Postulat zmiany zasad odpowiedzialności pieniężnej reprezentantów dłużnika z tytułu niezłożenia w terminie wniosku o upadłośćprof. dr hab. Rafał Adamus
Autor jest pracownikiem Katedry Prawa Gospodarczego i Finansowego Instytutu Nauk Prawnych Uniwersytetu Opolskiego
(ORCID: https://orcid.org/0000-0003-4968-459X).
Postulat zmiany zasad odpowiedzialności pieniężnej reprezentantów dłużnika z tytułu niezłożenia w terminie wniosku o upadłość
Opracowanie poświęcone jest krytyce dotychczasowej regulacji prawnej dotyczącej odpowiedzialności reprezentantów dłużnika za niezłożenie w terminie wniosku o upadłość. Przedstawiono zastrzeżenia zarówno do założeń aksjologicznych, jak i co do konstrukcji obowiązujących przepisów. W związku z negatywną oceną obecnego stanu prawnego zaproponowano projekt nowej regulacji zagadnienia.
Słowa kluczowe: upadłość, niewypłacalność, restrukturyzacja, wniosek o upadłość, członek zarządu, odpowiedzialność
prof. dr hab. Rafał Adamus
The author is an employee of the Chair of Economic and Financial Law, Institute of Legal Sciences, University of Opole, Poland
(ORCID: https://orcid.org/0000-0003-4968-459X).
Suggested Changes in the Rules of Financial Liability of Debtor’s Representatives for Failure to Timely File an Insolvency Petition
The study is devoted to a critique of the existing legal regulation of the liability of debtor’s representatives for failure to timely file an insolvency petition. It presents objections concerning both axiological assumptions and to the way the provisions currently in force are formulated. In view of the negative assessment of the current state of law, a draft new regulation of the subject matter is proposed.
Keywords: insolvency, inability to pay debts, restructuring, insolvency petition, management board member, liability
Bibliografia / References
Adamus R., Limited Liability Companies in Poland, „Central European Journal of Comparative Law” 2020/1.
Adamus R., O nierównowadze w systemie prawa o niewypłacalności: demotywatory restrukturyzacji, „Monitor Prawniczy” 2022/4.
Adamus R., Odpowiedzialność reprezentanta dłużnika za niezłożenie w terminie wniosku o ogłoszenie upadłości, „Monitor Prawa Handlowego” 2015/2.
Adamus R., Przedawnienie prawa do wydania decyzji o odpowiedzialności członka zarządu za zaległości podatkowe spółki kapitałowej, „Monitor Podatkowy” 2015/1.
Adamus R., Przepis art. 299 Kodeksu spółek handlowych jako funkcja prawa o niewypłacalności, „Opolskie Studia Administracyjno-Prawne” 2022/2.
Adamus R., Przesłanki niewypłacalności w Prawie upadłościowym i naprawczym na tle Prawa upadłościowego z 1934 r. i Prawa upadłościowego z 2015 r., „Prawo i Więź” 2018/1.
Adamus R., Simplified restructuring proceedings in Poland as an example of anti – crisis regulation due to the COVID-19 pandemic, „International and Comparative Law Review” 2020/1(20).
Adamus R., The Problem of Liability of Management Board Members of a Capital Company for Liabilities under Social Security Contributions Arising during the Proceedings with the Possibility of Concluding an Arrangement, „Studia Iuridica Lubliniensia” 2020/1(29).
Borys A., Problematyka odpowiedzialności odszkodowawczej członków zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością za nieterminowe złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości [w:] Zadłużenie i niewypłacalność dłużnika. Retrospekcja, stan obecny, przyszłość, red. K. Flaga-Gieruszyńska, I. Gil, A. Góra-Błaszczykowska, A. Hrycaj, Sopot 2023.
Brol J., Funkcje postępowania upadłościowego i ich realizacja w świetle praktyki sądowej, „Przegląd Sądowy” 1994/7–8.
Dauman J., Odpowiedzialność zarządców spółki z o.o. na tle art. 298 k.h., „Miesięcznik Prawa Handlowego i Wekslowego” 1936/3–4.
Dziurzyński T., Odpowiedzialność członków zarządu spółki ogr. odp. za zobowiązania spółki, „Czasopismo Prawnicze i Ekonomiczne” 1936/30.
Giezek J., Wnuk D., Odpowiedzialność cywilna i karna w spółkach prawa handlowego. Komentarz i przegląd orzecznictwa, Warszawa 1994.
Gurgul S., Odpowiedzialność zarządu spółek kapitałowych, „Państwo i Prawo” 1991/3.
Horobiowski J., Praktyka upadłościowa w Polsce w latach 2002–2012 na przykładzie sądu upadłościowego we Wrocławiu, „Biuletyn PTE” 2017/2.
Hrycaj A. [w:] System Prawa Handlowego, t. 6, Prawo restrukturyzacyjne i upadłościowe, red. A. Hrycaj, A. Jakubecki, A. Witosz, Warszawa 2016.
Jagodziński M., Odpowiedzialność członków zarządu spółki z o.o. na podstawie art. 299 k.s.h. – rozważania de lege ferenda, „Przegląd Prawa Handlowego” 2018/5.
Kappes A., Odpowiedzialność członków zarządu za zobowiązania spółki z o.o., Warszawa 2009.
