Szczególna ochrona trwałości zatrudnienia mianowanych nauczycieli. Wybrane orzeczeniadr hab. Helena Szewczyk
Instytut Nauk Prawnych, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Śląski w Katowicach; radca prawny, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-1425-981X
Szczególna ochrona trwałości zatrudnienia mianowanych nauczycieli. Wybrane orzeczenia
W Karcie Nauczyciela nie ma szczegółowego upoważnienia do odpowiedniego stosowania przepisów ochronnych Kodeksu pracy dotyczących ochrony trwałości zatrudnienia w stosunkach pracy z mianowania. Nie jest więc zrozumiałe, dlaczego bez żadnego racjonalnego uzasadnienia ustawodawca różnicuje zakres szczególnej ochrony trwałości zatrudnienia w stosunku do osób zatrudnionych na podstawie mianowania na podstawie poszczególnych pragmatyk – jednym przyznając taka ochronę (m.in. mianowanym urzędnikom służby cywilnej), a innym (mianowanym nauczycielom) identycznej ochrony odmawiając. W moim przekonaniu kwestię tę należałoby bezwzględnie ujednolicić w odniesieniu do wszystkich pracowników mianowanych albo przynajmniej dokonać przeglądu tych rozwiązań w poszczególnych pragmatykach i zastanowić się na ewentualną modyfikacją przepisów prawnych w tym zakresie, biorąc pod uwagę nie tylko interes publiczny, lecz także funkcję ochronną prawa pracy. W obszarze szczególnej ochrony trwałości stosunków pracy z mianowania konieczna jest zatem ingerencja ustawodawcy, aby zagadnienie to przestało budzić rozliczne wątpliwości interpretacyjne w procesie stosowania prawa.
Słowa kluczowe: zatrudnienie, szczególna ochrona trwałości zatrudnienia, nauczyciele, mianowanie
Dr Hab. Helena Szewczyk
Institute of Law, Faculty of Law and Administration, University of Silesia in Katowice, legal counsel, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-1425-981X
Special protection of the sustainability of employment of appointed teachers. Selected judgments
The Teacher’s Charter has no detailed authorization for appropriately applying the protective provisions of the Labour Code regarding the protection of permanent employment in an employment relationship by appointment. Therefore, it is incomprehensible why, without any rational justification, the legislator differentiates the scope of special protection of the permanence of employment for people employed by appointment on the basis of individual pragmatics – awarding such protection to some (including appointed civil servants), while declining the same protection for others (appointed teachers). In my opinion, this matter should be unconditionally standardized with respect to all appointed employees, or at least review these solutions in individual pragmatics and consider possibly modifying the provisions of the law on this, taking into account not only the public interest, but also the protective function of labour law. Therefore, in terms of special protection of permanence of employment through appointment, the legislator’s intervention is necessary for this matter to stop raising numerous interpretation doubts in the process of applying the law.
Keywords: employment, special protection of permanence of employment, teachers, appointment
Bibliografia / References
Dubowik A., Pisarczyk Ł., Prawo urzędnicze, Warszawa 2011.
Dubowik A., Treść zmiany i ustanie stosunku pracy w służbie cywilnej, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 1999/11.
Dubowik A., Wzmożona trwałość stosunku pracy z mianowania, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 2007/9.
Florek L. (red.), Kodeks pracy. Komentarz, Warszawa 2017.
Jagielski J., Rączka K., Komentarz do ustawy o służbie cywilnej, Warszawa 2001.
Jarzęcka-Siwik E., Liszcz T., Niezgódka-Medek M., Robaczyński W., Komentarz do ustawy o Najwyższej Izbie Kontroli, Warszawa 2000.
Kucharski P., Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z 4 listopada 1992 r., I PZP 63/92, „Państwo i Prawo” 1994/6.
Kucharski P., Ustanie stosunku pracy nauczycieli akademickich, Warszawa 1990.
Latos- Miłkowska M., Rozwiązywanie umów o pracę, Warszawa 1999.
Liszcz T. [w:] R. Borek-Buchajczuk, T. Liszcz, W. Perdeus, Prawo urzędnicze, Lublin 2005.
Mazurczak-Jasińska E. [w:] System prawa administracyjnego, t. 11, Stosunek służbowy, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, Warszawa 2011.
Mitrus L., Stabilizacja zatrudnienia w świetle standardów Międzynarodowej Organizacji Pracy [w:] Prawo pracy i zabezpieczenia społecznego. Teraźniejszość i przyszłość. Księga Jubileuszowa Profesora Zdzisława Kubota, red. T. Kuczyński, A. Jabłoński, Warszawa 2018.
Nowacki J., „Odpowiednie” stosowanie przepisów prawa, „Państwo i Prawo” 1964/3.
Piszczek A., Wybrane problemy stosowania Karty Nauczyciela w świetle orzecznictwa, „Gdańsko-Łódzkie Roczniki Prawa Pracy i Prawa Socjalnego” 2014/4.
Prusinowski P., Prawo do urlopu dla poratowania zdrowia a rozwiązanie z nauczycielem stosunku pracy na podstawie art. 20 ust. 1 Karty Nauczyciela, „Gdańsko-Łódzkie Roczniki Prawa Pracy i Prawa Socjalnego” 2013/3.
Sawa I., Glosa do uchwały SN z 7.12.2006 r., I PZP 4/06, „Monitor Prawa Pracy” 2008/12.
Stelina J., Charakter prawny stosunku pracy z mianowania, Gdańsk 2005.
Sypniewski Z., Problem wzmożonej ochrony trwałości stosunku pracy kobiet zatrudnionych na podstawie powołania, wyboru i mianowania, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 1980/6.
Sypniewski Z., Wypowiedzenie stosunku pracy z mianowania, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 1979/4.
Szewczyk H., Szczególna ochrona trwałości stosunku pracy, „Studia Prawnicze” 2005/2.
Szewczyk H., Zagadnienie wzmożonej ochrony przed wypowiedzeniem stosunku pracy z mianowania urzędników służby cywilnej, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 2001/11.
Świątkowski A.M., Karta praw społecznych Rady Europy, Warszawa 2006.
Świątkowski A.M., Komentarz do pragmatyki urzędniczej, Warszawa 1988.
