Skład sądu właściwy do odrzucenia zażalenia na postanowienie sądu pierwszej instancji w przedmiocie zabezpieczenia. Glosa do uchwały Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 1 lipca 2021 r., III CZP 36/20Andrzej Urbański
adwokat, Warszawa, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-4347-8640
Skład sądu właściwy do odrzucenia zażalenia na postanowienie sądu pierwszej instancji w przedmiocie zabezpieczenia. Glosa do uchwały Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 1 lipca 2021 r., III CZP 36/20
Glosowana uchwała stanowi kontynuację działalności orzeczniczej SN związanej z wątpliwościami interpretacyjnymi powstałymi wraz z wejściem w życie ustawy z 4.07.2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw. Uchwała przesądza, że zażalenie na postanowienie sądu pierwszej instancji w przedmiocie zabezpieczenia odrzuca sąd, który wydał zaskarżone postanowienie, w składzie trzech sędziów. Wraz z przesądzeniem powyższej kwestii skład orzekający poczynił istotne uwagi o charakterze wykraczającym poza zakres zapytania prawnego, które dotyczą zasad postępowania cywilnego. W szczególności, podkreślił znaczenie zasady kolegialności orzekania w sprawach odwoławczych oraz zasady dewolutywności.
Słowa kluczowe: postępowanie zabezpieczające, odrzucenie zażalenia, zasada kolegialności, zasada dewolutywności, zażalenie poziome
Andrzej Urbański
advocate, Warsaw, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-4347-8640
Composition of the Adjudicating Panel Having Jurisdiction to Dismiss an Appeal Against an Interim Order of the First Instance Court. Commentary on Resolution of the Supreme Court - Civil Chamber of 1 July 2021, III CZP 36/20
The commented resolution is a continuation of the Supreme Court’s jurisprudential activity related to interpretive doubts that appeared after the entry into force of the Act of 4 July 2019 amending the Act - Code of Civil Procedure and Certain Other Acts. In the resolution the Court determined that an appeal against an interim order of the court of first instance can be dismissed by the court that issued the challenged order, sitting as a panel of three judges. Apart from determination of the above issue, the panel made significant observations going beyond the scope of the legal question at hand, which observations concern the rules of civil procedure. In particular, the panel stressed the importance of the principle of collegiality in appellate adjudication and the principle of devolutive effect (appeals being examined by a higher authority).
Keywords: proceedings for interim relief, dismissal of appeal, principle of collegiality, principle of devolutive effect, horizontal appeal
Bibliografia / References
Dziurda M., Związanie wnioskiem strony o przeprowadzenie rozprawy apelacyjnej w postępowaniu uproszczonym, „Monitor Prawniczy” 2021/19.
Litowski J., Zakres zmian art. 15zzs1 ustawy z 2.3.2020 r. – uwagi na tle stanu prawnego obowiązującego od 3.7.2021 r., „Monitor Prawniczy” 2022/2.
Manowska M (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom II. Art. 478–1217, Warszawa 2021.
Partyk T., Odrzucenie zażalenia w postępowaniu zabezpieczającym. Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z dnia 1 lipca 2021 r., III CZP 36/20, LEX 2021.
Piaskowska O.M. (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Postępowanie procesowe. Komentarz aktualizowany, LEX 2021.
Rylski P. (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, Legalis 2022.
Wiśniewski T. (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom IV. Artykuły 730–1088, Warszawa 2021.
Zembrzuski T. (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Koszty sądowe w sprawach cywilnych. Dochodzenie roszczeń w postępowaniu grupowym. Przepisy przejściowe. Komentarz do zmian. Tom I i II, Warszawa 2020.
dr Piotr Bielski
Wydział Prawa i Administracji, Wyższa Szkoła Bankowa w Gdańsku, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0001-7966-6013
Termin przedawnienia roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej i roszczeń związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 23 października 2020 r., I CSK 689/18
W glosie analizie i ocenie poddano orzeczenie Sądu Najwyższego odnoszące się do terminu przedawnienia roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Rozstrzygając ostatecznie spór prawny, Sąd Najwyższy wyraził pogląd, zgodnie z którym należy dokonać rozróżnienia pomiędzy zakresem pojęć „prowadzenie działalności gospodarczej” a „prowadzenie przedsiębiorstwa”. Autor glosy rozważa, czy rzeczywiście na gruncie Kodeksu cywilnego uzasadnione jest przeciwstawianie sobie zwrotów „prowadzenie działalności gospodarczej” oraz „prowadzenie przedsiębiorstwa” – zwłaszcza w kontekście terminu przedawnienia roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej (art. 118 in fine k.c.).
Słowa kluczowe: prawo handlowe, przedawnienie roszczeń, prowadzenie działalności gospodarczej, prowadzenie przedsiębiorstwa
dr Piotr Bielski
Faculty of Law and Administration, WSB University in Gdansk, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0001-7966-6013
Limitation Period for Claims Related to Pursuing Business Activity and Claims Related to Running an Enterprise. Commentary on Judgment of the Supreme Court – Civil Chamber of 23 October 2020
The study analyses and assesses the ruling of the Supreme Court relating to the limitation period for claims related to pursuing business activity. Providing its final determination in the legal dispute, the Supreme Court expressed the view that a distinction should be made between the scope of the notions of ‘pursuing business activity’ and the notion of ‘running an enterprise’. The commentator considers whether under the Civil Code it is really justified to treat the phrases ‘pursuing business activity’ and ‘running an enterprise’ as having different meanings – especially in the context of the notion of limitation period for claims related to the pursuit of business activity (Article 118 in fine of the Civil Code).
Keywords: commercial law, limitation of claims, pursuing business activity, running an enterprise
Bibliografia / References
Bielski P., Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z 14.01.2004 r., I CK 54/03, „Prawo Spółek” 2007/5.
Bielski P., Przedsiębiorcy [w:] System prawa handlowego. Tom I. Prawo handlowe – część ogólna, red. S. Włodyka, Warszawa 2009.
Kordasiewicz B., Problematyka dawności [w:] System prawa prywatnego. Tom 2. Prawo cywilne – część ogólna, red. Z. Radwański, A. Olejniczak, Warszawa 2019.
Kubala W., Glosa do uchwały (7) Sądu Najwyższego z 14.05.1998 r., III CZP 12/98, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 1998/12, poz. 215.
Machnikowski P. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Warszawa 2021.
Mataczyński M., Saczywko M. [w:] Kodeks cywilny. Tom I. Komentarz do art. 1–352, red. M. Gutowski, Warszawa 2021.
Naworski J.P., Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z 14.01.2004 r., I CK 54/03, „Prawo Spółek” 2006/5.
Rudnicki S. [w:] S. Dmowski, S. Rudnicki, Komentarz do kodeksu cywilnego. Księga pierwsza. Część ogólna, Warszawa 2003.
Zakrzewski P. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Tom I. Część ogólna (art. 1–125), red. M. Fras, M. Habdas, Warszawa 2018.
dr Dominika Czerniak
adiunkt, Katedra Postępowania Karnego, Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii, Uniwersytet Wrocławski, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-8970-4017
Zakazy dowodowe z art. 174 i 186 § 1 k.p.k. a procedura Niebieskiej Karty. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 6 kwietnia 2022 r., II KK 52/22
Kwestia dopuszczalności przesłuchania funkcjonariuszy Policji na okoliczności, które zostały utrwalone w formie notatki urzędowej, jest przedmiotem rozważań w orzecznictwie i doktrynie, a dotychczas nie wypracowano zgodnego stanowiska. Glosowane orzeczenie dotyczy interesującego problemu dopuszczalności przesłuchania funkcjonariusza Policji na okoliczność interwencji podjętej w ramach Niebieskiej Karty w sytuacji, gdy osoba doświadczająca przemocy skorzystała z prawa do odmowy składania zeznań (art. 182 § 1 Kodeksu postępowania karnego – k.p.k.). Zdaniem Sądu Najwyższego wykorzystaniu zeznań funkcjonariusza Policji sprzeciwia się zakaz dowodowy z art. 186 § 1 k.p.k. Autorka polemizuje ze tym stanowiskiem, analizując trzy zagadnienia: możliwość (dopuszczalność) dowodowego wykorzystania zeznań funkcjonariusza Policji na okoliczności utrwalone w notatce urzędowej, zakres przedmiotowy art. 186 § 1 k.p.k. oraz przyczyny (wartości), jakie wiążą się z przyznaniem osobie najbliższej prawa do odmowy składania zeznań.
Słowa kluczowe: postępowanie karne, uprawnienia świadka, zakazy dowodowe, prawo do odmowy składania zeznań
dr Dominika Czerniak
assistant professor, Department of Criminal Procedure, Faculty of Law, Administration and Economics, University of Wroclaw, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-8970-4017
Exclusionary Rules Under Articles 174 and 186(1) of the Code of Criminal Procedure in the Context of ‘Niebieska Karta’ Procedure. Commentary on Judgment of the Supreme Court – Criminal Law Chamber of 6 April 2022, II KK 52/22
The admissibility of interviewing Police officers about the facts (events) which were not recorded in an official memo has been discussed in literature and case law and views still diverge. The commented judgement concerns an interesting problem of the admissibility of interviewing a Police officer about his/her intervention under the ‘Niebieska Karta’ procedure, when a victim of domestic violence exercised her/his right to refuse to testify (Article 182(1) of the Code of Criminal Procedure, CCP). The Supreme Court stated that in such circumstances, the use of Police officer’s testimonies is inadmissible because of exclusionary rule resulting from Article 186(1) CCP. The author disagrees with this position, analysing three issues: the possibility (admissibility) of using the testimony of a Police officer about facts recorded in an official memo, the substantive scope of Article 186(1) CCP, and the reasons (values) for granting closest relatives and cohabitees the right to refuse to testify.
Keywords: criminal procedure, rights of a witness, exclusionary rules, right to refuse to testify
Bibligrafia / References
Błoński M., Znaczenie zeznań funkcjonariusza policji opartych na czynności tzw. rozpytania, „Prokuratura i Prawo” 2017/9.
Czerniak D., Europeizacja postępowania dowodowego w polskim procesie karnym. Wpływ standardów europejskich na krajowe postępowanie dowodowe, Warszawa 2021.
Gaberle A., Dowody w sądowym procesie karnym. Teoria i praktyka, Warszawa 2010
Gruszecka D. [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. J. Skorupka, Warszawa 2021.
Grzegorczyk T., Tylman J., Polskie postępowanie karne, Warszawa 2014.
Jachimowicz M., Prawo do odmowy składania zeznań przez osobę najbliższą, „Prokurator” 2007/1 (29).
Kalinowska A., „Procedura ‘Niebieskie Karty’ i jej skuteczność w przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie na przykładzie badań funkcjonariuszy Komendy Miejskiej Policji w Białymstoku”, Białystok 2019.
Kosonoga J., Pozycja procesowa świadka a standard rzetelnego procesu [w:] Rzetelny proces karny. Księga jubileuszowa Profesor Zofii Świdy, red. J. Skorupka, Warszawa 2009.
