Ubytek dochodów JST w 2020 r. wynikający z przeciwdziałania COVID-19 (działania dyskrecjonalne)dr hab. Iwona Kowalska, profesor Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego
ORCID: 0000-0002-2757-7163
udział w autorstwie tekstu – 50%
Damian Grzelka
Regionalna Izba Obrachunkowa w Kielcach
ORCID: 0000-0002-0804-7036
udział w autorstwie tekstu – 50%
Ubytek dochodów JST w 2020 r. wynikający z przeciwdziałania COVID-19 (działania dyskrecjonalne)
Pandemia COVID-19 spowodowała ubytki w dochodach jednostek samorządu terytorialnego (JST). Szacowanie strat po stronie dochodowej JST w głównej mierze jest analizowane w grupie podatków mieszanych, do których należy podatek dochodowy od osób fizycznych. Niemniej jednak podatki i opłaty lokalne jako dochody zasilające tylko gminy i miasta na prawach powiatu również zostały pomniejszone w wyniku podjętych działań dyskrecjonalnych służących przeciwdziałaniu skutkom COVID-19. Celem artykułu jest określenie wysokości tych ubytków w dochodach JST z uwzględnieniem przyporządkowania administracyjnego JST do nadzorujących ich Regionalnych Izb Obrachunkowych (RIO). Realizacji tego celu służyła metoda krytycznego przeglądu literatury przedmiotu oraz aktów prawnych dotyczących kształtowania dochodów JST. Ponadto dokonano analitycznego ujęcia danych za rok 2020 w przedmiotowym zakresie. Z przeprowadzonego badania wynika, że w ramach podjętych działań dyskrecjonalnych przez JST w związku z przeciwdziałaniem COVID-19 odnotowano w ich budżetach ubytki dochodów. Zjawisko to można zaobserwować w JST nadzorowanych przez poszczególne RIO. Wysokość ubytków była zróżnicowana w zależności od tytułu prawnego uprawniającego JST do podjęcia działań dyskrecjonalnych. Stosunkowo najniższe kwotowo ubytki odnotowano we wpływach z podatku leśnego, a najwyższe – z użytkowania wieczystego.
Słowa kluczowe: finanse, jednostki samorządu terytorialnego (JST), dochód, COVID-19, działania dyskrecjonalne
Dr hab. Iwona Kowalska, professor of the Warsaw School of Life Sciences
ORCID: 0000-0002-2757-7163
commitment to the preparation of the article – 50%
Damian Grzelka
Regional Chamber of Audit in Kielce
ORCID: 0000-0002-0804-7036
commitment to the preparation of the article – 50%
Shortfall in the income of local authority units in 2020 arising from combating Covid-19 (discretionary measures)
The Covid-19 pandemic has caused shortfalls in the income of local authority units (LAU). The estimate of the losses in LAU income is mainly analysed in the group of mixed taxes, which include personal income tax. Even so, local taxes and charges, as income of only municipalities and cities on the rights of counties, were also reduced as a result of discretionary measures taken to combat the effects of Covid-19. The objective of the article is to determine the level of these shortfalls in the income of LAUs, taking into account the administrative assignment of the LAUs to the Regional Chambers of Audit (RCAs) that supervise them. The literature on the subject and the acts of law regarding the formation of LAU income were critically reviewed in order to achieve this objective. 2020 data on this was also analysed. It arises from the research that shortfalls in income were recorded in their budgets. This phenomenon can be observed in the LAUs supervised by the individual RCAs in Poland. The level of the shortfalls varied according to the legal title authorizing the LAUs to undertake discretionary activities. The relatively lowest shortfalls were recorded in forest tax, while the greatest shortfalls in income were from perpetual usufruct.
Keywords: finance, local authority units (LAUs), income, Covid-19, discretionary measures
Bibliografia / References
Devas N., Alam M., Delay S., Oppong Koranteng R., Venkatachalam P., Financing Local Government, London 2008.
Dziuba J., Polityka podatkowa gmin wiejskich w Polsce w latach 2006–2017, „Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej” 2019/125.