Karolak A. [w:] A. Mariański, A. Karolak, Odpowiedzialność członków zarządu spółki z o.o., Warszawa 2006.
Kruczalak-Jankowska J., Machnikowska A., Maśnicka M., Działalność sądów w postępowaniach restrukturyzacyjnych i upadłościowych, Gdańsk 2019.
Kupis P., Dysfunkcje postępowań upadłościowych, „Biuletyn PTE” 2017/2.
Lubicz-Posochowska A., Uprzywilejowanie podmiotu finansującego układ w prawie restrukturyzacyjnym w przypadku nieudanej restrukturyzacji, „Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach” 2017/9.
Lubicz-Posochowska A., Kuźnik M., Swoboda kształtowania propozycji układowych w postępowaniu upadłościowym z możliwością zawarcia układu [w:] Ustawowe ograniczenia swobody umów. Zagadnienia wybrane, red. B. Gnela, Warszawa 2010.
Morawska S., Przedsiębiorca w obliczu upadłości. Diagnoza i propozycje zmian systemu instytucjonalnego w Polsce, Warszawa 2013.
Ochmann P., Wybrane modele odpowiedzialności członków zarządu jako instrumenty zarządzania konfliktami agencyjnymi pomiędzy członkami zarządu spółki kapitałowej a jej wierzycielami w prawie polskim, Warszawa 2022.
Osajda K., Odpowiedzialność cywilna członków zarządu za zobowiązania spółki z o.o., Warszawa 2008.
Rymar S., Cywilna odpowiedzialność zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, Kraków 1938.
Stapiński R., Wpływ ewolucji prawa upadłościowego na swobodę prowadzenia działalności gospodarczej [w:] Tendencje reformatorskie w prawie handlowym. Między teorią a praktyką, red. J. Olszewski, Warszawa 2015.
Staszkiewicz P., Morawska S., Ocena poziomu rzeczywistej ochrony praw wierzycieli w Polsce w latach 2004–2012 – koszty transakcyjne dochodzenia praw z umów, „Biuletyn PTE” 2017/2.
Szuster Ł., Sposoby restrukturyzacji zobowiązań upadłego określane w propozycjach układowych, „Prawo Spółek” 2007/12.
Witosz A., Restrukturyzacja spółek handlowych jako propozycje układowe w upadłości z możliwością zawarcia układu spółek handlowych, „Prawo Spółek” 2003/11.
dr Wiktor P. Matysiak
Autor jest adiunktem w Katedrze Prawa Gospodarczego i Handlowego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego oraz sędzią Sądu Okręgowego w Łodzi (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-8552-6321).
Kilka uwag na temat dopuszczalności otwarcia likwidacji spółek akcyjnych stanowiących jednostki publicznej radiofonii i telewizji
Zagadnieniem, które w ostatnim czasie budzi zainteresowanie przedstawicieli nauki i praktyki prawa, jest dopuszczalność podjęcia uchwały przez walne zgromadzenie spółki akcyjnej stanowiącej jednostkę publicznej radiofonii i telewizji w rozumieniu art. 26 ust. 1–3 ustawy z 29.12.1992 r. o radiofonii i telewizji, której przedmiotem jest rozwiązanie tej spółki i otwarcie jej likwidacji. Celem niniejszego artykułu jest prezentacja stanowisk w zakresie dopuszczalności podjęcia tego rodzaju uchwały i w konsekwencji także otwarcia likwidacji spółki akcyjnej stanowiącej jednostkę publicznej radiofonii i telewizji w rozumieniu powołanej ustawy oraz przedstawienie własnej argumentacji dotyczącej tej kwestii. W artykule opowiedziano się za dopuszczalnością podjęcia uchwały o rozwiązaniu spółki akcyjnej stanowiącej jednostkę publicznej radiofonii i telewizji. Wskazano, że otwarcie likwidacji spółki może być niekiedy niezbędne np. w razie zmiany struktury organizacyjnej spółek składających się na jednostki publicznej radiofonii i telewizji, względnie ich trudnej sytuacji finansowej. Wykorzystanie regulacji zawartej w treści art. 459–478 k.s.h. może być rozwiązaniem korzystnym z punktu widzenia zapewnienia prawidłowego funkcjonowania spółek akcyjnych stanowiących jednostki publicznej radiofonii i telewizji, a także ochrony innych uczestników obrotu gospodarczego, w szczególności wierzycieli tych spółek.
Słowa kluczowe: spółka akcyjna, likwidacja spółki, rozwiązanie spółki, likwidator
dr Wiktor P. Matysiak
The author is an assistant professor at the Department of Economic and Commercial Law, Faculty of Law and Administration, University of Lodz, Poland, and a judge at the Regional Court in Lodz
(ORCID: https://orcid.org/0000-0002-8552-6321).