Krakowiak D., Wprowadzanie do procesu oświadczeń uczestników utrwalonych w formie notatki urzędowej. Glosa do postanowienia SN z dnia 23 marca 2016 r., IV KK 62/16, LEX 2016.
Kucharczyk M., Zakaz substytuowania dowodu z wyjaśnień oskarżonego treścią pism, zapisków i notatek urzędowych, „Prokuratura i Prawo” 2005/5.
Kwiatkowski Z., Dopuszczalność wykorzystania notatek urzędowych w polskim procesie karnym, „Przegląd Sądowy” 1994/7–8.
Pawelec K.J., Rozpytanie i wywiad podczas czynności niepowtarzalnych i ich dowodowe znaczenie w procesie karnym, „Przegląd Sądowy” 2019/6.
Rogoziński P., Dopuszczalność i zakres badania przez organ procesowy istnienia przesłanek warunkujących uchylenie się świadka od zeznawania, „Ius Novum” 2014/1.
Stefański R.A., Prawo odmowy zeznań w nowym kodeksie postępowania karnego, „Prokuratura i Prawo” 1998/7–8.
Stefański R.A., Zabłocki S. [w:] Kodeks postępowania karnego. Tom II. Komentarz do art. 167–296, red. R.A. Stefański, S. Zabłocki, Warszawa 2019.
Strzelecki D., Dopuszczalność przeprowadzenia i wykorzystania w postępowaniu karnym dowodu na okoliczność informacji uzyskanych od osoby rozpytanej albo wypytanej, „Prokuratura i Prawo” 2018/7–8.
dr hab. Hanna Kuczyńska, prof. INP PAN
Zakład Prawa Karnego, Instytut Nauk Prawnych, Polska Akademia Nauk. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-1446-2244
Dopuszczalność dowodów uzyskanych w trakcie kontroli operacyjnej dotyczących innego czynu niż będący podstawą jej zastosowania. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 9 grudnia 2021 r., II KK 170/21
Glosa omawia zagadnienie dopuszczalności dowodów związane z analizą tego, co jest dowodem pośrednio nielegalnym i czy istnieje zakaz dopuszczenia takich dowodów w procesie karnym. Udziela odpowiedzi na pytanie, czy dopuszczalne jest wykorzystanie w procesie informacji uzyskanych w trakcie kontroli operacyjnej dotyczących danych świadków zeznających na okoliczność innych przestępstw niż te, które mogła obejmować kontrola operacyjna, i które nie znajdują w zakresie przedmiotowym tzw. listy podsłuchowej. W glosie wykazano, że do dopuszczalności takiego dowodu nie znajdzie zastosowania zakaz dowodowy ani reguły wynikające z potrzeby przestrzegania legalności czynności procesowych, skoro czynności procesowe w postaci kontroli operacyjnej zostały przeprowadzone prawidłowo. Nie są to więc ani dowody nielegalne, ani dowody „pośrednio nielegalne”. Ocena ich dopuszczalności może być dokonywana jedynie w oparciu o reguły dopuszczalności dowodów wynikające z zasad konstytucyjnych, konwencyjnych, społecznie akceptowalnych rezultatów oraz zasady praworządności – i generalnie standardu rzetelnego procesu.
Słowa kluczowe: legalność czynności operacyjno-rozpoznawczych, tzw. przestępstwa katalogowe, zakazy dowodowe, postępowanie dowodowe, dopuszczalność dowodów
dr hab. Hanna Kuczyńska, professor INP PAN
Department of Criminal Law, Institute of Law Studies, Polish Academy of Sciences, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-1446-2244
Admissibility of Evidence Obtained in the Course of Operating Surveillance Relating to an Act Other Than That for Which Surveillance Was Applied. Commentary on Judgment of the Supreme Court – Criminal Chamber of 9 December 2021, II KK 170/21
The commentary discusses the issue of admissibility of evidence related to the analysis of what constitutes indirectly illegal evidence and whether admission of such evidence in a criminal trial is excluded. It also answers the question whether it is permissible to use in the trial information obtained in the course of operating surveillance concerning the data of witnesses who testified about offences other than those which may have been covered by the operating surveillance and which are not within the substantive scope of the so-called wiretap list. The commentary demonstrates that neither the exclusionary rule nor the rules deriving from the need to respect the legality of procedural acts will apply to the admissibility of such evidence if the procedural acts in the form of operating surveillance were carried out properly. Therefore, it is neither illegal evidence nor ‘indirectly illegal’ evidence. The admissibility of such evidence can only be assessed on the basis of rules of admissibility of evidence derived from principles enshrined in the constitution, in conventions, socially acceptable results, and the rule of law - as well as the fair trial standard in general.
Keywords: legality of operational and investigative activities, so-called catalogue offences, exclusionary rules, evidentiary proceedings, admissibility of evidence
Bibliografia / References
Boratyńska K., Procesowe konsekwencje wyjścia organów postępowania poza granice legalności czynności w nim podejmowanych [w:] Granice procesu karnego. Legalność działań uczestników postępowania, red. D. Gruszecka, J. Skorupka, Warszawa 2015.
Golińska L., Nielegalność uzyskania dowodów w polskim procesie karnym. Zagadnienia definicyjne, „Problemy Prawa Karnego” 2021/2.
Hofmański P., W sprawie nowelizacji przepisów o dowodach w kodeksie postępowania karnego, „Nowe Prawo” 1989/2–3.
Janusz-Pohl B., Formalizacja i konwencjonalizacja jako instrumenty analizy czynności karnoprocesowych w prawie polskim, Poznań 2017.
Janusz-Pohl B., Konkretyzacja uprawnienia prokuratora w zakresie wykorzystania dowodów uzyskanych w ramach tzw. wtórnej kontroli operacyjnej [w:] Artes serviunt vitae sapientia imperat. Proces karny sensu largo. Rzeczywistość i wyzwania. Księga jubileuszowa Profesora Tomasza Grzegorczyka z okazji 70. urodzin, red. J. Kasiński, A. Małolepszy, P. Misztal, R. Olszewski, K. Rydz-Sybilak, D. Świecki, Warszawa-Łódź 2019.
Janusz-Pohl B., Zakazy dowodowe w ujęciu dyrektywalnym – zarys problematyki [w:] Nowe spojrzenie na model zakazów dowodowych w procesie karnym, red. J. Skorupka, A. Drozd, Warszawa 2015.
Jasiński W., Nielegalnie uzyskane dowody w procesie karnym. W poszukiwaniu optymalnego rozwiązania, Warszawa 2019.
Kuczyńska H., Stosowanie mechanizmów prawa procesowego do eliminacji dowodów niepożądanych w procesie karnym, „Palestra” 2022/6.
Kuczyńska H., Wpływ naruszenia prawa na dopuszczalność dowodu uzyskanego w toku kontroli operacyjnej. Glosa do postanowienia SN z dnia 22 maja 2019 r., I KZP 2/19, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2020/3.
Kwiatkowski Z., Dopuszczalność wykorzystania dowodów "pośrednio nielegalnych" w procesie karnym, „Problemy Prawa Karnego” 1995/21.
Lipiński K., Klauzula uadekwatniająca przesłanki niedopuszczalności dowodu w postępowaniu karnym (art. 168a k.p.k.), „Prokuratura i Prawo” 2016/11.
Skorupka J., Czynności legalne warunkowo w postępowaniu karnym, „Prokuratura i Prawo” 2015/1–2.
Skorupka J., Dowody nielegalne w procesie karnym. Glosa do uchwały Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 28 czerwca 2018 r., I KZP 4/18, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2019/1.
Skorupka J., Eliminowanie z procesu karnego dowodów uzyskanych w sposób sprzeczny z prawem [w:] System prawa karnego procesowego. Tom 8, Dowody. Cz. 2, red. J. Skorupka, Warszawa 2019.
Skorupka J., Prokonstytucyjna wykładnia przepisów prawa dowodowego w procesie karnym [w:] Verba volant, scripta manent. Proces karny, prawo karne skarbowe i prawo wykroczeń po zmianach z lat 2015–2016. Księga pamiątkowa poświęcona Profesor Monice Zbrojewskiej, red. T. Grzegorczyk, R. Olszewski, Warszawa 2016.
Smarzewski M., Granice dopuszczalności dowodów uzyskanych w sposób nielegalny w polskim procesie karnym, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Rzeszowskiego. Seria Prawnicza” 2019/105 (24).
Stefański R., Dowód nielegalny w postępowaniu karnym [w:] Proces karny w dobie przemian. Przebieg postępowania, red. S. Steinborn, K. Woźniewski, Gdańsk 2018.
Świecki D., Zontek W., Model zakazów dowodowych z perspektywy orzecznictwa SN oraz sądów powszechnych [w:] Nowe spojrzenie na model zakazów dowodowych w procesie karnym, red. J. Skorupka, Warszawa 2016.
Wąsek-Wiaderek M., Model zakazów dowodowych z perspektywy Konwencji i orzecznictwa ETPCz [w:] Nowe spojrzenie na model zakazów dowodowych w procesie karnym, red. J. Skorupka, Warszawa 2016.
Wiliński P., Konstytucyjny standard legalności dowodu w procesie karnym [w:] Proces karny w dobie przemian. Zagadnienia ogólne, red. S. Steinborn, K. Woźniewski, Gdańsk 2018.
Wiliński P., Pojęcie rzetelnego procesu karnego [w:] Rzetelny proces karny w orzecznictwie sądów polskich i międzynarodowych, red. P. Wiliński, Warszawa 2011.
Żbikowska M., Dowód pośrednio nielegalny w polskim procesie karnym, „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 2012/1–2.
dr hab. Helena Szewczyk
adiunkt, Instytut Nauk Prawnych, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Śląski w Katowicach; radca prawny, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-1425-981X
Odpowiedzialność pracodawcy z tytułu naruszenia dóbr osobistych pracownika, którego wrażliwe dane osobowe zostały przekazane z naruszeniem przepisów o ochronie danych osobowych. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 4 lutego 2021 r., II PSKP 7/21
Glosa dotyczy odpowiedzialności pracodawcy z tytułu naruszenia dóbr osobistych pracownika, którego wrażliwe dane osobowe zostały przekazane z naruszeniem przepisów o ochronie danych osobowych. Pozwany bank zawarł z psychologiem prowadzącym działalność gospodarczą umowę dotyczącą świadczenia usług doradczych oraz upoważnił go do przetwarzania danych osobowych powódki, która poskarżyła się w ramach procedury whistleblowingu na mobbing ze strony osoby przełożonej. Tymczasem powódka nie wyraziła zgody na przekazanie danych wrażliwych dotyczących jej stanu zdrowia osobom trzecim. W związku z powyższym mogło dojść do naruszenia przepisów prawa oraz dóbr osobistych powódki.
