AI Discovery: kwaliteit als voorwaarde voor vertrouwen

De belofte van generatieve AI in de juridische en fiscale praktijk is groot, maar komt ook met een duidelijke verwachting: antwoorden moeten snel, correct, herleidbaar en betrouwbaar zijn. Daarom investeert Wolters Kluwer continu in de kwaliteitsontwikkeling van AI Discovery, een generatieve AI-module die van meet af aan ontworpen is om juridische en fiscale in één beweging naar het juiste antwoord te leiden. Legal engineer Christian Hartz legt uit hoe het systeem voortdurend wordt bijgestuurd en verfijnd om te blijven voldoen aan de hoogste standaarden, zowel inhoudelijk als in gebruik.

Van modelantwoord tot maatstaf: zo wordt AI-kwaliteit meetbaar

Binnen Wolters Kluwer werkt Christian Hartz mee aan een intern kwaliteitsframework dat tot doel heeft om AI Discovery structureel te evalueren en te verfijnen. In die rol slaat hij de brug tussen technologie en juridische inhoud. De focus: zorgen dat generatieve AI op een correcte en transparante manier wordt ingezet, met aandacht voor zaken als bias, validatie en betrouwbaarheid. Zo kunnen juridische en fiscale professionals rekenen op resultaten die inhoudelijk kloppen én aansluiten bij hun dagelijkse praktijk.

Die kwaliteitsbewaking gebeurt op meerdere niveaus. Allereerst wordt gekeken naar de klassieke prestaties: hoe relevant is het antwoord in vergelijking met de ‘gouden standaard’, het modelantwoord dat Wolters Kluwer voor ogen heeft? Daarna komt de consistentie aan bod: hoeveel van de testvragen doorstaat het systeem zonder uit de bocht te vliegen? Ook snelheid telt mee: komt het antwoord binnen enkele seconden, of duurt het (te) lang?

Minstens zo belangrijk is wanneer AI beter géén antwoord had mogen geven, bijvoorbeeld wanneer er onvoldoende bronnen beschikbaar zijn. “Dat zegt veel over betrouwbaarheid. En natuurlijk speelt ook de gebruikerservaring een rol. Van een logische interface tot intuïtieve knoppen en filters: een goed AI-product werkt niet alleen inhoudelijk correct, maar voelt ook logisch en prettig aan in gebruik.”

AI Discovery als zorgvuldig ontworpen kompas

Voor Wolters Kluwer is kwaliteitsvalidatie niet optioneel, maar een essentieel fundament van elk AI-product. “Onze klanten zijn juristen en fiscalisten, actief in een streng gereguleerde omgeving,” stelt Christian Hartz. “Zij zijn niet slechts op zoek naar een snel antwoord, maar naar betrouwbare ondersteuning: controleerbaar, juridisch verantwoord en afgestemd op hun professionele praktijk"

Bij Wolters Kluwer komt die missie tot uiting in de slogan ‘When you have to be right’. Tegelijkertijd is een 100% foutloze output in de wereld van generatieve AI vooralsnog niet realistisch. AI Discovery is dan ook niet ontworpen als alwetend platform ter vervanging van de legal en tax professional, maar als een zorgvuldig ontwikkeld kompas dat gebruikers richting geeft in hun analyse en besluitvorming. AI Discovery ondersteunt en structureert, zodat juristen en fiscalisten sneller tot een eigen, onderbouwd advies kunnen komen.

“Dat lijkt op wat bij mensen bekendstaat als het Dunning-Kruger-effect: je beseft niet wat je niet weet, en overschat daardoor je eigen kennis. Sommige generatieve AI-modellen vertonen vergelijkbaar gedrag door op alles een antwoord te geven, ook als de basis ontbreekt. AI Discovery is juist ontwikkeld om dat risico te vermijden. Dankzij strikte kwaliteitscontroles en inhoudelijke begrenzingen geeft het model geen ongefundeerde antwoorden, maar geeft het indien nodig aan: ‘dat weet ik niet.’”

