Przegląd Sądowy 9/2023

Bezprawne dostarczanie próbek produktów leczniczychKatarzyna Banasik 
doktor habilitowana nauk prawnych, profesor Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, Kierownik Katedry Prawa Karnego i Postępowania Karnego, Wydział Prawa, Administracji i Stosunków Międzynarodowych, Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0003-3693-0480

Bezprawne dostarczanie próbek produktów leczniczych

Dostarczanie próbek produktów leczniczych (leków) jest formą reklamy produktów leczniczych. Celem przeprowadzonej w artykule analizy jest wykazanie niedoskonałości obecnego uregulowania problemu dostarczania próbek produktów leczniczych i zgłoszenie postulatów de lege ferenda w tym zakresie. W efekcie analizy autorka postuluje zmianę modelu odpowiedzialności za naruszenie przepisów dotyczących dostarczania bezpłatnych próbek produktów leczniczych z odpowiedzialności wyłącznie stricte administracyjnej na odpowiedzialność również administracyjno-karną. Odpowiedzialność administracyjno-karna powinna grozić też za dwa zachowania dotyczące dostarczania próbek produktów leczniczych, spenalizowane obecnie w formie występków. Nowo wykreowane delikty administracyjne powinny obejmować swym zakresem wszystkie czyny polegające na naruszeniu przepisów ustawy – Prawo farmaceutyczne oraz rozporządzenia w sprawie reklamy produktów leczniczych, dotyczących dostarczania próbek produktów leczniczych.

Słowa kluczowe: reklama produktów leczniczych, próbki produktów leczniczych, bezpłatne dostarczanie próbek leków, kara za bezprawne dostarczanie próbek leków

Dr Hab. Katarzyna Banasik 
professor of the Andrzej Frycz Modrzewski Kraków University, Head of the Criminal Law and Criminal Procedures Department, Faculty of Law, Administration and International Relations, Andrzej Frycz Modrzewski Kraków University, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0003-3693-0480

Unlawful supply of samples of medicinal products

The supply of samples of medicinal products (medicines) is a form of advertising of medicinal products. The objective of the analysis presented in this article is to show the imperfections of the current regulation of the problem of supplying samples of medicinal products and to present de lege ferenda postulates on this. As a result of the analysis, the author proposes a change in the model of liability for breaching the regulations on the supply of free samples of medicinal products, from exclusively strictly administrative liability to both administrative and administrative/criminal liability. Administrative/criminal liability should also be imposed for two behaviours regarding the supply of samples of medicinal products, which are currently penalized in the form of misdemeanours. The newly created administrative offences should cover all acts involving a breach of the provisions of the Pharmaceutical Law and the regulation on the advertising of medicinal products regarding the supply of samples of medicinal products.

Keywords: advertising of medicinal products, samples of medicinal products, supply of samples of medicinal products free of charge, penalty for the unlawful supply of samples of medicinal products

Bibliografia / References
Czyżewska K. (red.), Reklama produktów leczniczych. Komentarz do art. 52–64 ustawy – Prawo farmaceutyczne, LEX 2020.
Czyżewska K., Czy wolno reklamować lek w formie przekazywania bezpłatnych próbek do farmaceutów?, https://www.medexpress.pl/czy-wolno-reklamowac-lek-w-formie-przekazywania-bezplatnych-probek-do-farmaceutow/78305.
Gadomska-Gołąb M., Polkowska J., Dostarczanie bezpłatnych próbek leków – wyrok TSUE, https://wramachregulacji.pl/wpis,28,Dostarczanie_bezplatnych_probek_lekow__8211_wyrok_TSUE.html.
Grzybczyk M. [w:] Prawo farmaceutyczne. Komentarz, red. L. Ogiegło, Legalis 2018.
Ignatowicz Z. [w:] Prawo farmaceutyczne. Komentarz, red. W. Olszewski, LEX 2016.
Kondrat M. [w:] Prawo farmaceutyczne. Komentarz, red. M. Kondrat, LEX 2016.
Lesner D., TSUE: Farmaceuci nie dostaną bezpłatnych próbek leków na receptę, https://www.prawo.pl/zdrowie/farmaceuci-nie-dostana-bezplatnych-probek-produktow-leczniczych,501357.html.
Styczyński J., Próbki leków na receptę nie dla farmaceutów, https://serwisy.gazetaprawna.pl/zdrowie/artykuly/1485530,probki-lekow-na-recepte-jedynie-dla-lekarzy.html.
Świerczyński M. [w:] M. Krekora, M. Świerczyński, E. Traple, Prawo farmaceutyczne, LEX 2020.
Wilk L. [w:] Prawo farmaceutyczne. Komentarz, red. L. Ogiegło, Legalis 2018.

Andrzej Olaś 
doktor habilitowany nauk prawnych, adiunkt, Zakład Postępowania Cywilnego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, adwokat, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-2295-8645

Podstawa zarzutu potrącenia po nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego z 9.03.2023 r. jako exemplum prawnego obskurantyzmu w najnowszej praktyce polskiego prawodawcy

Artykuł stanowi analizę zmian w unormowaniu ograniczeń podstawy faktycznej i dowodowej zarzutu potrącenia w polskim prawie procesowym cywilnym dokonanych na mocy nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego z 9.03.2023 r., przez pryzmat szerszego problemu praktyki stanowienia prawa określonego w najnowszym piśmiennictwie „obskurantyzmem prawnym”.

