Problemy oceny parametrycznej polskich czasopism naukowych z dziedziny nauk prawnych
Prof. dr hab. Grzegorz Wierczyński
Uniwersytet Gdański
Problemy oceny parametrycznej polskich czasopism naukowych z dziedziny nauk prawnych
W pierwszej części artykułu autor omawia rankingi czasopism prawniczych na świecie, w USA i w wybranych państwach europejskich. W drugiej części autor omawia historię tworzenia polskiej listy czasopism naukowych oraz ocenia jej najnowszą wersję w odniesieniu do czasopism prawniczych. W końcowej części autor formułuje wnioski na przyszłość. Opowiada się za oparciem rankingu czasopism prawniczych na analizie cytowań i wskazuje w jaki sposób należy zbierać dane do takiej analizy.
Słowa kluczowe: ewaluacja naukowych czasopism prawniczych, polskie prawo, ranking czasopism prawniczych
Problems of Parametric Evaluation of Polish Academic Journals from the Area of Law
In the first part of the article, the author refers to the rankings of academic legal journals from a global perspective, taking into account rankings from the USA and selected European countries. In the second part, the author discusses the history of creating the Polish ranking of academic journals and assesses its latest version in relation to legal journals. In the final part, the author draws conclusions for the future, suggesting the creation of such a ranking of academic legal journals that would take into account the citation analysis and formulating guidelines on how to collect the data necessary for such an analysis.
Keywords: evaluation of academic legal journals, Polish law, ranking of academic journals
Bibliografia:
Bakardjieva Engelbrekt A., Evaluation of academic legal publications in Sweden, [w:] Evaluating Academic Legal Research in Europe: The Advantage of Lagging Behind, red. R. van Gestel, A. Lienhard, Cheltenham-Northampton 2019
Costa D., Evaluation of academic legal publications in France, [w:] Evaluating Academic Legal Research in Europe: The Advantage of Lagging Behind, red. R. van Gestel, A. Lienhard, Cheltenham-Northampton 2019
Gestel R. van, Snel M., Evaluation of academic legal publications in The Netherlands, [w:] Evaluating Academic Legal Research in Europe: The Advantage of Lagging Behind, red. R. van Gestel, A. Lienhard, Cheltenham-Northampton 2019
Hammarfelt B., Nelhans G., Eklund P., Åström F., The heterogeneous landscape of bibliometric indicators: Evaluating models for allocating resources at Swedish universities, Research Evaluation 2016, nr 25
Hoinik J., Evaluation of academic legal publications in Slovenia, [w:] Evaluating Academic Legal Research in Europe: The Advantage of Lagging Behind, red. R. van Gestel, A. Lienhard, Cheltenham-Northampton 2019
Letto-Vanamo P., Evaluation of academic legal publications in Finland, [w:] Evaluating Academic Legal Research in Europe: The Advantage of Lagging Behind, red. R. van Gestel, A. Lienhard, Cheltenham-Northampton 2019
Lienhard A., Byland K., Schmied M., Evaluation of academic legal publications in Switzerland, [w:] Evaluating Academic Legal Research in Europe: The Advantage of Lagging Behind, red. R. van Gestel, A. Lienhard, Cheltenham-Northampton 2019
MacSithigh D., Evaluation of academic legal publications in the United Kingdom, [w:] Evaluating Academic Legal Research in Europe: The Advantage of Lagging Behind, red. R. van Gestel, A. Lienhard, Cheltenham-Northampton 2019
Maggs D.B., Concerning the Extent to Which the Law Review Contributes to the Development of the Law, Southern California Law Review 1930, nr 3
Maier E., Evaluation of academic legal publications in Austria, [w:] Evaluating Academic Legal Research in Europe: The Advantage of Lagging Behind, red. R. van Gestel, A. Lienhard, Cheltenham-Northampton 2019
Maru O., Measuring the Impact of Legal Periodicals, Law & Social Inquiry 1976, nr 1
Perez O., Bar-Ilan J., Cohen R., Schreiber N., The Network of Law Reviews: Citation Cartels, Scientific Communities, and Journal Rankings, The Modern Law Review 2019, nr 82
Peruginelli G., Evaluation of academic legal publications in Italy, [w:] Evaluating Academic Legal Research in Europe: The Advantage of Lagging Behind, red. R. van Gestel, A. Lienhard, Cheltenham-Northampton 2019
Purnhagen K., Petersen N., Evaluation of academic legal publications in Germany, [w:] Evaluating Academic Legal Research in Europe: The Advantage of Lagging Behind, red. R. van Gestel, A. Lienhard, Cheltenham-Northampton 2019
Ruda-González A., Evaluation of academic legal publications in Spain, [w:] Evaluating Academic Legal Research in Europe: The Advantage of Lagging Behind, red. R. van Gestel, A. Lienhard, Cheltenham-Northampton 2019
Stern N., Building on Success and Learning from Experience: An Independent Review of the Research Excellence Framework, Londyn 2016
Yoon A.H., Editorial bias in legal academia, Journal of Legal Analysis 2013, nr 5
Prof. dr hab. Jan Barcz
Akademia Leona Koźmińskiego w Warszawie
Prof. dr hab. Jerzy Kranz
Akademia Leona Koźmińskiego w Warszawie
Niedobry wyrok w niefortunnym czasie (uwagi na tle wyroku FTK z 5.05.2020 r.)
W artykule analizowany jest wyrok niemieckiego Federalnego Trybunału Konstytucyjnego (FTK) z 5 maja 2020, który wzbudził spore emocje wśród prawników i polityków. Niemiecki Trybunał uznał w nim bowiem zarówno niektóre akty unijnego prawa pochodnego, jak i wyrok TSUE za ultra vires. Przedmiotem analizy jest ewolucja orzecznictwa niemieckiego Trybunału w sprawie badania konstytucyjności prawa unijnego. W kolejnej części przedstawiono koncepcje kontroli konstytucjonalności wypracowane w orzecznictwie FTK oraz ich zastosowanie w wyroku z 5 maja 2020. W tle analizy pojawiają się wątki dotyczące fundamentalnych problemów Unii Europejskiej, w tym powierzenia kompetencji. pierwszeństwa prawa Unii, demokracji oraz granic orzekania przez sądy (justiciability). Zwrócono uwagę na to, że wyrok niemieckiego Trybunału jest wyrazem swoistego fundamentalizmu ideowego i może mieć negatywny wpływ na ewolucję procesu integracji europejskiej, zwłaszcza w kontekście planów finansowych UE związanych ze zwalczaniem skutków pandemii.
