Z problematyki pozoru pełnomocnictwa – umocowany dokumentem pełnomocnictwa
dr Maciej Giaro
Katedra Prawa Cywilnego Porównawczego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Warszawski (ORCID: 0000-0001-5073-6612).
Z problematyki pozoru pełnomocnictwa – umocowany dokumentem pełnomocnictwa
Artykuł, korzystając z dorobku nauki pozoru prawnego, rozważa przyjęcie tzw. pozytywnej ochrony zaufania obrotu do pozoru umocowania wynikającego z dokumentu pełnomocnictwa w razie jego niezgodności z rzeczywistym stanem umocowania. Możliwość taka nie powinna być wykluczona, zwłaszcza że odpowiada założeniu konsekwentności ocen aksjologicznych ustawodawcy. Rozważania objęły kwestie szczegółowe wymagań dokumentu pełnomocnictwa i wprowadzenia go do obrotu, a także czasu trwania pozoru umocowania i wykładni pełnomocnictwa. W tym ostatnim względzie teoria pozoru prawnego zapewnia bardziej zadowalające rezultaty niż teoria czynności prawnej.
Słowa kluczowe: mocodawca, pełnomocnik, dokument pełnomocnictwa, umocowanie, pozór prawny, pełnomocnictwo pozorne
dr Maciej Giaro
Department of Comparative Civil Law, Faculty of Law and Administration, University of Warsaw, Poland (ORCID: 0000-0001-5073-661).
On the Apparent Authority: Authorization from the Power of Attorney Document
The article, building on the achievements of the legal appearance theory, considers the acceptance of a so-called positive protection of trust in the apparent authority resulting from a power of attorney document which is inconsistent with the actual state of authority. This possibility should not be excluded, especially as it conforms to the assumption of consistent axiological judgements made by the legislature. The considerations include detailed questions of the requirements pertaining to the power of attorney document and putting it into use, as well as the duration of the apparent authority and the interpretation of the power of attorney. In the last matter, the legal appearance theory allows for optimal results compared to the juridical act theory.
Keywords: principal, attorney, power of attorney document, authorization, legal appearance, apparent power of attorney
Bibliografia / References
Balwicka-Szczyrba M. [w:] M. Balwicka-Szczyrba, M. Glicz, A. Sylwestrzak, Pełnomocnictwo. Komentarz, Warszawa 2020.
Bork R., Allgemeiner Teil des Bürgerlichen Rechts, Tübingen 2016.
Bucher E., Schweizerisches Obligationenrecht. Allgemeiner Teil ohne Deliktsrecht, Zürich 1998.
Canaris C.-W., Die Vertrauenshaftung im deutschen Privatrecht, München 1971.
Chappuis C. [w:] Commentaire Rommand. Code des obligations I. Art. 1–529 CO, red. L. Thévenoz, F. Werro, Basel 2012.
Doliwa A. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. M. Załucki, Warszawa 2019.
Domański L., Instytucje kodeksu zobowiązań. Komentarz teoretyczno-praktyczny. Część ogólna, Warszawa 1936.
Ellenberger J. [w:] Palandt. Bürgerliches Gesetzbuch mit Nebengesetzen, München 2020.
Flume W., Allgemeiner Teil des Bürgerlichen Rechts. Das Rechtsgeschäft, t. 2, Berlin 1979.
Gauch P., Schleup W.R., Schmid J., Schweizerisches Obligationenrecht. Allgemeiner Teil, Zürich 2008.
Gawlik B. [w:] System prawa cywilnego, t. 1, Część ogólna, red. S. Grzybowski, Ossolineum 1985.
Gawlik Z. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 3, Zobowiązania. Część ogólna, red. A. Kidyba, Warszawa 2014.
Giaro M., Nieformalna reprezentacja przedsiębiorcy w nowoczesnym obrocie prawnym a art. 97 k.c., „Przegląd Prawa Handlowego” 2010/7.
Giaro M., Z problematyki pozoru pełnomocnictwa – pierwotnie umocowany, „Przegląd Prawa Handlowego” 2021/5.
Grüneberg C. [w:] Palandt. Bürgerliches Gesetzbuch mit Nebengesetzen, München 2020.
Huguenin C., Obligationenrecht. Allgemeiner Teil, Zürich 2008.
Jung P. [w:] Kurzkommentar. Obligationenrecht, red. H. Honsell, Basel 2014.
Klein J.-P., Zürcher Kommentar. Obligationenrecht. Art. 32–40 OR. Stellvertretung, Zürich 2020.
Koller A., Der gute und der böse Glaube im allgemeinen Schuldrecht, Freiburg 1985.
Kut A. [w:] Handkommentar zum Schweizer Privatrecht. Obligationenrecht. Allgemeine Bestimmungen, red. A. Furrer, A.K. Schnyder, Zürich 2012.
Leenen D., BGB Allgemeiner Teil: Rechtsgeschäftslehre, Berlin 2015.
Leptien U. [w:] Soergel. Bürgerliches Gesetzbuch mit Einführungsgesetz und Nebengesetzen. Allgemeiner Teil 2. §§ 104–240, red. M. Wolf, Stuttgart 1999.
Longchamps de Berier R., Uzasadnienie projektu kodeksu zobowiązań, z. 4, Warszawa 1934.
Longchamps de Berier R., Zobowiązania, Lwów 1938.
Loser P., Die Vertrauenshaftung im schweizerischen Schuldrecht, Bern 2006.
Maier-Reimer G. [w:] Erman. Bürgerliches Gesetzbuch, red. H.P. Westermann, B. Grunewald, G. Maier-Reimer, Köln 2017.
Morek R. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Zobowiązania. Część ogólna, t. 3b, red. K. Osajda, Warszawa 2017.
Moskwa L., Pełnomocnicy przedsiębiorstw państwowych, Poznań 1991.
Moskwa L., Moskwa P. [w:] Kodeks cywilny, t. 1, Komentarz. Art. 1–352, red. M. Gutowski, Warszawa 2018.
