Dyżur pracowniczy. Zagadnienia prawne dotyczące relacji pojęć „czas pracy” i „okres wypoczynku” w świetle orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej
prof. dr hab. Andrzej Marian Świątkowski
Akademia Ignatianum w Krakowie
Dyżur pracowniczy. Zagadnienia prawne dotyczące relacji pojęć „czas pracy” i „okres wypoczynku” w świetle orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej
Autor omawia orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) w sprawach odnoszących się do statusu osób zatrudnionych zobowiązanych do pozostawania w gotowości do świadczenia pracy w czasie dyżuru pracowniczego. Przedstawiając orzeczenia TSUE podkreśla, iż dyrektywa 2003/88/WE o organizacji czasu pracy ma zastosowanie wobec wszystkich osób zatrudnionych, nie tylko pracowników. Z tego względu okres dyżuru, podczas którego zatrudniony nie ma możliwości zajmowania się prywatnymi sprawami, winien być traktowany jako czas pracy. Przepisy unijnego prawa pracy pozostawiają władzom państw członkowskich UE uregulowanie kwestii rekompensaty za dyżur.
Słowa kluczowe: czas pracy, dyrektywa 2003/88/WE, dyżur, okres odpoczynku, pracownik, wynagrodzenie
Working persons on stand-by duty. Relationship between the legal terms of “working time” and “time of rest” in jurisprudence of EU Court
The subject of the dispute was the pay to which a working person on stand-by duty is entitled to be remunerated by the services provided. The EU Court was asked for guidance on the interpretation of Directive 2003/88/EC concerning working time and time of rest. The Court has held that the notion of ‘worker’ under the directive is an autonomous concept of EU law. It should be interpreted as meaning ‘any person who pursues real, genuine activities, to the exclusion of activities on such a small scale as to be regarded as purely marginal and ancillary’. The definition of ‘working time’ set out in Article 2 of Directive 2003/88 does not apply, automatically and without more, so as to regulate the pay of workers entitled to benefit from the protection in terms of safety and health which that directive affords. It is open to a Member State to enact domestic legislation which provides that the remuneration of one or more categories of worker is to be based on that definition. However, periods of stand-by time clearly represent working time when a working person is required to be at the disposition of his employer and is obliged to present himself at his workplace within a very short time.
Keywords: directive 2203/88/EC, notion of employee, remuneration, time of rest, stand-by duty, working time
Bibliografia:
Riesenhuber K., European Employment Law, Cambridge-Antwerpen-Portland 2012
Schlachter M., EU Labour Law. A Commentary, ed., Kluwer Law International, AH Aphen aan den Rijn 2015
Świątkowski A.M., Prawo pracy Unii Europejskiej, Warszawa 2015
Świątkowski A.M., Kodeks pracy. Komentarz, Warszawa 2018
dr Daria Danecka
Instytut Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk, Zakład Prawa Ochrony Środowiska we Wrocławiu
prof. dr hab. Wojciech Radecki
Instytut Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk, Zakład Prawa Ochrony Środowiska we Wrocławiu
Udział w autorstwie artykułu po 50%.
Odpowiedzialność za bezprawne usuwanie drzew i krzewów na nieruchomościach wpisanych do rejestru zabytków
Przedmiotem artykułu jest kwestia odpowiedzialności za bezprawne usuwanie drzew i krzewów na nieruchomościach wpisanych do rejestru zabytków. Autorzy podjęli rozważania na temat przemian przepisów o ochronie drzew i krzewów poza lasami, skupiając się przede wszystkim na konsekwencjach nowelizacji z 22.06.2017 r. oraz z 24.11.2017 r. Przeprowadzono analizę kwalifikacji bezprawnego usuwania drzew lub krzewów nie tylko z nieruchomości wpisanych do rejestru zabytków, lecz także z zabytkowych parków, ogrodów lub innych form zaprojektowanej zieleni.
Słowa kluczowe: odpowiedzialność karna i administracyjna, ochrona przyrody, usuwanie drzew i krzewów, zabytki, konwersja
The responsibility for the unlawful removal of trees and shrubs on the property entered in the register of monuments
The subject of the article is the issue of responsibility for unlawful removal of trees and shrubs on real estate entered into the register of monuments. The authors undertook a reflection on the transition provisions on the protection of trees and shrubs outside forests, mainly focusing on the consequences of the amendment of 22 June 2017 and 24 November 2017. An analysis of the qualifications of wrongful removal of trees or shrubs not only the property listed in the register monuments, but also from historic parks, gardens or other forms of designed greenery.
Keywords: criminal and administrative liability, nature protection, removal of trees and shrubs, monuments, conversion
Bibliografia:
Danecka D., Konwersja odpowiedzialności karnej w odpowiedzialność administracyjną w prawie polskim, Warszawa 2018
Danecka D., Radecki, W., Ochrona terenów zieleni i zadrzewień. Art. 78–90 ustawy o ochronie przyrody. Komentarz, Warszawa 2017
Gruszecki K., Ustawa o ochronie przyrody. Komentarz, Warszawa 2013
Radecki W., Ustawa o ochronie przyrody. Komentarz, Warszawa 2012
Radziszewski, E., Ustawa o ochronie i kształtowaniu środowiska. Komentarz. Przepisy wykonawcze, Warszawa 1987
Szafer W., Ochrona przyrody a postulaty higieny społecznej, „Ochrona Przyrody” Kraków 1933, rocznik 13.
Wodziczko A., Zieleń miast z punktu widzenia ochrony przyrody, „Ochrona Przyrody” Kraków 1930, rocznik 10.
Elżbieta Czarny-Drożdżejko
jest Kierownikiem Katedry Prawa Mediów Uniwersytetu Papieża Jana Pawła II w Krakowie.
Autoryzacja wypowiedzi w świetle Prawa prasowego
W artykule autorka szczegółowo analizuje obecny art. 14a ustawy – Prawo prasowe, wprowadzony na podstawie ustawy z 27.10.2017 r. o zmianie ustawy – Prawo prasowe (Dz.U. poz. 2173). Zasadniczo polski ustawodawca nadal przyjęto obowiązek autoryzacji dosłownie cytowanej wypowiedzi, spoczywający na dziennikarzu, z uwzględnieniem zmian sugerowanych w wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z 5.07.2011 r., 18990/05. Jednak wprowadzona regulacja zawiera mankamenty, na które autorka zwraca uwagę, a zwłaszcza brak zachowania należytej równowagi pomiędzy uprawnieniami i obowiązkami z jednej strony dziennikarza, a z drugiej informatora, którego wypowiedź jest przytaczana.