Wagner B. (red.), Kodeks pracy 2011. Komentarz, Gdańsk 2011.
Wagner B., Niektóre elementy regulacji stosunku pracy w projekcie stosunku pracy, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 2008/9.
Walczak K. (red.), Kodeks pracy. Komentarz, Warszawa 2012.
Ziarkowski M., Glosa do wyroku SN z 2.08.2012 r., II PK 3/12, „Monitor Prawa Pracy” 2015/8.
Zieliński T., Zarys wykładu prawa pracy, cz. 2, Katowice 1984.
Żołyński J. (red.) Kodeks pracy. Komentarz, Gdańsk 2017.
dr hab. Marcin Spyra
Katedra Prawa Gospodarczego Prywatnego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-5357-5225
Osobiści przedstawiciele spadkodawcy (personal representatives) jako wspólnicy polskiej spółki. Kwalifikacja uprawnień trustee w odniesieniu do majątku położonego w Polsce
W porządkach prawnych należących do tradycji common law przedmioty majątkowe należące do spadku nie przechodzą na spadkobierców w chwili śmierci spadkodawcy. Spadek nabywają personal representatives, którzy zobowiązani są zebrać składniki majątku spadkowego, spłacić długi spadkowe, a pozostałe przedmioty spadkowe przenieść na rzecz spadkobierców. Majątek spadkowy jest objęty trustem, w którym osobisty przedstawiciel jest powiernikiem, a spadkobiercy są beneficjariuszami. Artykuł odpowiada na pytanie o status praw personal representative w sytuacji, gdy prawem właściwym dla spadku jest prawo takiego państwa, a do spadku należą składniki podlegające prawu polskiemu. W nawiązaniu do postanowienia SO w Gliwicach z 22.01.2021 r., X Ga 251/20, artykuł broni poglądu, zgodnie z którym prawo polskie powinno uznać w pełni nabycie mienia spadkowego przez personal representatives. Bak jest tu podstaw do zastosowania klauzuli porządku publicznego oraz do zabiegów dostosowawczych. Należy natomiast podkreślić, że ocena, czy przysługujące spadkobiercom equitable interests mają skutki dla praw osób trzecich na terytorium Polski, powinna być dokonana zgodnie z prawem polskim.
Słowa kluczowe: trust, spadek, powiernictwo, prawo właściwe, zarządca spadku, prawo angielskie
Dr Hab. Marcin Spyra
Chair of Private Commercial Law, Faculty of Law and Administration, Jagiellonian University in Kraków, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-5357-5225
Personal representatives as shareholders in a Polish company. Qualification of a trustee’s rights with regard to assets located in Poland
In common law jurisdictions, assets from the estate are not transferred to the heirs at the time of the testator’s death. The personal representatives acquire the estate and are then required to gather together the probate assets, pay the debts and transfer the remaining assets from the estate to the heirs. The estate is encompassed by a trust in which the personal representative is the trustee and the heirs are the beneficiaries. The article addresses the question of the status of the rights of the personal representative if the law that is applicable to the estate is the law of that State, while the estate encompasses the assets which are subject to Polish law. In connection with the order of the Regional Court in Gliwice of 22 January 2021, X Ga 251/20, the article defends the view that Polish law should fully recognize the acquisition of the property from the estate by the personal representatives. There are no grounds for applying the public order clause or for adaptive measures. It should be emphasized that the assessment of whether the equitable interests to which the heirs are entitled are effective with respect to third parties in Poland should be made in accordance with Polish law.
Keywords: trust, estate, trusteeship, appropriate law, estate manager, English law
Bibliografia / References
Beyer G.W., Hanft J.K., Wills, Trusts, and Estates for Legal Assistants, Nowy Jork 2019.
Burandt W., Rojahn D. (red.), Erbrecht, Monachium 2019.
Burrows A., English Private Law, Oxford 2013.
Cincelli R., Der Common Law Trust, Zürich 2016.
Ciszewski J., Nazaruk P. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, Warszawa 2019.
Doliwa A., Zastępstwo pośrednie i powiernictwo, „Monitor Prawniczy” 2000/7.
Dutta A., The Death of the Shareholder in the Conflict of Laws Die Abgrenzung von Gesellschaftsstatut und Erbstatut beim Tod des Gesellschafters, „Rabels Zeitschrift für ausländisches und internationales Privatrecht” 2009/4.
Dutta A., Weber J. (red.), Internationales Erbrecht, Monachium 2021.
Falter M., Geks V., Die Übertragung eines deutschen GmbH-Anteils auf einen amerikanischen testamentary trust, „Neue Zeitschrift für Gesellschaftsrecht” 2017.
Geimer R., Schütze R.A., Hau W. (red.), Internationaler Rechtsverkehr in Zivil- und Handelssachen, Monachium 2021.
Gudowski J. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, t. 4, Warszawa 2017.
Hein J. v. (red.), Münchener Kommentar zum BGB, t. 12, Monachium 2020.
Holdsworth W.S., Vickers C.W., Law of Succession. Testamentary and Intestate, New Jersey 2004.
Kalss S. (red.), Company Law and the Law of Succession, Heidelberg 2015.
Karasek I., Zabezpieczenia wierzytelności na zbiorze rzeczy lub praw o zmiennym składzie, Kraków 2004.
Kordasiewicz B. (red.), System prawa prywatnego, t. 10, Prawo spadkowe, Warszawa 2013.
Kozioł A., System administracji spadku w porządkach prawnych państw kręgu anglosaskiego, „Rejent” 2006/2.
Kroiβ L., Horn C.H., Solomon D. (red.), Nachfolgerecht, Baden-Baden 2019.
Lau M.W., The Economic Structure of Trusts, Oxford 2011.
Leitzen M., EuErbVO: Praxisfragen an der Schnittstelle zwischen Erb- und Gesellschaftsrecht, „Zeitschrift für Erbrecht und Vermögensnachfolge” 2012.
Margoński M., Ogólna charakterystyka europejskiego poświadczenia spadkowego, „Prawo w Działaniu. Sprawy Cywilne” 2016/2.
Margoński M., Uznanie zagranicznego orzeczenia o ustanowieniu wykonawcy testamentu a polskie nieruchomości spadkowe. Glosa do postanowienia SN z dnia 24 maja 2012 r., V CSK 454/11, „Polski Proces Cywilny” 2014/3.
