Charakter prawny cen określonych w taryfie przedsiębiorstw wodociągowo-kanalizacyjnych. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 15 listopada 2012 r., I ACa 352/12
dr Jacek Kołacz
radca prawny
ORCID: 0000-0003-3305-5377
Charakter prawny cen określonych w taryfie przedsiębiorstw wodociągowo-kanalizacyjnych. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 15 listopada 2012 r., I ACa 352/12
Glosa ma charakter aprobujący. Wspierając argumentację zaprezentowaną przez sąd apelacyjny, przedstawiono w niej zarówno przegląd poglądów piśmiennictwa dotyczących charakteru prawnego cen taryfowych, jak i wybór wypowiedzi orzeczniczych odnoszących się do komentowanego zagadnienia. Dokonane zestawienie uzupełniono kilkoma argumentami własnymi autora glosy, przemawiających za zasadnością konkluzji przyjętych przez skład orzekający.
Słowa kluczowe: cywilne prawo, ceny sztywne, ceny maksymalne, taryfa wodociągowo-kanalizacyjna, opłaty za wodę i ścieki
dr Jacek Kołacz
attorney at law
ORCID: 0000-0003-3305-5377
Legal Character of Prices Specified in the Tariff of Water and Sewerage Companies. Commentary on Judgment of the Court of Appeal in Białystok of 15 November 2012, I ACa 352/12
The commentary is an approving one. While supporting the argumentation presented by the court of appeal, the commentator presents both a review of the opinions expressed in subject literature on the legal character of tariff prices, as well as a selection of statements from case law relating to the commented issue. The presented material is supplemented by several of the commentator’s own arguments, which also demonstrate that the conclusions of the adjudicating panel were correct.
Keywords: civil law, fixed prices, maximum prices, water supply and sewerage tariff, water and sewerage fees
Bibliografia:
Bieniek G. (red.), Komentarz do Kodeksu cywilnego. Księga trzecia. Zobowiązania. Tom I–II, Warszawa 2011.
Bobińska K., Rynek w infrastrukturze, infrastruktura na rynku, Warszawa 2000.
Dudzik S., Działalność gospodarcza samorządu terytorialnego. Problematyka prawna, Kraków 1998.
Gudowski J. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Tom IV. Zobowiązania. Część szczegółowa, Warszawa 2017.
Gutowski M. (red.), Kodeks cywilny. Tom II. Komentarz. Art. 353–626, Warszawa 2019.
B. Kaczmarek-Templin B. (red.), Stec P. (red.), Szostek D. (red.), Kodeks cywilny [w:] Ustawa o prawach konsumenta. Kodeks cywilny (wyciąg). Komentarz, Warszawa 2014.
Piątek S., Przedsiębiorstwa użyteczności publicznej (Problemy prawne), „Państwo i Prawo” 1981/8.
Pietrzykowski K. (red.), Kodeks cywilny. Tom II. Komentarz. Art. 450–1088, Warszawa 2018.
Prezes Urzędu Regulacji Energetyki, Informacja (nr 12/2012) w sprawie zasad stosowania taryfy dla energii elektrycznej dla grupy taryfowej „G” przez przedsiębiorstwa energetyczne w przetargach na zakup energii elektrycznej, Warszawa 2012.
Taradejna R., Charakter prawny cen i stawek opłat zawartych w taryfie przedsiębiorstwa energetycznego, „Biuletyn Urzędu Regulacji Energetyki” 2003/1.
Szydło M., Nadużywanie pozycji dominującej w prawie konkurencji, Warszawa 2010.
Szydło M., Prawo konkurencji a regulacja sektorowa, Warszawa 2010.
Szydło M., Regulacja sektorów infrastrukturalnych jako rodzaj funkcji państwa wobec gospodarki, Warszawa 2005.
Wasilewski A., Przedsiębiorstwo użyteczności publicznej w świetle prawa polskiego, „Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego” 1982/1–2.
Załucki M. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, Warszawa 2019.
dr hab. Tomasz Justyński, LL.M., profesor Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu
ORCID: 0000-0003-0270-4178
Dziedziczenie nasciturusa a ochrona nabywcy spadku w dobrej wierze. Glosa do uchwały Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 25 lipca 2019 r., III CZP 12/19
Uchwała podjęta przez Sąd Najwyższy wbrew pozorom nie dotyczy kwestii „nasciturusa jako rzeczywistego spadkobiercy”. W istocie chodzi o status „osoby trzeciej” w rozumieniu art. 1028 Kodeksu cywilnego (chroniącego nabywcę spadku będącego w dobrej wierze).
Glosator nie podziela stanowiska Sądu jakoby przepis ten miał wykluczać osoby należące do kręgu potencjalnych spadkobierców ustawowych z zakresu ochronnego działania tej normy. Jego zdaniem, ochroną objęty jest każdy, kto – działając w zaufaniu do treści dokumentu stwierdzającego nabycie spadku – dokonał z rzekomym spadkobiercą czynności mającej na celu nabycie prawa należącego do spadku (w tym własności nieruchomości). Dotyczy to także osób zaliczających się do kręgu (potencjalnych) spadkobierców ustawowych.
Z dobrodziejstwa ochrony ex definitione wykluczeni są jedynie współspadkobiercy posiadający stwierdzenie nabycia spadku (na swoją rzecz), dokonujący czynności pomiędzy sobą, oraz osoby legitymujące się dwoma (sprzecznymi ze sobą) stwierdzeniami nabycia tego samego spadku. Te osoby nie działają bowiem w zaufaniu do treści dokumentu.