Słowa kluczowe: Federalny Trybunał Konstytucyjny, prawo UE, prawo konstytucyjne, Europejski Bank Centralny, zasad pierwszeństwa, prawo niemieckie
The Wrong Decision at the Wrong Moment (remarks against the background of judgment of the German Federal Constitutional Court of 5 May 2020)
The criticized FCC judgment aroused much emotion among lawyers and politicians alike. It concerns the issue of consistency with European Union law of the European Central Bank (ECB) decisions establishing a public sector asset purchase scheme implemented on secondary markets. For this reason, the judgment can have a negative impact on the currently negotiated EU programmes oriented towards combating the consequences of the coronavirus pandemic, hence also on the EU budget. However, the judgment is significant mainly because the FCC challenged the lawfulness of an ECB decision, that is, an act of secondary law of the EU, and refused to recognize a judgment of the Court of Justice of the EU. In this context the FCC speaks about problems that are of fundamental importance for the development of European integration, namely democracy and sovereignty of the people, the states’ conferral of certain powers on the EU, the relation between national law and EU law, including in particular the primacy of application of EU norms in case of their conflict with a national constitution. On a political plane, the judgment was particularly warmly welcomed by some EU Member States that have problems with maintaining the rule of law (including Poland). This satisfaction is, however, premature, due to the differences in the legal status and facts, as well as analytical shortcomings in the perception of the judgment.
Keywords: Federal Constitutional Court, EU law, constitutional law, European Central Bank, principle of primacy, German law
Bibliografia:
Baińczyk M., Polski i niemiecki trybunał konstytucyjny wobec członkostwa państwa w Unii Europejskiej, Wrocław 2017
Barcz J., Między konstytucją a ponadnarodowością. Opcja integracyjna w konstytucji RFN, Warszawa 1990
Barcz J., Wybrane problemy związane z wyrokiem niemieckiego Federalnego Trybunału Konstytucyjnego z 30.06.2009 r. na temat zgodności Traktatu z Lizbony z Ustawą Zasadniczą RFN, Europejski Przegląd Sądowy 2009, nr 9
Barcz J., Orzecznictwo niemieckiego Federalnego Trybunału Konstytucyjnego wobec reformy strefy euro. Studium prawno-porównawcze, Warszawa 2014
Barcz J., Od lizbońskiej do post-lizbońskiej Unii Europejskiej. Główne kierunki reformy ustrojowej procesu integracji europejskiej, Warszawa 2020
Brade A., Gentzsch M., Der währungspolitische Kontrollmaßstab des BVerfG als „Ultra-vires-Akt“?, Verfassungsblog z 7.05.2020 r.
Buiter W.H., Germany’s Judges Declare War on the ECB, 6May 2020, Project Syndicate
Giegerich Th., Ostatnie słowo Niemiec w sprawie zjednoczonej Europy – wyrok Federalnego Trybunału Konstytucyjnego w sprawie Traktatu z Lizbony, Europejski Przegląd Sądowy, 2011, nr 3
Giegerich Th., Zwischen Europafreundlichkeit und Europaskepsis – Kritischer Überblick über die bundesverfassungsgerichtliche Rechtsprechung zur europäischen Integration, Zeitschrift für Europarechtliche Studien 2016, nr 1
Grimm D., Jetzt war es wo weit, Frankfurter Allgemeine Zeitung z 18.05.2020 r.
Herzog R., Gerken L., Stop the European Court of Justice, EUObserver z 10.09.2008 r.
Hinarejos A., Gauweiler and the Outright Monetary Transactions Programme: The Mandate of the European Central Bank and the Changing Nature of Economic and Monetary Union: European Court of Justice, Judgment of 16 June 2015, Case C-62/14, Gauweiler and others v. Deutscher Bundestag, European Constitutional Law Review 2015, vol. 11, nr 3
Kranz J., Jak postrzegać Unię Europejską. Kilka podstawowych pojęć i problemów, Warszawa 2013
Kranz J., Pojęcie suwerenności we współczesnym prawie międzynarodowym, Warszawa 2015
Kranz J., Przekazanie kompetencji na rzecz organizacji międzynarodowej w świetle praktyki Polski, Niemiec i Francji, Łódź 2013
Kranz J., Wyrozumska A., Powierzenie Unii Europejskiej niektórych kompetencji a Traktat fiskalny, PiP 2012, nr 7
Kranz J., Deficyt demokracji w Unii Europejskiej?, Sprawy Międzynarodowe 2012, nr 3
Leino-Sandberg P., Who is ultra vires now?: The EU’s legal U-turn in interpreting Article 310 TFEU, Verfassungsblog z 18.06.2020
Ludwigs M., Sikora P., Der Vorrang des Unionsrechts unter Kontrollvorbehalt des BVerfG, Europäisches Wirtschafts- und Steuerrecht 2016, nr 3
Maduro M. Poiares, Some Preliminary Remarks on the PSPP Decision of the German Constitutional Court, 6 May 2020, Verfassungsblog z 6.05.2020 r.
Marzal T., Is the BVerfG PSPP decision “simply not comprehensible”? A critique of the judgment’s reasoning on proportionality, Verfassungsblog z 905.2020 r.
Mayer F.C., Auf dem Weg zum Richterfaustrecht? Zum PSPP-Urteil des BVerfG, Verfassungsblog z 7.05.2020 r.
Ooyen R.Chr. van, Die Staatstheorie des Bundesverfassungsgerichts und Europa. Von Solange über Maastricht und Lissabon zu Euro-Rettung, Europawahl und EU-Haftbefehl II, Baden-Baden 2018
Steinbach A., Ultra schwierig, Verfassungsblog z 6.05.2020 r.
Tomuschat Chr., The Ruling of the German Constitutional Court on the Treaty of Lisbon, German Law Journal 2009, vol. 10, nr 8
Winkler H.A., Mehr Europa darf nicht weniger Demokratie bedeuten, Die Welt z 22.05.2020 r.
