O potrzebie zmiany zakresu regulacji prawnych i działań przy spożywaniu alkoholu przez kobiety w ciąży
dr Patrycja Sołtysiak
adiunkt, Wydział Prawa i Ekonomii, Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie; członek Stowarzyszenia Badań nad Źródłami i Funkcjami Prawa „FONTES”, Polskat. ORCID: https://orcid.org/0000-0001-9544-0671
udział w autorstwie tekstu – 50%
Olga Wierus
studentka, Wydział Prawa i Ekonomii, Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie; kierownik ds. medycznych w Centrum Terapii Leczenia Uzależnień i Współuzależnień w Częstochowie, Polska
udział w autorstwie tekstu – 50%
O potrzebie zmiany zakresu regulacji prawnych i działań przy spożywaniu alkoholu przez kobiety w ciąży
Warunkiem sine qua non ochrony zdrowia i życia dziecka już w okresie prenatalnym jest świadomość matki, że spożywanie alkoholu zagraża nie tylko jej życiu i zdrowiu, ale przede wszystkim życiu i zdrowiu znajdującego się w jej łonie dziecka. Aby skutecznie zapobiegać występowaniu omawianych w artykule zaburzeń u dzieci, należy działać na wielu poziomach. Szeroko zakrojona kampania informacyjna przeznaczona nie tylko dla kobiet starających się o potomstwo, lecz także skierowana do całego społeczeństwa mogłaby znacząco wpłynąć na zwiększenie świadomości zagrożeń. Należy dołożyć wszelkich starań, aby informacja na temat szkodliwości spożywania alkoholu w czasie ciąży dotarła do jak największej grupy kobiet – przyszłych matek. Istnieje potrzeba wypracowania wspólnego stanowiska prawno-medycznego, edukacyjnego, informacyjnego, wskazującego najważniejsze wartości w zakresie dobrobytu i kształtowania prozdrowotnego stylu życia. Potrzebny jest dyskurs naukowy, interdyscyplinarny, krajowy, globalny – bo sama problematyka alkoholowa jest tematem „top-globalnym” i wymaga pogłębionej analizy.
Słowa kluczowe: alkohol, kobieta w ciąży, ochrona życia, ochrona zdrowia, FAS – płodowy zespół alkoholowy, dziecko
dr Patrycja Sołtysiak
assistant professor, Faculty of Law and Economics, Jan Długosz University in Czestochowa; member of the Association for Research on the Sources and Functions of Law “FONTES”, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0001-9544-0671
Contribution to the authorship of the text – 50%
Olga Wierus
student, Faculty of Law and Economics, Jan Długosz University in Czestochowa; medical director at the Centre for Addiction and Co-Addiction Treatment in Czestochowa, Poland
Contribution to the authorship of the text – 50%
On the need to change the scope of legal regulations and actions when pregnant women consume alcohol
The sine qua non for protecting the health and life of a child already in the prenatal period is the mother's awareness that alcohol consumption threatens not only her life and health, but above all the life and health of the child in her womb. To effectively prevent the occurrence of the disorders discussed in the article in children, it is necessary to act on many levels. A wide-ranging information campaign aimed not only at women trying to have children, but also aimed at society as a whole, could make a significant difference in raising awareness of the risks. Every effort should be made to ensure that information on the harmfulness of alcohol consumption during pregnancy reaches the largest possible group of women – mothers-to-be. There is a need to develop a common legal, medical, educational, informational standpoint, indicating the most important values for well-being and the formation of a healthy lifestyle. There is a need for a scientific, interdisciplinary, national and global discourse – because the alcohol issue itself is a "top-global" topic and requires in-depth analysis.
Keywords: alcohol, pregnant woman, protection of life, health care, FAS – fetal alcohol syndrome, child
Bibliografia / References
Abel E.L., Fetal Alcohol Syndrome. From Mechanism to Prevention, New York 1996.
Audycje TOK.FM, prowadzący M. Janczura, „Piecza. Radiowy serial dokumentalny”, Piecza: FASolki, odcinek 5, 1.06.2021 r., http://audycje.tokfm.pl/podcast/106749,Piecza-FASolki-odcinek-5 (dostęp: 4.06.2022 r.).
Bartel H., FASD – mechanizmy komórkowe. Artykuł przeglądowy, „Postępy Biologii Komórki” 2019/46 (4).
Cekiera C., Ryzyko uzależnień, Lublin 1994.
Coggins T.E., Timler G.R., Olswang L.B, Identifying and treating social communication deficits in school-age children with fetal alcohol spectrum disorders [w:] ADHD and Fetal Alcohol Spectrum Disorders (FASD), red. K.D. O’Malley, New York 2007.
Ćwiek B., Karankiewicz D., Pirogowicz I., Wpływ substancji psychoaktywnych na rozwój i funkcjonowanie społeczne dzieci [w:] Dziecko i jego środowisko. Uzależnienia a dzieci i młodzież, red. A. Steciwko, I. Pirogowicz, Wrocław 2006.
Korporowicz V., Prawo dziecka do życia i ochrony zdrowia [w:] Prawa dziecka po przystąpieniu do Unii Europejskiej, red. M. Potapowicz, M. Krauzowicz, P. Przybylski, Warszawa 2004.
Lisius E., Czy w ciąży można pić alkohol?, gemini.pl, 17.01.2018 r., https://gemini.pl/poradnik/ciaza-i-porod/czy-pic-alkohol-w-ciazy/ (dostęp: 20.06.2022 r.).
Nardzewska-Szczepanik M., Ocena zmian strukturalnych ciała modzelowatego w badaniu rezonansu magnetycznego u dzieci eksponowanych na alkohol w życiu płodowym, niepublikowana praca doktorska, Uniwersytet Jagielloński, Kraków 2013.
Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Uroczyste podsumowanie kampanii „Ciąża bez alkoholu”, parpa.pl, 4.04.2008 r., https://www.parpa.pl/index.php/aktualnosci/370-uroczyste-podsumowanie-kampanii-ci-a-bez-alkoholu (dostęp: 20.06.2022 r.).
Rzecznik Praw Dziecka, Informacja o działalności RPD oraz uwagi o stanie przestrzegania praw dziecka w Polsce w 2019 roku, Warszawa 2020, GAB.422.1.2020.AC, www.brpd.gov.pl (dostęp: 20.06.2022 r.).
Rzecznik Praw Dziecka, Informacja o działalności RPD oraz uwagi o stanie przestrzegania praw dziecka w Polsce w 2020 roku, Warszawa 2021, GAB.422.1.2021, www.brpd.gov.pl (dostęp: 20.06.2022 r.).