Oprócz tego, z ochrony nie mogą korzystać także „rzeczywiści spadkobiercy” (którzy np. w momencie podejmowania czynności ze „spadkobiercą rzekomym” o swym statusie spadkobiercy jeszcze nie wiedzieli). Tu jednak chodzi o to, że ochrona z art. 1028 Kodeksu cywilnego byłaby bezprzedmiotowa. Nie można przecież „dwa razy” nabyć tej samej własności, a precyzyjniej – uzyskać własność przedmiotu, którego właścicielem już się jest. Nabycie spadku wyprzedzałoby tu ewentualne nabycie „z tytułu dobrej wiary”.
Słowa kluczowe: spadkowe prawo, stwierdzenie nabycia spadku, ochrona spadkobiercy
dr hab. Tomasz Justyński, LL.M., professor of the Nicolaus Copernicus University in Torun
ORCID: 0000-0003-0270-4178
Inheritance by a Nasciturus and Protection of the Person Who Acquired Inheritance in Good Faith. Commentary on Resolution of the Supreme Court – Civil Chamber of 25 July 2019, III CZP 12/19
Unlike the title suggests, the resolution adopted by the Supreme Court does not concern the issue of a ‘nasciturus as the actual heir’. In fact, it concerns the status of ‘third party’ as understood in Article 1028 of the Polish Civil Code (which protects the person who acquired inheritance in good faith).
The commentator disagrees with the Court’s view that this provision excludes persons who belong to the group of potential heirs-at-law from the protection granted by this norm. In the commentator’s view, protection is accorded to anyone who - acting in trust of the contents of the document confirming the acquisition of such inheritance – concluded a transaction with the alleged heir in order to purchase a right included in the estate (including ownership of real property). This applies also to the persons included in the group of (potential) heirs-at-law.
The only persons who are ex definitione excluded from protection are other heirs-at-law who hold confirmations of (their) acquisition of inheritance, when they conclude transactions among themselves, as well as persons who hold two (mutually contradictory) confirmations of acquisition of the same inheritance. These persons do not act in trust of the contents of the document.
Apart from this, protection is not available to ‘actual heirs’ either (when they conclude a transaction with the ‘alleged heir’ not yet knowing about their status of a heir). But here the point is that that protection under Article 1028 of the Civil Code would be pointless. One cannot twice acquire the same ownership, or more precisely, become the owner of a thing that one already owns. The acquisition of inheritance would precede the possible acquisition ‘due to acting in good faith’.
Keywords: succession/inheritance law, confirmation of acquisition of inheritance, protection of heirs
Bibliografia:
Borysiak W. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. K. Osajda, Legalis, wyd. 23.
Justyński T., Przebaczenie po wydziedziczeniu. Glosa do uchwały SN z 19.10.2018 r., III CZP 37/18, „Krakowski Przegląd Notarialny” 2019/4.
Justyński T., Nadużycie prawa a terminy zawite do odrzucenia spadku oraz do uchylenia się od skutków prawnych niezłożenia oświadczenia. Glosa do uchwały Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 15 marca 2018 r., III CZP 110/17, OSP 2019/10, poz. 93.
Justyński T., Początek terminu do przyjęcia bądź odrzucenia spadku, glosa do uchwały SN z 19.10.2018 r., III CZP 36/18, OSP 2019/11, poz. 106.
Justyński T., Rodzicielskie oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku a termin zawity z art. 1015 k.c. Glosa do uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 22 maja 2018 r., III CZP 102/17, OSP 2020/3, poz. 21.
Kordasiewicz B. [w:] System prawa prywatnego, t. 10, Prawo spadkowe, red. Z. Radwański, Warszawa 2009;.
Seidl S. [w:] Kommentar zum Bürgerlichen Gesetzbuch, tom 3, § 1297–2385, red. H. Bamberger, H. Roth, München 2003.
Stecki L. [w:] Kodeks cywilny z komentarzem, red. J. Winiarz, t. II, Warszawa 1989.
prof. dr hab. Bogusława Gnela
Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Instytut Prawa (nauki prawne)
ORCID: 0000-0001-7778-2360
Wpływ pośredniej sprzedaży akcji na ich cenę z art. 79 ust. 2 pkt 1 ustawy o ofercie publicznej oraz problem uznania inwestora – akcjonariusza mniejszościowego za konsumenta według art. 61 § 1 k.p.c. (obecnie art. 61 § 1 pkt 3 k.p.c.). Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 18 lipca 2019 r., I CSK 587/17
W glosie przychylono się do stanowiska Sądy Najwyższego, że art. 79 ust. 2 pkt 1 ustawy o ofercie publicznej obejmuje także pośrednie nabycie akcji spółki publicznej. Przedstawiono również pogląd, że pojęcie „konsument” z art. 61 § 1 k.p.c. (obecnie z art. 61 § 1 pkt 3 k.p.c.) obejmuje nie tylko konsumenta w rozumieniu art. 221 k.c., lecz także inne osoby fizyczne chronione na gruncie prawa cywilnego jako podmioty słabsze. To autonomiczne pojęcie konsumenta wywiedzione z art. 76 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, w związku z przepisami ustaw udzielających ochrony osobom fizycznym uznanym za podmioty słabsze, pozwala odpowiednim organizacjom pozarządowym na podstawie art. 61 § 1 pkt 3 k.p.c. (poprzednio art. 61 § 1 k.p.c.) wytaczać powództwa w sprawach o ochronę tych podmiotów słabszych, w tym o ochronę akcjonariuszy mniejszościowych w związku z procedurą wezwań majoryzacyjnych.