Prof. dr hab. Anna Wyrozumska
Uniwersytet Łódzki
Wyrok FTK z 5.05.2020 r. w świetle podobnych orzeczeń sądów innych państw członkowskich Unii Europejskiej
Niewykonanie orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej przez państwa członkowskie UE nie jest zjawiskiem częstym, ale też nie jest niczym nowym. Wyrok niemieckiego Federalnego Trybunału Konstytucyjnego z 5 maja 2020 r., który odrzuca orzeczenie TSUE jako ultra vires, ma jednak inną wagę. Artykuł zestawia ten wyrok z podobnymi orzeczeniami czeskiego Trybunału Konstytucyjnego (Holubec, 2012), duńskiego Sądu Najwyższego (Dansk Industri (Ajos), 2016) oraz z dwoma orzeczeniami polskiego Trybunału Konstytucyjnego w sprawie uchwały Sądu Najwyższego i Sądu Najwyższego spór kompetencyjny (2020). Autorka twierdzi, że czeski wyrok miał niewielkie znaczenie zarówno na poziomie krajowym, jak i zewnętrznym. Wyrok duński nie wpłynął na orzecznictwo TSUE, ale ma skutki krajowe. Decyzje polskiego Trybunału Konstytucyjnego mogą prowadzić do napięć wewnętrznych, w relacjach z UE zaostrzać konflikt o praworządność w Polsce. Na tym tle wyrok FTK ma szczególne znaczenie polityczne i prawne. W kontekście wewnętrznym ogranicza możliwości wyborów politycznych dostępnych rządowi lub parlamentowi oraz ułatwia nadmierną obsługę skarg konstytucyjnych. W wymiarze zewnętrznym może osłabić integrację europejską i podważyć autorytet TSUE.
Słowa kluczowe: trybunały konstytucyjne, pierwszeństwo prawa UE, kontrola ultra vires, Trybunał Sprawiedliwości UE, prawa podstawowe, strefa euro
Judgment of the Federal Constitutional Court of 5 May 2020 in the Light of Similar Judgments Issued by Courts of Other Member States of the European Union
Non-enforcement of judgments of the Court of Justice of the European Union by EU Member States is not a frequent phenomenon, but it is nothing new either. The judgment of the German Federal Constitutional Court of 5 May 2020, which rejects the ruling of the CJEU as ultra vires, however, has a different weight. The article juxtaposes this judgment with similar rulings of the Czech Constitutional Court (Holubec, 2012), the Danish Supreme Court (Dansk Industri (Ajos), 2016) and with two decisions of the Polish Constitutional Tribunal on the resolution of the Supreme Court and the competence dispute (2020). It argues that the Czech judgment was of little importance both nationally or externally. The Danish judgment did not affect the case law of the CJEU, but has national effects. The decisions of the Polish Constitutional Tribunal may lead to internal tensions, and, in relations with the EU, exacerbate the conflict over the rule of law in Poland. Against this background, the FCC judgment has special political and legal significance. In the internal context, it limits the possibility of political choices available to the government or parliament and facilitates the excessive handling of constitutional complaints. In the external dimension, it may weaken European integration and undermine the authority of the CJEU.
Keywords: constitutional courts, primacy of EU law, ultra vires review, Court of Justice of the EU, fundamental rights, euro area
Bibliografia:
Amtenbrink F., Herrmann Ch., EU Law of Economic and Monetary Union, Oxford 2020
Amalfitiano Ch., O. Pollicino, Two Courts, two Languages? The Taricco Saga Ends on a Worrying Note, Verfassungsblog z 5.06.2018 r.
Anagnostaras G., Activation of the Ultra Vires Review: The Slovak Pensions Judgment of the Czech Constitutional Court, German Law Journal 2013, nr 14/7
Barcz J., Grzelak A., Szyndlauer R. (wstęp, wybór i opracowanie), Problem praworządności w Polsce w świetle dokumentów Komisji Europejskiej, Warszawa 2020
Barcz J., Zawidzka-Łojek A. (red.), Wniosek Komisji Europejskiej w sprawie wszczęcia procedury art. 7 TUE, ramy prawno-polityczne, Warszawa 2018
Bobek M., Landtová, Holubec, and the Problem of an Uncooperative Court: Implications for the Preliminary Rulings Procedure, European Constitutional Law Review 2014, nr 10
Bonelli M., The Taricco saga and the consolidation of judicial dialogue in the European Union CJEU, Maastricht Journal of European and Comparative Law 2018, nr 25/3
Dyevre A., Domestic Judicial Non-Compliance in the European Union: A Political Economic Approach, LSE Law, Society and Economy Working Papers 2013, nr 2
Garner O., The Borders of European Integration on Trial in the Member States: Dansk Industri, Miller and Taricco, European Journal of Legal Studies 2017, nr 9/2
Giegerich T., Ostatnie słowo Niemiec w sprawie zjednoczonej Europy – wyrok Federalnego Trybunału Konstytucyjnego w sprawie Traktatu z Lizbony, Europejski Przegląd Sądowy 2011, nr 3
Gualco E., Clash of Titans 2.0. From Conflicting EU General Principles to Conflicting Jurisdictional Authorities: The Court of Justice and the Danish Supreme Court in the Dansk Industri Case, European Papers 2017, nr 2/1
Komárek J., Czech Constitutional Court Playing with Matches: The Czech Constitutional Court Declares a Judgment of the Court of Justice of the EU Ultra Vires, Judgment of 31 January 2012, Pl. ÚS 5/12, Slovak Pensions XVII, European Constitutional Law Review 2012, nr 8
Komárek J., The Place of Constitutional Courts in the EU, European Constitutional Law Review 2013, nr 9
Krunke H., Constitutional Identity in Denmark, Extracting Constitutional Identity in the Context of a Restrained Supreme Court and a Strong Legislature, [w:] Constitutional Identity in a Europe of Multilevel Constitutionalism, red. Ch. Calliess, G. van der Schyff Cambridge University Press 2019
Krunke H., Klinge S., The Danish Ajos Case: The Missing Case from Maastricht and Lisbon, European Papers 2018, nr 3/1
Krunke H., The Danish Lisbon Judgment, Danish Supreme Court, Case 199/2012, Judgment of 20 February 2019, European Constitutional Law Review 2014, nr 10
Kustra-Rogatka A., Wewnątrzwspólnotowe zwalczanie przestępstw związanych z VAT a konstytucyjne standardy odpowiedzialności karnej (uwagi na tle spraw Taricco i Taricco II), PiP 2020, nr 4
Madsen M.R., Palmer Olsen H., Šadl U., Legal Disintegration? The Ruling of the Danish Supreme Court in AJOS, Verfassungsblog z 30.01.2017 r.
Maduro M.P., Some Preliminary Remarks on the PSPP Decision of the German Constitutional Court, Verfassungsblog z 6.05.2020 r.
Marzal T., Is the BVerfG PSPP decision “simply not comprehensible”? A critique of the judgment’s reasoning on proportionality, Verfassungsblog z 9.05.2020 r.
Meier-Beck P., Ultra Vires?, Verfassungsblog z 11.05.2020 r.