Słowa kluczowe: prawo prasowe, autoryzacja, obowiązek dziennikarski
Authorization of statements in the light of the Press Law
In the article titled Authorization of statements in the light of the Press Law, the author analyzes the current article 14a of the Press Act in detail. This provision was introduced on the basis of the statute of 27 October 2017. In principle, the Polish legislator maintains the obligation of authorization regarding a literally quoted statement, resting on a journalist, taking into account the changes suggested in the judgment of the European Court of Human Rights of 5 July 2011, 18990/05. However, the introduced regulation contains shortcomings to which the author draws attention, and especially the lack of proper balance between the rights and obligations of the journalist on the one hand and the informer whose statement is quoted on the other.
Keywords: press law, authorization, journalistic duty
Bibliografia:
Czarny-Drożdżejko E., Sprostowanie prasowe we współczesnym orzecznictwie i doktrynie prawniczej, Kraków 2017
Dobosz I., Prawo prasowe, Warszawa 2011
Encyklopedia wiedzy o prasie, red. J. Maślanka, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1976
Ferenc-Szydełko E., Prawo prasowe. Komentarz, Warszawa 2010
Słownik Języka Polskiego, red. M. Szymczak, t. 1, Warszawa 1988
Syldatk Ł. [w:] Prawo prasowe. Komentarz, red. B. Kosmus, G. Kuczyński, Warszawa 2011
Taczkowska J., Autoryzacja wypowiedzi, Warszawa 2008
Zaremba M., Prawo prasowe, Warszawa 2007
Zaremba M. [w:] Prawo prasowe. Komentarz, red. M. Zaremba, K. Drozdowicz, M. Łoszewska-Ołowska, LEX/el. 2018
Wolter A., Prawo cywilne. Zarys części ogólnej, Warszawa 1967
dr Cezary Paweł Waldziński
adiunkt w Państwowej Wyższej Szkole Informatyki i Przedsiębiorczości w Łomży, Wydział Nauk Społecznych i Humanistycznych
Wyłączenie sędziego w postępowaniu cywilnym – uwagi na tle art. 50 k.p.c.
Niniejszy artykuł odnosi się do wpływu złożenia wniosku o wyłączenie sędziego na szybkość i sprawność postępowania cywilnego. W podsumowaniu przedstawiono postulaty de lege ferenda, pozwalające w znaczący sposób skrócić czas postępowania sądowego w przypadku złożenia bezzasadnego wniosku o wyłączenie sędziego, tuż przed planowanym terminem zamknięcia rozprawy.
Słowa kluczowe: instytucja wyłączenie sędziego, bezstronność sędziego, rozpatrzenie sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki, postępowanie cywilne
Exclusion of a judge in civil proceedings – remarks based on art. 50 of the Code of Civil Procedure
This study refers to the impact of filing an application for exclusion of a judge from the procedures and its influence on the speed and efficiency of civil proceedings. The summary presents the demands of de lege ferenda, which allows to significantly reduce the time of court proceedings, in the event of an unjustified application for excluding a judge only, just before the planned date of closing the hearing.
Keywords: the institution of excluding the judge, impartiality of the judge, consideration of the lawsuit without unreasonable delay, civil proceedings
Bibliografia:
Dalka S. [w:] Kodeks postępowania cywilnego, t. 1, Warszawa 2010 r., Komentarz. art. 1–366, red. K. Piasecki
Tobor Z., Bezstronność sędziego, „Przegląd Sądowy” 2005/6
dr Mateusz Radajewski
adiunkt, SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny, Wydział Prawa i Komunikacji Społecznej
Stwierdzenie uchybienia w zakresie sprawności postępowania sądowego
Artykuł dotyczy problematyki zwrócenia uwagi sędziemu na uchybienie w zakresie sprawności postępowania sądowego. Analizie poddane zostały: charakter prawny tego instrumentu i jego funkcja, problematyka podmiotów, które mogą go stosować oraz otrzymać, przesłanki zwrócenia uwagi oraz jego skutki, a także kwestie proceduralne z tym związane. Autor dostrzega m.in. nieprecyzyjne określenie zakresu spraw, w których można wytknąć sędziemu uchybienie. Formułuje także wnioski dotyczące poszczególnych elementów ustawowych regulacji dotyczących tego zagadnienia.
Słowa kluczowe: prezes sądu, zwrócenie uwagi, sprawność, nadzór administracyjny, sąd dyscyplinarny
Ascertaining defaults with regard to the efficiency of court proceedings
The article is concerned with the issue of admonishing the judge for a default concerning the efficiency of court proceedings. The analysis covered: the legal character of this instrument and its function, the matter of entities that may use it and be its subject, the premises for admonishing and its effects, as well as the procedural issues related thereto. The author notices, among others, the imprecise specification of the scope of cases, in which the judge can be admonished for a default. He also formulates conclusions concerning particular elements of statutory regulations regarding this issue.
Keywords: president of the court, admonishment, efficiency, administrative supervision, disciplinary court
Bibliografia:
Banaszak B., Uwagi o zgodności z Konstytucją znowelizowanego Prawa o ustroju sądów powszechnych, „Przegląd Sejmowy” 2012/5
Bąk A., Czynniki i walory sprawnego postępowania w sprawie cywilnej, „Rejent” 2005/3
Dąbrowski S., Niezawisłość sędziów – gwarancje ustrojowe i zagrożenia, „Krajowa Rada Sądownictwa” 2012/2
Ereciński T., Gudowski J., Iwulski J., Prawo o ustroju sądów powszechnych. Ustawa o Krajowej Radzie Sądownictwa. Komentarz, Warszawa 2009
Górski A. (red.), Prawo o ustroju sądów powszechnych. Komentarz, Warszawa 2013
Kuczyński T., Masternak-Kubiak M., Prawo o ustroju sądów administracyjnych. Komentarz, Warszawa 2009
Mrowicki M., Skuteczne, sprawne i rzetelne postępowanie karne – polskie problemy z art. 2 i 3 konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, „Przegląd Sądowy” 2016/11–12
Murzynowski A., Zieliński A., Ustrój wymiaru sprawiedliwości w przyszłej konstytucji, „Państwo i Prawo” 1992/9
Pszczołowski T., Mała encyklopedia prakseologii i teorii organizacji, Wrocław 1978
Siwek M., Decyzja prezesa sądu wydana na podstawie art. 37 § 4 Prawa o ustroju sądów powszechnych. Glosa do uchwały sądu apelacyjnego w Krakowie z 20.12.2010 r. (ASDo 6/10), „Krajowa Rada Sądownictwa” 2013/3
Wasilewski A., Prawo do sądu w sprawach dyscyplinarnych (ustawodawstwo polskie na tle standardów Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i Podstawowych Wolności oraz Konstytucji RP), „Przegląd Sądowy” 2001/9
Wróbel A., Glosa do trzech wyroków Trybunału Konstytucyjnego: z dnia 6 października 1998 r. (sygn. akt K.36/97) – konstytucyjna wyłączność sądu, z dnia 16 marca 1999 r. (sygn. akt SK 19/98) – prawo do sądu, z dnia 8 grudnia 1998 r. (sygn. akt K.41/97) – dwuinstancyjność postępowania sądowego, „Przegląd Sejmowy” 2000/1
dr Łukasz Cora
adiunkt w Katedrze Prawa Karnego Procesowego i Kryminalistyki, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Gdański
Charakter prawny czynności kontrolujących dowody
Autor omawia problem charakter prawnego czynności kontrolujących dowody. Głównym założeniem artykułu jest wskazanie roli i znaczenia tych czynności na tle ogólnej klasyfikacji czynności dowodowych. Definiując czynności kontrolujące dowody, Autor stara się wskazać na zasadnicze funkcje i cele, jakie realizują czynności kontrolujące dowody. W artykule teoretyczne kryterium hierarchizacji funkcji i celów opiera się na wyodrębnieniu celów pierwszoplanowych i drugorzędnych takich instytucji jak: konfrontacja, ponowienie czynności dowodowej i porównywanie oryginałów dowodów rzeczowych (najczęściej dokumentów) z kopiami. Autor wskazuje, że kontrola prawdziwości dowodów jest obowiązkiem organów procesowych oraz stron procesowych wynikającym z zasady prawdy materialnej.