Słowa kluczowe: postępowanie antymobbingowe, dane osobowe, dane wrażliwe, dobra osobiste
dr hab. Helena Szewczyk
assistant professor, Institute of Law, Faculty of Law and Administration, University of Silesia in Katowice; attorney at law, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-1425-981X
Employer's Liability for Infringement of Personality Rights of an Employee Whose Sensitive Personal Data Were Transferred in Breach of Data Protection Legislation. Commentary on Judgment of the Supreme Court - Labour Law and Social Insurance Chamber of 4 February 2021, II PSKP 7/21
The commentary deals with the liability of an employer for infringement of personality rights of an employee whose sensitive personal data were transferred in breach of the data protection legislation. The respondent bank entered into a contract with a self-employed psychologist for the provision of counselling services and authorized him to process the personal data of the claimant, who had initiated the whistleblowing procedure alleging she had been bullied by the manager. The claimant did not consent to the transfer of sensitive data about her health to third parties. Consequently, there may have been a violation of the law and of the claimant's personality rights.
Keywords: anti-bullying proceedings, personal data, sensitive data, personality rights
Bibliografia / References
Barta J., Fajgielski P., Markiewicz R., Ochrona danych osobowych. Komentarz, Warszawa 2015.
Barta P., Litwiński P., Ustawa o ochronie danych osobowych. Komentarz, Warszawa 2015.
Drobek P. [w:] Rodo. Ogólne rozporządzenie o ochronie danych. Komentarz, red. E. Bielak-Jomaa, D. Lubasz, Warszawa 2018.
Drozd A., Ustawa o ochronie danych osobowych. Komentarz. Wzory pism i przepisy, Warszawa 2007.
Florek L. [w:] Kodeks pracy. Komentarz, red. L. Florek, Warszawa 2017.
Jarguz J., Przetwarzanie danych osobowych w trakcie zatrudnienia [w:] Ochrona danych osobowych pracowników w świetle rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679, red. D. Dörre-Kolasa, Warszawa 2017.
Kluska M., Wanio G., Ochrona danych osobowych w działach kadr, Wrocław 2013.
Korus P., Przetwarzanie danych dotyczących zdrowia– wybrane zagadnienia [w:] RODO. Ochrona danych osobowych w zatrudnieniu ze wzorami, red. M. Mędrala, Warszawa 2018.
Kosmala K. [w:] Dobra osobiste, red. I. Lewandowska-Malec, Warszawa 2014.
Litwiński P., Publicznoprawna ochrona danych osobowych jako środek ochrony prywatności [w:] Dobra osobiste w XXI wieku. Nowe wartości, zasady, technologie, red. J. Balcarczyk, Warszawa 2012.
M. Włodarczyk, Jeszcze w sprawie dostępu związku zawodowego do informacji o wynagrodzeniach pracowników (w kontekście ustawy o ochronie danych osobowych) [w:] Prawo pracy. Zabezpieczenie społeczne (z aktualnych zagadnień), red. B. M. Ćwiertniak, Opole 2001.
Pązik A., Wyłączenie bezprawności naruszenia dobra osobistego na podstawie interesu społecznego, Warszawa 2014.
Piątkowski J., Zagadnienia prawa stosunku pracy, Toruń 2000.
Pisarczyk Ł., Autonomiczne źródła prawa pracy. Warszawa 2022.
Szewczyk H., Ochrona dóbr osobistych w zatrudnieniu, Warszawa 2007.
Szewczyk H., Whistleblowing. Zgłaszanie nieprawidłowości w stosunkach zatrudnienia, Warszawa 2020.
Urban-Theocharakis M., System anonimowego zgłaszania naruszeń prawa i obowiązujących w banku procedur i standardów, maszynopis 2019.
Włodarczyk M., Prawo związków zawodowych do informacji o pracownikach [w:] Obrona danych osobowych podmiotów objętych prawem pracy i prawem ubezpieczeń społecznych. Stan obecny i perspektywy zmian, red. T. Wyka, A. Nerka, Warszawa 2012.
Wyka T., Granice pozyskiwania danych osobowych dotyczących zdrowia pracownika [w:] Granice ochrony danych osobowych w stosunkach pracy, red. T. Wyka, A. Nerka, Warszawa 2009.
Wyka T., Ochrona zdrowia i życia pracownika jako element treści stosunku pracy, Warszawa 2003.
Zimna M., Odpowiedzialność karna za naruszenie ochrony danych osobowych, „Prokuratura i Prawo” 2020/1.
dr Wojciech Ostaszewski
adiunkt, Katedra Prawa Pracy i Polityki Społecznej, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Warszawski, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-7181-308X
Prokonstytucyjna wykładnia art. 17 ust. 1 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 19 lutego 2021 r., I USKP 12/21
Glosowany wyrok dotyczy wykładni art. 17 ust. 1 ustawy z 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa w zakresie przesłanki „wykonywania pracy zarobkowej” w trakcie orzeczonej niezdolności do pracy. Wystąpienie tej przesłanki skutkuje utratą prawa do zasiłku chorobowego za cały okres zwolnienia. W omawianym orzeczeniu Sąd Najwyższy podkreślił, że prokonstytucyjna wykładnia wskazanego przepisu może jednak prowadzić do odmowy jego zastosowania w szczególnych stanach faktycznych.
Słowa kluczowe: zasiłek chorobowy, pozbawienie prawa do zasiłku, wykonywanie pracy zarobkowej, prawo do zabezpieczenia społecznego
dr Wojciech Ostaszewski
assistant professor at the Department of Labour Law and Social Policy, Faculty of Law and Administration, University of Warsaw, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-7181-308X
Pro-Constitutional Interpretation of Article 17(1) of the Act on Cash Benefits from Social Security in Case of Sickness and Maternity. Commentary on Judgment of the Supreme Court of 19 February 2021, I USKP 12/21
The commented judgment concerns the interpretation of Article 17(1) of the Act of 25 June 1999 on Cash Benefits from Social Security in Case of Sickness and Maternity, in terms of the condition of ‘performing paid work’ during certified inability to work, which results in loss of the right to sickness benefit for the entire period of sick leave. In the discussed judgment, the Supreme Court emphasized that the pro-constitutional interpretation of the provision in point may lead to refusal to apply it in specific facts.
Keywords: sickness benefit, withdrawal of the right to an allowance/benefit, performing paid work, right to social security
Bibliografia / References
Garlicki L. [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. III, red. L. Garlicki, Warszawa 2003.
Gersdorf M. [w:] Społeczne ubezpieczenie chorobowe i wypadkowe. Komentarz, red. M. Gersdorf, B. Gudowska, Warszawa 2012.
Kuźniar J., Prawo do zasiłku chorobowego i jego utrata, „Przegląd Ubezpieczeń Społecznych i Gospodarczych” 2000/6, s. 3.
Prusinowski P., Utrata prawa do zasiłku chorobowego. Glosa do wyroku SN z dnia 6 lutego 2014 r., II UK 274/13, „Gdańskie Studia Prawnicze – Przegląd Orzecznictwa” 2015/1.
Rzetecka-Gil A., Glosa do wyroku SN z dnia 15 czerwca 2007 r., II UK 223/06, LEX 2008.
Rzetecka-Gil A., Ustawa o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Komentarz, Warszawa 2009.
Salwa Z., Nowe przepisy o zasiłkach chorobowych, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 1999/9.
Ślebzak K. [w:] Konstytucja RP, Tom I, Komentarz art. 1–86, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016.
Wiącek M. [w:] Konstytucja RP. Tom II. Komentarz Art. 87–243, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016.
prof. dr hab. Wojciech Chróścielewski
Katedra Postępowania Administracyjnego i Sądowej Kontroli Administracji, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Łódzki, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0003-1641-4921
Rozpoznanie skargi kasacyjnej mimo pominięcia niektórych przepisów, które powinny zostać w niej przytoczone. Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 25 stycznia 2022 r., II OSK 1124/19
W początkowym okresie funkcjonowania dwuinstancyjnego sądownictwa administracyjnego wątpliwości wywoływał sposób interpretacji podstaw kasacyjnych określonych w art. 174 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Sprowadzały się one do tego, czy podniesione w niej zarzuty mają dotyczyć wyłącznie przepisów stosowanych przez sąd pierwszej instancji, czy też mogą odnosić się także do przepisów, które naruszyły organy administracji. Wątpliwości te rozwiała uchwała pełnego składu Naczelnego Sądu Administracyjnego z 26.10.2009 r., I OPS 10/09, w której nałożono na Sąd rozpoznający skargę kasacyjną obowiązek odniesienia się do wszystkich zarzutów w niej podniesionych. W glosowanym wyroku Sąd przyjął jeszcze bardziej liberalne stanowisko i uznał, że w przypadku, gdy w skardze kasacyjnej nie powołano wszystkich przepisów, które powinny być przytoczone, Sąd winien odnieść się do zarzutów kasacyjnych z uwzględnieniem także tych przepisów, które powinny być w skardze powołane. Autor glosy aprobuje stanowisko przyjęte w tym wyroku, chociaż podkreśla niedostatki znajomości przepisów prawa i postępowania administracyjnego i sądowoadministracyjnego u podmiotów uprawnionych do sporządzania skargi kasacyjnej. Zwraca też uwagę na występujące niekiedy problemy z kwalifikowaniem niektórych przepisów jako należących do kategorii prawa procesowego bądź materialnego. Ponadto uważa, wbrew stanowisku Sądu prezentowanemu w uzasadnieniu tego wyroku, że jeżeli NSA wydaje wyrok reformacyjny (art. 188 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi), to wtedy nie jest już związany granicami i podstawami skargi kasacyjnej, gdyż działa w miejsce sądu pierwszej instancji.
Słowa kluczowe: postępowanie sądowoadministracyjne, skarga kasacyjna, podstawy skargi kasacyjnej, zakres rozpoznania skargi kasacyjnej
prof. dr hab. Wojciech Chróścielewski
Department of Administrative Procedure and Judicial Review of Administration, Faculty of Law and Administration, University of Lodz, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0003-1641-4921
Examination of a Cassation Appeal Despite Failure to Invoke Certain Provisions That Should Have Been Cited in It. Commentary on Judgment of the Supreme Administrative Court of 25 January 2022, II OSK 1124/19
In the initial period of functioning of two-instance administrative judiciary, doubts were caused by the way the grounds for cassation appeal referred to in Article 174 of the Law on Proceedings Before Administrative Courts were interpreted. The doubts boiled down to whether the objections raised in cassation appeals should concern only the provisions applied by the court of first instance, or whether they could also concern the provisions breached by administrative authorities. These doubts were dispelled by the resolution of the Supreme Administrative Court, sitting as full Court, of 26 October 2009, I OPS 10/09, which resolution obliges the court hearing the cassation appeal to refer to all the objections raised therein. In the commented judgment, the Court adopted an even more liberal position and held that if the cassation appeal did not mention all the provisions that should have been cited, the Court should refer to the cassation objections taking into account also those provisions that should have been cited in said appeal. The commentator approves the position adopted in this judgment, although he emphasizes the deficiencies in the knowledge of provisions of law and administrative and court-administrative procedure demonstrated by entities authorized to prepare cassation appeals. He also draws attention to the problems that sometimes arise when one attempts to qualify certain provisions as belonging to the category of procedural or substantive law. Moreover, contrary to the position of the Court presented in the statement of reasons for the resolution, the commentator believes that if the Supreme Administrative Court issues a reformatory judgment (Article 188 of the Law on Proceedings before Administrative Courts), then it is no longer bound by the limits of and grounds for the cassation appeal, as it acts in the place of the court of first instance.