Molek P., The Court that Roared: The Czech Constitutional Court Declaring War of Independence against the ECJ, European Law Reporter 2012, nr 6
Paris D., Carrot and Stick. The Italian Constitutional Court’s Preliminary Reference in the Case Taricco, Questions of International Law: QIL, Zoom-in 2017, no 37
Pollicino O., From Partial to Full Dialogue with Luxembourg: Last Cooperative Step of the Italian Constitutional Court, European Constitutional Law Review 2014, nr 10
Sadurski W., “Solange, Chapter 3”: Constitutional Courts in Central Europe – Democracy –European Union, European Law Journal 2008, nr 14/1
Skomerska-Muchowska I., The Dialogue of CEE Constitutional Courts in the Era of Constitutional Pluralism, [w:] Transnational Judicial Dialogue on International Law in Central and Eastern Europe, red. A. Wyrozumska, Łódź 2017
Weiler J., Sarmiento D., The EU Judiciary After Weiss – Proposing A New Mixed Chamber of the Court of Justice: A Reply to Our Critics, EJIL:Talk! (Blog of the European Journal of International Law) z 8.07.2020 r.
Wudarski A., Stürner M., Glosa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 16 listopada 2011 r., SK 45/09, Dz.U. 2011, Nr 254, poz. 1530, Przegląd Prawa Konstytucyjnego 2013, nr 2
Wyrozumska A., The Central and Eastern European Judiciary and Transnational Judicial Dialogue on International Law, [w:] Transnational Judicial Dialogue on International Law in Central and Eastern Europe, red. A. Wyrozumska, Łódź 2017
Zbíral R., A Legal Revolution or Negligible Episode? Court of Justice Decision Proclaimed Ultra Vires, Common Market Law Review 2012, nr 49
Prof. dr hab. Monika Całkiewicz
Akademia Leona Koźmińskiego w Warszawie
„Szczególne okrucieństwo” – czy potrzebne?
Szczególne okrucieństwo stanowi znamię kilku czynów zabronionych: zabójstwa, zgwałcenia, znęcania się (także nad osobą prawnie pozbawioną wolności bądź – w przypadku żołnierzy – nad podwładnym albo młodszym stopniem lub stażem). Jest to z pewnością znamię nieostre. W artykule przedstawiona została analiza funkcjonujących w nauce i w orzecznictwie pięciu zasadniczych kierunków interpretacyjnych tego pojęcia. Celem opracowania jest rozważenie, czy znamię szczególnego okrucieństwa jest w polskim prawie karnym potrzebne i zaproponowanie alternatywnych korekt niedoskonałości obecnych unormowań.
Słowa kluczowe: szczególne okrucieństwo, typ kwalifikowany, znamię kwalifikujące, okoliczność obciążająca, szczególne udręczenie, zabójstwo, zgwałcenie, znęcanie się
Do We Need ‘Particular Cruelty’?
‘Particular cruelty’ constitutes a feature of several prohibited acts: murder, rape, harassment (also of a person legally deprived of liberty or – in case of soldiers – of a subordinate, a soldier of a lower rank or a soldier of equal rank, but with a shorter period of military service). Without any doubts, this feature is obscure and ambiguous. The article includes an analysis of five main ways of understanding this term; all of them are the result of judicial or scholarly interpretation. The aim of the study is to consider whether the feature of ‘particular cruelty’ is necessary in Polish criminal law and to present alternative amendments to the currently imperfect regulations.
Keywords: particular cruelty, aggravated type of offence, aggravating feature, aggravating circumstances, particular torment, murder, rape, harassment
Bibliografia:
Andrejew I., Świda W., Wolter W. (red.), Kodeks karny z komentarzem, Warszawa 1973
Bafia J., Mioduski K., Siewierski M. (red.), Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 1977
Bielski M., [w:] Kodeks karny. Część szczególna, t. II, cz. I, Komentarz do art. 117–211a, red. A. Zoll, LEX 2017
Bojarski T., Z problematyki przestępstw kwalifikowanych (Zasady i kryminalno-polityczne racje tworzenia przestępstw kwalifikowanych), Annales UMCS, t. XXXVII, sec. G, Lublin 1990
Daszkiewicz K., Przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu. Rozdział XIX Kodeksu karnego. Komentarz, Warszawa 2000
Filar M., Berent M., [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. M. Filar, LEX 2016
Filar M., Przestępstwo zgwałcenia w polskim prawie karnym, Toruń 1974
Jastrzębski P.J., Przestępstwa ze szczególnym okrucieństwem, Warszawa 2009
Jodłowski J., Szewczyk M., [w:] Kodeks karny. Część szczególna, t. II, cz. I, Komentarz do art. 117–211a, red. W. Wróbel, A. Zoll, LEX 2016
Giezek J., [w:] Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz, red. J. Giezek, LEX 2014.
Kokot R., [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. R. Stefański, Legalis 2018
Konarska-Wrzosek V., [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. V. Konarska-Wrzosek, LEX 2018
Kosonoga J., [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. R. Stefański, Legalis 2018
Królikowski M., [w:] Kodeks karny. Część szczególna, t. I, Komentarz do artykułów 117–221, red. M. Królikowski, R. Zawłocki, Legalis 2017
Leonieni M., Leszczyński J., Szczególne okrucieństwo jako znamię przestępstwa zgwałcenia, Palestra 1974, nr 4
Warylewski J. (red.), System Prawa Karnego, t. 10, Przestępstwa przeciwko dobrom indywidualnym, Warszawa 2016
Ptak J., Szczególne okrucieństwo jako znamię przestępstwa zabójstwa, Prokuratura i Prawo 2009, nr 5
Rajzman H., Przegląd orzecznictwa Sądu Najwyższego w zakresie prawa karnego materialnego, Nowe Prawo 1972, nr 2
Rzeczkowska K., Grześko P., Zabójstwo ze „szczególnym okrucieństwem” – implikacje prawne, [w:] Śmierć w wielu odsłonach. Problemy wybrane, red. E. Żywucka-Kozłowska, A. Opolska, M. Treter, Olsztyn 2017
Siwik Z., [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. M. Filar, LEX 2016
Staszak A., Przemoc, szczególne udręczenie i szczególne okrucieństwo jako znamię czynu zabronionego, Prokuratura i Prawo 2008, nr 12
Więcek-Durańska A., Durański M., Zgwałcenie ze szczególnym okrucieństwem (art. 197 § 4 k.k.) – analiza kryminologiczna, Prawo w Działaniu 2014, nr 19
Zoll A., [w:] Kodeks karny. Część szczególna, t. II, cz. I, Komentarz do art. 117–211a, red. W. Wróbel, A. Zoll, LEX 2017
Prof. dr hab. Katarzyna Banasik
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Wymóg niekaralności wobec nauczycieli akademickich
Artykuł koncentruje się na wymogu niekaralności wobec nauczycieli akademickich. Autorka rozpoczyna od zwięzłego wyjaśnienia istoty wymogu niekaralności. W tym celu odwołuje się do ustawy o Krajowym Rejestrze Karnym. Następnie szczegółowo analizuje relewantne przepisy nowej ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, która weszła w życie w dniu 1 października 2018 r. Autorka odwołuje się również do przepisów poprzedniej ustawy o szkolnictwie wyższym i do kodeksu karnego. Autorka formułuje wymóg niekaralności wobec nauczycieli akademickich w świetle wspomnianej nowej ustawy i krytyczne ocenia niektóre z jej uregulowań. W rezultacie analizy autorka wysuwa kilka postulatów de lege ferenda, dotyczących zmiany ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce.
