ochronie środowiska lądowo-morskiego, „Prawo Morskie” 2010/26.
Manowska M. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom I, red. M. Manowska, LEX 2020.
Manowska M., Postępowanie uproszczone, „Prawo spółek” 2000/9.
Manowska M., Postępowanie uproszczone w procesie cywilnym, Warszawa 2002.
Olaś A., Postępowanie uproszczone po zmianach wprowadzonych na mocy ustawy z 4.7.2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw [w:] Reforma czy kolejna nowelizacja? Uwagi na tle ustawy z 4.7.2019 r. zmieniającej KPC, red. P. Rylski, Warszawa 2020.
Olaś A., Some remarks on the pending reform of the polish domestic small claims procedure [w:] Maloznačnì spori: êvropejs’kij ta ukraïnc’kij dosvìd virìšennâ: Zbìrnik naukovih prac’ učasnikìv Mìžnarodnoï naukovopraktičnoï konferencìï, 23–24 listopada 2018 r., red. I. Ìzarova, R. Flejszar, R. Hanik-Pospolìtak, Kiïv 2018.
Osowy P., Powództwo o świadczenie, Warszawa 2006.
Ostaszewski W., Roszczenia wynikające z umowy. Uwagi o postępowaniu uproszczonym w sprawach z zakresu prawa pracy, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 2015/7.
Oszkinis B., Charakter prawny powództw o ustalenie macierzyństwa, „Monitor Prawniczy” 2012/1.
Piaskowska O.M. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Postępowanie procesowe. Komentarz, red. O.M. Piaskowska, Warszawa 2020.
Pietrzykowski K., Kilka uwag o charakterze prawnym powództw w sprawach o ustalenie i zaprzeczenie pochodzenia dziecka oraz ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa, „Białostockie Studia Prawnicze” 2017/3.
Piotrowski R. [w:] Zarys metodyki pracy legislatora. Ustawy. Akty wykonawcze. Prawo miejscowe, red. A. Malinowski, Warszawa 2009.
Resich Z., Lapierre J., Weitz K. [w:] Postępowanie cywilne, Warszawa 2016.
Skibińska M., Pominięcie przepisów o postępowaniu uproszczonym a sprawniejsze rozwiązanie sporu – próba oceny możliwości zastosowania art. 5051 § 3 KPC, „Monitor Prawniczy” 2021/14.
Telenga P. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz do wybranych przepisów nowelizacji 2019, red. A. Jakubecki, LEX 2019.
Weitz K., Sprawy o roszczenia wynikające z umów w rozumieniu art. 5051 pkt 1 k.p.c., „Palestra” 2010/7–8.
Wronkowska S., Na czym polega dobra legislacja?, „Przegląd Legislacyjny” 2002/1.
Wronkowska S., Postulat jasności prawa i niektóre metody jego realizacji, „Państwo i Prawo” 1976/10.
Zaborowska P., Postępowanie uproszczone w świetle projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw z 8.01.2019 r. [w:] Postępowanie cywilne – wprowadzone i projektowane zmiany 2019, red. G. Jędrejek, S. Kotas, F. Manikowski, Warszawa 2019.
Zalesiński T., Zasada prawidłowej legislacji w poglądach Trybunału Konstytucyjnego, Warszawa 2008.
Zieliński M. [w:] S. Wronkowska, M. Zieliński, Komentarz do zasad techniki prawodawczej z dnia 20 czerwca 2002 r., Warszawa 2012.
Żebrowska J., Postępowanie uproszczone – wybrane zagadnienia [w:] Współczesne problemy postępowania cywilnego. Zbiór studiów, red. K. Flaga-Gieruszyńska, A. Klich, Toruń 2015.
