Umowa jako instrument finansowyprof. dr hab. Aleksander Chłopecki
Katedra Prawa Handlowego, Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego (ORCID: https://orcid.org/0000-0003-3073-7727)
Umowa jako instrument finansowy
Przedmiotem niniejszego tekstu jest analiza problemu rozróżnienia między instrumentem finansowym a umową. A ściślej rzecz biorąc, tego, kiedy umowa staje się instrumentem finansowym, a kiedy za niego nie może być uważana. Uzyskane wnioski są wynikiem koncepcji definicji stworzonej przez polskiego ustawodawcę i prowadzą do dyskusyjnego (ale uzasadnionego) wniosku, że w pewnym zakresie rozumienie instrumentu finansowego w prawie polskim jest zbliżone do prawa precedensowego.
Słowa kluczowe: instrument finansowy, umowa, instrument finansowy a umowa
prof. dr hab. Aleksander Chłopecki
Department of Commercial Law, Faculty of Law and Administration, University of Warsaw, Poland (ORCID: https://orcid.org/0000-0003-3073-7727)
A Contract as a Financial Instrument
The purpose of this text is to analyse the problem of distinguishing between a financial instrument and a contract. More precisely, determining when a contract becomes a financial instrument and when it cannot be considered as such. The conclusions are the result of the concept of the definition developed in Polish law and lead to the debatable (but justified, in the author’s opinion) conclusion that to some extent the understanding of a financial instrument in Polish law is similar to that of common law.
Keywords: financial instrument, contract, financial instrument compared to a contract
Bibliografia / References
Chłopecki A., Czy w prawie polskim obowiązuje zasada „numerus clausus” papierów wartościowych, „Przegląd Sądowy” 1994/2.
Chłopecki A., Opcje i transakcje terminowe. Zagadnienia prawne, Warszawa 2001.
Sójka T. [w:] Prawo rynku kapitałowego, red. T. Sójka, Warszawa 2015.
Zoll F. [w:] System Prawa Handlowego, red. S. Włodyka, A. Szumański, t. 4, Prawo instrumentów finansowych, red. M. Stec, Warszawa 2016.
dr hab. Aleksander Kappes, prof. UŁ
Autor jest kierownikiem Zakładu Prawa Handlowego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego oraz adwokatem (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-2261-093X)
Rzekoma ochrona wierzycieli spółki zależnej w prawie holdingowym. Czas na odpowiedzialność przebijającą?
Nowelizacja Kodeksu spółek handlowych z 9.02.2022 r. wprowadza nową w naszym prawie handlowym regulację prawa grup spółek (prawo holdingowe, prawo koncernowe). To kolejne podejście do tej regulacji po projektach z 2010 r. Uchwalenie ustawy nastąpiło wbrew krytyce zdecydowanej większości przedstawicieli doktryny, której stanowisko znów zostało zignorowane, co niestety staje się już regułą. Wprowadzona nowelizacją ochrona wierzycieli ma bardzo wąski zakres podmiotowy, ogranicza się wyłącznie do grup spółek w rozumieniu art. 4 § 1 pkt 51 w zw. z art. 211 k.s.h., a więc prawdopodobnie do niewielkiego odsetka grup spółek, ponadto obejmuje wyłącznie naprawienia szkody wyrządzonej wierzycielom spółki zależnej poprzez wydanie przez spółkę dominującą spółce zależnej tzw. wiążącego polecenia. W tej sytuacji wierzyciele powinni korzystać z konstrukcji odpowiedzialności przebijającej. Możliwość jej stosowania jest uznawana zarówno w doktrynie, jak i w orzecznictwie polskich sądów. W artykule omówiono krytycznie przesłanki odpowiedzialności spółki dominującej wobec wierzycieli w nowej regulacji, a także wskazano na możliwości stosowania odpowiedzialności przebijającej w prawie polskim de lege lata.
Słowa kluczowe: prawo holdingowe, spółka dominująca, spółka zależna, ochrona wierzycieli
dr hab. Aleksander Kappes, professor of the University of Lodz
The author is head of the Sub-department of Commercial Law, Faculty of Law and Administration, University of Lodz, Poland, and an advocate (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-2261-093X)
Illusive Protection of a Subsidiary’s Creditors in Holding Law. Time for Piercing the Corporate Veil?
The amendments to the Commercial Companies Code of 9 February 2022 introduced a regulation which is new to our commercial law: the provisions on groups of companies (holding law). The new regulation provides for liability of the parent company for loss suffered by the creditor of a subsidiary company. However, it concerns the group of companies defined in the Code, which is a very small fraction of groups of companies in Poland. Moreover, the conditions of said liability, and in particular the fact that it only applies when the creditor’s loss results from the issuance of so-called binding instruction by the parent company make the protection of subsidiary companies’ creditors illusive in a group of companies. It is discernible especially compared to German law. Therefore, the protection of creditors of such companies should be manifested in the so-called veil-piercing liability, which can be applied under Polish law and which has already been applied numerous times in the rulings of Polish courts. The article presents a critical point of view on the conditions of liability of the parent company towards the creditors in the light of the new regulation. It also indicates the possibilities of applying the veil-piercing liability under existing Polish laws.
