1. Trybunał Strasburski a kryzys polskiego sądownictwa. Uwagi na tle wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z 19.12.2020 r., Ástráđsson przeciwko Islandii
Leszek Garlicki – emerytowany profesor Uniwersytetu Warszawskiego, Polska; Profesor Wizytujący na Uniwersytecie Washington University w St. Louis
Przedmiotem artykułu w pierwszej jego części jest omówienie wyroku ETPCz z 2020 r. w sprawie Astradsson przeciwko Islandii. Trybunał oceniał nieprawidłowości, do jakich doszło przy obsadzaniu stanowisk w islandzkim Sądzie Apelacyjnym i sformułował kilka zasad o uniwersalnym charakterze. W szczególności uznał, że nieprawidłowość procesu nominacyjnego może naruszać prawo do „sądu ustanowionego ustawą” i że może to dotyczyć wszystkich spraw rozstrzyganych z udziałem takiego sędziego.
W drugiej części artykułu omówiono znaczenie tego wyroku dla sytuacji w Polsce. „Test Astradssona” znajduje zastosowanie do sporów dotyczących prawidłowości procedur nominacyjnych obowiązujących obecnie w Polsce. Ustawodawstwo krajowe nie może ograniczać kompetencji sądów ani do stosowania tego testu, ani do egzekwowania – gwarantowanego przez Konwencję Europejską – prawa do „sądu ustanowionego ustawą w każdej sprawie, gdzie podniesiony został taki zarzut”.
Słowa kluczowe: Europejski Trybunał Praw Człowieka, sądownictwo w Polsce, powoływanie sędziów, kryzys konstytucyjny
Court in Strasbourg and the crisis of the Polish judiciary. Comments on the judgment of the European Court of Human Rights of 19 December 2020, Ástráđsson v. Iceland
Leszek Garlicki – Retired Professor of the University of Warsaw, Poland; Visiting Professor Washington University in Saint Louis
The first part of the article discusses the ECtHR ruling in 2020 in Astradsson v. Iceland. The Court assessed the irregularities in the procedure of making judicial appointments in the Icelandic court of appeal and formulated several principles of a universal nature. In particular, it held that the irregularity of appointment can breach the right to a ‘tribunal established by law’ and can apply to all cases settled involving such a judge.
The second part of the article discusses the relevance of this ruling to the situation in Poland. The ‘Astradsson test’ is applicable to disputes about the correctness of the current appointment procedures currently in Poland. National legislation must not preclude the domestic courts from applying the test and enforcing the right to a ‘tribunal established by law’, which is guaranteed by the European Convention in every case where such a claim has been raised.
Keywords: European Court of Human Rights, judiciary in Poland, appointment of judges, constitutional crisis
Bibliografia / References
Bosek L., Żmij G., Uwarunkowania prawne procesu powoływania sędziów w świetle wyroku ETPCz z dnia 12.03.2019 r., „Europejski Przegląd Sądowy” 2019/7.
Dworkin R., Hard Cases, 88 “Harvard Law Review”.
Garlicki L, Sądy po zmianach, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2018, t. XL.
Garlicki L., Astradsson a sprawa polska [w:] Ustroje – Prawa Człowieka – Bezpieczeństwo – Integracja Europejska. Księga Jubileuszowa z okazji 70. urodzin Profesora Jerzego Jaskierni, Toruń 2019.
Garlicki L., Hofmański P., Wróbel A., Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. Komentarz, t. I, Warszawa 2010.
Garlicki L., Polskie prawo konstytucyjne, Warszawa 2020.
Harris D., O’Boyle M., Bates E., Buckley C., Law of the European Convention on Human Rights, Oxford 2018.
Pyziak-Szafnicka M., Trybunał Konstytucyjny a rebours, „Państwo i Prawo” 2020/5.
Szwed M., Orzekanie przez wadliwie powołanych sędziów jako naruszenie prawa do sądu w świetle wyroku ETPCz z 12.03.2019 r., „Europejski Przegląd Sądowy” 2019/7.
Wróbel W., Izba Dyscyplinarna jako sąd wyjątkowy w rozumieniu art. 175 ust. 2 Konstytucji, „Palestra” 2019/1–2.
2. W kwestii przedawnienia roszczenia komornika sądowego z tytułu opłat egzekucyjnych
prof. dr hab. Andrzej Marciniak – Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Łódzki, Polska
ORCID: 0000-0003-4724-1015
Artykuł odnosi się krytycznie do uchwały Sądu Najwyższego z 11.09.2020 r., III CZP 84/19, w której przyjęto, że stwierdzona prawomocnym postanowieniem komornika sądowego (art. 770 Kodeksu postępowania cywilnego) należność z tytułu opłat egzekucyjnych przewidzianych w ustawie o komornikach sądowych i egzekucji przedawnia się w terminie właściwym dla przedawnienia kosztów sądowych należnych Skarbowi Państwa. Stanowiska takiego nie usprawiedliwia zarówno charakter prawny opłat egzekucyjnych, jak i obowiązujące zasady egzekwowania kosztów egzekucji sądowej. Ponadto, stosowanie w tym zakresie w drodze analogii przepisu o przedawnieniu roszczeń Skarbu Państwa z tytułu kosztów sądowych jest niedopuszczalne. W związku tym należy uważać, że należności komornika sądowego z tytułu opłat egzekucyjnych przewidzianych w ustawie o komornikach sądowych i egzekucji nie ulegają przedawnieniu.