A Few Remarks on the Admissibility of Opening the Liquidation of Joint-Stock Companies Which Are Public Service Broadcasting Entities
An issue that has recently aroused the interest of legal scholars and practitioners is the admissibility of a resolution adopted by the general meeting of a joint-stock company which is a public service broadcasting entity within the meaning of Article 26 (1)-(3) of the Act of 29 December 1992 on Radio and Television Broadcasting in the matter of dissolution of that company and opening of its liquidation. The purpose of this article is to present the opinions about the admissibility of such a resolution and, consequently, opening the liquidation of a joint-stock company being a public service broadcasting entity within the meaning of the aforementioned Act, and to present the author’s arguments regarding this issue. The article argues in favour of the admissibility of a resolution on the dissolution of a joint-stock company being a public service broadcasting entity. It has been pointed out that the opening of a company’s liquidation may sometimes be necessary, for example, in the event of a change in the organizational structure of the companies forming part of public service broadcasting entities or their financial difficulties. Application of Articles 459–478 of the Code of Commercial Partnerships and Companies may be a favourable solution from the point of view of ensuring proper functioning of joint-stock companies which are public service broadcasting entities, as well as protecting other participants of economic transactions, in particular the creditors of these companies.
Keywords: joint-stock company, company liquidation, company dissolution, liquidator
Bibliografia / References
Dziomdziora W. [w:] Ustawa o radiofonii i telewizji. Komentarz, red. S. Piątek, Warszawa 2014.
Kappes A., Siemiątkowski T., Sprawa likwidacji „misyjnych” spółek medialnych nadal otwarta, „Rzeczpospolita” z 24.01.2024 r., https://www.rp.pl/opinie-prawne/art39742131-kappes-siemiatkowski-sprawa-likwidacji-misyjnych-spolek-medialnych-nadal-otwarta (dostęp: 18.02.2024 r.).
„Przy(e)wracanie praworządności” – rozmowa z prof. Ryszardem Piotrowskim przeprowadzona przez Piotra Szymaniaka, „Dziennik Gazeta Prawna” 2024/14 (19–21.01.2024 r.).
Romanowski M., Jak przywrócić twarz TVP bez naruszania konstytucji, „Rzeczpospolita” z 24.10.2023 r., https://www.rp.pl/opinie-prawne/art39311071-michal-romanowski-jak-przywrocic-twarz-tvp-bez-naruszenia-konstytucji (dostęp: 18.02.2024 r.).
Romanowski M., Sienkiewicz wybudził media publiczne ze śmierci klinicznej, „Rzeczpospolita” z 19.01.2024 r., https://www.rp.pl/opinie-prawne/art39713171-prof-romanowski-sienkiewicz-wybudzil-media-publiczne-ze-smierci-klinicznej (dostęp: 18.02.2024 r.).
Wajda D., Nieważność uchwały a niedopuszczenie akcjonariusza do udziału w walnym zgromadzeniu – glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 6.06.2018 r., III CSK 403/16, „Glosa” 2020/1.
dr Maciej Giaro
Autor jest adiunktem w Katedrze Prawa Cywilnego Porównawczego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego oraz radcą prawnym
(ORCID: https://orcid.org/0000-0001-5073-6612).
Z problematyki pozoru pełnomocnictwa – osoba czynna w lokalu przedsiębiorstwa
Artykuł przedstawia problematykę art. 97 k.c. z perspektywy teorii pozoru prawnego, która posłużyła już wcześniej do analizy art. 105 k.c. i „umocowania” wynikającego z dokumentu pełnomocnictwa. Zaawansowany stopień doktrynalnego opracowania tej teorii dostarcza cennego instrumentarium, pozwalającego na spójne wpisanie art. 97 k.c. w system przepisów nakierowanych na ochronę pozoru prawnego i ukierunkowanie pojawiających się na jego tle rozważań szczegółowych.
Słowa kluczowe: umocowanie, pełnomocnictwo, osoba czynna, lokal przedsiębiorstwa, przedsiębiorca, ochrona zaufania, teoria pozoru prawnego
dr Maciej Giaro
The author is an assistant professor at the Department of Comparative Civil Law, Faculty of Law and Administration, University of Warsaw, Poland, and an attorney at law (ORCID: https://orcid.org/0000-0001-5073-6612).
On Ostensible Powers of Attorney: The Person Acting on the Business Premises
This article presents Article 97 of the Civil Code from the perspective of the theory of legal appearance (ostension), which has already been used to analyse Article 105 of the Civil Code and the ‘authorization’ resulting from a power of attorney document. The advanced degree of scholarly elaboration of this theory provides valuable instruments to coherently integrate Article 97 of the Civil Code into the system of provisions directed at the protection of legal appearance as well as to guide the specific considerations that arise in this context.
Keywords: authorization, power of attorney, acting person, business premises, entrepreneur, protection of trust, theory of legal appearance (ostension)
Bibliografia / References
Allerhand M., Kodeks handlowy. Komentarz, Lwów 1935.
Balwicka-Szczyrba M. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. M. Balwicka-Szczyrba, A. Sylwestrzak, Warszawa 2022.
Bielski P., Pełnomocnictwo handlowe (uwagi de lege lata i de lege ferenda), „Przegląd Prawa Handlowego” 2001/5.
Brzozowski A., Kocot W.J., Skowrońska-Bocian E., Prawo cywilne. Część ogólna, Warszawa 2022.
Bülow P., Handelsrecht, Heidelberg 2009.
Canaris C.-W., Die Vertrauenshaftung im deutschen Privatrecht, München 1971.
Canaris C.-W., Handelsrecht, München 1995.
Fabian J., Pełnomocnictwo, Warszawa 1963.