Słowa kluczowe: konfrontacja, charakter prawny, dowody, czynności dowodowe
Legal character of evidence-controlling activities
The author discusses the problem of the legal nature of activities controlling evidence. The main assumption of the article is to indicate the role and significance of these activities against the background of the general classification of evidence activities. When defining evidence-controlling activities, the Author tries to point to the essential functions and goals that the evidence-controlling activities perform. In the article, the theoretical criterion of hierarchizing functions and objectives is based on the separation of primary and secondary objectives of such institutions as: confrontation, re-engagement of evidence and comparison of original material evidence (usually documents) with copies. The author indicates that the control of the authenticity of evidence is the duty of the procedural bodies and the parties to the proceedings arising from the principle of material truth.
Keywords: confrontation, legal character, evidence, evidence activities
Bibliografia:
Cieślak M., Zagadnienie dowodowe w procesie karnym, Warszawa 1955
Cieślak M., Polska procedura karna. Zarys systemowego ujęcia, Warszawa 1984
Czeczot Z., Tomaszewski T., Kryminalistyka ogólna, Toruń 1996
Gaberle A., Dowody w sądowym procesie karnym. Teoria i praktyka, Warszawa 2010
Gruza E., Ocena wiarygodności zeznań świadków w procesie karnym. Problematyka kryminalistyczna, Kraków 2003
Hanausek T., Kryminalistyka. Zarys wykładu, Kraków 2005
Hołyst B., Kryminalistyka, Warszawa 2004
Jagiełło D., Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 3 października 2012 r., II Aka 260/12, „Ius Novum” 2013/4
Kardas P., Problem granic legalności czynności uczestników postępowania karnego i konsekwencji ich przekroczenia [w:] Granice procesu karnego. Legalność działań uczestników postępowania, red. D. Gruszecka, J. Skorupka, Warszawa 2015
Kmiecik R. [w:] Prawo dowodowe. Zarys wykładu, red. R. Kmiecik, Warszawa 2005
Kwieciński J., Konfrontacja – czynność pozorna czy dowodowo skuteczna, „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 1997/2
Kmiecik R., Konfrontacja i okazanie z udziałem małoletniego świadka w postępowaniu karnym i w sprawach nieletnich [w:] W kręgu prawa nieletnich. Księga jubileuszowa Marianny Korcyl-Wolskiej, red. P. Hofmański, S. Waltoś, Warszawa 2011
Kudrelek J., Szczególne formy przesłuchania w postępowaniu karnym, Szczytno 2010
Lipczyńska M., Polski proces karny, t. 1, Zagadnienia ogólne, Warszawa 1986
Nelken J., Dowód poszlakowy w procesie karnym, Warszawa 1970
Orkiszewska D., Charakter prawny przepisów procesowych normujących szczególne formy przesłuchania [w:] Profesor Marian Cieślak – osoba, dzieło, kontynuacje, red. W. Cieślak, S. Steinborn, Warszawa 2013
Orkiszewska D., Konfrontacja w postępowaniu karnym, Lublin 2016
Paprzycki L.K. [w:] J. Grajewski, L.K. Paprzycki, S. Steinborn, Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. L.K. Paprzycki, t. 1, Warszawa 2013
Piątkowski S., Niektóre zasady przeprowadzania konfrontacji w dochodzeniu, „Służba MO” 1958/5
Rogacka-Rzewnicka M., Zasada legalizmu i oportunizmu [w:] System prawa karnego procesowego, t. 3, Zasady procesu karnego, cz. 1, red. nauk. P. Wiliński, red. nacz. P. Hofmański, Warszawa 2014
Skorupka J. Zasada swobodnej oceny dowodów i zasada legalnej oceny dowodów [w:] System prawa karnego procesowego, t. 3, Zasady procesu karnego, cz. 2, red. nauk. P. Wiliński, red. nacz. P. Hofmański, Warszawa 2014
Skorupka J. [w:] System Prawa Karnego Procesowego, t. 10, Postępowanie przygotowawcze, red. R.A. Stefański, red. nacz. P. Hofmański, Warszawa 2016
Świda-Łagiewska Z., Zasada swobodnej oceny dowodów w polskim procesie karnym, Wrocław 1983
Taracha A., O istocie i zakresie pojęcia ”czynności niepowtarzalne” w polskim procesie karnym, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska”, Sectio G, vol. XXVII, Lublin 1980
Tomaszewski T., Alibi. Problematyka kryminalistyczna, Warszawa 1993
Waltoś S., Hofmański P., Proces karny. Zarys systemu, Warszawa 2018
Wojtasik J., Konfrontacja jako metoda przesłuchania, „Prokuratura i Prawo” 2003/3
Woźniewski K., Prawidłowość czynności procesowych w polskim procesie karnym, Gdańsk 2010
Monika Cichorska
doktorantka w Katedrze Postępowania Cywilnego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego
Substytucja jako dalsze pełnomocnictwo procesowe
Na gruncie Kodeksu postępowania cywilnego do czynności, które wchodzą w zakres pełnomocnictwa procesowego z mocy samego prawa, należy prawo udzielenia dalszego pełnomocnictwa procesowego. Dalsze pełnomocnictwo procesowe, określane powszechnie w obrocie prawnym jako substytucja, udzielane jest nie bezpośrednio przez stronę procesu, lecz przez głównego pełnomocnika procesowego. Wraz z udzieleniem substytucji substytut staje się bezpośrednim pełnomocnikiem strony postępowania, dokonuje on bowiem czynności procesowych w imieniu strony i z bezpośrednim dla niej skutkiem. Zagadnienie substytucji jako instytucji o charakterze wyjątkowym, stanowiącej odstępstwo od obowiązku osobistego reprezentowania strony przez pełnomocnika, poddano szczegółowej analizie pod kątem treści, dopuszczalnych ograniczeń o charakterze podmiotowym i przedmiotowym, skutków udzielenia substytucji, a także wpływu wygaśnięcia pełnomocnictwa głównego na byt prawny substytucji.