Senat RP, Informacja Rzecznika Praw Dziecka o działalności za rok 2002 oraz uwagi o stanie przestrzegania praw dziecka. Prawo do życia i ochrony zdrowia, 23.05.2002 r., Senat V kadencji, druk nr 117.
Sołtysiak P., Prawa dziecka wskazane w Deklaracji Praw Dziecka, „Gubernaculum et Administratio” 2019/2 (19).
Sołtysiak P., Zasada dobra dziecka [w:] Wzorce i zasady działania współczesnej administracji publicznej, red. B. Jaworska-Dębska, P. Kledzik, J. Sługocki, Warszawa 2020.
Stadniczeńko S.L., Człowiek – wartości – prawo [w:] Urzeczywistnianie praw człowieka w XXI wieku. Prawo i etyka, red. P. Morciniec, S.L. Stadniczeńko, Opole 2004.
Surówka-Pasek A., Nasciturus jako podmiot konstytucyjnego prawa do ochrony zdrowia, „Życie i Płodność” 2010/4 (1).
Szulik K., 9 tys. dzieci rocznie rodzi się z alkoholowym zespołem płodowym, doz.pl, 8.06.2018 r., https://www.doz.pl/czytelnia/a13706-9_tys._dzieci_rocznie_rodzi_sie_z_alkoholowym_zespolem_plodowym (dostęp: 20.06.2022 r.).
Warzycha J., Baryła M., Halkiewicz M., Warzycha E., Rakowska M., Wpływ alkoholu na rozwój dziecka – współczesne poglądy, „Postępy Neatologii” 2013/2 (19).
Zoll A., Problemy służby zdrowia w świetle doświadczeń RPO, „Prawo i Medycyna” 2000/8 (2).
Aleksander Hyżorek
asystent, Katedra Prawa Publicznego i Teorii Prawa, Wydział Psychologii i Prawa w Poznaniu; Instytut Prawa, Uniwersytet SWPS, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0003-0433-1643
Skierowanie do pracy przy zwalczaniu epidemii – uwagi konstytucyjnoprawne i procesualistyczne
Od kilku lat świat mierzy się z epidemią wirusa SARS-CoV-2. Pojawienie się go stanowi bardzo duże wyzwanie nie tylko dla współczesnej medycyny, lecz także dla władzy publicznej, która musi się zmierzyć z odpowiednim zaplanowaniem i organizacją walki z epidemią, jak również z dobieraniem ku temu adekwatnych środków. Jednym z najważniejszych czynników umożliwiających skuteczną walkę z epidemią jest czynnik ludzki, dlatego ustawodawca przewidział możliwość powołania określonych osób do walki z epidemią. Poczynione w artykule rozważania pozwolą odpowiedzieć na pytanie, czy regulacja zakładająca nałożenie na daną osobę obowiązku pracy jest zgodna z ustawą zasadniczą, a także czy dobrane przez ustawodawcę tryb i organizacja postępowania w tym przedmiocie spełniają odpowiednie kryteria. Dokonana analiza, mimo ogólnego stwierdzenia o zgodności z ustawą zasadniczą samej zasady powołania danej osoby do zwalczania epidemii, ukazuje jednak istotne mankamenty związane z charakterem decyzji administracyjnej czy prowadzonym przez organy postępowaniem wymagającym stosownej reakcji ze strony prawodawcy.
Słowa kluczowe: skierowanie do pracy, zwalczanie epidemii, dobro wspólne, bezpieczeństwo publiczne, zwalczanie chorób zakaźnych, skierowanie do pracy przy zwalczaniu epidemii
Aleksander Hyżorek
assistant lecturer, Department of Public Law and Theory of Law, Faculty of Psychology and Law in Poznan; Institute of Law, SWPS University of Social Sciences and Humanities, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0003-0433-1643
Assignment to work in combating an epidemic – constitutional and procedural remarks
In recent years, the world has been facing the SARS-CoV-2 virus epidemic causing the infectious COVID-19 disease. Its appearance poses a very big challenge not only to modern medicine, but also to public authority, which has to deal with appropriate planning and organization of the battle against the epidemic, as well as the selection of adequate means to do so. One of the most important factors for an effective fight against an epidemic is the human factor, which is why the legislator has provided for the possibility of appointing certain people to fight the epidemic. The considerations made in this article will help to answer the question whether the regulation imposing an obligation to work on a given person is compliant with the basic law, and whether the procedure and organization of the procedure selected by the legislator on this subject meet the relevant criteria. The conducted analysis, despite the general statement that the principle of appointing a given person to combat an epidemic is compliant with the basic law, reveals significant shortcomings related to the nature of the administrative decision or the proceedings conducted by the authorities that require an appropriate response from the legislator.
Keywords: assignment to work, combating an epidemic, common good, public safety, combating infectious diseases, assignment to work in combating an epidemic
Bibliografia / References
Adamiak B., Borkowski J., Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Legalis 2022.
Banaszak B., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Legalis 2012.
Bieniek B., Górnicz-Mulcahy A., Przesłanki odmowy podjęcia pracy przez osobę skierowaną do zwalczania COVID-19, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 2020/5.
Boć J., Prawo administracyjne, Wrocław 2010.
Borkowski J., Krawczyk A. [w:] System Prawa Administracyjnego, red. serii R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, t. 9, Prawo procesowe administracyjne, Legalis 2020.
Cheng T.L., Conca-Cheng A.M., The pandemics of racism and COVID-19: Danger and opportunity, „Pediatrics” 2020/146 (5).
Cherka M., Jaskułowska-Koźliczak A., Rypina M., Wierzbowski M. [w:] Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, red. R. Hauser, M. Wierzbowski, Legalis 2020.
Chmaj M., Komentarz do Konstytucji RP. Art. 30, 31, 32, 33, Warszawa 2019.
Dąbkiewicz K., Kodeks karny wykonawczy. Komentarz, Warszawa 2018.
Dyl M. [w:] Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, red. R. Hauser, M. Wierzbowski, Warszawa 2020.
Florczak-Wątor M. [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. P. Tuleja, Warszawa 2019.
Garlicki L., Wojtyczek K. [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. II, red. L. Garlicki, M. Zubik, Warszawa 2016.
Garlicki L., Zubik M. [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. I, red. L. Garlicki, M. Zubik, Warszawa 2016.
Gorbalenya A. i in., Severe acute respiratory syndrome-related coronavirus: The species and its viruses – a statement of the Coronavirus Study Group, London 2020.
Gozdowski A., Wybrane aspekty zatrudnienia skazanych, „Przegląd Więziennictwa Polskiego” 2000/27.
Hyżorek A., Uwagi de lege lata i postulaty de lege ferenda w kontekście administracyjnego zwolnienia funkcjonariusza Policji ze służby i konieczności zasięgnięcia opinii zakładowej organizacji związkowej reprezentującej policjanta, „Przegląd Prawa Publicznego” 2019/11.