Etel L., Dochody własne J.S.T. [w:] Finanse samorządowe. 580 pytań i odpowiedzi. Wzory uchwał, deklaracji, decyzji, umów, red. C. Kosikowski, J.M. Salachna, Warszawa 2012.
Felis P., Otczyk G., Zróżnicowanie fiskalnych skutków gminnej polityki podatkowej w Polsce, „Studia BAS” 2021/1 (65).
Instrukcja do wypełnienia ankiety opracowanej przez Ministerstwo Finansów w celu ustalenia skutków przeciwdziałania COVID-19 w budżetach JST.
Jackiewicz A.I., Prawo do dobrej administracji jako standard europejski, Toruń 2008.
Jędrzejczak M., Elementy dyskrecjonalności organu administracyjnego na poszczególnych etapach stosowania prawa, „Przegląd Prawniczy, Ekonomiczny i Społeczny” 2013/2.
Kańduła S., Mechanizmy wyrównywania fiskalnego. Studium empiryczne gmin w Polsce w latach 2004–2014, Poznań 2017.
Kopańska A., Zarządzanie finansami lokalnymi w opiniach skarbników jednostek samorządu terytorialnego, Warszawa 2019.
Król M., Pojęcie luzu normatywnego stosowania prawa, „Państwo i Prawo” 1979/6.
Leszczyński L., Dyskrecjonalność a jednolitość stosowania prawa. Rola argumentu per kationem decidendi [w:] Dyskrecjonalność w prawie. Materiały XVIII Ogólnopolskiego Zjazdu Katedr Teorii i Filozofii Prawa, Miedzeszyn k. Warszawy, 22–24 września 2008 r., red. W. Staśkiewicz, T. Stawecki, Warszawa 2010.
Niewiadomski Z., Cieślak Z., Lipowicz I., Szpor G., Prawo administracyjne, Warszawa 2009.
Owsiak S., Finanse publiczne Współczesne ujęcie, Warszawa 2017.
Podstawka M., Rudowicz E., Wykorzystanie wybranych podatków lokalnych w kreowaniu polityki fiskalnej gmin, „Zeszyty Naukowe Polityki Europejskie, Finanse i Marketing” 2010/4 (53).
Princ M., Dyskrecjonalność w działaniu administracji publicznej w świetle standardów dobrej administracji [w:] Dyskrecjonalność w prawie administracyjnym, red. K. Ziemski, M. Jędrzejczak, Poznań 2015.
Sołtyk P., Dębowska-Sołtyk M., Finanse samorządowe, Warszawa 2016.
Ziemski K., Jędrzejczak M., Pojęcie dyskrecjonalności a pojęcie luzów decyzyjnych [w:] Dyskrecjonalność w prawie administracyjnym, red. K. Ziemski, M. Jędrzejczak, Poznań 2015.
dr hab. Michał Bitner
Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Warszawski
ORCID: 0000-0002-3856-5141
Prywatnoprawny status kontrasygnaty skarbnika
Kontrasygnata skarbnika jest elementem procesu wykonywania budżetu wywołującym istotne skutki w zakresie prawa prywatnego. Jej koncepcja jako instytucji prawa publicznego wymaga zatem uzupełnienia o analizę aspektów cywilnoprawnych. W artykule poddano dyskusji najważniejsze problematyczne kwestie wyznaczające cywilnoprawny status kontrasygnaty. Po pierwsze, pozycję skarbnika w relacjach łączących jednostkę samorządu terytorialnego z innymi podmiotami. Po drugie, kwestię związania jednostki samorządu terytorialnego oświadczeniem woli złożonym bez wymaganej kontrasygnaty. Po trzecie, możliwość dokonania kontrasygnaty w sposób dorozumiany. W tym ostatnim zakresie przedstawiono argumenty pozwalające na polemikę z utrwalonym stanowiskiem judykatury. Przeprowadzone analizy oparte są na poczynionych uprzednio ustaleniach dotyczących funkcji kontrasygnaty w prawie budżetowym (M. Bitner, Kontrasygnata skarbnika jako instytucja prawa budżetowego – próba syntezy, „Finanse Komunalne” 2021/5).