Słowa kluczowe: pełnomocnictwo procesowe, substytucja, udzielenie dalszego pełnomocnictwa, pełnomocnik, ograniczenia substytucji, wygaśnięcie pełnomocnictwa procesowego
Substitution as the further power of attorney
In the Polish Code of Civil Procedure the right to grant the further power of attorney falls within the scope of the power of attorney ad litem by virtue of law. The further power of attorney, commonly described in practice as the substitution, is granted not directly by the party of the proceedings, but by the primary attorney ad litem. Along with granting the substitution, the substitute becomes directly the procedural representative of the party of the proceedings, because he undertakes procedural activities in the name of the party and with direct effect for the party. The issue of the substitution, as the exceptional institution constituting a derogation from the mandatory representation of the party by the attorney ad litem, was analyzed from the point of view of the content, permitted personal and material restrictions, effects of granting the substitution and how the expiration of the primary power of attorney affects the validity of the substitution.
Keywords: power of attorney, substitution, granting further power of attorney, attorney, limitations of substitution, expiration of the power of attorney
Bibliografia:
Bork R., [w:] Stein F., Jonas M. (red.), Kommentar zur Zivilprozessordnung, t. 2, Tübingen 2004
Cajsel W., Turczynowicz-Kosmowska J., Radca prawny substytutem adwokata, „Przegląd Sądowy” 2000/1
Cichorska M., Kilka uwag o pełnomocnictwie w prawie procesowym cywilnym, „Polski Proces Cywilny” 2018/1
Dobosiewicz B., O substytucji i upoważnieniu raz jeszcze, „Palestra” 2009/11–12
Fabian J., Pełnomocnictwo, Warszawa 1963
Fenichel Z., Problemy adwokatury w orzecznictwie sądowem, „Palestra” 1935/2
Fierich X., Prawo procesowe cywilne. Cz. 1. Rzecz o stronach i zastępcach, Kraków 1905
Fierich X., Strony i ich zastępcy [w:] Polska Procedura Cywilna. Projekty referentów z uzasadnieniem, t. I, Warszawa 1928
Filipowski J., Adwokat w procesie cywilnym, Warszawa 1973
Gawrylczyk W., Pełnomocnictwo procesowe, „Monitor Prawniczy” 2001/2
Gołąb S., O pełnomocnikach w procesie cywilnym, „Palestra” 1938/10
Gudowski J. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom I. Postępowanie rozpoznawcze, red. T. Ereciński, Warszawa 2016
Kaczyński M., Pełnomocnik z urzędu w sądowym postępowaniu cywilnym, Warszawa 2014
Knoppek K. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, Tom I. Artykuły 1–366, red. H. Dolecki, T. Wiśniewski, Warszawa 2011
Kopaliński W., Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych, Warszawa 1985
Kruszelnicki Ś., Kodeks postępowania cywilnego z komentarzem. Art. 1–507, t. 1, Poznań 1938
Krzemiński Z., Adwokat w orzecznictwie Sądu Najwyższego (Izba Cywilna 2005–2007), „Palestra” 2007/5–6
Krzemiński Z., Adwokat w procesie cywilnym: z wyboru i z urzędu, Kraków 1999
Krzemiński Z., Pełnomocnik w sądowym postępowaniu cywilnym, Warszawa 1971
Krzemiński Z., Zakres pełnomocnictwa w sądowym postępowaniu cywilnym, „Palestra” 1967/8
Lipiński K., Odpowiedź prawna, „Nowe Prawo” 1955/10
Lipiński K., Odpowiedź prawna, „Palestra” 1959/7–8
Lipiński K., Kodeks postępowania cywilnego, Warszawa 1961
Machalski S., O zastępstwie stron przez pełnomocników przed sądem, „Głos Sądownictwa” 1934/10
Markiewicz K., Zastępstwo procesowe w świetle projektowanych zmian Kodeksu postępowania cywilnego [w:] Reforma postępowania cywilnego w świetle projektów Komisji Kodyfikacyjnej, red. K. Markiewicz, Warszawa 2011
Olichwier W., W sprawie problemów finansowych i podatkowych związanych z substytucją udzielaną pomiędzy adwokatami, „Palestra” 2008/9–10
Peiper L., Komentarz do kodeksu postępowania cywilnego, tom I, Kraków 1934
Resich Z. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, red. Z. Resich, W. Siedlecki, Tom pierwszy, Warszawa 1975
Rosenberg L., Schwab K., Gottwald P., Zivilprozessrecht, Monachium 1993
Rząsa G., Sznajder M., Glosa do postanowienia SN z dnia 6 lutego 2013 r., V CZ 165/12, OSP 2014/6
Siedlecki W. [w:] J. Jodłowski, W. Siedlecki, Postępowanie cywilne – część ogólna, Warszawa 1958
Siedlecki W., Zarys postępowania cywilnego, Warszawa 1966
Sługiewicz W., Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z dnia 19 maja 2004 r., III CZP 21/04, „Rejent” 2006/7–8
Sobkowski J., Pełnomocnictwo procesowe – jego istota, powstanie i wygaśnięcie, Poznań 1967
Szanciło T., Zagadnienia procesu cywilnego związane z występowaniem w nim pełnomocnika, „Glosa” 2009/4
Turczynowicz-Kieryło J., Cajsel W., Prawna dopuszczalność ograniczenia pełnomocnictwa substytucyjnego, „Monitor Prawniczy” 2003/23
Vollkommer M. [w:] Zivilprozessordnung, red. R. Zöller, Köln 2014
Waligórski M., Polskie prawo procesowe cywilne. Funkcja i struktura procesu, Warszawa 1947
Weitz K., Radca prawny substytutem adwokata w postępowaniu cywilnym, „Palestra” 2005/11–12
Weitz K., Zastępstwo adwokatów i radców prawnych przez aplikanta w postępowaniu cywilnym, „Palestra” 2006/11–12
Weth S. (w:) Zivilprozessordnung: ZPO. Kommentar, red. H. Musielak, W. Voit, Monachium 2017
Wolwiak I., Udzielenie dalszego umocowania do występowania w postępowaniu cywilnym, [w:] Ius est a iustitia appellatum: księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Tadeuszowi Wiśniewskiemu, red. T. Ereciński, J. Gudowski, M. Pazdan, red. nauk. M. Tomalak, Warszawa 2017
Zieliński A., Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z 19 listopada 1998 r., III CZ 133/98, „Palestra” 1999/9–10
mgr Dawid Michał Marko
absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego, asystent w kancelarii adwokackiej
Obowiązek udzielenia odpowiedzi na reklamację przez podmioty rynku finansowego i jego cywilnoprawne skutki
Artykuł porusza problematykę skutków cywilnoprawnych związanych z obowiązkiem udzielania przez podmioty rynku finansowego odpowiedzi na reklamację złożoną przez ich klienta. W artykule przedstawiono instytucję reklamacji, przybliżono warunki, z jakimi wiąże się udzielanie odpowiedzi na reklamację, jak też zreferowano treść, jaką odpowiedź na reklamację powinna zawierać. W ocenie autora negatywna odpowiedź na reklamację powinna w sposób wyraźny nawiązywać do argumentacji przedstawionej przez klienta w jego reklamacji i w sposób merytoryczny, wszechstronny i uporządkowany prezentować stanowisko podmiotu rynku finansowego wobec treści reklamacji. Brak tego rodzaju treści skutkuje uznaniem, że pismo nie stanowi odpowiedzi na reklamację, co może prowadzić do uchybienia terminowi jej udzielenia. Ponadto, zdaniem autora, art. 8 u.r.r, przewidujący sankcję za nieterminowe złożenie odpowiedzi na reklamację, odnosi się do instytucji uznania długu, która na gruncie prawa materialnego skutkuje przerwaniem biegu terminu przedawnienia roszczenia wskazanego w reklamacji, a na gruncie proceduralnym przejawia się w postaci materialnego domniemania prawnego wzruszalnego, skutkującego zmianą rozkładu ciężaru dowodu w postępowaniu przed sądem.
