ESG Blog
FinancieelESG09 maart, 2022

Het ABC van ESG-rapportages: Wat zijn ESG-rapportages en duurzaamheidsverslagen, waarom zijn ze belangrijk en wat moeten CFO's weten? 

Lees deze blog om meer te weten te komen over ESG-rapportages

Als het gaat om duurzaamheid en een ESG-strategie, hebben organisaties zich ontwikkeld van het gebruik van composteerbare rietjes tot het verankeren van duurzaamheid in hun bedrijfsvoering, -processen, productontwikkeling, activiteiten en strategie.

Veel organisaties passen hun bedrijfsmodellen aan, reorganiseren hun bedrijfsstructuur en besteden fors veel tijd, geld en middelen om duurzaamheid in hun kernstrategie te integreren. Door deze investering zien veel organisaties de rapportages over milieu, maatschappij en governance (ESG), niet meer als een administratieve last, maar juist als instrument om beleggers en financiering aan te trekken.

Natuurlijk willen bedrijven goed doen en verantwoord en integer zijn. Maar ze willen ook indruk maken naar de buitenwereld, boven de concurrentie uitsteken en beleggers en financiering aantrekken. Het rapporteren van de ESG-prestaties in een ESG-rapportage is een manier om dit te realiseren. Maar voordat je processen ESG-compliant kunt maken, moet je inzicht hebben in ESG, weten wat het verschil is tussen ESG enerzijds en duurzaamheid en MVO anderzijds en hoe beleggers en CFO's naar zo'n rapportage kijken.

Wat is een ESG-rapportage? 

In een ESG-rapportage verstrek je gegevens op het gebied van milieu, maatschappij en governance. Je wilt helderheid bieden over - in dit geval - de ESG-activiteiten van je bedrijf en daarbij de transparantie voor beleggers vergroten en andere organisaties inspireren om dit ook te doen. Een rapportage is ook effectief om te laten zien dat je je doelstellingen realiseert en dat je ESG-projecten echt zijn — dus geen ‘greenwashing’, loze beloften of lippendienst.

Een ESG-rapport beschrijft de kwalitatieve en kwantitatieve pluspunten van je ESG-activiteiten. Beleggers kunnen zo hun beleggingen screenen, tegen hun eigen waarden aanleggen en bedrijven mijden waar ze risico's zien. Denk aan milieuschade, maatschappelijke misstanden of corruptie.  

Wat is het verschil tussen ESG en duurzaamheid? 

ESG en duurzaamheid worden soms door elkaar gebruikt, maar er zijn een paar duidelijke verschillen.  

- In het algemeen verwijst duurzaamheid naar de relatie van een bedrijf met het milieu, terwijl ESG deze relatie uitbreidt tot maatschappelijke verantwoordelijkheid en corruptie. 

- ESG is een extern, cijfermatig beleggingskader waarmee bedrijven informatie over hun initiatieven kunnen publiceren en beleggers de prestaties en risico's van een bedrijf kunnen beoordelen. Duurzaamheid wordt daarentegen als intern kader gezien dat richting geeft aan de kapitaalinvesteringen van de organisatie. Met andere woorden, duurzaamheid is de motivatie, ESG is het gerapporteerde resultaat.

- Aangezien ESG een rapportagekader is, is het met name relevant voor beursgenoteerde ondernemingen die beleggers willen aantrekken en informeren, en voor andere bedrijven die financiering willen aantrekken. 

Wat is het verschil tussen ESG en MVO? 

Bij ESG gaat het om rapportagestandaarden waarmee bedrijven hun duurzaamheidsinitiatieven kunnen communiceren. Stakeholders, zoals beleggers, gebruiken deze rapportages om hun beleggingen te screenen. Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) is een bedrijfsmodel waarbij de bedrijfsactiviteiten ook voor een betere wereld moeten zorgen.