Keywords: administrative court proceedings, cassation appeal, grounds for cassation appeal, scope of examination of cassation appeal
Bibliografia / References
Adamiak B., Borkowski J., Kodeks postępowania administracyjnego, Komentarz, Warszawa 2019.
Dauter B., Gruszczyński B., Kabat A., Niezgódka-Medek M., Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Kraków 2005.
Dauter B., Kabat A., Niezgódka-Medek M., Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Komentarz, Warszawa 2016.
Hauser R., Polskie sądownictwo administracyjne (1980–2005) [w:] XXV-lecie Naczelnego Sądu Administracyjnego na tle dziejów sądownictwa administracyjnego w Polsce, Warszawa 2005.
Kmieciak Z., Dwuinstancyjne postępowanie sądowoadministracyjne a europejskie standardy sądowej kontroli aktów administracyjnych, „Samorząd Terytorialny” 2005/5.
Knysiak-Molczyk H., Skarga kasacyjna w postępowaniu sądowoadministracyjnym, Warszawa 2009.
Kodeks postępowania administracyjnego, Komentarz, red. Z. Kmieciak, W. Chróścielewski, Warszawa 2019.
Piątek W., Naruszenie prawa procesowego jako podstawa skargi kasacyjnej do NSA, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2009/2.
Radzikowski K., Czy niedostrzeżone przez sąd naruszenie przepisów o postępowaniu przed organem administracji może być objęte podstawą kasacyjną, o której mowa w art. 174 pkt 2 P.p.s.a.?, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2008/2.
Rząsa G., Glosa do wyroku TK z dnia 20 września 2006 r. sygn. akt SK 63/05, „Przegląd Sejmowy” 2008/4.
Tarno J.P., Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Komentarz, Warszawa 2012.
Wiącek M., Skarga kasacyjna do Naczelnego Sądu Administracyjnego, „Państwo i Prawo” 2011/3.
Woś T. (red.), Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Komentarz, Warszawa 2009.
dr Krzysztof Cień
adiunkt, Katedra Prawa Finansowego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, wykładowca Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury w Krakowie oraz Podyplomowego Studium Prawa Podatkowego, prowadzonego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0003-2576-0471
Wydatek poniesiony na spłatę cudzego długu podatkowego a koszty uzyskania przychodów w podatku dochodowym od osób prawnych. Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 21 grudnia 2021 r., II FSK 1198/21
W glosowanym wyroku Naczelny Sąd Administracyjny dokonał oceny zastosowania norm prawa formalnego oraz norm prawa materialnego przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie podczas badania legalności wydania przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego. Istota problemu, jaki pojawił się na tle zagadnienia będącego przedmiotem interpretacji, sprowadzała się do dopuszczalności zaliczania przez przedstawiciela celnego do kosztów uzyskania przychodów w podatku dochodowym od osób prawnych kwoty podatku od towarów i usług należnej z tytułu importu towarów. Konkretnie chodzi o podatek należny od importu towarów, który został uiszczony przez przedstawiciela celnego, zobowiązanego solidarnie do zapłaty podatku od towarów i usług w przypadku niedopełnienia przez podatnika obowiązków dokumentacyjnych. Analiza glosowanego wyroku wymagała nazwania oraz ustalenia treści stosunków prawnych, które powstały w stanie faktycznym, zaprezentowanym we wniosku o wydanie interpretacji podatkowej. Umożliwiło to następnie zbadanie dopuszczalności zaliczenia przez przedstawiciela celnego do kosztów uzyskania przychodów w podatku dochodowym od osób prawnych wydatku poniesionego na zapłatę kwoty podatku od towarów i usług za importera w ramach solidarnej odpowiedzialności podatkowej.
Słowa kluczowe: podatkowe prawo, przedstawiciel celny, koszty uzyskania przychodów, dług podatkowy, odpowiedzialność podatkowa, import towarów
dr Krzysztof Cień
assistant professor, Department of Financial Law, Faculty of Law and Administration, Maria Curie-Sklodowska University in Lublin, Poland, lecturer at the National School of Judiciary and Public Prosecution in Krakow and at the Postgraduate Studies in Tax Law offered at the Faculty of Law and Administration, Maria Curie-Sklodowska University in Lublin, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0003-2576-0471
Expense Incurred to Pay off Someone Else's Tax Debt in the Context of Tax Deductible Costs in Corporate Income Tax. Commentary on Judgment of the Supreme Administrative Court of 21 December 2021, II FSK 1198/21
In the commented judgment, the Supreme Administrative Court assessed the application of formal law norms and substantive law norms by the Provincial Administrative Court in Warsaw when said court examined the legality of the Director of the National Revenue Information System issuing a tax ruling (individual interpretation). The essence of the problem which arose in the context of the issue being the subject of the interpretation came down to the admissibility of a customs representative including the amount of value added tax due on import of goods in tax deductible costs in the corporate income tax. Specifically, it concerned tax due on the import of goods, which had been paid by a customs representative who was jointly and severally liable to pay value added tax in the event of a taxpayer's failure to comply with the documentation obligations. An analysis of the commented judgment required naming and determining the content of legal relationships that arose in the facts of the case, as presented in the application for a tax ruling. This enabled examination of the admissibility of the customs representative including in tax deductible costs in corporate income tax the cost incurred to pay the amount of value added tax instead of the importer under joint and several liability to pay tax.
Keywords: tax law, customs representative, tax deductible costs, tax debt, tax liability, import of goods
Bibliografia / Refrences
Adamus E. et. al. [w:] Podatek dochodowy od osób prawnych. Komentarz, red. K. Gil, A. Obońska, A. Wacławczyk, A. Walter, Legalis 2019.
Bartosiewicz A., VAT. Komentarz, Warszawa 2017.
Cień K. [w:] Prawo finansowe. Wybrane zagadnienia, red. A. Hanusz, Warszawa 2019.
Dmoch W., Podatek dochodowy od osób prawnych. Komentarz, Legalis 2022.
Hanusz A., Miejsce prawa finansowego w systemie prawa polskiego, „Państwo i Prawo” 2020/7.
Hanusz A., Zasada autonomii woli stron stosunków cywilnoprawnych w świetle prawa podatkowego, „Państwo i Prawo” 1998/12.
Ignatowicz J., Stefaniuk K., Prawo rzeczowe, Warszawa 2012.
Jarosz A. et. al. [w:] PIT. Komentarz praktyczny, red. K. Serwińska, J. Narkiewicz-Tarłowska, Legalis 2014.
Klein A., Istota solidarności biernej a stosunki prawne odpowiedzialności [w:] Studia z prawa zobowiązań, red. Z. Radwański, Warszawa–Poznań 1979.
Lewaszkiewicz-Petrykowska B., Wyrządzenie szkody przez kilka osób, Warszawa 1978.
Mastalski R., Prawo podatkowe, Warszawa 2012.
Michalik T., VAT. Komentarz, Legalis 2019.
Pyziak-Szafnicka M., Wielość dłużników i wierzycieli [w:] System Prawa Prywatnego, red. Z. Radwański, B. Kordasiewicz, t. 5, Prawo zobowiązań – część ogólna, red. K. Osajda, Legalis 2020.
Radwański Z., Olejniczak A., Prawo cywilne – część ogólna, Warszawa 2011.
Radwański Z., Olejniczak A., Zobowiązania – część ogólna, Warszawa 2012.
prof. dr hab. Wojciech Piątek
Zakład Postępowania Administracyjnego i Sądowoadministracyjnego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-3494-1912
Granice kontroli sądowoadministracyjnej w kontekście przedawnienia zobowiązania podatkowego. Glosa do uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 24 maja 2021 r., I FPS 1/21
W glosowanym orzeczeniu Naczelny Sąd Administracyjny sprzeciwił się instrumentalnemu traktowaniu instytucji przedawnienia zobowiązania podatkowego, wskazując na cel, któremu ta instytucja powinna służyć. Z tego względu rozstrzygnięcie to zasługuje na aprobatę. Rola sądów administracyjnych nie sprowadza się bowiem tylko do formalnej weryfikacji legalności aktu administracyjnego, lecz powinna uwzględniać cele i wartości, którym prawo administracyjne służy. Kontrola sprawowana przez podmiot zewnętrzny w stosunku do administracji, wyposażony w przymiot niezawisłości oraz znajomość prawa i reguł jego wykładni powinna gwarantować wysoki poziom uwzględniania wielorakich czynników składających się na finalny rezultat procesu stosowania prawa.
Słowa kluczowe: postępowanie sądowoadministracyjne, przedawnienie w prawie podatkowym i administracyjnym, zawieszenie biegu terminu przedawnienia, granice sądowej kontroli decyzji
prof. dr hab. Wojciech Piątek
Chair of Administrative and Administrative Judicial Procedure, Faculty of Law and Administration, Adam Mickiewicz University in Poznan, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-3494-1912
Limits of Administrative Courts’ Review in the Context of a Tax Liability Being Time-Barred. Commentary on Resolution of the Supreme Administrative Court of 24 May 2021, I FPS 1/21
In the commented decision, the Supreme Administrative Court opposed the instrumental treatment of the institution of limitation of a tax liability, pointing out the purpose this institution should serve. For this reason, the resolution merits approval. Indeed, the role of administrative courts is not limited to just formal verification of the legality of an administrative act, but it should take into account the objectives and values served by administrative law. The review exercised by an entity external to the administration, equipped with the attribute of independence and knowledge of the law and the rules of its interpretation, should guarantee a high level of consideration of the multiple factors that contribute to the final outcome of the process of applying the law.
Keywords: administrative court proceedings, limitation in tax law and administrative law, suspension of a limitation period, limits of judicial review of decisions
Bibliografia / References
Borkowski J., Kontrola zgodności z prawem decyzji administracyjnych sprawowana przez Naczelny Sąd Administracyjny, „Nowe Prawo” 1985/9.
Chlebny J., Europejskie standardy procedury administracyjnej i sądowoadministracyjnej [w:] Postępowanie administracyjne w Europie, red. Z. Kmieciak, Kraków 2005.
Chlebny J., Źródła administracyjnego prawa procesowego [w:] System Prawa Administracyjnego Procesowego. Tom I. Zagadnienia ogólne, red. G. Łaszczyca, Warszawa 2017.
Gregorczyk D., Legalność jako kryterium sądowej kontroli decyzji administracyjnych, Warszawa 2018.
Piątek W., Przedawnienie w prawie administracyjnym, Poznań 2018.
Sobieralski K., Rozpoznanie sprawy sądowoadministracyjnej, Wrocław 2019.
Sydow G., Deutsches Verwaltungsrecht und ausländisches Verwaltungsrecht [w:] Handbuch des Verwaltungsrechts. Band I. Grundstrukturen des deutschen Verwaltungsrechts, red. W. Kahl, M. Ludwigs, Heidelberg 2021.
Tuleja P. [w:] Konstytucja RP. Tom I. Komentarz do art. 1–86, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016.
Wincenciak M., Przedawnienie w polskim prawie administracyjnym, Warszawa 2019.