Słowa kluczowe: kontrasygnata skarbnika, bezskuteczność oświadczenia woli, kontrasygnata „dorozumiana”
Dr hab. Michał Bitner
Faculty of Law and Administration, University of Warsaw
ORCID: 0000-0002-3856-5141
Private law status of the treasurer’s countersignature
The treasurer’s countersignature is an element of the process of implementing the budget which incites significant private law consequences. Therefore, its concept, as a public law institution, requires an analysis of civil law aspects. The article discusses the most important debatable issues specifying the civil law status of the countersignature. Firstly, it presents the position of the treasurer in relations between a local authority unit and other entities. Secondly, it addresses the question of whether the local authority unit is bound by a declaration of intent submitted without the required countersignature. Thirdly, it contributes to the discussion on the admissibility of an implicit (or ‘imputed’) countersignature. As for this last matter, the article presents arguments enabling a discussion with the established position of the judicature. The analyses are based on previous findings regarding the function of the countersignature in budget law (M. Bitner, Treasurer’s countersignature as a budget law institution – summary, ‘Finanse Komunalne’ 2021/5).
Keywords: treasurer’s countersignature, ineffectiveness of a declaration of intent, implicit (‘imputed’) countersignature
Bibliografia / References
Bitner M., Kontrasygnata skarbnika jako instytucja prawa budżetowego – próba syntezy, „Finanse Komunalne” 2021/5.
Bogacki S., Wołowiec T., Kontrasygnata skarbnika a gospodarka finansowa jednostki samorządu terytorialnego, „Samorząd Terytorialny” 2020/5.
Chyb N., Kontrasygnata skarbnika gminy w procesie tworzenia przez gminę spółek kapitałowych, „Finanse Komunalne” 2018/4.
Czarnow S., Kontrasygnata – martwa instytucja?, „Finanse Komunalne” 2010/11.
Dumkiewicz M., Skutki braku kontrasygnaty skarbnika gminy na tle sankcji wadliwych czynności prawnych, „Przegląd Prawa Handlowego” 2013/9.
Gonet W., Pełnomocnictwo, prokura, reprezentacja stron umów w obrocie nieruchomościami, Warszawa 2019.
Lange K., Wybrane aspekty cywilnoprawne kontrasygnaty skarbnika jednostki samorządu terytorialnego, „Finanse Komunalne” 2009/9.
Pyziak-Szafnicka M., Glosa do wyroku SN z 27.03.2000 r., III CKN 608/98, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2001/1, s. 11.
Radwański Z. (red.), System Prawa Prywatnego, t. 2, Prawo cywilne - część ogólna, red. Z. Radwański, Warszawa 2008.
Szarek R., Glosa do wyroku SN z 27.03.2000 r., III CKN 608/98, „Samorząd Terytorialny” 2001/5.
Wolter A., Ignatowicz J., Stefaniuk K., Prawo cywilne. Zarys części ogólnej, Warszawa 2000.
Aleksander Szymichowski
student na kierunku Zarządzanie, specjalność: Zarządzanie przedsiębiorstwem, Akademia Pomorska w Słupsku
ORCID: 0000-0002-9214-871X
Wpływ pandemii COVID-19 na dochody gmin i powiatów województwa pomorskiego
Celem artykułu jest analiza wpływu pandemii COVID-19 na kształtowanie się dochodów jednostek samorządu terytorialnego społeczności lokalnej w województwie pomorskim oraz próba identyfikacji głównych makroekonomicznych czynników mających wpływ na kształtowanie się dochodów tych jednostek. Wykazano, że niektóre pozycje wchodzące w skład dochodów własnych silnie reagują na sytuację makroekonomiczną oraz iż ponad roczne spowolnienie gospodarcze nie wpłynęło negatywnie na sumę dochodów własnych jednostek samorządu terytorialnego województwa pomorskiego.