Słowa kluczowe: wymóg niekaralności, nauczyciel akademicki, zakaz wykonywania zawodu, Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce
Requirement of Non-Punishability for Academic Teachers
This paper focuses on the statutory requirement of non-punishability for academic teachers. The author begins with a concise explanation of the essence of the requirement of non-punishability. To this aim, she refers to the National Criminal Register Act. She then provides a detailed analysis of the relevant provisions of the new Law on Higher Education and Science that came into force on 1 October 2018. She also refers to the provisions of the previous statute on higher education and of the Criminal Code. The author formulates the requirement of non-punishability for academic teachers in the light of the aforesaid new Law and critically assesses some of its regulations. As a result of the analysis the author makes a few de lege ferenda postulates to amend the Law on the Higher Education and Science.
Keywords:requirement of non-punishability, academic teacher, prohibition to pursue the teaching profession, Law on Higher Education and Science
Bibliografia:
Banasik K., Przedawnienie w prawie karnym w systemie kontynentalnym i anglosaskim, Warszawa 2013
Banasik K., Ustawowy wymóg niekaralności, [w:] W poszukiwaniu prawdy. Rozważania o prawie, historii i sprawiedliwości, red. K. Banasik, A. Kargol, A. Kubiak-Cyrul, M.J. Lubelski, E. Plebanek, A. Strzelec, Kraków 2018
Dubisz S., E. Sobol E. (red.), Uniwersalny słownik języka polskiego, t. P-Ś, t. T-Ż, red. Warszawa 2008
Kłączyńska N., [w:] Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz, red. J. Giezek, Warszawa 2012
Szeleszczuk D., [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. A. Grześkowiak, K. Wiak, Warszawa 2015
Dr Dominika E. Harasimiuk
Uczelnia Łazarskiego w Warszawie
Prawo do swobodnego przemieszczania się i pobytu obywateli unijnych pozostających w jednopłciowych związkach małżeńskich (uwagi na tle wyroku TS z 5.06.2018 r.)
Niniejszy artykuł analizuje konsekwencje wyroku Trybunału Sprawiedliwości z 5.06.2018 r. w sprawie Coman, który dotyczy interpretacji pojęcia współmałżonka, mającej zastosowanie przy określaniu kręgu najbliższych członków rodziny migrujących obywateli UE. Omawiane rozstrzygnięcie stanowi istotny krok w zakresie ochrony małżeństw jednopłciowych wynikającej z przepisów unijnych. Podstawa tej ochrony wynika z przepisów o swobodnym przepływie obywateli unijnych, a zatem sam wyrok, choć niezwykle ważny, nie dotyczy kwestii uznawania skutków cywilno-prawnych małżeństw jednopłciowych.
Słowa kluczowe: obywatelstwo UE, pojęcie współmałżonka, prawo pobytu członka rodziny, poszanowanie życie rodzinnego, małżeństwa jednopłciowe
Right to Freedom of Movement and Residence of EU Citizens Married to Same-Sex Spouses (remarks on Court of Justice judgment of 5 June 2018)
The article analyses the recent judgement of the CJEU in the Coman case. The analysed judgement clarifies the notion of the spouse as a family member of an EU citizen and confirms that it is an autonomous notion used for the purposes of the free movement of persons, which notion should be understood broadly as gender-neutral and independent of the place where marriage was contracted. The outcome of the judgment should be recognition of same-sex marriages within the EU for the purposes of assuring the free movement of persons and the right of residence of EU citizens’ family members. At the same time, it is confirmed that Member States are not obliged to respect the civil law effects of same-sex marriages concluded in other Member States. Despite its limited scope, the Coman case strengthens within the EU the right of respect for family life of same-sex marriages, guaranteed in Article 7 of the Charter of Fundamental Rights and Article 8 of the ECHR.
Keywords: EU citizenship, notion of a spouse, right of residence of a family member, respect for family life, same-sex marriages
Bibliografia:
Besselink L.F.M., Case C-208/09, Ilonka Sayn-Wittgenstein v. Landeshauptmann von Wien, Judgment of the Court (Second Chamber) of 22 December 2010, Common Market Law Review 2012, vol. 49
Bogdandy A. von, Schill S., Overcoming absolute primacy: respect for national identity under Lisbon treaty, Common Market Law Review 2011, vol. 48
Braun T., Spójność prawa a korporacyjne normy compliance, Ius Novum 2014, nr 1
Całka E., Zasada pierwszeństwa w prawie Unii Europejskiej. Wybrane problemy, Studia Iuridica Lublinensia 2016, vol. XXV, nr 1
Donnarumma M.R., Integration européenne et sauvegarde de l’identité nationale dans la jurisprudence de la Cour de Justice et des cours constitutionnelles, Revue francaise de droit constitutionnel 2010, nr 84
Dorabialska A., Glosa do wyroku C-391/09, PiP 2011, nr 9
Guild E., EU Citizens, Foreign Family Members and European Union Law, European Journal of Migration and Law 2019, nr 21
Guild E., Peers S., Tomkin J., The EU Citizenship Directive. A commentary, Oxford 2014
Jasiński F., Karta Praw Podstawowych: struktura, zakres regulacyjny i dotychczasowe znaczenie w praktyce, [w:] Ochrona praw podstawowych w Unii Europejskiej, red. J. Barcz, Warszawa 2008
Kalisz A., Interpretacja prawa Unii Europejskiej, [w:] Stosowanie prawa Unii Europejskiej przez sądy, t. I, red. A. Wróbel, Warszawa 2010
Kowalik-Bańczyk K., Tożsamość narodowa – dopuszczalny wyjątek od zasady prymatu?, [w:] Prawo Unii Europejskiej a prawo konstytucyjne państw członkowskich, red. S. Dudzik, N. Półtorak, Warszawa 2013
Łętowska E., Woleński J., Instytucjonalizacja związków partnerskich a Konstytucja RP z 1997 r., PiP 2013, nr 6
Osiejewicz J., Członek rodziny w prawie Unii Europejskiej, Europejski Przegląd Sądowy 2015, nr 6
Pawliczak J., Drogi do równości małżeńskiej (w 30 lat od instytucjonalizacji związków partnerskich), PiP 2020, nr 4
