Państwo unitarne, państwo regionalne czy w kierunku federacji? Trzy koncepcje rozwiązania problemu budowy administracyjno-terytorialnej RP
dr hab. Lech Mażewski
jest profesorem w Wyższej Szkole Administracji i Biznesu im. Eugeniusza Kwiatkowskiego w Gdyni.
nr ORCID: 0000–0002–0662–2260
Państwo unitarne, państwo regionalne czy w kierunku federacji? Trzy koncepcje rozwiązania problemu budowy administracyjno-terytorialnej RP
W połowie 2019 r. zostały sformułowane trzy koncepcje dotyczące dalszej decentralizacji struktury i funkcjonowania Rzeczypospolitej Polskiej, nazwane: „Zdecentralizowana Rzeczpospolita”, „Polska samorządów” i „21 postulatów samorządowców dla Polski”. Każda z nich odnosi się w jakimś stopniu do problemu budowy administracyjno-terytorialnej państwa. Propozycje te były przedmiotem może nie tyle dyskusji, ile – niekiedy gwałtownych – polemik głównie o charakterze politycznym, a nie prawnoustrojowym. Celem artykułu jest analiza problematyki budowy administracyjno-terytorialnej państwa polskiego zawarta w wymienionych koncepcjach z odniesieniem się do treści przepisów art. 3, art. 15 i art. 16 oraz rozdz. VII Konstytucji RP, a ponadto z porównawczym uwzględnieniem rozwiązań istniejących w RP w latach 1920–1945.
Słowa kluczowe: państwo unitarne, państwo regionalne, państwo federalne, decentralizacja, reformy samorządu terytorialnego
Dr. Hab. Lech Mażewski
is a professor of the University of Business and Administration in Gdynia
A unitary state, a regional state or towards a federation? Three concepts for solving the problem of building an administrative and territorial Republic of Poland
Three concepts were formulated in the middle of 2019 regarding the further decentralization of the structure and functioning of the Republic of Poland, called: ‘The decentralized Republic of Poland’, ‘Poland of self-governments’ and ‘21 postulates of self-government officials for Poland’. Each of them applies to some extent to the problem of the administrative and territorial structure of the state. These proposals were the subject of perhaps not so much a discussion, but sometimes violent arguments, mainly of a political rather than a structural/legal nature. The objective of the article is to analyse the problems of the administrative and territorial structure of Poland contained in these concepts with reference to the content of the provisions of Article 3, Article 15 and Article 16, as well as chapter VII of the Polish Constitution and a comparative consideration of the solutions that existed in the Republic of Poland in 1920–1945.
Keywords: unitary state, regional state, federal state, decentralization, self-government reforms
Bibliografia:
Banaszak B., Prawo konstytucyjne, Warszawa 2017
Bandarzewski K., Wieloszczeblowość samorządu terytorialnego i jego komplementarność w ujęciu konstytucji, ustawodawstwa i orzecznictwa [w:] Samorząd terytorialny. Zasady ustrojowe i praktyka, red. P. Sarnecki, Warszawa 2005
Ciągwa J., Autonomia Śląska w okresie II Rzeczypospolitej [w:] Konstytucje Polski, t. 2, red. M. Kallas, Warszawa 1990
Cybichowski Z., Polskie prawo państwowe na tle uwag z dziedziny nauki o państwie i porównawczego prawa państwowego, t. 1, Warszawa 1925
Czapliński W., Wyrozumska A., Prawo międzynarodowe publiczne. Zagadnienia systemowe, Warszawa 2014
Czarny P., Konstytucyjna koncepcja gminy i jej realizacja w ustawodawstwie i orzecznictwie [w:] Samorząd terytorialny. Zasady ustrojowe i praktyka, red. P. Sarnecki, Warszawa 2005
Dąbek D., Zimmermann J., Decentralizacja poprzez samorząd terytorialny w ustawodawstwie i orzecznictwie pokonstytucyjnym [w:] Samorząd terytorialny. Zasady ustrojowe i praktyka, red. P. Sarnecki, Warszawa 2005
Ehrlich L., Prawo narodów, Kraków 1947
Elżanowski M., Maciołek M., Przybysz P., Region jako instytucja prawnoustrojowa, „Państwo i Prawo” 1990/8
Garlicki L., Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu, Warszawa 2015
Głowacki A., System polityczny Belgii, Szczecin 1995
Izdebski H., Samorząd terytorialny w II Rzeczypospolitej. Część I, „Samorząd Terytorialny” 1991/5, s. 39.
Komarnicki W., Polskie prawo polityczne (Geneza i system), Wilno 1922
Komarnicki W., Ustrój państwowy Polski współczesnej. Geneza i system, Wilno 1937
Konstytucja Belgii. Tekst jednolity z 14 lutego 1994, tłumaczenie i wstęp W. Skrzydło, Warszawa 1996
Konstytucja Hiszpanii z 27 grudnia 1978 znowelizowana 27 sierpnia 1992, wstęp i tłumaczenie T. Mołdawa, Warszawa 2008
Konstytucja Republiki Włoskiej, wstęp i tłumaczenie Z. Witkowski, Warszawa 2004
Konstytucja z dnia 17 marca 1921. Prawo polityczne od 2 października 1919 do 4 lipca 1921, wydał i objaśnił W.L. Jaworski, Kraków 1921
Kotulski M., Samorząd terytorialny w dwudziestoleciu międzywojennym, „Acta Universitatis Wratislaviensis. Prawo” 2019/327
Leśnodorski B., Dzieło Sejmu Czteroletniego (1788–1792). Studium historyczno-prawne, Warszawa 1951
Oniszczuk J., Samorząd terytorialny w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, Warszawa 2002
Polska samorządów. Silna demokracja, skuteczne państwo, red. D. Sześciło, Warszawa 2019, http://www.batory.org.pl/upload/files/Programy%20operacyjne/Masz%20Glos/Polska%20samorzadow.pdf
Prawo konstytucyjne, red. Z. Witkowski, Toruń 2013
Sarnecki P., Art. 3 [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. 5, red. L. Garlicki, Warszawa 2007
Skrzypczak T., „Państwo regionalne” – wybrane problemy autonomii terytorialnej we Włoszech i Hiszpanii, „Zeszyty Naukowe UJ. Prace z Nauk Politycznych” 1984/21
Suchecki W., Teoria federalizmu, Warszawa 1968
Tuleja P., Art. 3 [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, t. 1, Komentarz. Art. 1–86, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016
Witkowski Z., Ustrój konstytucyjny współczesnych Włoch w aktualnej fazie jego przemian 1989–2004, Toruń 2004
Zimmermann J., Prawo administracyjne, Warszawa 2016
prof. dr hab. Janusz Sługocki
jest profesorem w Instytucie Nauk Prawnych na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego.
nr ORCID: 0000-0002-4018-409X
Uwarunkowania prawne wojewódzkich programów opieki nad zabytkami
Artykuł traktuje o wojewódzkich programach opieki nad zabytkami. Od 2003 r. do zadań samorządu województwa należy opracowywanie i przyjmowanie wojewódzkich programów opieki nad zabytkami. Autor rozważył zagadnienia koncepcji zabytku w wojewódzkich programach opieki nad zabytkami. W opinii autora wiele problemów pozostało nadal nierozwiązanych, co znajduje również odzwierciedlenie w zróżnicowanej terminologii i wątpliwości, czy rzeczywiście chodzi tylko o „zabytki”, skoro programy te używają również innych terminów, np. „dziedzictwo”, „dziedzictwo kulturowe”, „dziedzictwo materialne”, „dziedzictwo niematerialne”. Autor zauważył, że w większości programów brakuje precyzji w rozróżnianiu pojęć „opieki nad zabytkami” i „ochrony zabytków”. Ponadto znaczna część ustaleń programu pełni funkcje koordynacyjne, głównie w dziedzinie ochrony dziedzictwa kulturowego (w tym ochrony zabytków), a nie w związku z rzeczywistymi problemami opieki nad zabytkami. Zdaniem autora podstawy prawne sporządzania wojewódzkich programów opieki nad zabytkami stanowią ramy dla tworzenia dokumentów mających istotne znaczenie dla kultury. Jednakże programy te nie mają precyzyjnie określonego charakteru, co powoduje poważne problemy praktyczne.