Keywords: holding law, parent company, subsidiary (company), creditor protection
Bibliografia / References
Banaszczyk Z. [w:] Kodeks cywilny, t. 1, Komentarz. Art. 1–44910, red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2015, Legalis.
Bezzenberger T., Das Kapital der Aktiengesellschaft. Kapitalerhaltung. Vermögensbindung. Konzernrecht, Köln 2005.
Buczkowski S., Ograniczona odpowiedzialność przedsiębiorcy. Studjum prawno-handlowe, Warszawa 1937.
Grzybowski S. [w:] System prawa cywilnego, red. W. Czachórski, t. 1, Część ogólna, red. S. Grzybowski, Ossolineum 1985.
Kaliński M. [w:] System Prawa Prywatnego, red. Z. Radwański, t. 6, Prawo zobowiązań – część ogólna, red. A. Olejniczak, Warszawa 2014, Legalis.
Kappes A., Czy ujmowanie szkody jako bezpośredniej uniemożliwia dochodzenie roszczeń odszkodowawczych przez wspólników spółek kapitałowych? [w:] Czynić postęp w prawie. Księga jubileuszowa dedykowana Profesor Birucie Lewaszkiewicz-Petrykowskiej, red. W. Robaczyński, Łódź 2017.
Kappes A., Odpowiedzialność członków zarządu za zobowiązania spółki z o.o., Warszawa 2009.
Kappes A., Odpowiedzialność wspólników za zobowiązania spółki kapitałowej w prawie polskim de lege lata, „Przegląd Prawa Handlowego” 2017/9.
Koch A. [w:] Kodeks cywilny, t. 1, Komentarz. Art. 1–44911, red. M. Gutowski, Warszawa 2016, Legalis.
Kopaczyńska-Pieczniak K., Korporacja. Elementy konstrukcji prawnej, Warszawa 2019.
Kuźnicki P., Czy istnieje potrzeba wprowadzenia ustawowego mechanizmu przebicia zasłony korporacyjnej?, „Przegląd Prawa Handlowego” 2021/6.
Kuźnicki P.M., Granica osobowości prawnej spółki kapitałowej (rozprawa doktorska – niepublikowana), dostępna na https://depotuw.ceon.pl/handle/item/3687 (dostęp: 24.09.2022 r.).
Opalski A., Prawo zgrupowań spółek, Warszawa 2012.
Opalski A., Problematyka pominięcia prawnej odrębności spółek kapitałowych, „Przegląd Prawa Handlowego” 2012/8.
Osajda K., Niewypłacalność spółki z o.o. Odpowiedzialność członków zarządu wobec jej wierzycieli, Warszawa 2014.
Popiołek W., Odpowiedzialność spółki dominującej za szkodę „pośrednią” wyrządzoną przez spółkę zależną [w:] Rozprawy z prawa prywatnego oraz notarialnego. Księga pamiątkowa dedykowana prof. Maksymilianowi Pazdanowi, red. A. Dańko-Roesler, A. Oleszko, R. Pastuszko, Warszawa 2014.
Pyziak-Szafnicka M. [w:] System Prawa Prywatnego, red. Z. Radwański, t. 1, Prawo cywilne – część ogólna, red. M. Safjan, Warszawa 2012.
Pyzio K., Odpowiedzialność spółki dominującej względem wierzycieli kapitałowych spółek zależnych, Warszawa 2015, Legalis.
Radwański Z. [w:] Z. Radwański, A. Olejniczak, Prawo cywilne – część ogólna, Warszawa 2011.
Sołtysiński S., Moskwa P. [w:] System Prawa Prywatnego, red. Z. Radwański, t. 17A, Prawo spółek kapitałowych, red. S. Sołtysiński, Warszawa 2015.
Szczepaniak R., Nadużycie prawa do posługiwania się formą osoby prawnej, Toruń 2009.
Targosz T., Nadużycie osobowości prawnej, Kraków 2004.
Wiórek P.M., Ochrona wierzycieli spółki z o.o. poprzez osobistą odpowiedzialność jej wspólników. Koncepcja odpowiedzialności przebijającej i nadużycia formy prawnej spółki w prawie niemieckim i polskim, Wrocław 2016.
dr hab. Marcin Dyl, prof. UW
Autor jest profesorem w Katedrze Prawa i Postępowania Administracyjnego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego (ORCID: https://orcid.org/0000-0003-3604-2571)
Realizacja obowiązków o charakterze nadzorczym depozytariusza funduszu inwestycyjnego w świetle wybranych obowiązków określonych w art. 72 u.f.i.