Saiz Arnaiz A., Alcoberro Llivina C. (red.), National constitutional identity and european integration, Intersentia, Cambridge–Antwerp–Portland 2013
Shreeves R., The rights of LGBTI people in the European Union, European Parliamentary Research Service, May 2019
Śledzińska-Simon A., Ziółkowski M., Constitutional Identity of Poland: Is the Emperor Putting On the Old Clothes of Sovereignty?, [w:] Constitutional Identity in a Europe of Multilevel Constitutionalism, red. Ch. Callies, G. van der Schyff, Cambridge University Press 2019
Szydło M., Instytucjonalizacja związków partnerskich w świetle art. 18 i 32 Konstytucji RP, Zeszyty Prawnicze Biura Analiz Sejmowych Kancelarii Sejmu 2017, rok XIV, nr 4
Titshaw S., Same-sex spouses lost in translation? How to interpret “spouse” in the E.U. family imgration directives, Boston University International Law Journal 2016, vol. 34–35
Tryfonidou A., The ECJ recognizes the right of same-sex spouses to move freely between EU Member States: the Coman ruling, European Law Review 2019, nr 44
Schyff van der G., The constitutional relationship between the European Union and its Member States: the role of national identity in article 4(2) TEU, European Law Review 2012, vol. 37
Eijken van H., Case C-391/09, Malgožata Runevicˇ-Vardyn and Łukasz Paweł Wardyn v. Vilniaus miesto savivaldybe.s administracija and Others. Judgment of the Court (Second Chamber) of 12 May 2011, Common Market Law Review 2012, vol. 49
Wójtowicz K., Poszanowanie tożsamości konstytucyjnej państw członkowskich Unii Europejskiej, Przegląd Sejmowy 2010, nr 4
Prof. dr hab. Jan Wawrzyniak
Akademia Leona Koźmińskiego w Warszawie
O potrzebie uprawiania prawa konstytucyjnego porównawczego
Do niedawna komparatystyka prawnicza uważana była za – swego rodzaju – wtórny wobec innych zagadnień prawoznawstwa przedmiot zainteresowań teoretyków i praktyków prawa. Globalizacja i multicentryczność zdejmują z prawa porównawczego (szczególnie konstytucyjnego) cechę prawa ornamentacyjnego, drugorzędnego. Nie jest to jednak proces, który w pełni zaistniał w najważniejszych działaniach związanych z tworzeniem prawa, jego interpretacją czy orzecznictwem. Często jeszcze traktuje się odwołanie do prawa porównawczego jako jedynie czynnik informujący o innych rozwiązaniach występujących w różnych państwach, nie zaś jako czynnik służący właściwej i pełnej interpretacji przepisów prawa, na podstawie którego wydaje się orzeczenie czy wyrok. Problem ten jest szczególnie istotny w wykładni przepisów prawa państw-członków Unii Europejskiej. Dlatego obecnie istnieje konieczność włączenia argumentacji komparatystycznej zarówno do procesu wykładni prawa, jak i do orzecznictwa i jego uzasadnienia w szczególności wówczas, gdy czynności te dotyczą prawa o multicentrycznym charakterze.
Słowa kluczowe: prawo konstytucyjne porównawcze, globalizacja, multicentryczność systemu źródeł prawa, komparatystyka a wykładnia prawa
On the Need to Practice Comparative Constitutional Law
Until recently, comparative legal studies were considered in a way a secondary – vis-à-vis other legal studies – object of interest of legal theoreticians and practitioners. But with globalization and multicentricity, comparative (especially constitutional) law is no longer an ornamental or secondary domain of law. It is not, however, a process that has fully been completed in the most important measures relating to lawmaking, statutory interpretation or case law. References to comparative law are often treated as merely information about other solutions used in various states, not as a device serving a proper and full interpretation of the provisions of law on whose basis a judgment or a sentence is made. The problem is particularly important in the context of interpreting the provisions of law of European Union Member States. Hence the current need to include comparative law argumentation both in the process of interpreting the law and in adjudication and justifying judgments, especially when these activities concern law having a multicentric nature.
Keywords: comparative constitutional law, globalization, multicentricity of the system of sources of law, interpretation of the law
Bibliografia:
Bień-Kacała A., Kontrola konstytucyjności prawa w Holandii: mit czy rzeczywistość?, PiP 2019, nr 12
Bierć A., Zarys prawa prawnego. Część ogólna, Warszawa 2018
Łętowska E., Dialog i metody. Interpretacja w multicentrycznym systemie prawa, Europejski Przegląd Sądowy 2008, nr 11 i 12
Łętowska E., Multicentryczność współczesnego systemu prawa i jej konsekwencje, PiP 2005, nr 4
Paprocka A., Argument komparatystyczny w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, PiP 2017, nr 7
Sadurski W., Poland’s Constitutionale Breakdown, Oxford University Press 2019
Vergottini G. dr, Diritto costituzionale comparato, Milano 2019
Wawrzyniak J., Globalizacja a problemy konstytucjonalizmu, [w:] Konstytucja i władza we współczesnym świecie (doktryna, prawo, praktyka), Warszawa 2002
Zakrzewska J., Spór o konstytucję, Warszawa 1993
Prof. dr hab. Piotr Tuleja
Uniwersytet Jagielloński
Granice konstytucjonalizacji prawa pracy (artykuł recenzyjny)
Przedmiotem artykułu jest analiza postawionej przez A. Krzywonia tezy o konieczności określenia zakresu i sposobów wyznaczenia konstytucyjnej ochrony pracy. Teza Autora o konieczności sprecyzowania takiej ochrony zasługuje na aprobatę. Na aprobatę zasługuje również podjęta przez Autora dogamtycznoprawna rekonstrukcja normatywnej treści konstytucyjnej zasady ochrony pracy. Przedmiotem artykułu jest m.in. polemika ze sposobami wyznaczania normatywnej treści konstytucyjnych zasad ochrony pracy, wyznaczaniem konstytucyjnych granic dopuszczalnego ograniczania ochrony pracy oraz sposobem konkretyzacji konstytucyjnych nakazów optymalizacyjnych. W szczególności polemika dotyczy możliwości wykorzystywania zasady proporcjonalności dla ustalania normatywnej treści przepisów Konstytucji RP dotyczących pracy.