Olarra J. C., Recent developments in the European Union, „Trusts & Trustees” 2014, vol. 20, issue 1–2, luty–marzec.
Oleszko A., Odmowa sporządzenia przez polskiego notariusza testamentu stwierdzającego ustanowienie zapisu windykacyjnego nieruchomości położonej w państwie UE nieznającym tej instytucji w świetle rozp. spadkowego nr 650/2012. Glosa do wyroku TS z dnia 12 października 2017 r., C-218/16, LEX 2018.
Osajda K. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, t. 3, Spadki, Warszawa 2013.
Osajda K. (red.), Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 650/2012 z 4.07.2012 r. w sprawie jurysdykcji, prawa właściwego, uznawania i wykonywania orzeczeń, przyjmowania i wykonywania dokumentów urzędowych dotyczących dziedziczenia oraz w sprawie ustanowienia europejskiego poświadczenia spadkowego. Komentarz, Warszawa 2019.
Osajda K., Ustanowienie spadkobiercy w testamencie w systemach prawnych common law i civil law, Warszawa 2009.
Pazdan M. (red.), Prawo prywatne międzynarodowe. Komentarz, Warszawa 2018.
Pazdan M. (red.), System prawa prywatnego, t. 20A, Prawo prywatne międzynarodowe, Warszawa 2014.
Pazdan M. (red.), System prawa prywatnego, t. 20C, Prawo prywatne międzynarodowe, Warszawa 2014.
Pazdan M., Górecki J. (red.), Nowe europejskie prawo spadkowe, Warszawa 2015.
Pazdan M., Kolizyjnoprawna problematyka nabycia spadku, „Studia Cywilistyczne” 1974, t. 23.
Penner J.E., The Law of Trusts, Oxford 2014.
Rykowski R., Powiernicze przeniesienie udziałów w spółce z o.o., „Przegląd Prawa Handlowego” 1997/6.
Schmidt J.P., Challenged Legacies – First Decision of the European Court of Justice on the EU Succession Regulation (ECJ, 12 October 2017, C-218/16 (Kubicka)), „European Private Law Journal” 2018, vol. 7(10).
Sloan B., Borowski’s Law of Succession, Oxford 2002.
Stec M. (red.), System prawa handlowego, t. 5, Prawo umów handlowych, Warszawa 2017.
Stec P., Powiernictwo w prawie polskim, Kraków 2005.
Tereszkiewicz P., Wysocka-Bar A., Wirksamkeit ausländischer Vindikationslegate in Deutschland vor dem EuGH, „Zeitschrift für das Privatrecht der Europäischen Union” 2018/2.
Tracz G., Zoll F., Przydatność pojęcia powiernictwa dla prawa prywatnego, „Przegląd Prawa Handlowego” 1998/4.
Trzebiński J., Czynności powiernicze – konsultacje prawne, „Przegląd Prawa Handlowego” 1997/2.
Zachariasiewicz M., Ustanowienie trustu w testamencie lub za pomocą innej czynności prawnej mortis causa pod rządami polskiego prawa spadkowego, „Rejent” 2009/2.
Załucki M. (red.), Unijne Rozporządzenie spadkowe Nr 650/2012. Komentarz, Warszawa 2018.
Żarnowiec Ł., Wpływ statutu rzeczowego na rozstrzyganie spraw spadkowych – na styku statutów, Warszawa 2018.
Zachariasiewicz M., Ustanowienie trustu w testamencie lub za pomocą innej czynności prawnej mortis causa pod rządami polskiego prawa spadkowego, „Rejent” 2009/2.
Załucki M. (red.), Unijne Rozporządzenie spadkowe Nr 650/2012. Komentarz, Warszawa 2018.
Żarnowiec Ł., Wpływ statutu rzeczowego na rozstrzyganie spraw spadkowych – na styku statutów, Warszawa 2018.
dr hab. Wojciech Brzozowski, prof. Uniwersytetu Warszawskiego
Zakład Prawa Wyznaniowego, Wydział Prawa i Administracji, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-3199-0820
Sprzeciw sumienia wobec świadczeń na rzecz obrony
W świetle polskiego prawa jednostka może być zobowiązana do wykonywania świadczeń na rzecz obrony, w tym świadczeń osobistych, które polegają na realizowaniu różnych krótkoterminowych zadań na rzecz przygotowania obrony państwa albo zwalczania klęsk żywiołowych i likwidacji ich skutków. Świadczenia te nie są jednak uważane za formę służby wojskowej i w związku z tym sądy administracyjne stoją na stanowisku, że nie przysługuje od nich zwolnienie ze względów sumienia. Orzecznictwo w tym względzie powinno ulec zmianie, tak aby wziąć pod uwagę ewoluujące stanowisko Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Istnieją podstawy, by twierdzić, że związek niektórych świadczeń na rzecz obrony ze sferą wojskową może być wystarczająco silny, by zastosowanie znalazły w tym zakresie gwarancje wynikające z art. 9 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka.
Słowa kluczowe: sprzeciw sumienia; służba wojskowa; świadczenia na rzecz obrony; wolność myśli, sumienia i religii; Europejski Trybunał Praw Człowieka
Dr Hab. Wojciech Brzozowski, professor of the University of Warsaw
Department of Religious Law, Faculty of Law and Administration, University of Warsaw, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-3199-0820
Conscientious objection to national defence services
Under Polish law, a person may be required to perform national defence services, including personal services, which involve performing various kinds of short-term tasks for the purposes of preparing national defence or combating natural disasters and eliminating their effects. However, these services are not considered to be a form of military service and, as a result, the Polish administrative courts have taken the view that no exemption can be granted from them on grounds of conscience. The case law in this respect should be revised to take into account the evolving position of the European Court of Human Rights. It can be argued that the relationship between some national defence services and the military sphere may be sufficiently strong to attract the guarantees arising from Article 9 of the European Convention on Human Rights.
Keywords: conscientious objection, military service, national defence services, freedom of thought, conscience and creed, European Court of Human Rights
Bibliografia / References
Bielecki M., Odmowa pełnienia służby wojskowej przez Świadków Jehowy jako realizacja klauzuli sumienia. Uwarunkowania prawno-historyczne, „Studia z Prawa Wyznaniowego” 2016/19.