Słowa kluczowe: województwo, zabytki, opieka nad zabytkami, dziedzictwo kulturowe
Prof. Dr. Hab. Janusz Sługocki
is a professor of the Institute of Legal Studies at the Faculty of Law and Administration of the University of Szczecin.
Legal conditions of voivodship monument care programmes
The article addresses the legal conditions of voivodship monument care programmes. The voivodship self-government’s tasks have included the development and acceptance of voivodship monument care programmes since 2003. The author considered the matter of the concept of a monument in the voivodship monument care programmes. According to the author, numerous problems remain unresolved, which is also reflected in the varied terminology and doubts as to whether it is really only about ‘monuments’, as these programmes also use other terms, such as ‘heritage’, ‘cultural heritage’, ‘tangible heritage’ and ‘intangible heritage’. The author noted that most programmes are lacking precision in making a distinction between the concepts of ‘care for monuments’ and ‘protection of monuments’. Additionally, a substantial part of the programme’s arrangements have coordination functions, mainly with regard to the protection of cultural heritage (including monument protection) instead of the actual problems of monument care. According to the author, the legal basis for preparing voivodship monument care programmes is the framework for creating documents of particular importance to culture. However, these programmes are not of a precisely specified nature, which creates serious practical problems.
Keywords: voivodship, monuments, monument care, cultural heritage
Bibliografia:
Dobosz P., Znaczenie pojęcia dziedzictwa kulturowego dla działań polskiej administracji publicznej wobec integracji europejskiej [w:] Administracja publiczna i prawo administracyjne wobec integracji europejskiej, red. J. Sługocki, Szczecin 2003
Pruszyński J., Dziedzictwo kultury Polski. Jego straty i ochrona prawna, t. 1, Kraków 2001
Purchla J., W stronę systemu ochrony dziedzictwa kulturowego w Polsce, „Zarządzanie Publiczne” 2010/2
Schmidt P., Program opieki nad zabytkami jako forma polityki administracji samorządowej [w:] Województwo – region – regionalizacja 15 lat po reformie terytorialnej i administracyjnej, red. J. Korczak, Wrocław 2013
Sługocki J., Opieka nad zabytkiem nieruchomym. Problemy administracyjnoprawne, Warszawa 2017
Sługocki J., Samorząd terytorialny a kultura: zagadnienia administracyjnoprawne, Bydgoszcz 1998
Zeidler K., Prawo ochrony dziedzictwa kultury, Warszawa 2007
Aneta Gęsiarz-Krasucka
jest radcą prawnym, zastępcą Dyrektora Departamentu Organizacji ds. Prawnych w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Mazowieckiego w Warszawie.
Marcin Wielgolaski
jest radcą prawnym w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Mazowieckiego w Warszawie.
Wybrane zagadnienia dotyczące miejsca i roli jednostek samorządu terytorialnego w obszarze ochrony zdrowia w świetle wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 20 listopada 2019 r. (K 4/17)
Artykuł komentuje wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 20.11.2019 r. w sprawie K 4/17. Autorzy prezentują tezę, że wyrok ten stanowi kamień milowy w obszarze finansowania ochrony zdrowia i odpowiedzialności jednostek samorządu terytorialnego w tym zakresie. Autorzy podejmują próbę oceny zakresu potencjalnych skutków prawnych wyroku. Ponadto komentują zawarte w uzasadnieniu tezy Trybunału, w tym bezpośrednie wskazówki dla ustawodawcy, mówiące o tym, jak powinien być zorganizowany system finansowania ochrony zdrowia, aby można było uznać go za zgodny z normami Konstytucji RP.
Słowa kluczowe: ochrona zdrowia, Konstytucja RP, jednostki samorządu terytorialnego, samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej
Aneta Gęsiarz-Krasucka
is a legal counsel, deputy director of the Legal Organization Department at the Marshal’s Office of the Mazowieckie Voivodship in Warsaw.
Marcin Wielgolaski
is a legal counsel at the Marshal’s Office of the Mazowieckie Voivodship in Warsaw.
Selected issues regarding the place and role of self-government units in the area of healthcare in the light of the judgment of the Constitutional Tribunal of 20 November 2019 (K 4/17)
The article comments on the ruling of the Constitutional Tribunal of 20/11/2019, Ref. K 4/17. The authors present the thesis that this judgment is a milestone in the financing of healthcare and the responsibility of the territorial self-government units in this respect. They attempt to assess the scope of the potential legal effects of the judgment. They also comment on the Tribunal’s arguments contained in the justification, including the direct guidelines for the lawmakers on how the healthcare financing system should be organized so that it can be considered compatible with the provisions of the Polish Constitution.
Keywords: healthcare, Polish Constitution, territorial self-government units, independent public health centres
Bibliografia:
Dercz M., Rek T., Ustawa o zakładach opieki zdrowotnej. Komentarz, Warszawa 2010
Majewski K., Majewska P., Legalność jako kryterium nadzoru nad samorządem terytorialnym – ius czy lex?, „Roczniki Administracji i Prawa” 2016/1
Wierzbica A., Glosa do wyroku SN z dnia 28 lutego 2006 r., II PK 189/05, „Przegląd Prawa Publicznego” 2008/2
dr hab. Tomasz Wołowiec
jest profesorem w Instytucie Administracji Publicznej, Biznesu i Zarządzania w Wyższej Szkole Ekonomii i Innowacji w Lublinie.
nr ORCID: 0000-0002-7688-4231
Wysokość stawek i ulgi podatkowe w podatkach lokalnych a zachowania podatników prowadzących działalność gospodarczą
Celem artykułu jest ocena roli i znaczenia preferencji podatkowych w podatkach majątkowych (tj. podatku od nieruchomości i środków transportu) w determinowaniu decyzji podatników w zakresie lokalizacji (lub zmiany lokalizacji) miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. Dodatkowym celem jest ocena roli i znaczenia strategii podatkowej gminy w kształtowaniu zachowań konkurencyjnych podatników podatku od nieruchomości i środków transportowych.
Słowa kluczowe: podatek od nieruchomości, podatek od środków transportu, ulgi, zwolnienia, konkurencyjność
Dr. Hab. Tomasz Wołowiec
is a professor of the Institute of Public Administration, Business and Management at the University of Economics and Innovation in Lublin (WSEI).
Tax rates and tax relief in local taxes compared with the behaviour of taxpayers doing business
The objective of the article is to assess the role and significance of tax preferences in property taxes (i.e. property tax and vehicle tax) in determining taxpayers’ decisions regarding the place (or change of place) of doing business. An additional objective is to assess the role and significance of the municipality’s tax strategy in shaping the competitive behaviour of taxpayers of property tax and vehicle tax.