Jaśkiewicz W., Stosunki służbowe w administracji, Warszawa–Poznań 1969.
Jaworska-Wieloch A., Glosa do postanowienia SA w Krakowie z 26.05.2009 r., II AKzw 293/09, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 2011/37.
Kalisz T., Podstawy prawne świadczenia pracy przez osoby pozbawione wolności [w:] Nowa Kodyfikacja Prawa Karnego, t. 13, red. L. Bogunia, Wrocław 2003.
Kitler W., Pojęcie bezpieczeństwa [w:] Aspekty prawne bezpieczeństwa narodowego RP. Część ogólna, red. W. Kitler, M. Czuryk, M. Karpiuk, Warszawa 2013.
Konstytucja RP, t. I, Komentarz. Art. 1–86, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016.
Korus P. [w:] Kodeks pracy. Komentarz, red. A. Sobczyk, Legalis 2020.
Krawczyk A. [w:] Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, red. W. Chróścielewski, Z. Kmieciak, Warszawa 2019.
Krzyżak K., Kościelecka K.E., Kuć A.J., Kubik D.M., Męcik-Kronenberg T., Maseczki – ochrona czy zagrożenie? Analiza postaw społecznych wobec nakazu zakrywania ust i nosa w czasie pandemii COVID-19, „Wiadomości Lekarskie” 2020/73 (8).
Łaszczyca G. [w:] C. Martysz, A. Matan, G. Łaszczyca, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2010.
Piechowiak M., Dobro wspólne jako fundament polskiego porządku konstytucyjnego, Warszawa 2012.
Piechowiak M., Preambuła Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 r. Aksjologiczne podstawy prawa, Legalis 2020.
Pieprzny S., Bezpieczeństwo publiczne jako wartość chroniona przepisami prawa administracyjnego materialnego (zagadnienia wybrane) [w:] Fenomen prawa administracyjnego. Księga jubileuszowa Profesora Jana Zimmermanna, red. W. Jakimowicz, M. Krawczyk, I. Niżnik-Dobosz, Warszawa 2019.
Roszkiewicz J. [w:] Ustawa o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. Komentarz, red. L. Bosek, Warszawa 2021.
Sarnecki P., Wolność zrzeszania się, Warszawa 1998.
Skrzydło W., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2013.
Słownik języka polskiego, PWN, https://sjp.pwn.pl/slowniki/stwarza%C4%87.html (dostęp: 22.11.2020 r.).
Tarno J.P., Zasady ogólne k.p.a. w świetle orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego, „Studia Prawno-Ekonomiczne” 1986/36.
Ura E., Prawo administracyjne, Warszawa 2012.
Waszak M., Skierowanie do pracy przy zwalczaniu epidemii. Blaski i cienie regulacji, „Medyczna Wokanda” 2020/14.
Wronkowska-Jaśkiewicz S., Podstawowe pojęcia prawa i prawoznawstwa, Poznań 2003.
Wróbel A. [w:] M. Jaśkowska, M. Wilbrandt-Gotowicz, A. Wróbel, Komentarz aktualizowany do Kodeksu postępowania administracyjnego, LEX 2020.
Zieliński M., Konstytucyjne zasady prawa [w:] Charakter i struktura norm konstytucji, red. J. Trzciński, Warszawa 1997.
dr Stanisław Adam Paruch
Zakład Prawa Konstytucyjnego, Europejskiego i Międzynarodowego Publicznego, Instytut Nauk Prawnych, Wydział Prawa i Nauk Społecznych, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-4298-1746
Ewolucja współczesnej formy umowy społecznej w perspektywie europejskiej
Nośnikiem aksjologicznym oraz normatywnym wartości współczesnych państw demokracji liberalnej, takich jak: wolność jednostki, równość wobec prawa, konstytucjonalizm, praworządność oraz reprezentacja, są nade wszystko akty prawne w postaci konstytucji, które określają podstawy ustroju państwowego, a w perspektywie europejskiej – traktaty unijne, względnie akty prawne przyjęte przez instytucje Unii Europejskiej, rzadziej zwyczaje uformowane w procesie integracji europejskiej. Można założyć, że ich formalne umiejscowienie sytuuje legitymizację kompetencji Unii Europejskiej względem państw członkowskich w zakresie tych elementów liberalnej teorii umowy społecznej, którą moglibyśmy określić w obszarze umowy zarówno wyraźniej, jak i quasi-kontraktowej.
Słowa kluczowe: umowa społeczna, demokracja liberalna, aksjologia, prawo Unii Europejskiej, integracja europejska
dr Stanisław Adam Paruch
Department of Constitutional, European and International Public Law, Institute of Legal Sciences, Faculty of Law and Social Sciences, Jan Kochanowski University in Kielce, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-4298-1746
Evolution of the modern form of a social contract in the European perspective
The axiological and normative carrier of the values of modern states of liberal democracy, such as individual freedom, equality before the law, constitutionalism, the rule of law and representation are primarily legal acts in the form of a constitution, which define the foundations of the state system, and in the European perspective – EU treaties, or legal acts adopted by EU institutions, and less often customs formed in the process of European integration. It can be assumed that their formal positioning situates the legitimacy of the competences of the European Union in relation to the member states within the scope of these elements of the liberal theory of the social contract, which we could define in terms of both explicit and quasi-contractual agreement.
Keywords: social contract, liberal democracy, axiology, European Union law, European integration
Bibliografia / References
Anzenbacher A., Wprowadzenie do chrześcijańskiej etyki społecznej, myśl filozoficzna, Kraków 2010.
Barcik J., Pojęcie i źródła prawa Unii Europejskiej [w:] J. Barcik, A. Wentkowska, Prawo Unii Europejskiej, Warszawa 2014.
Barcik J., Zarys historii integracji europejskiej [w:] J. Barcik, A. Wentkowska, Prawo Unii Europejskiej, Warszawa 2014.
Barcz J., Grzeszczak R., Nowak-Far A., Truszczyński J., Praworządność a unijne fundusze (prawne i praktyczne aspekty interpretacji ustaleń Rady Europejskiej z 11.12.2020 r.), „Państwo i Prawo” 2021/11.
Becker H., Bames H.E., Rozwój myśli społecznej od wiedzy ludowej do socjologii, cz. I, Warszawa 1964.
Berkhof L., Systematic Theology, Cambridge 1996.
Bocian A.F., Globalizacja – dylematy etyczne, „Optimum. Studia Ekonomiczne” 2014/1 (67).
Bończak-Kucharczyk E., Sytuacja mieszkaniowa uchodźców z Ukrainy w Polsce, Warszawa 2022.