Bielecki M., Wolność sumienia i religii a wykonywanie świadczeń na rzecz obrony [w:] Człowiek – państwo – Kościół. Księga jubileuszowa dedykowana Księdzu Profesorowi Arturowi Mezglewskiemu, red. P. Sobczyk, P. Steczkowski, Lublin 2020.
Brace T., Jehovah’s Witnesses and the law: “Caesar’s things to Caesar, but God’s things to God” [w:] Reactions to the Law by Minority Religions, red. E. Barker, J.T. Richardson, Routledge 2021.
Brzozowski W., Ponownie o sprzeciwie sumienia, „Państwo i Prawo” 2018/12.
Ciszewski W., Conscience and the Burden Inquiry—What Should Be Investigated in Exemption Cases, and Why?, „Oxford Journal of Law and Religion” 2021/1.
Decker D.C., Fresa L., The Status of Conscientious Objection under Article 4 of the European Convention on Human Rights, „New York University Journal of International Law and Politics” 2001/2.
Falski J., Sprzeciw sumienia w orzecznictwie ETPC (na podstawie wyroku Wielkiej Izby z 7 lipca 2011 roku w sprawie Bayatyan v. Armenia), „Przegląd Sejmowy” 2016/3.
Lewandowski G., Świadczenia na rzecz obrony w procesie pozamilitarnych przygotowań obronnych państwa. Stan aktualny oraz kierunki rozwoju, „Wiedza Obronna” 2019/4.
Muzny P., Bayatyan v Armenia: The Grand Chamber Renders a Grand Judgment, „Human Rights Law Review” 2012/1.
Power-Forde A., Freedom of Religion and ‘Reasonable Accommodation’ in the Case Law of the European Court of Human Rights, „Oxford Journal of Law and Religion” 2016/3.
Rorive I., Corrêa A.M., Religious conscientious objection: A troubled path [w:] Constitutions and Religion, red. S. Mancini, Edward Elgar Publishing 2020.
Smet S., Conscientious Objection under the European Convention on Human Rights: The Ugly Duckling of a Flightless Jurisprudence [w:] The European Court of Human Rights and the Freedom of Religion or Belief: The 25 Years since Kokkinakis, red. J. Temperman, T.J. Gunn, M. Evans, Brill Nijhoff 2019.
Szwed M., Dialog między Naczelnym Sądem Administracyjnym a Europejskim Trybunałem Praw Człowieka, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2021/1–2.
Toomey L., The Right to Conscientious Objection to Military Service: Recent Jurisprudence of the United Nations Working Group on Arbitrary Detention, „Human Rights Law Review” 2019/4.
Yiannaros A.C., From Grandrath to Bayatyan: The Development of European Jurisprudence on Conscientious Objection to Military Service, „Inter-American and European Human Rights Journal” 2016/2.
dr hab. Maciej Małolepszy
profesor Uniwersytetu Europejskiego Viadrina we Frankfurcie nad Odrą i Uniwersytetu Zielonogórskiego, kierownik Katedry Polskiego Prawa Karnego Uniwersytetu Europejskiego Viadrina we Frankfurcie nad Odrą, Niemcy; pracownik naukowy Katedry Prawa Karnego i Postępowania Karnego Uniwersytetu Zielonogórskiego, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-5328-5578
udział w autorstwie tekstu – 50%
Bartosz Jakimiec, LL.M.
doktorant, pracownik naukowy Katedry Polskiego Prawa Karnego Uniwersytetu Europejskiego Viadrina we Frankfurcie nad Odrą, Niemcy
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-3313-9557
udział w autorstwie tekstu – 50%
Modele odpowiedzialności za popełnienie wykroczenia w prawie polskim i niemieckim. Analiza prawnoporównawcza
Model odpowiedzialności za popełnienie wykroczenia stanowi jeden z istotnych elementów warunkujących sprawność i szybkość polskiego wymiaru sprawiedliwości. Konieczność rozpatrywania przez sądy karne ponad 400 tys. spraw o wykroczenia rocznie skłania do zastanowienia się nad racjonalnością obecnych rozwiązań i potrzebą reformy obecnego modelu. Celem artykułu jest porównanie i analiza modeli odpowiedzialności za popełnienie wykroczenia w Polsce i w Niemczech. Analiza odnosi się nie tylko do wybranych problemów materialnego prawa wykroczeń (zasady odpowiedzialności za wykroczenie, system sankcji), ale również uwzględnia aspekty proceduralne mające wpływ na zwiększenie efektywności postępowania karnego. W konkluzji autorzy proponują zmianę dotychczasowego modelu obejmującą m.in. przekazanie kompetencji do orzekania w sprawach o wykroczenia organom pozasądowym.
Słowa kluczowe: model, prawo wykroczeń, wykroczenie, odpowiedzialność karna, komparatystyka, prawo niemieckie
Dr Hab. Maciej Małolepszy
Professor of the European University Viadrina in Frankfurt (Oder) and the University of Zielona Góra, Head of the Chair of Polish Criminal Law at the European University Viadrina in Frankfurt (Oder), Germany; researcher at the Chair of Criminal Law and Criminal Procedures of the University of Zielona Góra, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-5328-5578
commitment to the preparation of the article – 50%
Bartosz Jakimiec, LL.M.
PhD student, researcher at the Chair of Polish Criminal Law at the European University Viadrina in Frankfurt (Oder), Germany
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-3313-9557
commitment to the preparation of the article – 50%
Models of liability for petty offences in Polish and German Law. A comparative analysis
The model of liability for petty offences is one of the important elements on which the efficiency and speed of the judiciary system in Poland is conditional. The need for the criminal courts to examine more than 400,000 cases of petty offences each year encourages the consideration of the rationality of the current solutions and the need to reform the current model. The objective of the article is to compare and analyse models of liability for petty offences in Poland and Germany. The analysis refers not only to selected problems of substantive law on petty offences (principles of liability for petty offences, system of sanctions), but also considers procedural aspects that improve the effectiveness of criminal proceedings. In conclusion, the authors propose changing the current model, encompassing , inter alia, the transfer of competence to adjudicate on petty offences cases to extrajudicial bodies.