Słowa kluczowe: reklamacja, odpowiedź na reklamację, podmiot rynku finansowego, skutki cywilnoprawne nieudzielenia odpowiedzi na reklamację
A few remarks on the duty of a financial market entity to provide the complaint response letter and its civil law consequences
The article presents civil law consequences arising from duty of the financial market entity obligation to provide to his client the response for the complaint letter. The Author holds that the entity of a financial market is obliged to file a complaint response letter which must encompass the comprehensive justification of the adopted position, according to the claim and its argumentation lodged in the letter of complaint. Vague response is insufficient. Moreover, the Author presents possible interpretations of the civil law results, either substantial and procedural, of the sanction foreseen by the the Art. 8 of the Complaint Act of 05.08.2015, as well as indications from case-law of the common courts. In conclusion the Author holds that the result of mentioned sanction, which states that if at the end of that period no reply to the complaint has been received this shall be deemed to constitute an implied decision allowing it, is a reverse of the burden of proof in civil proceedings, due to Art. 234 of the Code of the Civil Procedure, and interruption of limitation period.
Keywords: letter of complaint, complaint response letter, entity of a financial market, civil law consequences of the failure to response to the complaint letter
Bibliografia:
Antoniuk J. R., Ustawa o prawach konsumenta, Kodeks cywilny (wyciąg), red. B. Kaczmarek-Templin, P. Stec, D. Szostek, Warszawa 2014
Bamberger H. G., Roth H., Kommentar zum BGB, t. 2, Monachium 2012
Bronisz B., Ustawa o rozpatrywaniu reklamacji przez podmioty rynku finansowego i o Rzeczniku Finansowym, „Monitor Prawa Bankowego” 2016/3
Czech T., Konsekwencje nierozpatrzenia reklamacji klienta instytucji finansowej w wymaganym terminie, „Monitor Prawa Bankowego” 2016/4
Dolecki H., Ciężar dowodu w polskim procesie cywilnym, Warszawa 1998
Doroszewski W. (red.), Słownik języka polskiego, t. 5, Warszawa 1996
Doroszewski W. (red.), Słownik języka polskiego, t. 9, Warszawa 1997
Doroszewski W. (red.), Słownik języka polskiego, t. 10, Warszawa 1997
Gajda-Roszczynialska K., Sprawy o ochronę indywidualnych interesów konsumentów w postępowaniu cywilnym, Warszawa 2012
Gnela B., Glosa do wyroku SN z 10.01.2002 r., II CKN 564/99, OSP 2002/11
Grzybowski S., System prawa cywilnego, Część ogólna, t. 1, red. W. Czachórski, Wrocław 1985
Habryn-Chojnacka E., Kodeks cywilny, Komentarz, t. 2, red. M. Gutowski, Warszawa 2016
Jezioro J., Kodeks cywilny, Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Warszawa 2016
Kopaczyńska-Pieczniak K.I., Zasada uczciwości kupieckiej jako zasada prawa handlowego, „Studia Iuridica Lublinensia” 2016/1
Kordasiewicz B., System prawa prywatnego, Prawo cywilne – część ogólna, t. 2, red. Z. Radwański, Warszawa 2008
Kowalewski E., Ziemiak M.P., Ustawa reklamacyjna a obrót ubezpieczeniowy, cz. 1, „Wiadomości Ubezpieczeniowe” 2015/3
Maśniak D., Znaczenie ustawowych zasad wnoszenia reklamacji i powołania Rzecznika Finansowego dla rynku ubezpieczeniowego, „Prawo Asekuracyjne” 2015/4.
Morawski L., Domniemania a dowody prawnicze, Toruń 1981
Olejniczak A., Kodeks cywilny, Komentarz, Zobowiązania, Część ogólna, t. 3, red. A. Kidyba, Warszawa 2014
Piasecki K., Kodeks postępowania cywilnego, Komentarz, t. 1, red. A. Marciniak, K. Piasecki, Warszawa 2014
Pisuliński J., System prawa prywatnego, Prawo zobowiązań – część szczegółowa, t. 7, red. J. Rajski, Warszawa 2011
Pyziak-Szafnicka M., Uznanie długu, Warszawa 1996
Radwański Z., System prawa prywatnego, Prawo cywilne – część ogólna, t. 1, red. Z. Radwański, Warszawa 2008
Stefanicki R., Kilka uwag na temat ustawy o rozpatrywaniu reklamacji, „Radca Prawny” 2016/3
Szymczak M. (red.), Słownik języka polskiego, t. 2, Warszawa 1999
Szymczak M. (red.), Słownik języka polskiego, t. 3, Warszawa 1999
Włodarska-Dziurzyńska K., Sankcje w prawie konsumenckim na przykładzie wybranych umów, Warszawa 2009
Wronkowska S., Ziembiński Z., Zarys teorii prawa, Poznań 2001
Zedler F., Niektóre cywilnoprawne problemy ochrony praw konsumenta, „Palestra” 1983/5–6.