Wróblewski J., Zwroty stosunkowe – wypowiedzi o zgodności z normą, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego. Nauki Humanistyczno-Społeczne” 1969/62.
adwokat, Warszawa, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-4347-8640
Skład sądu właściwy do odrzucenia zażalenia na postanowienie sądu pierwszej instancji w przedmiocie zabezpieczenia. Glosa do uchwały Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 1 lipca 2021 r., III CZP 36/20
Glosowana uchwała stanowi kontynuację działalności orzeczniczej SN związanej z wątpliwościami interpretacyjnymi powstałymi wraz z wejściem w życie ustawy z 4.07.2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw. Uchwała przesądza, że zażalenie na postanowienie sądu pierwszej instancji w przedmiocie zabezpieczenia odrzuca sąd, który wydał zaskarżone postanowienie, w składzie trzech sędziów. Wraz z przesądzeniem powyższej kwestii skład orzekający poczynił istotne uwagi o charakterze wykraczającym poza zakres zapytania prawnego, które dotyczą zasad postępowania cywilnego. W szczególności, podkreślił znaczenie zasady kolegialności orzekania w sprawach odwoławczych oraz zasady dewolutywności.
Słowa kluczowe: postępowanie zabezpieczające, odrzucenie zażalenia, zasada kolegialności, zasada dewolutywności, zażalenie poziome
Andrzej Urbański
advocate, Warsaw, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-4347-8640
Composition of the Adjudicating Panel Having Jurisdiction to Dismiss an Appeal Against an Interim Order of the First Instance Court. Commentary on Resolution of the Supreme Court - Civil Chamber of 1 July 2021, III CZP 36/20
The commented resolution is a continuation of the Supreme Court’s jurisprudential activity related to interpretive doubts that appeared after the entry into force of the Act of 4 July 2019 amending the Act - Code of Civil Procedure and Certain Other Acts. In the resolution the Court determined that an appeal against an interim order of the court of first instance can be dismissed by the court that issued the challenged order, sitting as a panel of three judges. Apart from determination of the above issue, the panel made significant observations going beyond the scope of the legal question at hand, which observations concern the rules of civil procedure. In particular, the panel stressed the importance of the principle of collegiality in appellate adjudication and the principle of devolutive effect (appeals being examined by a higher authority).
Keywords: proceedings for interim relief, dismissal of appeal, principle of collegiality, principle of devolutive effect, horizontal appeal
Bibliografia / References
Dziurda M., Związanie wnioskiem strony o przeprowadzenie rozprawy apelacyjnej w postępowaniu uproszczonym, „Monitor Prawniczy” 2021/19.
Litowski J., Zakres zmian art. 15zzs1 ustawy z 2.3.2020 r. – uwagi na tle stanu prawnego obowiązującego od 3.7.2021 r., „Monitor Prawniczy” 2022/2.
Manowska M (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom II. Art. 478–1217, Warszawa 2021.
Partyk T., Odrzucenie zażalenia w postępowaniu zabezpieczającym. Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z dnia 1 lipca 2021 r., III CZP 36/20, LEX 2021.
Piaskowska O.M. (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Postępowanie procesowe. Komentarz aktualizowany, LEX 2021.
Rylski P. (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, Legalis 2022.
Wiśniewski T. (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom IV. Artykuły 730–1088, Warszawa 2021.
Zembrzuski T. (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Koszty sądowe w sprawach cywilnych. Dochodzenie roszczeń w postępowaniu grupowym. Przepisy przejściowe. Komentarz do zmian. Tom I i II, Warszawa 2020.
dr Piotr Bielski
Wydział Prawa i Administracji, Wyższa Szkoła Bankowa w Gdańsku, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0001-7966-6013
Termin przedawnienia roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej i roszczeń związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 23 października 2020 r., I CSK 689/18
W glosie analizie i ocenie poddano orzeczenie Sądu Najwyższego odnoszące się do terminu przedawnienia roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Rozstrzygając ostatecznie spór prawny, Sąd Najwyższy wyraził pogląd, zgodnie z którym należy dokonać rozróżnienia pomiędzy zakresem pojęć „prowadzenie działalności gospodarczej” a „prowadzenie przedsiębiorstwa”. Autor glosy rozważa, czy rzeczywiście na gruncie Kodeksu cywilnego uzasadnione jest przeciwstawianie sobie zwrotów „prowadzenie działalności gospodarczej” oraz „prowadzenie przedsiębiorstwa” – zwłaszcza w kontekście terminu przedawnienia roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej (art. 118 in fine k.c.).
Słowa kluczowe: prawo handlowe, przedawnienie roszczeń, prowadzenie działalności gospodarczej, prowadzenie przedsiębiorstwa
dr Piotr Bielski
Faculty of Law and Administration, WSB University in Gdansk, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0001-7966-6013
Limitation Period for Claims Related to Pursuing Business Activity and Claims Related to Running an Enterprise. Commentary on Judgment of the Supreme Court – Civil Chamber of 23 October 2020
The study analyses and assesses the ruling of the Supreme Court relating to the limitation period for claims related to pursuing business activity. Providing its final determination in the legal dispute, the Supreme Court expressed the view that a distinction should be made between the scope of the notions of ‘pursuing business activity’ and the notion of ‘running an enterprise’. The commentator considers whether under the Civil Code it is really justified to treat the phrases ‘pursuing business activity’ and ‘running an enterprise’ as having different meanings – especially in the context of the notion of limitation period for claims related to the pursuit of business activity (Article 118 in fine of the Civil Code).
Keywords: commercial law, limitation of claims, pursuing business activity, running an enterprise
Bibliografia / References
Bielski P., Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z 14.01.2004 r., I CK 54/03, „Prawo Spółek” 2007/5.
Bielski P., Przedsiębiorcy [w:] System prawa handlowego. Tom I. Prawo handlowe – część ogólna, red. S. Włodyka, Warszawa 2009.
Kordasiewicz B., Problematyka dawności [w:] System prawa prywatnego. Tom 2. Prawo cywilne – część ogólna, red. Z. Radwański, A. Olejniczak, Warszawa 2019.
Kubala W., Glosa do uchwały (7) Sądu Najwyższego z 14.05.1998 r., III CZP 12/98, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 1998/12, poz. 215.
Machnikowski P. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Warszawa 2021.
Mataczyński M., Saczywko M. [w:] Kodeks cywilny. Tom I. Komentarz do art. 1–352, red. M. Gutowski, Warszawa 2021.
Naworski J.P., Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z 14.01.2004 r., I CK 54/03, „Prawo Spółek” 2006/5.
Rudnicki S. [w:] S. Dmowski, S. Rudnicki, Komentarz do kodeksu cywilnego. Księga pierwsza. Część ogólna, Warszawa 2003.
Zakrzewski P. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Tom I. Część ogólna (art. 1–125), red. M. Fras, M. Habdas, Warszawa 2018.
dr Dominika Czerniak
adiunkt, Katedra Postępowania Karnego, Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii, Uniwersytet Wrocławski, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-8970-4017
Zakazy dowodowe z art. 174 i 186 § 1 k.p.k. a procedura Niebieskiej Karty. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 6 kwietnia 2022 r., II KK 52/22
Kwestia dopuszczalności przesłuchania funkcjonariuszy Policji na okoliczności, które zostały utrwalone w formie notatki urzędowej, jest przedmiotem rozważań w orzecznictwie i doktrynie, a dotychczas nie wypracowano zgodnego stanowiska. Glosowane orzeczenie dotyczy interesującego problemu dopuszczalności przesłuchania funkcjonariusza Policji na okoliczność interwencji podjętej w ramach Niebieskiej Karty w sytuacji, gdy osoba doświadczająca przemocy skorzystała z prawa do odmowy składania zeznań (art. 182 § 1 Kodeksu postępowania karnego – k.p.k.). Zdaniem Sądu Najwyższego wykorzystaniu zeznań funkcjonariusza Policji sprzeciwia się zakaz dowodowy z art. 186 § 1 k.p.k. Autorka polemizuje ze tym stanowiskiem, analizując trzy zagadnienia: możliwość (dopuszczalność) dowodowego wykorzystania zeznań funkcjonariusza Policji na okoliczności utrwalone w notatce urzędowej, zakres przedmiotowy art. 186 § 1 k.p.k. oraz przyczyny (wartości), jakie wiążą się z przyznaniem osobie najbliższej prawa do odmowy składania zeznań.
Słowa kluczowe: postępowanie karne, uprawnienia świadka, zakazy dowodowe, prawo do odmowy składania zeznań
dr Dominika Czerniak
assistant professor, Department of Criminal Procedure, Faculty of Law, Administration and Economics, University of Wroclaw, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-8970-4017
Exclusionary Rules Under Articles 174 and 186(1) of the Code of Criminal Procedure in the Context of ‘Niebieska Karta’ Procedure. Commentary on Judgment of the Supreme Court – Criminal Law Chamber of 6 April 2022, II KK 52/22
The admissibility of interviewing Police officers about the facts (events) which were not recorded in an official memo has been discussed in literature and case law and views still diverge. The commented judgement concerns an interesting problem of the admissibility of interviewing a Police officer about his/her intervention under the ‘Niebieska Karta’ procedure, when a victim of domestic violence exercised her/his right to refuse to testify (Article 182(1) of the Code of Criminal Procedure, CCP). The Supreme Court stated that in such circumstances, the use of Police officer’s testimonies is inadmissible because of exclusionary rule resulting from Article 186(1) CCP. The author disagrees with this position, analysing three issues: the possibility (admissibility) of using the testimony of a Police officer about facts recorded in an official memo, the substantive scope of Article 186(1) CCP, and the reasons (values) for granting closest relatives and cohabitees the right to refuse to testify.
Keywords: criminal procedure, rights of a witness, exclusionary rules, right to refuse to testify
Bibligrafia / References
Błoński M., Znaczenie zeznań funkcjonariusza policji opartych na czynności tzw. rozpytania, „Prokuratura i Prawo” 2017/9.
Czerniak D., Europeizacja postępowania dowodowego w polskim procesie karnym. Wpływ standardów europejskich na krajowe postępowanie dowodowe, Warszawa 2021.
Gaberle A., Dowody w sądowym procesie karnym. Teoria i praktyka, Warszawa 2010
Gruszecka D. [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. J. Skorupka, Warszawa 2021.
Grzegorczyk T., Tylman J., Polskie postępowanie karne, Warszawa 2014.
Jachimowicz M., Prawo do odmowy składania zeznań przez osobę najbliższą, „Prokurator” 2007/1 (29).
Kalinowska A., „Procedura ‘Niebieskie Karty’ i jej skuteczność w przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie na przykładzie badań funkcjonariuszy Komendy Miejskiej Policji w Białymstoku”, Białystok 2019.
Kosonoga J., Pozycja procesowa świadka a standard rzetelnego procesu [w:] Rzetelny proces karny. Księga jubileuszowa Profesor Zofii Świdy, red. J. Skorupka, Warszawa 2009.
Krakowiak D., Wprowadzanie do procesu oświadczeń uczestników utrwalonych w formie notatki urzędowej. Glosa do postanowienia SN z dnia 23 marca 2016 r., IV KK 62/16, LEX 2016.