Słowa kluczowe: egzekucja sądowa, postępowanie egzekucyjne, komornik sądowy, opłaty egzekucyjne, koszty sądowe, przedawnienie roszczeń
The statute of limitations regarding a bailiff’s claim for enforcement fees
Prof. Dr hab. Andrzej Marciniak – Faculty of Law and Administration, University of Łódź, Poland
ORCID: 0000-0003-4724-1015
The article critically refers to the resolution of the Supreme Court of 11 September 2020, III CZP 84/19, in which it was accepted that the receivable for enforcement fees provided for by the Act on Bailiffs and Enforcement is time-barred in the same period as the court fees due to the State Treasury, by a final decision of a bailiff (Article 770 of the Civil Procedures Code). Such a position is not justified by either the legal nature of the enforcement fees or the applicable rules for the enforcement of the costs of judicial enforcement. Furthermore, the application of the provision on limitation for the State Treasury’s claims for court fees in this respect by analogy is inadmissible. Therefore, it should be accepted that the bailiff’s claims for enforcement fees provided for in the Act on Bailiffs and Enforcement are not subject to limitation.
Keywords: judicial enforcement, enforcement proceedings, bailiff, enforcement fees, court fees, limitation of claims
Bibliografia / References
Broniewicz W., Postępowanie egzekucyjne i egzekucja w sprawach cywilnych, „Państwo i Prawo” 1980/8.
Grzybowski S., System prawa cywilnego, t. 1, Ossolineum 1974.
Ignatowicz J., [w:] System prawa cywilnego, t. 1, Część ogólna, Ossolineum 1985.
Jagieła J., Egzekucja kosztów egzekucji [w:] Zasady dochodzenia kosztów egzekucji, red. A. Marciniak, Sopot 2016.
Korzan K., Sądowe postępowanie zabezpieczające i egzekucyjne w sprawach cywilnych, Warszawa 1986.
Marciniak A., Sądowe postępowanie egzekucyjne w sprawach cywilnych, Warszawa 2019.
Marciniak A., System finansowania egzekucji sądowej w Polsce [w:] Europejskie systemy finansowania egzekucji komorniczej w sprawach cywilnych i handlowych, red. K. Lubiński, Sopot 2005.
Misztal-Konecka J., Postępowanie zabezpieczające i egzekucyjne w sprawach cywilnych, Warszawa 2019.
Siedlecki W., Uchybienia procesowe w sądowym postępowaniu cywilnym, Warszawa1971.
Walasik M., Analogia w prawie procesowym cywilnym, Warszawa 2013.
Wengerek E., Sądowe postępowanie egzekucyjne w sprawach cywilnych, Warszawa 1978.
3. Różnicowanie a dyskryminacja – status prawny osób szczepionych i nieszczepionych na Covid-19
dr hab. Kinga Michałowska, prof. UEK – Katedra Prawa Cywilnego, Gospodarczego i Prywatnego Międzynarodowego, Instytut Prawa, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Polska
ORCID: 0000-0002-2133-8110
Artykuł porusza kwestie dotyczące równego traktowania oraz podstaw ustalenia statusu prawnego osób szczepionych i nieszczepionych na COVID-19. Prowadzone badania ujmują tematykę szeroko, wychodząc od konstytucyjnej analizy zasad równości, wolności i ochrony zdrowia sygnalizują ich szczególną rolę w kształtowaniu pozycji podmiotu. Zasady te wywierają istotny wpływ na ustalenie dopuszczalnych i akceptowalnych podstaw różnicowania sytuacji prawnej podmiotów oraz granicy pomiędzy legalnym różnicowaniem a dyskryminacją. Prowadzone badania skupione wokół szczepień na COVID-19 obejmują zagadnienie istoty i rodzajów szczepień ochronnych a następnie zawężają się do ustalenia ich normatywnej bazy. W związku z tym analizie poddano Narodowy Program Szczepień będący realizacją strategii szczepień ogłoszonej przez Komisję Europejską. W dokumentach tych podkreślono m.in. potrzebę uwzględnienia zmian przyszłego statusu osób szczepionych. Stąd dalsze rozważania zostały nakierowane na ustalenie granicy dopuszczalnego różnicowania, a niedopuszczalnej dyskryminacji, a ich główny nacisk skupił się na zróżnicowanych obszarach aktywności podmiotu, w tym na relacjach pracowniczych. Rozważania prowadzone są na kanwie regulacji konstytucyjnych, ustawy o przeciwdziałaniu zakażeniom i chorobom zakaźnym, regulacjach pracowniczych w szczególności Kodeksie pracy oraz informacjach zawartych w dokumencie Narodowy Program Szczepień.