Słowa kluczowe: COVID-19, jednostki samorządu terytorialnego, dochody, kryzys, województwo pomorskie
Aleksander Szymichowski
Management student, specialization: Business Management, Pomeranian University in Słupsk
ORCID: 0000-0002-9214-871X
Impact of the Covid-19 pandemic on the income of municipalities and counties of the Pomeranian Voivodship
The objective of the article is to analyse the impact of the Covid-19 pandemic on the shape of local authority unit income in the Pomeranian Voivodship, as well as an attempt to identify the main macroeconomic factors affecting the shape of incomes of these units. It has been demonstrated that certain items constituting own income react strongly to the macroeconomic situation and that the economic slowdown that has lasted more than one year has not adversely affected the sum of own income of local authority units in the Pomorskie Voivodship.
Keywords: Covid-19, local authority units, income, crisis, Pomeranian
Bibliografia / References
Czyż M., Wpływ kryzysu gospodarczego na dochody własne gmin [w:] Finanse i ryzyko w kształtowaniu rozwoju regionu, red. M. Dylewski, „Zeszyty Naukowe WSB w Poznaniu” 2012/41.
Funkcjonowanie samorządu terytorialnego: uwarunkowania prawne i społeczne, red. nauk. A. Gołębiewska, P.B. Zientarski, Warszawa 2016.
Ministerstwo Finansów, Sprawozdanie z wykonania budżetu państwa za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2020 r. Informacja o wykonaniu budżetów jednostek samorządu terytorialnego, Warszawa 2021.
Sekuła A., Analiza dochodów z udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych w gminach województwa pomorskiego [w:] Finanse publiczne, red. nauk. J. Sokołowski, M. Sosnowski, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu” 2014/346.
Śleszyńska-Świderska A., Konsumpcja a wzrost gospodarczy w Polsce. W cieniu globalnego kryzysu gospodarczego, „Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy” 2014/2 (38).
Wakuła M., Czynniki wpływające na poziom dochodów własnych gmin na przykładzie powiatu siedleckiego, „Samorząd Terytorialny” 2006/10.
Paulina Wityńska
doktorantka w Katedrze Prawa Podatkowego na Wydziale Prawa Uniwersytetu w Białymstoku
Wpływ ustanowienia służebności na podmiot i stawkę podatku od nieruchomości
Prawo cywilne wywiera duży wpływ na prawo podatkowe, tworząc podstawy do powstania obowiązku podatkowego. Uregulowane w Kodeksie cywilnym służebności mogą oddziaływać na podmiot oraz stawkę podatku od nieruchomości. Celem artykułu jest przedstawienie owych zależności oraz wątpliwości interpretacyjnych w aspekcie odniesienia instytucji prawa cywilnego do przepisów podatku od nieruchomości jako najważniejszego źródła dochodów gmin.
Słowa kluczowe: służebności, posiadacz zależny, współposiadanie, obowiązek podatkowy, stawka podatku, podatek od nieruchomości
Paulina Wityńska
PhD student at the Chair of Tax Law at the Faculty of Law, University of Białystok
The impact of establishing an easement on an entity and the rate of property tax
Civil law incites a major impact on tax law by creating grounds for the emergence of a tax obligation. The easements regulated in the Civil Code can affect the entity and the rate of property tax. The objective of the article is to present these dependencies and interpretative doubts in terms of relating civil law institutions with the provisions of property tax as the most important source of municipal income.
Keywords: easements, dependent possessor, co-possession, tax obligation, tax rate, property tax
Bibliografia / References
Bieliński A., Pannert M., Prawo cywilne – część ogólna. Prawo rzeczowe, Warszawa 2014.
Ciszewski J., Nazaruk P. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, Warszawa 2019.
Etel L., Dowgier R., Liszewski G., Pahl B., Podatki i opłaty lokalne. Komentarz, Warszawa 2020.
Etel L., Podatki i opłaty realizowane przez gminy, Warszawa 2001.
Fras M., Habdas M. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, t. 2,Własność i inne prawa rzeczowe, Warszawa 2018.
Gniewek E., Prawo rzeczowe, Warszawa 2010.
Goettel M., Lemonnier M. (red.), Instytucje prawa cywilnego w konstrukcji prawnej podatków, Warszawa 2011.
Grabowiecka W., Słodowa-Hełpa M., Podatek od nieruchomości jako przedmiot konfliktów między gminami i płatnikami (studium przypadku), „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2004/1.
