In gesprek met Eric Moesker en Tonny Nijmeijer over het nieuwe Tekst & Commentaar deel Omgevingswet

De nieuwe Omgevingswet zorgt voor grote veranderingen in het juridisch landschap. “Als je er niet in zit kun je je bijna niet voorstellen hoeveel tentakels die wet heeft”, aldus Tonny Nijmeijer. Nijmeijer is sinds 2006 auteur bij de serie Tekst & Commentaar van Wolters Kluwer, Moesker sinds 1996. Zij werken samen aan de komende uitgave Tekst & Commentaar Omgevingswet. Moesker als auteur, Nijmeijer als auteur én redacteur. Reden voor ons om met hen in gesprek te gaan over hun werkzaamheden voor Tekst & Commentaar.

De nieuwe Tekst & Commentaar uitgave
Nu de inwerkingtreding van de Omgevingswet is opgeschoven naar 1 juli 2022, is de verwachting dat ruim daarvoor het nieuwe T&C deel Omgevingswet beschikbaar zal zijn. Met de komst van dit geheel nieuwe deel verdwijnen de bestaande delen T&C Ruimtelijk bestuursrecht, T&C Milieurecht en T&C Wet algemene bepalingen omgevingsrecht. De inhoud van die delen zal grotendeels worden vervangen door het nieuwe deel T&C Omgevingswet.  De bestaande drie delen zullen naar verwachting voorlopig online beschikbaar blijven.

Auteurs als basis voor de kwaliteit
De Tekst & Commentaar serie heeft een naam hoog te houden op het punt van kwaliteit en het borgen van de actualiteit van de inhoud. Eén van de succesfactoren van Tekst & Commentaar Omgevingswet zit volgens Nijmeijer in de veelzijdige kennis en de kunde van de auteurs die meewerken aan dit nieuwe T&C deel. “Met de samenstelling van de auteursgroep borgen we de kwaliteit van de uitgave voor een belangrijk deel. We letten op de spreiding van de auteurs vanuit de wetenschap, advocatuur, ministerie, gemeenten en provincies. Het is een geschakeerd geheel. Het zijn niet alleen gedegen wetenschappelijk verantwoorde commentaren, maar ook commentaren die met het oog op de praktische toepasbaarheid zijn geschreven. We hebben een fantastische club van auteurs bij elkaar weten te krijgen, die hun sporen in het Omgevingsrecht hebben verdiend.” Volgens Moesker is de gerenommeerde redactie van hoogleraren ook een kwaliteitsgarantie.

Keuzes maken voor de nieuwe uitgave Tekst & Commentaar
De Omgevingswet bestaat uit een wet, vier algemene maatregelen van bestuur (AMvB) en een ministeriële regeling. Het was volgens Nijmeijer daarom vooral de vraag wat er in de nieuwe uitgave van Tekst & Commentaar komt te staan. “De wet zelf wordt op ieder artikel van commentaar voorzien, dat spreekt voor zich. Vervolgens moesten we een beslissing nemen over de AMvB’s en de ministeriële regeling. De tekst van de Omgevingsregeling komt niet in de papieren versie te staan, wel online. De AMvB’s komen wel in het boek te staan. Daarbij starten we de commentaren met een globale inleiding, waarin de hoofdlijnen van de betreffende AMvB worden toegelicht. Daarna worden de artikelen van commentaar voorzien.   Vrijwel ieder commentaar voorziet in een aantekening oud recht en een aantekening overgangsrecht. Deze maken het de beoefenaar van het omgevingsrecht nog makkelijker om snel de weg te vinden in het nieuwe omgevingsrechtelijke stelsel. 

Voorbereidingen op het nieuwe stelsel van de Omgevingswet
De voorbereidingen op de nieuwe wetgeving zijn al jaren geleden gestart. “De wet is veel te omvangrijk én te belangrijk om te wachten tot de wet echt in werking is getreden”, aldus Eric Moesker. “De auteurs zijn vroegtijdig gevraagd om al te beginnen met het schrijven van de commentaren en we zitten nu op 98%. Het was mogelijk om in een vroeg stadium met het schrijven van het commentaar te beginnen, want veel van de wetteksten hebben al in het Staatsblad gestaan en zijn later in geconsolideerde vorm door het ministerie beschikbaar gesteld. Veel van de wetteksten zijn al af maar moeten nog in werking treden.”

“Samen met advocaat Peter de Haan schrijf ik een commentaar op het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl)”, aldus Moesker. Dit besluit wordt constant gewijzigd. Als ik kopij heb ingeleverd, dan komt er kort daarna nog een mutatie en kan ik mijn commentaar weer aanpassen. Ik ben daarom met kleuren gaan werken: bij iedere wijziging gebruik ik een andere kleur zodat we het commentaar overzichtelijk kunnen houden. Zodra de versie definitief is kunnen we er een geheel van maken.”

De plaats van het overgangsrecht
Het overgangsrecht is volgens Moesker erg belangrijk voor professionals die in de praktijk met het omgevingsrecht te maken hebben. “We geven nadrukkelijk aandacht aan het Overgangsrecht. Onder welk recht moeten reeds ingediende aanvragen behandeld worden en is oude jurisprudentie nog relevant? We gebruiken daar deze standaardzin voor: ‘Aangenomen mag worden dat, vooralsnog, de oude jurisprudentie op dit punt zijn werking blijft houden’. Bij een tweede druk en/of de online actualisaties kunnen we waarschijnlijk zeggen dat die aanname juist is gebleken en dat het rechtspraak onder de Omgevingswet is geworden. We hebben periodieke updates van de teksten, de digitale versie wordt twee keer per jaar geüpdatet. Afnemers van Tekst & Commentaar weten dat zij ieder half jaar een geüpdate versie kunnen raadplegen.”

In Tekst & Commentaar Wet algemene bepalingen omgevingsrecht wordt al globaal aangegeven wat er gaat veranderen. “We nemen de gebruiker bij de hand van hoe het gaat worden onder de nieuwe wet. In T&C Omgevingswet kijken we – indien relevant - vervolgens terug naar de oude wetgeving, merkt Nijmeijer op. “Door middel van de doorlinkfunctie kun je binnen de digitale uitgave, gemakkelijk zien hoe een regeling in het oude recht luidde.  Dit nieuwe deel wordt overigens binnen het rechtsgebied Staats- en bestuursrecht (de ‘groene delen’) het eerste deel dat uit meerdere banden bestaat. Ook dat geeft aan hoe omvangrijk de Omgevingswet en het bijbehorende commentaar is.”

Op zoek naar een korte, heldere uitleg op actuele wetteksten? Raadpleeg dan Tekst & Commentaar. Beschikbaar als boek, in Navigator of als WebApp. De online varianten van Tekst & Commentaar zijn verkrijgbaar per deel, deelgebied of gehele serie. Klik hier voor meer informatie en uitleg.