Słowa kluczowe: pośrednia sprzedaż akcji, minimalna cena akcji, wezwanie majoryzacyjne, ochrona akcjonariuszy mniejszościowych, konsument, klient detaliczny, podmiot słabszy rynku finansowego
prof. dr hab. Bogusława Gnela
Cracow University of Economics, Department of Law (legal studies)
ORCID: 0000-0001-7778-2360
Impact of Indirect Sale of Shares on Their Price Referred to in Article 79(2)(1) of the Act on Public Offering and the Problem of Recognizing the Investor Being a Minority Shareholder as a Consumer According to Article 61(1) of the Code of Civil Procedure (Currently Article 61(1)(3) CCP). Commentary on Judgment of the Supreme Court – Civil Chamber of 18 July 2019, I CSK 587/17
The commentator accepts the position of the Supreme Court that Article 79(2)(1) of the Act on Public Offering also includes indirect purchases of shares of a public company, while presenting the view that the term 'consumer' as used in Article 61(1) of the Code of Civil Procedure (currently in Article 61(1)(3) of the Code of Civil Procedure) covers not only the consumer within the meaning of Article 221 of the Civil Code, but also other natural persons protected under civil law as weaker entities. This autonomous concept of the consumer, derived from Article 76 of the Constitution, in connection with the provisions of laws granting protection to natural persons recognized as weaker entities, allows the relevant non-governmental organizations to bring actions, pursuant to Article 61(1)(3) of the Code of Civil Procedure (formerly Article 61(1) of said Code), in cases concerning protection of these weaker entities, including protection of minority shareholders in the procedure of an invitation to sell shares, issued by the majority shareholder.
Keywords: indirect sale of shares, minimum share price, invitation to sell shares issued by the majority shareholder, protection of minority shareholders, consumer, retail client, weaker financial market entity
Bibliografia:
Dmowski S., komentarz do art. 221 k.c. [w:] S. Dmowski, S. Rudnicki, Komentarz do Kodeksu cywilnego. Księga pierwsza. Część ogólna. Warszawa 2011.
Dybiński J., Zagadnienia ogólne ochrony inwestora na rynku instrumentów finansowych [w:] Prawo instrumentów finansowych, t. 4, red. M. Stec, Warszawa 2016.
Dyl M., Obrót instrumentami finansowymi na rynku kapitałowym [w:] System Prawa Prywatnego. Prawo papierów wartościowych, t. 19, red. A. Szumański, Warszawa 2006.
Gajda-Roszczynialska K., Sprawy o ochronę indywidualnych interesów konsumentów w postępowaniu cywilnym, Warszawa 2012.
Gnela B., Pojęcie konsumenta w prawie wspólnotowym i prawie polskim [w:] Ochrona konsumenta usług finansowych. Wybrane zagadnienia prawne, red. B. Gnela, Warszawa 2007.
Gnela B., Problem kwalifikacji stron umowy ubezpieczenia ze szczególnym uwzględnieniem ubezpieczającego [w:] Ubezpieczenia gospodarcze. Wybrane zagadnienia prawne, red. B. Gnela, Warszawa 2011.
Gnela B., Konsumencki a ubezpieczeniowy reżim ochrony podmiotów stosunku ubezpieczenia, [w:] Kierunki rozwoju ubezpieczeń gospodarczych w Polsce. Wybrane zagadnienia, red. B. Gnela, M. Szaraniec, Warszawa 2013.
Gnela B., Uwagi o ochronie konsumenta i klienta usług finansowych [w:] Kierunki badań nad współczesnymi zjawiskami finansowymi, red. S. Owsiak, Kraków 2017.
Gnela B., Pojęcie klienta w ustawie o dystrybucji ubezpieczeń na tle wybranych sposobów określania podmiotów słabszych rynku finansowego [w:] O dobre prawo dla ubezpieczeń. Księga jubileuszowa Profesora Eugeniusza Kowalewskiego, red. E. Bagińska, W.W. Mogilski, M. Wałachowska, M.P. Ziemiak, Toruń 2019.
Jakszuk S., Róg J., Znaczne pakiety akcji spółek publicznych, [w:] Prawo rynku kapitałowego. Komentarz, red. M. Wierzbowski, L. Sobolewski, P. Wajda, Warszawa 2014.
Kalus S, komentarz do art. 221 k.c. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Tom I. Część ogólna (art. 1–125), red. M. Habdas, M. Fras, Warszawa 2018.
Kubiak-Cyrul A., komentarz do art. 221 k.c. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. M. Załucki, Warszawa 2019.
Łętowska E., Prawo umów konsumenckich, Warszawa 2002.
Mataczyński M., Komentarz do ustawy o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych, [w:] Prawo rynku kapitałowego, red. T. Sójka, Komentarz do art. 79, LEX 2015, punkt 5.14, dostęp: 2.02.2020 r.