Zieliński M., Wykładnia prawa: zasady, reguły, wskazówki, Warszawa 2012
Żabski A., Obligatoryjna reklamacja w krajowym transporcie towarów, „Nowe Prawo” 1980/6
mgr Dominika Czerniak
Katedra Postępowania Karnego, Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii, Uniwersytet Wrocławski
Prawo dostępu do adwokata w postępowaniu przygotowawczym. Uwagi na tle postanowienia Sądu Najwyższego z 27.06.2017 r., II KK 82/17
Artykuł analizuje problematykę respektowania prawnomiędzynarodowych (strasburskich i unijnych) standardów prawa podejrzanego dostępu do adwokata (obrońcy) na wstępnym etapie postępowania karnego. W związku z brakiem implementacji dyrektywy 2013/48/UE w sprawie prawa dostępu do adwokata i niewprowadzeniem odpowiednich zmian legislacyjnych, obowiązek zapewnienia skuteczności postanowieniom dyrektywy spoczywa na organach wymiaru sprawiedliwości, zwłaszcza na sądach. Tymczasem krajowe orzecznictwo nie uwzględnia aktualnego stanowiska Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w odniesieniu do poszanowania prawa podejrzanego do kontaktu z adwokatem ani wymań prawodawcy unijnego. Stanowisko krajowych sądów może budzić wątpliwości z perspektywy zapewnienia podejrzanemu porównywalnego w całej Unii Europejskiej poziomu ochrony prawa do rzetelnego procesu, a tym samym negatywnie wpływać na współpracę wymiarów sprawiedliwości w Unii Europejskiej.
Słowa kluczowe: postępowanie karne, prawo dostępu do adwokata, dyrektywa 2013/48/UE, prawo do rzetelnego procesu (art. 6 ust. 1 EKPC)
The right to access to a lawyer in a preliminary proceeding. Some remarks about the Supreme Court judgment of 27th June 2017 (II KK 82/17)
The Article analyses an important problem of implementation an international (Strasbourg and EU) standards of suspect’s right to access to a lawyer (defence lawyer) in the preliminary proceedings. The EU directive 2013/48/EU about the access to a lawyer in a criminal process has not been implemented by the polish legislators yet, so the criminal proceedings authorities (especially courts) are responsible for EU regulations’ effectiveness in practice. Meanwhile, polish jurisprudence does not comply with current ECtHR’s standards or EU law and this situation can cause problems with EU cooperation in criminal matters because the polish level of suspect’s rights is lower than in the other EU countries and it does not fulfill EU obligation.
Keywords: criminal proceeding, the right to access to a lawyer, the directive 2013/48/EU, the right to a fair trial
Bibliografia:
Adamczak-Retecka, M., Efektywność jako zasada prawa wspólnotowego [w:] Zasady ogólne prawa wspólnotowego, red. C. Mik, Toruń 2007
Bodnar A. Glosa do wyroku ETPC z dnia 20 maja 2010 r., 38832/06, „Europejski Przegląd Sądowy” 2010/10
Czerniak D., Prawo podejrzanego do kontaktu z adwokatem (art. 6 ust. 3 lit. c EKPCz) w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, „Europejski Przegląd Sądowy” 2017/9
Domańska M., Implementacja dyrektyw unijnych przez sądy krajowe, Warszawa 2014
Gaberle A., Dowody w sądowym procesie karnym. Teoria i praktyka, Warszawa 2010
Gajda A., Umocnienie praw jednostki w postępowaniu karnym w Unii Europejskiej a dyrektywa w sprawie prawa dostępu do adwokata, „Kwartalnik Kolegium Ekonomiczno-Społecznego Studia i Prace” 2014/1
Grzegorczyk T., Kodeks postępowania karnego, t. 1, Artykuły 1–467. Komentarz, Warszawa 2014
Hałagas K., Uwagi na temat swobody wypowiedzi oskarżonego w polskim procesie karnym [w:] Profesor Marian Cieślak – osoba, dzieło, kontynuacje, red. W. Cieślak, S. Steinborn, Warszawa 2013
Hermeliński W., Nita-Światłowska B., Kilka uwag o prawie do obrony w związku z nowelizacją Kodeksu postępowania karnego z 2016 roku, „Palestra” 2016/9
Klamczyńska A., Ostopolski T., Prawo do adwokata w dyrektywie 2013/48/UE – tło europejskie i implikacje dla polskiego ustawodawcy, „Białostockie Studia Prawnicze” 2014/15
Koncewicz T.T., Podolska A., Dostęp do adwokata w postępowaniu karnym. O standardach i kontekście europejskim, „Palestra” 2017/9
Kosonoga J., Przedstawienie i modyfikacja zarzutów a rola obrońcy [w:] Obrońca i pełnomocnik w procesie karnym po 1 lipca 2015 r. Przewodnik po zmianach, red. P. Wiliński, Warszawa 2015
Łętowska E., Dialog i metody. Interpretacja w multicentrycznym systemie prawa, cz. 1, „Europejski Przegląd Sądowy” 2008/11
Łętowska E., Dialog i metody. Interpretacja w multicentrycznym systemie prawa, cz. 2, „Europejski Przegląd Sądowy” 2008/12
Łętowska E., Multicentryczność systemu prawa i jej konsekwencje, „Państwo i Prawo” 2005/4
Łętowska E., Zapewnienie skuteczności orzeczeniom sądów międzynarodowych, „Europejski Przegląd Sądowy” 2010/10
Maśnicki J., Bezpośredni skutek dyrektyw w relacjach triangularnych, „Europejski Przegląd Sądowy” 2017/3
Mik C., Europejskie prawo wspólnotowe. Zagadnienia teorii i praktyki, Warszawa 1999
Nowak-Far A., Effet utile, obowiązek bezpośredniego stosowania dyrektyw i wykładnia zgodna – relacje i ograniczenia w kontekście unijnego prawa zamówień publicznych, „Europejski Przegląd Sądowy” 2017/4
Szpunar M., Bezpośredni skutek prawa wspólnotowego – jego istota oraz próba uporządkowania terminologii, „Europejski Przegląd Sądowy” 2005/11
Uwagi o stwierdzonych nieprawidłowościach i lukach w prawie, Warszawa 2017
Wąsek-Wiaderek, M., Model zakazów dowodowych z perspektywy Konwencji i orzecznictwa ETPCz [w:] Nowe spojrzenie na model zakazów dowodowych w procesie karnym, red. A. Drozd, J. Skorupka, Warszawa 2016
Wąsek-Wiaderek M., O dopuszczalności dowodowego wykorzystania wyjaśnień podejrzanego złożonych pod nieobecność obrońcy [w:] Problemy wymiaru sprawiedliwości karnej. Księga Jubileuszowa Profesora Jana Skupińskiego, red. A. Błachnio-Parzych, J. Jakubowska-Hara, J. Kosonoga, H. Kuczyńska, Warszawa 2013
Wąsek-Wiaderek M., Ryzyko naruszenia praw człowieka jako przesłanka odmowy wykonania europejskiego nakazu aresztowania (uwagi na tle najnowszego orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej) [w:] Verba volant, scripta manent. Proces karny, prawo karne skarbowe i prawo wykroczeń po zmianach z lat 2015–2016. Księga pamiątkowa poświęcona Profesor Monice Zbrojewskiej, red. T. Grzegorczyk, R. Olszewski, Warszawa 2017