Neuner J., Allgemeiner Teil des Bürgerlichen Rechts, München 2020.
Nowicki J., Przyczynek do uzasadnienia analogii (Na przykładzie prawa rzeczowego), „Państwo i Prawo” 1965/5–6.
Pazdan M. [w:] Kodeks cywilny, t. 1, Komentarz. Art. 1–44910, red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2020.
Piekarski M. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 2, red. J. Ignatowicz, Warszawa 1972.
Popiołek W. [w:] Kodeks cywilny, t. 2, Komentarz. Art. 450–1088. Przepisy wprowadzające, red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2018.
Radwański Z., Olejniczak A., Prawo cywilne – część ogólna, Warszawa 2017.
Rieder M.S., Die Rechtsscheinhaftung im elektronischen Geschäftsverkehr, Berlin 2004.
Rosenblüth I. [w:] J. Korzonek, I. Rosenblüth, Kodeks zobowiązań. Komentarz, t. 1, Kraków 1934.
Rusch A.F., Rechtscheinlehre in der Schweiz, Zürich 2010.
Schäfer H. [w:] Bürgerliches Gesetzbuch. Kommentar. §§ 1–480, t. 1, red. H.G. Bamberger, H. Roth, W. Hau, R. Poseck, München 2019.
Schilken E. [w:] Staudinger. Kommentar zum Bürgerlichen Gesetzbuch mit Einführungsgesetz und Nebengesetzen. Buch 1. Allgemeiner Teil. §§ 164–240, red. S. Herrler, Berlin 2019.
Schöbi C. [w:] OR. Kommentar. Schweizerisches Obligationenrecht, red. J. Kren Kostkiewicz, S. Wolf, M. Amstutz, R. Fankhauser, Zürich 2016.
Strugała R. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Warszawa 2019.
Strzebinczyk J. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Warszawa 2016.
Szpunar A., Udzielenie pełnomocnictwa, „Przegląd Sądowy” 1993/9.
Uliasz R. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. M. Załucki, Warszawa 2019.
Watter R. [w:] Basler Kommentar. Obligationenrecht I. Art. 1-529 OR, red. C. Widmer Lüchinger, D. Oser, Basel 2020.
Wiśniewski T. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 3, Zobowiązania. Część ogólna, red. J. Gudowski, Warszawa 2018.
Zagrobelny K. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Warszawa 2019.
Zäch R., Künzler A., Berner Kommentar. Das Obligationenrecht. Stellvertretung, Art. 32–40 OR, Bern 2014.
Marcelina Marcinkowska
Autorka jest doktorantką w Katedrze Prawa Cywilnego Akademii Leona Koźmińskiego w Warszawie (ORCID: 0000-0002-8213-4699).
Egzekucja komornicza z kryptowalut
Artykuł skupia się na zagadnieniu prowadzenia egzekucji komorniczej z kryptowalut. W ramach rozważań odniesiono się do podstawowych problemów związanych z powyższym zagadnieniem. Wskazano także na kwestię statusu prawnego bitcoina w prawie polskim. Kryptowaluta, przede wszystkim w postaci bitcoin, jest wysoce problematycznym tematem z punktu widzenia prawa polskiego. Przede wszystkim brak jest odpowiednich regulacji w zakresie statusu przedmiotowego kryptowalut. Aktualnie przyjmuje się jednak, że kryptowaluty, a dokładniej bitcoin, nie mają charakteru rzeczy i nie stanowią prawa podmiotowego względnego. W związku z tym ewentualna dopuszczalność prowadzenia egzekucji komorniczej z kryptowaluty wydaje się być dopuszczalna na podstawie art. 909 i n. Kodeksu postępowania cywilnego. Innym rozwiązaniem w tym zakresie może być również przyjęcie, że mamy tutaj do czynienia z roszczeniem o charakterze quasi-windykacyjnym, wtedy podstawą prowadzonej egzekucji byłyby przepisy o egzekucji świadczeń niepieniężnych.
Słowa kluczowe: egzekucja komornicza, egzekucja z kryptowaluty, kryptowaluta, bitcoin, blockchain, technologia blockchain
Marcelina Marcinkowska
The author is a PhD student the Department of Civil Law, Kozminski University in Warsaw, Poland (ORCID: 0000-0002-8213-4699).
Court Bailiffs Conducting Execution against Cryptocurrencies
The paper focuses on the issue of execution conducted by court bailiffs against cryptocurrencies. The reflections concern the basic problems relating to the above subject. The issue of the legal status of Bitcoin under Polish law is also discussed. A cryptocurrency, mainly Bitcoin, is a highly problematic topic from the point of view of Polish law. First of all, there is no relevant regulation of the status of cryptocurrencies as objects. Currently, however, it is assumed that cryptocurrencies, or - more precisely - Bitcoin are not things and they do not constitute a relative legal right. Consequently, execution conducted by a court bailiff against a cryptocurrency seems permissible under Article 909 et seq. of the Code of Code of Civil Procedure. Another solution in this area might be to assume that we are dealing with a quasi-debt-collection claim and in this case the grounds for the execution would be the provisions on execution of non-pecuniary performances.
Keywords: execution by court bailiffs, execution against cryptocurrency, cryptocurrency, Bitcoin, blockchain, blockchain technology
Bibliografia / References
Anderson R., Security Engineering: A Guide to Building Dependable Distributed System, New York 2008.
Baran P., On Distributed Communications: I. Introduction to Distributed Communications Networks, Santa Monica 1964.
Gajda-Roszczynialska K., Sprawy o ochronę indywidualnych interesów konsumentów w postępowaniu cywilnym, Warszawa 2011.
Gapska E., Czynności decyzyjne sądów w postępowaniu cywilnym, Warszawa 2010.
Habera S., Scott Stornetta W., How to Time-Stamp a Digital Document, „Journal of Cryptology” 1991/3.
Kudła J., Bitcoin i inne kryptowaluty (wirtualne mierniki wartości) jako przedmiot procesu i egzekucji, „Polski Proces Cywilny” 2018/3.