Depozytariusz funduszu inwestycyjnego ma trwałe miejsce zarówno w unijnym, jak i krajowym porządku prawnym. Istota jego funkcjonowania związana jest z realizacją obowiązków o różnorodnym zakresie oddziaływania, spośród których na pierwszy plan wysuwają się obowiązki o charakterze nadzorczym. Sposób ich wykonywania jest przedmiotem stosunkowo burzliwej dyskusji w świecie prawniczym. W przedstawianym artykule autor stara się przybliżyć istniejące wątpliwości, nie pozostawiając ich bez odpowiedzi.
Słowa kluczowe: depozytariusz, obowiązki nadzorcze, nadzór, fundusz inwestycyjny
dr hab. Marcin Dyl, professor of the University of Warsaw
The author is a professor at the Department of Administrative Law and Procedure, Faculty of Law and Administration, University of Warsaw, Poland (ORCID: https://orcid.org/0000-0003-3604-2571)
Discharge of Supervisory Duties of an Investment Fund Depositary’s in the Light of Selected Duties Set out in Article 72 of the Act on Investment Funds
The depositary of an investment fund has a permanent place in both EU and national legal orders. The essence of its functioning is linked to the discharge of duties with a diverse range of impacts, of which duties those of a supervisory nature are the most prominent. The manner in which they are discharged is the subject of relatively lively debate in the legal milieu. In the article presented here, the author seeks to shed light on the existing doubts, without leaving them unanswered.
Keywords: depositary, supervisory duties, supervision, investment fund
Bibliografia / References
Kropiwnicki J., Fundusze inwestycyjne. Prawna ochrona interesu uczestnika, Warszawa 2009.
Mroczkowski R., Nadzór nad funduszami inwestycyjnymi, Warszawa 2011.
Wojciechowski R. [w:] Ustawa o funduszach inwestycyjnych. Komentarz, t. 1, Art. 1–157, red. A. Kidyba, Warszawa 2018, LEX.
Zawadzka P., Fundusz inwestycyjny w systemie instytucji finansowych, Warszawa 2009.
dr Sebastian Koczur
Autor jest adiunktem, p.o. kierownikiem Katedry Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego na Wydziale Prawa, Administracji i Stosunków Międzynarodowych Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego oraz adwokatem (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-2985-0557)
Korporacyjne determinanty pracowniczego podporządkowania członka zarządu spółki kapitałowejCelem niniejszego artykułu jest ustalenie, czy w stosunku pracy nawiązanym z członkiem zarządu jest miejsce na pracownicze podporządkowanie, czy też przepisy prawa handlowego wykluczają możliwość istnienia takiego podporządkowania. Autor zwraca uwagę na koncepcję autonomicznego podporządkowania, wypracowaną w prawie pracy, podkreślając jej wtórny charakter wobec korporacyjnych relacji członka zarządu ze spółką. Konkludując, autor zaznacza, że chociaż w stosunku pracy członka zarządu brak jest w istocie kierownictwa pracodawcy stanowiącego część podporządkowania, to jednak nie kwestionując możliwości nawiązania stosunku pracy przez członka zarządu, jego relacje ze spółką opierają się na innych wartościach, pozwalających na faktyczne i efektywne realizowanie stosunku pracy przez strony.
Słowa kluczowe: członek zarządu, organy spółki, podporządkowanie, kierownictwo pracodawcy, autonomiczne podporządkowanie
dr Sebastian Koczur
The author is an assistant professor, acting Head of the Department of Labour Law and Social Security at the Faculty of Law, Administration and International Relations, Andrzej Frycz Modrzewski Krakow University, Poland and an advocate (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-2985-0557)
Corporate Determinants of Employee Subordination of a Company Management Board Member
The purpose of this article is to determine whether the employment relationship established with a member of the management board provides space for employee subordination or whether commercial law rules out the possibility of such subordination. The author draws attention to the concept of autonomous subordination, developed in labour law, noting that it is secondary vis-à-vis the corporate relations of the management board member with the company. In conclusion, the author points out that although in the employment relationship of a management board member there is in fact no employer’s management, which is part of the subordination, still – without questioning the possibility of a management board member establishing an employment relationship – the management board member’s relationship with the company is based on other values that allow for actual and effective implementation of the employment relationship by the parties.
Keywords: board member, company governing bodies, subordination, employer’s management, autonomous subordination
Bibliografia / References
Czerniawski R., Zarząd spółki akcyjnej, Warszawa 2008.
Czerniawski R., Rapacka A., Pomiędzy prawem a finansami. Poradnik członka rady nadzorczej spółki akcyjnej, Warszawa 2007.
Giedrewicz-Niewińska A., Wybór jako podstawa nawiązania stosunku pracy z pracownikami samorządowymi, Warszawa 2008, LEX.
Kappes A., Odpowiedzialność członków zarządu za zobowiązania spółki z o.o., Warszawa 2009.