Hasińska I., Z prawnej problematyki nabycia służebności przesyłu przez zasiedzenie, „Studia Iuridica Agraria” 2016/14.
Ignatowicz J. (red.), System prawa cywilnego. t. 2, Prawo własności i inne prawa rzeczowe, Wrocław 1997.
Kubas A., Ograniczenie ochrony posesoryjnej między współposiadaczami, „Palestra” 1972/16.
Kuźniar A., Ochrona służebności drogi koniecznej w polskim prawie cywilnym, Warszawa 1978.
Nowakowski Z., Prawo rzeczowe. Zarys wykładu, Warszawa 1980.
Rudnicki G., Rudnicka J., Rudnicki S., Kodeks cywilny. Komentarz, t. 2, Własność i inne prawa rzeczowe, red. nauk. J. Gudowski, Warszawa 2016.
Szafrańska A., Szyszka A., Umowa o dożywocie i służebność mieszkania, „Doctrina. Studia Społeczno-Polityczne” 2011/8.
Warciński M., Ochrona posiadania nieruchomości i służebności gruntowych, „Prawo w Działaniu. Sprawy Cywilne” 2013/15.
Maria Michta
doktor nauk prawnych, pracownik samorządowy, autorka publikacji dotyczących tematyki zamówień publicznych
Podział zamówienia publicznego – prawo czy obowiązek
Podział zamówienia na części jest istotnym zagadnieniem dotyczącym zarówno etapu przygotowania postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, jak i samego jego przebiegu. Poddając badaniu regulacje obowiązujące w tym zakresie, należy odnieść się do unormowań polskich oraz unijnych. W tej części artykułu autorka podejmuje tematykę zidentyfikowania podziału jako prawa lub obowiązku zamawiającego.
Słowa kluczowe: zamówienia publiczne, podział zamówienia publicznego, uprawnienie, obowiązek
Maria Michta
doctor of law, local government employee, author of publications on public procurement
Splitting a public contract – right or obligation
The split of a contract into lots is an important issue regarding both the stage of preparing a public procurement procedure and its course. Reference should be made to Polish and EU norms when analysing the regulations in force in this area. In this part of the article, the author discusses the issue of identifying a split as a right or obligation of the contracting authority.
Keywords: public procurement, splitting a public contract, right, obligation
Bibliografia / References
Dzierżanowski W., Zwiększenie udziału MŚP w rynku zamówień publicznych, Warszawa 2018.
Europejski Kodeks Najlepszych Praktyk ułatwiających dostęp MŚP do zamówień publicznych (dokument roboczy służb Komisji), https://www.uzp.gov.pl/__data/assets/pdf_file/0017/28052/6.Europejski20kodeks20najlepszych20praktyk.pdf (dostęp 25.10.2021 r.).
Gordon Z., Podział zamówienia publicznego na części, „Prawo Zamówień Publicznych” 2017/2.
Jarnicka J., Jaworska M., Udzielanie zamówień częściach a zakaz dzielenia zamówienia i łączenia zamówień, „Zamówienia Publiczne. Doradca” 2017/6.
Jaworska M., Grześkowiak-Stojek D., Jarnicka J., Matusiak A. (red.), Prawo zamówień publicznych. Komentarz, Legalis 2020.
Koba D., Dzielenie zamówienia na części a szacowanie jego wartości, „Zamówienia Publiczne. Doradca” 2017/6.
Matejczuk G., Dzielenie zamówienia na części. Powody niedokonania podziału, „Przetargi Publiczne” 2018/10.
Michta M., Umowa o podwykonawstwo w prawie zamówień publicznych, Warszawa 2019.
Pawelec J., Dyrektywa 2014/23/UE w sprawie udzielania koncesji. Dyrektywa 2014/24/UE w sprawie zamówień publicznych. Dyrektywa 2014/25/UE w sprawie udzielania zamówień przez podmioty działające w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i usług pocztowych. Komentarz, Legalis 2017.
Pieróg J., Prawo zamówień publicznych. Komentarz elektroniczny, Legalis 2019.
Presz-Król J., Zaniechanie podziału zamówienia na części, „Zamówienia Publiczne. Doradca” 2018/9.