Kucharczyk M., Zakaz substytuowania dowodu z wyjaśnień oskarżonego treścią pism, zapisków i notatek urzędowych, „Prokuratura i Prawo” 2005/5.
Kwiatkowski Z., Dopuszczalność wykorzystania notatek urzędowych w polskim procesie karnym, „Przegląd Sądowy” 1994/7–8.
Pawelec K.J., Rozpytanie i wywiad podczas czynności niepowtarzalnych i ich dowodowe znaczenie w procesie karnym, „Przegląd Sądowy” 2019/6.
Rogoziński P., Dopuszczalność i zakres badania przez organ procesowy istnienia przesłanek warunkujących uchylenie się świadka od zeznawania, „Ius Novum” 2014/1.
Stefański R.A., Prawo odmowy zeznań w nowym kodeksie postępowania karnego, „Prokuratura i Prawo” 1998/7–8.
Stefański R.A., Zabłocki S. [w:] Kodeks postępowania karnego. Tom II. Komentarz do art. 167–296, red. R.A. Stefański, S. Zabłocki, Warszawa 2019.
Strzelecki D., Dopuszczalność przeprowadzenia i wykorzystania w postępowaniu karnym dowodu na okoliczność informacji uzyskanych od osoby rozpytanej albo wypytanej, „Prokuratura i Prawo” 2018/7–8.
dr hab. Hanna Kuczyńska, prof. INP PAN
Zakład Prawa Karnego, Instytut Nauk Prawnych, Polska Akademia Nauk. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-1446-2244
Dopuszczalność dowodów uzyskanych w trakcie kontroli operacyjnej dotyczących innego czynu niż będący podstawą jej zastosowania. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 9 grudnia 2021 r., II KK 170/21
Glosa omawia zagadnienie dopuszczalności dowodów związane z analizą tego, co jest dowodem pośrednio nielegalnym i czy istnieje zakaz dopuszczenia takich dowodów w procesie karnym. Udziela odpowiedzi na pytanie, czy dopuszczalne jest wykorzystanie w procesie informacji uzyskanych w trakcie kontroli operacyjnej dotyczących danych świadków zeznających na okoliczność innych przestępstw niż te, które mogła obejmować kontrola operacyjna, i które nie znajdują w zakresie przedmiotowym tzw. listy podsłuchowej. W glosie wykazano, że do dopuszczalności takiego dowodu nie znajdzie zastosowania zakaz dowodowy ani reguły wynikające z potrzeby przestrzegania legalności czynności procesowych, skoro czynności procesowe w postaci kontroli operacyjnej zostały przeprowadzone prawidłowo. Nie są to więc ani dowody nielegalne, ani dowody „pośrednio nielegalne”. Ocena ich dopuszczalności może być dokonywana jedynie w oparciu o reguły dopuszczalności dowodów wynikające z zasad konstytucyjnych, konwencyjnych, społecznie akceptowalnych rezultatów oraz zasady praworządności – i generalnie standardu rzetelnego procesu.
Słowa kluczowe: legalność czynności operacyjno-rozpoznawczych, tzw. przestępstwa katalogowe, zakazy dowodowe, postępowanie dowodowe, dopuszczalność dowodów
dr hab. Hanna Kuczyńska, professor INP PAN
Department of Criminal Law, Institute of Law Studies, Polish Academy of Sciences, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-1446-2244
Admissibility of Evidence Obtained in the Course of Operating Surveillance Relating to an Act Other Than That for Which Surveillance Was Applied. Commentary on Judgment of the Supreme Court – Criminal Chamber of 9 December 2021, II KK 170/21
The commentary discusses the issue of admissibility of evidence related to the analysis of what constitutes indirectly illegal evidence and whether admission of such evidence in a criminal trial is excluded. It also answers the question whether it is permissible to use in the trial information obtained in the course of operating surveillance concerning the data of witnesses who testified about offences other than those which may have been covered by the operating surveillance and which are not within the substantive scope of the so-called wiretap list. The commentary demonstrates that neither the exclusionary rule nor the rules deriving from the need to respect the legality of procedural acts will apply to the admissibility of such evidence if the procedural acts in the form of operating surveillance were carried out properly. Therefore, it is neither illegal evidence nor ‘indirectly illegal’ evidence. The admissibility of such evidence can only be assessed on the basis of rules of admissibility of evidence derived from principles enshrined in the constitution, in conventions, socially acceptable results, and the rule of law - as well as the fair trial standard in general.
Keywords: legality of operational and investigative activities, so-called catalogue offences, exclusionary rules, evidentiary proceedings, admissibility of evidence
Bibliografia / References
Boratyńska K., Procesowe konsekwencje wyjścia organów postępowania poza granice legalności czynności w nim podejmowanych [w:] Granice procesu karnego. Legalność działań uczestników postępowania, red. D. Gruszecka, J. Skorupka, Warszawa 2015.
Golińska L., Nielegalność uzyskania dowodów w polskim procesie karnym. Zagadnienia definicyjne, „Problemy Prawa Karnego” 2021/2.
Hofmański P., W sprawie nowelizacji przepisów o dowodach w kodeksie postępowania karnego, „Nowe Prawo” 1989/2–3.
Janusz-Pohl B., Formalizacja i konwencjonalizacja jako instrumenty analizy czynności karnoprocesowych w prawie polskim, Poznań 2017.
Janusz-Pohl B., Konkretyzacja uprawnienia prokuratora w zakresie wykorzystania dowodów uzyskanych w ramach tzw. wtórnej kontroli operacyjnej [w:] Artes serviunt vitae sapientia imperat. Proces karny sensu largo. Rzeczywistość i wyzwania. Księga jubileuszowa Profesora Tomasza Grzegorczyka z okazji 70. urodzin, red. J. Kasiński, A. Małolepszy, P. Misztal, R. Olszewski, K. Rydz-Sybilak, D. Świecki, Warszawa-Łódź 2019.
Janusz-Pohl B., Zakazy dowodowe w ujęciu dyrektywalnym – zarys problematyki [w:] Nowe spojrzenie na model zakazów dowodowych w procesie karnym, red. J. Skorupka, A. Drozd, Warszawa 2015.
Jasiński W., Nielegalnie uzyskane dowody w procesie karnym. W poszukiwaniu optymalnego rozwiązania, Warszawa 2019.
Kuczyńska H., Stosowanie mechanizmów prawa procesowego do eliminacji dowodów niepożądanych w procesie karnym, „Palestra” 2022/6.
Kuczyńska H., Wpływ naruszenia prawa na dopuszczalność dowodu uzyskanego w toku kontroli operacyjnej. Glosa do postanowienia SN z dnia 22 maja 2019 r., I KZP 2/19, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2020/3.
Kwiatkowski Z., Dopuszczalność wykorzystania dowodów "pośrednio nielegalnych" w procesie karnym, „Problemy Prawa Karnego” 1995/21.
Lipiński K., Klauzula uadekwatniająca przesłanki niedopuszczalności dowodu w postępowaniu karnym (art. 168a k.p.k.), „Prokuratura i Prawo” 2016/11.
Skorupka J., Czynności legalne warunkowo w postępowaniu karnym, „Prokuratura i Prawo” 2015/1–2.
Skorupka J., Dowody nielegalne w procesie karnym. Glosa do uchwały Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 28 czerwca 2018 r., I KZP 4/18, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2019/1.
Skorupka J., Eliminowanie z procesu karnego dowodów uzyskanych w sposób sprzeczny z prawem [w:] System prawa karnego procesowego. Tom 8, Dowody. Cz. 2, red. J. Skorupka, Warszawa 2019.
Skorupka J., Prokonstytucyjna wykładnia przepisów prawa dowodowego w procesie karnym [w:] Verba volant, scripta manent. Proces karny, prawo karne skarbowe i prawo wykroczeń po zmianach z lat 2015–2016. Księga pamiątkowa poświęcona Profesor Monice Zbrojewskiej, red. T. Grzegorczyk, R. Olszewski, Warszawa 2016.
Smarzewski M., Granice dopuszczalności dowodów uzyskanych w sposób nielegalny w polskim procesie karnym, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Rzeszowskiego. Seria Prawnicza” 2019/105 (24).
Stefański R., Dowód nielegalny w postępowaniu karnym [w:] Proces karny w dobie przemian. Przebieg postępowania, red. S. Steinborn, K. Woźniewski, Gdańsk 2018.
Świecki D., Zontek W., Model zakazów dowodowych z perspektywy orzecznictwa SN oraz sądów powszechnych [w:] Nowe spojrzenie na model zakazów dowodowych w procesie karnym, red. J. Skorupka, Warszawa 2016.
Wąsek-Wiaderek M., Model zakazów dowodowych z perspektywy Konwencji i orzecznictwa ETPCz [w:] Nowe spojrzenie na model zakazów dowodowych w procesie karnym, red. J. Skorupka, Warszawa 2016.
Wiliński P., Konstytucyjny standard legalności dowodu w procesie karnym [w:] Proces karny w dobie przemian. Zagadnienia ogólne, red. S. Steinborn, K. Woźniewski, Gdańsk 2018.
Wiliński P., Pojęcie rzetelnego procesu karnego [w:] Rzetelny proces karny w orzecznictwie sądów polskich i międzynarodowych, red. P. Wiliński, Warszawa 2011.
Żbikowska M., Dowód pośrednio nielegalny w polskim procesie karnym, „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 2012/1–2.
dr hab. Helena Szewczyk
adiunkt, Instytut Nauk Prawnych, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Śląski w Katowicach; radca prawny, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-1425-981X
Odpowiedzialność pracodawcy z tytułu naruszenia dóbr osobistych pracownika, którego wrażliwe dane osobowe zostały przekazane z naruszeniem przepisów o ochronie danych osobowych. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 4 lutego 2021 r., II PSKP 7/21
Glosa dotyczy odpowiedzialności pracodawcy z tytułu naruszenia dóbr osobistych pracownika, którego wrażliwe dane osobowe zostały przekazane z naruszeniem przepisów o ochronie danych osobowych. Pozwany bank zawarł z psychologiem prowadzącym działalność gospodarczą umowę dotyczącą świadczenia usług doradczych oraz upoważnił go do przetwarzania danych osobowych powódki, która poskarżyła się w ramach procedury whistleblowingu na mobbing ze strony osoby przełożonej. Tymczasem powódka nie wyraziła zgody na przekazanie danych wrażliwych dotyczących jej stanu zdrowia osobom trzecim. W związku z powyższym mogło dojść do naruszenia przepisów prawa oraz dóbr osobistych powódki.
Słowa kluczowe: postępowanie antymobbingowe, dane osobowe, dane wrażliwe, dobra osobiste
dr hab. Helena Szewczyk
assistant professor, Institute of Law, Faculty of Law and Administration, University of Silesia in Katowice; attorney at law, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-1425-981X
Employer's Liability for Infringement of Personality Rights of an Employee Whose Sensitive Personal Data Were Transferred in Breach of Data Protection Legislation. Commentary on Judgment of the Supreme Court - Labour Law and Social Insurance Chamber of 4 February 2021, II PSKP 7/21
The commentary deals with the liability of an employer for infringement of personality rights of an employee whose sensitive personal data were transferred in breach of the data protection legislation. The respondent bank entered into a contract with a self-employed psychologist for the provision of counselling services and authorized him to process the personal data of the claimant, who had initiated the whistleblowing procedure alleging she had been bullied by the manager. The claimant did not consent to the transfer of sensitive data about her health to third parties. Consequently, there may have been a violation of the law and of the claimant's personality rights.
