Wie investeert in het kapitaal van startende ondernemingen en groeibedrijven kan via de tax shelter onder bepaalde voorwaarden in de personenbelasting gebruik maken van een federale belastingvermindering van 30 % (bij investering in kleine vennootschappen) of 45 % (bij investering in micro-onderneming) van het geïnvesteerde bedrag. Er bestaan nog andere tax shelter-regelingen, zoals deze voor audiovisuele werken, podiumproducties en de gaming-industrie.
In dit artikel bespreken we concreet:
- Wat is de tax shelter voor startende ondernemingen?
- Voorwaarden en uitzonderingen voor begunstigde vennootschappen
- Bedrijfsleider krijgt fiscaal voordeel niet
- Uitbreiding van de regeling voor groeibedrijven
- Aangifte in de personenbelasting als investeerder
Bron: monKEY - 'Tax shelter voor startende ondernemingen' van Christophe Meesters
Nog geen abonnee van monKEY? Vraag uw gratis proefperiode aan
Wat is de tax shelter voor startende ondernemingen?
De bedoeling van deze tax shelter voor startende ondernemingen, is om, rechtstreeks of onrechtstreeks, particulier kapitaal aan te trekken en dat bij niet-beursgenoteerde kleine vennootschappen. Zij geraken immers vaak moeilijk aan het nodige kapitaal. Onrechtstreekse participatie kan via deelnemingsrechten in een erkend starterfonds te verwerven. Rechtstreekse participatie in het kapitaal van een vennootschap kan door het verwerven van nieuwe aandelen, al dan niet via een crowdfundingsplatform, zoals Bolero-Crowdfunding, Spreds en LITA.co.
Een burger/investeerder mag per jaar maximaal 100 000 euro investeren. Deze maategel is zowel van toepassing voor rijksinwoners als voor niet-rijksinwoners. Zij genieten van een belastingvermindering van 30 of 45 % van het in de betrokken vennootschap geïnvesteerde bedrag indien zij rechtstreeks of onrechtstreeks investeren in het kapitaal van startende vennootschappen. Investeren kan via:
- De aankoop van aandelen via erkende crowdfundingplatformen; of
- een openbaar startersfonds: of
- een private startersprivak.
Binnen het systeem 'uitgifte van aandelen met belastingvermindering' kan de startende vennootschap nooit meer kapitaal ophalen dan € 500.000. Dat bedrag wordt niet geïndexeerd. Voor investeringen in aandelen gedaan vóór 1 januari 2021 bedroeg het maximumkapitaal nog € 250.000.
Onder kmo-vennootschap waarvan de uitgifte van nieuwe aandelen recht geeft op belastingvermindering, moet aan minstens twee van volgende eigenschappen voldoen:
- balanstotaal kleiner of gelijk aan € 3.650.000;
- jaaromzet (exclusief btw) kleiner of gelijk aan € 7.300.000;
- gemiddeld personeel per jaar minder of gelijk aan 50.
Voorwaarden en uitzonderingen voor begunstigde vennootschappen
De tax shelter voor starters is bedoeld als stimulans voor vennootschappen die kampen met financieringsproblemen. Dat verklaart waarom de wetgever vennootschappen die ooit al kapitaalverminderingen hebben doorgevoerd, uitsluit van de tax shelter. Maar in 2018 werd een nuancering aangebracht aan de strikte vereiste dat de startende vennootschap nog geen kapitaalvermindering mag hebben uitgevoerd. Een kapitaalvermindering die dient om een geleden verlies aan te zuiveren, of om een reserve te vormen tot dekking van een verwacht verlies, mag wel. Maar de reserve die wordt gevormd om een verwacht verlies te dekken, mag niet hoger zijn dan 10 % van het geplaatste kapitaal na de kapitaalvermindering. Behalve bij een latere kapitaalvermindering mag die reserve niet aan de vennoten worden uitgekeerd: ze mag slechts worden aangewend om verlies aan te zuiveren of om het kapitaal te verhogen door omzetting van reserves.