Kudła J., Wykaz majątku przed komornikiem w prawie polskim i niemieckim [w:] Prawo i państwo. Księga jubileuszowa 200-lecia Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej, red. L. Bosek, Warszawa 2017.
Nakamoto S., Bitcoin: A Peer-to-Peer Electronic Cash System, 2008, https://bitcoin.org/bitcoin.pdf (dostęp: 28.04.2021 r.).
Olechowski M., Normatywne podstawy przymusowego umarzania zobowiązań pieniężnych, „Państwo i Prawo” 2004/5.
Smus T.R., Spełnienie świadczeń pieniężnych za pomocą pieniądza elektronicznego, Warszawa 2010.
Sobański P., Kryptowaluty a regulacje prawa spadkowego. Rozważania de lege lata, „Monitor Prawniczy” 2019/8.
Szewczyk J., O cywilnoprawnych aspektach bitcoina (cz. 1), „Monitor Prawniczy” 2018/5.
Szewczyk J., O cywilnoprawnych aspektach bitcoina (cz. 2), „Monitor Prawniczy” 2018/6.
Szostek D., Blockchain a prawo, Warszawa 2018.
Willis N., Bitcoin: Virtual money created by CPU cycles, dostępne na: https://lwn.net/Articles/414452/.
Zacharzewski K., Bitcoin jako przedmiot stosunków prawa prywatnego, „Monitor Prawniczy” 2014/21.
Zachrzewski K., Praktyczne znaczenie bitcoina na wybranych obszarach prawa prywatnego, „Monitor Prawniczy” 2015/4.
dr Piotr Kuźnicki
Autor jest adwokatem prowadzącym własną kancelarię adwokacką
Czy istnieje potrzeba wprowadzenia ustawowego mechanizmu przebicia zasłony korporacyjnej?
Celem opracowania jest omówienie zmian legislacyjnych zaproponowanych przez M. Rodzynkiewicza dotyczących wprowadzenia do polskiego systemu prawnego koncepcji przebicia zasłony korporacyjnej w postaci odpowiedzialności osobistej wspólników za świadczenia pobrane przez nich od spółki w okresie, kiedy powinien zostać zgłoszony wniosek o ogłoszenie upadłości. W ocenie autora artykułu propozycja M. Rodzynkiewicza (chociaż oryginalna) nie zasługuje na aprobatę, a obecnie brak jest wystarczająco silnych argumentów przemawiających za wprowadzaniem do polskiego systemu prawnego koncepcji „przebicia zasłony korporacyjnej” w drodze zmian ustawodawczych.
Słowa kluczowe: przebicie zasłony korporacyjnej, zasada wyłączonej odpowiedzialności wspólników, osobowość prawna
dr Piotr Kuźnicki
The author is an advocate running his own law firm (Poland).
Is There a Need for a Statutory Mechanism of Piercing the Corporate Veil?
The aim of this paper is to discuss the legislative amendments posited by M. Rodzynkiewicz concerning the introduction into the Polish legal system of the concept of piercing the corporate veil in the form of personal liability of shareholders for the benefits received by them from the company in the period when a bankruptcy petition should have been filed. According to the author of this paper, Rodzynkiewicz’s suggestions (although original) do not merit approval. At present there are no sufficiently strong arguments for introducing the concept of piercing the corporate veil into the Polish legal system through legislative amendments.
Keywords: piercing the corporate veil, principle of limited shareholders’ liability, legal personality
Bibliografia / References
Bainbridge S.M., Henderson M.T., Limited Liability. A Legal and Economic Analysis, Northampton 2016.
Banaszczyk Z. [w:] Kodeks cywilny, t. 1, Komentarz do artykułów 1–44911, red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2008.
Blumberg P.I., Stresser K.A., Georgakopoulos N.L., Gouvin E.J., Blumberg on Corporate Groups, vol. 1, New York 2005.
Buczkowski S., Ograniczona odpowiedzialność przedsiębiorcy. Studium prawno-handlowe, Warszawa 1937.
Cheng T.K., Form and Substance of the Doctrine of Piercing the Corporate Veil, „Mississippi Law Journal” 2010/2, vol. 80.
Easterbrook F.H., Fischel D.R., Limited Liability and the Corporation, „University of Chicago Law Review” 1985/1, vol. 52.
Hawes C., Lau A.K.L., Young A., Lifting the Corporate Veil in China: Statutory Vagueness, Shareholder Ignorance and Case Precedents in a Civil Law System, „Journal of Corporate Law Studies” 2015/2, vol. 15.
Hodge L.C., Sachs A.B., Piercing the Mist: Bringing the Thompson Study into the 1990s, „Wake Forest Law Review” 2008, vol. 43.
Huang H., Piercing the Corporate Veil in China: Where Is It Now and Where Is It heading?, „Amercian Journal of Comperative Law” 2012/3, vol. 60.
Kaliński M. [w:] System Prawa Prywatnego, red. Z. Radwański, t. 6, Prawo zobowiązań – część ogólna, red. A. Olejniczak, Warszawa 2018.
Kaliński M., Szkoda na mieniu i jej naprawienie, Warszawa 2011.
Khimji M.F., Nicholls Ch.C., Piercing the Corporate Veil in the Canadian Common Law Courts: An Empirical Study, „Queen’s Law Journal” 2015/1, vol. 41.
Matheson J.H., The Modern Law of Corporate Groups: An Empirical Study of Piercing the Corporate Veil in the Parent-Subsidiary Context, „North Carolina Law Review” 2009, vol. 87.
Morris G.G., Piercing the Corporate Veil in Louisiana, „Louisiana Law Review” 1991/2, vol. 52.
Olejniczak A. [w:] Kodeks cywilny, t. 3, Zobowiązania. Część ogólna, red. A. Kidyba, Warszawa 2014.
Opalski A., Granice podmiotowości prawnej spółek kapitałowych – glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 7.02.2007 r. (I ACa 1033/06), „Glosa” 2008/4.