Wróbel A. (red.), Stosowanie prawa Unii Europejskiej przez sądy, Warszawa 2010
Zbrojewska M., Glosa do postanowienia SN z dnia 5 kwietnia 2013 r., III KK 327/12, OSP 2013/12
Zbrojewska M., Małolepszy A., Obiektywna podatność podejrzanego na pokrzywdzenie w procesie karnym, „Przegląd Sądowy” 2014/5
dr hab. Beata Janiszewska
adiunkt w Instytucie Prawa Cywilnego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego
O jednolitości orzecznictwa jako wartości systemowej
Tematyka jednolitości orzecznictwa jest jednym z podstawowych zagadnień sądowego stosowania prawa. Pewność prawa i sprawiedliwość są uznawane za fundamenty państwa prawnego. Czynnikiem pewności prawa jest m.in. utrwalona praktyka jego stosowania. Ten cenny aspekt jednolitości orzecznictwa nie powinien jednak przesłaniać podstawowej wartości systemowej, jaką jest sprawiedliwe rozstrzygnięcie sprawy. Realizacja konstytucyjnego prawa do sądu niejednokrotnie wymaga zatem odejścia od utrwalonych tendencji interpretacyjnych w związku ze szczególnymi okolicznościami sprawy oraz zmieniającymi się systemowymi lub funkcjonalnymi uwarunkowaniami interpretacji przepisów. W tym wyraża się gwarancyjny charakter niezawisłości sędziowskiej, zapewniającej rozpatrzenie przez Sąd różnych poglądów w poszukiwaniu rozstrzygnięcia realizującego w najpełniejszym zakresie zasady wymiaru sprawiedliwości.
Słowa kluczowe: orzecznictwo, jednolitość orzecznictwa, pewność prawa, niezawisłość sędziowska, wykładnia przepisów, prawo do sądu, zasada wymiaru sprawiedliwości
On uniformity of judicial decisions as a system value
The subject of uniformity of judicial decisions[case-law] decisions is one of the basic issues of a judicial application of law. The legal certainty and justice are considered to be the foundations for a rule of law. The factors of the legal certainty include a settled practice of its application. This aspect of uniformity of judicial decisions[case-law] should not hide a fundamental system value, namely, fair settlement of the case. Therefore, implementation of constitutional right to a fair trial frequently requires abandoning the settled interpretation tends, due to specific circumstances of the case and changing systemic or functional conditioning for the interpretation of regulations. This expresses a guarantee character of judicial independence providing consideration of different views, by the Court, in search for settlement employing the principles of justice to the fullest extent.
Keywords: judicial decisions, uniformity of judicial decisions, legal certainty, judicial independence, interpretation of legal regulations, right to fair trial, principle of justice
Bibliografia:
Garlicki L., Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu, Warszawa 2015
Gołąb S., Prawa Państwa Polskiego [w:] Ustrój sądów cywilnych, red. W.L. Jaworski, z. VIIA, Kraków 1922
Grzegorczyk P., Stabilność orzeczeń sądowych w sprawach cywilnych w świetle standardów konstytucyjnych i międzynarodowych [w:] Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego a Kodeks postępowania cywilnego, red. T. Ereciński, K. Weitz, Warszawa 2010
Gudowski J., Sąd Najwyższy. Pozycja ustrojowa, funkcje i zadania (spojrzenie sędziego cywilisty), „Przegląd Sądowy” 2015/11–12
Janiszewska B., Z tej strony stołu – uwagi praktyka o roli orzecznictwa w systemie prawa [w:] Rola orzecznictwa w systemie prawa, red. T. Giaro, XVI Konferencja Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2015
Kotowski A., Zagadnienie jednolitości orzecznictwa w ujęciu teoretycznym [w:] Jednolitość orzecznictwa. Standard – instrumenty – praktyka, Studia i Analizy Sądu Najwyższego, Materiały Naukowe, t. 1, Warszawa 2015
Łazarska A., Rzetelny proces cywilny, Warszawa 2012
Łętowska E., Wprowadzenie [w:] Jednolitość orzecznictwa. Standard – instrumenty – praktyka, „Studia i Analizy Sądu Najwyższego, Materiały Naukowe” 2015, t. 1
Leszczyński L., Jednolitość orzecznictwa jako wartość stosowania prawa [w:] Jednolitość orzecznictwa. Standard – instrumenty – praktyka, „Studia i Analizy Sądu Najwyższego, Materiały Naukowe” 2015, t. 1
Raczkowski M., Wykładnia celowościowo-funkcjonalna a jednolitość orzecznictwa. Przykład orzecznictwa w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych [w:] Jednolitość orzecznictwa. Standard – instrumenty – praktyka, „Studia i Analizy Sądu Najwyższego, Materiały Naukowe” 2015, t. 1
Romanowicz M., Utrwalona linia orzecznicza jako argument z (własnego) autorytetu sądowego [w:] Rola orzecznictwa w systemie prawa, red. T. Giaro, XVI Konferencja Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2015
Sanetra W., O pojęciu jednolitości orzecznictwa sądowego oraz sposobach jej zapewnienia, „Przegląd Sądowy” 2007/6
Winczorek P., Komentarz do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r., Warszawa 2008
mgr Krzysztof Kubasik
Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego
Prawo pierwokupu nieruchomości rolnej podmiotu korzystającego z tej nieruchomości bez obowiązku uiszczania czynszu. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 3.12.2015 r., III CSK 13/15
W glosowanym wyroku Sąd Najwyższy odniósł się do zagadnienia odpowiedniego stosowania przepisów o umowie dzierżawy do umownego stosunku bezczynszowego korzystania z gruntu rolnego. Po pierwsze, SN rozstrzygnął, że osoba korzystająca z gruntów rolnych bezczynszowo posiada prawo pierwokupu tych gruntów tak jak dzierżawca. Po drugie, podjęto starania ustalenia konsekwencji prawnych naruszenia prawa pierwokup w tym stosunku prawnym, przyjmując że skutkuje to nieważnością czynności prawnej sprzedaży. O ile należy zgodzić się z rozstrzygnięciem Sądu Najwyższego o przysługiwaniu prawa pierwokupu nieruchomości podmiotowi korzystającemu z niej bezczynszowo, o tyle autor nie podziela poglądu Sądu co do ustaleń w zakresie sankcji naruszenia tego prawa, wskazując możliwość innej interpretacji.