Orlicki M., O zaniku konsumenckiego prawa ubezpieczeniowego [w:] O dobre prawo dla ubezpieczeń. Księga jubileuszowa Profesora Eugeniusza Kowalewskiego, red. E. Bagińska, W.W. Mogilski, M. Wałachowska, M.P. Ziemiak, Toruń 2019.
Zacharzewski K., Umowa sprzedaży zdematerializowanych instrumentów finansowych jako prawna podstawa przysporzenia [w:] Prawo instrumentów finansowych, t. 4, red. M. Stec, Warszawa 2016.
dr hab. Jerzy Lachowski, profesor Uniwersytetu Mikołaja Kopernika
Katedra Prawa Karnego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
ORCID: 0000-0002-6669-2105
Granice łącznego środka karnego. Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 21 listopada 2019 r., II KK 361/18
Zagadnienie granic łącznego środka karnego w polskim prawie karnym rzadko bywa przedmiotem szczegółowych dociekań zarówno w literaturze, jak i w orzecznictwie. Wypowiedzi autorów oraz sądów skupiają się raczej na tym, jakie środki można ze sobą łączyć, natomiast w zakresie maksymalnej granicy łącznego środka karnego ograniczają się do ogólnego stwierdzenia, że nie może ona przekroczyć limitów wskazanych w art. 43 § 1 k.k. Sąd Najwyższy w swoim orzeczeniu zajął jednak inne stanowisko, zgodnie z którym granice takie co do zasady określa przepis art. 86 § 1 k.k. w zw. z art. 90 § 2 k.k. Wobec faktu, że pogląd taki popada w kolizję z rozwiązaniem niniejszego problemu, zaproponowanym w literaturze, stanowisko to zasługuje na szczególną uwagę.
Słowa kluczowe: prawo karne, środki karne, łączny środek karny
dr hab. Jerzy Lachowski, professor of the Nicolaus Copernicus University in Torun
Department of Criminal Law, Faculty of Law and Administration, Nicolaus Copernicus University in Torun
Limits of an Aggregate Penal Measure. Commentary on Decision of the Supreme Court - Criminal Chamber of 21 November 2019, II KK 361/18
The issue of the limits of an aggregate penal measure in Polish criminal law is rarely the subject of detailed analyses in both literature and case law. The statements of the authors and the courts focus rather on what measures can be aggregated, while as for the maximum limit of the aggregate penal measure they limit themselves to the general statement that it cannot exceed the limits indicated in Article 43(1) of the Penal Code. The Supreme Court in its decision, however, took a different position, according to which such limits, in principle, are specified in Article 86(1) of the Penal Code in conjunction with Article 90(2) of the Code. Due to the fact that this view is in conflict with the solution to this problem proposed in the literature, the Court’s position deserves special attention.
Keywords: law, criminal law, penal measures
Bibliografia:
Pohl Ł., komentarz do art. 90 k.k., teza 6 [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. R.A. Stefański, Legalis 2019.
Gałązka M., komentarz do art. 90 § 2 k.k., pkt II.B, teza 1 [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. A. Grześkowiak, K. Wiak, Legalis 2019.
Żółtek S., komentarz do art. 90 § 2 k.k., pkt II.B, teza 4 [w:] Kodeks karny. Cześć ogólna. Komentarz do art. 1–116, red. M. Królikowski, R. Zawłocki, Legalis 2017.
Kardas P., komentarz do art. 90 k.k., teza 27, 31 [w:] Kodeks karny. Część ogólna. Tom I. Część II. Komentarz do art. 53–116, red. W. Wróbel, A. Zoll, LEX 2017.
Marek A., Kodek karny. Komentarz, komentarz do art. 90 k.k., teza 3, LEX 2010.
Kosierb I., Łączny środek karny, „Prokuratura i Prawo” 2015/4.
Tyszkiewicz L. [w:] M. Kalitowski, Z. Sienkiewicz, J. Szumski, L. Tyszkiewicz, A. Wąsek, Kodeks karny. Komentarz, t. II, Gdańsk 1999.
dr Piotr Rogoziński
adiunkt, Wydział Prawa i Administracji, Katedra Prawa Karnego Procesowego i Kryminalistyki, Uniwersytet Gdański
ORCID: 0000-0002-4052-2482
Niezawiadomienie jednego z obrońców o rozprawie a konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu sądowego w całości. Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 29 października 2019 r., V KS 41/19
W glosie z aprobatą odniesiono się do tezy postanowienia, wedle której brak zawiadomienia o terminach rozpraw jednego z trzech obrońców, których może ustanowić oskarżony, stanowi naruszenie przepisów postępowania, powodujące konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości. Zastrzeżenia zgłoszono natomiast do uzasadnienia tego judykatu. Zdaniem glosatora nie jest trafne powoływanie się – jako argument na rzecz uchylenia zaskarżonego wyroku – na niemożność konwalidowania w toku rozprawy apelacyjnej uchybienia popełnionego przez sąd pierwszej instancji. Instytucja konwalidacji, przynajmniej w klasycznym rozumieniu doktryny, nie będzie miała w tym wypadku zastosowania, a Sąd Najwyższy nie uzasadnił dostatecznie przyjętej przez siebie konstrukcji terminologicznej.