Keywords: property tax, vehicle tax, tax relief, exemptions, competitiveness
Bibliografia:
Analiza atrakcyjności inwestycyjnej regionu w świetle współczesnych trendów. Opracowanie analiz zawierających rekomendacje dotyczące pożądanych działań dla zwiększania atrakcyjności gospodarczej regionu, projekt „Analizy, badania i prognozy na rzecz Strategii Rozwoju Województwa Dolnośląskiego” [POKL.08.01.04–02–003/08] współfinansowanego przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, Wrocław 2010
Atrakcyjność inwestycyjna polskich regionów: w poszukiwaniu nowych miar, red. H. Godlewska-Majkowska, Warszawa 2008
Atrakcyjność inwestycyjna regionów i podregionów Polski 2008, red. T. Kalinowski, Gdańsk 2008
Bassanini A., Scarpetta S., The Driving Forces of Economic Growth: Panel Data Evidence for the OECD Countries, „OECD Economic Studies” 2001/2
Bończak-Kucharczyk E., Herbst K., Chmura K., Jak władze lokalne mogą wspierać przedsiębiorczość, Warszawa 1998
Cashin P., Government Spending, Taxes, and Economic Growth, „IMF Working Papers. International Monetary Fund” 1994/92
Dziemianowicz W., Mackiewicz M., Malinowska E., Misiąg W., Tomalak M., Wspieranie przedsiębiorczości przez samorząd terytorialny, Warszawa 2000
Engen E., Skiner J., Taxation and Economic Growth [w:] Tax Policy in the Real World, Cambridge 1999
Felis P., Rosłaniec H., The Application of Tax on Means of Transport in Local Tax Policy in Poland. Evidence of City Counties, „Journal of Management and Financial Sciences” 2017/28
Fiedoruk B., Władztwo podatkowe organów stanowiących w zakresie stawek podatku od nieruchomości w miastach na prawach powiatu województwa mazowieckiego [w:] Podatki i opłaty w samorządzie terytorialnym. Aspekty prawne i finansowe – wybrane zagadnienia, red. P. Chojnacki, S. Fundowicz, P. Możyłowski, T. Smietanka, Radom 2017
Filipiak B.Z., Skutki udzielania ulg, umorzeń i zwolnień przez organy podatkowe gmin, „Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia” 2016/5
Filipiak B.Z., Strategie podatkowe wobec podatków lokalnych jako element optymalizacji podatkowej w przedsiębiorstwie, „Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia” 2014/68
Finanse publiczne i prawo finansowe, red. C. Kosikowski, E. Ruśkowski, Warszawa 2003
Fliegier M., Źródła przewagi konkurencyjnej gmin warunkujące rozwój gospodarki lokalnej: studium przypadku, „Ekonomiczne Problemy Usług” 2010/58
Folster S., Henrekson M., Growth and the public sector: a critique of the critics, „European Journal of Political Economy” 1999/2
Galiński P., Znaczenie preferencji podatkowych w podatku od nieruchomości dla budżetów jednostek samorządu terytorialnego, „Podatki i Opłaty Lokalne” 2016/11
Gomułowicz A., Małecki J., Podatki i prawo podatkowe, Warszawa 2004
Grodzka D., Instrumenty wspierania działalności przedsiębiorstw przez jednostki samorządu terytorialnego, „Studia Biura Analiz Sejmowych” 2008/16
Jamroży M., Podatkowe instrumenty wspierania rozwoju przedsiębiorstw, „Studia Biura Analiz Sejmowych” 2008/16
Kamiński R., Stymulowanie rozwoju gospodarczego, Warszawa 2003
Kohut-Jaworska M., Modele stymulowania lokalnego rozwoju gospodarczego oparte na finansowym instrumentarium samorządu gminnego, „Finanse. Czasopismo Komitetu Nauk o Finansach PAN” 2009/1
Leach G., The negative Impact of taxation on Economic Growth, New Edition, REFORM, 2003.
Leibfritz W., Thornton J., Bibbee A., Taxation and Economic Performance, „OECD Working Papers” 1997/176
Levine R., Renelt D., A Sensitivity Analysis of Cross – Country Growth Regressions, „The American Economic Review” 1992/4
Mendoza E., Milesi-Feretti G.M., Asea P., On the ineffectivness of tax policy in altering long-run growth: Herberger’s superneutrality conjecture, „Journal of Public Economics” 1997/66
Mickiewicz T., Rodzinka J., Skica T., Lokalne i regionalne czynniki wsparcia przedsiębiorczości. Klasteryzacja, promocja, doradztwo i lokalny kapitał społeczny, Warszawa 2015
Mickiewicz T., Zbierowski P., Inglot-Brzęk E., Rodzinka J., Skica T., Dzyuma-Zaremba U., Harysym R., Wielowymiarowa ocena skuteczności działań JST w zakresie wspierania przedsiębiorczości. Wnioski na tle stosowanych rozwiązań oraz zalecenia służące zwiększeniu skuteczności stosowanych przez JST instrumentów wsparcia przedsiębiorczości, projekt finansowany ze środków NCN (DEC-2013/11/B/HS4/01022), Rzeszów 2016
Morawski W., Ulgi i zwolnienia podatkowe [w:] Prawo podatkowe. Teoria. Instytucje. Funkcjonowanie, red. B. Brzeziński, Toruń 2009
Nowak I., Umorzenie zaległości podatkowych jako ulga w spłacie zobowiązań podatkowych w województwie świętokrzyskim, „Studia i Materiały. Miscellanea Oeconomicae” 2014/3
Nykiel W., Ulgi i zwolnienia w konstrukcji prawnej podatku, Warszawa 2002
Ociesa M., Zarządzanie podatkami lokalnymi gminie na przykładzie podatku od nieruchomości, „Zeszyty Naukowe Politechniki Częstochowskiej” 2016/24
Okraszewska A., Brzeziński I., Kwiatkowski J., Lokalny rozwój gospodarczy w kontekście wstąpienia Polski do Unii Europejskiej, Warszawa 2002
Podatek od nieruchomości 25 lat ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, Warszawa 2016
Preferencje podatkowe w Polsce, Warszawa 2010
Raszkowski A., Atrakcyjność Inwestycyjna Regionów – wybrane zagadnienia, „Ekonomia” 2011/5
Skica T., Instrumenty wspierania przedsiębiorczości przez samorząd terytorialny (na przykładzie gmin woj. Podkarpackiego), „Samorząd Terytorialny” 2008/1–2
Skica T., Samorządy a rozwój przedsiębiorczości. Instrumenty wspierania przedsiębiorczości przez samorząd terytorialny na przykładzie gmin województwa podkarpackiego, Rzeszów 2009
Skica T., Bem A., Rola samorządu terytorialnego w procesach stymulowania przedsiębiorczości, „Studia Regionalne i Lokalne” 2014/1
Skica T., Bem A., Daszyńska-Żygadło K., The role of local government in the process of entrepreneurship development, „e-Finanse” 2013/4
Skica T., Inglot-Brzęk E., Zróżnicowanie efektów stosowania instrumentów wsparcia przedsiębiorczości przez samorząd terytorialny z uwagi na kryterium kategorii rodzajowej gminy, „Samorząd Terytorialny” 2017/6
Skica T., Kiebała A., Wołowiec T., Czy redukcja stawek w podatku od środków transportowych realizuje stymulacyjną funkcje opodatkowania?, „Samorząd Terytorialny” 2011/7–8
Skica T., Kiebała A., Wołowiec T., Jakie działania winien podjąć Prezydent Miasta Rzeszowa, jako organ podatkowy, aby zwiększyła się w Rzeszowie liczba podatników podatku od środków transportowych, Rzeszów 2010
Skica T., Kiebała A., Wołowiec T., Stymulowanie lokalnej konkurencyjności gmin na przykładzie podatku od środków transportowych, „Studia Regionalne i Lokalne” 2011/2
Skica T., Rodzinka J., Harasym R., Impact of Financial Policies of Local Authorities on Entrepreneurship: Comprehensiveness of Policy Matters [w:] Contemporary Trends and Challenges in Finance. Springer Proceedings in Business and Economics. red. K. Jajuga, L. Orlowski, K. Staehr, Amsterdam 2017
Słomińska B., Gmina w procesach stymulowania przedsiębiorczości, „Samorząd Terytorialny” 2007/3
Sprawozdania z wykonania budżetu państwa w latach 2010–2018. Informacja o wykonaniu budżetów jednostek samorządu terytorialnego, Rada Ministrów, Warszawa 2019
Swianiewicz P., Łukomska J., Local Tax Competition in Poland?, „Miscellanea Geographica – Regional Studies on Development” 2016/3
Wołowiec T., Finansowe instrumenty wspierania przedsiębiorczości przez gminy, „Studia Regionalne i Lokalne” 2005/1
Wołowiec T., Formy i sposoby aktywizacji gospodarczej polskich gmin uzdrowiskowych a rozwój regionalny, „Studia Regionalne i Lokalne” 2002/3
Wołowiec T., Podatkowe instrumenty wspierania przedsiębiorczości w powiecie nowosądeckim i limanowskim, badania statutowe Zakładu Ekonomii WSB-NLU w 2008 r., niepubl.