Słowa kluczowe: równość, wolność, ochrona zdrowia, szczepienie, różnicowanie, dyskryminacja, COVID-19
Differentiation and discrimination – legal status of people vaccinated and not vaccinated against Covid-19
Dr hab. Kinga Michałowska, Professor of the Cracow University of Economics – Department of Civil, Economic and Private International Law, Institute of Law, Cracow University of Economics, Poland
ORCID: 0000-0002-2133-8110
The article discusses the matter of equal treatment and the basics of establishing the legal status of people who have been vaccinated and people who have not been vaccinated against Covid-19. The research that is being conducted addresses the subject broadly, starting from the constitutional analysis of the principles of equality, freedom and health protection, signalling their special role in shaping the position of the subject. These principles have a significant impact on the establishment of the permissible and acceptable grounds for differentiating the legal situation of entities and the boundary between legal differentiation and discrimination. The research being conducted into the Covid-19 vaccinations encompasses the matter of the nature and types of preventive vaccinations and then narrows down to establishing their normative base. Therefore, the National Vaccination Programme, which is the implementation of the vaccination strategy announced by the European Commission, has been analysed. Both documents emphasize, among other things, the need to take into account changes in the future status of people who have been vaccinated. Hence, the further considerations focused on establishing the limit of acceptable differentiation and unacceptable discrimination, while their main emphasis is focused on various areas of the entity’s activity, including employee relations. The considerations are based on constitutional regulations, the act on counteracting infections and infectious diseases, employee regulations, in particular the Labour Code, and information contained in the document National Vaccination Programme.
Keywords: equality, freedom, healthcare, vaccination, differentiation, discrimination, Covid-19.
Bibliografia / References
Banaszak B., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2012.
Boć J., Balicki R., Konstytucje Rzeczypospolitej oraz komentarz do Konstytucji RP z 1997 roku, red. J. Boć, Wrocław 1998.
Garlicki L., Zubik M. [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. 2, red. L. Garlicki, M. Zubik, LEX 2016.
Glanz J.M., Newcomer S.R., Daley M.F, Newcomer G. J., Daley S., DeStefano F., Holly G., Jackson M., Lewin B., McCarthy N., McClure D., Narwaney K., Nordin J., Zerbo O., Association Between Estimated Cumulative Vaccine Antigen Exposure Through the First 23 Months of Life and Non–Vaccine-Targeted Infections From 24 Through 47 Months of Age, “Journal of the American Medical Association” (JAMA) 2018/319 (9).
Haberko J. [w:] Ustawa o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. Komentarz, red. L. Bosek, Legalis 2021.
Jamróz A., Demokracja, Białystok 1999.
Karczewska-Kamińska N., Przymus leczenia i inne interwencje medyczne bez zgody pacjenta, LEX 2018.
Kowalczyk S., Podstawy światopoglądu chrześcijańskiego, Warszawa 1986.
Michałowska K., Granice autonomii woli w świadczeniach medycznych, „Zeszyty Naukowe UEK w Krakowie” 2009/802.
Michałowska K., Zgoda pacjenta na zabieg medyczny, Warszawa 2014.
Sobolewski P., Charakter prawny zgody [w:] System prawa medycznego, t. 1, Instytucje prawa medycznego, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2018.
Świderska M., Zgoda pacjenta na zabieg medyczny, Toruń 2007.
Tomaszewska K., Znaczenie i zakres ochrony publicznych praw podmiotowych a ochrona interesu jednostki, „Folia Iuridica Wratislaviensis” 2012/1.
Tuleja P. [w:] P. Czarny, M. Florczak-Wątor, B. Niedzielski, P. Radziewicz, P. Tuleja, Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. P. Tuleja, LEX 2019.
Wróbel A. [w:] Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, red. L. Garlicki, t. I, Warszawa 2010.
Wróbel I., Zasada równego traktowania w prawie Unii Europejskiej a odmienne traktowanie osób niezaszczepionych przeciw COVID-19, „Przegląd Sądowy” 2021/3.
Zoll A., Problemy służby zdrowia w świetle doświadczeń RPO, „Prawo i Medycyna” 2000/8.
4. Tymczasowe aresztowanie a przedłużenie terminu postępowania przygotowawczego
Krzysztof Kmąk – doktorant, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Jagielloński; aplikant prokuratorski, Polska
ORCID: 0000-0002-7173-1076
Artykuł prezentuje krytykę stanowiska, zgodnie z którym termin tymczasowego aresztowania jest uzależniony od terminu końcowego postępowania przygotowawczego (art. 310, 325i k.p.k.). Według tego poglądu tymczasowe aresztowanie może być zastosowane lub przedłużone maksymalnie do dnia, który stanowi termin końcowy śledztwa lub dochodzenia. Tymczasem obecnie obowiązujące przepisy nie uzasadniają takiego stwierdzenia. Okresy postępowania przygotowawczego są terminami instrukcyjnymi, więc ich przekroczenie powoduje jedynie konsekwencje dyscyplinarne lub służbowe. Nie wpływa to na stosowanie środków zapobiegawczych, w tym tymczasowego aresztowania. W każdym momencie postępowanie przygotowawcze może być przedłużone na podstawie decyzji właściwego prokuratora. Upływ tych terminów nie prowadzi również do zakończenia postępowania karnego i nie daje stronom żadnych dodatkowych uprawnień. Pośrednio wskazuje na to także art. 255 k.p.k., na podstawie którego środki zapobiegawcze mogą być orzekane pomimo zawieszenia postępowania. Dlatego należy przyjąć, że sąd nie może odmówić stosowania i nie może skrócić terminu tymczasowego aresztowania wyłącznie na tej podstawie, iż prokurator nie przedłużył odpowiednio śledztwa lub dochodzenia.