Michał Kućka
doktor nauk prawnych, adiunkt, Katedra Prawa Cywilnego, Uniwersytet Jagielloński, Polska
ORCID: 0000-0002-4888-2191
Legitymacja obligatariusza do zaspokojenia się z przedmiotu hipoteki zarządzanej przez administratora hipoteki. Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z 27.02.2020 r., III CZP 55/19
W uchwale z 27.02.2020 r., III CZP 55/19, Sąd Najwyższy przyznał obligatariuszowi, którego wierzytelność z tytułu obligacji została zabezpieczona hipoteką wykonywaną przez administratora hipoteki (powołanego przez emitenta), możliwość samodzielnego wystąpienia z powództwem przeciwko właścicielowi nieruchomości obciążonej hipoteką w celu zaspokojenia wierzytelności z przedmiotu hipoteki. Uchwała dotyczyła stanu prawnego obowiązującego na podstawie ustawy z 29.06.1995 r. o obligacjach. Sąd Najwyższy stwierdził, że hipoteka zabezpieczająca wierzytelności z tytułu obligacji jest wspólną hipoteką obligatariuszy i każdy z nich – nawet jeśli powołany został administrator hipoteki – zachowuje kompetencję do zaspokojenia swojej wierzytelności z przedmiotu hipoteki. Sąd Najwyższy poddał krytyce regulację zawartą w ustawie z 1995 r., jako niewystarczająco chroniącą interesy obligatariuszy, którzy nie mieli wpływu na wybór administratora, a także na jego zmianę czy odwołanie. W glosie przychylono się do zarzutów Sądu Najwyższego względem regulacji stosunków między obligatariuszami i administratorem, nie podzielono jednak rozwiązania polegającego na umożliwieniu im wykonywania (bez zastępcy) ich wspólnego prawa. Zdaniem autora glosy administrator hipoteki jest zastępcą bezwzględnym obligatariuszy i należało raczej poszukiwać podstawy do przyznania obligatariuszom większych kompetencji w odniesieniu do powołania, odwołania i zmiany administratora, aniżeli dopuszczać bliżej nieokreśloną konstrukcję wspólnej hipoteki wykonywanej przez obligatariuszy.
Słowa kluczowe: administrator hipoteki, obligacje, hipoteka, obligatariusze
dr Michał Kućka
assistant professor, Chair of Civil Law, Jagiellonian University, Poland
ORCID: 0000-0002-4888-2191
The right of a bondholder to satisfy his claim from a mortgaged real estate, when a mortgage is administered by a mortgage administrator. Commentary to the ruling of the Supreme Court of Poland of 27 February 2020, no III CZP 55/19
In its ruling of 27 February 2020 the Polish Supreme Court awarded a bondholder whose bond claim was secured with a mortgage (administered by the mortgage administrator who was appointed by the issuer of bonds) the possibility of filing (without the intermediary of the administrator) a claim against the owner of the real estate encumbered with the mortgage. The ruling was based on the Act on bonds of 29 June 1995 (it was annulled but still is in force to bond issued before the 1st of July 2015). The Supreme Court stated that the mortgage securing the receivables from bonds is a common mortgage of bondholders and each of them – even if a mortgage administrator has been appointed – retains the competence to satisfy their claims under the mortgage. The Supreme Court criticized the regulation contained in the Act on bonds of 1995 as insufficiently protecting the interests of bondholders who had no influence on the choice of the administrator, as well as his or her replacement or dismissal. The comment on the ruling upheld the allegations of the Supreme Court regarding the legal relationship between bondholders and the administrator but criticised the part of the ruling consisting in enabling bondholders to exercise their mortgage (without an intermediary of an administrator). In the opinion of the author of the commentary, the mortgage administrator is an obligatory intermediary of the bondholders and the Supreme Court should have searched for a basis for granting the bondholders a right for appointment, dismissal or replacement of the administrator, rather than allowing the bondholders exercise their undefined rights concerning their common-mortgage.
Keywords: mortgage administrator, charge manager, bonds, mortgage, bondholders
Bibliografia / References
Czech T., Księgi wieczyste i hipoteka. Komentarz, Warszawa 2014.
Czech T., Legitymacja obligatariusza przeciwko dłużnikowi hipotecznemu. Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z 27 lutego 2020 r. (III CZP 55/19), „Monitor Prawa Bankowego” 2020/10
Czech T., Zwolnienie hipoteki przez jej administratora, „Monitor Prawa Bankowego” 2020/12.
Czech T., Stawecki T., Ułomny administrator hipoteki, „Rzeczpospolita” z 24.06.2009 r.
Kućka M., Administrator zabezpieczeń, Warszawa 2017.
Lipiec-Warzecha L., Ustawa o obligacjach. Komentarz, Warszawa 2010.