Wołowiec T., Ahmed-Skrzypek S., Skuteczność działań JST w zakresie wspierania przedsiębiorczości, badania statutowe Zakładu Finansów i Rachunkowości Wyższej Szkoły Ekonomii i Innowacji w Lublinie w latach 2016–2017, niepubl.
Zalewski A., Ekonomika rozwoju lokalnego (wybrane zagadnienia) [w:] Samorząd terytorialny a rozwój lokalny, red. M. Majchrzak, A. Zalewski, Warszawa 1996
dr Lech Gniady
jest wykładowcą na Wydziale Prawa Uniwersytetu Humanistycznospołecznego SWPS.
nr ORCID: 0000-0002-0501-0254
Stosowanie milczącego załatwienia sprawy administracyjnej w ramach realizacji kompetencji jednostek samorządu terytorialnego
Stosowane w polskim prawie administracyjnym niejednolite instytucje oparte na milczeniu władzy przez niemalże wiek funkcjonowały rozproszone w wielu ustawach z zakresu materialnego prawa publicznego. Począwszy od 1.06.2017 r. milczące załatwienie sprawy administracyjnej jest rozwiązaniem kodeksowym, które w zamiarze ustawodawcy ma stanowić alternatywny dla decyzji administracyjnej sposób załatwienia sprawy administracyjnej. Ponieważ jednak nowelizacji Kodeksu postępowania administracyjnego nie towarzyszyły zmiany wielu aktów prawa materialnego, powstaje istotne pytanie o relację nowych przepisów proceduralnych do norm odnoszących się do skutków milczenia administracji, rozsianych po ustawach materialnoprawnych. Co więcej, z uwagi na ograniczenie zastosowania tej instytucji wyłącznie do spraw, gdy ustawa wyraźnie tak stanowi – autor stawia pytanie o to, na ile nowe przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego należy stosować odnośnie do istniejących w prawie materialnym przypadków milczącej zgody.
Słowa kluczowe: samorząd terytorialny, milczenie administracji, milcząca zgoda, milczące załatwienie sprawy
Dr. Lech Gniady
is a lecturer at the Faculty of Law of the SWPS University of Social Sciences and Humanities.
The application of tacit settlement of administrative matters within the framework of implementing the competence of territorial self-government units
The non-uniform institutions applied in Polish administrative law, which are based on the silence of the authority, functioned for almost a century, distributed in many acts of substantive public law. Since 1 June 2017, the tacit settlement of an administrative matter is a solution contained in the Administrative Procedures Code, which, according to the intention of the lawmakers, is to constitute an alternative method of settling an administrative matter to an administrative decision. However, as the amendment to the Administrative Procedures Code was not accompanied by changes to many acts of substantive law, an important question arises about the relationship of the new procedural regulations to the norms related to the effects of the silence of the administration, scattered over acts of substantive law. Furthermore, due to the limitation on the application of this institution to only cases for which the act clearly provides – the author asks the question of the extent to which the new provisions of the Administrative Procedures Code should be applied to cases of tacit consent which exist under substantive law.
Keywords: territorial self-government, silence of the administration, tacit consent, tacit settlement of a matter
Bibliografia:
Gajewski S., Kodeks postępowania administracyjnego. Nowe instytucje. Komentarz do rozdziałów 5a, 8a, 14 oraz działów IV i VIIIa KPA, Legalis 2018
Kmieciak Z., Zakres stosowania przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego o milczącym załatwieniu sprawy, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2019/5
Knysiak-Sudyka H., Zakres stosowania przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego, o milczącym załatwieniu sprawy – problemu interpretacyjne [w:] Milczące załatwienie sprawy przez organ administracji publicznej, red. Z. Kmieciak, M. Gajda-Durlik, Warszawa 2019
Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, red. M. Wierzbowski, R. Hauser, Legalis 2018
Kumaniecki K., Zarys austryackiego prawa budowlanego, ze szczególnym uwzględnieniem galicyjskiego ustawodawstwa, Kraków 1914
Lewicki M., Zakres stosowania przepisów o milczącym załatwieniu sprawy [w:] Milczące załatwienie sprawy przez organ administracji publicznej, red. Z. Kmieciak, M. Gajda-Durlik, Warszawa 2019
Seiller B., Quand les exceptions infirment (heureusement) la règle: le sens du silence de l’administration, RFDA 2014
Staniszewska L., Milczenie organów administracji jako instytucja materialnego i procesowego prawa administracyjnego, „Studia Prawa Publicznego” 2018/2
Wasiutyński B., Milczenie władz administracyjnych, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1926/6
Wróbel A., Jaśkowska M., Wilbrandt-Gotowicz M., Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, LEX 2019
Wróblewski J., Wstęp do prawoznawstwa, Łódź 1978
dr Dominik J. Kościuk
jest adiunktem w Katedrze Prawa Administracyjnego na Wydziale Prawa Uniwersytetu w Białymstoku, etatowym członkiem Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Białymstoku
nr ORCID: 0000-0002-2695-8212
Dom jednorodzinny na wsi – dopuszczalność lokalizowania zabudowy jednorodzinnej i zagrodowej a zasada dobrego sąsiedztwa
Zachowanie ładu przestrzennego stanowi kluczową zasadę planowania i zagospodarowania przestrzennego, toteż w pierwszej kolejności ustawodawca uzależnił wydanie decyzji o warunkach zabudowy od spełnienia przesłanki polegającej na tym, aby co najmniej jedna działka sąsiednia dostępna z tej samej drogi publicznej była zabudowana w sposób pozwalający na określenie wymagań dotyczących nowej zabudowy w zakresie tzw. zasady dobrego sąsiedztwa. Dotychczasowa praktyka sądów administracyjnych oraz organów administracji właściwych w sprawach ustalania warunków zabudowy wskazuje natomiast wyraźnie na niejednolitość orzeczniczą w okolicznościach konkretnej sprawy, gdy w obszarze oddziaływania mamy do czynienia – na działkach sąsiednich – z typową zabudową zagrodową, gdzie większość zabudowań to budynki o przeznaczeniu rolniczym (inwentarskie, gospodarskie itp.), prowadzona jest tam działalność stricte rolnicza (hodowla, uprawy itp.), a inwestor ma zamiar uzyskać warunki zabudowy dla przedsięwzięcia polegającego na budowie domu jednorodzinnego. W artykule autor stawia pytanie o słuszność lokalizowania zabudowy jednorodzinnej wśród dominującej zagrodowej (i odwrotnie), a tym samym podejmuje próbę wykazania, czy takie lokalizowanie będzie odpowiadało zasadzie dobrego sąsiedztwa.
Słowa kluczowe: dobre sąsiedztwo, zabudowa zagrodowa, zabudowa jednorodzinna, warunki zabudowy, planowanie i zagospodarowanie przestrzenne
Dr. Dominik J. Kościuk
is an assistant professor of the Chair of Administrative Law at the Faculty of Law of the University of Bialystok, a full-time member of the Self-Government Board of Appeal in Białystok.