Keywords: model, law on petty offences, petty offence, criminal liability, comparative law, German law
Bibliografia / References
Błaszczyk M., Problematyka czynów przepołowionych [w:] Węzłowe problemy prawa wykroczeń – czy potrzebna jest reforma, red. M. Kolendowska-Matejczuk, V. Vachev, Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, Warszawa 2016.
Bohnert J., Bülte J., Ordnungswidrigkeitenrecht, München 2016.
Daniluk P. (red.), Kodeks wykroczeń. Komentarz, Warszawa 2019.
Gassner K. (red.), Ordnungswidrigkeitengesetz, Baden-Baden 2020.
Graf J. (red.), BeckOK OWiG, edycja 27, stan prawny: 1.7.2020, C.H. Beck.
Grzegorczyk T. (red.), Kodeks wykroczeń. Komentarz, LEX 2013.
Haus K-L., Krumm C., Quarch M. (red.), Gesamtes Verkehrsrecht, Baden-Baden 2020.
Kolendowska-Matejczuk M., Proporcjonalność przyjętej przez ustawodawcę kary aresztu za popełnienie wykroczenia [w:] Węzłowe problemy prawa wykroczeń – czy potrzebna jest reforma, red. M. Kolendowska-Matejczuk, V. Vachev, Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, Warszawa 2016.
Kraatz E., Ordnungswidrigkeitenrecht, Nomos, Baden-Baden 2020.
Mitsch W. (red.), Karlsruher Kommentar zum Gesetz über Ordnungswidrigkeiten, München 2018.
Małolepszy M., Odpowiedzialność karna za prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości lub po użyciu alkoholu w prawie polskim i niemieckim, „Prokuratura i Prawo” 2017/10.
Mitsch W., Recht der Ordnungswidrigkeiten, Berlin 2005.
Stefański R.A., Odpowiedzialność administracyjna czy karna sensu largo? [w:] Węzłowe problemy prawa wykroczeń – czy potrzebna jest reforma?, red. M. Kolendowska-Matejczuk, V. Vachev, Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, Warszawa 2016.
Wantuła H., Abolicjonizm więzień – podejście racjonalne i humanistyczne. O karze pozbawienia wolności, o jej skutkach i możliwościach jej ograniczania, Kraków 1977.
dr Agnieszka Serlikowska
Instytut Prawa i Ekonomii, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy; radca prawny, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-1363-8906
Tajemnica danych statystycznych respondentów z sektora finansów publicznych
Celem artykułu jest odpowiedź na pytanie, czy sprawozdania statystyczne są chronione również w odniesieniu do danych pochodzących od respondenta będącego częścią sektora finansów publicznych. Przedstawione tezy skonfrontowano z orzecznictwem sądów i opinią doktryny, uwzględniając szeroko pojęte prawo do informacji oraz regulację w zakresie zwolnienia z tajemnicy statystycznej w postępowaniu karnym. W konsekwencji zwrócono uwagę na odrębność tej tajemnicy od innych ustawowo chronionych. Jej niestopniowalny i nieklauzulowalny, lecz automatyczny charakter przemawia za ścisłą i niepodważalną ochroną na etapie postępowania kontrolnego.
Słowa kluczowe: tajemnica statystyczna, dane statystyczne, kontrola w administracji rządowej, informacja publiczna, statystyka publiczna
Dr Agnieszka Serlikowska
Institute of Law and Economics, Kazimierz Wielki University in Bydgoszcz, attorney-at-law, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-1363-8906
Confidentiality of statistical data in the possession of respondents from the public finance sector
The objective of this article is to answer the question of whether statistical reports on data from a public finance sector respondent should also be protected. The presented theses were confronted with the case law of the courts and the opinion of the legal doctrine, taking into account the broadly understood right to information and the regulation on the release from statistical confidentiality in Polish criminal proceedings. Consequently, attention was drawn to the distinction of this secret from other secrets protected by law. Its non-gradual and non-clausable, but automatic nature, speaks in favour of strict and unquestionable protection at the stage of control proceedings.
Keywords: statistical confidentiality, statistical data, audit of government administration, public information, public statistics
Bibliografia / References
Dudka K. (red.), Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Warszawa 2020.
Dygaszewicz J., Tajemnica statystyczna, tajemnica spisu powszechnego, „Monitor Prawniczy” 2015/20, Legalis.
Fundacja Frank Bold, Analiza dot. prawnych aspektów ponownego użycia danych ze statystyki publicznej sektora energetycznego. Rola Agencji Rynku Energii S.A., Kraków, czerwiec 2020 r.
Piotrowski R., Charakter prawny tajemnicy statystycznej i obowiązki organów państwowych w zakresie jej dochowywania w świetle Konstytucji RP, Warszawa 2008.
Świecki D. (red.), Kodeks postępowania karnego, t. 1, Komentarz aktualizowany, LEX 2021.
Tolko K., Tajemnica statystyczna a prawo do informacji publicznej, „Przegląd Sądowy” 2020/11–12.
Walczak T., Ekspertyza dotycząca obowiązku zachowania tajemnicy statystycznej polegającej na ochronie przed ujawnieniem danych jednostkowych zbieranych w formie badań statystycznych przez służby statystyki publicznej w Polsce, Warszawa 2008.
dr Adrian Zbiciak
asystent, Katedra Postępowania Karnego, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, sędzia Sądu Rejonowego w Chełmie, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-9501-8611
Przepadek przedmiotów w prawie karnym skarbowym. Wybrane zagadnienia praktyczne
Przepadek przedmiotów w prawie karnym skarbowym jest zagadnieniem, które w praktyce orzeczniczej przysparza licznych problemów, zaś interpretacja przepisów dotyczących tej ważnej instytucji może budzić wątpliwości. W artykule podjęto próbę wyjaśnienia wybranych aspektów tytułowego zagadnienia z perspektywy zawodowej autora, a więc z perspektywy sądu karnego. Skupiono się na kilku kwestiach. Po pierwsze, przeanalizowano katalog przedmiotów podlegających przepadkowi, następnie omówiono sytuację, w której przepadek jest wykluczony ze względu na uiszczenie należności publicznoprawnych dotyczących danych przedmiotów. Odrębnie przeanalizowano zagadnienie niewspółmierności przepadku do wagi czynu, podejmując próbę sformułowania praktycznych wskazówek, jak należy te kwestie ustalać. W ostatniej części przedstawiono rozważania odnoszące się do możliwości orzekania przepadku przedmiotu w sytuacji, w której sprawca czynu nie jest właścicielem zajętego przedmiotu.