Een goed voorbeeld is het Amerikaanse outdoormerk Patagonia. Zij zijn zeer sterk op het gebied van MVO. Bij alles wat zij doen, staat MVO voorop. Bewuste consumenten creëren is voor hen zo belangrijk dat ze liever minder omzet draaien dan hun waarden verloochenen. In plaats van de verkoop te stimuleren, biedt het bedrijf een reparatieservice voor zijn producten aan. Lang meegaan is belangrijker dan consumptie. Gebruikte producten worden weer doorverkocht. Het bedrijf zet zich ook actief af tegen het fast fashion-verdienmodel, door duurzame materialen te gebruiken en een leefbaar loon te betalen.

Wat is de huidige stand van zaken op het gebied van ESG-rapportages?

Op 7 juni 2021 hebben de ministers van Financiën van de G7 aangekondigd dat zij klimaatrapportages verplicht willen stellen conform de aanbevelingen van de Taskforce on Climate-related Financial Disclosures (TCFD). Hoewel er nog geen universele norm bestaat, is er wel al sprake van ESG-verslaglegging in de vorm van sterk uiteenlopende regionale rapportagekaders, vrijwillige normen en nationale wetgeving. Vaak nemen organisaties ESG-informatie op in hun jaarverslag om te laten zien hoe duurzaam ze zijn. 

Wat staat er in een ESG-rapportage?

Een ESG-rapportage bevat kwalitatieve en kwantitatieve gegevens rond drie kernthema's.   

Milieu:  Wat doet een organisatie om een goede rentmeester te zijn voor het milieu? Dit milieuthema gaat over de vraag: 

  • Hoe een bedrijf de klimaatverandering bestrijdt 
  • Wat een bedrijf doet om de CO2-uitstoot te verminderen
  • Hoe het bedrijf de biodiversiteit in stand houdt, de lucht- en waterkwaliteit verbetert, ontbossing tegengaat of verantwoord omgaat met zijn afval
  • Hoe het bedrijf verantwoord omgaat met hulpbronnen en de toeleveringsketen 
  • Wat het bedrijf doet om zijn uitstoot te verlagen?  

Maatschappij:  Wat doet een organisatie om levens te verbeteren? Dit maatschappelijke thema gaat over: 

  • Hoe een bedrijf zorgt voor zijn mensen en hun werkomgeving 
  • Initiatieven op het gebied van gender-, BIPOC- en LGBTQ+-inclusiviteit 
  • Betrokkenheid van de werknemers van het bedrijf
  • Gegevensbescherming en privacy 
  • Maatschappelijke betrokkenheid 
  • Mensenrechten en arbeidsnormen 

Governance: Wat doet een organisatie om corruptie te voorkomen en te borgen dat haar investeringen ook in de toekomst duurzaam zijn? Dit governancethema gaat over: 

  • De interne controles van een bedrijf  
  • Beleid, principes en procedures met betrekking tot leiderschap, samenstelling van het bestuur, vergoeding van bestuurders, opzet van de auditcommissie, aandeelhoudersrechten, omkoping, lobbyen, politieke donaties en klokkenluidersregelingen 

Wat is een ESG-score of -rating?

Nu ESG voor zowel beleggers als bedrijven een prioriteit is geworden, fungeert een ESG-score als beoordeling van de ESG-inspanningen van een organisatie. Net als een credit-rating of obligatie-rating geeft een ESG-score aan in hoeverre een bedrijf in staat is om aan zijn ESG-verplichtingen te voldoen, hoe het op dat gebied presteert en de mate van risicoblootstelling. 

ESG-scores worden door derden toegekend en berekend op basis van diverse ESG-indicatoren. Deze bureaus hanteren elk hun eigen criteria om organisaties te scoren.  

Door wie worden de ESG-scores toegekend? 

Er zijn een aantal derde partijen die ESG-scores toekennen. De belangrijkste zijn

Wat is ESG-regelgeving?