Keywords: anti-bullying proceedings, personal data, sensitive data, personality rights
Bibliografia / References
Barta J., Fajgielski P., Markiewicz R., Ochrona danych osobowych. Komentarz, Warszawa 2015.
Barta P., Litwiński P., Ustawa o ochronie danych osobowych. Komentarz, Warszawa 2015.
Drobek P. [w:] Rodo. Ogólne rozporządzenie o ochronie danych. Komentarz, red. E. Bielak-Jomaa, D. Lubasz, Warszawa 2018.
Drozd A., Ustawa o ochronie danych osobowych. Komentarz. Wzory pism i przepisy, Warszawa 2007.
Florek L. [w:] Kodeks pracy. Komentarz, red. L. Florek, Warszawa 2017.
Jarguz J., Przetwarzanie danych osobowych w trakcie zatrudnienia [w:] Ochrona danych osobowych pracowników w świetle rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679, red. D. Dörre-Kolasa, Warszawa 2017.
Kluska M., Wanio G., Ochrona danych osobowych w działach kadr, Wrocław 2013.
Korus P., Przetwarzanie danych dotyczących zdrowia– wybrane zagadnienia [w:] RODO. Ochrona danych osobowych w zatrudnieniu ze wzorami, red. M. Mędrala, Warszawa 2018.
Kosmala K. [w:] Dobra osobiste, red. I. Lewandowska-Malec, Warszawa 2014.
Litwiński P., Publicznoprawna ochrona danych osobowych jako środek ochrony prywatności [w:] Dobra osobiste w XXI wieku. Nowe wartości, zasady, technologie, red. J. Balcarczyk, Warszawa 2012.
M. Włodarczyk, Jeszcze w sprawie dostępu związku zawodowego do informacji o wynagrodzeniach pracowników (w kontekście ustawy o ochronie danych osobowych) [w:] Prawo pracy. Zabezpieczenie społeczne (z aktualnych zagadnień), red. B. M. Ćwiertniak, Opole 2001.
Pązik A., Wyłączenie bezprawności naruszenia dobra osobistego na podstawie interesu społecznego, Warszawa 2014.
Piątkowski J., Zagadnienia prawa stosunku pracy, Toruń 2000.
Pisarczyk Ł., Autonomiczne źródła prawa pracy. Warszawa 2022.
Szewczyk H., Ochrona dóbr osobistych w zatrudnieniu, Warszawa 2007.
Szewczyk H., Whistleblowing. Zgłaszanie nieprawidłowości w stosunkach zatrudnienia, Warszawa 2020.
Urban-Theocharakis M., System anonimowego zgłaszania naruszeń prawa i obowiązujących w banku procedur i standardów, maszynopis 2019.
Włodarczyk M., Prawo związków zawodowych do informacji o pracownikach [w:] Obrona danych osobowych podmiotów objętych prawem pracy i prawem ubezpieczeń społecznych. Stan obecny i perspektywy zmian, red. T. Wyka, A. Nerka, Warszawa 2012.
Wyka T., Granice pozyskiwania danych osobowych dotyczących zdrowia pracownika [w:] Granice ochrony danych osobowych w stosunkach pracy, red. T. Wyka, A. Nerka, Warszawa 2009.
Wyka T., Ochrona zdrowia i życia pracownika jako element treści stosunku pracy, Warszawa 2003.
Zimna M., Odpowiedzialność karna za naruszenie ochrony danych osobowych, „Prokuratura i Prawo” 2020/1.
dr Wojciech Ostaszewski
adiunkt, Katedra Prawa Pracy i Polityki Społecznej, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Warszawski, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-7181-308X
Prokonstytucyjna wykładnia art. 17 ust. 1 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 19 lutego 2021 r., I USKP 12/21
Glosowany wyrok dotyczy wykładni art. 17 ust. 1 ustawy z 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa w zakresie przesłanki „wykonywania pracy zarobkowej” w trakcie orzeczonej niezdolności do pracy. Wystąpienie tej przesłanki skutkuje utratą prawa do zasiłku chorobowego za cały okres zwolnienia. W omawianym orzeczeniu Sąd Najwyższy podkreślił, że prokonstytucyjna wykładnia wskazanego przepisu może jednak prowadzić do odmowy jego zastosowania w szczególnych stanach faktycznych.
Słowa kluczowe: zasiłek chorobowy, pozbawienie prawa do zasiłku, wykonywanie pracy zarobkowej, prawo do zabezpieczenia społecznego
dr Wojciech Ostaszewski
assistant professor at the Department of Labour Law and Social Policy, Faculty of Law and Administration, University of Warsaw, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-7181-308X
Pro-Constitutional Interpretation of Article 17(1) of the Act on Cash Benefits from Social Security in Case of Sickness and Maternity. Commentary on Judgment of the Supreme Court of 19 February 2021, I USKP 12/21
The commented judgment concerns the interpretation of Article 17(1) of the Act of 25 June 1999 on Cash Benefits from Social Security in Case of Sickness and Maternity, in terms of the condition of ‘performing paid work’ during certified inability to work, which results in loss of the right to sickness benefit for the entire period of sick leave. In the discussed judgment, the Supreme Court emphasized that the pro-constitutional interpretation of the provision in point may lead to refusal to apply it in specific facts.
Keywords: sickness benefit, withdrawal of the right to an allowance/benefit, performing paid work, right to social security
Bibliografia / References
Garlicki L. [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. III, red. L. Garlicki, Warszawa 2003.
Gersdorf M. [w:] Społeczne ubezpieczenie chorobowe i wypadkowe. Komentarz, red. M. Gersdorf, B. Gudowska, Warszawa 2012.
Kuźniar J., Prawo do zasiłku chorobowego i jego utrata, „Przegląd Ubezpieczeń Społecznych i Gospodarczych” 2000/6, s. 3.
Prusinowski P., Utrata prawa do zasiłku chorobowego. Glosa do wyroku SN z dnia 6 lutego 2014 r., II UK 274/13, „Gdańskie Studia Prawnicze – Przegląd Orzecznictwa” 2015/1.
Rzetecka-Gil A., Glosa do wyroku SN z dnia 15 czerwca 2007 r., II UK 223/06, LEX 2008.
Rzetecka-Gil A., Ustawa o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Komentarz, Warszawa 2009.
Salwa Z., Nowe przepisy o zasiłkach chorobowych, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 1999/9.
Ślebzak K. [w:] Konstytucja RP, Tom I, Komentarz art. 1–86, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016.
Wiącek M. [w:] Konstytucja RP. Tom II. Komentarz Art. 87–243, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016.
prof. dr hab. Wojciech Chróścielewski
Katedra Postępowania Administracyjnego i Sądowej Kontroli Administracji, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Łódzki, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0003-1641-4921
Rozpoznanie skargi kasacyjnej mimo pominięcia niektórych przepisów, które powinny zostać w niej przytoczone. Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 25 stycznia 2022 r., II OSK 1124/19
W początkowym okresie funkcjonowania dwuinstancyjnego sądownictwa administracyjnego wątpliwości wywoływał sposób interpretacji podstaw kasacyjnych określonych w art. 174 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Sprowadzały się one do tego, czy podniesione w niej zarzuty mają dotyczyć wyłącznie przepisów stosowanych przez sąd pierwszej instancji, czy też mogą odnosić się także do przepisów, które naruszyły organy administracji. Wątpliwości te rozwiała uchwała pełnego składu Naczelnego Sądu Administracyjnego z 26.10.2009 r., I OPS 10/09, w której nałożono na Sąd rozpoznający skargę kasacyjną obowiązek odniesienia się do wszystkich zarzutów w niej podniesionych. W glosowanym wyroku Sąd przyjął jeszcze bardziej liberalne stanowisko i uznał, że w przypadku, gdy w skardze kasacyjnej nie powołano wszystkich przepisów, które powinny być przytoczone, Sąd winien odnieść się do zarzutów kasacyjnych z uwzględnieniem także tych przepisów, które powinny być w skardze powołane. Autor glosy aprobuje stanowisko przyjęte w tym wyroku, chociaż podkreśla niedostatki znajomości przepisów prawa i postępowania administracyjnego i sądowoadministracyjnego u podmiotów uprawnionych do sporządzania skargi kasacyjnej. Zwraca też uwagę na występujące niekiedy problemy z kwalifikowaniem niektórych przepisów jako należących do kategorii prawa procesowego bądź materialnego. Ponadto uważa, wbrew stanowisku Sądu prezentowanemu w uzasadnieniu tego wyroku, że jeżeli NSA wydaje wyrok reformacyjny (art. 188 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi), to wtedy nie jest już związany granicami i podstawami skargi kasacyjnej, gdyż działa w miejsce sądu pierwszej instancji.
Słowa kluczowe: postępowanie sądowoadministracyjne, skarga kasacyjna, podstawy skargi kasacyjnej, zakres rozpoznania skargi kasacyjnej
prof. dr hab. Wojciech Chróścielewski
Department of Administrative Procedure and Judicial Review of Administration, Faculty of Law and Administration, University of Lodz, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0003-1641-4921
Examination of a Cassation Appeal Despite Failure to Invoke Certain Provisions That Should Have Been Cited in It. Commentary on Judgment of the Supreme Administrative Court of 25 January 2022, II OSK 1124/19
In the initial period of functioning of two-instance administrative judiciary, doubts were caused by the way the grounds for cassation appeal referred to in Article 174 of the Law on Proceedings Before Administrative Courts were interpreted. The doubts boiled down to whether the objections raised in cassation appeals should concern only the provisions applied by the court of first instance, or whether they could also concern the provisions breached by administrative authorities. These doubts were dispelled by the resolution of the Supreme Administrative Court, sitting as full Court, of 26 October 2009, I OPS 10/09, which resolution obliges the court hearing the cassation appeal to refer to all the objections raised therein. In the commented judgment, the Court adopted an even more liberal position and held that if the cassation appeal did not mention all the provisions that should have been cited, the Court should refer to the cassation objections taking into account also those provisions that should have been cited in said appeal. The commentator approves the position adopted in this judgment, although he emphasizes the deficiencies in the knowledge of provisions of law and administrative and court-administrative procedure demonstrated by entities authorized to prepare cassation appeals. He also draws attention to the problems that sometimes arise when one attempts to qualify certain provisions as belonging to the category of procedural or substantive law. Moreover, contrary to the position of the Court presented in the statement of reasons for the resolution, the commentator believes that if the Supreme Administrative Court issues a reformatory judgment (Article 188 of the Law on Proceedings before Administrative Courts), then it is no longer bound by the limits of and grounds for the cassation appeal, as it acts in the place of the court of first instance.