Słowa kluczowe: prawo karne, środki zapobiegawcze, tymczasowe aresztowanie, śledztwo, dochodzenie, terminy
Pre-trial detention and extension of the period of the investigation
Krzysztof Kmąk – doctoral student, Faculty of Law and Administration, Jagiellonian University; trainee prosecutor, Poland
ORCID: 0000-0002-7173-1076
The article presents a criticism of the position that the timing of the pre-trial detention depends on the end date of the investigation (Article 310 and 325i of the Criminal Procedures Code). According to this view, pre-trial detention may be applied or extended up to the end date of the principal investigation or simplified investigation. However, current regulations do not justify this statement. The periods of the investigation are guidelines, so exceeding them only results in disciplinary or official consequences. This does not affect the application of precautionary measures, including a pre-trial detention. An investigation may be extended at any time upon the decision of the competent prosecutor. Additionally, the expiry of these deadlines does not lead to the end of the criminal proceedings and does not give the parties any additional rights. This is also indirectly indicated by Article 255 of the Criminal Procedures Code, which enables the adjudication of precautionary measures despite the suspension of the proceedings. Therefore, it should be accepted that the court cannot refuse to apply and cannot shorten the period of pre-trial detention solely on the grounds that the prosecutor did not extend the principal investigation or simplified investigation.
Keywords: penal law, precautionary measures, pre-trial detention, principal investigation, simplified investigation, deadlines
Bibliografia / References
Boratyńska K., Czarnecki P., Koper R. [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. A. Sakowicz, Warszawa 2020.
Brodzisz Z. [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. J. Skorupka, Warszawa 2019.
Dudka K. [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. K. Dudka, Warszawa 2018.
Górecki P., Stachowiak S., Wiliński P., Skarga na przewlekłość postępowania sądowego. Komentarz, Warszawa 2010.
Grzegorczyk T., Kodeks postępowania karnego, t. 1, Artykuły 1–467. Komentarz, Warszawa 2014.
Grzeszczyk W., Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Warszawa 2014.
Hofmański P. [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz do art. 297–467, t. 2, red. P. Hofmański, Warszawa 2011.
Hofmański P., Waltoś S., Proces karny. Zarys systemu, Warszawa 2016.
Kania A., Postulat szybkości postępowania karnego a ograniczenie jego formalizmu, „Prokuratura i Prawo” 2017/6.
Kasiński J., Skarga na przewlekłość postępowania przygotowawczego – wybrane zagadnienia, „Palestra” 2009/11–12.
Kiełtyka A., Śledztwo i dochodzenie po nowelizacji kodeksu postępowania karnego z 29 marca 2007 r. [w:] System prawa karnego procesowego, t. 10, Postępowanie przygotowawcze, red. P. Hofmański, R. A. Stefański, LEX 2016.
Kłak C., Skarga na przewlekłość postępowania – zagadnienia proceduralne, „Ius Novum” 2010/2
Kosonoga J. [w:] Kodeks postępowania karnego, t. 1, Komentarz do art. 1–116 , red. R.A. Stefański, S. Zabłocki, Warszawa 2017.
Krysztofiuk G. [w:] Kodeks postępowania karnego, t. 1, Komentarz. Art. 1–424 , red. D. Drajewicz, Warszawa 2020.
Kurowski M. [w:] Kodeks postępowania karnego, t. 1, Komentarz aktualizowany, red. D. Świecki, LEX 2020.
Laskowski M., Skarga na przewlekłość postępowania przygotowawczego (pierwsze refleksje), „Przegląd Sądowy” 2010/9.
Lelental S., Kodeks karny wykonawczy. Komentarz, Warszawa 2020.
Łabuda G., Razowski T., Zakres przedmiotowy skargi na przewlekłość postępowania, „Prokuratura i Prawo” 2012/1.
Piaseczny A., Ustawa o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki. Komentarz, Warszawa 2013.
Postulski K., Kodeks karny wykonawczy. Komentarz, Warszawa 2017.
Sitkowska K., Stępień T., Znaczenie zasady szybkości w postępowaniu przygotowawczym, „Prokurator” 2012/1–4.
Skorupka J. [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. J. Skorupka, Warszawa 2019.
Skorupka J., Czas jako czynnik determinujący przebieg postępowania przygotowawczego, „Prokuratura i Prawo” 2010/1–2.
Skowron B. [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. K. Dudka, Warszawa 2018.
Skwarczyński H. [w:] Kodeks postępowania karnego, t. 1, Komentarz do art. 1–424 , red. D. Drajewicz, Warszawa 2020.
Stefański R.A., Kodeks postępowania karnego. Komentarz do przepisów o postępowaniu przygotowawczym, LEX 2003.
Stefański R.A., Środki zapobiegawcze w nowym kodeksie postępowania karnego, Warszawa 1998.
Stefański R.A., Zabłocki S. [w:] Kodeks postępowania karnego, t. 2, Komentarz do art. 167–296 , red. R.A. Stefański, S. Zabłocki, Warszawa 2018.
Steinborn S. [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz do wybranych przepisów, red. S. Steinborn, LEX 2016.
Steinborn S., Glosa do postanowienia SN z dnia 19 stycznia 2004 r., WZ 4/04, „Przegląd Sądowy” 2005/9.
Szyprowski B., Dochodzenie w niezbędnym zakresie jako faktyczne wszczęcie postępowania przygotowawczego, „Prokuratura i Prawo” 2006/11.