Borchardt K.D., ABC prawa Unii Europejskiej, Luksemburg 2011.
Buchanan J. M., The Limits of Liberty: Between Anarchy and Leviathan, Chicago 1977.
Deficyt demokratyczny, EUR-Lex, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=LEGISSUM:democratic_deficit (dostęp: 29.09.2022 r.).
Drozdowski R., Co się dzieje? Między utopią populizmu a poszukiwaniem nowej umowy społecznej, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2017/2.
Ethics, Economics and the Law, Nomos XXIV, red. R. Pennock, J.W. Chapman, New York 1982.
Garlicki L., Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu, Warszawa 2012.
Góralczyk M.T., Związek między konstytucyjną zasadą społeczeństwa obywatelskiego a partycypacją społeczną – zarys problematyki, „Przegląd Sejmowy” 2020/6 (161).
Grzelak A., Praworządność tematem wiodącym Konferencji w sprawie przyszłości Europy?, „Europejski Przegląd Sądowy” 2021/9.
Grzeszczak R., Model procesu legislacyjnego w Unii Europejskiej [w:] 15 lat funkcjonowania modelu rządowego procesu legislacyjnego a perspektywa porównawcza, red. W. Brzozowski, A. Krzywoń, Warszawa 2015.
Habermas J., Faktyczność i obowiązywanie. Teoria dyskursu wobec zagadnień prawa i demokratycznego państwa prawnego, tłum. R. Marszałek, A. Romaniuk, Warszawa 2020.
Hołda Z., Prawa człowieka. Wiadomości wstępne [w:] J. Hołda, Z. Hołda, D. Ostrowska, J.A. Rybczyńska, Prawa człowieka. Zarys wykładu, Warszawa 2011.
Ilu uchodźców z Ukrainy jest w Polsce (aktualne dane), 300Gospodarka, 2.02.2023 r., https://300gospodarka.pl/news/uchodzcy-z-ukrainy-w-polsce-liczba (dostęp: 29.09.2022 r.).
Jasiński K., Polityka państwa liberalno-demokratycznego wobec religii, „Nurt SVD” 2017/2, t. 142.
Jaskiernia J., Funkcje konstytucji RP w dobie integracji europejskiej i radykalnych przemian politycznych, Toruń 2020.
Jaskiernia J., Naruszanie praworządności w państwie członkowskim a tendencje rozwojowe UE (artykuł recenzyjny), „Państwo i Prawo” 2022/7.
Jaskiernia J., Suwerenność narodu a koncepcja „państwa postsuwerennego”, „Państwo i Prawo” 2006/10.
Jasudowicz T., Zagadnienia wstępne [w:] B. Gronowska, T. Jasudowicz, M. Balcerzak, M. Lubiszewski, R. Mizerski, Prawa człowieka i ich ochrona, Toruń 2010.
Jelonek B.A., Idea umowy społecznej [w:] Ze studiów nad prawem, administracją i ekonomią, red. M. Sadowski, A. Spychalska, K. Sadowa, Acta Erasmiana VI, Wrocław 2014.
Kamiński I.C., Unijna zasada praworządności (państwa prawa) i uprawnienia sądów [w:] Konstytucja, praworządność, władza sądownicza. Aktualne problemy trzeciej władzy w Polsce, red. Ł. Bojarski, K. Grajewski, J. Kremer, G. Ott, W. Żurek, Warszawa 2019.
Kant I., Metafizyka moralności, seria: Biblioteka Klasyków Filozofii, Warszawa 2005.
Kelly J. M., Historia zachodniej teorii prawa, Kraków 2006.
Kersting W., Die politische Philosophie des Gesellschaftsvertrags, Darmstadt 1994.
Klima P., Umowa społeczna współcześnie, „Miscellanea Historico-Iuridica” 2016/XV (2).
Konstytucja Republiki Czeskiej z 16.12.1992 r., za: Konstytucje świata, https://biblioteka.sejm.gov.pl/wp-content/uploads/2015/07/Czechy_pol_010811.pdf (dostęp: 29.09.2022 r.).
Kornobis-Romanowska D., Praworządność jako warunek przystąpienia Ukrainy do Unii Europejskiej – nowe otwarcie w polityce rozszerzenia, „Europejski Przegląd Sądowy” 2022/9.
Kryzys finansowy. Wybrane zagadnienia, red. J. Adamiec, Warszawa 2009.
Kuciński J., Demokracja liberalna – istota, stan obecny, perspektywy [w:] Powszechny system ochrony praw człowieka w dobie kryzysu demokracji liberalnej, t. I, red. J. Jaskiernia, K. Spryszak, Toruń 2020.
Łuszczyńska M., Umowa społeczna jako fundament życia zbiorowego, „Studia Iuridica Lublinensia” 2014/21.
Łuszczyńska M., Umowa społeczna jako przejaw racjonalizmu w refleksji nad państwem i prawem, „Annales UMCS” 2018/65 (2).
Makarewicz-Marcinkiewicz A., Ekskluzja społeczna – zjawisko społeczne czy „temat zastępczy”?, „Wrocławskie Studia Politologiczne” 2015/18.
Małajny R. M., Pojęcie konstytucji, „Państwo i Prawo” 2018/2.
Masing J., Rozważania nad istotą państwa konstytucyjnego [w:] Państwo konstytucyjne, red. M. Wyrzykowski, Warszawa 2018.
Minich D., Konstytucja – konstytucjonalizm – neokonstytucjonalizm, „Przegląd Prawa Publicznego” 2018/12.
Montesquieu Ch., O duchu praw, t. I, tłum. T. Boy-Żeleński, Warszawa 1957.
Nowak A.Z., Polskie dylematy wobec wyzwań globalizacji, „Polski Kompas” 2017/2.
Nozick R., Anarchy, State and Utopia, New York 2013.
Olejniczak M., Europejskie społeczeństwo obywatelskie?, „Studia Europejskie” 2005/3.
Orzeszyna K., Społeczeństwo obywatelskie w Unii Europejskiej, „Teka Komisji Prawniczej PAN” 2009/II.
Platforma edukacyjna Ministerstwa Edukacji i Nauki, Umowa społeczna a konstytucja, https://zpe.gov.pl/b/umowa-spoleczna-a-konstytucja/PRojGfdGf (dostęp: 29.09.2022 r.).
Polski system ochrony praw człowieka w dobie kryzysu demokracji liberalnej, t. III, red. J. Jaskiernia, K. Spryszak, Toruń 2020.
Powszechny system ochrony praw człowieka w dobie kryzysu demokracji liberalnej, t. I, red. J. Jaskiernia, K. Spryszak, Toruń 2020.
Prawa człowieka. Model prawny, red. R. Wieruszewski, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź 1991.