Ook vennootschappen die ooit al dividenden uitgekeerd hebben, komen niet in aanmerking voor de tax shelter. Maar de wet bevat géén uitsluiting voor vennootschappen die eigen aandelen ingekocht hebben (zonder ze te vernietigen). Er bestaat dus een mogelijkheid om de uitsluiting te omzeilen door een dividenduitkering te vervangen door een inkoop van eigen aandelen. De fiscale stimulans is dus ook niet bedoeld voor investeringen in patrimoniumvennootschappen. Alleen kleine vennootschappen vallen onder de gunstmaatregel. De rulingdienst heeft weliswaar geoordeeld dat een vzw die omgevormd wordt naar een CVBA-SO, bij die omvorming wél onder de tax shelter kan vallen.
Bedrijfsleider krijgt fiscaal voordeelt niet
Bedrijfsleiders van de betrokken vennootschap kunnen geen gebruik maken van de tax shelter. De wetgever meent immers dat die categorie van (potentiële) investeerders geen stimulans nodig heeft om in te stappen in het risicokapitaal van de vennootschap. De categorie van uitgesloten bedrijfsleiders is ruim geformuleerd:
a) belastingplichtigen die bedrijfsleider zijn (ook indirect), dus die een opdracht van bestuurder, uitbater, vereffenaar of een soortgelijke functie uitoefenen op het ogenblik van de kapitaalinbreng;
b) bezoldigde bedrijfsleiders, wier mandaten aanvangen na de kapitaalinbreng;
c) vaste vertegenwoordigers van een vennootschap die fungeert als bestuurder enz.;
d) belastingplichtigen die via een managementvennootschap een mandaat of functie als bedrijfsleider uitoefenen.
In 2019 werden de regels voor mandaten die via vennootschappen worden opgenomen verstrengd. Meer bepaald wordt het beoordelingstijdstip “op het ogenblik van de kapitaalinbreng” (zoals ingevoerd door de relancewet) opnieuw geschrapt. Dat betekent dat de investeerder op geen enkel ogenblik een mandaat mag hebben.
Uitbreiding van de regeling voor groeibedrijven
De gunstregeling van de tax shelter geldt ook voor groeibedrijven en is als volgt:
- Het groeibedrijf mag de opgehaalde tax shelter-fondsen niet gebruiken om dividenden uit te keren
- Een vennootschap mag maximaal € 500 000 aan fiscaal aangemoedigde inbrengen ontvangen tijdens haar bestaan (dat is dus een dubbel zo hoog bedrag als in de regeling voor starters).
Aangifte in de personenbelasting als investeerder
Om te kunnen genieten van de belastingvermindering moeten er jaarlijks documenten worden bezorgd aan de investeerder. Een afschrift hiervan moet via elektronische weg worden bezorgd aan de Administratie. Het gaat onder meer over:
- een document voor het jaar van verwerving van de aandelen van de startende vennootschap (al dan niet via een crowdfundingplatform) of van de nieuwe beleggingsinstrumenten waarin wordt bevestigd dat de startende vennootschap aan alle voorwaarden voldoet;
- een document voor elk van de vier jaren volgend op het jaar waarvoor de belastingvermindering wordt verleend waarin wordt bevestigd dat:
- de aandelen of beleggingsinstrumenten nog steeds in het bezit zijn van de investeerder op 31 december van het belastbaar tijdperk;
- de startende vennootschap nog steeds voldoet aan bepaalde voorwaarden voldoet;
- een document voor het jaar van vervreemding van de aandelen of beleggingsinstrumenten indien de investeerder ze vervreemdt binnen de 48 maanden na de verwerving ervan.
De startende vennootschap of het financieringsvehikel moet de belastingplichtige deze documenten bezorgen vóór 31 maart van het jaar dat volgt op het jaar van de verwerving van de volledig volstorte aandelen of de nieuwe beleggingsinstrumenten en van de vier daaropvolgende jaren.
Deze documenten dient de investeerder als bewijs ter beschikking te stellen bij zijn aangifte in de personenbelasting. In vak X, II. van de aangifte kan het bedrag dat recht geeft op de vermindering ingevuld worden.
Bron: monKEY - de meest gespecialiseerde databank voor tax, finance & accountancy professionals