Słowa kluczowe: zarzut potrącenia, kompensata,, inflacja prawa, obskurantyzm prawny

Dr Hab. Andrzej Olaś 
Assistant Professor, Civil Procedures Department, Faculty of Law and Administration, Jagiellonian University in Kraków, attorney-at-law, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-2295-8645

The phenomenon of legal obscurantism in the latest practice of the Polish legislator as an example of the basis of the allegation of set-off after the amendment of the Civil Procedures Code of 9 March 2023

This article contains an analysis of the changes in the regulation of the limitations of the factual and evidentiary basis of the allegation of set-off in the Polish civil procedural law made by the amendment of the Civil Procedures Code of 9 March 2023, from the point of view of the more extensive problem of the practice of law-making referred to in recent literature as ‘legal obscurantism’.

Keywords: allegation of set-off, set-off, inflation of the law, legal obscurantism

Bibliografia / References
Błaszczak Ł., Zarzut potrącenia w procesie cywilnym (art. 2031 k.p.c.), Warszawa 2019.
Ciepla A. [w:] Postępowanie cywilne po nowelizacji. Komentarz dla pełnomocników procesowych i sędziów, red. B. Karolczyk, Warszawa 2020.
Gaillard E., The Enforcement of Awards Set Aside in the Country of Origin, „ICSID Review – Foreign Investment Law Journal” 1994/4.
Gołąb S., Organizacja sądów powszechnych, Kraków 1938.
Gołąb S., Przekleństwo nowelizacji, „Głos Prawa” 1932/8–9.
Grzegorczyk P., O czasowych granicach zarzutu potrącenia i konsekwencjach ich naruszenia (art. 2031 § 2 i art. 840 § 1 pkt 2 in fine k.p.c.), „Polski Proces Cywilny” 2020/3.
Gudowski J., Kodeks postępowania cywilnego A.D. 2022. Esej o postmodernizmie, obskurantyzmie prawnym i niekompetencji, „Przegląd Sądowy” 2023/2 (przedruk z: Non Omne Quod Licet Honestum Est. Studia z prawa cywilnego i handlowego w 50-lecie pracy naukowej Profesora Wojciecha Jana Katnera, red. S. Byczko, A. Kappes, B. Kucharski, U. Promińska, Warszawa 2022).
Gudowski J., Tradycja, postęp i coś jeszcze. Czy Konstytucja uratuje Kodeks postępowania cywilnego? [w:] Konstytucyjne aspekty procesu cywilnego, red. A. Orzeł-Jakubowska, T. Zembrzuski, Warszawa 2023.
Gudowski J., Ubezwłasnowolnienie – relikt normatywny czy przejaw prawnego obskurantyzmu? [w:] Ius et Ratio. Księga Jubileuszowa dedykowana Pani Profesor Elżbiecie Skowrońskiej-Bocian, red. W. Borysiak, J. Wierciński, A. Gołaszewska, M. Olechowski, Warszawa 2022.
Ignatowicz J., Sawczuk M., Postęp a tradycja w prawie cywilnym [w:] Tradycja i postęp w prawie, red. R. Tokarczyk, Lublin 1983.
Jurcewicz W., Zarzut potrącenia w projekcie nowelizacji kodeksu postępowania cywilnego, „Państwo i Prawo” 2019/2.
Kostwiński M., Zarzut potrącenia w postępowaniu nakazowym, „Transformacje Prawa Prywatnego” 2020/1.
Olaś A., Dopuszczalność zarzutu potrącenia w postępowaniu cywilnym – uwagi na tle projektu Ministra Sprawiedliwości ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw z 27.11.2017 r., „Polski Proces Cywilny” 2018/2.
Olaś A., W stronę modelowego Europejskiego Kodeksu Postępowania Cywilnego: od Projektu Storme do Modelowych Europejskich Reguł Postępowania Cywilnego, „Przegląd Sądowy” 2021/9.
Olaś A., Zarzut potrącenia w procesie cywilnym, Warszawa 2021.
Osowy P., Blaski i cienie nowelizacji prawa cywilnego sądowego (sędziowskie dylematy), „Administracja: teoria, dydaktyka, praktyka” 2013/3.
Pyziak-Szafnicka M., Potrącenie w prawie cywilnym, Kraków 2002.
Radicati di Brozolo L., The enforcement of annulled awards: Further Reflections in Light of 'Thai-Lao Lignite, „American Review of International Arbitration” 2014/1.
Szanciło T. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Art. 1–50539. Tom I, red. T. Szanciło, Warszawa 2019.
Tomaszewski M., Skutki prawne wyroku sądu polubownego [w:] Aurea praxis, aurea theoria. Księga pamiątkowa ku czci Profesora Tadeusza Erecińskiego, red. J. Gudowski, K. Weitz, Warszawa 2011, t. 2.
Torbus A., Kilka uwag o naturze prawnej zarzutu potrącenia w rozwoju historycznym, „Polski Proces Cywilny” 2020/3.
Uliasz M., Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, red. J. Gołaczyński, D. Szostek, Warszawa 2019.
Weitz K., Instancyjność postępowania przed sądem polubownym, „Polski Proces Cywilny” 2016/3.
Weitz K., Nadużycie „prawa” procesowego cywilnego, „Polski Proces Cywilny” 2020/1.

Piotr Górecki 
doktor nauk prawnych, sędzia Sądu Apelacyjnego w Poznaniu w stanie spoczynku, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-8937-6375

Ustawa o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich

1.09.2022 r. weszła w życie ustawa o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich, która zastąpiła dotychczasową ustawę o postępowaniu w sprawach nieletnich z 1982 r. Nowa ustawa jest obszernym aktem prawnym liczącym 417 artykułów. Zawiera wiele restrykcyjnych uregulowań o charakterze jurydycznym. Publikacja omawia tę ustawę, zwracając zarazem uwagę na nowe przepisy budzące wątpliwości. Może zatem stanowić źródło wiedzy na temat nowego prawa nieletnich.