Sadowy J. (red.), System zamówień publicznych w Polsce, Warszawa 2013.
Stręciwilk M., Dobaczewska A. (red.), Potrzeby i kierunki zmian w Prawie zamówień publicznych, Warszawa 2018.
Świś R., Nowe przepisy dotyczące dzielenia zamówienia na części, „Zamówienia Publiczne. Doradca” 2017/7.
Urząd Zamówień Publicznych, Kontrola udzielania zamówień publicznych, Szacowanie wartości zamówienia – przykłady nieprawidłowości wykrywanych w toku kontroli przeprowadzanej przez Prezesa UZP, „Informator Urzędu Zamówień Publicznych” 2011/4, https://www.uzp.gov.pl/__data/assets/pdf_file/0013/24304/INFORMATOR_nr_4_2011.pdf (dostęp 25.10.2021 r.).
Urząd Zamówień Publicznych, Podział zamówienia na części, https://www.uzp.gov.pl/baza-wiedzy/interpretacja-przepisow/opinie-archiwalne/pytania-i-odpowiedzi-dotyczace-nowelizacji-ustawy-prawo-zamowien-publicznych/podzial-zamowienia-na-czesci (dostęp 25.10.2021 r.).
Urząd Zamówień Publicznych, Przewodnik po nowym podejściu do zamówień publicznych. Zagadnienia prawne oraz praktyka stosowania instrumentów nowego podejścia do zamówień publicznych, Warszawa 2012, https://www.uzp.gov.pl/__data/assets/pdf_file/0010/30700/Przewodnik_po_nowym_podejsciu_do_zamowien_p_2012.pdf (dostęp 25.10.2021 r.).
Urząd Zamówień Publicznych, Szacowanie wartości i udzielanie zamówień, w tym zamówień objętych projektem współfinansowanym ze środków Unii Europejskiej, https://www.uzp.gov.pl/baza-wiedzy/interpretacja-przepisow/opinie-archiwalne/opinie-dotyczace-ustawy-pzp/przygotowanie,-wszczecie-i-przebieg-postepowania-o-udzielenie-zamowienia-publicznego/szacowanie-wartosci-i-udzielanie-zamowien,-w-tym-zamowien-objetych-projektem-wspolfinansowanym-ze-srodkow-unii-europejskiej (dostęp 25.10.2021 r.).
Urząd Zamówień Publicznych, Wzorcowe dokumenty. Plan sposobu wykonania zadań Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych określonych w art. 154 pkt 10 ustawy Pzp w okresie od 1 listopada 2016 r. do 31 grudnia 2019 r., https://www.uzp.gov.pl/__data/assets/pdf_file/0025/33388/Wzorcowe_dokumenty_Plan.pdf (dostęp 25.10.2021 r.).
Zalewski T., Podział zamówienia na części jako sposób uelastycznienia zamówień publicznych, https://eurozamowienia.pl/wpis,205,Podzial_zamowienia_na_czesci_jako_sposob_na_uelastycznienie_zamowien_publicznych.html (dostęp 25.10.2021 r.).
Beata Tubek
absolwentka Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, Wydziału Prawa, Administracji i Stosunków Międzynarodowych; członek samorządowego Stowarzyszenia Badań nad Źródłami i Funkcjami Prawa “Fontes”
Audyt wewnętrzny jako narzędzie doskonalenia budżetowania zadaniowego w jednostkach samorządu terytorialnego
Zagadnienie efektywności i skuteczności w sektorze publicznym wiąże się z wdrażaniem nowoczesnych instrumentów zarządzania w administracji publicznej, m.in.: budżetu zadaniowego, audytu wewnętrznego oraz kontroli zarządczej. Zakres pojęciowy audytu wewnętrznego, zaprezentowany w krajowych organizacjach i zagranicznej literaturze przedmiotu, sugeruje, że wartość dodana audytu polega na wspomaganiu organizacji w osiągnięciu określonych zadań. W tym celu należy zbadać, w jakim stopniu audyt wewnętrzny przyczynia się do zwiększenia efektywności i skuteczności realizacji powierzonych zadań publicznych przez jednostki sektora finansów publicznych. W tym zakresie narzędziem pomiaru skuteczności wydatkowania środków publicznych przez określenie celów i mierników na poziomie przypisanych zadań w polskim sektorze publicznym jest budżet zadaniowy. Istota tego budżetu w polskiej administracji publicznej polega na zarządzaniu środkami publicznymi przez przypisanie do nich odpowiednich zadań i podzadań służących osiągnięciu określonych celów. Celem artykułu jest przedstawienie roli audytu wewnętrznego i jego powiązania z systemem budżetowania zadaniowego.