Opalski A., Prawo zgrupowań spółek, Warszawa 2012.
Pyzio K., Odpowiedzialność spółki dominującej względem wierzycieli kapitałowych spółek zależnych, Warszawa 2015.
Rodzynkiewicz M., W kwestii odpowiedzialności wspólnika spółki kapitałowej za jej zobowiązania de lege ferenda, „Przegląd Prawa Handlowego” 2017/8.
Romanowski M., Cios wymierzony językiem jest silniejszy niż cios wymierzony lancą (Anonim), czyli o legislacji jako sztuce, „Monitor Prawa Handlowego” 2014/4.
Romanowski M., Wpływ Jana Kochanowskiego na ideę prawa prywatnego, czyli wolność smakuje, jak się zepsuje, „Monitor Prawa Handlowego” 2017/1.
Thompson R.B., Piercing the Veil: Is the Common Law the Problem?, „Cornell Law Review” 1991, vol. 76.
Tung F., Limited Liability and Creditors’ Rights: The Limits of Risk Shifting to Creditors, „Georgia Law Review” 2000, vol. 34.
Małgorzata Sas-Madej
Autorka jest doktorem nauk prawnych oraz praktykującym adwokatem.
Dopuszczalność przymusowego wykupu akcji w spółce niepublicznej należących do akcjonariuszy uprzywilejowanych osobiście
Instytucja uprawnień osobistych przyznanych indywidualnie oznaczonym akcjonariuszom ma istotne znaczenie praktyczne. Pozwala na różnicowanie pozycji odmiennych kategorii akcjonariuszy w umowach typu joint venture, umowach akcjonariuszy oraz umowach inwestycyjnych i stanowi mechanizm często stosowany w praktyce obrotu gospodarczego. W doktrynie prezentowane jest stanowisko, zgodnie z którym przymusowy wykup akcji należących do akcjonariuszy mniejszościowych, którym przyznane zostały w statucie uprawnienia osobiste, jest, z uwagi na brzmienie art. 415 § 3 Kodeksu spółek handlowych, niedopuszczalne. Niniejszy artykuł ma na celu rewizję powyższego stanowiska, ponieważ w sposób istotny ogranicza ono efektywność instytucji squeeze outu.
Słowa kluczowe: prawo handlowe, przymusowy wykup akcji, squeeze out, uprawnienia osobiste akcjonariusza, umowy joint venture, akcjonariusze mniejszościowi
Małgorzata Sas-Madej
The author is a doctor of laws and a practising advocate, Poland.
Permissibility of Squeeze Out of Shares Held by Personally Privileged Shareholders in a Private Company
Personal rights granted individually to named shareholders have major practical importance. They enable differentiating the positions of various categories of shareholders in joint venture agreements, shareholders agreements and investment agreements. It is a mechanism which is frequently applied in the practice of commercial law. In literature, the standpoint prevails that a squeeze out of shares held by minority shareholders who were granted personal rights in the articles of association is not permissible, considering the wording of Article 415(3) of the Code of Commercial Partnerships and Companies. This article aims to review this standpoint, which poses a serious limitation on the efficiency of squeeze outs.
Keywords: commercial law, squeeze out, personal rights of a shareholder, joint venture agreements, minority shareholders
Bibliografia / References
Biernat S., Wykładnia prawa krajowego zgodnie z prawem Wspólnot Europejskich [w:] Implementacja prawa integracji europejskiej w krajowych porządkach prawnych, red. C. Mika, Toruń 1998.
Borysiak W. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 3A, Zobowiązania. Część ogólna, red. K. Osajda, Warszawa 2017.
Cejmer M. [w:] Europejskie prawo spółek, t. 1, Instytucje prawne dyrektywy kapitałowej, red. M. Cejmer, J. Napierała, T. Sójka, Kraków 2004.
Dyl M. [w:] A. Chłopecki, M. Dyl, Prawo rynku kapitałowego, Warszawa 2011.
Dyl M. [w:] System Prawa Prywatnego, red. Z. Radwański, t. 19, Prawo papierów wartościowych, red. A. Szumański, Warszawa 2006.
Frąckowiak J. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. W. Pyzioł, Warszawa 2008.
Hotel M., Podmiotowa restrukturyzacja spółki a wygaśnięcie uprawnień osobistych, „Przegląd Prawa Handlowego” 2014/8.
Kohutek K., Przymusowy wykup akcji w Kodeksie spółek handlowych, Kraków 2002.
Michalski M., Kontrola kapitałowa nad spółką akcyjną, Kraków 2004.
Mróz T., Opalski A., Promińska U. [w:] System Prawa Prywatnego, red. Z. Radwański, t. 9, Prawo zobowiązań – umowy nienazwane, red. W.J. Katner, Warszawa 2018.
Napierała J., Europejskie prawo spółek. Prawo spółek Unii Europejskiej z perspektywy prawa polskiego, Warszawa 2013.
Napierała J., Wykładnia prawa spółek Unii Europejskiej, Warszawa 2019.
Nowacki A., Procedura przymusowego wykupu w spółce niepublicznej, „Przegląd Prawa Handlowego” 2016/8.
Nowak-Górski B., Swoboda kreowania akcji uprzywilejowanych i uprawnień osobistych w spółkach akcyjnych, „Przegląd Prawa Handlowego” 2017/2.
Opalski A., Zasada jednakowego traktowania wspólników i akcjonariuszy, „Przegląd Prawa Handlowego” 2012/6.
Oplustil K. [w:] System Prawa Handlowego, red. S. Włodyka, t. 9, Międzynarodowe prawo handlowe, red. W. Popiołek, Warszawa 2013.
Pabis R. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 3b, Spółka akcyjna. Komentarz. Art. 393–490, red. A. Opalski, Warszawa 2016.
Pinior P., Osobiste uprawnienia wspólników i akcjonariuszy w spółkach kapitałowych, „Prawo Spółek” 2010/2.
Popiołek W. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. J.A. Strzępka, Warszawa 2012.