Prekariat i nowa walka klas, red. J. Urbański, Warszawa 2014.
Ramotowski J., Świat po pandemii. Konieczna nowa umowa społeczna?, Interia Biznes, 27.04.2021 r., https://biznes.interia.pl/gospodarka/news-swiat-po-pandemii-konieczna-nowa-umowa-spoleczna,nId,5194215 (dostęp: 29.09.2022 r.).
Rawls J., A theory of justice, „Journal of Social Policy” 1972/2 (4).
Regionalne systemy ochrony praw człowieka w dobie kryzysu demokracji liberalnej, t. II, red. J. Jaskiernia, K. Spryszak, Toruń 2020.
Rousseau J.J., Umowa społeczna, tłum. A. Peretiatkowicz, Łódź 1948.
Sartori G., Teoria demokracji, Warszawa 1994.
Scruton R., Słownik myśli politycznej, Poznań 2002.
Shafik M., What We Owe Each Other. We need a new social contract fit for the 21st century, International Monetary Found, June 2021, https://www.imf.org/en/Publications/fandd/issues/2021/06/what-we-owe-each-other-book-minouche-shafik (dostęp: 29.09.2022 r.).
Słownik języka polskiego: Umowa społeczna, PWN, https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/umowa-spoleczna;3991236.html (dostęp: 29.09.2022 r.).
Sokolewicz W., Demokracja, rządy prawa i konstytucyjność w postsocjalistycznym społeczeństwie Europy Wschodniej [w:] Zagadnienia prawa konstytucyjnego. Księga pamiątkowa ku czci Profesora Tadeusza Szymczaka, red. M. Domagała, Łódź 1994.
Stępień J., Polska tradycja konstytucyjna, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2007/4.
Symonides J., Źródła i przyczyny kryzysu demokracji liberalnej. Wyzwania populizmu [w:] Powszechny system ochrony praw człowieka w dobie kryzysu demokracji liberalnej, t. I, red. J. Jaskiernia, K. Spryszak, Toruń 2020.
Tokarczyk R.A., Historia doktryn prawa natury, „Studia Filozoficzne" 1977/2.
Tokarczyk R.A., Modelowanie problematyki umowy społecznej, „Przegląd Filozoficzny” 1992/1.
Wiatr J., Politolodzy o populizmie: esej recenzyjny, „Europejski Przegląd Prawa i Stosunków Międzynarodowych” 2022/1.
Witkowska M., Wstęp [w:] Społeczeństwo obywatelskie w procesie integracji europejskiej, red. M. Witkowska, Warszawa 2009.
prof. dr hab. Andrzej Marian Świątkowski
Akademia Ignatianum w Krakowie, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0003-1753-7819
Unijny system azylowy a prawo publicznego uprawiania praktyk religijnych oraz zakaz ograniczania wolności wyznania
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku w sprawach C-71/11 i C-91/11 doprowadził do ujednolicenia praktyki azylowej stosowanej przez instytucje niemieckiego wymiaru sprawiedliwości. Dzięki tej praktyce różnica między religijnym forum internum a forum externum została wyeliminowana. Uznano za uzasadnione obawy osoby ubiegającej się o azyl, która otrzymała zapewnienia od władz publicznych kraju, który ją przyjął, że skuteczne będzie uniknięcie prześladowań po powrocie do kraju pochodzenia po zaprzestaniu przez nią praktyk religijnych. Wysoce wątpliwa przed wejściem w życie dyrektywy 2004/83/WE polityka władz publicznych wobec ubiegających się o azyl imigrantów została zmieniona.
Słowa kluczowe: akt prześladowania, dyrektywa 2004/83/WE, obawa przed prześladowaniem, prawo do publicznego uprawiania praktyk religijnych, wspólnota religijna, wyznanie jako przyczyna prześladowania
prof. dr hab. Andrzej Marian Świątkowski
Ignatianum Academy in Cracow, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0003-1753-7819
The EU asylum system and the right of public religious practice and the prohibition of restrictions on freedom of religion
The Court of Justice of the European Union in its judgment in Cases C-71/11 and C-91/11 led to the unification of the asylum practice of the institutions of the German judiciary. With this practice, the difference between the religious forum internum and forum externum was eliminated. In addition, the concerns of asylum seekers who had received assurances from the public authorities of their host country that they would effectively avoid persecution upon their return to their country of origin after ceasing their religious practices were recognised as legitimate. The highly questionable policy of public authorities towards asylum seekers before the entry into force of Directive 2004/83/EC has been changed.
Keywords: act of persecution, Directive 2004/83/EC, fear of persecution, right to practice religion in public, religious community, religion as a cause of persecution
Bibliografia / References
Bank R., The potential and limitations of the Court of Justice of the European Union in Shaping International Refugee Law, „International Journal of Refugee Law” 2015/27 (2).
Kowalski M., Glosa do wyroku TSUE z 26.02.2015 r. w sprawie C-472/13, Andre Lawrence Shepard przeciwko Republice Federalnej Niemiec, „Problemy Współczesnego Prawa Międzynarodowego, Europejskiego i Porównawczego” 2016/XIV.
Krakala A., Ocena uzupełniająca – nowa forma udzielania ochrony cudzoziemcom, „Studia Prawno-Ekonomiczne” 2008/78.
Stefanicki R., Prawo do dobrej administracji na przykładzie wdrażania europejskiego systemu azylowego, https://repozytorium.Uni.wroc.pl>Content>PDF (dostęp: 30.09.2023 r.).
dr Magdalena Taraszkiewicz
asystent, Zakład Prawa, Wydział Nauk Społecznych i Humanistycznych, Akademia Nauk Stosowanych w Łomży; radca prawny, stały mediator sądowy, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0003-1297-8279
Dopuszczalność zawarcia ugody w sprawie zamówienia publicznego przez zamawiającego będącego jednostką sektora finansów publicznych
Przepisy ustawy – Prawo zamówień publicznych odnoszące się do pozasądowego rozwiązywania sporów wpisują się w tendencję zmierzającą do zawierania ugód, a tym samym – odciążania sądów. W przypadku jednostki sektora finansów publicznych, w tym także tej występującej w charakterze zamawiającego, nie można jednak mówić o dowolności ani w zawieraniu ugód, ani w kształtowaniu treści ugody. Ustawodawca dopuszcza możliwość zawarcia ugody przez zamawiającego będącego jednostką sektora finansów publicznych pod warunkiem spełnienia przesłanek określonych w art. 54a ustawy o finansach publicznych oraz z zachowaniem przepisów o zamówieniach publicznych, w szczególności działu VII rozdziału 3 Prawa zamówień publicznych. Autorka analizuje przepisy prawa regulujące dopuszczalność zawarcia ugody w sprawie zamówienia publicznego przez zamawiającego będącego jednostką sektora finansów publicznych.