Zgoliński I. [w:] Kodeks karny wykonawczy. Komentarz, red. J. Lachowski, Warszawa 2018.
5. Uwagi o problemach związanych z konstrukcją usiłowania podżegania do przestępstwa
Katarzyna Zawidzka – doktorantka, Katedra Prawa Karnego Materialnego, Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii, Uniwersytet Wrocławski, Polska
ORCID: 000-003-16470587
Krzyżowanie się form stadialnych oraz postaci zjawiskowych przestępstwa stanowi jedno z najbardziej dyskusyjnych zagadnień prawa karnego. Powyższe wynika zapewne z tego, że nakładanie się na siebie form przeddokonania przestępstwa powoduje zwiększoną ingerencję prawa karnego w prawa i wolności jednostki, co nasuwa pytanie o dopuszczalne jego granice. Przedmiotem artykułu jest analiza konstrukcji usiłowania podżegania z punktu widzenia normatywnego oraz aksjologicznego. Przedstawiono w nim syntetyczną egzegezę przepisów odnoszących się do wskazanej figury prawnej, jak również poddano ocenie dopuszczalność krzyżowania się form stadialnych i postaci zjawiskowych przestępstwa z perspektywy aksjologii prawa. Autorka przywołała węzłowe orzeczenia związane z usiłowaniem podżegania do przestępstwa oraz przeanalizowała wskazany problem w oparciu o praktykę wymiaru sprawiedliwości. W artykule podjęto również polemikę z niektórymi wypowiedziami doktryny dotyczącymi postulatów w zakresie wyłączenia możliwości krzyżowania się form stadialnych oraz postaci zjawiskowych przestępstwa. Zasygnalizowany został także problem ustawowego zrównania sankcji karnej za usiłowanie podżegania oraz dokonanie tej formy zjawiskowej przestępstwa.
Słowa kluczowe: usiłowanie, podżeganie, krzyżowanie się form stadialnych i postaci zjawiskowych przestępstwa, sankcja za usiłowanie podżegania
Comments on issues related to the structure of attempting to incite the commitment of a crime
Katarzyna Zawidzka – PhD student, Department of Criminal Law, Faculty of Law, Administration and Economics, University of Wrocław, Poland
ORCID: 000-003-16470587
The intersection of the stages of the commitment of a crime and form of liability for a crime is among the most controversial issues in criminal law. This almost certainly arises from the fact that the overlap of the stages of the pre-commitment of a crime causes increased interference of criminal law with the rights and freedoms of individuals, which raises the question of its acceptable limits. This article presents an analysis of the structure of an attempt to incite the commitment of a crime from the normative and axiological point of view. It presents a summary exegesis of the provisions regarding the specified legal figure, as well as evaluating the admissibility of the intersection of the stages of the commitment of a crime and the forms of liability for a crime from the perspective of axiology of the law. The key judgments related to attempted incitement to commit a crime have been referenced and the issue at hand has been analysed on the basis of judicial practice. This article also disputes certain statements of the legal doctrine involving postulates calling for the exclusion of the possibility of intersection of the stages of the commitment of a crime and form of liability for a crime. The issue of the statutory alignment of criminal sanctions for attempted incitement to commit a crime and this form of accessory liability for a crime has also been raised.
Keywords: attempt, incitement, intersection of the stages of the commitment of a crime and form of liability for a crime
Bibliografia / References
Andrejew I., Drogi nauki o przestępstwie. (Zagadnienia metodologii), „Państwo i Prawo” 1987/12.
Bielski M., Zasady wymiaru kary za podżeganie i pomocnictwo, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 2006/2.
Cichońska G., Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z dnia 21.10.2003 r., sygn. I KZP 11/03, „Prokuratura i Prawo” 2006/4.
Giezek J. [w:] Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz, red. J. Giezek, Warszawa 2007.
Gruszecka D., Ochrona dobra prawnego na przedpolu jego naruszenia, Warszawa 2012.
Kaczmarek T., Kwestie sporne wokół pojęcia tzw. niesprawczych form współdziałania przestępnego, [w:] Formy stadialne i postacie zjawiskowe popełnienia przestępstwa, red. J. Majewski, Toruń 2007.
Kalinka A., O podżegaczach i sprawcach występków, Kraków 1839.
Kardas P. [w:] Kodeks karny, Część ogólna, t. 1, Komentarz do art. 1–52 , red. W. Wróbel, A. Zoll, Warszawa 2007.
Kardas P., Teoretyczne podstawy odpowiedzialności karnej za przestępcze współdziałanie, Kraków 2001.
Kulik M., Glosa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 17 lipca 2014 r. (SK 35/12), OTK-A-2014, nr 7, poz. 74, „Studia Iuridica Lublinensia” 2015/4.
Kuziak P., Usiłowanie podżegania w kontekście uchwały Sądu Najwyższego z dnia 21 października 2003 r. I KZP 11/03, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 2005/1.
Liszewska A., Podżeganie i pomocnictwo a usiłowanie, „Państwo i Prawo” 2000/6.
Liszewska A., Współdziałanie przestępne w polskim prawie karnym. Analiza dogmatyczna, Łódź 2004.