Uzasadnienie prawidłowej decyzji Sądu Najwyższego powinno się, w ocenie glosatora, sprowadzać do wykazania, że uchybienie przepisom postępowania, popełnione przez sąd pierwszej instancji, skutkowało, w realiach sprawy, nierzetelnością prowadzonego postępowania sądowego, uzasadniającą potrzebę przeprowadzenia na nowo wszystkich czynności procesowych składających się na przewód sądowy w sądzie pierwszej instancji.
Słowa kluczowe: postępowanie karne, postępowanie odwoławcze, obrońca, uchylenie wyroku, zawiadomienie o rozprawie, konwalidacja, prawo do obrony
dr Piotr Rogoziński
Assistant Professor, Faculty of Law and Administration, Department of Criminal Procedure Law and Forensics, University of Gdansk
ORCID: 0000-0002-4052-2482
Failure to Notify One of the Defence Counsels about the Hearing and the Need to Repeat the Entire Legal Proceedings. Commentary on Decision of the Supreme Court – Criminal Chamber of 29 October 2019, V KS 41/19
The commentary approves the operative part of the decision, according to which failure to notify one of the three defence counsels (that the accused may appoint) of the dates of the hearings constitutes a violation of the rules of procedure, which results in the need to repeat the entire legal proceedings. However, objections were raised about the statement of reasons for this judgment. According to the commentator, it is not correct to argue for setting the challenged judgment aside on the basis of impossibility to validate a procedural error committed by the court of first instance during the appeal hearing. In this case validation, at least in the classical understanding in literature, will not apply and the Supreme Court has not justified sufficiently the adopted terminological construction either. The statement of reasons for a correct decision of the Supreme Court should, in the commentator's view, be limited to demonstrating that failure to comply with the rules of procedure, committed by the court of first instance, resulted in the case in such unreliability of the proceedings that it justified the need to repeat the legal proceedings before the court of first instance.
Keywords: criminal procedure, appeal proceedings, defence counsel, setting a judgment aside, notice of a hearing, validation, right of defence
Bibliografia:
Cieślak M., Glosa do postanowienia SN z 13 listopada 1967 r., Rw 1024/67, „Państwo i Prawo” 1968/12.
Grajewski J., Paprzycki L.K., Steinborn S., Kodeks postępowania karnego. Komentarz. Tom I, Warszawa 2013.
Grzegorczyk T., Kodeks postępowania karnego. Komentarz. Tom I, Warszawa 2014.
Hofmański P., Sadzik E., Zgryzek K., Kodeks postępowania karnego. Komentarz. Tom II, Warszawa 2011.
Janusz-Pohl B., Formalizacja i konwencjonalizacja jako instrumenty analizy czynności karnoprocesowych w prawie polskim, Poznań 2017.
Skorupka J. (red.), Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Warszawa 2020.
Skorupka J., O sprawiedliwości procesu karnego, Warszawa 2013.
Skorupka J. (red.), Proces karny, Warszawa 2018.
Steinborn S., Konwalidacja wadliwej rozprawy oraz częściowe uchylenie wyroku w świetle bezwzględnych przyczyn odwoławczych z art. 439 § 1 k.p.k. (na marginesie wyroku Sądu Najwyższego z 21 listopada 2001 r., III KKN 81/01), „Palestra” 2003/5–6.
Świecki D. (red.), Kodeks postępowania karnego. Tom II. Komentarz aktualizowany, LEX 2019.
Świecki D., Reformatoryjne orzekanie w świetle nowelizacji Kodeksu postępowania karnego z 2013 r., „Przegląd Sądowy” 2014/10.
Waltoś S., Hofmański P., Proces karny. Zarys systemu, Warszawa 2018.
Woźniewski K., Konwalidacja czynności procesowych w orzecznictwie SN w latach 1970–2004, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2005, t. 14
Woźniewski K., Prawidłowość czynności procesowych w polskim procesie karnym, Gdańsk 2010.
dr hab. Mirosław Włodarczyk, profesor Uniwersytetu Łódzkiego
Zakład Prawa Ubezpieczeń Społecznych i Polityki Społecznej, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Łódzki
ORCID: 0000-0002-1974-1584
Dopuszczalność zawieraniu umów o zachowaniu poufności w prawie pracy. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 14 marca 2019 r., II PK 311/17
Glosa ma charakter krytyczny wobec przyjętego w wyroku stanowiska dotyczącego dopuszczalności zawierania z pracownikami umów dotyczących klauzuli poufności na podstawie art. 1012 § 1 Kodeksu pracy. Do takiej oceny prowadzi odwołanie się do wykładni językowej oraz systemowej. Autor podkreśla, że stosowanie wykładni systemowej nasuwa wniosek, iż umowy i czynności powiązane w aspekcie społecznym i ekonomicznym z prawnym stosunkiem pracy trzeba poddać regułom, które tego stosunku dotyczą. Odnosi się to do funkcji ochronnej prawa pracy poprzez wykorzystanie zasady uprzywilejowania pracownika.
Słowa kluczowe: działalność konkurencyjna, ochrona informacji w prawie pracy, klauzula autonomiczna, nieuczciwa konkurencja
dr hab. Mirosław Włodarczyk, profesor University of Łódź
Department of Social Security Law and Social Policy, Department of Labour Law, Faculty of Law and Administration, University of Lodz
ORCID: 0000-0002-1974-1584
Permissibility of Concluding Non-Disclosure Agreements under Labour Law. Commentary on Judgment of the Supreme Court - Chamber of Labour Law and Social Security of 14 March 2019, II PK 311/17
The commentary is critical of the position adopted in the judgment concerning the permissibility of concluding non-disclosure agreements with employees under Article 1012(1) of the Labour Code. Such an assessment must be made based on the linguistic and systemic interpretation. The author emphasizes that the application of systemic interpretation leads to the conclusion that contracts and activities related in the social and economic aspect to the legal relationship of employment must be governed by the rules that apply to that relationship. This applies to the protective function of labour law through the use of the principle of favouring the employee.