Fishinger Ph. [w:] Staub. Handelsgesetzbuch, red. S. Grundmann, M. Habersack, C. Shäfer, Berlin 2023.
Giaro M., Nieformalna reprezentacja przedsiębiorcy w nowoczesnym obrocie prawnym a art. 97 k.c., „Przegląd Prawa Handlowego” 2010/7.
Giaro M., Nieuregulowane wyraźnie przyczyny wygaśnięcia pełnomocnictwa, „Przegląd Sądowy” 2022/5.
Giaro M., Z problematyki pozoru pełnomocnictwa – pierwotnie umocowany, „Przegląd Prawa Handlowego” 2021/5.
Giaro M., Z problematyki pozoru pełnomocnictwa – umocowany dokumentem pełnomocnictwa, „Przegląd Prawa Handlowego” 2021/6.
Grykiel J. [w:] Kodeks cywilny, t. 1, Komentarz. Art. 1–352, red. M. Gutowski, Warszawa 2021.
Grzybowski S. [w:] System prawa cywilnego, t. 1, Część ogólna, red. W. Czachórski, Ossolineum 1974.
Herbet A. [w:] Zobowiązania, t. 1, Przepisy ogólne i powiązane przepisy Księgi I KC. Komentarz, red. P. Machnikowski, Warszawa 2022.
Honzatko M. [w:] T. Dziurzyński, Z. Fenichel, M. Honzatko, Kodeks handlowy. Komentarz, Kraków 1935.
Hübner U., Handelsrecht, Heidelberg 2004.
Kaliński M., Umowny charakter zobowiązania wekslowego (II), „Prawo Papierów Wartościowych” 2000/12.
Kidyba A., Mojak J., Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 17 grudnia 1985 r., III CRN 395/85, „Palestra” 1988/5.
Kopaczyńska-Pieczniak K. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 1, Część ogólna, red. A. Kidyba, Warszawa 2012.
Krebs P. [w:] Münchener Kommentar zum Handelsgesetzbuch, t. 1, red. K. Schmidt, München 2021.
Machnikowski P., Prawne instrumenty ochrony zaufania przy zawieraniu umowy, Wrocław 2010.
Meyer S. [w:] BeckOK HGB, red. M. Häublein, R. Hoffmann-Theinert, München 2023.
Moskwa L., Pełnomocnicy przedsiębiorstw państwowych, Poznań 1991.
Namitkiewicz J., Kodeks handlowy. Komentarz, t. 1, Warszawa 1934.
Nazaruk P. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. J. Ciszewski, P. Nazaruk, Warszawa 2019.
Pazdan M. [w:] Kodeks cywilny, t. 1, Komentarz. Art. 1–44910, red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2020.
Piasecki K. [w:] Kodeks cywilny z komentarzem, t. 1, red. J. Winiarz, Warszawa 1989.
Piekarski M. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 1, Warszawa 1972.
Pilich M. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 1, Część ogólna, cz. 2, (art. 56–125), red. J. Gudowski, Warszawa 2021.
Pinior P. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 1, Część ogólna (art. 1–125), red. M. Habdas, M. Fras, Warszawa 2018.
Płonka E., Mechanizm łączenia skutków działań prawnych z osobami prawnymi na przykładzie spółek kapitałowych, Wrocław 1994.
Radwański Z., Normy prawne regulujące wykładnię oświadczeń woli, „Krakowskie Studia Prawnicze” 1988/21.
Radwański Z., Olejniczak A., Prawo cywilne – część ogólna, Warszawa 2023.
Rieder M.S., Die Rechtsschenhaftung im elektronischen Geschäftsverkehr, Berlin 2004.
Robaczyński W. [w:] Kodeks cywilny. Część ogólna, red. M. Pyziak-Szafnicka, P. Księżak, Warszawa 2014.
Roth W.-H., Stelmaszczyk P. [w:] Handelsgesetzbuch. Kommentar, red. I. Koller, P. Kindler, K.-D. Drüen, München 2023.
Rudnicki S., aktualizacja Trzaskowski R. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 1, Część ogólna, red. J. Gudowski, Warszawa 2014.
Rusch A.F., Rechtsschenlehre in der Schweiz, Zürich 2010.
Schmidt K., Handelsrecht. Unternehmensrecht, Köln 2014.
Schubert C. [w:] HGB, red. H. Oetker, München 2021.
Smyk M., Pełnomocnictwo według kodeksu cywilnego, Warszawa 2010.
Sobolewski P., Wybrańczyk D. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Część ogólna. Przepisy wprowadzające KC. Prawo o notariacie (art. 79–95 i 96–99), red. serii K. Osajda, Warszawa 2023.
Strugała R. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Warszawa 2023.
Strzebinczyk J. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Warszawa 2016.
Szczepaniak R., Art. 97 Kodeksu cywilnego jako instrument obrotu gospodarczego, „Prawo Spółek” 1998/4.
Szpunar A., Udzielenie pełnomocnictwa, „Przegląd Sądowy” 1993/9.
Weber K. [w:] Handelsgesetzbuch, t. 1, red. D. Joost, L. Strohn, München 2020.
Widerski P., Pełnomocnictwo w prawie polskim, Warszawa 2018.
Wilejczyk M., Zagadnienia etyczne części ogólnej prawa cywilnego, Warszawa 2014.