Słowa kluczowe: dzierżawa, bezczynszowe używanie gruntu, prawo pierwokupu
Right of First Refusal agricultural property of the entity that uses this property without the obligation to pay the rent. Gloss to the Judgment of the Supreme Court from 3.12.2015 r., III CSK 13/15
The following judgment of the Supreme Court of Poland referred to the matter whether or not the provisions regarding tenancy shall apply correspondingly to the Rent-Free Usufruct. First of all the Supreme Court ruled that any person or legal entity which use agricultural land as usufructuary has the Right of First Refusal in the same scope as the Tenant. Second of all Supreme Court took certain observations regarding legal consequences of committing material breach of Right of First Refusal, recognizing that any proceedings which lead to such breach shall be deemed null and void. The author hereby acknowledges Supreme Court’s interpretation towards the first legal issue as presented above, but refuses to do so in regards to the legal consequences of committing material breach to the Right of First Refusal, and shows the possibility of other interpretation.
Keywords: tenancy, rent-free usufruct, right of first refusal
Bibliografia:
Charakterystyka gospodarstw rolnych w 2016 r., Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2017
Gawlik B., Pojęcie umowy nienazwanej, „Studia Cywilistyczne” 1971, t. 18
Haładyj K. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 2, Zobowiązania, red. K. Osajda, Warszawa 2013
Jezioro J. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Warszawa 2017
Katner W.J. [w:] System prawa prywatnego, t. 7, Prawo zobowiązań – część szczegółowa, red. J. Rajski, Warszawa 2011
Nowacki J., „Odpowiednie” stosowanie przepisów prawa, „Państwo i Prawo” 1964/3
Radwański Z., Zieliński M. [w:] System prawa prywatnego, t. 1, Prawo cywilne – część ogólna, red. M. Safjan, Warszawa 2012
Żuławska Cz. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 4, Zobowiązania. Część szczegółowa, red. J. Gudowski (aktualizacja R. Trzaskowski), Warszawa 2017
mgr Kamil Siwek
Katedra Prawa Karnego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Rozbój kwalifikowany. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 10.05.2016 r., II AKa 422/15
Glosator kwestionuje przyjmowane zarówno w orzecznictwie Sądu Najwyższego, sądów powszechnych, jak i w literaturze z zakresu prawa karnego rozwiązanie, wedle którego posługiwanie się przez sprawcę rozboju nienabitą bronią palną przesądza surowszą kwalifikację czynu sprawcy na podstawie art. 280 § 2 Kodeksu karnego. Z perspektywy dobra chronionego przez przepis art. 280 § 2 Kodeksu karnego należy przyjąć, że posłużenie się przez sprawcę rozboju bronią palną zawsze musi się łączyć z realnym niebezpieczeństwem dla życia lub zdrowia pokrzywdzonego. Autor glosy przyjmuje przy tym, że ustawowe określenie „broń palna” ma różne znaczenie na gruncie Kodeksu karnego.
Słowa kluczowe: rozbój, broń palna, niebezpieczeństwo, dobro prawne, kwalifikacja prawna
Qualified robbery. Gloss to the judgement of the Court of Appeal in Warsaw of 10 May 2016, II Aka 422/15
The author of the gloss questions a solution accepted in the case-law of the Supreme Court and common courts of law, as well as in the literature of penal law, according to which the use by the perpetrator of an unloaded firearm results in a more severe classification of the offence under Article 280 § 2 of the Penal Code. From the point of view of the interest protected by Article 280 § 2 of the Penal Code one has to conclude that using a firearm in a robbery must always entail real danger to the life or health of the victim. The author of the gloss points out that the statutory term „firearm” has a different meaning under the Penal Code.
Keywords: robbery, firearm, danger, legal interest, legal classification
Bibliografia:
Andrejew I,, Świda W., Wolter W., Kodeks karny z komentarzem, Warszawa 1973
Andrejew I., Kodeks karny. Krótki komentarz, Warszawa 1986
Andrejew I., Polskie prawo karne, Warszawa 1989
Bafia J., Hochberg L., Siewierski M., Ustawy karne PRL. Komentarz, Warszawa 1965
Bafia J., Mioduski K., Siewierski M., Kodeks karny. Komentarz, t. 2, Warszawa 1987
Budziński S., O przestępstwach w szczególności. Wykład porównawczy z uwzględnieniem praw obowiązujących w Królestwie polskim i Galicyi Austryackiej, Warszawa 1883
Dąbrówka A., Geller E., Turczyn R., Słownik synonimów, Warszawa 1993
Gałązka M., Kodeks karny. Komentarz, red. A. Grześkowiak, K. Wiak, Warszawa 2015
Górniok O., Lelental S., Popławski H., Prawo karne. Część szczególna I, red. H. Popławski, Gdańsk 1975
Górniok O., System prawa karnego, t. 4, O przestępstwach w szczególności, cz. 2, red. I. Andrejew, L. Kubicki, J. Waszczyński, Ossolineum 1989
Gubiński A., Zasady prawa karnego, Warszawa 1996
Hoc S., Glosa do wyroku składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 30.09.1975 r., VI KRN 33/75, OSPiKA 1977/5
Jeleń Z., Pojęcie broni palnej, „Prokuratura i Prawo” 2002/5
Królikowski M., Zawłocki R., Prawo karne, Warszawa 2015
Kulik M., Kodeks karny. Komentarz, red. M. Mozgawa, Warszawa 2017
Marek A., Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2010
Michalski B., Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz, t. 2, red. A. Wąsek, Warszawa 2004
Oczkowski T., Kwalifikowana postać przestępstwa rozboju w polskim prawie karny – wybrane problemy [w:] Doctrina multiplex veritas una. Ksiega jubileuszowa ofiarowana Profesorowi Mariuszowi Kulickiemu, red. A. Bulsiewicz, A. Marek, V. Kwiatkowska-Darul, Toruń 2004
Pływaczewski E., Prawo karne. Zagadnienia teorii i praktyki, red. A. Marek, Warszawa 1986
Pływaczewski E., Kodeks karny. Komentarz, red. M. Filar, Warszawa 2012
Radecki W., Urbanek K., Uwagi o rozboju kwalifikowanym, „Palestra” 1974/2
Stefański R. A., Prawo karne materialne. Część szczególna, Warszawa 2009
Świda W., Prawo karne, Warszawa 1989
Wiatrowski P., Znamiona rozboju kwalifikowanego, „Prokuratura i Prawo” 2007/4
Ziembiński Z., Logika praktyczna, Warszawa 1995