Keywords: competitive activity, protection of information in labour law, autonomous clause, unfair competition
Bibliografia:
Baran K.W. (red.), Kodeks pracy. Komentarz, Warszawa 2018.
Baran K.W. (red.), System prawa pracy. Tom I. Część ogólna, Warszawa 2017.
Bieniek G., Prawo pracy a prawo cywilne, cz. I, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 1986/9; cz. II, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 1986/10–11.
Bińczycka-Majewska T., Zmiana treści stosunku pracy, Łódź 1981.
Borowicz J., Przestrzeganie tajemnicy pracodawcy a inne pracownicze obowiązki przestrzegania tajemnicy – zagadnienia pojęciowe, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 1998/10.
Borowicz J., Zachowanie tajemnicy przedsiębiorstwa w procesie informacji i konsultacji, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 2007/6.
Gersdorf M., Raczkowski M., Odpowiedzialność za pracowniczy czyn nieuczciwej konkurencji, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 2005/1.
Jończyk J. (red.), Kodeks pracy. Komentarz, Warszawa 1977.
Kowalski J., Lamentowicz W., Winczorek P., Teoria państwa i prawa, Warszawa 1981.
Lang W., Wróblewski J., Zawadzki S., Teoria państwa i prawa, Warszawa 1979.
Lewandowicz-Machnikowska M., Klauzula konkurencyjna w kodeksie pracy, Kraków 2004.
Nowacki J., „Odpowiednie” stosowanie przepisów prawa, „Państwo i Prawo” 1964/3.
Sobczyk A., Kodeks pracy. Komentarz, Warszawa 2014.
Świątkowski A., Kodeks pracy. Komentarz, Warszawa 2016.
Wagner B. (red.), Kodeks pracy 2010. Komentarz, Gdańsk 2010.
Włodarczyk M., Analiza wybranych tajemnic chronionych w prawie pracy, „Monitor Prawniczy” 2014/21.
Wróblewski J., Tworzenie prawa a wykładnia prawa [w:] J. Wróblewski, Pisma wybrane, wybór i wstęp M. Zirk-Sadowski, Warszawa 2015.
dr Ernest Nasternak
Politechnika Warszawska, Szkoła Wyższa im. Pawła Włodkowica w Płocku, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Zbieg prawa do emerytur. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 24 stycznia 2019 r., I UK 426/17
W glosie do przedmiotowego orzeczenia Sądu Najwyższego, podjęta została polemika w sprawie potrzeby zmian w przepisach o zabezpieczeniu emerytalnym żołnierzy i funkcjonariuszy. Problem ten ma istotne znaczenie ze względu na różnice pomiędzy system zaopatrzeniowym żołnierzy oraz funkcjonariuszy a zreformowanym powszechnym systemem emerytalnym. Te uwarunkowania sprawiły, że w orzeczeniu została wskazana odmienna od dotychczasowej praktyki wykładania przepisów w zakresie zbiegu prawa do emerytur. Niemniej jednak uzasadniona wydaje się dodatkowo konieczność zmian legislacyjnych w tym zakresie.
Słowa kluczowe: zbieg prawa do emerytury wojskowej i powszechnej, zasada solidaryzmu w prawie ubezpieczeń społecznych
dr Ernest Nasternak
Warsaw University of Technology, Pawel Wlodkowic University College in Plock, Ministry of Agriculture and Rural Development
Concurrence of Rights to Retirement Pensions. Commentary on Judgment of the Supreme Court - Labour Law and Social Security Chamber of 24 January 2019, I UK 426/17
In this commentary on the judgment of the Supreme Court, a polemic is raised regarding the need to amend the provisions on retirement benefits for soldiers and officers. This problem is significant because of the differences between the soldiers’ and officers’ pension benefit system and the reformed universal pension system. These conditions mean that the judgment indicated a different - compared to the current practice – interpretation of provisions on the concurrence of rights to retirement pensions. Nevertheless, the need for legislative amendments in this respect seems evident.
Keywords: concurrence of the rights to military and universal retirement pension, principle of solidarity in social security law
Bibliografia:
Gudowska B. (red.), Strusińska-Żukowska J. (red.), Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych. Komentarz, Warszawa 2011.
Gudowska B. (red.), Ślebzak K. (red.), Emerytury z renty z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Komentarz, Legalis 2013.
Jędrasik-Jankowska I., Pojęcia i konstrukcje prawne ubezpieczenia społecznego, Warszawa 2007.
Jończyk J., Prawo zabezpieczenia społecznego, Warszawa 2006.