Wolter A., Ignatowicz J., Stefaniuk K., Prawo cywilne. Zarys części ogólnej, Warszawa 2020.
Kamil Jurkowski
Autor jest radcą prawnym (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-6204-7619).
Zasadność różnicowania intensywności i treści obowiązku lojalności wspólników spółek kapitałowych
Celem niniejszego artykułu jest próba dokonania oceny zjawiska, jakim jest różnicowanie zakresu i intensywności obowiązku lojalności wspólników spółek kapitałowych. Powszechne jest bowiem obciążanie niektórych wspólników, w szczególności wspólników większościowych, obowiązkiem lojalności o szerszym zakresie, czy też większej intensywności. Obowiązek lojalności wspólników mniejszościowych, w szczególności w przypadku akcjonariuszy mniejszościowych spółek publicznych, ma być natomiast ograniczany do pewnego minimum, mającego obejmować zazwyczaj nakaz wniesienia jedynie umówionego wkładu. Pytaniem pozostaje, czy takie różnicowanie treści lub intensywności obowiązku lojalności jest uzasadnione. Na względzie należy bowiem mieć, że bezzasadne różnicowanie treści lub intensywności obowiązku lojalności w jakimkolwiek zakresie może skutkować różnicowaniem sytuacji poszczególnych wspólników i w konsekwencji błędnym ustaleniem obciążających ich obowiązków. Właściwe ustalenie obciążających wspólników obowiązków ma natomiast zasadnicze znaczenie z punktu widzenia zachowania poprawnych relacji pomiędzy wspólnikami oraz powodzenia przedsięwzięcia realizowanego za pomocą spółki kapitałowej.
Słowa kluczowe: spółki kapitałowe, obowiązek lojalności, obowiązek współdziałania, prawo głosu, dobre obyczaje
Kamil Jurkowski
The author is an attorney at law in Poland (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-6204-7619).
Justifiability of Varying the Intensity and Content of the Duty of Loyalty of Company Shareholders
This article is an attempt at assessing the phenomenon of differentiation in the scope and intensity of the duty of loyalty of company shareholders. Indeed, certain shareholders, in particular majority shareholders, are commonly imposed a duty of loyalty of a broader scope or greater intensity. The duty of loyalty of minority shareholders, in particular in the case of minority shareholders of public companies, should instead be limited to a certain minimum, usually to include an order to pay only the agreed contribution. Whether such differentiation in the content or intensity of the duty of loyalty is justified remains a question. It should be borne in mind that an unjustified differentiation in the content or intensity of the duty of loyalty in any respect may result in a differentiation of the situation of individual shareholders and, consequently, in an erroneous determination of their duties. On the other hand, correct determination of the duties borne by shareholders is essential for maintaining proper relations between the shareholders and for the success of the project implemented through the medium of the company.
Keywords: companies, duty of loyalty, duty to cooperate, voting rights, good morals (boni mores)
Bibliografia / References
Borysiak W. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. K. Osajda, Legalis 2020.
Czub K. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. M. Balwicka-Szczyrba, A. Sylwestrzak, Warszawa 2022.
Gębusia I., Interes spółki w prawie polskim i europejskim, Warszawa 2017.
Gutowski M. [w:] Kodeks cywilny, t. 2, Komentarz. Art. 353–626, red. M. Gutowski, Legalis 2022.
Herbert A. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 17a, Prawo spółek kapitałowych, red. S. Sołtysiński, Legalis 2015.
Janiszewska B. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 1, Część ogólna, cz. 1, (art. 1–55 4 ), red. J. Gudowski, Warszawa 2021.
Kidyba A., Zasada lojalności stron stosunków cywilnoprawnych, „Przegląd Prawa Handlowego” 2021/9.
Napierała J., Nakaz dochowania lojalności przez podmioty stosunku korporacyjnego spółki jako klauzula generalna, „Przegląd Prawa Handlowego” 2021/9.
Opalski A., Prawo zgrupowań spółek, Warszawa 2011.
Opalski A., Zasada jednakowego traktowania wspólników i akcjonariuszy, „Przegląd Prawa Handlowego” 2012/6.
Opalski A. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 3a, Spółka akcyjna. Komentarz. Art. 301–392, red. A. Opalski, Legalis 2016.
Pokrzywniak J., Obowiązek lojalności jako element stosunku obligacyjnego, „Monitor Prawniczy” 2003/19.
Safjan M. [w:] Kodeks cywilny, t. 1, Komentarz. Art. 1–44910, red. K. Pietrzykowski, Legalis 2020.
Sobolewski P. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. K. Osajda, Legalis 2020.
Sołtysiński S., Moskwa P. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 17a, Prawo spółek kapitałowych, red. S. Sołtysiński, Warszawa 2015.
Szajkowski A., Tarska M. [w:] S. Sołtysiński, A. Szajkowski, A. Szumański, J. Szwaja, Kodeks spółek handlowych, t. 1, Przepisy ogólne. Spółki osobowe. Komentarz do artykułów 1–150, Legalis 2012.
Wajda D., Obowiązek lojalności w spółkach kapitałowych, Warszawa 2014.
Wiórek P., Obowiązek lojalności wspólników spółek kapitałowych [w:] Prawo handlowe po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej, red. W. Katner, U. Promińska, Warszawa 2010.