Popiołek W. [w:] System Prawa Handlowego, red. S. Włodyka, A. Szumański, t. 2B, Prawo spółek handlowych, red. A. Szumański, Warszawa 2019.
Potrzeszcz R. [w:] J.P. Naworski, K. Strzelczyk, T. Siemiątkowski, R. Potrzeszcz, Komentarz do kodeksu spółek handlowych. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, Warszawa 2001.
Radwan A., Regulacja przymusowego wykupu akcji drobnych akcjonariuszy – uwagi de lege ferenda, „Monitor Prawniczy” 2003/11.
Regucki T., Mechanizmy zwiększające kontrolę (control enhancing mechanisms) w polskich spółkach akcyjnych. Analiza prawno-ekonomiczna, Warszawa 2018.
Rodzynkiewicz M., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2009, 2012, 2014.
Romanowski M., Zasada jednakowego traktowania udziałowców spółki kapitałowej, cz. 2, „Przegląd Prawa Handlowego” 2005/2.
Sołtysiński S., Osobiste uprawnienia udziałowców w spółkach kapitałowych. Przyczynek do analizy art. 159 i 354 k.s.h. [w:] Studia z prawa prywatnego gospodarczego. Księga pamiątkowa ku czci prof. Ireneusza Weissa, Kraków 2003.
Sołtysiński S. [w:] S. Sołtysiński, A. Szajkowski, A. Szumański, J. Szwaja, Kodeks spółek handlowych, t. 3, Komentarz do artykułów 301–458, Warszawa 2008.
Stroiński R.T., Cele oraz ryzyka przymusowego wykupu akcji w kodeksie spółek handlowych, „Przegląd Prawa Handlowego” 2001/12.
Szumański A., Przymusowy wykup akcji drobnych akcjonariuszy, „Przegląd Prawa Handlowego” 2001/11.
Szyszko R., Umowy wspólników, inwestycyjne, konsorcja, joint-venture i inne podtypy spółki cywilnej – środki ochrony prawnej w przypadku naruszenia przez uczestnika, Warszawa 2019.
Turowicz P.J., Prawa przyznane osobiście poszczególnym wspólnikom lub akcjonariuszom, „Przegląd Prawa Handlowego” 1999/5.
Wacławik-Wejman A. [w:] Ustawa o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych. Komentarz, red. T. Sójka, Warszawa 2010.
Wajda D., Prawa przyznane osobiście wspólnikowi spółki z o.o. a powiernicze zbycie udziałów – glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 21.01.2005 r. (I CK 521/04), „Glosa” 2008/3.
Wierzbicki P., Uchwała o przymusowym wykupie – „wyciśnięcie” drobnych akcjonariuszy, „Prawo Spółek” 2003/5.
Wiśniewski A.W. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, t. 4, Łączenie, podział i przekształcanie spółek. Przepisy karne. Komentarz. Art. 491–633, red. A. Opalski, Warszawa 2016.
Wołangiewicz M., Środki obrony przed wrogim przejęciem stosowane na etapie poprzedzającym wezwanie do zapisywania się na sprzedaż lub zamianę akcji, „Przegląd Prawa Handlowego” 2018/6.
dr Julita Zawadzka
Autorka jest adiunktem w Katedrze Prawa Cywilnego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie (ORCID: 0000-0002-9255-7468).
Charakter prawny nabycia przez Skarb Państwa mienia podmiotów wykreślonych i uznanych za wykreślone z Krajowego Rejestru Sądowego
Problematyka losów mienia pozostałego po podmiotach wykreślonych z KRS i uznanych za wykreślone z KRS przez lata pozostawała problemem nierozwiązywalnym, z którym nie radziła sobie praktyka. Trudnościom tym zdecydował się zaradzić ustawodawca, wprowadzając regulacje prawne przewidujące nabycie takiego mienia z mocy prawa przez Skarb Państwa (art. 9 ust. 2b zd. 1 p.w.u.KRS oraz art. 25a ust. 1 u.KRS). Bardzo szybko okazało się jednak, że przepisy te budzą dalsze wątpliwości w podstawowych wręcz kwestiach, między innymi wątpliwość, czy nabycie mienia przez Skarb Państwa na podstawie nowych przepisów ma charakter pochodny czy pierwotny. W opracowaniu przedstawiono wiele argumentów przemawiających przeciwko pierwotnemu charakterowi tego nabycia i wyjaśniających, że mamy tu do czynienia z przypadkiem sukcesji. Wyjaśniono również cel, któremu służyć mają nowe przepisy, a który również dostarcza argumentów przeciwko pierwotnemu charakterowi nabycia przez Skarb Państwa tzw. mienia polikwidacyjnego. Przesądzenie, że Skarb Państwa nabywa mienie polikwidacyjne w drodze sukcesji, stanowi punkt wyjścia do analizy dalszych szczegółowych zagadnień związanych z tym następstwem prawnym.
Słowa kluczowe: Krajowy Rejestr Sądowy, wykreślenie podmiotu z KRS, sukcesja, majątek polikwidacyjny
dr Julita Zawadzka
The author is an assistant professor at the Department of Civil Law, Faculty of Law and Administration, Jagiellonian University in Krakow, Poland (ORCID: 0000-0002-9255-7468).
Legal Nature of Acquisition by the State Treasury of Assets of Entities Struck off or Deemed to Have Been Struck off the National Court Register
The issue what happens with assets left by the entities struck off the National Court Register (NCR) or considered to have been struck off the NCR remained for years an unsolvable problem, which the practice failed to deal with. The legislator decided to address these difficulties by introducing legal regulations providing for the acquisition of such assets by the operation of law by the State Treasury (Article 9(2b) first sentence of the Provisions Introducing the Act on the NCR and Article 25a(1) of the Act on the NCR). It soon became apparent, however, that these provisions raised further doubts relating to even the most basic issues, including whether the acquisition of assets by the State Treasury under the new regulations was secondary or primary in nature. The study presents arguments against the primary nature of this acquisition and explains that this is a case of legal succession. It also explains the purpose of the new regulations, which purpose also provides arguments against the primary nature of such acquisition. The assumption that the State Treasury acquires the so-called post-liquidation assets by way of legal succession constitutes the basis for the analysis of further detailed issues related to this legal succession.