Single-family house in the countryside – admissibility to set a location for a single-family development and farm buildings and the principle of good neighbourliness
The preservation of spatial order is a key principle of spatial planning and development, so, in the first instance, the lawmakers made issuing the planning permission decision contingent on satisfying the condition that at least one neighbouring plot of land, which is accessible from the same public road, is developed in such a way as to enable the specification of the requirements regarding new developments in the so-called principles of good neighbourliness. The practice to date of the administrative courts and administrative bodies which have the competence for determining the conditions for development, however, clearly indicates the non-uniformity of case law in the circumstances of a particular case, when, in terms of the impact, we are dealing – on neighbouring plots – with typical farm buildings, where most of the buildings are agricultural buildings (livestock, utility buildings, etc.), where strictly agricultural activities (rearing, cultivation, etc.) is conducted, while the investor intends to obtain planning permission for a project involving the construction of a single-family house. In the article, the author asks the question of the correctness of setting the location of a single-family house among the dominant homestead (and vice versa), and therefore attempts to demonstrate that such a location will comply with the principle of good neighbourliness.
Keywords: good neighbourliness, farm developments, single-family housing development, planning permission, planning and spatial development
Bibliografia:
Fogel A., Instytucja „dobrego sąsiedztwa” przy ustalaniu warunków zabudowy – ewolucja poglądów doktryny i orzecznictwa, „Człowiek i Środowisko” 2010/34
Izdebski H., Zachariasz I., Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Komentarz, LEX 2013
Judecki T., Ochrona gruntów rolnych w procesie ustalania warunków zabudowy, „Nowe Zeszyty Samorządowe” 2010/6
Jurek M., Odpowiedź na pytanie: Rolnik będący podatnikiem VAT, chce wykonywać usługi dla innych rolników np. kombajnowe i suszenie zboża. Czy może wykonywać to na dotychczasowych zasadach jako działalność rolniczą, czy musi otworzyć działalność gospodarczą?, https://sip.lex.pl/#/question-and-answer/621058431/czy-wykonywanie-przez-rolnika-uslug-na-rzecz-innych-rolnikow-stanowi-dzialalnosc-rolnicza?keyword=Dzia%C5%82alno%C5%9B%C4%87%20rolnicza%20-%20definicja&cm=STOP
Kaczor J., Zabudowa zagrodowa – analiza podstawowych problemów, „Nowe Zeszyty Samorządowe” 2013/2
Niewiadomski Z., Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne. Komentarz, Warszawa 2009
Nowak M.J., Zasady „dobrego sąsiedztwa” i „kontynuacji funkcji zabudowy i zagospodarowania terenu” w decyzjach o warunkach zabudowy, „Radca Prawny” 2011/2
Pawczuk-Pisz D., Wymagania dotyczące nowej zabudowy w sytuacji braku planu miejscowego, „Nowe Zeszyty Samorządowe” 2008/6
Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne. Komentarz, red. Z. Niewiadomski, Warszawa 2016
Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Komentarz aktualizowany, red. A. Plucińska-Filipowicz, M. Wierzbowski, LEX 2018
dr inż. arch. Tomasz Zaborowski
jest adiunktem w Katedrze Geografii Miast i Planowania Przestrzennego na Wydziale Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego oraz projektantem w Miejskiej Pracowni Urbanistycznej w Radomiu.
nr ORCID: 0000-0001-9656-5169
Iga Zaborowska
jest radcą prawnym.
Uwarunkowania prawne istnienia obowiązku sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszarów, na których mogą być lokalizowane wielkopowierzchniowe obiekty handlowe, oraz dla obszarów wymagających przeprowadzenia scalenia i podziału nieruchomości
Obowiązek sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla wyznaczonych w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego obszarów wymagających przeprowadzenia scaleń i podziałów nieruchomości oraz obszarów, na których mogą być lokalizowane obiekty handlowe o powierzchni sprzedaży powyżej 2.000 m2, stanowi przedmiot kontrowersji prawnych i branżowych. Przepisy regulujące obie te kwestie do czasu nowelizacji ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z 25.09.2015 r. były bardzo podobne. Wykładnia przepisów, przeprowadzona w oparciu o analizę zasadności oraz logiki wykładni Naczelnego Sądu Administracyjnego, doprowadziła autorów do odpowiedzi na pytanie, czy sporządzenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla omawianych obszarów powinno się uznać za obowiązkowe. Autorzy wykazują, że podobieństwo regulacji nie miało odzwierciedlenia w postaci spójności orzecznictwa w obu badanych kwestiach.
Słowa kluczowe: miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, scalenie i podział nieruchomości, wielkopowierzchniowe obiekty handlowe
Dr. Inż. Arch. Tomasz Zaborowski
is an assistant professor at the Seat of Urban Geography and Spatial Planning at the Faculty of Geography and Regional Studies of the University of Warsaw and designer at the City Urban Planning Studio in Radom.
Iga Zaborowska
is a legal counsel.
Legal conditions for the existence of an obligation to prepare a land use plan for areas where large-scale retail buildings can be located, and for areas requiring consolidation and division of property
The obligation to prepare a land use plan in line with the structure plan requiring the consolidation and division of properties and areas where retail buildings with retail space of over 2,000 m2 may be located is a matter of legal and sectoral controversy. The provisions governing both of these issues were very similar until the amendment to the Act on spatial planning and development of 25 September 2015. The interpretation of the regulations, based on an analysis of the legitimacy and logic of the interpretation of the Supreme Administrative Court, led the authors to the response to the question of whether the preparation of a land use plan for the areas in question should be considered obligatory. The authors demonstrate that the similarity of the regulations was not reflected in the consistency of the jurisprudence on both issues examined.
Keywords: land use plan, consolidation and division of real property, large-scale retail buildings
Bibliografia:
Bator M., Okoliczności determinujące obowiązek sporządzenia planu miejscowego, „Problemy Planistyczne” 2019/1
Bielska A., Barcikowska P., Witkowska M., Scalenie i podział nieruchomości jako proces wspomagający planowanie przestrzenne na przykładzie wybranych obszarów, „Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich” 2013/2
Kosicki A., Plucińska-Filipowicz A., Lokalizacja wielkopowierzchniowych obiektów handlowych, „Samorząd Terytorialny” 2013/7–8
Morawski L., Zasady wykładni prawa, Toruń 2010
Opałek K., Wróblewski J., Zagadnienia teorii prawa, Warszawa 1969
Ostrowska A., Lokalizacja inwestycji w postaci wielkopowierzchniowych obiektów handlowych oraz obiektów i urządzeń przeznaczonych do wytwarzania energii alternatywnej a obowiązek sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego – głos w dyskusji, „Samorząd Terytorialny” 2013/7–8
Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne. Komentarz, red. Z. Niewiadomski, Warszawa 2011
Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Komentarz, red. M. Wierzbowski, A. Plucińska-Filipowicz, LEX 2019
Zieliński M., Wykładnia prawa. Zasady –- reguły –- wskazówki, Wolters Kluwer, Warszawa 2017
Bartłomiej Zydel
jest doktorantem w Katedrze Prawa Administracyjnego i Samorządu Terytorialnego na Wydziale Prawa i Administracji UKSW w Warszawie, ekspertem w Dziale Monitoringu Prawnego i Ekspertyz w Biurze Związku Powiatów Polskich.
nr ORCID: 0000-0003-0364-0014
Zeroemisyjny publiczny transport zbiorowy a decentralizacja – na przykładzie transportu miejskiego
Zeroemisyjny publiczny transport zbiorowy to określenie związane co do zasady z funkcjonowaniem autobusów zeroemisyjnych i ich wykorzystaniem w komunikacji miejskiej. Ustawa o elektromobilności i paliwach alternatywnych nałożyła na jednostki samorządu terytorialnego wiele obowiązków związanych zarówno z samym wykorzystaniem takich autobusów (poziomem ich wykorzystania), jak i czynnościami analitycznymi, które go dotyczą. Artykuł ma na celu zestawienie wprowadzonych obowiązków z konstytucyjną zasadą decentralizacji władzy publicznej oraz ściśle z nią związanymi dwiema innymi zasadami: pomocniczości i samodzielności jednostek samorządu terytorialnego.