Słowa kluczowe: przepadek przedmiotów; prawo karne skarbowe; przestępstwa skarbowe; narzędzia przestępstwa; podatek
Dr Adrian Zbiciak
assistant, Chair of Criminal Procedures, John Paul II Catholic University of Lublin, Judge of the District Court in Chełm, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-9501-8611
Forfeiture of items in fiscal criminal law. Selected practical issues
The forfeiture of items in criminal fiscal law is an issue that causes numerous problems in judicial practice, while the interpretation of the provisions on this important institution can give rise to doubts. The article attempts to explain selected aspects of the issue in the title from the author’s professional point of view, namely from the point of view of the criminal court. The focus was on several issues. First, the list of items that are subject to forfeiture was analysed, after which the situation is discussed in which forfeiture is ruled out because of the payment of the public-law receivables regarding the items in question. The matter of the extent to which the forfeiture is disproportionate to the gravity of the crime was analysed separately, and an attempt was made to formulate practical guidelines on how to establish these issues. The last part presents considerations regarding the possibility of adjudicating the forfeiture of the item in the situation in which the perpetrator of the crime is not the owner of the seized item.
Keywords: forfeiture of items, criminal fiscal law, tax crimes, tools of the crime, tax
Bibliografia / References
Błaszczyk M., Przepadek w polskim prawie karnym skarbowym, Warszawa 2016.
Grzegorczyk T., Kodeks karny skarbowy. Komentarz, Warszawa 2009.
Etel L. (red.), Ordynacja podatkowa. Komentarz aktualizowany, LEX 2021.
Kardas P., Razowski T., Łabuda G., Kodeks karny skarbowy. Komentarz, LEX 2017.
Makowski J., Przepadek przedmiotów w k.k.s. – uwagi de lege ferenda [w:] Nowa kodyfikacja prawa karnego, t. 18, red. L. Bogunia, Wrocław 2006.
Oczkowski T. [w:] Kodeks karny skarbowy. Komentarz, red. I. Zgoliński, LEX 2018.
Prusak F., Kodeks karny skarbowy. Komentarz, t. 1, (art. 1–53), LEX 2006.
Raglewski J., Zasady karania za przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe – próba oceny i kierunki zmian [w:] Kodeks karny skarbowy po dziesięciu latach obowiązywania – ocena i perspektywy zmian. Materiały z ogólnopolskiej konferencji naukowo-szkoleniowej zorganizowanej przez Katedrę Kryminologii i Prawa Karnego Gospodarczego Uniwersytetu Wrocławskiego 17 grudnia 2010 roku, red. Z. Siwik, Wrocław 2010.
Zgoliński I. (red.), Kodeks karny skarbowy. Komentarz, LEX 2018.
Zieliński M., Interpretacja jako proces dekodowania tekstu prawnego, Poznań 1972.
Zubik M. (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. 2, LEX 2016.
dr Robert Sosik
Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-6683-3625
Odpowiedzialność karna za usiłowanie nieudolne groomingu a prowokacja obywatelska. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 23.07.2020 r., III KK 281/19
Sąd Najwyższy rozstrzygnął wątpliwości dotyczące charakteru normy prawnej zakodowanej w treści art. 200a § 2 Kodeksu karnego, wskazując, że jest to przestępstwo formalne o charakterze sui generis, co w konsekwencji umożliwia przyjęcie popełnienia tego przestępstwa w formie stadialnej usiłowania, w tym usiłowania nieudolnego. Niestety, uzasadniając swoje rozstrzygnięcie Sąd Najwyższy nie podjął choćby próby odniesienia się do poglądów przedstawicieli doktryny, zgodnie z którymi norma ta stanowi penalizację czynności przygotowawczych, o których mowa w art. 16 § 2 k.k., co w konsekwencji wyłącza możliwość przypisania odpowiedzialności za usiłowanie (niedopuszczalne jest bowiem usiłowanie przygotowania). Rozważania te mają kluczowe znaczenie w sprawach prowokacji obywatelskich przeprowadzanych przez tzw. „łowców pedofilów”. Autor glosy dokonuje krytycznej oceny wyroku Sądu Najwyższego, wskazując argumenty przemawiające za przyjęciem odmiennej koncepcji.
Słowa kluczowe: grooming, usiłowanie nieudolne, łowcy pedofili, prowokacja, prowokacja obywatelska
Dr Robert Sosik
Faculty of Law and Administration, Maria Curie-Skłodowska University in Lublin, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-6683-3625
Criminal liability for an ineffective attempt at grooming and civic sting operation. Commentary on the judgment of the Supreme Court of 23 July 2020, III KK 281/19
The Supreme Court resolved doubts as to the nature of the legal norm encoded in Article 200a 2 of the Penal Code (PC) stating that it is a formal crime (sui generis), which makes it possible to assume that this offence was committed in the form of an attempt, including an unsuccessful attempt. Unfortunately, while justifying such a decision, the Supreme Court did not even attempt to refer to those views of the representatives of the legal doctrine, according to which this norm penalizes the preparatory activities referred to in Article 16 § 2 PC, which consequently rules out the possibility of assigning responsibility for a criminal attempt (because an attempt to prepare is inadmissible under criminal law). These considerations are of key importance in the cases of civic sting operations conducted by the so-called ‘paedophile hunters’. The author of the commentary makes a critical assessment of the Supreme Court’s judgment, specifying arguments in favour of accepting a different concept.
Keywords: grooming, unsuccessful attempt, paedophile hunters, sting operation, civic sting operation
Bibliografia / References
Królikowski M., Zawłocki R., Kodeks karny. Część szczególna, t. 1, Komentarz do artykułów 117–221, Legalis 2017.
Kunze E., Przygotowanie przestępstwa w ujęciu polskiego prawa karnego, Poznań 1991.
Lach A., Lachowski J., Oczkowski T., Zgoliński I., Ziółkowska A., Konarska-Wrzosek V., Kodeks karny. Komentarz, LEX 2018.