Keywords: National Court Register (NCR), striking an entity off the NCR, succession, post-liquidation assets
Bibliografia / References
Babiarz S., Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z 24 stycznia 2007 r., III CZP 143/06, „Prawo Spółek” 2010/3.
Banaszak B., Prawo konstytucyjne, Warszawa 1999.
Bartkowiak, G., Januchowski A., Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z 24 stycznia 2007 r., III CZP 143/06, „Prawo Bankowe” 2008/4.
Borkowski P., Trześniewski-Kwiecień J., Wpisy do ksiąg wieczystych, Warszawa 2008.
Chorabik R., Dobra wiara jako przesłanka nabycia rzeczy ruchomej od osoby nieuprawnionej, „Kwartalnik Prawa Prywatnego” 2006/1.
Czech T., Księgi wieczyste i hipoteka. Komentarz, Warszawa 2014.
Gniewek E., Księgi wieczyste. Art. 1–582 KWU. Art. 6261–62613 KPC. Komentarz, Warszawa 2018, Legalis.
Gniewek E. [w:] System Prawa Prywatnego, red. Z. Radwański, t. 3, Prawo rzeczowe, red. E. Gniewek, Warszawa 2020.
Gola A., Nabycie własności ruchomości od nieuprawnionego, Warszawa 1982.
Górecki J., Przeniesienie własności rzeczy ruchomej, Wrocław 1950.
Grykiel J., Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z 24 stycznia 2007 r., III CZP 143/06, „Glosa” 2011/2.
Ignatowicz J., Wasilkowski J. [w:] System prawa cywilnego, red. W. Czachórski, t. 2, Prawo własności i inne prawa rzeczowe, red. J. Ignatowicz, Ossolineum 1977.
Jakubecki A., Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z 24 stycznia 2007 r., III CZP 143/06, „Glosa” 2010/4.
Jelonek-Jarco B., Rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych, Warszawa 2011.
Koniewicz A., Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z 24 stycznia 2007 r., III CZP 143/06, „Glosa” 2010/4.
Kurnicki T., Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z 24 stycznia 2007 r., III CZP 143/06, „Prawo Spółek” 2007/9.
Kuropatwiński J., Księgi wieczyste. Komentarz do art. 1–582 u.k.w.h. oraz art. 6261–62613 k.p.c., t. 1, Komentarz do art. 1–10 ustawy o księgach wieczystych i hipotece, Bydgoszcz–Płońsk 2013.
Piasecki K., Księgi wieczyste i hipoteka. Komentarz, Bydgoszcz 1996.
Pyziak-Szafnicka M. [w:] System Prawa Prywatnego, red. Z. Radwański, t. 1, Prawo cywilne – część ogólna, red. M. Safjan, Warszawa 2012.
Skowrońska E., Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z 2 sierpnia 1994 r., III CZP 94/94, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 1995/5, poz. 101.
Skowrońska-Bocian E., Warciński M. [w:] Kodeks cywilny, t. 1, Komentarz. Art. 1–44910, red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2020, Legalis.
Sysiak J., Rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych, „Rejent” 1994/12.
Szczurowski T. [w:] Ustawa o Krajowym Rejestrze Sądowym. Komentarz, red. K. Osajda, Legalis 2021.
Szpunar A., Nabycie własności ruchomości od nieuprawnionego, Kraków 1998.
Szpunar A., O pierwotnym i pochodnym nabyciu prawa podmiotowego, „Rejent” 1999/8.
Wasilkowski J., Prawo własności w PRL. Zarys wykładu, Warszawa 1969.
Węgrzynowski Ł., Charakterystyka praw i obowiązków spółki kapitałowej po jej wykreśleniu z rejestru przedsiębiorców, cz. 2, „Przegląd Prawa Handlowego” 2014/8.
Węgrzynowski Ł., Skutki prawne wykreślenia spółki kapitałowej z rejestru przedsiębiorców, cz. 1, „Przegląd Prawa Handlowego” 2014/7.
Wolter A., Ignatowicz J., Stefaniuk K., Prawo cywilne. Zarys części ogólnej, Warszawa 2018.
Wowerka A., Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z 24 stycznia 2007 r., III CZP 143/06, „Gdańskie Studia Prawnicze – Przegląd Orzecznictwa” 2008/3.
Michał Synowiec
Autor jest doktorantem w Katedrze Prawa Gospodarczego Prywatnego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Associate w kancelarii Traple Konarski Podrecki i Wspólnicy (ORCID: 0000-0001-6621-8406).
Indywidualna interpretacja Komisji Nadzoru Finansowego jako środek wykładni przepisów prawa regulujących działalność na rynku finansowym w zakresie innowacyjnym
Celem niniejszego artykułu jest analiza trybu, formy oraz skutków prawnych wydawania przez Komisję Nadzoru Finansowego (KNF) indywidualnych interpretacji w zakresie przepisów określających zasady prowadzenia działalności na szeroko pojmowanym rynku finansowym. Interpretacje takie pomimo ich konstrukcyjnego podobieństwa do znanych dotychczas prawu polskiemu rozwiązań stanowią szczególną formę działania organu administracji publicznej, niebędącą indywidualnym aktem administracyjnym ani czynnością materialno-techniczną, która umożliwia poznanie stanowiska organu nadzoru co do wykładni konkretnych przepisów prawa. W ramach przeprowadzonej analizy zasygnalizowano szereg wątpliwości interpretacyjnych związanych z procedurą wydawania przez KNF indywidualnych interpretacji, jak również przedstawiono postulaty zmian de lege ferenda.