Słowa kluczowe: audyt wewnętrzny, budżet zadaniowy, kontrola zarządcza, wydatkowanie środków publicznych, jednostka samorządu terytorialnego
Beata Tubek
graduate of the Andrzej Frycz Modrzewski Kraków University, Faculty of Law, Administration and International Relations; member of the Local Authority Association of Research on the Sources and Functions of the Law “Fontes”
The internal audit as a tool for improving activity-based budgeting in local authority units
The matter of efficiency and effectiveness in the public sector is related to the implementation of modern management instruments in public administration, including activity-based budgeting, internal audit and management control. The conceptual scope of the internal audit presented in domestic organizations and foreign literature on the subject suggests that the added value of auditing lies in helping the organization to achieve specific tasks. The extent to which the internal audit contributes to increasing the efficiency and effectiveness of the performance of public tasks entrusted by public finance sector entities should be examined to this end. In this respect, the activity-based budget is a tool for measuring the effectiveness of spending public funds by defining objectives and measures at the level of the assigned tasks in the Polish public sector. The essence of this budget in Polish public administration lies in the management of public funds by assigning appropriate tasks and sub-tasks to them to achieve specific goals. The objective of the article is to present the role of the internal audit and its relationship with the activity-based budgeting system.
Keywords: internal audit, activity-based budget, management control, spending of public funds, local authority unit
Bibliografia / References
Bartoszewicz A., Kłosowska B., Audyt wewnętrzny oraz koordynacja audytu wewnętrznego w jednostkach sektora finansów publicznych [w:] Ustawa o finansach publicznych. Komentarz, red. P. Smoleń, Warszawa 2014.
Budżet zadaniowy w administracji publicznej, red. P. Perczyński, M. Postuła, Warszawa 2008.
Budżet zadaniowy w administracji publicznej, red. P. Perczyński, M. Postuła, Warszawa 2010.
Budżet zadaniowy w teorii i praktyce, red. K. Winiarska, Warszawa 2012.
Czerwiński K., Audyt wewnętrzny, Warszawa 2005.
de Koning R., Public Internal Financial Control, Slovenia 2007.
Dylewski M., Filipiak B., Gołczyńska-Koczkodaj M., Metody ilościowe w działalności jednostek podsektora samorządowego, Warszawa 2010.
Ewaluacja wobec wyzwań stojących przed sektorem finansów publicznych, red. A. Haber, M. Szałaj, Warszawa 2009.
Filas J., Piszczek M., Stobnicka I., Budżet zadaniowy – narzędzia i procedury, Warszawa 1999.
Filipiak B., Efektywność w zarządzaniu finansami samorządowymi. Skutek kryzysu czy obiektywna konieczność?, „Zeszyty Naukowe” 2011/10.
Filipiak B., Kontrola zarządcza w jednostkach samorządu terytorialnego – wybrane aspekty [w:] Kierunki modernizacji zarządzania w jednostkach samorządu terytorialnego, red. T. Lubińska, Warszawa 2011.
Gomułowicz A., Zasady podatkowe wczoraj i dziś, Warszawa 2001.
Grabińska A., Stabryła K., Planowanie budżetowe wybranych krajów – teoria i praktyka [w:] Planowanie budżetowe a alokacja zasobów, red. S. Owsiak, Warszawa 2008.
Herdan A., Przesłanki i warunki wdrożenia audytu wewnętrznego w sektorze finansów publicznych, „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Bochni” 2005/3.