Mącior W., Odpowiedzialność karna za przestępne współdziałanie, „Państwo i Prawo” 1977/4
Pohl Ł., Formy stadialne czynu zabronionego w odniesieniu do podżegania i pomocnictwa według kodeksu karnego z 1997 r., „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2001/1–2.
Rodzynkiewicz M., Usiłowanie–aspekt aksjologiczny [w:] Przestępstwo – kara – polityka kryminalna. Problemy tworzenia i funkcjonowania prawa. Księga jubileuszowa z okazji 70. rocznicy urodzin Profesora Tomasza Karczmarka, red. J. Giezek, Kraków 2006.
Śliwiński S., O niektórych zagadnieniach ogólnych przyszłego kodeksu karnego PRL, „Nowe Prawo” 1955/1.
Tarapata S., Dobro prawne w strukturze przestępstwa. Analiza teoretyczna i dogmatyczna, Warszawa 2016.
Tokarczuk D., Podżeganie w polskim prawie karnym: studium z zakresu teorii i praktyki prawa karnego, Warszawa 2017.
Wąsek A., Współsprawstwo w polskim kodeksie karnym, Warszawa 1977.
Wolter W., Problem usiłowanego podżegania lub pomocnictwa, „Państwo i Prawo” 1974/1.
Zachuta A., Ogólnopolska konferencja naukowa nt. „Formy stadialne i postacie zjawiskowe popełnienia przestępstwa” (Warszawa, 17 maja 2006 r.), „Prokuratura i Prawo” 2006/10.
Zoll A., Odpowiedzialność karna za czyn niesprowadzający zagrożenia dla dobra prawnego w świetle Konstytucji [w:] Formy stadialne i postacie zjawiskowe popełnienia przestępstwa, red. Jarosław Majewski, Toruń 2007.
6. Zaskarżenie uchwały rady nadzorczej spółdzielni
dr Dominik Bierecki – Spółdzielczy Instytut Naukowy w Sopocie, adwokat, Polska
ORCID 0000-0001-6993-3974
Artykuł przedstawia zagadnienia związane z zaskarżeniem uchwały rady nadzorczej spółdzielni. W artykule omówiono sankcje wadliwych czynności prawnych, które znajdują zastosowanie do uchwały rady nadzorczej spółdzielni oraz wskazano podstawy prawne i przesłanki zaskarżenia takiej uchwały. Zaskarżone do sądu, a w konsekwencji uchylone, mogą zostać jedynie uchwały rady nadzorczej spółdzielni, które dotyczą wykluczenia lub wykreślenia członka. Do zaskarżenia uchwały rady nadzorczej spółdzielni odpowiednie zastosowanie znajdują przepisy o uchwałach walnego zgromadzenia spółdzielni. Kompletne określenie przesłanki zaskarżenia uchwały rady nadzorczej spółdzielni powinno nastąpić przy uwzględnieniu przyczyny wykluczenia lub wykreślenia członka ze spółdzielni.
Słowa kluczowe: uchwała, rada nadzorcza spółdzielni, zaskarżenie, wykluczenie i wykreślenie ze spółdzielni
Challenging a resolution of a cooperative’s supervisory board
Dr Dominik Bierecki – Cooperative Scientific Institute in Sopot, attorney-at-law, Poland
ORCID 0000-0001-6993-3974
The article presents issues related challenging a resolution of a cooperative’s supervisory board. It discusses the sanctions for defective legal activities which apply to a resolution of a cooperative’s supervisory board and indicates the legal grounds and premises for challenging such a resolution. Only the resolutions of a cooperative’s supervisory board regarding the exclusion or removal of a member may be challenged in court and consequently overruled. Resolutions of a cooperative’s supervisory board may be challenged under the provisions on resolutions of a general meeting of a cooperative. The complete specification of the premises for challenging a resolution of a cooperative’s supervisory board should take into account the reason for the exclusion or removal of the member from the cooperative.
Keywords: resolution, a cooperative’s supervisory board, challenge, exclusion and removal from the cooperative
Bibliografia / ReferencesFrąckowiak J., Charakter prawny uchwał organów spółek kapitałowych a ich zaskarżalność, „Przegląd Prawa Handlowego” 2014/9.
Frąckowiak J., Uchwały zgromadzeń wspólników spółek kapitałowych sprzeczne z ustawą, „Przegląd Prawa Handlowego” 2007/11.
Jedliński A., Kaczyński L., Statut jako źródło prawa pracy, „Państwo i Prawo” 1999/4.
Jedliński A., Moc obowiązująca uchwał organów spółdzielni i ich zaskarżanie, „Pieniądze i Więź” 2006/1.
Jędrejek G., Wykładnia przepisów prawa cywilnego, Warszawa 2020.
Lewaszkiewicz-Petrykowska B. [w:] System prawa cywilnego, t. 1, Część ogólna, red. S. Grzybowski, Ossolineum 1985.
Machnikowski P. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Legalis 2019.
Nowacki J., „Odpowiednie” stosowanie przepisów prawa, „Państwo i Prawo” 1964/3.
Nowacki J., O normatywnych (abstrakcyjno-generalnych) i sytuacjonistycznych rozumieniach zasad współżycia społecznego, „Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach” 1980/355.
Pietrzykowski K. [w:] System prawa prywatnego, t. 21, Prawo spółdzielcze, red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2020.