Słowa kluczowe: ugoda, zamówienia publiczne, jednostka sektora finansów publicznych, zamawiający
dr Magdalena Taraszkiewicz
assistant, Department of Law, Faculty of Social Sciences and Humanities, Lomza State University of Applied Sciences; legal counsel, permanent court mediator, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0003-1297-8279
Admissibility of concluding a settlement in a public procurement case by the contracting party which is an entity of the public finance sector
The provisions of the Public Procurement Law relating to out-of-court dispute resolution are part of the trend towards settlements and thus – relieving the burden on courts. However, in the case of a public finance sector entity, including one acting as the contracting party, there can be no arbitrariness neither in concluding settlements nor in shaping the content of settlements. The legislator allows for the possibility of concluding a settlement agreement by a contracting party that is an entity of the public finance sector, provided that the prerequisites specified in Article 54a of the Public Finance Act are met, and in compliance with the provisions on public procurement, in particular Section VII, Chapter 3 of the Public Procurement Law. The author analyses the provisions of the law governing the admissibility of concluding a settlement in a public procurement case by the contracting party which is an entity of the public finance sector.
Keywords: settlement, public procurement, public finance sector entities, contracting party
Bibliografia / References
Chmielarczyk E., Mularczyk K., Rola pełnomocnika w mediacji z udziałem podmiotów sektora finansów publicznych, „Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego” 2018/7.
Dąbrowski T., Specht-Schampera A., Mediacja – koncyliacja, „Zamówienia Publiczne Doradca” 2019/8.
Granecki P., Granecka I., Prawo zamówień publicznych. Komentarz, Warszawa 2021.
Jerzykowski J. [w:] W. Dzierżanowski, Ł. Jaźwiński, M. Kittel, M. Stachowiak, J. Jerzykowski, Prawo zamówień publicznych. Komentarz, Warszawa 2021.
Ostrowska A., Dopuszczalność zawierania ugody mediacyjnej w sprawach dotacyjnych w świetle odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych, „Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego” 2018/7.
Robaczyński R., Zieliński Z., Dopuszczalność zawarcia ugody przez jednostkę sektora finansów publicznych w świetle znowelizowanych przepisów ustawy o finansach publicznych, „Finanse Komunalne” 2018/1–2.
Urząd Zamówień Publicznych, Sprawozdanie Prezesa UZP za 2021 rok przyjęte przez Radę Ministrów, 3.08.2022 r., https://www.gov.pl/web/uzp/sprawozdanie-prezesa-uzp-za-2021-rok-przyjete-przez-rade-ministrow (dostęp: 2.10.2022 r.).
Wiktorowska E. [w:] A. Gawrońska-Baran, E. Wiktorowska, A. Wiktorowski, P. Wójcik, Prawo zamówień publicznych. Komentarz, Warszawa 2021.
dr Tomasz Potempa
adwokat, Wrocław, Stuttgart. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-4827-9528
Zadania publiczne przekazywane czynnym uczestnikom rynku kapitałowego jako element realizacji polityki (celu) państwa w zakresie kształtowania i funkcjonowania rynku kapitałowego (zarys)
Celem artykułu jest ustalenie zakresu, przyczyn oraz zasadności nakładania na czynnych uczestników rynku kapitałowego określonych obowiązków prawnych towarzyszących prowadzeniu działalności gospodarczej na tym rynku. Problematyka ta została przybliżona w kontekście charakteru i zakresu tych obowiązków, jakie w określonych przypadkach de facto przyjmują postać zadań publicznych. Autor odniósł się do sytuacji powiązania celu (interesu) państwa z faktem nakładania obowiązków prawnych (zadań publicznych) na czynnych uczestników rynku kapitałowego jako przejawu prywatyzacji zadań publicznych. Przybliżył również zagadnienia związane z prowadzonymi i postulowanymi działaniami ustawodawczymi w przedstawionym zakresie, które przyczyniają się do kształtowania i realizacji polityki regulującej funkcjonowanie rynków kapitałowych.
Słowa kluczowe: rynek kapitałowy, zadania publiczne, prywatyzacja, prawo administracyjne, kierunek legislacji na rynkach kapitałowych
dr Tomasz Potempa
attorney at law, Wroclaw, Poland; Stuttgart, Germany. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-4827-9528
Public tasks delegated to active participants of the capital market as an element of realisation of state policy (objective) in the field of formation and functioning of the capital market (outline)
The purpose of the article is to determine the scope, reasons and legitimacy of imposing on active participants of the capital market certain legal obligations accompanying the conduct of business activities in this market. This issue is approached in the context of the nature and scope of these obligations, which in certain cases in fact take the form of public tasks. The author refers to the situation of linking the purpose (interest) of the state with the fact of imposing legal obligations (public tasks) on active participants in the capital market as a manifestation of the privatisation of public tasks. He also outlined the issues related to the ongoing and postulated legislative activities in the presented scope, which contribute to the formation and implementation of policies regulating the functioning of capital markets.
Keywords: capital market, public tasks, privatisation, administrative law, direction of legislation in capital markets
Bibliografia / References
Banasiński C., Prywatyzacja zadań publicznych w sferze gospodarki [w:] Prawo gospodarcze. Zagadnienia administracyjnoprawne, red. H. Gronkiewcz-Waltz, M. Wierzbowski, Warszawa 2009.
Biernat S., Prywatyzacja zadań publicznych – problematyka prawna, Warszawa–Kraków 1994.
Boć J., Obywatel wobec ingerencji współczesnej administracji, Wrocław 1985.
Boć J., Prawo administracyjne, Wrocław 2003.
Ciejpa-Znamirowski K., Przesłanki rozwoju polskiego rynku kapitałowego, Białystok 2007.
Gronkiewicz-Waltz H., Rola ministra przemysłowego w zarządzaniu gospodarką państwową, Warszawa 1985.
Izdebski H., Samorząd terytorialny. Podstawy ustroju i działalności, Warszawa 2011.
Łagowska K., O interesie publicznym w procesach prywatyzacji zadań publicznych, https://bibliotekacyfrowa.pl/Content/40021/PDF/25_Karolina_Lagowska.pdf (dostęp: 6.11.2021 r.).
Małecka-Łyszczek M., Pojęcie i podziały zadań publicznych ze szczególnym uwzględnieniem zadań samorządu terytorialnego, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie” 2013/921.
Ochman P., Karnoprawna ochrona rynku kapitałowego. Przepisy karne ustaw polskiego rynku kapitałowego, Londyn 2014.