Kidyba A. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 2, Komentarz do art. 151–300, red. A. Kidyba, Warszawa 2018, LEX.
Kidyba A. [w:] M. Dumkiewicz, A. Kidyba, Komentarz aktualizowany do art. 1–300 Kodeksu spółek handlowych, LEX 2022.
Kopaczyńska-Pieczniak K. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 2, Komentarz do art. 151–300, red. A. Kidyba, Warszawa 2018, LEX.
Mariański A., Karolak A., Odpowiedzialność członków zarządu za zobowiązania spółki z o.o. w świetle przepisów prawa handlowego i podatkowego, Warszawa 2004.
Naworski J.P. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz.
Tytuł III. Spółki kapitałowe. Dział I. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, t. 2, red. R. Potrzeszcz, T. Siemiątkowski, Warszawa 2011, LEX.
Rodzynkiewicz M., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2018, LEX.
Starżyk P., Wpływ wspólników spółki kapitałowej na zarządzanie spółką, „Monitor Prawa Handlowego” 2013/4.
Szczęsny R., Zarząd w spółkach kapitałowych, Kraków 2004.
Trzebiński J., Odpowiedzialność organizacyjna wspólników i członków organów spółek handlowych, Warszawa 2004.
Uliasz R., Zarząd w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością. Komentarz do art. 201–211 Kodeksu spółek handlowych, Warszawa 2012.
dr Anne-Marie Weber, LL.M. Berkeley
Autorka jest adiunktem w Katedrze Prawa Handlowego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego (ORCID: https://orcid.org/0000-0001-7164-7571)
Zofia Mazur
Autorka jest doktorantką Wydziału Prawa Uniwersytetu „Tor Vergata” w Rzymie (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-0493-1545)
Udział w autorstwie tekstu:
Anne-Marie Weber – 60%
Zofia Mazur – 40%
Zrównoważony ład korporacyjny all’italiana
Niniejszy artykuł stanowi kontynuację analizy dotyczącej zrównoważonego ładu korporacyjnego jako potencjalnego kierunku ewolucji polskiego prawa spółek zapoczątkowanej na łamach czerwcowego wydania „Przeglądu Prawa Handlowego”. W pierwszej części, wprowadzającej, przedstawiono kluczowe pojęcia, wskazano instytucje prawa spółek relewantne z perspektywy postulatu zrównoważonego ładu korporacyjnego oraz zarysowano stan międzynarodowej debaty akademickiej, jak również treść i kierunki działań reformatorskich podejmowanych w prawie unijnym. W kolejnym artykule dokonano szkicu implementacji idei zrównoważonego ładu korporacyjnego do prawa francuskiego. Niniejszy artykuł ma na celu przybliżenie czytelnikowi, w jaki sposób idea zrównoważonego ładu korporacyjnego odzwierciedla się we włoskim systemie prawnym.
Słowa kluczowe: zrównoważony ład korporacyjny, zrównoważony rozwój, benefit corporation, interes spółki
dr Anne-Marie Weber, LL.M. Berkeley
The author is an assistant professor at the Department of Commercial Law, Faculty of Law and Administration, University of Warsaw, Poland (ORCID: https://orcid.org/0000-0001-7164-7571)
Zofia Mazur
The author is a PhD student at the Faculty of Law, Tor Vergata University of Rome, Italy (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-0493-1545)
Authors’ contribution:
Anne-Marie Weber – 60%
Zofia Mazur – 40%
Sustainable Corporate Governance All’Italiana
This article contributes to a furthof the analysis on sustainable corporate governance as a potential direction for the evolution of Polish company law, which was initiated in the June issue of Przegląd Prawa Handlowego and continued in the August issue. The first, introductory part presented the key concepts, identified the institutions of company law that are relevant from the perspective of sustainable corporate governance postulate and outlined the state of the international academic debate as well as the content and direction of reform efforts in EU law. The next one contained an outline of the implementation of the idea of sustainable corporate governance into French law. The present article aims to give the reader an idea of how the idea of sustainable corporate governance is reflected in the Italian legal system.
Keywords: sustainable corporate governance, sustainability, benefit corporation, company interest
Bibliografia / References
Amato G., Nicola P., Macrì L., Il successo sostenibile nel Codice di Autodisciplina 2020: ruolo dell’organo di amministrazione e remunerazione, „dirittobancario.it”, listopad 2020.
Del Baldo M., Acting as a benefit corporation and a B Corp to responsibly pursue private and public benefits. The case of Paradisi Srl (Italy), „International Journal of Corporate Social Responsibility” 2019/4.
Bartolacelli A., The Unsuccessful Pursuit for Sustainability in Italian Business Law [w:] Cambridge Handbook of Corporate Law, Corporate Governance and Sustainability, red. B. Sjåfjell, C.M. Bruner, Cambridge 2019.