Nasternak E., Prawo do emerytury rolniczej, niepublikowana rozprawa doktorska, Wydział Prawa, Uniwersytet w Białymstoku, 2017.
dr Paweł Grzybowski
Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
ORCID: 0000-0002-8938-5351
Gmina a nadużycie prawa w podatku od towarów i usług. Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 28 października 2019 r., I FSK 164/17
Komentowane orzeczenie wydane zostało w stanie faktycznym, w którym gmina występując z wnioskiem o wydanie indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, zamierzała potwierdzić istnienie prawa do odliczenia podatku naliczonego, w drodze korekty wieloletniej. Gmina zrealizowała inwestycję, którą pierwotnie wykorzystywała wyłącznie do czynności niepodlegających opodatkowaniu. We wniosku gmina wskazała, że zamierza zmienić dotychczasowy sposób wykorzystania infrastruktury i oddać ją w odpłatną dzierżawę temu samemu podmiotowi. Wynagrodzenie miało mieć symboliczny charakter.
NSA trafnie spostrzegł, że gmina w okolicznościach sprawy nie będzie działać w charakterze podatnika podatku od towarów i usług. Sąd uznał, że świadczone przez gminę usługi nie będą usługami odpłatnymi, a więc usługami o jakich mowa w katalogu czynności opodatkowanych. Jedynym pytaniem jakie nasuwa się po analizie komentowanego wyroku pozostaje brak analizy doktryny nadużycia prawa.
Słowa kluczowe: podatkowe prawo, gmina, VAT, świadczenie usług; prawo do odliczenia; odpłatność; nadużycie prawa
dr Paweł Grzybowski
Faculty of Law and Administration, Adam Mickiewicz University in Poznan
ORCID: 0000-0002-8938-5351
A Municipality in the Context of Abuse of Rights in VAT. Commentary on Judgment of the Supreme Administrative Court of 28 October 2019, I FSK 164/17
The commented judgment concerns the situation in which a municipality – submitting an application for a tax ruling (individual interpretation) – intended to confirm the right to deduct input tax by means of a multi-year adjustment. The municipality implemented an investment project which it originally used only for non-taxable activities. In the application for an interpretation, the municipality indicated that it intended to change the current way of using the infrastructure. The municipality intended to lease it to the current user for a fee. The fee was to be a nominal sum.
The Supreme Administrative Court correctly observed that in the circumstances of the case the municipality would not act as a VAT taxable person. The court decided that the services provided by the municipality would not be services rendered for a fee, i.e. they would not be services referred to in the list of activities liable to VAT.
The only question that arises after an analysis of the commented judgment is the lack of analysis of the doctrine of abuse of rights.
Keywords: tax law, municipality, VAT, provision of services, right to deduct [input tax], remuneration, abuse of rights
Bibliografia:
Matarewicz J., Ustawa o podatku od towarów i usług. Komentarz aktualizowany, komentarz do art. 32, LEX 2020.
Mudrecki A., Wykorzystanie mechanizmu odliczenia podatku naliczonego w systemie VAT do oszustw w postaci „karuzeli podatkowych”, „Krytyka Prawa” 2018/3, t. 10.
dr hab. Michał Kowalski, profesor Akademia Leona Koźmińskiego
Zakład Prawa Konstytucyjnego, Kolegium Prawa, Akademia Leona Koźmińskiego w Warszawie
ORCID: 0000-0002-8112-0922
Zrzeczenie się prawa do odwołania przez stronę postępowania administracyjnego. Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 29 sierpnia 2019 r., II OSK 873/19
Konstrukcja prawna przewidziana na gruncie art. 127a Kodeksu postępowania administracyjnego (k.p.a.) wpisuje się w wyraźne tendencje przekształceń procedury administracyjnej w kierunku nadania jej większej elastyczności, poprzez przyznanie stronie prawa do rezygnacji z uprawnienia. Wykładnia zawartego w art. 127a § 1 k.p.a. zwrotu: „w trakcie biegu terminu do wniesienia odwołania”, nie może być jednak dokonywana z pominięciem funkcjonalnego rozumienia art. 129 § 2 k.p.a., w którym mowa o 14-dniowym terminie do wniesienia odwołania od decyzji. Strona może skutecznie zrealizować prawo do zrzeczenia się odwołania w tym samym dniu, w którym nastąpiło doręczenie decyzji administracyjnej. Interpretacja tych przepisów w kierunku umożliwienia skutecznej rezygnacji przez adresata decyzji administracyjnej dopiero w następnym dniu po odebraniu decyzji, w którym formalnie rozpoczyna bieg 14-dniowego terminu do wniesienia odwołania, oznaczałaby w mojej ocenie nadmierny formalizm i pominięcie funkcjonalnego rozumienia tej konstrukcji prawnej.
Słowa kluczowe: postępowanie administracyjne, instancyjność postępowania, termin do wniesienia odwołania od decyzji, zrzeczenie się prawa do odwołania
dr hab. Michał Kowalski, professor of the Kozminski University in Warsaw
Division of Constitutional Law, College of Law, Kozminski University in Warsaw
ORCID: 0000-0002-8112-0922
Party Waiving the Right to Appeal in Administrative Proceedings. Commentary on Judgment of the Supreme Administrative Court of 29 August 2019, II OSK 873/19
The legal construction provided for in Article 127a of the Code of Administrative Procedure (CAP) is consistent with the clear trend of transformations in the administrative procedure towards making it more flexible, by granting the party the right to waive a right. An interpretation of the expression used in Article 127a(1) CAP: ‘during the time period for filing an appeal’ cannot neglect the functional understanding of Article 129(2) CAP, which sets a 14-day time limit to appeal a decision. A party can effectively exercise the right to waive appeal on the same day when the administrative decision is served. Interpreting these provisions towards enabling the addressee of an administrative decision to effectively waive this right only on the next day after the decision was served, when formally the 14-day time limit to appeal it begins, would be, in my opinion, excessively formalistic and would neglect the functional understanding of this legal construction.