Słowa kluczowe: nieletni, ustawa o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich

Dr Piotr Górecki 
retired judge of the Court of Appeal in Poznań, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-8937-6375

The Act on the support and social rehabilitation of juveniles

A new Polish law on the support and social rehabilitation of juveniles entered into force on 1 September 2022, superseding the previous Juvenile Proceedings Act of 1982. The new Act is an extensive act of law with 417 articles. It contains a number of restrictive regulations of a juridical nature. The article discusses the Act, simultaneously drawing attention to the new regulations that give rise to doubts. It can therefore be a valuable source of knowledge about the new juvenile law.

Keywords: juveniles, Act on the support and social rehabilitation of juveniles

Bibliografia / References
Górecki P., Nowa ustawa o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich – pierwsze refleksje [w:] Współczesne oblicze prawa karnego, prawa wykroczeń, kryminologii i polityki kryminalnej, Księga jubileuszowa dedykowana Profesor Violetcie Konarskiej-Wrzosek, red. J. Bojarski, N. Daśko, J. Lachowski, T. Oczkowski, A. Ziółkowska, Warszawa 2023.
Górecki P., Pokrzywdzony w postępowaniu w sprawach nieletnich. Uwagi na tle decyzji Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z 10.03.2020 r., 58558/13, Waresiakowie przeciwko Polsce, „Przegląd Sądowy” 2022/1.
Kalinowska-Bartosewicz D., Dyrektor szkoły może karać uczniów za wykroczenia. Ekspert ostrzega: Już widzę te procesy, „TOKFM.pl” z 5.09.2022 r., https://www.tokfm.pl/Tokfm/7,103085,28845495,pomieszanie-systemu-sprawiedliwosci-z-system-edukacji-od.html.
Kobes P., Komentarz do projektu ustawy o wspieraniu resocjalizacji nieletnich z 20 lipca 2021 r. – wybrane zagadnienia, „Zeszyty Naukowe Collegium Witelona” 2022/42.
Konarska-Wrzosek V. [w:] V. Konarska-Wrzosek, P. Górecki, Postępowanie w sprawach nieletnich, Komentarz, Warszawa 2019.
Konopczyński M., Twórcza resocjalizacja: zarys koncepcji rozwijania potencjałów, „Resocjalizacja Polska. Polish Journal of Social Rehabilitation” 2014/7.
Sitarz O. [w:] Ustawa o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich. Komentarz, red.  P. Drembkowski, G. Kowalski, Warszawa 2023.
Słowik K., Dyrektor szkoły zastąpi sąd? Pomysł Ziobry na uczniów z „przejawami demoralizacji”, „Gazeta Wyborcza” z 6.06.2022 r., https://wyborcza.pl/7,75398,28522422,dyrektor-jak-sedzia-sam-wymierzy-uczniowi-kare-z. 
Wójcik K., Dyrektor jak sędzia, będzie mógł wymierzać szkolną sprawiedliwość, „Rzeczpospolita” z 31.08.2022 r., https://edukacja.rp.pl/szkoly-podstawowe-i-srednie/art36969531-dyrektor-jak-sedzia-bedzie-mogl-wymierzac-szkolna-sprawiedliwosc.

Jacek Stanisławski 
student IV roku prawa, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Łódzki, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0001-7887-0215

„Czy powrót do populizmu?” Populizm penalny w świetle ostatnich zmian w Kodeksie karnym 

Wprowadzająca gruntowe zmiany do obowiązującego Kodeksu karnego ustawa z 7.07.2022 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw stanowi powrót ustawodawcy do populizmu penalnego. Jej treść oraz uzasadnienie zawierają liczne cechy charakterystyczne dla tej postawy, takie jak nieuzasadniony wzrost represji wobec sprawców przestępstw, ograniczanie roli ekspertów czy wybiórcze (zakrawające o celowy fałsz) powoływanie zdania doktryny. Prawodawca nie unosi ciężaru należytego uzasadnienia tak rewolucyjnych zmian, opierając się na irracjonalnym podejściu do ustawodawstwa i polaryzacji debaty publicznej, a podejmowane przez Niego działania stanowią w rzeczywistości obliczoną na uzyskanie poparcia wyborców fasadę skutecznej walki z przestępczością.

Słowa kluczowe: populizm penalny, nowelizacja Kodeksu karnego, prewencja generalna negatywna

Jacek Stanisławski 
4th year student of law, Faculty of Law and Administration, University of Łódź, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0001-7887-0215

‘A return to populism?’ Penal populism in the light of the recent amendments to the Penal Code 

The Act on the amendment to the Penal Law and certain other Acts of 7 July 2022, which fundamentally amends the applicable Penal Code, constitutes the legislator’s return to penal populism. Its content and justification contain numerous features that are typical of this attitude, such as a groundless increase in repression of offenders, the restriction of the role of experts and the selective (verging on deliberate falsehood) invocation of the opinion of the legal doctrine. The legislator does not bear the burden of properly justifying such revolutionary changes, relying on an irrational approach to legislation and the polarization of the public debate, while the measures it takes are in fact a façade calculated to gain the support of voters for effectively fighting crime.