Słowa kluczowe: elektromobilność, zeroemisyjny, transport zbiorowy, samorząd terytorialny, decentralizacja
Bartłomiej Zydel
is a doctoral student at the Department of Administrative and Self-Government Law at the Faculty of Law and Administration of the Cardinal Stefan Wyszyński University in Warsaw, an expert in the Department of Legal Monitoring and Expert Studies at the Office of the Association of Polish Counties.
Zero-emission public transport and decentralization using the example of local transport
Zero-emission public transport is a term that is, in principle, associated with the operation of zero-emission buses and their use in public transport. The Act on electromobility and alternative fuels has imposed numerous obligations on self-government units related to both the use of such buses (the level of their use) and analytical activities that apply to it. The objective of the article is to compare the obligations that were introduced with the constitutional principle of decentralization of public authority and two other principles strictly related to it: subsidiarity and independence of self-government units.
Keywords: electromobility, zero-emission, public transport, territorial self-government, decentralization
Bibliografia:
Boć J., Błaś A., Stosunki ustrojowo-prawne między podmiotami administrującymi [w:] Prawo administracyjne, red. J. Boć, Wrocław 1996
Dulak M., Jakubowski B., Publiczny transport zbiorowy. Studium upadku, https://klubjagiellonski.pl/2018/04/17/publiczny-transport-zbiorowy-w-polsce-studium-upadku/ (dostęp: 26.11.2019 r.)
Dybowski M., Ronalda Dworkina koncepcja zasad prawa, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2001/3
Izdebski H., Prawo do samorządu – prawo obywateli i prawo mieszkańców, „Samorząd Terytorialny” 2018/10
Izdebski H., Samorząd terytorialny. Podstawy ustroju i działalności, Warszawa 2013
Jeżewski J., Dekoncentracja terytorialna administracji jako zasada prawa administracyjnego we Francji, Wrocław 2004
Kornberger-Sokołowska E., Decentralizacja finansów publicznych a samodzielność finansowa jednostek samorządu terytorialnego, Warszawa 2001
Matczak M., Kompetencja [w:] System Prawa Administracyjnego, t. 1, Instytucje prawa administracyjnego, red. R. Hauser, A. Wróbel, Z. Niewiadomski, Warszawa 2015, Legalis
Szlachetko J.H., Trwałość decentralizacji władzy publicznej – pomiędzy konstytucyjną zasadą a ustawową praktyką, „Samorząd Terytorialny” 2018/10
dr Marcin Wojewódka
jest wiceprezesem Zarządu Instytutu Emerytalnego w Warszawie.
mec. Kornel Kowalski
jest ekspertem w Instytucie Emerytalnym w Warszawie.
Proces wprowadzania pracowniczych planów kapitałowych na podstawie przepisów ustawy z 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych w jednostkach samorządu terytorialnego
Jednostki sektora finansów publicznych od początku 2021 r. będą miały obowiązek tworzenia pracowniczych planów kapitałowych (PPK). To duże wyzwanie organizacyjne stojące przed jednostkami samorządu terytorialnego i ich związkami, samorządowymi zakładami budżetowymi oraz niektórymi samorządowymi osobami prawnymi. Wprowadzanie PPK jest procesem wysoce sformalizowanym, dlatego warto skorzystać z pierwszych doświadczeń zebranych podczas wdrażania PPK u pracodawców spoza sektora finansów publicznych, którzy byli zobowiązani do utworzenia PPK w IV kwartale 2019 r. W artykule zawarto najistotniejsze informacje o PPK, które mogą stanowić pomoc w dobrym przygotowaniu się do wyzwania wdrożenia PPK w jednostce sektora finansów publicznych. Przed kierownikami jednostek sektora finansów publicznych oraz osobami odpowiedzialnymi w nich za sprawy zatrudnieniowe oraz przeprowadzanie postępowań na dostawy usług stanie w niedługim czasie poważne wyzwanie w zakresie wprowadzenia PPK w ich zakładach pracy, w szczególności w zakresie zgodnego z prawem wyboru instytucji finansowej zarządzającej PPK. Wskazane w artykule niektóre zagadnienia prawne składają się na proces tworzenia PPK w przypadku jednostki sektora finansów publicznych, mimo że pierwsze wpłaty do PPK będą dokonywane dopiero w 2021 r., i powodują, że już teraz należy rozpocząć przygotowania oraz zaplanować ten proces. Warto też skorzystać z doświadczeń dużych pracodawców sektora niepublicznego po to, żeby proces ten przebiegł nie tylko sprawnie i zgodnie z prawem, ale także w najlepszym interesie uczestników PPK oraz samej jednostki sektora finansów publicznych.
Słowa kluczowe: pracownicze plany kapitałowe, emerytura, instytucja finansowa, wybór oferenta, jednostki sektora finansów publicznych
Dr. Marcin Wojewódka
is the vice-president of the Management Board of the Pension Institute in Warsaw.
Counsellor Kornel Kowalski
is an expert at the Pension Institute in Warsaw.
The process of introducing employee equity plans based on the provisions of the Act of 4 October 2018 on employee equity plans in territorial self-government units
From the beginning of 2021, public finance sector units will be required to establish employee equity plans (EEP). This is a major organizational challenge for territorial self-government units and their unions, self-government budget establishments and certain self-government legal entities. The introduction of the EEP is a highly formalized process, which is why it is worth taking advantage of the first experiences obtained during the implementation of the EEP at employers from outside the public finance sector, who were obliged to create the EEP in the fourth quarter of 2019. The article contains the most important information about EEP, which can help properly prepare for the challenge of implementing the EEP in the public finance sector unit. The managers of the public finance sector units and the people responsible for employment issues and for handling proceedings for the provision of services will shortly become a serious challenge to the introduction of an EEP at their places of work, in particular with regard to the lawful choice of financial institution managing the EEP. Certain elements specified in the article make up the process of creating an EEP in the case of a public finance sector unit, even though the first payments to the EEP will only be made in 2021 and mean that preparations and the planning of this process need to start now. It is also worth taking advantage of the experience of large non-public sector employers to ensure that this process runs not only efficiently and lawfully, but also in the best interest of the participants of the EEP and the public finance sector unit itself.
Keywords: employee equity plans, pension, financial institution, choice of bidder, public finance sector units
Bibliografia:
Jakubowski S., Prusik A., Pracownicze plany kapitałowe. Komentarz, Warszawa 2019
Kolek A., Prusik A., Sobolewski O., Wojewódka M., Pracownicze plany kapitałowe. Kompendium dla pracodawców, Warszawa 2019
Kolek A., Sobolewski O., System emerytalny 2020, Warszawa 2019
Kolek A., Sobolewski O., Wojewódka M., Pracownicze plany kapitałowe – kompendium dla podmiotów zatrudniających, Warszawa 2018
Ustawa o finansach publicznych. Ustawa o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Komentarz, red. W. Misiąg, Warszawa 2019
Wojewódka M., Pracownicze plany kapitałowe. Obowiązki pracodawcy 2019, Warszawa 2018
Wojewódka M., Ustawa o pracowniczych planach kapitałowych. Komentarz, Warszawa 2019
Tomasz Wierzbica
jest kierownikiem Biura Zarządzania Bezpieczeństwem Urzędu Miasta w Mikołowie.