Słowa kluczowe: indywidualna interpretacja, Komisja Nadzoru Finansowego, prawo finansowe, FinTech
Michał Synowiec
The author is a PhD student at the Department of Private Economic Law, Faculty of Law and Administration, Jagiellonian University in Krakow and an associate at Traple Konarski Podrecki i Wspólnicy law firm, Poland (ORCID: 0000-0001-6621-8406).
An Individual Declaratory Ruling of the Polish Financial Supervision Authority as a Tool of Interpretation of Statutory Provisions Governing Financial Market Activities in the Field of Innovation
The purpose of this article is to analyse the procedure, form, and legal effects of an individual declaratory ruling issued by the Polish Financial Supervision Authority (PFSA) in respect of provisions of law governing activities conducted on the financial market in the broad sense. Despite the legal construction being similar to the well-known legal solutions under Polish law, such a declaratory ruling constitutes a special form of act of a public administration authority that presents the interpretation of statutory provisions by the regulator and is not an individual administrative act or a substantive-and-technical act. The analysis indicates a number of interpretative doubts connected with the procedure whereby the PFSA issues the rulings. The author formulates conclusions about the desired legislative amendments.
Keywords: individual declaratory ruling, Polish Financial Supervision Authority, financial law, FinTech
Bibliografia / References
Folwarski M., Sektor FinTech na europejskim rynku usług bankowych. Wyzwania konkurencyjne i regulacyjne, Warszawa 2019.
Hanusz A., Urzędowe interpretacje przepisów prawa podatkowego w Polsce oraz ich sądowo administracyjna kontrola, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2015/6(63).
Knysiak-Sudyka H. [w:] Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, red. H. Knysiak-Sudyka, Warszawa 2019.
Ofiarski Z., Rola soft law regulacji rynku finansowego na przykładzie rekomendacji i wytycznych Komisji Nadzoru Finansowego [w:] Prawo rynku finansowego. Doktryna, instytucje, praktyka, red. A. Jurkowska-Zeidler, M. Olszak, Warszawa 2016.
Sroka I., Wajda P., Indywidualna interpretacja Komisji Nadzoru Finansowego w sprawie produktów i usług mających na celu rozwój innowacyjności rynku finansowego, „Monitor Prawa Bankowego” 2021/3(124).
Śliwa-Wajda M., Interpretacja indywidualna Komisji Nadzoru Finansowego jako prawna forma działania administracji publicznej – charakterystyka instytucji, „Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego” 2020/9(867).
Teszner K. [w:] Ordynacja podatkowa. Komentarz aktualizowany, red. L. Etel, LEX 2020.
Wajda P., Śliwa M., Zasada prawdy obiektywnej (art. 7 k.p.a.) i ciężar dowodu w postępowaniach administracyjnych prowadzonych przez KNF, „Monitor Prawa Bankowego” 2014/5(42).
Wojno B. [w:] Prawo rynku kapitałowego. Komentarz, red. M. Wierzbowski, L. Sobolewski, P. Wajda, Warszawa 2019.
Woś T. [w:] Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, red. T. Woś, Warszawa 2016.
dr Rafał Wrzecionek
Autor jest adiunktem w Katedrze Prawa Cywilnego, Postępowania Cywilnego i Komparatystyki Prawa Prywatnego, Instytut Nauk Prawnych, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Zielonogórski (ORCID: 0000-0002-7622-4487).
Zgoda (wyrażona w protokole notarialnym) na dokonanie przez zarządcę sukcesyjnego czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu przedsiębiorstwem w spadku
Prowadzenie przedsiębiorstwa w spadku polega na podejmowaniu przez zarządcę sukcesyjnego czynności przede wszystkim o charakterze majątkowym, wynikających z konieczności realizacji interesów majątkowych osób posiadających udziały w przedsiębiorstwie w spadku. Działania te oddziałują na sferę osób posiadających udział w przedsiębiorstwie w spadku (w tym właścicieli takiego przedsiębiorstwa). Ustawodawca dokonuje ich podziału na czynności zwykłego zarządu oraz przekraczające ich zakres, a zarządca, prowadząc przedsiębiorstwo w spadku, każdorazowo dokonuje kwalifikacji planowanych czynności do jednej z tych kategorii. Na dokonanie czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu powinna zostać wyrażona zgoda przez wszystkie osoby posiadające status właściciela przedsiębiorstwa w spadku. W pracy przede wszystkim zwrócono uwagę na trudności związane z kwalifikacją planowanej czynności do jednej z wymienionych kategorii oraz na sposoby wyrażenia zgody przez osoby uprawnione. Podjęto także próbę analizy spisania przez notariusza protokołu dokumentującego zgodę w przypadku jej wyrażenia w formie aktu notarialnego.
Słowa kluczowe: prowadzenie przedsiębiorstwa w spadku, czynności przekraczające zakres zwykłego zarządu, zgoda właścicieli przedsiębiorstwa w spadku, czynność notarialna, protokół notarialny
dr Rafał Wrzecionek
The author is an assistant professor at the Department of Civil Law, Civil Procedure and Comparative Private Law Studies, Institute of Law Studies, Faculty of Law and Administration, University of Zielona Gora, Poland (ORCID: 0000-0002-7622-4487).
Consent (Expressed in Notarized Minutes) for Succession Manager to Perform Acts Outside the Scope of Ordinary Management of an Enterprise in Succession
Running an enterprise in succession involves the succession manager performing acts relating mainly to property, which resulting from the need to realize property interests of persons holding shares in the enterprise in succession. These acts affect the sphere of persons holding shares in the enterprise in succession (including its owners). The law divides these acts into acts within or outside the scope of ordinary management, while the manager, when running an enterprise in succession, each time classifies the planned acts to one of these categories. Any act outside the scope of ordinary management should be approved by all persons with the status of owner of the enterprise in succession. The paper emphasises first and foremost the difficulties with classifying a planned act to one of the aforementioned categories and the ways in which the rightholders can express consent. It also attempts to analyse the preparation by a notary of minutes documenting consent when it is expressed in the form of a notarial deed.