Keywords: penal populism, amendment to the Penal Code, negative general prevention

Bibliografia / References
Bocheński M., Populizm penalny w polskim wydaniu – rzecz o kryminologicznej problematyce ustawy o postępowaniu wobec osób stwarzających zagrożenie, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 2015/1.
Bottoms A., The Philosophy and Politics of Punishment and Sentencing [w:] In The Politics of Sentencing Reform, red. Ch. Clarkson, R. Morga, Oxford 1955.
Gajos M., Populizm penalny – źródła i przejawy w polskim życiu publicznym, „Młody Jurysta” 2019/3.
Gardocka T., Opinia dotycząca projektu zmian w Kodeksie karnym (druk sejmowy nr 2024, data projektu: 22 lutego 2022 r.), Warszawa 2022.
Hofmański P., Paprzycki L.K., Sakowicz A. [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. M. Filar, Warszawa 2016.
Hołyst B., Kryminalistyka, Warszawa 1996.
Kamińska E., Przekaz mediów a populizm penalny i jego znaczenie społeczne (na przykładzie sprawy „polskiego Fritzla”), „Zeszyty Prasoznawcze” 2014/1.
Kokot R., Penalizacja przygotowania zabójstwa w nowelizacji kodeksu karnego z 13 czerwca 2019 roku, „Przegląd Prawa i Administracji” 2020/120.
Kotowski A., Populizm penalny a orzeczniczy?, „Przegląd Prawa Publicznego” 2020/7–8.
Kulesza J., Negatywna prewencja generalna, „Państwo i Prawo” 2011/1.
Kulesza J. [w:] Prawo karne materialne. Nauka o przestępstwie, ustawie karnej i karze, red. J. Kulesza, Warszawa 2023.
Łabuda G. [w:] Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz, red. J. Giezek, Warszawa 2021.
Majewski J. [w:] Kodeks karny. Część ogólna. Tom I. Cześć I. Komentarz do art. 1–52, red. W. Wróbel, A. Zoll, Warszawa 2016.
Małecki M., Przygotowanie do przestępstwa. Analiza dogmatycznoprawna, Warszawa 2016.
Pikulski S. [w:] System Prawa Karnego. Tom 10. Przestępstwa przeciwko dobrom indywidualnym, red. J. Warylewski, Warszawa 2016.
Plebanek E., O polskim populizmie penalnym w związku z obywatelskim projektem nowelizacji ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży oraz Kodeksu karnego z 2016 r. [w:] Populizm penalny, red. J. Widacki, Kraków 2017.
Pratt J., Miao M., Penal Populism: The End of Reason, „The Chinese University of Hong Kong Faculty of Law Research Paper” 2017/9 (13).
Pratt J., Penal populism, Nowy Jork 2007.
Sejlis R., Powieście ich wysoko. Z dziejów populizmu penalnego w Polsce [w:] Między prawem a polityką, red. B. Bieniek, Warszawa 2019.
Struzińska K., Szafrańska M., (R)ewolucja komunikacyjna a populizm penalny. Szanse i zagrożenia [w:] Penalny populizm: perspektywa polityczna i społeczna, red. J. Czapska, M. Szafrańska, D. Wójcik, Kraków 2016.
Szafrańska M., »Kończy się raj dla pedofilów!« Populizm penalny na przykładzie ustawy o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym [w:] Populizm penalny, red. J. Widacki, Kraków 2017.
Szafrańska M., Penalny populizm a media, Kraków 2015.
Wróbel W., Czy powrót do racjonalizmu? Projekty nowelizacji kodeksu karnego w perspektywie zmian dokonanych w prawie karnym w latach 2005–2007 [w:] Populizm penalny i jego przejawy w Polsce. Materiały z ogólnopolskiego zjazdu Katedr Prawa Karnego. Szklarska Poręba 24–27 września 2008 r., red. Z. Sienkiewicz, R. Kokot, Wrocław 2009.
Wróbel W. [w:] Kodeks karny. Część ogólna. Tom I. Część II. Komentarz do art. 53–116, red. A. Zoll, Warszawa 2016.
Zalewski W., Populizm penalny – próba zdefiniowania zjawiska [w:] Populizm penalny i jego przejawy w Polsce, red. Z. Sienkiewicz, R. Kokot, Wrocław 2009.

Maciej Siwicki 
doktor habilitowany nauk prawnych, LL.M. (Goethe Universität), profesor Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, Wydział Nauk o Polityce i Bezpieczeństwie, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-3120-0211

Scouting technologiczny z punktu widzenia ochrony praw autorskich

Artykuł został poświęcony analizie scoutingu technologicznego z punktu widzenia prawa autorskiego. Na początku przedstawiono techniczne aspekty funkcjonowania scoutingu z wykorzystaniem m.in. API, webcrawlingu i modelu AI. Następnie uwagę poświęcono analizie poszczególnych etapów scoutingu ze szczególnym uwzględnieniem sposobu i zakresu wykorzystania tekstów i innych materiałów objętych prawami autorskimi. Publikację kończy krótkie podsumowanie. Opracowanie obejmuje analizę zarówno obecnego stanu prawnego, jak i projektowanych zmiany w ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych wynikających z obowiązku implementacji dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/790 w sprawie prawa autorskiego i praw pokrewnych na jednolitym rynku cyfrowym.