Kiziukiewicz T., Audyt wewnętrzny jako narzędzie oceny kontroli zarządczej [w:] Kontrola zarządcza oraz audyt wewnętrzny w teorii i praktyce, red. K. Winiarska, Szczecin 2014.
Kiziukiewicz T., Sawicki K., System kontroli zarządczej jako szczególny obszar audytu [w:] Audyt wewnętrzny w strukturze kontroli zarządczej, red. T. Kiziukiewicz, Warszawa 2013.
Kurowski L., Ruśkowski E., Sochacka-Krysiak H., Kontrola finansowa w sektorze publicznym, Warszawa 2000.
Moeller R., Nowoczesny audyt wewnętrzny, Warszawa 2011.
Ochmańska L., Jarząbek T., Organizacja kontroli zarządczej w jednostkach sektora finansów publicznych [w:] Kontrola zarządcza w jednostkach sektora finansów publicznych, red. K. Winiarska, Warszawa 2012.
Performance Budgeting in OECD Coutries, OECD 2007.
Ruśkowski E., Zasady budżetowe [w:] Finanse publiczne i prawo finansowe, red. C. Kosikowski, E. Ruśkowski, Warszawa 2006.
Skoczylas-Tworek A., Budżet zadaniowy, jako wyzwanie dla audytorów, wewnętrznych jednostek sektora finansów publicznych, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 766. Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia” 2013/62.
Skrzypek E., Nowe zarządzanie publiczne [w:] Budżet zadaniowy jako nowoczesne narzędzie zarządzania gospodarką narodową, red. A. Siedlecka, Biała Podlaska 2011.
System finansowy w Polsce, red. Z. Polański, B. Woźniak, B. Pietrzak,Warszawa 2004.
Szymańska H., Ogólne zagadnienia audytu wewnętrznego [w:] Audyt wewnętrzny w jednostkach sektora finansów publicznych, red. T. Kiziukiewicz, Warszawa 2009.
Szymańska H., Ogólne zagadnienia audytu wewnętrznego [w:] Zasady audytu wewnętrznego w sektorze finansów publicznych, red. T. Kiziukiewicz, Warszawa 2012.
Tyrańska M., Audyt wewnętrzny jako narzędzie oceny działalności przedsiębiorstwa [w:] Współczesne problemy zarządzania organizacjami, red. E. Piwoni-Krzeszowska, Kraków 2014.
Waciński T., Sławińska J., Audyt wewnętrzny wspomagający zarządzanie sektorem publicznym – główne problemy i propozycje usprawnień, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczego w Siedlcach. Seria Administracja i Zarządzanie” 2013/97.
Winiarska K., Teoretyczne i praktyczne aspekty audytu wewnętrznego, Warszawa 2005.
Ziółkowska W., Finanse publiczne. Teoria i zastosowane, Poznań 2005.
Żółkowski R., Klak J., Szyba A., Młynarczyk K., Witkowska M., Luma A., Kontrola Zarządcza i audyt wewnętrzny w jednostkach samorządu terytorialnego, Warszawa 2015.
Luiza Budner-Iwanicka
doktorantka w Katedrze Prawa Finansowego i Gospodarki Narodowej Wydziału Prawa Uniwersytetu Masaryka w Brnie; prezes Regionalnej Izby Obrachunkowej w Gdańsku; zastępca przewodniczącego Krajowej Rady Regionalnych Izb Obrachunkowych; przewodnicząca Komisji Analiz Budżetowych Krajowej Rady Regionalnych Izb Obrachunkowych; radca prawny
Recenzja książki Renaty Niemiec, Kontrola zarządcza w sektorze finansów publicznych. Zadania skarbnika i głównego księgowego, Warszawa 2021, ss. 182
Luiza Budner-Iwanicka
PhD student at the Chair of Financial Law and National Economy of the Faculty of Law at Masaryk University in Brno, president of the Regional Chamber of Audit in Gdańsk, deputy chairperson of the National Council of the Regional Chambers of Audit, chairperson of the Budget Analyses Commission of the National Council of the Regional Chambers of Audit, legal counsel
Review of the book by Renata Niemiec, Management control in the public finance sector. The Treasurer’s and the Chief Accountant’s Tasks, Warsaw 2021, p. 182