nr ORCID: 0000-0001-5434-8078
Podział kompetencyjny w zakresie likwidacji zdarzeń losowych oraz sytuacji kryzysowych pomiędzy organem wykonawczym gminy a podmiotami ochrony przeciwpożarowej
Zadanie z zakresu zapewnienia bezpieczeństwa oraz ochrony przeciwpożarowej na terenie gminy jest zagadnieniem złożonym z uwagi na nieprzewidywalność możliwych kierunków rozwoju potencjalnych zagrożeń. Artykuł ma na celu dokonanie możliwie najbardziej precyzyjnego podziału kompetencji pomiędzy organem wykonawczym gminy a podmiotami ochrony przeciwpożarowej w zakresie likwidacji zdarzeń losowych oraz sytuacji kryzysowych. Autor wskazuje ponadto ogólny zamysł ustawodawcy w zakresie umiejscowienia zadania z zakresu bezpieczeństwa, którego składową jest ochrona przeciwpożarowa, w ramach polskiego systemu prawnego. Dzięki temu czytelnik może uzyskać wiedzę, która umożliwi samodzielną interpretację podziału zadań pomiędzy wójtem (burmistrzem, prezydentem miasta) a podmiotami ochrony przeciwpożarowej także w toku dynamicznie rozwijających bądź zmieniających się zagrożeń.
Słowa kluczowe: wójt (burmistrz, prezydent miasta), państwowa straż pożarna, jednostki ochrony przeciwpożarowej, zdarzenie losowe, sytuacja kryzysowa
Tomasz Wierzbica
is the manager of the Safety Management Office of the Mikołów Town Hall.
Division of responsibilities regarding the elimination of accidents and crisis situations between the municipality’s executive body and the firefighting entities
The task of ensuring safety and firefighting in the municipality is a complex issue because of the unpredictability of the possible directions of development of potential threats. The objective of the article is to make the most precise division of responsibilities possible between the municipality’s executive body and the firefighting entities regarding the elimination of accidents and crisis situations. The author also mentions the general intention of the lawmakers to locate the task of safety, which includes fire safety, under the Polish legal system. Consequently, the reader can obtain knowledge enabling him to independently interpret the demarcation of tasks between the mayor and the firefighting entities, including in the course of the rapidly developing or changing threats.
Keywords: mayor, state fire service, firefighting units, accident, crisis situation
Bibliografia:
Bubiło J., Rola administracji publicznej w systemie zarządzania kryzysowego w polskim porządku prawnym – wybrane aspekty praktyczne [w:] Dziesięć lat reformy ustrojowej administracji publicznej w Polsce, red. J. Parchomiuk, B. Ulijasz, E. Kruk, Warszawa 2009
Dańczak P. [w:] Ustawy samorządowe. Komentarz, red. S. Gajewski, A. Jakubowski, Warszawa 2018
Dolnicki B., Samorząd terytorialny. Zagadnienia ustrojowe, Kraków 1999
Gołębiewski J., Zarządzanie kryzysowe na szczeblu samorządowym. Teoria i praktyka, Warszawa 2015
Grobicka-Madej K., Mażewski L., Pawlik K., Sobolewska A., Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, Warszawa 2018
Łączkowski W., Problemy samorządu terytorialnego w orzecznictwie polskiego Trybunału Konstytucyjnego [w:] Gospodarka. Administracja. Samorząd, red. H. Olszewski, B. Popowska, Poznań 1997
Miemiec M., Stany nadzwyczajne (stan wojenny, stan wyjątkowy, stan klęski żywiołowej) w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, „Przegląd Prawa i Administracji” 2016/106
Moll T., Zadania samorządu terytorialnego a zadania terenowej administracji rządowej, „Przegląd Prawa Publicznego” 2012/7–8
Organizacja prawna administracji publicznej, red. L. Zacharko, Katowice 2013
Pawełczyk M., Sokal P., Ustawa o zarządzaniu kryzysowym. Komentarz, Warszawa 2014
Pieprzny S., Administracja bezpieczeństwa i porządku publicznego, Rzeszów 2008
Płonka-Bielenin K., Instytucja zarządzania kryzysowego w Polsce – założenia i rzeczywistość, „Przegląd Prawa Publicznego” 2017/7–8
Prokop K., Zarządzanie kryzysowe [w:] M. Czuryk, K. Dunaj, M. Karpiuk, K. Prokop, Bezpieczeństwo państwa. Zagadnienia prawne i administracyjne, Olsztyn 2016
Rekomendacje formalno-prawne z zakresu zarządzania kryzysowego, red. D. Wróblewski, Józefów 2015
Ręcławowicz S., Wrzesiński J.A., Krajowy system ratowniczo-gaśniczy w systemie bezpieczeństwa wewnętrznego państwa [w:] Powszechna ochrona ludności w zadaniach terenowej administracji publicznej, red. T. Kocowski, M. Błażewski, M. Raduła, Wrocław 2016
Samorząd terytorialny w Polsce i Portugalii. Analiza porównawcza, red. B. Dolnicki, Warszawa 2015
Słownik terminów z zakresu bezpieczeństwa narodowego, red. J. Pawłowski, Warszawa 2002
Szewc A., Jyż G., Pławecki Z., Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, Warszawa 2010
Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, red. B. Dolnicki, Warszawa 2016
Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, red. P. Chmielnicki, Warszawa 2010
Zimmermann J., Prawo administracyjne, Warszawa 2016
dr Marcin Gubała
jest adiunktem w Wyższej Szkole Bankowej w Gdańsku.
nr ORCID: 0000-0001-8443-3206
Charakter normatywny rozporządzenia Rady Ministrów zmieniającego granice gminy – Glosa krytyczna do postanowienia Trybunału Konstytucyjnego z 12 czerwca 2019 r. (U 1/19)
W komentowanym postanowieniu Trybunał Konstytucyjny uznał, że rozporządzenie Rady Ministrów zmieniające granice gminy nie ma charakteru normatywnego, a tym samym nie może być przedmiotem kontroli konstytucyjności. W glosie dokonano syntetycznego przeglądu prezentowanych dotychczas poglądów TK na tę kwestię, z zaznaczeniem zmiany kierunku orzeczniczego, jaki miał miejsce w 2009 r. Kolejno przedstawiono argumenty za normatywnością tego typu rozporządzeń. W szczególności zwrócono uwagę na aspekty związane z doniosłością normatywną modyfikacji przebiegu granicy gminy, z charakterem prawnym rozporządzeń jako źródeł prawa, a także z koniecznością weryfikacji procedury stanowienia tych aktów.
Słowa kluczowe: rozporządzenie, granice gmin, kontrola konstytucyjności, Trybunał Konstytucyjny
Dr. Marcin Gubała
is an assistant professor at the WSB University in Gdańsk
Normative nature of the regulation of the Council of Ministers changing the boundaries of the municipality – Commentary on the decision of the Constitutional Tribunal of 12 June 2019 (U 1/19)
In this decision, the Constitutional Tribunal held that the regulation of the Council of Ministers changing the borders of a municipality is not of a normative nature and therefore cannot be subject to review as to its constitutionality. The commentary presents a summary review of the views of the Constitutional Tribunal presented to date on this issue, indicating the change in the jurisprudence that took place in 2009. Arguments have been presented in turn supporting the normative nature of such regulations. In particular, attention was drawn to aspects related to the normative importance of modifying the course of the municipality’s border, the legal nature of regulations as sources of law, as well as the need to verify the procedure for establishing these acts.