Ochman P., Rola Komisji Nadzoru Finansowego w karnej ochronie rynku finansowego, „Ius Novum” 2016/4.
Potempa T., Odpowiedzialność administracyjna czynnych uczestników rynku kapitałowego (zarys), „Monitor Prawa Handlowego” 2021/1.
Pyka I., Funkcjonowanie i organizacja rynku finansowego [w:] Rynek finansowy, red. I. Pyka, Katowice 2010.
Stahl M., Cele publiczne i zadania publiczne [w:] Koncepcja systemu prawa administracyjnego, red. J. Zimmermann, Warszawa 2007.
Tabernacka M., Zakres wykonywania zadań publicznych przez organy samorządów zawodowych, Wrocław 2007.
Wierzbowski M., Wajda P. [w:] Prawo rynku kapitałowego. Komentarz, red. M. Wierzbowski, L. Sobolewski, P. Wajda, Warszawa 2014.
Zacharko L., Prywatyzacja zadań publicznych gminy. Studium administracyjnoprawne, Katowice 2000.
Zawadzka P., Pojęcie i zakres rynku finansowego [w:] Prawo finansowe, red. R. Mastalski, E. Fojcik-Mastalska, Warszawa 2011.
dr Michał Mółka
prodziekan ds. kierunku prawo Wydziału Nauk Społecznych i Informatyki, Wyższa Szkoła Biznesu – National-Louis University w Nowym Sączu, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0003-1543-3354
Inicjatywa lokalna jako element kształtujący społeczeństwo obywatelskie w Polsce – perspektywa społecznika a zamiar ustawodawcy
W dniu 12.03.2010 r. do polskiego porządku prawnego wprowadzono instytucję inicjatywy lokalnej. Celem artykułu jest odpowiedź na pytanie, czy znalazła ona zastosowanie w praktyce, a jeżeli tak, to w jakim zakresie. Autor podjął próbę dokonania oceny instytucji inicjatywy lokalnej w zderzeniu z zamierzeniami ustawodawcy, które legły u podstaw jej przyjęcia. Przeprowadzone badania pozwoliły na sformułowanie wniosków ogólnych oraz wniosków de lege ferenda.
Słowa kluczowe: inicjatywa lokalna, partycypacja społeczna, społeczeństwo obywatelskie
dr Michał Mółka
Associate Dean for Law at the Faculty of Social Sciences and Computer Science, Wyższa Szkoła Biznesu – National-Louis University in Nowy Sacz, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0003-1543-3354
Local initiative as an element shaping civil society in Poland – the perspective of a social activist vs. the intention of the legislator
On March 12th, 2010 the institution of local initiative was introduced into the Polish legal order. The purpose of the article is to answer the question of whether it was applied in practice, and if so, to what extent. The author attempted to assess the institution of local initiative in juxtaposition with the legislator's intentions behind its adoption. The research carried out made it possible to formulate general conclusions as well as conclusions de lege ferenda.
Keywords: local initiative, social participation, civil society
Bibliografia / References
Blicharz J., Status prawny organizacji pozarządowych w świetle ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie, „Acta Universitatis Wratislaviensis. Przegląd Prawa i Administracji” 2004/58.
Blicharz J., Ustawa o działalności pożytku publicznego i wolontariacie. Ustawa o spółdzielniach socjalnych. Komentarz, Warszawa 2012.
Bydgoszcz, Dla inwestora, https://www.bydgoszcz.pl/dla-inwestora/inicjatywy-obywatelskie-program-2575/ (dostęp: 30.06.2022 r.).
Bydgoszcz, Inicjatywy obywatelskie, Budowa fragmentu ul. Legnickiej, 5.02.2020 r.,, https://www.bydgoszcz.pl/dla-inwestora/inicjatywy-obywatelskie-program-2575/rok-2020/fragment-ul-legnickiej/ (dostęp: 5.02.2023 r.).
Częstochowa, Inicjatywa lokalna, https://www.czestochowa.pl/inicjatywa-lokalna (dostęp: 30.06.2022 r.).
Gawłowski R., Inicjatywa lokalna jako przykład koprodukcji usług publicznych, „Zarządzanie Publiczne” 2018/2 (42).
Grzyś P., Inicjatywa lokalna – niewykorzystany potencjał czy skuteczny instrument aktywizacji obywateli w rozwiązywaniu problemów lokalnych? Przykład Łodzi, „Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna” 2021/56.
Kazimierczuk M., Wolność zrzeszania się jako element społeczeństwa obywatelskiego, „Studia Prawnoustrojowe” 2015/28.
Kopyra J., Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Komentarz, Warszawa 2005.
Łódź, Inicjatywa lokalna, https://uml.lodz.pl/decydujemy/dzialamy/inicjatywa-lokalna/ (dostęp: 30.06.2022 r.).
Najwyższa Izba Kontroli, Realizacja zadań publicznych w ramach inicjatywy lokalnej, Informacja o wynikach kontroli, KAP.430.017.2018, Warszawa 2019.
Niżnik-Dobosz I., Partycypacja jako pojęcie i instytucja demokratycznego państwa prawnego i prawa administracyjnego [w:] Partycypacja społeczna w samorządzie terytorialnym, red. B. Dolnicki, Warszawa 2014.
Obywatelski Kraków, Inicjatywa lokalna, https://obywatelski.krakow.pl/246599,artykul,inicjatywy.html (dostęp: 30.06.2022 r.).
Obywatelski Kraków, Kantorowice dzieciom – inicjatywa lokalna, 5.12.2022 r., https://obywatelski.krakow.pl/inicjatywa_lokalna___aktualne/261287,2165,komunikat,kantorowice_dzieciom_-_inicjatywa_lokalna.html (dostęp: 30.06.2022 r.).
Sasinowski H., Społeczeństwo obywatelskie i jego rola w budowie demokracji, „Economia i Zarządzanie” 2012/1.
Serowaniec M., Inicjatywa lokalna jako instrument partycypacji obywateli w podejmowaniu rozstrzygnięć na poziomie lokalnym [w:] Konstytucyjne podstawy budowania i rozwoju społeczeństwa obywatelskiego w Polsce i na Ukrainie – dobre praktyki, red. W. Skrzydło, W. Szapował, K. Eckardt, P. Steciuk, seria: „Prawo naszych sąsiadów”, t. I, Rzeszów–Przemyśl 2013.
Staszczyk P., Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Komentarz, Warszawa 2022.
Stelmaszczyk Ł., Społeczna inicjatywa lokalna w zakresie realizacji inwestycji (na przykładzie Poznania i Bydgoszczy), Uniwersytet Szczeciński, „Studia i Prace Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania” 2016/46, t. 2: Gospodarka regionalna i międzynarodowa.