De EU heeft momenteel de meest uitgebreide ESG-regelgeving. Deze is ontwikkeld om duurzame investeringen te stimuleren en de Green Deal te bevorderen - de toezegging van de EU om klimaatverandering en de achteruitgang van het milieu te bestrijden door: 

  • Eliminatie van de netto-uitstoot van broeikasgassen in 2050
  • Ontkoppeling van economische groei en het gebruik van hulpbronnen;
  • Niemand aan zijn lot over te laten.  

Met het oog op deze klimaatdoelen beschikt de EU momenteel over het meest robuuste kader inzake ESG. De strategie berust op  twee pijlers:  
 
1. Een nieuwe visie op prikkels voor de financiële markten en goed ondernemingsbestuur. Dit valt primair onder de Sustainable Finance Agenda en het Sustainable Corporate Governance Initiative. 

2. Transparantie over de positieve én negatieve ESG-gevolgen van de activiteiten van een organisatie en haar duurzaamheidsinitiatieven. 

Bij dit laatste gaat het direct om ESG-rapportages conform de volgende regelgeving: 

De EU-Taxonomie 
De EU-Taxonomie is een classificatiesysteem van ecologisch duurzame economische activiteiten. Deze taxonomie biedt bedrijven, beleggers en beleidsmakers standaarddefinities voor wat als ecologisch duurzaam wordt beschouwd. Zo moet worden voorkomen dat bedrijven hun producten of activiteiten ‘groenwassen’, worden duurzame activiteiten gestimuleerd en worden investeringen gekanaliseerd richting de meest duurzame organisaties. 

De Transparantieverordening 
Deze verordening, ook wel SFDR genoemd, bevat informatieverplichtingen waaraan organisaties moeten voldoen om te laten zien hoe zij bij hun besluitvorming rekening houden met duurzaamheidsrisico's en hoe zij hun strategie, doelstellingen en ESG-impact rapporteren aan beleggers. Deze verordening is in maart 2021 in werking getreden.  

Ingevolge de SFDR moeten financiëlemarktdeelnemers (FMP's) 18 verplichte indicatoren rapporteren en minimaal twee andere selecteren uit een lijst met 46 optionele indicatoren. Deze indicatoren zijn gebaseerd op de Verklaring inzake ongunstige effecten op duurzaamheid (PAIS), waarvoor bedrijven een forse hoeveelheid gegevens moeten analyseren.  

Nieuwe richtlijn duurzaamheidsrapportages door bedrijven (CSRD)  
De CSRD is de herziene versie van de EU-verordening, de Richtlijn inzake niet-financiële informatie (NFRD), met regels voor de publicatie van niet-financiële informatie en informatie over diversiteit door grote ondernemingen. De CSRD betreft een strengere versie van de NFRD en treedt naar verwachting in 2022/2023 in werking.

Op dit moment schrijft de NFRD voor dat alle grote ondernemingen en alle beursgenoteerde ondernemingen minimaal de volgende informatie moeten verstrekken:

  • Een korte beschrijving van het bedrijfsmodel van de onderneming
  • Het resultaat van het beleid 
  • De belangrijkste risico's in verband met de activiteiten van de onderneming, met inbegrip van: zakenrelaties, producten of diensten die negatieve gevolgen op deze terreinen kunnen hebben en hoe de onderneming deze risico's beheerst
  • Niet-financiële KPI's 

Een gewijzigde versie van de NFR-richtlijn is ook opgenomen in de Slowaakse wet op de financiële verslaglegging nr. 431/2002 Coll.

Zijn er nog andere belangrijke ESG-kaders?