Keywords: regulation, municipal borders, constitutional review, Constitutional Tribunal
Bibliografia:
Baranowska-Zając W., Pozycja, zasady i tryb powoływania oraz zadania pełnomocnika do spraw tworzenia nowej gminy lub łączenia gmin oraz pełnomocnika do spraw tworzenia nowego powiatu lub łączenia powiatów, „Przegląd Prawa Publicznego” 2018/9
Bernaczyk M., Dylemat kontroli konstytucyjności ustalenia i zmian granic jednostek samorządu terytorialnego w Polsce [w:] Państwo i jego instytucje. Konstytucja – sądownictwo – samorząd terytorialny, red. R. Balicki, M. Jabłoński, Wrocław 2018
Brodacki D., Działania ustawodawcy polskiego na rzecz zwiększania zaangażowania obywateli w wykonywanie zadań publicznych i krzewienia idei samorządności na szczeblu gminy. Ciągle dojrzewająca demokracja czy konieczna potrzeba umocnienia i redefinicji prawnej pozycji podmiotów obywatelskich?, „Przegląd Prawa Publicznego” 2017/9
Dolnicki B., Indywidualny akt normatywny, „Przegląd Prawa Publicznego” 2017/6
Feja-Paszkiewicz A., Ewolucja stanowiska Trybunału Konstytucyjnego dotyczącego jego kognicji w stosunku do rozporządzeń ustalających granice jednostek samorządu terytorialnego [w:] Państwo i jego instytucje. Konstytucja – sądownictwo – samorząd terytorialny, red. R. Balicki, M. Jabłoński, Wrocław 2018
Gubała M., Upoważnienie ustawowe do wydawania rozporządzeń dotyczących tworzenia gmin: perspektywa konstrukcyjna [w:] Samorząd terytorialny (zagadnienia prawne), t. 1, Ustrój samorządu terytorialnego, red. B. Ćwiertniak, Sosnowiec 2015
Olejniczak-Szałowska E., Konsultacje we wspólnocie samorządowej, „Samorząd Terytorialny” 1997/1–2
Strzałkowski T., Konsultacje we wspólnocie samorządowej – wybrane problemy i praktyka [w:] Aktualne wyzwania demokracji partycypacyjnej w Polsce i na świecie, red. P. Kuczma, Polkowice 2017
Szewc A., Jyż G., Pławecki Z., Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, Warszawa 2012
Ustawa o samorządzie gminnym, Raport specjalny, red. B. Dolnicki, Warszawa 2016
dr Maciej P. Gapski
jest adiunktem na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawła II, członkiem Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Lublinie.
nr ORCID: 0000-0002-5454-6645
Uzupełnianie braków formalnych odwołania w ogólnym postępowaniu administracyjnym – Glosa krytyczna do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 1 marca 2017 r. (II OSK 3088/15)
Komentowane orzeczenie dotyczy zagadnienia uzupełniania braków formalnych odwołania w postępowaniu administracyjnym. Zdaniem sądu do uzupełniania braków formalnych odwołań nie ma zastosowania art. 64 Kodeksu postępowania administracyjnego, a nieuzupełnienie braku formalnego odwołania powinno skutkować wydaniem postanowienia na podstawie art. 134 k.p.a. stwierdzającego niedopuszczalność odwołania. Ze stanowiskiem sądu nie można się zgodzić, gdyż wynika ono z niewłaściwej wykładni przepisów postępowania. Przedstawione w glosie rozważania prowadzą do wniosku, że w przypadku nieuzupełnienia braków formalnych odwołania należy pozostawić je bez rozpoznania na podstawie art. 64 § 2 k.p.a.
Słowa kluczowe: postępowanie administracyjne, braki formalne odwołania, stwierdzenie niedopuszczalności odwołania, pozostawienie odwołania bez rozpoznania
Dr. Maciej P. Gapski
is an assistant professor at the John Paul II Catholic University of Lublin, a member of the Self-Government Board of Appeal in Lublin.
Supplementing formal shortcomings of appeals in general administrative proceedings – Critical commentary on the ruling of the Supreme Administrative Court of 1 March 2017 (II OSK 3088/15)
This ruling applies to the matter of supplementing formal shortcomings in administrative proceedings. According to the court, Article 64 of the Administrative Procedures Code does not apply to the supplementation of formal shortcomings in appeals, while the failure to supplement the formal shortcoming of an appeal should result in a decision under Article 134 of the Civil Procedures Code declaring that the appeal is inadmissible. The court’s position cannot be accepted because it arises from the incorrect interpretation of the rules of procedure. The considerations presented in the commentary lead to the conclusion that, in the event of the failure to supplement the formal shortcomings, appeals should be set aside in accordance with Article 64 § 2 of the Civil Procedures Code.
Keywords: administrative proceedings, formal shortcomings of an appeal, declaration that the appeal is inadmissible, setting the appeal aside
Bibliografia:
Adamiak B., Borkowski J., Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz., Warszawa 2016
Jaśkowska M., Wróbel A., Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2016
Kaszubowski K., O brakach formalnych środka zaskarżenia (uwagi na marginesie artykułu Mariusza Kotulskiego), „Casus” 2016/80
Kmieciak Z., Zarys teorii postępowania administracyjnego, Warszawa 2014
Kmiecik Z.R., Wszczęcie ogólnego postępowania administracyjnego, Warszawa 2014
Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, red. R. Hauser, M. Wierzbowski, Warszawa 2014
Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, red. H. Knysiak-Molczyk, Warszawa 2015
Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz dla praktyków, red. E. Klat-Górska, A. Mudrecki, Gdańsk 2018
Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Postępowanie rozpoznawcze, t. 2, red. T. Ereciński, Warszawa 2012
Kotulski M., Braki formalne środka zaskarżenia, „Casus” 2015/76
Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, red. T. Woś, LEX 2016
Świderski K., Odwołanie od decyzji administracyjnej, „Casus” 2011/62
Tarno J.P., Niektóre problemy procesowe w świetle doświadczeń i orzecznictwa samorządowych kolegiów odwoławczych, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1998/1
dr Piotr Sitniewski
jest wykładowcą w Krajowej Szkole Administracji Publicznej im. Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Lecha Kaczyńskiego.
nr ORCID: 0000-0002-3525-7450
Posiadacz informacji a wytwórca informacji – Glosa krytyczna do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 18 lipca 2018 r. (I OSK 374/18 )
Glosa jest krytyczna w zakresie, w jakim Naczelny Sąd Administracyjny proponuje, że obowiązanym do udostępnienia informacji jest ten tylko podmiot o którym mowa w art. 4 ust. 1 i 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej, który informację wytworzył. Takie podejście do treści art. 4 ust. 3 jest skrajnie odmienne od dotychczasowych opinii sadów i powszechnej praktyki rozumienia treści art. 4 ust 3 u.d.i.p.
Słowa kluczowe: posiadacz informacji, wytwórca informacji
Dr. Piotr Sitniewski
is a lecturer at the Lech Kaczyński National School of Public Administration.
The information holder compared to the information producer – Critical commentary on the ruling of the Supreme Administrative Court of 18 July 2018 (I OSK 374/18)
The commentary is critical to the extent to which the Supreme Administrative Court proposes that only the entity referred to in Article 4, clauses 1 and 2 of the Act on access to public information, which generated the information, is obliged to provide access to the information. Such an approach to the wording of Article 4, para. 3 radically differs from the opinions of the courts to date and the general practice of understanding the wording of Article 4, para. 3 of the Act on access to public information.
Keywords: information holder, information producer
Dominika Skoczylas
jest doktorantką i asystentką w Instytucie Nauk Prawnych Uniwersytetu Szczecińskiego.
nr ORCID: 0000-0003-1231-8078
Sprawozdanie z XX Dorocznej Konferencji Naukowej Stowarzyszenia Edukacji Administracji Publicznej, Wzorce i zasady działania współczesnej administracji publicznej, Międzyzdroje 20–22 maja 2019 r.
Przemysław Iżycki
jest doktorantem Szkole Doktorskiej Nauk Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego oraz w Katedrze Prawa i Postępowania Administracyjnego na Wydziale Prawa i Administracji UW.
nr ORCID: 0000-0002-0712-3498