Słowa kluczowe: scouting technologiczny, prawo autorskie, zwielokrotnianie, sztuczna inteligencja, uczenie maszynowe

Dr hab. Maciej Siwicki 
LL.M. (Goethe Universität), professor at the Nicolaus Copernicus University in Toruń, Faculty of Political Science and Security Studies, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-3120-0211

Technology scouting from the point of view of copyright protection

This article is devoted to the analysis of technological scouting from the point of view of copyright. The technical aspects of the functioning of scouting with the use of API, Webcrawling and an AI model are first presented. Attention is then drawn to individual stages of scouting, especially the method and extent of use of copyrighted texts and other materials. The article ends with a brief summary. It contains an analysis of the current legal situation, as well as the planned amendments to the Act on Copyright and Related Rights arising from the obligation to implement Directive (EU) 2019/790 of the European Parliament and of the Council on copyright and related rights in the digital single market.

Keywords: technology scouting, copyright, duplication, artificial intelligence, machine learning

Bibliografia / References
Bodelle J., Jablon C., Science and Technology Scouting at Elf Aquitaine, https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/08956308.1993.11670924.
Fiesler C., Beard N., Keegan B.C., No Robots, Spiders, or Scrapers: Legal and Ethical Regulation of Data Collection Methods in Social Media Terms of Service, https://cmci.colorado.edu/~cafi5706/ICWSM2020_datascraping.pdf.
Fox Ch., A stop list for general text, https://dl.acm.org/doi/10.1145/378881.378888.
Gienas K. [w:] Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Komentarz, red. E. Ferenc-Szydełko, Warszawa 2021.
Héder M., From NASA to EU: the evolution of the TRL scale in Public Sector Innovation, https://www.innovation.cc/discussion-papers/22_2_3_heder_nasa-to-eu-trl-scale.pdf.
Kováříková D., Exploring Corpus Data Using Data Mining: A Project of Automatic Term Recognition, https://www.birmingham.ac.uk/Documents/college-artslaw/corpus/conference-archives/2017/general/paper360.pdf.
Mueller-ter Jung M., Rexin L., Rechtliche Anforderungen an intelligentes und automatisiertes Technologiescouting, „Computer und Recht” 2022/3.
Raue B., Die Freistellung von Datenanalysen durch die neuen Text und Data Mining-Schranken (§§ 44b, 60d UrhG), „Zeitschrift für Urheber- und Medienrecht” 2021/10.
Rohrbeck R., Harnessing a Network of Experts for Competitive Advantage: Technology Scouting in the ICT Industry, „R&D Management” 2010/40 (2).
Weinreich H., Obendorf H., Lamersdorf W., The look of the link – concepts for the user interface of extended hyperlinks, https://dl.acm.org/doi/10.1145/504216.504225.

Robert Frey 
doktor nauk prawnych, adiunkt, Zakład Prawa Cywilnego, Prawa Postępowania Cywilnego i Prawa Pracy, Instytut Nauk Prawnych, Wydział Prawa i Nauk Społecznych, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-5240-2680

Związanie sądu decyzją Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w sprawach o naprawienie szkody wyrządzonej przez naruszenie prawa konkurencji 

Związanie sądu powszechnego orzekającego w sprawie cywilnej decyzją administracyjną należy do spornych w doktrynie i orzecznictwie. W Kodeksie postępowania cywilnego brak przepisu zakładającego takie związanie na wzór art. 11 k.p.c., który przewiduje związanie sądu orzekającego w sprawie cywilnej prawomocnym wyrokiem skazującym co do faktu popełnienia przestępstwa wydanym w sprawie karnej. Ustawodawca w przepisach ustawy pozakodeksowej – art. 30 ustawy o roszczeniach o naprawienie szkody wyrządzonej przez naruszenie prawa konkurencji – wprowadził związanie sądu decyzją wydaną przez organ administracji – Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów – w sprawach uznania praktyki za naruszającą konkurencję. Decyzja wiąże sąd co do faktu naruszenia konkurencji. Rozwiązanie to, mimo że stanowi implementację art. 9 ust. 1 dyrektywy 2014/104/UE w sprawie niektórych przepisów regulujących dochodzenie roszczeń odszkodowawczych z tytułu naruszenia prawa konkurencji państw członkowskich i Unii Europejskiej, autor uważa za kontrowersyjne, w szczególności sprzeczne z przepisem art. 6 ust. 1 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, bowiem Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów nie jest sądem. Podobny wniosek należy wyprowadzić z art. 267 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, bowiem organ ten ma nie ma cechy niezawisłości.

Słowa kluczowe: private enforcement, konkurencja, sprawy uznania praktyki za naruszającą konkurencję, związanie sądu decyzją, UOKiK

Dr Robert Frey 
Assistant Professor, Department of Civil Law, Civil Proceedings and Labour Law, Institute of Legal Studies, Faculty of Law and Social Sciences, Jan Kochanowski University in Kielce, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-5240-2680

Binding the court with the decision of the President of the Office of Competition and Consumer Protection in cases regarding the redress of damage caused by an infringement of competition law 

Binding an ordinary court adjudicating in a civil case with an administrative decision is a contentious issue in the legal doctrine and line of judgments. There is no provision in the Civil Procedures Code providing for being bound in this way in the same way as Article 11 of the Civil Procedures Code, which provides for the binding of a court adjudicating in a civil case by a final sentence regarding the commitment of a crime issued in a criminal case. In the provisions of the non-code Act – Article 30 of the Act on claims to redress damage caused by an infringement of competition law – the legislator introduced the binding of the court by a decision issued by an administrative authority – the President of the Office of Competition and Consumer Protection – in cases of recognizing a practice as infringing competition. The decision is binding on the court with regard to the infringement of competition. Although this solution constitutes the implementation of Article 9(1) of Directive 2014/104/EU on certain rules governing actions for damages under national law for infringements of the competition law provisions of the Member States and of the European Union, contrary to the provision of Article 6(1) of the European Convention on Human Rights and Fundamental Freedoms, the author considers it, in particular, to be controversial because the President of the Office of Competition and Consumer Protection is not a court. A similar conclusion should be inferred from Article 267 of the Treaty on the Functioning of the European Union, because this authority does not have the features of independence.