Keywords: running an enterprise in succession, acts outside the scope of ordinary management, consent of owners of an enterprise in succession, notarized act, notarized minutes
Bibliografia / References
Kappes A., Odpowiedzialność komandytariusza za zobowiązania spółki, Kraków 1997.
Kidyba A., Status prawny komandytariusza, Bydgoszcz 2000.
Kopaczyńska-Pieczniak K., Status prawny zarządcy sukcesyjnego, „Przegląd Prawa Handlowego” 2018/12.
Nita-Jagielski G. [w:] J. Bieniak i in., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2019.
Promińska U., Uwagi w sprawie zarządzania i reprezentacji spółki partnerskiej, „Przegląd Prawa Handlowego” 2002/11.
Pyzioł W. [w:] W. Pyzioł, A. Szumański, I. Weiss, Prawo spółek, Warszawa 2019.
Rzewuska M. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. M. Załucki, Warszawa 2019.
Siemiątkowski T., Potrzeszcz R. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, t. 1, Tytuł I. Przepisy ogólne. Tytuł II. Spółki osobowe, red. T. Siemiątkowski, R. Potrzeszcz, Warszawa 2011.
Skowrońska-Bocian E., Warciński M. [w:] Kodeks cywilny, t. 1, Komentarz. Art. 1–44910, red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2018.
Sołtysiński S. [w:] S. Sołtysiński, A. Szajkowski, A. Szumański, J. Szwaja, Kodeks spółek handlowych, t. 1, Przepisy ogólne. Spółki osobowe. Komentarz do artykułów 1–150, Warszawa 2012.
Sołtysiński S. [w:] System Prawa Prywatnego, red. Z. Radwański, t. 16, Prawo spółek osobowych, red. A. Szajkowski, Warszawa 2016.
Sójka T., Szyszko R. [w:] Kodeks cywilny, t. 3, Komentarz. Art. 627–1088, red. M. Gutowski, Warszawa 2019.
Wrzecionek R., Zarządca sukcesyjny przedsiębiorstwa w spadku. Status i charakter prawny, Warszawa 2020.
Łukasz Duśko
Autor jest doktorantem w Katedrze Prawa Karnego Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie oraz aplikantem adwokackim (ORCID: 0000-0001-9841-7346).
Wpływ postępowania restrukturyzacyjnego na odpowiedzialność karną za niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości
Celem niniejszego artykułu jest próba udzielenia odpowiedzi na pytanie, czy podjęte przez dłużnika czynności w ramach wprowadzonego do polskiego porządku prawnego z dniem 1.01.2016 r. postępowania restrukturyzacyjnego wpływają w jakikolwiek sposób na wyrażony w art. 21 ust. 1 Prawa upadłościowego obowiązek zgłoszenia w sądzie wniosku o ogłoszenia upadłości, a tym samym czy modyfikują zakres odpowiedzialności karnej z art. 586 Kodeksu spółek handlowych.
Słowa kluczowe: postępowanie restrukturyzacyjne, wniosek o ogłoszenie upadłości, odpowiedzialność karna
Łukasz Duśko
The author is a PhD student at the Department of Criminal Law, Jagiellonian University in Krakow (Poland), and a trainee advocate (ORCID: 0000-0001-9841-7346).
The Impact of Restructuring Proceedings on the Criminal Responsibility for the Failure to File an Insolvency Motion
The aim of this article is to find out whether actions taken by the debtor, which are in line with the provisions on restructuring proceedings, which entered into force on 1 January 2016, have any impact on the obligation set out in Article 21(1) of the Bankruptcy Law requiring to file an insolvency motion with a court, therefore whether the provisions on the restructuring proceedings modify the scope of criminal responsibility provided for in Article 586 of the Code of Commercial Partnerships and Companies.
Keywords: restructuring proceedings, insolvency motion, criminal responsibility
Bibliografia / References
Bartosiewicz P., Merczyński B., Interes wierzycieli a wstrzymanie wniosku o ogłoszenie upadłości dłużnika w restrukturyzacji, „Doradca Restrukturyzacyjny” 2017/2.
Chrapoński D., Materialnoprawne i procesowe aspekty odpowiedzialności na podstawie art. 21 ust. 3 Prawa upadłościowego, „Doradca Restrukturyzacyjny” 2017/4.
Czura-Kalinowska D. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. Z. Jara, Warszawa 2020, Legalis.
Dehmel M., Radzik M., O niektórych prawnokarnych aspektach stanu niewypłacalności, „Prokurator” 2009/1.
Duży J., Przekroczenie uprawnień lub niedopełnienie obowiązków jako wyznacznik odpowiedzialności karnej za przestępstwa gospodarcze, cz. 1, „Prokurator” 2006/3.
Gąsior A., Wejście w życie ustawy prawo restrukturyzacyjne a odpowiedzialność karna za niezłożenie wniosku o ogłoszenie upadłości w terminie, „Doradca Restrukturyzacyjny” 2016/4.
Giezek J., Kardas P., Przepisy karne kodeksu spółek handlowych, Kraków 2003.
Hrycaj A. [w:] Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz, red. A. Hrycaj, P. Filipiak, LEX 2020.
Hrycaj A. [w:] System Prawa Handlowego, red. S. Włodyka, A. Szumański, t. 6, Prawo restrukturyzacyjne i upadłościowe, red. A. Hrycaj, A. Jakubecki, A. Witosz, Warszawa 2019.
Janda P., Prawo upadłościowe. Komentarz, Warszawa 2020, LEX.
Machowska A., Zbieg wniosków restrukturyzacyjnych i wniosków o ogłoszenie upadłości – niektóre problemy praktyki sądowej, „Doradca Restrukturyzacyjny” 2017/7.
Zawłocki R., Podstawy odpowiedzialności karnej za przestępstwa gospodarcze, Warszawa 2004.
Zawłocki R. [w:] J. Bieniak i in., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2019, Legalis.
Zimmerman P., Prawo upadłościowe. Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz, Warszawa 2019, Legalis.
Żółtek S., Prawo karne gospodarcze