Wiśniewski T. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 3, Zobowiązania. Część ogólna, red. J. Gudowski, Warszawa 2018.
Dominik Mizerski
Autor jest doktorantem w Szkole Doktorskiej Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach
(ORCID: https://orcid.org/0000-0002-8253-5038).
Przesłanki wyłączenia odpowiedzialności członków zarządu spółki zależnej uczestniczącej w grupie spółek
W dniu 13.10.2022 r. weszły w życie przepisy wprowadzające regulację prawa grup spółek (tzw. prawo holdingowe). W ramach wprowadzonych zmian przyjęto mechanizmy mające na celu zapewnienie ochrony członkom zarządu spółki zależnej uczestniczącej w grupie spółek. Umożliwiają one tym osobom zwolnienie z odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną wykonaniem wiążącego polecenia wydanego przez spółkę dominującą oraz za szkodę wyrządzoną działaniem lub zaniechaniem tych osób podjętym w interesie grupy spółek. Celem niniejszego artykułu jest omówienie przewidzianych przepisami prawa holdingowego przesłanek zwolnienia z odpowiedzialności członków zarządu spółki zależnej uczestniczącej w grupie spółek oraz wzajemnej relacji pomiędzy tymi zwolnieniami.
Słowa kluczowe: grupa spółek, holding, zwolnienie z odpowiedzialności, wiążące polecenie
Dominik Mizerski
The author is a PhD student at the Doctoral School of the University of Silesia in Katowice, Poland
(ORCID: https://orcid.org/0000-0002-8253-5038).
Conditions for Exclusion of Liability of Members of the Management Board of a Subsidiary Belonging to a Group of Companies
The provisions introducing the regulation of the law of groups of companies (so-called holding law) came into force on 13 October 2022. As part of the amendments, specific measures were adopted with the aim of protecting the members of the management board of a subsidiary company belonging to a group of companies. These measures enable these persons to be exempted from liability for damage caused by the execution of a binding instruction issued by the parent company and for damage caused by an act or omission made by these persons in the interest of the group of companies. The article aims to analyse the conditions for the exemptions from liability of the members of the management board of a subsidiary belonging to a group of companies, as specified by holding law, and the relations between these exemptions.
Keywords: group of companies, holding, exemption from liability, binding instruction
Bibliografia / References
Adamus R. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz do nowelizacji. Prawo holdingowe. Zmiany w funkcjonowaniu organów spółek kapitałowych, red. R. Adamus, Warszawa 2022.
Buszkiewicz M., Instytucja wydawania poleceń przez spółkę dominującą a ochrona wspólników mniejszościowych spółki zależnej obecnie i w projekcie prawa grup spółek, „Przegląd Prawa Handlowego” 2022/3.
Chomiuk M. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. Z. Jara, Warszawa 2022.
Chomiuk M., Harnos R., Uwagi prawnoporównawcze z perspektywy prawa niemieckiego do projektu prawa grup spółek, „Monitor Prawa Handlowego” 2021/1.
Jurzak K., O wadliwości w zakresie regulacji formy i treści polecenia koncernowego, „Monitor Prawniczy” 2022/8.
Kidyba A. [w:] A. Kidyba, M. Dumkiewicz, Komentarz aktualizowany do art. 1–300 Kodeksu spółek handlowych, LEX 2024.
Kwaśnicki R.L., Prawo holdingowe – uwagi do projektu nowelizacji kodeksu spółek handlowych, „Przegląd Prawa Handlowego” 2011/3.
Kwaśnicki R.L., Nilsson D., Legalne działanie na szkodę spółki zależnej, „Przegląd Prawa Handlowego” 2007/12.
Opalski A. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 2a, Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Komentarz. Art. 151–226, red. A. Opalski, Warszawa 2018.
Oplustil K., W sprawie optymalnego modelu prawa grup spółek. Uwagi krytyczne o projekcie prawa koncernowego z 20.7.2020 r. (cz. II), „Monitor Prawniczy” 2020/24.
Ostrowski F. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. Z Jara, Warszawa 2022.
Ostrowski F. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz do zmian (tzw. prawo holdingowe), red. R.L. Kwaśnicki, F. Ostrowski, A. Szumański, Warszawa 2022.
Ostrowski F., Chomiuk M. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. Z. Jara, Warszawa 2022.
Szajkowski A., Tarska M., Szumański A. [w:] S. Sołtysiński, A. Szajkowski, A. Szumański, J. Szwaja, Kodeks spółek handlowych, t. 2, Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Komentarz do artykułów 151–300, Warszawa 2014.
Szumański A., Nowe prawo grup spółek w Polsce – koncepcja systemowa regulacji prawnej, „Przegląd Prawa Handlowego” 2022/8.
Szumański A., Problem dopuszczalności powoływania się na interes grupy spółek w nieformalnych albo pozaustawowych holdingach faktycznych w celu wyłączenia odpowiedzialności zarządców i nadzorców spółek uczestniczących w grupie, „Monitor Prawniczy” 2022/21.
Szumański A. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz do zmian (tzw. prawo holdingowe), red. R.L. Kwaśnicki, F. Ostrowski, A. Szumański, Warszawa 2022.