Małecki M., Granice usiłowania przestępstw pedofilskich w świetle art. 200a § 1 i § 2 k.k., „Przegląd Sądowy” 2011/6.
Małecki M., Grooming (karalne przygotowanie do przestępstwa pedofilskiego), „Państwo i Prawo” 2011/7–8.
Małecki M., Grooming. Glosa do postanowienia SN z dnia 1 września 2011 r., V KK 43/11, „Przegląd Sądowy” 2012/11–12.
Małecki M., Karalne czy niekaralne formy form stadialnych? [w:] Granice kryminalizacji i penalizacji, red. S. Pikulski, M. Romańczuk-Grącka, Olsztyn 2013.
Małecki M., Odpowiedzialność karna pedofila, „Dogmaty Karnisty” 7.12.2015 r., https://www.dogmatykarnisty.pl/2015/12/odpowiedzialnosc-karna-pedofila/ (dostęp: 2.02.2022 r.).
Małecki M., Przygotowanie do przestępstwa. Analiza dogmatycznoprawna, Warszawa 2016.
Mozgawa M., Budyn-Kulik M., Kozłowska-Kalisz P., Kulik M., Kodeks karny. Komentarz aktualizowany, LEX 2020.
Sosik R., Problematyka stosowania prowokacji w celu ujawnienia przestępstw o charakterze pedofilskim, „Studia Iuridica Lublinensia” 2017, vol. XXVI, 4.
Storch B., Komentarz. Popularność i duże pieniądze. Branża Łowców Pedofili kwitnie w Polsce. Czy mają prawo być ponad prawem?, https://wadowice.naszemiasto.pl/komentarz-maja-popularnosc-i-duze-pieniadze-branza-lowcow/ar/c1-8285524 (dostęp: 2.02.2022 r.)
Wróbel W., Zoll A. (red.), Kodeks karny. Część szczególna, t. 2, cz. 1, Komentarz do art. 117–211a, LEX 2017.
dr Grzegorz Glanowski
asystent, Zakład Bioetyki i Prawa Medycznego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie; członek Okręgowej Izby Radców Prawnych w Krakowie, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-8221-8051
Umowa o świadczenie zdrowotne jako źródło prywatnoprawnego stosunku prawa medycznego. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 7.10.2020 r., V ACa 266/20
Przedmiotem glosy jest wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 7.10.2020 r., V ACa 266/20, rozstrzygający sprawę o zapłatę, wynikłą ze stosunku prawa medycznego zawiązanego z udziałem obywatela Polski, który poza granicami Unii Europejskiej potrzebował natychmiastowej pomocy medycznej. Wyrok zapadł na podstawie przepisów prawa polskiego. Orzeczenie zostało oparte na pracy doktorskiej mojego autorstwa, której sposób zacytowania budzi wątpliwości, a nadto daje podstawę, by sądzić, że jedna z tez uzasadnienia prawnego, jest również tezą mojego autorstwa. W rzeczywistości tak nie jest. Twierdzenie nie znajduje się ani w mojej pracy doktorskiej, ani w żadnej innej pracy mojego autorstwa. Tezę tę uznaję za oczywiście błędną, jako że poprzez nią sąd orzekający dał wyraz utożsamieniu umowy o świadczenie zdrowotne z umową o udzielenie zamówienia na świadczenia zdrowotne.
Słowa kluczowe: umowa o świadczenie zdrowotne, umowa o udzielenie zamówienia na świadczenia zdrowotne, stosunek prawa medycznego
Dr Grzegorz Glanowski
Assistant, Department of Bioethics and Medical Law, Faculty of Law and Administration, Jagiellonian University in Kraków, member of the Kraków Bar Association, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-8221-8051
Contract for a healthcare service as a source of private law relationship in medical law. Commentary on the ruling of the Court of Appeal in Gdańsk of 7 October 2020, V ACa 266/20
The commentary applies to the judgment of the Court of Appeal in Gdańsk of 7 October 2020, V ACa 266/20, settling the case for payment arising from a medical law relationship concluded with the participation of a Polish citizen who needed immediate medical assistance outside the European Union. The judgment was passed under the provisions of Polish law. The judgment was based on my doctoral thesis, the manner of quoting of which gives rise to doubts, and furthermore, it gives grounds to believe that one of the theses of the legal justification is also my thesis. In fact this is not the case. The assertion is not contained in either my dissertation or in any of my other works. I consider this thesis to be obviously erroneous, because through it the court identified a contract for a healthcare benefit with an agreement for the award of a contract for a healthcare benefit.
Keywords: contract for a healthcare benefit, agreement for the award of a contract for a healthcare benefit, medical law relationship
Bibliografia / References
Banaszczyk Z., Właściwość i elementy prywatnego stosunku prawa medycznego – założenia ogólne i metodologiczne, „Studia Prawa Prywatnego” 2015/1.
Banaszczyk Z. [w:] System prawa medycznego, t. 1, Instytucje prawa medycznego, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2018.
Boratyńska M., Autonomia pacjenta a granice upoważnienie osoby bliskiej i zaufanej, „Prawo i Medycyna” 2014/1.
Bosek L., Sobolewski P., Oświadczenia na wypadek utraty zdolności do wyrażenia zgody na zabieg medyczny, „Studia Prawa Prywatnego” 2015/3.
Bosek. L., Sobolewski P., Oświadczenia na wypadek utraty zdolności do wyrażenia zgody na zabieg medyczny [w:] System prawa medycznego, t. 1, Instytucje prawa medycznego, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2018.
Citowicz R., Spory wokół „testametu życia”, „Państwo i Prawo” 2007/1.
Glanowski G., Umowa o świadczenie zdrowotne, Warszawa 2019.
Iżycka-Rączka M., Umowy na wykonywanie usług medycznych, „Przegląd Ubezpieczeń Społecznych i Gospodarczych” 2000/7.
Janiszewska B., Pełnomocnictwo do wyrażenia zgody na udzielenie świadczenia zdrowotnego, „Monitor Prawniczy” 2015/15.
Janiszewska B., O udzielaniu pełnomocnictwa medycznego – uwagi na tle uchwały III CZP 19/15, „Monitor Prawniczy” 2015/19.
Jancewicz Z., Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z dnia 13 maja 2015 r., III CZP 19/15, „Roczniki Nauk Prawnych” 2015/4.