Campobasso G.F., Diritto Commerciale. Diritto delle società, t. 2, Torino 2020.
Clark Jr. W.H., Babson E.K., How Benefit Corporations Are Redefining the Purpose of Business Corporations, „William Mitchell Law Review” 2021/38(2).
Corso S., Le società benefit nell’ordinamento italiano: una nuova „qualifica” tra profit e non profit, „Nuove leggi civili commentate” 2016/39.
Costa Pires A., The fourth sector and the benefit companies: a comparative analysis between the American and the Italian models, https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=3010173 (dostęp: 28.09.2022 r.).
Cuccu F., La (in)sostenibilita del buovo codice di corporate governance, „Rivista del Diritto Commerciale e Del Diritto Generale delle Obligazioni” 2021/2.
Daccò A., Benefit Corporations: Role of Directors and Their Liability in Italy and in the United States of America, „Banca, Borsa, Titoli di Credito” 2021/1.
De Donno B., Ventura L., Dalla benefit corporation alla società benefit, Bari 2018.
Dutheil P.-H., Social enterprises in Europe: The experience of three European countries, „Futuribles Journal” 2019/429(2).
Enriques L., Il Conflitto d’interessi degli amministratori di società per azioni, Milano 2000.
Esposito R.T., The Social Enterprise Revolution in Corporate Law: A Primer on Emerging Corporate Entities in Europe and the United States and the Case for the Benefit Corporation, „William & Mary Business Law Review” 2013/4.
Fama E.F., Jensen M.C., Agency Problems and Residual Claims, „The Journal of Law and Economics” 1983/26(2).
Ferrarini G., Corporate Purpose and Sustainability, „Law Working Paper” 2020/559.
Ferrarini G., Redefining Corporate Purpose: Sustainability as a Game Changer [w:] D. Busch, G. Ferrarini, S. Grünewald, Sustainable Finance in Europe. Corporate Governance, Financial Stability and Financial Markets, EBI Studies in Banking and Capital Markets Law, Cham 2021.
Ferrarini G., Peruzzo G.G., Roberti M., Corporate Boards in Italy [w:] Corporate Boards in Law and Practice. A Comparative Analysis in Europe, red. P. Davies, K. Hopt, R. Nowak, G. van Solinge, Oxford 2013.
Ferrarini G., Zhu S., Is There a Role for Benefit Corporations in the New Sustainable Governance Framework?, „European Corporate Governance Institute. Law Working Paper” 2021/588, lipiec 2021.
Finocchiaro G., Sì alle società benefit, a metà tra profitto e bene comune, „Guida al diritto” 2016/6.
Fleischer H., Chatard Y., Gesetzliche Zertifizierung nachhaltiger Unternehmen. Die französische „société à mission“ als Vorbild für Deutschland, „Neue Zeitschrift für Gesellschaftsrecht” 2021.
de Freitas Netto S.V., Sobral M.F.F., Ribeiro A.R.B., da Luz Soares G.R., Concepts and forms of greenwashing: a systematic review, „Environmental Sciences Europe” 2020/32.
Frignani A., Virano P., Luce ed ombre. Diritto ed economia dell’Impresa, https://www.dirittoeconomiaimpresa.it/societa-benefit-luci-e-ombre (dostęp: 28.09.2022 r.).
Hansmann H., Kraakman R., The End of History for Corporate Law, „Georgetown Law Review” 2001/89(2).
Lupoi M., L’attività delle „società benefit, „Rivista del notariato” 2016/5.
Marco P., L’interesse sociale: dallo shareholder value alle societa benefit, „Banca Impresa Società” 2017/2.
McDonnell B., The corrosion critique of benefit corporations, „Boston University Law Review” 2021/101.
Mion G., Organizations with impact? A study on Italian benefit corporations reporting practices and reporting quality, „Sustainability” 2020/12(21).
Mion G., Loza Adaui C., Understanding the purpose of benefit corporations: an empirical study on the Italian case, „International Journal of Corporate Social Responsibility” 2020/5:4.
Monoriti A., Ventura L., La società benefit: la nuova dimensione dell’impresa italiana, „La Rivista nel diritto” 2017/7.
Möslein F., Mittwoch A.-Ch., Soziales Unternehmertum im US-amerikanischen Gesellschaftsrecht – Benefit Corporations und Certified B Corporations, „Rabels Zeitschrift für ausländisches und internationales Privatrecht” 2016/80(2).
Murray J.H., Social Enterprise Innovation: Delaware’s Public Benefit Corporation Law, „Harvard Business Law Review” 2014/4.
Nicotra I.A., L’ingresso dell’ambiente in Costituzione, un segnale importante dopo il Covid, 2021, „federalismi.it” https://www.federalismi.it/ApplOpenFilePDF.cfm?artid=45614&dpath=document&dfile=30062021173203.pdf (dostęp: 10.11.2022 r.).