Szalewska M., Inicjatywa lokalna jako partycypacyjne forma realizacji zadań publicznych [w:] Partycypacja społeczna w samorządzie terytorialnym, red. B. Dolnicki, Warszawa 2014.
Warszawa, Inicjatywa lokalna, https://um.warszawa.pl/waw/sasiedzka/inicjatywa (dostęp: 30.06.2022 r.).
Zielińska E., Kraszewski D., Narzędzia partycypacji lokalnej w Polsce w latach 2014–2017, Warszawa 2019.
Zielona Góra, Wniosek o realizację zadania publicznego w ramach inicjatywy lokalnej, 20.03.2018 r., https://bip.zielonagora.pl/system/obj/56683_2018-04-03-SAD-Ogrod_Spoleczny.pdf (dostęp: 30.06.2022 r.).
Zielona Góra, Zadania zgłoszone w ramach Inicjatywy Lokalnej, https://bip.zielonagora.pl/550/Zadania_zgloszone_w_ramach_inicjatywy_lokalnej/ (dostęp: 30.06.2022 r.).
dr Agnieszka Rabiega-Przyłęcka
adiunkt, Katedra Prawa Administracyjnego i Nauki Administracji, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Łódzki, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0001-7358-4340
Niedopuszczalność cofania zezwoleń na prowadzenie aptek ogólnodostępnych wydanych przed wejściem w życie ustawy „Apteka dla Aptekarza”. Glosa do wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 2.08.2022 r., V SA/Wa 703/22 (aprobująca)
Glosowany wyrok jest przełomowym judykatem dotyczącym kwestii relacji między przepisami stanowiącymi podstawę do cofania zezwoleń na prowadzenie apteki ogólnodostępnej (tj. art. 37ap ust. 1 pkt 2 ustawy – Prawo farmaceutyczne) a wprowadzonym ustawą z 7.04.2017 r. o zmianie ustawy – Prawo farmaceutyczne przepisem art. 99 ust. 3a (przewidującym tzw. progi antykoncentracyjne) i znowelizowanym nią przepisem art. 99 ust. 4 (zakładającym możliwość prowadzenia apteki przez farmaceutów). Stanowisko Sądu w przedmiocie braku podstaw do cofnięcia zezwolenia na prowadzenie apteki ogólnodostępnej wydanego przed wejściem w życie ustawy nowelizującej w przypadku niespełnienia kryteriów wprowadzonych przez tę ustawę, tj. w sytuacji przekroczenia ograniczeń w koncentracji, o której mowa w art. 99 ust. 3a ustawy – Prawo farmaceutyczne, czy niespełnienia kryterium podmiotowego określonego w art. 99 ust. 4 tej ustawy, zasługuje na aprobatę. Wyrok wpisuje się w dotychczasową linię orzeczniczą, a jednocześnie ujmuje zagadnienia z uwzględnieniem aspektów dotychczas wprost nierozstrzygniętych w orzecznictwie, podejmując kwestie istotne dla praktyki stosowania przepisów ustawy – Prawo farmaceutyczne i z tego względu warte szerszego komentarza.
Słowa kluczowe: zezwolenie na prowadzenie apteki ogólnodostępnej, cofnięcie zezwolenia, progi antykoncentracyjne, ustawa „Apteka dla Aptekarza”
dr Agnieszka Rabiega-Przyłęcka
Assistant Professor, Department of Administrative Law and Science, Faculty of Law and Administration, University of Lodz, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0001-7358-4340
Inadmissibility of revocation of licenses to operate community pharmacies issued prior to the entry into force of the "Pharmacies for Pharmacists" law. Gloss to the judgment of the Provincial Administrative Court in Warsaw of August 2nd, 2022, V SA/Wa 703/22 (approving)
The judgment under review is a landmark judgment on the issue of the relationship between the provisions providing the basis for the revocation of licenses to operate a community pharmacy (i.e. Article 37ap (1)(2) of the Pharmaceutical Law), and the provision of Article 99(3a) (providing for the so-called "anti-concentration thresholds") and the provision of Article 99(4) (providing for the possibility of pharmacists to operate a pharmacy) introduced by the Act of 7.04.2017 amending the Pharmaceutical Law. The Court's position on the lack of grounds for the revocation of a license to operate a community pharmacy issued prior to the entry into force of the amending law in the event of failure to meet the criteria introduced by that law, i.e. in the situation of exceeding the restrictions on concentration referred to in Article 99 paragraph 3a of the Pharmaceutical Law, or failure to meet the subject criterion specified in Article 99 paragraph 4 of that law, deserves approval. The judgment is consistent with the existing line of jurisprudence, and at the same time captures the issues taking into account aspects not yet directly resolved in the jurisprudence, addressing issues of importance for the practice of application of the provisions of the Pharmaceutical Law, and therefore worthy of more commentary.
Keywords: pharmacy license, revocation of pharmacy license, concentration thresholds, the "Pharmacies for Pharmacists" law
Bibliografia / References
Duniewska Z., Rabiega-Przyłęcka A., Leki można dalej sprzedawać, „Rzeczpospolita” z 19.11.2019 r., nr 269.
Jakimowicz W., Systemowe uwarunkowania dyrektyw interpretacyjnych pierwszego stopnia [w:] W. Jakimowicz, Wykładnia w prawie administracyjnym, LEX 2006.
Mikołajewicz J., Prawo intertemporalne. Zagadnienia teoretycznoprawne, Poznań 2000.
Pudzianowska D., Sukcesja administracyjnoprawna zezwolenia na prowadzenie apteki ogólnodostępnej. Glosa do wyroków NSA z dnia 4 lutego 2020 r., II GSK 3025/17, II GSK 3026/17, II GSK 3027/17, II GSK 3135/17, II GSK 3291/17, oraz z dnia 5 lutego 2020 r., II GSK 2478/17, „Przegląd Sądowy” 2021/7–8.
Pudzianowska D., Rabiega-Przyłęcka A., Cofanie zezwoleń na prowadzenie aptek ogólnodostępnych z powodu przekroczenia ograniczeń antykoncentracyjnych – analiza problemu w świetle orzecznictwa, „Przegląd Prawa Handlowego” 2021/11.
Szydło M., Opinia prawna o projekcie ustawy o zmianie ustawy – Prawo farmaceutyczne (druk sejmowy nr 1126), BAS-WAL-2678/16 z 9.01.2017 r., http://www.sejm.gov.pl/Sejm8.nsf/opinieBAS.xsp?nr=1126 (dostęp: 15.09.2022 r.).
Wierczyński G., Komentarz do rozporządzenia w sprawie „Zasad techniki prawodawczej” [w:] G. Wierczyński, Redagowanie i ogłaszanie aktów normatywnych. Komentarz, Warszawa 2016.