Maciejczyk S., Administrator zabezpieczenia a uprawnienie obligatariusza do dochodzenia roszczeń z przedmiotu zabezpieczenia, „n.ius” z 20.10.2020 r., Legalis.
Pisuliński J., Odpowiedzialność dłużnika rzeczowego po wygaśnięciu hipoteki, „Polski Proces Cywilny” 2021/1.
Pisuliński J. [w:] System Prawa Prywatnego. T. 4. Prawo rzeczowe, red. E. Gniewek, Warszawa 2021.
Pisuliński J. (red.), Ustawa o księgach wieczystych i hipotece. Przepisy o postępowaniu wieczystoksięgowym. Komentarz, Warszawa 2014.
Romanowem S., Przeniesienie wierzytelności hipotecznej, Warszawa 2019.
Sobolewski L., Ustawa o obligacjach. Komentarz, Warszawa 1997.
Zdzieborski R.R., Zastaw rejestrowy zabezpieczający wierzytelności z dłużnych papierów wartościowych, „Monitor Prawniczy” 2004/17.
Zmysłowska M., Możliwość dochodzenia roszczeń wynikających z zabezpieczenia rzeczowego bezpośrednio przez obligatariusza, „ius.focus” 2020/8, Legalis.
Przemysław Jadłowski
doktorant, Katedra Postępowania Cywilnego I, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Łódzki, Polska
ORCID: 0000-0003-2256-4096
Comments on Judgement of Court of Justice of the European Union of 3rd April 2019, case Aqua Med Sp. z o.o. vs. Irena Skóra, C-266/18 [Uwagi do wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 3.04.2019 r., Aqua Med Sp. z o.o. vs. Irena Skóra, C-266/18]
Opracowanie stanowi glosę aprobującą do omawianego wyroku, dotyczącego właściwości przemiennej sądu w sprawach konsumenckich w relacji do postanowień dyrektywy 93/13. Autor koncentruje się na dodatkowych zagadnieniach związanych z treścią rozważań poczynionych przez TSUE, które w jego ocenie wymagają rozwinięcia. W pierwszej kolejności przeprowadza analizę dotyczącą odmienności pomiędzy postanowieniami umownymi odwołującymi się do prawa krajowego oraz odzwierciedlającymi prawo krajowe i wskazuje na zasadniczą różnicę pomiędzy tymi dwoma rodzajami postanowień umownych. Następnie wskazuje na zakres badania przepisów prawa krajowego w kontekście treści art. 7 dyrektywy 93/13, wskazując na błędne założenie, z którego wyszedł sąd pytający, dotyczące konieczności powiązania przepisów proceduralnych bezpośrednio z treścią umowy. Kolejno autor wskazuje na kryteria, którymi w jego ocenie winien kierować się sąd krajowy przy ocenie poziomu uciążliwości dla konsumenta prowadzenia postępowania przed sądem innym niż jego sąd właściwości ogólnej. W konkluzji wskazuje na kierunek orzeczniczy TSUE w sprawach polskich dotyczących przepisów postępowania cywilnego w sprawach konsumenckich i zmiany prawa polskiego wynikające z implementacji orzecznictwa europejskiego.
Słowa kluczowe: niedozwolone postanowienia umowne, właściwość sądu, dyrektywa 93/13
Przemysław Jadłowski
Doctoral candidate in Department of Civil Procedure I, Faculty of Law and Administration, University of Łódź, Poland
ORCID: 0000-0003-2256-4096
Comments on the Judgement of Court of Justice of the European Union of 3rd April 2019, case Aqua Med Sp. z o.o. vs. Irena Skóra, C-266/18
The article is an endorsing gloss to the judgment concerning the alternating jurisdiction of the court in consumer cases in relation to the provisions of Directive 93/13. The author focuses on additional issues related to the considerations made by the ECJ, which, in his opinion, require further discussion. First, he analyzes the dissimilarity between contract terms referring to and reflecting national law. He also highlights the fundamental difference between the two types of contract terms. Next, he indicates the scope of examination of the provisions of national law in the context of the content of Article 7 of Directive 93/13, pointing to the erroneous assumption from which the referring court came, regarding the need for a direct relation between procedural provisions and terms of the contract. Next, the author indicates the criteria which, in his opinion, should be followed by the national court when assessing the degree of inconvenience to the consumer of conducting proceedings before a court other than the court of his or her general jurisdiction. In conclusion, the author indicates the jurisprudence of the ECJ in Polish cases concerning the provisions of civil procedure in consumer matters and amendments in Polish law resulting from the implementation of European jurisprudence.