Keywords: private enforcement, competition, cases of recognizing a practice as an infringement of competition, binding the court by a decision, Office of Competition and Consumer Protection

Bibliografia / References
Broniewicz W., Marciniak A., Kunicki I., Postępowanie cywilne w zarysie, Warszawa 2016.
Buczkowska E., Trepka M., Brak przesłanek do zawieszenia postępowania przez sąd cywilny rozstrzygający sprawę o naprawienie szkody wyrządzonej przez naruszenie prawa konkurencji do czasu rozstrzygnięcia postępowania antymonopolowego lub odwoławczego od decyzji Prezesa UOKiK w przedmiocie tego samego naruszenia – uwagi na tle art. 177 § 1 k.p.c., „IKAR” 2021/4.
Dolecki H., Postępowanie cywilne. Zarys wykładu, Warszawa 2015.
Dziurda M., Legitymacja do wytaczania powództw na rzecz konsumentów, „Przegląd Sądowy” 2022/11–12.
Grzeszczak R., Krajewski M., Pojęcie „sądu” w świetle przepisów artykułu 47 KPP oraz 267 TFUE, „Europejski Przegląd Sądowy” 2014/4.
Hanausek S., „Związanie” sądu cywilnego decyzją administracyjną, „Studia Cywilistyczne” 1974/23.
Hausfeld M.D., Private enforcement, Global Dictionary of Competition Law, „Concurrences” nr 86753.
Jakubecki A., Prejudycjalność w postępowaniu cywilnym, „Nowe Prawo” 1982/7–8.
Jakubecki A., Problem prejudycjalności na tle stosunku prawa cywilnego procesowego do prawa cywilnego materialnego, “Acta UMCS, Sectio G, Ius”  1982/21.
Jakubecki A., Wpływ decyzji i postępowania przed Urzędem Patentowym na postępowanie cywilne w sprawach z zakresu własności przemysłowej [w:] System Prawa Prywatnego. Tom 14c. Prawo własności przemysłowej, red. R. Skubisz, Warszawa 2017.
Jaroszyński K. [w:] Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów. Komentarz, red. T. Skoczny, Warszawa 2014.
Jurkowska-Gomułka A. [w:] Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów. Komentarz, red. T. Skoczny, Warszawa 2014.
Kolasiński M., Wpływ rozstrzygnięć prawomocnych decyzji Prezesa UOKiK dotyczących porozumień ograniczających konkurencję na postępowania w sprawie roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej przez naruszenie prawa konkurencji, „IKAR” 2021/4.
Korzan K., Postępowanie nieprocesowe, Warszawa 2004.
Lis-Zarrias K., Machnikowski P. (red.), Ustawa o roszczeniach o naprawienie szkody wyrządzonej przez naruszenie prawa konkurencji. Komentarz, Warszawa 2018.
Markiewicz K., Problem sententia non existens na tle orzecznictwa Sądu Najwyższego, „Rejent” 2002/11.
Oliński P., Przepisy zwiększające niezależność Prezesa UOKiK czekają na wprowadzenie, https://for.org.pl/pl/a/9238,przepisy-zwiekszajace-niezaleznosc-prezesa-uokik-czekaja-na-wprowadzenie#xd_co_f=MThmNmI1OWUtMzlmNi00YTNkLWFiZDAtYmI4OTBlNDQ4MThh.
Osajda K., Granice statusu konsumenta w prawie cywilnym (perspektywa temporalna oraz kwestia niedokonania czynności prawnej), „Przegląd Sądowy” 2022/11–12.
Ostrowski L., O kwestiach prejudycjalnych w procesie cywilnym, „Palestra” 1965/11.
Piasecki K., Wpływ postępowania i wyroku karnego na postępowanie i wyrok cywilny, Warszawa 1970.
Rodziewicz J., Prejudycjalność w postępowaniu cywilnym, Gdańsk 2000.

Marcin Margoński
doktor praw (Doktor der Rechte), notariusz w Krapkowicach, Polska

Reprezentacja małoletniego przez rodzica przy odrzuceniu spadku w sprawie transgranicznej: prawo właściwe, ze szczególnym uwzględnieniem relacji polsko-niemieckich

Rozejście się prawa właściwego i jurysdykcji w sprawie spadkowej z prawem właściwym w kwestii reprezentacji małoletniego i jurysdykcją organów nadzorujących reprezentację małoletniego stawia przed sporymi wyzwaniami zarówno organy właściwe w postępowaniu spadkowym, jak i te właściwe co do nadzoru nad wykonywaniem władzy rodzicielskiej. Artykuł kompleksowo analizuje problematykę tego rodzaju spraw transgranicznych w zakresie norm kolizyjnych. Na przykładzie relacji polsko-niemieckich pokazano też problemy stosowania prawa obcego w zakresie reprezentacji małoletniego przy odrzucaniu spadku.