Nigri G., Del Baldo M., Agulini A., Governance and accountability models in Italian certified benefit corporations, „Corporate Social Responsibility and Environmental Management” 2020/27(5).
Nigri G., Del Baldo M., Agulini A., Integrated sustainable performance management systems: A case study on Italian Benefit Corporations, „Corporate Ownership & Control” 2020/17(2).
Oplustil K., Instrumenty nadzoru korporacyjnego (corporate governance) w spółce akcyjnej, Warszawa 2010.
Oplustil K., Koncepcje interesu grupy spółek w pracach europejskich gremiów eksperckich (EMCA, FECG, ICLEG), „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2019/1.
Presidenza del Consiglio dei Ministri, La riforma costituzionale in materia di tutela dell’ambiente, 2022, https://www.riformeistituzionali.gov.it/it/la-riforma-costituzionale-in--materia-di-tutela-dell-ambiente/ (dostęp: 8.05.2022 r.).
PwC, Le società benefit: un nuovo paradigma imprenditoriale, https://www.pwc.com/it/it/services/esg/doc/pwc-societa-benefit-un-nuovo-paradigma-imprenditoriale.pdf (dostęp: 29.09.2022 r.).
Riolfo G., The New Italian Benefit Corporation, „European Business Organization Law Review” 2020/21.
Sacci R. [w:] A. Vicari, A. Schall, Company Laws of the EU, München 2020.
Schüßler T., Ventura L., Hybride Rechtsformen für das soziale Unternehmertum, „Recht der Internationalen Wirtschaft” 2020.
Seele P., Gatti L., Greenwashing revisited: in search of a typology and accusation-based definition incorporating legitimacy strategies, „Business Strategy and the Environment” 2015/2.
Senato della Repubblica i Camera dei deputati, Modifiche agli articoli 9 e 41 della Costituzione in materia di tutela dell’ambiente. Dossier n.405/3, http://documenti.camera.it/leg18/dossier/pdf/AC0504c.pdf?_1652256105463 (dostęp: 28.09.2022 r.).
Sneirson J.F., The history of shareholder primacy, from Adam Smith through the rise of financialism [w:] The Cambridge Handbook of Corporate Law, Corporate Governance and Sustainability, red. B. Sjåfjell, C. Bruner, Cambridge 2020.
Stella Richter jr. M., Il ‘successo sostenibile’ del Codice di corporate governance. Prove tecniche di attuazione, https://www.dirittobancario.it/art/il-successo-sostenibile-del-codice-di-corporate-governance-prove-tecniche-di-attuazione/ (dostęp: 28.09.2022 r.).
Stella Richter Jr. M., Società Benefit e società non benefit, „Rivisita di diritto commerciale” 2017/2.
Strampelli G., Soft law e fattori ESG: dai codici di Corporate governance alle corporate e index guidelines, „Rivista delle Società” 2021/5–6.
Tirelli S., La vigilanza dell’Autorità garante della concorrenza e del mercato sulle società benefit, 2017, „Diritto.it”, https://www.diritto.it/la-vigilanza-dellautorita-garante-della-concorrenza-delmercato-sulle-societa- benefit/ (dostęp: 28.09.2022 r.).
Toffoletto A., Note minime a margine di ‘Laudato si’, „Society” 2015/11.
Ventura L., Philanthropy and the For-profit Corporation: The Benefit Corporation as the New Form of Firm Altruism, „European Business Organization Law Review” 2022.
Weber A.-M., Mazur Z., Szczęsna A., Zrównoważony ład korporacyjny (sustainable corporate governance) kierunek ewolucji polskiego prawa spółek?, „Przegląd Prawa Handlowego” 2022/6.
Weber A.-M., Szczęsna A., Zrównoważony ład korporacyjny en français, „Przegląd Prawa Handlowego” 2022/7.
Weber-Elżanowska A.-M., Postulat zrównoważonego wzrostu gospodarczego jako wyzwanie dla polskiego prawa handlowego [w:] Sto lat polskiego prawa handlowego. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Andrzejowi Kidybie, t. 1, red. M. Dumkiewicz, K. Kopaczyńska-Pieczniak, J. Szczotka, Warszawa 2020.
Weber-Elżanowska A.-M., Wpływ instytucji prawnych rynku kapitałowego na efektywność spółek Skarbu Państwa, Warszawa 2017.