Kallaus A., Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 13.05.2015 r., sygn. III CZP 19/15, „Prawo i Medycyna” 2015/4.
Kosior E., Umowa o kumulatywne przystąpienie do długu jako sposób zabezpieczenia wierzytelności, Warszawa 2016.
Kubot Z., Umowa o udzielenie zamówienia na świadczenia zdrowotne, „Prawo i Medycyna” 2000/8, s. 20.
Kubot Z., Umowa o udzielenie zamówienia na świadczenia zdrowotne, Wrocław 2001.
Kubot Z., Umowy o świadczenie usług medycznych w aspekcie zarzadzania zakładem opieki zdrowotnej, „Prawo i Medycyna” 2001/3.
Ogiegło L., Usługi jako przedmiot stosunków obligacyjnych, Katowice 1989.
Padrak R., Udzielanie zamówień na świadczenia zdrowotne, „Finanse Komunalne” 2006/12;
Pałka K., Umowy o zamówienie świadczeń zdrowotnych [w:] System Prawa Medycznego, t. 3, Organizacja Systemu Ochrony Zdrowia, red. D. Bach-Golecka, R. Stankiewicz, Warszawa 2020.
Pecyna M., Zoll F., Regulacja świadczenia usług jako wyzwanie legislacyjne [w:] Współczesne problemy prawa zobowiązań, red. A. Olejniczak, J. Haberko, A. Pyrzyńska, D. Sokołowska, Warszawa 2015.
Sośniak M., Umowy o świadczenie usług z art. 750 k.c., „Państwo i Prawo” 1981/5.
Ulanowska A., Umowa o świadczenie usług medycznych. Zagadnienia wybrane, „Przegląd Sądowy” 2012/3.
Walasek-Walczak U. [w:] Ustawa o działalności leczniczej. Komentarz, red. F. Grzegorczyk, Warszawa 2013.
Wendehorst Ch., Das Vertragsrecht der Dienstleistungen im deutschen und künftigen europäischen Recht, „Archiv für die civilistische Praxis” 2006, t. 106.
Zimna T., Glosa do uchwały SN z 13.05.2015 r., III CZP 19/15, LEX nr 269455.
Zimna T., Zawieranie umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, Warszawa 2007.
prof. dr hab. Arkadiusz Lach
Katedra Postępowania Karnego i Kryminalistyki, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-8778-1182
Dopuszczalność dowodów zgromadzonych przez osoby prywatne z naruszeniem art. 3 EKPC. Glosa do wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z 5.11.2020 r., 31454/10, Ćwik przeciwko Polsce
Glosa dotyczy dopuszczalności w procesie karnym dowodu z nagrania prywatnego oświadczeń złożonych w okolicznościach stanowiących naruszenie art. 3 Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. Ich dopuszczenie przez sądy polskie zostało uznane przez Europejski Trybunał Praw Człowieka za naruszenie prawa do rzetelnego procesu. Autor poddaje krytyce wyrok Trybunału w sprawie Ćwik przeciwko Polsce uznając, że rozszerzenie zakazu dowodowego wykorzystania oświadczeń złożonych w warunkach opisanych w art. 3 Konwencji na działania osób prywatnych nie znajduje uzasadnienia. Analizuje też możliwe podstawy prawne wykluczenia takiego dowodu w postępowaniu karnym, dochodząc do wniosku, że najbardziej przekonującą podstawą jest art. 168a Kodeksu postępowania karnego w związku z art. 6 ust. 1 Konwencji.
Słowa kluczowe: dowody, tortury, zakaz dowodowy, EKPC, rzetelny proces karny
Professor Dr Hab. Arkadiusz Lach
Chair of Criminal Proceedings and Forensics, Faculty of Law and Administration, Nicolaus Copernicus University in Toruń, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-8778-1182
Admissibility of evidence gathered by private individuals in breach of Article 3 ECHR. Commentary on the ruling of the European Court of Human Rights of 5 November 2020, Ćwik v Poland, application no. 31454/10
The commentary addresses the admissibility of private recordings of statements made in circumstances constituting a breach of Article 3 ECHR in criminal proceedings. The ECtHR declared that the admission of such evidence by the Polish courts is a breach of the right to fair trial. The author criticizes the judgment of the ECtHR in Ćwik v Poland arguing, that it is unreasonable to apply the prohibition to use statements made in the circumstances described in Article 3 ECHR as evidence of the activities of private individuals. He also analyses the possible legal grounds for excluding such evidence in the Criminal Procedures Code, arriving at the conclusion that the most convincing basis is Article 168a of the Code, read in conjunction with Article 6 (1) ECHR.
Keywords: evidence, torture, prohibition to use as evidence, ECHR, fair criminal trial
Bibliografia / References
Dudka K., Paluszkiewicz H., Postępowanie karne, Warszawa 2017.
Hofmański P., Sadzik E., Zgryzek K., Kodeks postępowania karnego. Komentarz, t. 1, Warszawa 2011.
Jasiński W., Karnoprocesowa dopuszczalność dowodów uzyskanych w wyniku tortur (standardy strasburskie), „Państwo i Prawo” 2011/5.
Lach A., Dopuszczalność dowodów uzyskanych z naruszeniem prawa w postępowaniu karnym, „Państwo i Prawo” 2014/10.
Lach A., Rzetelne postępowanie dowodowe w świetle orzecznictwa strasburskiego, Warszawa 2018.
Paprzycki L.K. (red.), Kodeks postępowania karnego. Komentarz, t. 1, Warszawa 2013.
Sakowicz A. (red.), Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Warszawa 2020.
Skorupka J. (red.), Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Warszawa 2018.
Skorupka J., Prokonstytucyjna wykładnia przepisów prawa dowodowego w procesie karnym [w:] Verba volant, scripta manent. Proces karny, prawo karne skarbowe i prawo wykroczeń po zmianach z lat 2015–2016. Księga pamiątkowa poświęcona Profesor Monice Zbrojewskiej, red. T. Grzegorczyk, R. Olszewski, Warszawa 2016.
Stefański R.A., Zabłocki S. (red.), Kodeks postępowania karnego. Komentarz, t. 2, Warszawa 2019.
Świecki D. (red.), Kodeks postępowania karnego. Komentarz, t. 1, Warszawa 2018.