Openbare databank voor Belgische rechtspraak

Sarah VAN VEEN, “Openbare databank voor Belgische rechtspraak. Een stand van zaken”, NjW 2022, afl. 461, 342-355.

Wanneer deze er zal komen en in welke concrete vorm, blijft voorlopig nog onduidelijk. Met de wet van 5 mei 2019 over de bekendmaking van vonnissen en arresten leek het startschot naar een integrale rechtspraakdatabank gegeven te zijn, maar de inwerkingtreding is al enkele malen uitgesteld.
 
Een integrale rechtspraakdatabank zou tegemoet komen aan een aantal bestaande problematieken en biedt interessante mogelijkheden op het vlak van de voorspelbaarheid van de rechtspraak door middel van data mining en machine learning. Of dit vervolgens een trend zal teweegbrengen naar minder gerechtelijke procedures valt nog af te wachten.
 
Wat het spanningsveld tussen het recht op openbaarheid en het recht op privacy betreft, heeft de wetgever reeds een aantal knopen doorgehakt. Zo staat een principiële anonimisering voorop voor alle personen die betrokken zijn bij een zaak, en kan bij de behandeling van de zaak achter gesloten deuren ook indirecte identificatie worden verhinderd door weglating van delen tekst uit de gerechtelijke beslissing. Toch blijven nog veel zaken onduidelijk. Komen rechtspersonen in aanmerking voor anonimisering? Moeten ook de namen van de rechters, griffiers en advocaten worden weggelaten? Op welke manier zal worden geanonimiseerd?
 
Voor andere praktische bekommernissen, zoals het bepalen van selectiecriteria en de praktische ontwikkeling, het beheer en onderhoud van de rechtspraakdatabank is er op heden nog geen wettelijk kader. Wel blijkt uit de goedkeuring van een overheidsopdracht voor het opzetten en technisch beheren van een centrale databank voor de vonnissen en arresten dat de Koning niet stilzit. 

Auteur: Sarah Van Veen