Szumański A. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 17a, Prawo spółek kapitałowych, red. S. Sołtysiński, Warszawa 2015.
Wawer M. [w:] J. Bieniak, M. Bieniak i in., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2024.
Żaba M., Wiążące polecenie wydane w grupie spółek a odmowa jego wykonania, „Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego” 2022/12.
dr Michał Bieniak
Autor jest adwokatem (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-8353-2453).
Szczególna reprezentacja prostej spółki akcyjnej na tle pozostałych spółek kapitałowych
Szczególna reprezentacja spółek kapitałowych była przedmiotem wielu opracowań, jednak nadal pewne zagadnienia mogą budzić praktyczne wątpliwości (np. konkludentne oświadczenia woli, zasady składania oświadczenia woli przez radę nadzorczą). Wejście w życie przepisów o prostej spółce akcyjnej powiększyło zakres tych zagadnień o reprezentację spółki przez dyrektorów niewykonawczych. W artykule poświęcono szczególną uwagę zagadnieniom, które nadal pozostają sporne, oraz odrębnościom w regulacji prostej spółki akcyjnej.
Słowa kluczowe: zasady reprezentacji, rada nadzorcza, pełnomocnik, prosta spółka akcyjna
dr Michał Bieniak
The author is an advocate, Poland (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-8353-2453).
Special Representation of Simple Joint-Stock Companies Compared to Other Companies
The specific representation of companies has been the subject of many studies, but there are still some issues that may give rise to practical doubts (e.g. implied declarations of intent, principles according to which the supervisory board makes declaration of intent). The entry into force of the provisions on simple joint-stock companies added a new issue to existing ones: representation of the company by non-executive directors. The article focuses in particular on the issues that remain contentious and on particularities in the regulation of simple joint-stock companies.
Keywords: principles of representation, supervisory board, attorney, simple joint-stock company
Bibliografia / References
Bieniak M., Dualny i monistyczny system organów spółki na przykładzie prostej spółki akcyjnej [w:] Sto lat polskiego prawa handlowego. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Andrzejowi Kidybie, t. 1, red. M. Dumkiewicz, K. Kopaczyńska-Pieczniak, J. Szczotka, Warszawa 2020.
Bieniak M. [w:] J. Bieniak, M. Bieniak i in., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2022, Legalis.
Jara Z. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. Z. Jara, Warszawa 2022, Legalis.
Kidyba A. [w:] A. Kidyba, M. Dumkiewicz, Komentarz aktualizowany do art. 1–300 Kodeksu spółek handlowych, LEX 2023.
Kozieł G., Prosta spółka akcyjna. Komentarz do art. 3001–300134 KSH, Warszawa 2020, Legalis.
Malinowski P. [w:] Prosta spółka akcyjna. Komentarz, red. R. Adamus, P. Malinowski, Warszawa 2021, LEX.
Mróz T., Podstawowe problemy szczególnej reprezentacji spółki z o.o. (art. 210 § 1 k.s.h.), „Przegląd Prawa Handlowego” 2019/9.
Naworski J.P. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, t. 2, Tytuł III. Spółki kapitałowe. Dział I. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, red. T. Siemiątkowski, R. Potrzeszcz, Warszawa 2011.
Naworski J.P. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, t. 3, Tytuł III. Spółki kapitałowe. Dział II. Spółka akcyjna, red. T. Siemiątkowski, R. Potrzeszcz, Warszawa 2012.
Nowacki A., Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Komentarz, t. 1, Komentarz. Art. 151–226 KSH, Warszawa 2018, Legalis.
Opalski A. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 2a, Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Komentarz. Art. 151–226, red. A. Opalski, Warszawa 2018.
Opalski A. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 3a, Spółka akcyjna. Komentarz. Art. 301–392, red. A. Opalski, Warszawa 2016.
Pabis R. [w:] J. Bieniak, M. Bieniak i in., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2022, Legalis.
Reszczyk-Król K. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. Z. Jara, Warszawa 2022, Legalis.
Rodzynkiewicz M., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2018.
Szczurowski T. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. Z. Jara, Warszawa 2022, Legalis.
Szumański A. [w:] S. Sołtysiński, A. Szajkowski, A. Szumański, J. Szwaja, Kodeks spółek handlowych, t. 2, Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Komentarz do artykułów 151–300, Warszawa 2014, Legalis.
Szumański A. [w:] S. Sołtysiński, A. Szajkowski, A. Szumański, J. Szwaja, Kodeks spółek handlowych, t. 3, Spółka akcyjna. Komentarz do artykułów 301–490, Warszawa 2013, Legalis.
Karol Stępniak
Autor jest doktorantem i prawnikiem specjalizującym się w szeroko rozumianej praktyce M&A
(ORCID: https://orcid.org/0000-0003-1243-3818).
Krzysztof Jasiński
Autor jest radcą prawnym, managing associate w kancelarii Gessel, Koziorowski.