Słowa kluczowe: odrzucenie spadku, reprezentacja małoletniego, prawo właściwe

Marcin Margoński 
doctor of law (Doktor der Rechte), notary public in Krapkowice, Poland

Representation of a minor by the parent during a waiver of succession in a cross-border case: applicable law, with special regard to Polish-German relations

The divergence of the applicable law and jurisdiction in a succession case and the applicable law regarding the representation of a minor and the jurisdiction of the authorities supervising the representation of the minor sets significant challenges for both the authorities that are competent in the succession case and those that are competent for supervising the exercise of family authority. The article comprehensively analyses such cross-border cases in terms of the rules on conflicts of laws. Problems of applying a foreign law on the representation of a minor waiving succession are also presented on the basis of Polish–German relations.

Keywords: waiver of succession, representation of a minor, applicable law

Bibliografia / References
Benicke Ch., Suchocki N., Die Genehmigung der Erbausschlagung durch deutsche Gerichte bei polnischen Erbfällen, „Praxis des Internationalen Privat- und Verfahrensrechts” 2022.
Benicke Ch. [w:] BGB Allgemeiner Teil / EGBGB, red. T. Heidel, R. Hüßtege, H.-P. Mansel, U. Noack, Baden-Baden 2021.
Huber P. [w:] Münchener Kommentar zum BGB, t. 10, red. D. Schwab, Monachium 2020.
Keim Ch., Die Erbausschlagung - eine undankbare Aufgabe für den Notar, Rheinische Notarkammer 2006.
Looschelders D., Ausschlagung der Erbschaft vor deutschen Gerichten bei Erbfällen im Ausland, „Praxis des Internationalen Privat- und Verfahrensrechts” 2019.
Margoński M. [w:] Prawo i postępowanie spadkowe. Komentarz, red. K. Osajda, Warszawa 2018.
Mostowik P., Władza rodzicielska i opieka nad dzieckiem w prawie prywatnym międzynarodowym, Kraków 2014.
Rakete-Dombek I., Berning S. [w:] BGB. Familienrecht, red. D. Kaiser, K. Schnitzler, P. Friederici, R. Schilling, Baden-Baden 2021.
Staudinger A. [w:] Münchener Kommentar zum BGB, t. 12, red. J. von Hein, Monachium 2020.
Twardoch P. [w:] Prawo prywatne międzynarodowe. Komentarz, red. M. Pazdan, Warszawa 2018.

Daniel Knaga 
doktorant, Katedra Prawa Konstytucyjnego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Łódzki, asesor Prokuratury Rejonowej w Pszczynie, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0003-4578-8391

Ograniczenia w zakresie podejmowania dodatkowego zatrudnienia przez sędziów – wybrane problemy

Podstawowym obowiązkiem sędziego jest wykonywanie czynności z zakresu wymiaru sprawiedliwości. Ograniczenia dotyczące podejmowania dodatkowego zatrudnienia oraz innego zajęcia albo sposobu zarobkowania przez sędziów jako grupy zawodowej są jednym z gwarantów skutecznego wywiązywania się z tego obowiązku. Zakazy dotyczą przede wszystkim takiej aktywności sędziego, która utrudniałaby mu wywiązywanie się z obowiązków służbowych lub osłabiała autorytet do wymiaru sprawiedliwości. W artykule opisano zakres podmiotowy i przedmiotowy tych ograniczeń, warunki podjęcia dodatkowego zatrudnienia i decyzję wyrażającą sprzeciw oraz zawarto postulaty de lege ferenda, mające na celu wprowadzenie mechanizmów ochrony sędziów przed arbitralnymi decyzjami wyrażającymi sprzeciw na dodatkowe zatrudnienie. Brak kontroli sprzeciwu wyrażonego przez prezesa sądu lub Ministra Sprawiedliwości w istotny sposób zagraża bowiem niezawisłości sędziowskiej, ponieważ wprowadza formę nacisku na sędziów, którzy mogą obawiać się, że to od ich działalności orzeczniczej będzie zależeć treść decyzji.

Słowa kluczowe: niezawisłość sędziowska, godność urzędu sędziego, sprzeciw, postulaty de lege ferenda

Daniel Knaga 
doctoral student, Department of Constitutional Law, Faculty of Law and Administration, University of Łódź, assessor at the District Prosecutor’s Office in Pszczyna, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0003-4578-8391

Restrictions on judges taking up additional employment – selected problems

A judge’s primary duty is to perform activities related to the administration of justice. The restrictions on judges, as a professional group, taking up additional employment and other occupations or methods of earning money are among the guarantors of the effective fulfilment of this obligation. The prohibitions primarily apply to such activity of a judge that would make it difficult for him to perform his official duties or would weaken his authority to the judiciary. This article outlines the subjective and objective scope of these restrictions, the conditions for taking up additional employment and the refusal decision, and presents de lege ferenda postulates for introducing mechanisms of protecting judges against arbitrary decisions refusing to allow additional employment. This is because the lack of control over the refusal of the court president or the minister of justice significantly threatens the independence of judges, because it puts pressure on judges, who could be concerned that the decision will depend on their judicial activity.

Keywords: independence of judges, dignity of the office of judge, refusal, de lege ferenda postulates

Bibliografia / References
Cudowski B., Dodatkowe zatrudnienie, Warszawa 2007.
Kuczyński T., Właściwość sądu administracyjnego w sprawach stosunków służbowych, Wrocław 2000.
Laskowski M., Uchybienie godności urzędu jako podstawa odpowiedzialności dyscyplinarnej, Warszawa 2019.
Olszanowski J., Sprzeciw wobec zamiaru podjęcia zatrudnienia lub dodatkowego zajęcia jako czynność z zakresu nadzoru administracyjnego nad sądami i sędziami, „Forum Prawnicze” 2020/55.
Sadza A., O konieczności powrotu do mechanizmu kontrolnego przewidzianego w dawnym art. 86 § 6 PrUSP, „Iustitia” 2021/2.
Smusz-Kulesza M., Zatrudnienie nauczyciela akademickiego na stanowisku sędziego sądu powszechnego [w:] Zatrudnienie nauczycieli akademickich, red. W. Sanetra, Warszawa 2015.
Śladkowski M., Podejmowanie dodatkowego zatrudnienia przez sędziów w świetle Konstytucji RP, „Studia Iuridica Lublinensia” 2014/22.