Keywords: administrative proceedings, right to appeal in the procedurę, time limit (deadline) to appeal the decision, waiver of the right to appeal
Bibliografia:
Adamiak B., Borkowski J., Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2019.
Chmielewski J., Zasada budzenia zaufania w ogólnym postępowaniu administracyjnym, Warszawa 2018.
Jaśkowska M., Wilbrandt-Gotowicz M., Wróbel A., Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2018.
Jaśkowska M., Wilbrandt-Gotowicz M., Wróbel A., Komentarz aktualizowany do Kodeksu postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2019.
Kowalski M., Prawo do sądu administracyjnego. Standard międzynarodowy i konstytucyjny oraz jego realizacja, Warszawa 2019.
Kowalski M., Terminy w postępowaniu administracyjnym i sądowoadministracyjnym, Wrocław 2013.
Kowalski M., Tryb uproszczony w postępowaniu przed wojewódzkimi sądami administracyjnymi – pomiędzy jawnością a szybkością postępowania, „Zeszyty Naczelnego Sądu Administracyjnego” 2018/4.
Safian M. (red.), Bosek L. (red.), Konstytucja RP. Komentarz, t. I, Warszawa 2016.
Zimmermann J., Kilka refleksji o nowelizacji kodeksu postępowania administracyjnego, „Państwo i Prawo” 2017/8.
dr Edgar Krzysztof Drozdowski
adiunkt, Zakład Prawa Finansowego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
ORCID: 0000-0002-4029-0562
Preferencyjne opodatkowanie rodzica samotnie wychowującego dziecko w ramach opieki naprzemiennej. Glosa do wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 16 lutego 2018 r., I SA/Wr 1234/17
Komentowany wyrok odnosi się do preferencyjnego opodatkowania rodzica samotnie wychowującego dziecko w ramach opieki naprzemiennej. W wyroku Wojewódzki Sąd Administracyjny trafnie uznał, że rodzic samotnie wychowujący dziecko ma prawo do preferencyjnego rozliczenia podatku – wskazują na to zarówno wyniki wykładni językowej, jak i celowościowej. Sąd dodał również, że oboje rodzice wychowujący dziecko w ramach opieki naprzemiennej mogą skorzystać z preferencji podatkowej. Utrzymanie takiej linii orzeczniczej, jakkolwiek zgodne z wykładnią językową przepisu, może budzić wątpliwości natury konstytucyjnej ze względu na nadmierne uprzywilejowanie osób samotnych względem małżeństw.
Słowa kluczowe: podatkowe prawo, podatek dochodowy od osób fizycznych, opodatkowanie rodzica samotnie wychowującego dziecko, opieka naprzemienna
dr Edgar Krzysztof Drozdowski
assistant professor, Chair of Financial Law, Faculty of Law and Administration, Adam Mickiewicz University in Poznan
ORCID: 0000-0002-4029-0562
Preferential Taxation of a Lone Parent Bringing up a Child in Alternating Custody. Commentary on Judgment of the Provincial Administrative Court in Wroclaw of 16 February 2018, I SA/Wr 1234/17
The commented judgment refers to the issue of preferential taxation of a lone parent bringing up a child in alternating custody. In the judgment, the Provincial Administrative Court came to the correct conclusion that a lone parent should be allowed to use preferential taxation, which conclusion is confirmed by the results of both literal and purposive interpretation. The Provincial Administrative Court also added that both parents bringing up a child in alternating custody might be able to use this tax preference. Yet, maintaining this adjudicating approach, however consistent with literal interpretation of the provision, may raise some doubts as to the constitutionality of such regulation due to excessively preferential treatment of lone parents over married couples.
Keywords: tax law, personal income tax, taxation of a lone parent, alternating custody
Bibliografia:
Bartosiewicz A., Kubacki R., Ulga prorodzinna – zeznanie roczne za rok 2009, „Przegląd Podatkowy” 2010/3.
Gomułowicz A., Zasada sprawiedliwości podatkowej w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego: aspekt materialny, Warszawa 2003.
Krzywoń A., Podatki i inne daniny publiczne w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2011.
Kulicki J., Opinia na temat zgodności z konstytucyjną zasadą równości i zasadą ochrony małżeństwa i rodziny zasad opodatkowania osób samotnie wychowujących dzieci, określonych w art. 6 ust. 4–5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, „Zeszyty Prawnicze Biura Analiz Sejmowych” 2011/1.
Kulicki J., Systemy opodatkowania dochodów rodziny w Polsce w latach 1918–2011, „Analizy BAS” 2011/4 (48).
Szczepańska I., Rozwiązania o charakterze prorodzinnym w polskiej konstrukcji podatku dochodowego od osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, „Ius Novum” 2013/2.
Święch K., Pozycja rodziny w polskim prawie podatkowym, LEX 2013.
Zieliński M., Wykładnia prawa. Zasady, reguły, wskazówki, Warszawa 2002.
Zubik M., Podmioty konstytucyjnych wolności, praw i obowiązków, „Przegląd Legislacyjny” 2007/2.
Uzasadnienie do projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, Sejm VI kadencji, druk nr 3366.