Udział w autorstwie tekstu:
Karol Stępniak – 70%
Krzysztof Jasiński – 30%
Indywidualizacja udziałów spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jako zabieg usprawniający praktykę korporacyjną
Zagadnienie indywidualizacji udziałów spółki z o.o. wydaje się być zagadnieniem zapomnianym, wymagającym aktualnej analizy opartej na obecnej praktyce obrotu gospodarczego. Ostatnie publikacje dotyczące omawianej problematyki ukazały się w 2006 r. Autorzy niniejszej publikacji, poddając analizie taki korporacyjny mechanizm indywidualizacji udziałów, egzemplifikują jego walor praktyczny, posiłkując się przy tym zasadami prawa cywilnego i prawa handlowego. Ogólnie należy przyjąć, że oznaczalność praw udziałowych poprzez ich odpowiednie nazewnictwo na wzór identyfikacji akcji spółki akcyjnej jest uwarunkowana praktyczną potrzebą usprawnienia korporacyjnej działalności spółki z o.o., realizacją procesów inwestycyjnych, a nawet celem ograniczenia potencjalnego ryzyka transakcyjnego. Przedstawiając swoją argumentację, autorzy odwołują się do natury spółki z o.o., struktury jej udziałów oraz nadrzędnych zasad stosunków obligacyjnych prawa prywatnego.
Słowa kluczowe: oznaczalność udziałów, indywidualizacja udziałów, umowa spółki, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, geneza numeracji akcji
Karol Stępniak
The author is a PhD student and a lawyer specializing in the M&A practice in the broad sense, Poland
(ORCID: https://orcid.org/0000-0003-1243-3818).
Krzysztof Jasiński
The author is an attorney at law, a managing associate at Gessel, Koziorowski law firm, Poland.
Authors’ contributions:
Karol Stępniak – 70%
Krzysztof Jasiński – 30%
Individualization of Shares in a Limited Liability Company as a Measure to Improve Corporate Practice
Individualization of shares of Polish limited liability companies seems to be a forgotten topic, one which requires an up-to-date analysis based on the current practice of business transactions. The most recent publications concerning this topic appeared in 2006. The authors of this article, analysing such a corporate mechanism of individualization of shares, exemplify its practical utility using the principles of civil and commercial law. In general, it should be concluded that the identifiability of share rights through their adequate naming following the example of identification of joint-stock company shares addresses a practical need to improve the company’s corporate activity, the execution of investment processes, and even the aim of mitigating potential transaction risks. The authors, presenting their argumentation, refer to the nature of the limited liability company, the structure of its shares, and the overarching principles of obligation relationships under private law.
Keywords: share identifiability, individualization of shares, articles of association, limited liability company, origin of share numbering
Bibliografia / References
Chojna K., Kamińska M. [w:] Prawo bankowe. Komentarz, red. A. Mikos-Sitek, P. Zapadka, Warszawa 2022.
Dumkiewicz M. [w:] Kodeks spółek handlowych po pięciu latach, red. J. Frąckowiak, Wrocław 2006.
Gołębiowski K. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Warszawa 2021.
Habryn-Hojnacka E. [w:] Kodeks cywilny, t. 2, Komentarz. Art. 353–626, red. M. Gutowski, Warszawa 2022.
Herbet A. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 17a, Prawo spółek kapitałowych, red. S. Sołtysiński, Warszawa 2015.
Jara Z. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. Z. Jara, Warszawa 2022.
Kidyba A., Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Komentarz, Warszawa 2005.
Kidyba A. [w:] A. Kidyba, M. Dumkiewicz, Komentarz aktualizowany do art. 1–300 Kodeksu spółek handlowych, LEX 2022.
Kidyba A., Kopaczyńska-Pieczniak K. [w:] Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, red. A. Kidyba, Warszawa 2007.
Kruczalak K. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. K. Kruczalak, Warszawa 2001.
Lewandowski S., Machińska H. [w:] Logika dla prawników, red. A. Malinowski, Warszawa 2017.
Michalski M. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 2, Komentarz do art. 151–300, red. A. Kidyba, Warszawa 2018.
Michalski M. [w:] Powszechna dematerializacja akcji. Modernizacja konstrukcji spółki akcyjnej, red. M. Michalski, Warszawa 2021.
Mika I.B. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. Z. Jara, Warszawa 2020.
Opalski A. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 2a, Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Komentarz. Art. 151–226, red. A. Opalski, Legalis 2018.
Opalski A., Wiśniewski A. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 2a, Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Komentarz. Art. 151–226, red. A. Opalski, Warszawa 2018.
Pabis R. [w:] J. Bieniak, M. Bieniak i in., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2022.
Popiołek W. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. J.A. Strzępka, Warszawa 2009.
Potrzeszcz R., Siemiątkowski T. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, t. 2, Tytuł III. Spółki kapitałowe. Dział I. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, red. T. Siemiątkowski, R. Potrzeszcz, Warszawa 2011.
Sobolewski P. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. K. Osajda, W. Borysiak, Warszawa 2022.
Stanik M. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. Z. Jara, Warszawa 2022.
Szajkowski A. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 1, Przepisy ogólne. Spółki osobowe. Komentarz do artykułów 1–150, Warszawa 2012.
Szajkowski A., Tarska M. [w:] S. Sołtysiński, A. Szajkowski, A. Szumański, J. Szwaja, Kodeks spółek handlowych, t. 2, Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Komentarz do artykułów 151–300, Warszawa 2014.
Szumański A. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 19, Prawo papierów wartościowych, red. A. Szumański, Warszawa 2006.
Tarska M., Udziały uprzywilejowane w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, „Prawo Spółek” 1999/12.