Yockey J.W., Does Social Enterprise Law Matter?, „Alabama Law Review” 2015/66:4.
dr Paweł Mazur
Autor jest adiunktem na Wydziale Prawa Uniwersytetu SWPS oraz adwokatem (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-0398-3941)
Bezpośredni dialog między radą nadzorczą a akcjonariuszami spółek publicznych z perspektywy polskiego prawa spółek
Jednym z podstawowych postulatów współczesnej dyskusji na temat ładu korporacyjnego (corporate governance) jest wzmacnianie bezpośredniego zaangażowania kluczowych inwestorów w sprawy spółki, zwłaszcza poprzez formalną i nieformalną komunikację z jej organami (shareholder engagement). Dialog pomiędzy akcjonariuszami a spółką powinien obejmować również kwestie, które w spółkach opartych ma dualistycznym modelu nadzoru korporacyjnego należą do kompetencji rady nadzorczej. Jednocześnie, możliwość bezpośredniej komunikacji pomiędzy akcjonariuszami a członkami rady nadzorczej może budzić liczne wątpliwości, które zostały w ostatnich latach dostrzeżone i opisane w niemieckiej nauce prawa. Celem artykułu jest wykazanie, że choć podobne problemy są zauważalne również w prawie polskim, bezpośrednia komunikacja na linii rada nadzorcza – akcjonariusze w zakresie spraw należących do kompetencji rady nadzorczej jest dopuszczalna de lege lata.
Słowa kluczowe: rada nadzorcza, racjonalna apatia, prawo do informacji, stewardship, ład korporacyjny (corporate governance)
dr Paweł Mazur
The author is an advocate and an assistant professor at the Faculty of Law, SWPS University (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-0398-3941)
Direct Dialogue Between the Supervisory Board and Shareholders of Public Companies from the Perspective of Polish Company Law
One of the basic demands made in contemporary discussions on corporate governance is to strengthen the direct involvement of key investors in the affairs of the company, especially through formal and informal communication with its governing bodies (shareholder engagement). The dialogue between shareholders and the company should also cover issues that, in companies based on a dualistic corporate governance model, fall within the remit of the supervisory board. At the same time, the possibility of direct communication between shareholders and supervisory board members may give rise to a number of doubts, which have been recognized and described in German legal scholarship in recent years. The purpose of this article is to show that, although similar problems are noticeable in Polish law as well, direct communication between the supervisory board and shareholders with regard to matters within the competence of the supervisory board is permissible as the law currently stands.
Keywords: supervisory board, rational apathy, right to information, stewardship, corporate governance
Bibliografia / References
Ahern D., The Mythical Value of Voice and Stewardship in the EU Directive on Long-term Shareholder Engagement: Rights Do Not an Engaged Shareholder Make, „Cambridge Yearbook of European Legal Studies” 2018/20.
Bachmann G., Dialog zwischen Investor und Aufsichtsrat [w:] Gesellschaftsrecht in der Diskussion 2016, red. G. Bachmann, H. Herchen, M. Löbbe, Köln 2017.
Barko T., Cremers M., Renneboog L., Shareholder Engagement on Environmental, Social, and Governance Performance, „Journal of Business Ethics” 2022/180(2).
Bilewska K., Prawo do informacji – fundament statusu prawnego wspólników (akcjonariuszy) spółki kapitałowej, „Czasopismo Kwartalne Całego Prawa Handlowego, Upadłościowego oraz Rynku Kapitałowego” 2008/4(6).
Birkmose H., Forcing Shareholder Engagement: Theoretical Underpinning and Political Ambitions, „European Business Law Review” 2018/4.
Fleischer H., Investor Relations und informationelle Gleichbehandlung im Aktein-, Konzern- und Kapitalmarktrecht, „Zeitschrift für Unternehmens- und Gesellschaftsrecht” 2009/4.
Freedman A., Hall W., Robertson I., The Director-Shareholder Engagement Guidebook, Harvard Law School Forum on Corporate Governance 2.3.2019, https://corpgov.law.harvard.edu/2019/03/02/the-director-shareholder-engage-ment-guidebook/ (dostęp: 27.09.2022 r.).
Hopt K., The Dialogue between the Chairman of the Board and Investors: The Practice in the UK, the Netherlands and Germany and the Future of the German Corporate Governance Code Under the New Chairman, „European Corporate Governance Institute Working Paper” 2017/365.
Mazur P., Uprawnienia i obowiązki akcjonariusza względem pozostałych akcjonariuszy wynikające ze stosunku spółki, Warszawa 2021.
Naworski J.P. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz. Tytuł III. Spółki kapitałowe. Dział II. Spółka akcyjna, red. R. Potrzeszcz, T. Siemiątkowski, Warszawa 2012, LEX.
Oetker H., Verschwiegenheitspflicht der Aufsichtsratsmitglieder und Kommunikation im Aufsichtsrat [w:] Festschrift für Klaus J. Hopt zum 70. Geburtstag am 24. August 2010 Unternehmen, Markt und Verantwortung, red. S. Grundmann i in., Berlin 2010.
Opalska D., Obowiązek lojalności w spółkach kapitałowych, Warszawa 2015.
Opalski A. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 3a, Spółka akcyjna. Komentarz. Art. 301–392, red. A. Opalski, Warszawa 2016, Legalis.