Słowa kluczowe: konstytucja, normy prawne, ochrona pracy, zakaz dyskryminacji, wolności pracownicze
Limits of Constitutionalization of Labour Law (a review article)
This article contains an analysis of the thesis posited by A. Krzywoń: that it is necessary to determine the scope and ways of determining the constitutional protection of employment. The author’s thesis about the need for greater clarity of such protection merits approval. What also merits approval is the author’s dogmatic law reconstruction of the normative substance of the constitutional principle of employment protection. The article includes also a polemic concerning the methods of determining the normative substance of constitutional principles of employment protection, the determined constitutional boundaries of permitted limitation of employment protection, and the manner of concretization of constitutional optimization imperatives. In particular, the polemic concerns the possibility of applying the principle of proportionality in order to decode the normative substance of provisions of the Polish Constitution relating to employment.
Keywords: Constitution, legal norms, protection of employment, prohibition of discrimination, employee freedoms
Bibliografia:
Alexy R., Aussprache und Schlussworte, [w: ] Verfassungsrecht und einfaches Recht: Verfassungsgerichtsbarkeit und Fachgerichtsbarketi. Primär- und Sekundärrechtsschutz im Öffentlichen Recht, red. W. Erbguth, W. Höfling, R. Streinz, A. Epiney, Berlin–New York 2002
Alexy R., Teoria praw podstawowych, Warszawa 2010
Borowski M., Grundrechte als Principien. Die Unterscheidung von prima facie – Position und definitiver Position als fundamentaler Konstruktionsgrundsatz der Grundrechte, Baden-Baden 1998
Ciapała J., Konstytucyjna regulacja praw podmiotowych. Podstawowe konsekwencje dla ustawodawcy, [w:] Prawa podmiotowe. Pojmowanie w naukach prawnych. Zbiór studiów, red. J. Ciapała, K. Flaga-Gieruszyńska, Szczecin 2006
Florczak-Wątor M., Horyzontalny wymiar praw konstytucyjnych, Kraków 2014
Gizbert-Studnicki T., Grabowski A., Normy programowe w Konstytucji, [w:] Charakter i struktura norm konstytucji, red. J. Trzciński, Warszawa 1997
Hong H., Abwägungsfeste Rechte. Von Alexys Prinzipien zum Modell der Grundsatznormen, Tübungen 2019
Jakimowicz W., Publiczne prawa podmiotowe, Kraków 2002
Kardas P., Rozproszona kontrola konstytucyjności prawa w orzecznictwie Izby Karnej Sądu Najwyższego oraz sądów powszechnych jako wyraz sędziowskiego konstytucyjnego nieposłuszeństwa, Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych 2019 nr 4
Krzywoń A., Konstytucyjna ochrona pracy i praw pracowniczych, Warszawa 2017
Lee Ch.-L., Grundrechtsschutz unter Untermaβverbot ?, [w:] Die Ordnung der Freihaeit. Festschrift für Christian Starck zum siebzigsten Geburtstag, Tübingen 2007
Morawska E., Prawa i wolności socjalne w Konstytucji RP. Zagadnienia systemowe, Kwartalnik Prawa Publicznego 2006, nr 2
Piszko R., Pojęcie prawa podmiotowego, [w:] Prawa podmiotowe. Pojmowanie w naukach prawnych. Zbiór studiów, red. J. Ciapała, K. Flaga-Gieruszyńska, Szczecin 2006
Sarnecki P., Idea samorządności w strukturze społeczeństwa obywatelskiego, [w:] Samorząd terytorialny w Konstytucji RP, red. Z. Witkowski, A. Bień-Kacała, Toruń 2013
Sobczyk A., Wolność pracy i władza, Warszawa 2015
Sobczyk A., Państwo zakładów pracy, Warszawa 2017
Stawecki T., Wykładnia konstytucji jako przedmiot analiz teoretycznych, porównawczych oraz badań empirycznych, [w:] Wykładnia konstytucji. Inspiracje, teorie, argumenty, red. T. Stawecki, J. Winczorek, Warszawa 2014
Ślebzak K., Ochrona emerytalnych praw nabytych, Warszawa 2009
Tracz S., O zintegrowanej koncepcji zasad prawa w polskim prawoznawstwie (od dogmatyki do teorii), Toruń 2014
Tuleja P., Stosowanie Konstytucji RP w świetle zasady jej nadrzędności (wybrane problemy), Kraków 2003
Wojtyczek K., Granice ingerencji ustawodawczej w sferę praw człowieka w Konstytucji RP, Kraków 1999
Wronkowska S., Analiza pojęcia prawa podmiotowego, Poznań 1973
Prof. dr hab. Zbigniew Kmieciak Uniwersytet Łódzki
Stosowanie przepisów kodeksu postępowania administracyjnego w sprawach, które z mocy przepisów prawa materialnego załatwiane są w sposób milczący. Glosa do wyroku NSA z 19.03.2019 r., II OSK 941/18
Autor krytykuje stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego w sprawie zakresu stosowania przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego w sprawach rozstrzyganych milcząco. Wyraża następujący pogląd: ustalenie, że sprawa ma charakter indywidualny, leży w kompetencjach organu administracyjnego i odbywa się w systemie stosunków zewnętrznych; niezależnie od formy załatwienia sprawy (wydanie decyzji lub milczenie) wymaga stosowania wszystkich przepisów prawa o postępowaniu administracyjnym, o ile przepisy szczególne nie wykluczają ich stosowania. Autor kwestionuje również stwierdzenie, że przepisy rozdziału 8a działu II Kodeksu postępowania administracyjnego dotyczące milczenia organu administracyjnego mogą być stosowane tylko wtedy, gdy przepisy szczególne wyraźnie tak stanowią.
Słowa kluczowe: kodeks postępowania administracyjnego, milczenie organu administracji, konstrukcja odesłań do Kodeksu postępowania administracyjnego, decyzja administracyjna a milczenie
Applying the Rules of the Code of Administrative Procedure in Cases Resolved under the Provisions of Substantive Law by Tacit Agreement. Commentary on Supreme Administrative Court Judgment of 19 March 2019, II OSK 941/18
The author criticizes the Supreme Administrative Court’s standpoint on the scope of applications of the rules of the Code of Administrative Procedure in cases resolved by tacit agreement. He expresses the following view: determining that a case has an individual character lies within the powers of an administrative authority and is done in the external relations system; regardless of the form of resolving the case (issue of a decision or silence) it requires applying all of the provisions of the law on general administrative procedure as long as special regulations do not exclude their application. The author also questions the statement that the rules of Chapter 8a in Section II of the Code of Administrative Procedure concerning the silence of an administrative authority can be used only if special provisions so provide expressly.