Pietrzykowski K., Charakter prawny uchwały zgromadzenia spółki kapitałowej i spółdzielni, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2016, t. XXXVI.
Pietrzykowski K., Nowa formuła stosunku członkostwa w spółdzielni mieszkaniowej [w:] Prawo prywatne w służbie społeczeństwu. Księga poświęcona pamięci Profesora Adama Jedlińskiego, red. P. Zakrzewski, D. Bierecki, Sopot 2019.
Pietrzykowski K., Spółdzielnie mieszkaniowe. Komentarz, Warszawa 2013.
Popiołek W., Charakter prawny uchwał wspólników i organów spółek kapitałowych, „Przegląd Prawa Handlowego” 2014/9.
Radwański Z. [w:] System prawa prywatnego, t. 2, Prawo cywilne – część ogólna, Warszawa 2008.
Radwański Z., Prawo cywilne – część ogólna, Warszawa 2005.
Radwański Z., Teoria umów, Warszawa 1977.
Radwański Z., Zieliński M. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 1, Prawo cywilne – część ogólna, red. M. Safjan, Warszawa 2012.
Safjan M. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 1, red. K. Pietrzykowski, Legalis 2020.
Safjan M., Klauzule generalne w prawie cywilnym (przyczynek do dyskusji), „Państwo i Prawo” 1990/11.
Sikorska-Lewandowska A., Stwierdzenie nieważności uchwał rady nadzorczych spółdzielni – glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 7 listopada 2014 r., I ACa 631/14, „Kwartalnik Sądowy Apelacji Gdańskiej” 2018/3.
Sołtysiński S. [w:] System prawa prywatnego, t. 17B, Prawo spółek kapitałowych, red. S. Sołtysiński, Warszawa 2010.
Szumański A., Zaskarżanie uchwał rad nadzorczych spółki kapitałowej i spółdzielni na tle zaskarżania uchwał walnego zgromadzenia (zgromadzenia wspólników) tych osób prawnych [w:] Prawo prywatne w służbie społeczeństwu. Księga poświęcona pamięci Profesora Adama Jedlińskiego, red. P. Zakrzewski, D. Bierecki, Sopot 2019.
Trzaskowski R., Skutki sprzeczności umów obligacyjnych z prawem, Warszawa 2013.
Zbiegień-Turzańska A. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 21, Prawo spółdzielcze, red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2020.
7. Kilka uwag o dokumentach w postępowaniu wieczystoksięgowym. Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z 2.12.2016 r., I CSK 819/15
dr Jakub Żurek – adiunkt w Zakładzie Polityki Gospodarczej i Prawa, Instytut Nauk Ekonomicznych, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, adwokat, Polska
ORCID: 0000-0002-7516-9615
Glosa dotyczy możliwości wykorzystania w postępowaniu wieczystoksięgowym odpisów dokumentów uwierzytelnionych przez występujących w postępowaniu profesjonalnych pełnomocników. Autor sprzeciwia się upowszechnionemu stanowisku – zarówno w orzecznictwie jak i doktrynie – że w tym postępowaniu nie znajduje zastosowania art. 129 Kodeksu postępowania cywilnego. Krytykuje panującą praktykę, wskazując na brak jasnych podstaw prawnych, które pozbawiałyby przedstawicieli zawodów zaufania publicznego jednego z ich ustawowych uprawnień.
Słowa kluczowe: dowód, dokument, księgi wieczyste, postępowanie wieczystoksięgowe
Comments on documents in land and mortgage registry proceedings. Commentary on the Supreme Court’s order of 2 December 2016, I CSK 819/15
Dr Jakub Żurek – assistant professor at the Department of Economic Policy and Law, Institute of Economic Sciences, Wrocław University of Life Sciences, attorney-at-law, Poland
ORCID: 0000-0002-7516-9615
The commentary addresses the possibility of using copies of documents certified by professional attorneys in land and mortgage registry proceedings. The author criticizes the popular view – both in case law and the legal doctrine – that Article 129 of the Civil Procedures Code is not applicable in these proceedings. He criticizes the prevailing practice, indicating that there are no clear legal grounds depriving legal counsels and attorneys of one of their statutory rights.
Keywords: evidence, document, land and mortgage registers, land and mortgage registry proceedings
Bibliografia / References
Barłowski B., Janeczko E., Księgi wieczyste – rejestr nieruchomości, Warszawa 1988.
Bieniek G., Rudnicki S., Nieruchomości. Problematyka prawna, Warszawa 2013.
Borkowski P., Trześniewski-Kwiecień J., Wpisy do ksiąg wieczystych, Warszawa 2002.
Flaga-Gieruszyńska K., Zieliński A., Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, Warszawa 2019.
Gniewek E., Księgi wieczyste. Art. 1-582 KWU. Art. 6261-62613 KPC. Komentarz, Warszawa 2018.
Gniewek E., Prawo rzeczowe, Warszawa 2014.
Gołaczyński J. (red.), Informatyzacja ksiąg wieczystych i postępowania wieczystoksięgowego, Warszawa 2020.
Góra-Błaszczykowska A. (red.), Kodeks postępowania cywilnego, t. 1b, Komentarz. Art. 425–729 , Warszawa 2020.
Gryszczyńska A., Nowa księga wieczysta. Informatyzacja rejestru publicznego, Warszawa 2011.