Bedrijven hebben op dit moment nog veel vrijheid als het gaat om ESG-rapportages. Het staat hen in veel gevallen vrij om ESG-informatie te presenteren op een wijze die zij zelf het meest nuttig achten. Toch wordt aangeraden om erkende kaders te hanteren. Zoals bijvoorbeeld: 

Global Reporting Initiative (GRI) is een kader waarmee bedrijven zowel de positieve als de negatieve gevolgen van hun activiteiten voor milieu, economie en maatschappij kunnen rapporteren. GRI faciliteert met name de communicatie over de ESG-gevolgen en hoe een bedrijf deze gevolgen beheerst. GRI is binnen alle sectoren het meest gebruikte kader. Van alle verwijzingen naar een ESG-kader wordt in 83% van de gevallen GRI genoemd. 

De Sustainability Accounting Standards Board (SASB) omvat een aantal normen voor het verzamelen en delen van ESG-gegevens die van invloed zijn op de operationele besluitvorming en inzicht geven in de financiële impact van duurzaamheid.  De GRI en SASB hebben in 2020 hun krachten gebundeld en een leidraad gepubliceerd over hoe organisaties beide normen kunnen combineren. Het GRI staat bekend om de brede reikwijdte, terwijl SASB sectorspecifieke richtlijnen geeft met een financiële focus. 

De Task Force on Climate-related Financial Disclosures (TCFD) is een kader dat op principes-gebaseerde aanbevelingen doet voor het beheersen van en de rapportage over met name klimaatrisico's. Dit betreft met name informatie over financiële risico's rond klimaat zodat banken, aandeelhouders en beleggers de ESG-inspanningen van een organisatie kunnen beoordelen.  

Carbon Disclosure Project (CDP) is een internationale non-profitorganisatie die normen opstelt voor het publiceren van gegevens over de uitstoot van broeikasgassen, waterverbruik en bosbouw. Met deze normen kunnen bedrijven, maar ook overheden, informatie verstrekken over hun inspanningen om de CO2-uitstoot te verminderen en het milieu te beschermen.

Streamlined Energy and Carbon Reporting (SECR) is een door de Britse overheid opgesteld kader dat organisaties een leidraad biedt voor de jaarlijkse rapportage over CO2-uitstoot en energieverbruik. Doel is om de bestaande regels rond CO2-rapportages te stroomlijnen voor meer transparantie en vergelijkbaarheid en om het voor bedrijven eenvoudiger te maken om hun CO2-uitstoot te monitoren en te verminderen.  

Het Workforce Disclosure Initiative (WDI) is een beleggerscollectief dat bedrijven wil helpen bij het communiceren van hun personeelsbeleid etc. aan stakeholders. Doel is verbetering van de transparantie en verantwoording rond personeel en arbeid door bedrijven een kader te bieden voor de publicatie van uitgebreide, vergelijkbare gegevens ter zake. 

Ter afsluiting

Al in 2017 publiceerde Morgan Stanley een onderzoek waaruit bleek dat 86% van de millennials interesse heeft in duurzaam beleggen, d.w.z. beleggen in winstgevende bedrijven met een positieve impact op maatschappij en/of milieu. Ook bleek dat millennials twee keer zo vaak als de doorsnee belegger in bedrijven willen investeren met een maatschappelijke of milieudoelstelling en dat 72% van generatie Z denkt dat verantwoord beleggen betere duurzaamheidsresultaten oplevert. 

Vijf jaar later kunnen we veilig stellen dat duurzaamheid een belangrijke factor is geworden voor beleggers - en daarmee van invloed is op hun inschatting over de winstgevendheid van een bedrijf op de lange termijn.  

80% van de bedrijven in de N100 rapporteert inmiddels over duurzaamheid. Een wereldwijd ESG-kader is dus eerder een kwestie van ‘wanneer’ dan ‘of’.  

De komende weken zoomen we middels een aantal blogs verder in op EGG. Waar zoeken beleggers naar in een ESG-rapportage? Hoe kun je je ESG-score verbeteren? 

Ontdek hoe CCH Tagetik je kan helpen bij het stroomlijnen van je ESG-rapportage en aanscherpen van je ESG-plannen. Neem gerust contact met ons op.  

Back To Top