Rechtsingang, sanctie en herstel

Wat is het gevolg van het inleiden van een vordering bij verzoekschrift waar de wet voorziet in de inleiding bij dagvaarding? Geeft het niet respecteren van de gewone termijn van dagvaarding aanleiding tot het ambtshalve uitspreken van de nietigheid van de akte?

De Potpourri-wetgever is van oordeel dat een modern, eigentijds procesrecht zo moet worden ingericht dat sancties enkel worden uitgesproken wanneer het echt niet anders kan, als ultimum remedium. De bijdrage bespreekt de diverse wetswijzigingen, reacties vanuit de rechtspraak en rechtsleer en gaat na welke de (verstrekkende) rechtsgevolgen zijn voor de rechtspraktijk, in die mate dat de vraag wordt gesteld naar ‘de ondergrens’ van deformalisering en de taak van de ‘herstelrechter’.

Gemeenrechtelijke en andere vormen van rechtsingang – Uitgangspunt is, de ontwerpers van het Gerechtelijk wetboek indachtig, een rechtspleging op tegenspraak en de vormen van rechtsingang opgenomen in art. 700 Ger.W. De vormelijke regelmatigheden, met verplichte vermeldingen voor een dagvaarding, vrijwillige verschijning/gezamenlijk verzoekschrift en verzoekschrift op tegenspraak worden toegelicht, met aandacht voor de stand van elektronische procesvoering. Naast een overzicht van tal van andere bestaande vormen van rechtsingang wordt nader ingegaan op het instellen van verscheidene vorderingen tussen twee of meer partijen bij eenzelfde akte, indien zij samenhangend zijn. In diverse hypotheses stelt zich de vraag naar wat de partijen en rechter kunnen of moeten doen.

Sanctie – De rode draad is het sanctiemechanisme, waarvan de evolutie wordt doorlopen komende van de voorgeschreven vorm van rechtsingang als een regel van ‘rechterlijke organisatie’, over de invoering van de nietigheidssanctie in 2007 tot aan de ‘atletische’ Potpourri-wetgever die nog bijkomende stappen zet in een verdere deformalisering en vereenvoudiging van de burgerlijke rechtspleging.

Zo bestaat er door de invoering van art. 47 bis Ger.W. geen enkele twijfel dat het hele Hoofdstuk VII. (art. 32-47 Ger.W) valt onder toepassing van de procedurele nietigheden. En, door art 40 Potpourri VI-wet mag een nietigheid niet langer uitgesproken wanneer de aangebrachte belangenschade herstelbaar is, er rust op de rechter een concrete herstelplicht.