Heropolitańska I., Tułodziecka A., Hryćków-Mycka K., Ustawa o księgach wieczystych i hipotece oraz przepisy związane. Komentarz, Warszawa 2019.
Kaźmierczyk S., Pulka Z., Wstęp do prawoznawstwa, Wrocław 2001.
Marciniak A. (red.), Kodeks postępowania cywilnego, t. 3, Komentarz do art. 425–729 , Warszawa 2020.
Marszałkowska-Krześ E. (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, Warszawa 2020.
Morawski L., Wstęp do prawoznawstwa, Toruń 2014.
Oleszko A., Wpis w księdze wieczystej na podstawie aktu notarialnego, Warszawa 2013.
Radwański Z., Olejniczak A., Prawo cywilne – część ogólna , Warszawa 2013.
Rudnicki S., Komentarz do ustawy o księgach wieczystych i hipotece oraz do przepisów o postępowaniu w sprawach wieczystoksięgowych, Warszawa 2002.
Rudnicki S., Ustawa o księgach wieczystych i hipotece. Przepisy o postępowaniu w sprawach wieczystoksięgowych. Komentarz, Warszawa 2010.
Safjan M. (red.), Prawo cywilne – część ogólna. System Prawa Prywatnego, t. 1, Warszawa 2012.
Szanciło T. (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Komentarz. Art. 1–50539, t. 1, Legalis 2019.
Szanciło T. (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Komentarz. Art. 506–1217, t. 2, Legalis 2019.
Szostek D., Nowe ujęcie dokumentu w polskim prawie prywatnym ze szczególnym uwzględnieniem dokumentu w postaci elektronicznej, Warszawa 2012.
Wojnarska-Krajewska E., Opinia prawna do senackiego projektu ustawy o zmianie ustaw w zakresie uwierzytelniania dokumentów (druk sejmowy nr 2064), Warszawa dnia 13.07.2009 r.
Zawadzka J. [w:] Księgi wieczyste i hipoteka. Komentarz, red. J. Pisuliński, Warszawa 2014.
Zieliński A. (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, Warszawa 2012.
8. Tymczasowe aresztowanie. Glosa do postanowienia Trybunału Konstytucyjnego z 17.07.2019 r., S 3/19
dr hab. Barbara Nita-Światłowska, profesor Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie – Katedra Prawa Karnego, Instytut Prawa, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Polska
ORCID: 0000-0003-2815-4119
Postanowienie sygnalizacyjne Trybunału Konstytucyjnego z 17.07.2019 r., S. 3/19, wskazuje prokonstytucyjną i proeuropejską interpretację podstawy tymczasowego aresztowania, o której stanowi art. 258 § 2 Kodeksu postępowania karnego. W tym zakresie postanowienie to zasługuje na pełną aprobatę. Problem wiążące się jednak ze składem, w jakim zapadło zarówno to postanowienie, jak i wyrok, w związku z wydaniem którego dostrzeżono problemy konstytucyjne sygnalizowane w nim Sejmowi RP. Glosowane postanowienie zapadło w składzie, w który znajdowały się takie osoby, których wybór ignorował wyroki Trybunału Konstytucyjnego z 3.12.2015 r., K 34/15 oraz z 9.12.2015 r., K. 35/15. Nasuwa to wątpliwość co do możliwości powołania się na argumentację przedstawioną w głosowanym postanowieniu dla wsparcia wykładni art. 258 § 2 Kodeksu postępowania karnego w zgodzie z Konstytucją oraz europejską Konwencją Praw Człowieka.
Słowa kluczowe: tymczasowe aresztowanie, postępowanie karne, Konstytucja
Pre-trial detention. Commentary on the order of the Constitutional Tribunal of 17 July 2019, S 3/19
Dr hab. Barbara Nita-Światłowska, Professor of the Cracow University of Economics – Department of Criminal Law, Institute of Law, Cracow University of Economics, Poland
ORCID: 0000-0003-2815-4119
The Constitutional Tribunal order of 17 July 2019, S 3/19, indicates a pro-constitutional and pro-European interpretation of the grounds for a pre-trial detention in Article 258 § 2 of the Criminal Procedures Code. In this respect, the order deserves to be fully approved. However, the problem is related to the bench which issued the order and passed the judgment in connection with which the constitutional problems, which were mentioned to the Sejm of the Republic of Poland, were noticed. The order in question was issued by a bench which included such people, whose election ignored the judgments of the Constitutional Tribunal of 3 December 2015, K 34/15 and 9 December 2015, K. 35/15. This raises doubts about the ability to invoke the reasoning presented in the order in question to support the interpretation of Article 258 § 2 of the Criminal Procedures Code in accordance with the Constitution and the European Convention on Human Rights.
Keywords: pre-trial detention, criminal proceedings, Constitution
Bibliografia / References
Florczak-Wątor M., Glosa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 16 marca 2017 r., w sprawie Kp 1/17 o zgromadzeniach cyklicznych, http://monitorkonstytucyjny.eu/archiwa/11070 (dostęp: 9.02.2021 r.).
Hermeliński W., Nita-Światłowska B., Tymczasowe aresztowanie ze względu na grożącą oskarżonemu surową karę, „Palestra” 2018/6.
Skorupka J., O niekonstytucyjności art. 258 § 2 k.p.k., „Państwo i Prawo” 2018/3.