Keywords: administrative court proceedings, cassation appeal, grounds for cassation appeal, scope of examination of cassation appeal
Bibliografia / References
Adamiak B., Borkowski J., Kodeks postępowania administracyjnego, Komentarz, Warszawa 2019.
Dauter B., Gruszczyński B., Kabat A., Niezgódka-Medek M., Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Kraków 2005.
Dauter B., Kabat A., Niezgódka-Medek M., Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Komentarz, Warszawa 2016.
Hauser R., Polskie sądownictwo administracyjne (1980–2005) [w:] XXV-lecie Naczelnego Sądu Administracyjnego na tle dziejów sądownictwa administracyjnego w Polsce, Warszawa 2005.
Kmieciak Z., Dwuinstancyjne postępowanie sądowoadministracyjne a europejskie standardy sądowej kontroli aktów administracyjnych, „Samorząd Terytorialny” 2005/5.
Knysiak-Molczyk H., Skarga kasacyjna w postępowaniu sądowoadministracyjnym, Warszawa 2009.
Kodeks postępowania administracyjnego, Komentarz, red. Z. Kmieciak, W. Chróścielewski, Warszawa 2019.
Piątek W., Naruszenie prawa procesowego jako podstawa skargi kasacyjnej do NSA, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2009/2.
Radzikowski K., Czy niedostrzeżone przez sąd naruszenie przepisów o postępowaniu przed organem administracji może być objęte podstawą kasacyjną, o której mowa w art. 174 pkt 2 P.p.s.a.?, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2008/2.
Rząsa G., Glosa do wyroku TK z dnia 20 września 2006 r. sygn. akt SK 63/05, „Przegląd Sejmowy” 2008/4.
Tarno J.P., Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Komentarz, Warszawa 2012.
Wiącek M., Skarga kasacyjna do Naczelnego Sądu Administracyjnego, „Państwo i Prawo” 2011/3.
Woś T. (red.), Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Komentarz, Warszawa 2009.
dr Krzysztof Cień
adiunkt, Katedra Prawa Finansowego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, wykładowca Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury w Krakowie oraz Podyplomowego Studium Prawa Podatkowego, prowadzonego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0003-2576-0471
Wydatek poniesiony na spłatę cudzego długu podatkowego a koszty uzyskania przychodów w podatku dochodowym od osób prawnych. Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 21 grudnia 2021 r., II FSK 1198/21
W glosowanym wyroku Naczelny Sąd Administracyjny dokonał oceny zastosowania norm prawa formalnego oraz norm prawa materialnego przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie podczas badania legalności wydania przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego. Istota problemu, jaki pojawił się na tle zagadnienia będącego przedmiotem interpretacji, sprowadzała się do dopuszczalności zaliczania przez przedstawiciela celnego do kosztów uzyskania przychodów w podatku dochodowym od osób prawnych kwoty podatku od towarów i usług należnej z tytułu importu towarów. Konkretnie chodzi o podatek należny od importu towarów, który został uiszczony przez przedstawiciela celnego, zobowiązanego solidarnie do zapłaty podatku od towarów i usług w przypadku niedopełnienia przez podatnika obowiązków dokumentacyjnych. Analiza glosowanego wyroku wymagała nazwania oraz ustalenia treści stosunków prawnych, które powstały w stanie faktycznym, zaprezentowanym we wniosku o wydanie interpretacji podatkowej. Umożliwiło to następnie zbadanie dopuszczalności zaliczenia przez przedstawiciela celnego do kosztów uzyskania przychodów w podatku dochodowym od osób prawnych wydatku poniesionego na zapłatę kwoty podatku od towarów i usług za importera w ramach solidarnej odpowiedzialności podatkowej.
Słowa kluczowe: podatkowe prawo, przedstawiciel celny, koszty uzyskania przychodów, dług podatkowy, odpowiedzialność podatkowa, import towarów
dr Krzysztof Cień
assistant professor, Department of Financial Law, Faculty of Law and Administration, Maria Curie-Sklodowska University in Lublin, Poland, lecturer at the National School of Judiciary and Public Prosecution in Krakow and at the Postgraduate Studies in Tax Law offered at the Faculty of Law and Administration, Maria Curie-Sklodowska University in Lublin, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0003-2576-0471
Expense Incurred to Pay off Someone Else's Tax Debt in the Context of Tax Deductible Costs in Corporate Income Tax. Commentary on Judgment of the Supreme Administrative Court of 21 December 2021, II FSK 1198/21
In the commented judgment, the Supreme Administrative Court assessed the application of formal law norms and substantive law norms by the Provincial Administrative Court in Warsaw when said court examined the legality of the Director of the National Revenue Information System issuing a tax ruling (individual interpretation). The essence of the problem which arose in the context of the issue being the subject of the interpretation came down to the admissibility of a customs representative including the amount of value added tax due on import of goods in tax deductible costs in the corporate income tax. Specifically, it concerned tax due on the import of goods, which had been paid by a customs representative who was jointly and severally liable to pay value added tax in the event of a taxpayer's failure to comply with the documentation obligations. An analysis of the commented judgment required naming and determining the content of legal relationships that arose in the facts of the case, as presented in the application for a tax ruling. This enabled examination of the admissibility of the customs representative including in tax deductible costs in corporate income tax the cost incurred to pay the amount of value added tax instead of the importer under joint and several liability to pay tax.
Keywords: tax law, customs representative, tax deductible costs, tax debt, tax liability, import of goods
Bibliografia / Refrences
Adamus E. et. al. [w:] Podatek dochodowy od osób prawnych. Komentarz, red. K. Gil, A. Obońska, A. Wacławczyk, A. Walter, Legalis 2019.
Bartosiewicz A., VAT. Komentarz, Warszawa 2017.
Cień K. [w:] Prawo finansowe. Wybrane zagadnienia, red. A. Hanusz, Warszawa 2019.
Dmoch W., Podatek dochodowy od osób prawnych. Komentarz, Legalis 2022.
Hanusz A., Miejsce prawa finansowego w systemie prawa polskiego, „Państwo i Prawo” 2020/7.
Hanusz A., Zasada autonomii woli stron stosunków cywilnoprawnych w świetle prawa podatkowego, „Państwo i Prawo” 1998/12.
Ignatowicz J., Stefaniuk K., Prawo rzeczowe, Warszawa 2012.
Jarosz A. et. al. [w:] PIT. Komentarz praktyczny, red. K. Serwińska, J. Narkiewicz-Tarłowska, Legalis 2014.
Klein A., Istota solidarności biernej a stosunki prawne odpowiedzialności [w:] Studia z prawa zobowiązań, red. Z. Radwański, Warszawa–Poznań 1979.
Lewaszkiewicz-Petrykowska B., Wyrządzenie szkody przez kilka osób, Warszawa 1978.
Mastalski R., Prawo podatkowe, Warszawa 2012.
Michalik T., VAT. Komentarz, Legalis 2019.
Pyziak-Szafnicka M., Wielość dłużników i wierzycieli [w:] System Prawa Prywatnego, red. Z. Radwański, B. Kordasiewicz, t. 5, Prawo zobowiązań – część ogólna, red. K. Osajda, Legalis 2020.
Radwański Z., Olejniczak A., Prawo cywilne – część ogólna, Warszawa 2011.
Radwański Z., Olejniczak A., Zobowiązania – część ogólna, Warszawa 2012.
prof. dr hab. Wojciech Piątek
Zakład Postępowania Administracyjnego i Sądowoadministracyjnego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-3494-1912
Granice kontroli sądowoadministracyjnej w kontekście przedawnienia zobowiązania podatkowego. Glosa do uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 24 maja 2021 r., I FPS 1/21
W glosowanym orzeczeniu Naczelny Sąd Administracyjny sprzeciwił się instrumentalnemu traktowaniu instytucji przedawnienia zobowiązania podatkowego, wskazując na cel, któremu ta instytucja powinna służyć. Z tego względu rozstrzygnięcie to zasługuje na aprobatę. Rola sądów administracyjnych nie sprowadza się bowiem tylko do formalnej weryfikacji legalności aktu administracyjnego, lecz powinna uwzględniać cele i wartości, którym prawo administracyjne służy. Kontrola sprawowana przez podmiot zewnętrzny w stosunku do administracji, wyposażony w przymiot niezawisłości oraz znajomość prawa i reguł jego wykładni powinna gwarantować wysoki poziom uwzględniania wielorakich czynników składających się na finalny rezultat procesu stosowania prawa.
Słowa kluczowe: postępowanie sądowoadministracyjne, przedawnienie w prawie podatkowym i administracyjnym, zawieszenie biegu terminu przedawnienia, granice sądowej kontroli decyzji
prof. dr hab. Wojciech Piątek
Chair of Administrative and Administrative Judicial Procedure, Faculty of Law and Administration, Adam Mickiewicz University in Poznan, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-3494-1912
Limits of Administrative Courts’ Review in the Context of a Tax Liability Being Time-Barred. Commentary on Resolution of the Supreme Administrative Court of 24 May 2021, I FPS 1/21
In the commented decision, the Supreme Administrative Court opposed the instrumental treatment of the institution of limitation of a tax liability, pointing out the purpose this institution should serve. For this reason, the resolution merits approval. Indeed, the role of administrative courts is not limited to just formal verification of the legality of an administrative act, but it should take into account the objectives and values served by administrative law. The review exercised by an entity external to the administration, equipped with the attribute of independence and knowledge of the law and the rules of its interpretation, should guarantee a high level of consideration of the multiple factors that contribute to the final outcome of the process of applying the law.
Keywords: administrative court proceedings, limitation in tax law and administrative law, suspension of a limitation period, limits of judicial review of decisions
Bibliografia / References
Borkowski J., Kontrola zgodności z prawem decyzji administracyjnych sprawowana przez Naczelny Sąd Administracyjny, „Nowe Prawo” 1985/9.
Chlebny J., Europejskie standardy procedury administracyjnej i sądowoadministracyjnej [w:] Postępowanie administracyjne w Europie, red. Z. Kmieciak, Kraków 2005.
Chlebny J., Źródła administracyjnego prawa procesowego [w:] System Prawa Administracyjnego Procesowego. Tom I. Zagadnienia ogólne, red. G. Łaszczyca, Warszawa 2017.
Gregorczyk D., Legalność jako kryterium sądowej kontroli decyzji administracyjnych, Warszawa 2018.
Piątek W., Przedawnienie w prawie administracyjnym, Poznań 2018.
Sobieralski K., Rozpoznanie sprawy sądowoadministracyjnej, Wrocław 2019.
Sydow G., Deutsches Verwaltungsrecht und ausländisches Verwaltungsrecht [w:] Handbuch des Verwaltungsrechts. Band I. Grundstrukturen des deutschen Verwaltungsrechts, red. W. Kahl, M. Ludwigs, Heidelberg 2021.
Tuleja P. [w:] Konstytucja RP. Tom I. Komentarz do art. 1–86, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016.
Wincenciak M., Przedawnienie w polskim prawie administracyjnym, Warszawa 2019.
Wróblewski J., Zwroty stosunkowe – wypowiedzi o zgodności z normą, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego. Nauki Humanistyczno-Społeczne” 1969/62.