Mens en machine als kwaliteitsfilter

De kwaliteitsvalidatie van AI Discovery combineert automatische evaluatie met menselijke toetsing. Enerzijds zijn er datasets met standaardantwoorden waarmee het model wordt getraind en gevalideerd. Zo wordt gemeten hoe dicht de output bij het ideale antwoord ligt. Anderzijds beoordelen juridische en fiscale experts de gegenereerde antwoorden op relevantie, nauwkeurigheid en bruikbaarheid in de praktijk.

Daarnaast speelt gebruikersfeedback een belangrijke rol. “Vervolgvragen, opmerkingen of feedback geven ons waardevolle inzichten,” zegt Christian Hartz. “Was het antwoord helder, compleet en begrijpelijk? Zo kunnen we niet alleen verbeteren wat er technisch gebeurt, maar ook hoe het aanvoelt in gebruik.”

Herleidbaar, controleerbaar, betrouwbaar

AI Discovery is geen generieke AI-oplossing, maar een toepassing die vanaf het begin is ontworpen met de noden van juridische en fiscale professionals in het achterhoofd. Van taalgebruik en bronverwijzing tot de tone of voice van het antwoord: alles is afgestemd op hun verwachtingen en werkwijze.

Een belangrijk verschil is de onderliggende databank. “Wij werken in een gesloten ecosysteem met uitsluitend gevalideerde content. Elk antwoord is herleidbaar tot een specifiek wetsartikel, arrest of doctrine, met exacte verwijzing naar de bron. Waar generatieve AI zoals ChatGPT zelden exact citeert, doet AI Discovery dat wel.”

Ook qua tijdsefficiëntie biedt de module voordelen. Gebruikers van AI Discovery besteden minder tijd aan het verifiëren van bronnen dan bij AI-oplossingen zoals Perplexity, omdat ze weten dat de informatie uit een gecontroleerde databank komt. Ze hoeven niet eerst te checken of de bron juridisch correct is, die zekerheid is inherent. Dat maakt in de praktijk een groot verschil.

AI Discovery blijft leren, elke dag opnieuw

AI Discovery is geen statisch product, maar een oplossing in voortdurende ontwikkeling. Christian Hartz licht toe: “Wolters Kluwer houdt voortdurend de vinger aan de pols en stuurt bij op basis van gebruikersfeedback, kwaliteitsmetingen en technologische ontwikkelingen. Ook de content blijft up-to-date: nieuwe wetgeving en rechtspraak worden dagelijks toegevoegd, zoals in de InView-databank. In tegenstelling tot publieke AI-tools is die informatie meteen beschikbaar, zonder te wachten op webcrawlers.”

Transparantie blijft een belangrijk aandachtspunt. Zeker in een juridische context is het essentieel dat informatie herleidbaar is tot de juiste bron. Gebruikers zien via AI Discovery niet alleen op welke bron een antwoord is gebaseerd, maar ook op welk fragment precies. Kwaliteitscontrole gebeurt ook hier deels automatisch, maar altijd met menselijke toetsing.

Met vaste koers door een sterk veranderend landschap

AI evolueert voortdurend, en AI Discovery beweegt mee, legt Christian Hartz uit. “Nieuwe modellen, technieken en toepassingen veranderen bijna dagelijks het speelveld. Ook de manier waarop juristen en fiscalisten werken, staat fundamenteel onder druk. Waar vroeger op trefwoorden werd gezocht en documenten volledig werden gelezen, krijgen gebruikers nu directe antwoorden voorgeschoteld. Dat maakt betrouwbaarheid en transparantie belangrijker dan ooit.”

In dat speelveld blijft AI Discovery zich ontwikkelen, met een vaste koers gericht op controleerbaarheid, transparantie en relevantie. Zo biedt de module juridische en fiscale professionals een betrouwbaar houvast in een snel veranderende wereld.