Jerzy Duży 
doktor habilitowany nauk prawnych, profesor Collegium Medicum w Bydgoszczy Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, prokurator Prokuratury Okręgowej w Bydgoszczy, Polska. ORCID: https://orcid.org/000-0002-3270-2790

Dominująca linia orzecznicza a zakaz retroakcji na tle wykładni art. 8 § 1 Kodeksu karnego skarbowego – polemika z artykułem J. Kanarka, Wpływ zakazu retroakcji na rezultat sądowej wykładni art. 8 § 1 k.k.s.

Autor polemizuje w artykule z tezami przedstawionymi w artykule Janusza Kanarka (Wpływ zakazu retroakcji na rezultat sądowej wykładni art. 8 § 1 k.k.s., „Przegląd Sądowy” 2022/9, s. 82–93), który uważa, że nie można zróżnicować sytuacji prawnej obywatela wyłącznie na podstawie tego, iż orzeczenie wobec niego zapadło po dokonanej zmianie rezultatu wykładni przepisów prawa, pomimo że w dacie popełnienia czynów relewantnych prawnokarnie funkcjonował odmienny paradygmat wykładniczy. Autor uważa, iż na fundamentalne pytanie, czy prawo gwarantuje stronie procesowej stabilną sytuację prawną w przypadku zmiany dominującej linii wykładni danej normy prawnej w orzecznictwie, należy odpowiedzieć jednoznacznie przecząco. Przeciwny wniosek w świetle obowiązującego sytemu prawnego prowadziłby do stworzenia pozanormatywnego zakazu retroaktywności rozszerzonego na zmiany w utrwalonej linii orzeczniczej. Nie znajduje to bynajmniej uzasadnienia w brzmieniu art. 2, art. 42 ust. 1 oraz art. 87 ust. 1 Konstytucji RP w kontekście art. 1 Kodeksu karnego. 

Słowa kluczowe: zakaz retroakcji, zasada sprawiedliwości społecznej, pewność prawa, zmiana utrwalonej linii orzeczniczej

Dr Hab. Jerzy Duży 
professor of Collegium Medicum in Bydgoszcz, Nicolaus Copernicus University in Toruń, prosecutor of the Regional Prosecutor’s Office in Bydgoszcz, Poland.
ORCID: https://orcid.org/000-0002-3270-2790

The dominant line of judgment and the prohibition of retroactivity in the light of the interpretation of Article 8 § 1 of the Fiscal Criminal Code – a discussion on the article by J. Kanarek, Impact of the retroactivity prohibition on the outcome of the judicial interpretation of Article 8 § 1 of the Fiscal Criminal Code

In the article, the author argues with the theses presented in the article by J. Kanarek, who believes that it is impossible to differentiate the legal situation of a citizen solely on basis of a judgment passed against him after the outcome of the interpretation of the provisions of law is changed, even though criminal law had a different interpretational paradigm at the time the relevant acts were committed. The author believes that the fundamental question of whether the law guarantees a stable procedural situation for the litigant in the event of a change in the dominant line of interpretation of the given legal norm should be clearly answered in the negative. A contrary conclusion in the light of the applicable legal system would lead to the creation of a kind of non-normative prohibition of retroactivity extended to changes in the established line of judgments. It is by no means justified by the wording of Article 2 of the Polish Constitution or Article 42, para. 1 of the Polish Constitution in the context of Article 1 of the Penal Code. 

Keywords: prohibition of retroactivity, principle of social justice, legal certainty, change of the established line of judgments

Bibliografia / References
Duży J., Glosa do uchwały z dnia 24 stycznia 2013 roku, I KZP 19/12, „Państwo i Prawo” 2014/7.
Grzegorczyk T., Kodeks karny skarbowy. Komentarz, Warszawa 2006.
Kanarek J., Wpływ zakazu retroakcji na rezultat sądowej wykładni art. 8 § 1 k.k.s., „Przegląd Sądowy” 2022/9.
Kardas P., Zbieg przepisów ustawy w prawie karnym. Analiza teoretyczna, Warszawa 2011.
Kotowski A., Zagadnienie jednolitości orzecznictwa w ujęciu teoretycznym [w:] Jednolitość orzecznictwa. Standard – instrumenty – praktyka, Studia i Analizy Sądu Najwyższego, t. 1, red. M. Grochowski, M. Raczkowski, S. Żółtek, Warszawa 2015.
Mrowicki M., Dopuszczalność retroaktywnego stosowania wydłużonych terminów przedawnienia karalności wykroczenia do czynów popełnionych przez wejściem w życie nowej regulacji, „Prokuratura i Prawo” 2018/7–8.
Pułło A., Sprawiedliwość społeczna w systemie zasad naczelnych Konstytucji RP, „Państwo i Prawo” 2003/7.
Wróbel W., Zoll A., Polskie prawo karne. Część Ogólna, Kraków 2010.
Zoll A., Idea prawa prawego a prawo karne, „Przegląd Sądowy” 1992/4.
Zubik M., Sokolewicz W. [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. Tom I, red. L. Garlicki, M. Zubik, Warszawa 2016.