Keywords: unfair terms, court jurisdiction, Directive 93/13
Bibliografia / References
Añoveros Terradas B., Restrictions on Jurisdiction Clauses in Consumer Contracts within the European Union, “Oxford University Comparative Law Forum” 2003/1.
Gontarski W., Nieważność klauzul abuzywnych w umowie kredytu hipotecznego. Glosa do wyroku TS z dnia 21 grudnia 2016 r., C-154/15, C-307/15 i C-308/15, LEX 2017.
Kocot W.J., Kondek J.M., Nowe zasady zawierania umów z udziałem konsumenta, cz. I., „Przegląd Prawa Handlowego” 2014/11.
Stelmach B., Dochodzenie roszczeń z weksla przeciwko konsumentom. Uwagi na kanwie wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 13.09.2018 r., w sprawie C-176/17, "Profi Credit Polska przeciwko Mariuszowi Wawrzoskowi", „Przegląd Sądowy” 2020/9.
Andrzej Olaś
doktor nauk prawnych, adiunkt, Zakład Postępowania Cywilnego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Jagielloński, adwokat, Polska
ORCID: 0000-0002-2295-8645
Co oznacza obowiązek działania pełnomocnika w wypadku śmierci strony albo utraty przez nią zdolności sądowej aż do czasu zawieszenia postępowania (art. 96 k.p.c.)?
Artykuł stanowi próbę wykładni art. 96 k.p.c. w kontekście statuowanego tym przepisem obowiązku działania pełnomocnika w wypadku śmierci strony albo utraty przez nią zdolności sądowej aż do czasu zawieszenia postępowania. Analiza funkcji omawianego przepisu wraz z orzecznictwem i literaturą prowadzi do wniosku, że zakres ustawowego upoważnienia pełnomocnika do działania po śmierci lub wygaśnięciu mocodawcy obejmuje jedynie wszystkie niezbędne czynności prowadzące do prawomocnego zawieszenia postępowania. Zezwolenie to obejmuje nie tylko obowiązek zawiadomienia sądu o zdarzeniu, które obliguje do zawieszenia postępowania ex officio, ale także zaskarżenia orzeczeń wydanych z naruszeniem tego obowiązku, jeżeli ich uprawomocnienie się mogłoby zagrozić uzasadnionym interesom następców prawnych zmarłej lub wygasłej strony. Ponadto, gdy śmierć strony lub utrata zdolności sądowej uzasadnia umorzenie postępowania bez jego uprzedniego zawieszenia, pełnomocnik winien działać do czasu prawomocnego umorzenia postępowania.
Słowa kluczowe: pełnomocnictwo procesowe, umocowanie pełnomocnika w wypadku śmierci lub utraty zdolności sądowej strony
dr Andrzej Olaś
Assistant Professor, Department of Civil Procedure, Faculty of Law and Administration, Jagiellonian University, attorney, Poland
ORCID: 0000-0002-2295-8645
What is the meaning of the attorney’s duty to act in the event of the party's death or loss of capacity to be a party until the proceedings are suspended (Article 96 of the Polish Code of Civil Procedure)?
The article explores the issue of the meaning of Article 96 of the Polish Code of Civil Procedure which stipulates that despite of expiry of the power of attorney in the event of the death of the party or the loss of capacity to be a party in civil proceedings, the attorney shall continue its procedural activities until the proceedings are stayed. The analysis of the function of the provision in question along with relevant case-law and literature leads the author to conclusion that the scope of attorney’s statutory authorization to act after the death or expiry of its principal includes only all necessary steps leading to a final stay of the proceedings. This authorization covers not only the duty to notify the court of an event which obliges the court to stay the proceedings but also to appeal the court’s decisions which does not comply with the aforesaid court’s duties, if such decisions may endanger legitimate interests of the legal successors of deceased or otherwise expired parties). Additionally, where a party’s death or loss of capacity to be a party may warrant the termination of proceedings without its prior suspension, attorney shall act until the final discontinuance of the proceedings securing its proper termination.