Keywords: Code of Administrative Procedure, silence of an administrative authority, construction of referrals to the Code of Administrative Procedure, administrative decision and silence
Bibliografia:
Gajewski S., Kodeks postępowania administracyjnego. Nowe instytucje. Komentarz do rozdziałów 5a, 8a, 14 oraz działów IVa i VIIIa KPA, Warszawa 2017
Kamiński M., Milczenie administracyjne a milczące załatwienie sprawy i jego weryfikacja. Rozwiązania normatywne w prawie polskim na tle prawnoporównawczym, [w:] Milczące załatwienie sprawy przez organ administracji publicznej, red. Z. Kmieciak, M. Gajda-Durlik, Warszawa 2019
Kmieciak Z., Zakres stosowania przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego o milczącym załatwieniu sprawy, Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego 2019, nr 6
Lewicki M., Zakres stosowania przepisów o milczącym załatwieniu sprawy, [w:] Milczące załatwienie sprawy przez organ administracji publicznej, red. Z. Kmieciak, M. Gajda-Durlik, Warszawa 2019
Piątek W., Weryfikacja milczącego załatwienia sprawy w trybie wznowienia postępowania administracyjnego, [w:] Milczące załatwienie sprawy przez organ administracji publicznej, red. Z. Kmieciak, M. Gajda-Durlik, Warszawa 2019
Piecha J., [w:] Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, red. R. Hauser, M. Wierzbowski, Warszawa 2017
Wróbel A., [w:] A. Wróbel, M. Jaśkowska, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2018
Mgr Jacek Myszko
Warszawa
Prof. dr hab. Ewa Skrzydło-Tefelska
Akademia Leona Koźmińskiego w Warszawie
Zbiorowe prawa pacjentów w procesie zakupu leków przez szpital. Glosa do wyroku NSA z 28.05.2019 r., II OSK 1114/19
Naczelny Sąd Administracyjny podzielił stanowisko Rzecznika Praw Pacjenta, który decyzją z 11.06.2018 r. (dalej: decyzja) uznał działanie jednego z samodzielnych publicznych szpitali za praktykę naruszającą zbiorowe prawa pacjentów, polegającą na uzależnieniu zastosowania u pacjentów w trakcie terapii leku o konkretnej nazwie handlowej od wyniku przetargu, bez uwzględnienia wymagań aktualnej wiedzy medycznej. Szpital de facto pozbawił pacjentów możliwości powrotu do poprzedniego leku, nawet gdyby lekarz prowadzący podjął odmienną decyzję uwzględniającą sytuację konkretnego pacjenta. Decyzja Rzecznika stała się przedmiotem skarg szpitala. Naczelny Sąd Administracyjny 28.05.2019 r. wyrokiem oddalającym skargę dokonał wykładni pojęcia „praktyka” na gruncie art. 59 ust. 1 pkt 1 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (dalej: u.p.p.) oraz udzielił wskazówek dotyczących zasad prowadzania przez szpitale zamówień publicznych na leki. Niniejsza glosa ma charakter aprobujący. Stanowisko NSA, zgodnie z którym praktyka w rozumieniu art. 59 ust. 1 pkt 1 u.p.p. może w konkretnych okolicznościach stanowić jednorazowy przypadek, o ile potencjalnie odnosi się do nieograniczonej liczby pacjentów, jest trafne. Należy zgodzić się też z wnioskami NSA, WSA oraz Rzecznika , że sam fakt zakwestionowania praktyki zakupowej szpitala nie podważa skuteczności stosowania leków biorównoważnych.
Słowa kluczowe: Naczelny Sąd Administracyjny, Rzecznika Praw Pacjenta, zbiorowe prawa pacjentów, zakupu leków przez szpital
Collective patients’ rights in the course of hospital tenders for medicinal products. A commentary to the judgment of the Supreme Administrative Court of 28 May 2019, II OSK 1114/19
The commentary analyzes a decision by the Polish Supreme Administrative Court concerning the issue of purchase of biological medicines within public tenders and the definition of a “practice” infringing on collective patients’ rights. The commented ruling concerns the issue of a particular hospital de facto imposing on healthcare professionals the obligation to use certain medicinal products as a result of the purchase of such medicinal products in a public tender. The hospital did not ensure an efficient way for a patient to return to the previously administered medicinal products, even if there were adverse reactions triggered by the use of the medicinal products the patients were switched to. This behaviour was recognized as a practice infringing the collective patients' rights. The gloss approves the court’s stance that hospitals have to organize the purchase of medicinal products in a way that allows healthcare professionals to provide patients with medicinal products that are required in accordance with current medical knowledge. The purchase shall not be solely driven by economic factors (the result of a public tender). The purpose of the commentary is also to explain that the court ruling should not be misinterpreted as a restriction on the interchangeability of biosimilar medicines.
Keywords: Supreme Administrative Court, Patient Ombudsman, collective patient rights, purchase of drugs by the hospital
Bibliografia:
Bosek L., [w:] Konstytucja RP, t. I, Komentarz do art. 1–86, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016
Tabaszewski R., Prawo do zdrowia w systemach ochrony praw człowieka, Lublin 2016
Dukiet-Nagórska T., Prawnokarne konsekwencje niepodjęcia interwencji lekarskiej lub udzielenia świadczenia zdrowotnego w sposób niewłaściwy na skutek niedostatku środków finansowych w publicznym zakładzie opieki zdrowotnej, Prawo i Medycyna 2000, nr 6–7
Łojko N., [w:] Biologiczne produkty lecznicze. Aspekty prawne, red. M. Świerczyński, Warszawa 2016
Leczenie biologiczne a prawa pacjenta, red. M. Świerczyński, Z. Więckowski, Warszawa 2019
Karkowska D., Ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. Komentarz, Warszawa 2012
Mamczarek M., Ochrona zbiorowych praw i interesów konsumentów, pacjentów oraz pasażerów w transporcie kolejowym. Komentarz praktyczny z orzecznictwem, Warszawa 2019
Rydzewska G., Leki biopodobne w praktyce klinicznej, [w:] Leczenie biologiczne a prawa pacjenta, red. M. Świerczyński, Z. Więckowski, Warszawa 2019
Czech M., Krupa D., Przegląd piśmiennictwa dotyczącego zastępowania w praktyce klinicznej leków biologicznych przez leki biologiczne równoważne, [w:] Dostęp do leczenia biologicznego w Polsce, Modern Healthcare Institute 2019
Problemy oceny parametrycznej polskich czasopism naukowych z dziedziny nauk prawnych