Keywords: power of attorney in civil proceedings, scope of the attorney’s authorization in the event of death or loss of capacity to be a party in civil proceedings
Bibliografia / References
Ciepła H. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Tom I. Komentarz. Art. 1–205, red. A. Marciniak, Warszawa 2019.
Gil I. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, red. E. Marszałkowska-Krześ, Legalis 2021.
Gołąb A., Czy wskazana w postanowieniu o zawieszeniu podstawa jest wiążąca dla sądu, który wydał to postanowienie?, „Polski Proces Cywilny” 2013/2.
Gudowski J., Pełnomocnictwo procesowe na tle podziału prawa na prywatne i publiczne, „Polski Proces Cywilny” 2011/1.
Gudowski J. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 1, Postępowanie rozpoznawcze, red. T. Ereciński, Warszawa 2016.
Hofmańska E., Glosa do postanowienia SN z 17.1.2006 r., I PK 143/05, „Palestra” 2008/5–6.
Knoppek K. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom I. Artykuły 1–366, red. H. Dolecki, T. Wiśniewski, Warszawa 2013.
Krzemiński Z., Czy pełnomocnictwo procesowe adwokata wygasa w wyniku śmierci strony, którą reprezentował w procesie?, „Monitor Prawniczy”1997/1.
Krzemiński Z., Pełnomocnik w sądowym postępowaniu cywilnym, Warszawa 1971.
Kunicki I., Związanie sądu wydanym orzeczeniem w procesie cywilnym, Warszawa 2010.
Laskowska A., Zawieszenie sądowego postępowania rozpoznawczego w sprawach cywilnych, Warszawa 2008.
Łochowski M. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Art. 1–50539. Tom I, red. T. Szanciło, Warszawa 2019.
Malczyk M., Kodeks postępowania cywilnego. Tom I A. Komentarz. Art. 1–42412, red. A. Góra-Błaszczykowska, Warszawa 2020.
Mikruta K. [w:] Orzecznictwo Sądu Najwyższego w sprawach z zakresu prawa spółek handlowych 2006–2009, red. R.L. Kwaśnicki, Warszawa 2010.
Parafianowicz J. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Postępowanie procesowe. Komentarz aktualizowany, red. O.M. Piaskowska, LEX 2020.
Piekarski M., Odpowiedź na pytanie prawne, „Palestra” 1958/9.
Resich Z. [w:] Kodeks, postępowania cywilnego. Tom I, red. Z. Resich, W. Siedlecki, Warszawa 1969.
Skibińska M. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Koszty sądowe w sprawach cywilnych. Dochodzenie roszczeń w postępowaniu grupowym. Przepisy przejściowe. Komentarz do zmian. Tom I i II, red. T. Zembrzuski, Warszawa 2020.
Telenga P. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz aktualizowany. Tom I. Art. 1–729, red. A. Jakubecki, LEX 2019.
Zembrzuski T., Nieważność postępowania w procesie cywilnym, Warszawa 2017.
Zieliński A. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, red. A. Zieliński, K. Flaga-Gieruszyńska, Warszawa 2019.
Piotr Rylski
doktor habilitowany nauk prawnych, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, Polska
ORCID: 0000-0002-5399-1624
Dopuszczalność skargi kasacyjnej od orzeczenia o rozgraniczeniu nieruchomości dokonanego w ramach sprawy o własność lub o wydanie nieruchomości (art. 36 p.g.k.)
Autor niniejszego artykułu omawia kwestę dopuszczalności skargi kasacyjnej od orzeczenia o rozgraniczeniu nieruchomości dokonanego w ramach sprawy o własność lub o wydanie nieruchomości. W orzecznictwie Sądu Najwyższego powstała rozbieżność, czy powinna być ona oceniana przez pryzmat dopuszczalności sprawy głównej, czy też ze względu na przedmiot orzekania skarga kasacyjna powinna być w takim wypadku zawsze dopuszczalna. Autor przychyla się do pierwszego poglądu, wskazując na decydujący argument, że orzeczenie o rozgraniczeniu w ramach innej sprawy ma jedynie znaczenie prejudycjalne.
Słowa kluczowe: postępowanie o rozgraniczenie, skarga kasacyjna, prawo rzeczowe, własność, prejudycjalność
dr hab. Piotr Rylski
Professor at Warsaw University, Poland
ORCID: 0000-0002-5399-1624
Admissibility of a cassation complaint against a judgment on the delimitation of immovable property rendered as part of a case for ownership or immovable property release
The author of this article discusses the admissibility of a cassation complaint against a judgment on the delimitation of immovable property rendered as part of a case for ownership or immovable property release. The important discrepancy arose in the case law of the Supreme Court, as to whether it should be assessed in terms of the admissibility of the main case, or whether a cassation complaint should always be admissible in such a case. The author agrees with the first view, pointing to the decisive argument that the ruling on the delimitation rendered in another case has only a preliminary effect.
Keywords: proceedings for the delimitation of immovable property, cassation complaint, property law, ownership, preliminary ruling
Bibliografia / References
Czarnecki R., Rozgraniczenie nieruchomości, Warszawa 1962.
Furman J., Ustalenie granic, „Przegląd Prawa i Administracji” 1937/2.
Gudowski J., Droga sądowa w sprawach o rozgraniczenie nieruchomości (na tle prawa geodezyjnego in kartograficznego), „Przegląd Sądowy” 1996/2.
Jakubecki A., Prejudycjalność w postępowaniu cywilnym, „Nowe Prawo” 1982/7–8.
Jaworski W.J., Kodeks cywilny austryacki, Kraków 1905.
Jastrzębowski W., Cywilistyczne problemy postępowania rozgraniczeniowego w związku z wejściem w życie ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne, „Nowe Prawo” 1990/7–9.
Korzan K., Postępowanie nieprocesowe, Warszawa 2004.
Litauer J.J., Kodeks postępowania niespornego. Część szczegółowa, Łódź 1947.
Łoboz M., Postępowanie o rozgraniczenie nieruchomości. Aspekty praktyczne, „Przegląd Sądowy” 2012/1.
Mądrzak H., Strukturalne aspekty postępowania rozgraniczeniowego, „Rejent” 1996/2.
Moszyński R., Zasiedzenie i rozgraniczenie, Warszawa 1959.
Rylski P., Uczestnik postępowania nieprocesowego – zagadnienia konstrukcyjne, Warszawa 2017.
Till E., Druga i trzecia nowela do austryackiego kodeksu cywilnego, Lwów 1916.
Wiśniewski T., Apelacja i kasacja. Nowe środki odwoławcze w postępowaniu cywilnym, Warszawa 1996.
Zembrzuski T., Skarga kasacyjna. Dostępność w postępowaniu cywilnym, Warszawa 2011.
Agnieszka Laskowska-Hulisz
doktor habilitowany nauk prawnych, profesor Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, Polska
ORCID: 0000-0002-2834-9306
Recenzja monografii autorstwa Łukasza Błaszczaka pt. „Powództwo oczywiście bezzasadne. Art. 1911 k.p.c.”, Warszawa 2021, Wolters Kluwer
dr hab. Agnieszka Laskowska-Hulisz
professor at Mikołaj Kopernik University in Toruń, Poland
ORCID: 0000-0002-2834-9306
A review of the Monograph by Łukasz Błaszczak entitled „Powództwo oczywiście bezzasadne. Art. 1911 k.p.c.” [Obviously Ungrounded Claims. Article 1911 of the Polish Code of Civil Procedure], Warszawa 2021, Wolters Kluwer
Magdalena Skibińska
doktor nauk prawnych, adiunkt, Katedra Prawa Cywilnego, Postępowania Cywilnego oraz Komparatystyki Prawa Prywatnego, Instytut Nauk Prawnych, Uniwersytet Zielonogórski, Polska
ORCID: 0000-0003-1676-1157
Sprawozdanie z IV Seminarium Młodych Procesualistów Cywilnych pt. „Postępowania przyspieszone w postępowaniu cywilnym”
dr Magdalena Skibińska
assistant professor in the Chair of Civil Law, Procedural Law and Comparative Private Law, Institute of Legal Sciences, University of Zielona Góra, Poland
ORCID: 0000-0003-1676-1157
A report from the 4th Seminar of Young Civil Procedure Lawyers entitled „The accelerated procedure in civil proceedings”