Oplustil K., Instrumenty nadzoru korporacyjnego (corporate governance) w spółce akcyjnej, Warszawa 2010.
Pinior P., Nadzór wspólników w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, Warszawa 2013.
Potrzeszcz R., Siemiątkowski T. (red.), Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2012.
Prager I., Doradcy inwestorów do spraw głosowania (proxy advisors), Warszawa 2019.
Radwan A., Ius dissidentium. Granice konsensusu korporacyjnego i władzy większości w spółkach kapitałowych, Warszawa 2016.
Ringe W.G., Stewardship and Shareholder Engagement in Germany, „European Business Organization Law Review” 2021/22.
Rodzynkiewicz M., Uprawnienie do uzyskiwania informacji o stanie spraw niepublicznej spółki akcyjnej przez jej akcjonariuszy poza walnym zgromadzeniem – de lege lata i de lege ferenda, „Przegląd Prawa Handlowego” 2012/11.
Szajkowski A., Tarska M., Szumański A. [w:] A. Sołtysiński, A. Szajkowski, A. Szumański, J. Szwaja, Kodeks spółek handlowych, t. 3, Spółka akcyjna. Komentarz do artykułów 301–490, Warszawa 2016, Legalis.
Szumański A., Prawo wspólnika do informacji o spółce kapitałowej z uwzględnieniem spółek z udziałem Skarbu Państwa [w:] Informacje gospodarcze. Studium prawne, red. A. Walaszek-Pyzioł, Warszawa 2018.
Walker D., A review of corporate governance in UK banks and other financial industry entities, 26.11.2009 r. (http://image.guardian.co.uk/sys files/Guardian/documents/2009/11/26/walker-review.pdf, dostęp: 15.05.2022 r.).
dr Sebastian Kidyba
Autor jest pracownikiem naukowym i dydaktycznym w Katedrze Prawa Gospodarczego i Handlowego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie oraz adwokatem (ORCID: https://orcid.org/0000-0003-2485-4521)
Jeszcze o likwidatorach spółek prawa handlowego
Przedmiotem niniejszego opracowania jest analiza statusu likwidatora spółki handlowej. W jego ramach istotne wydaje się znalezienie odpowiedzi na pytanie, kim jest likwidator z punktu widzenia statusu zarządców i reprezentantów spółek osobowych i kapitałowych w postępowaniu likwidacyjnym. Czy jest to organ, czy może przedstawiciel?
Słowa kluczowe: likwidacja, likwidator, organ, przedstawiciel
dr Sebastian Kidyba
The author is a researcher and lecturer at the Department of Business and Commercial Law, Faculty of Law and Administration of the Maria Curie-Sklodowska University in Lublin, Poland, as well as an advocate (ORCID: https://orcid.org/0000-0003-2485-4521)
More about Liquidators of a Commercial Partnership or Company
The paper examines the status of the liquidator of a Polish partnership or company. In addition, it seems important to establish who the liquidator is vis-à-vis the status of administrators and representatives of Polish partnerships and companies in liquidation procedures. Is the liquidator a governing body or perhaps a representative?
Keywords: liquidation, liquidator, body, representative
Bibliografia / References
Dumkiewicz M., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2020.
Dziurzyński T. [w:] T. Dziurzyński, Z. Fenichel, M. Honzatko, Kodeks handlowy z komentarzem i skorowidzem, reprint, Łódź 1992.
Kidyba A., Kodeks spółek handlowych, t. 1, Komentarz do art. 1–300134, Warszawa 2022.
Kidyba A., Prawo handlowe, Warszawa 2021.
Witosz A., Likwidacja spółek w Kodeksie spółek handlowych. Zakres regulacji – stagnacja czy stan optymalny? [w:] Restrukturyzacja spółek handlowych. Zagadnienia ekonomiczne i prawne, red. A. Witosz, J. Wojtyła, „Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Wydziałowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach” 2012/86.
dr Tomasz Szczurowski
Autor jest adiunktem w Katedrze Prawa Gospodarczego i Gospodarki Cyfrowej na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie oraz sędzią w Sądzie Apelacyjnym w Warszawie (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-2967-0919)
Skutki procesowe nabycia przez Skarb Państwa mienia podmiotu wykreślonego z Krajowego Rejestru Sądowego
Przedmiotem niniejszego artykułu jest problematyka losów prawnych mienia pozostawionego po podmiocie wykreślonym z Krajowego Rejestru Sądowego (KRS), a także odpowiedzialność za zobowiązania po tym podmiocie. Zagadnienie to zostało uregulowane na mocy ustawy z 28.11.2014 r. o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym oraz niektórych innych ustaw, niemniej w dalszym ciągu budzi poważne wątpliwości. Z uwagi na wielowątkowość tej problematyki analizie zostanie poddana kwestia następstwa procesowego po podmiocie wykreślonym.
Słowa kluczowe: Krajowy Rejestr Sądowy, Skarb Państwa, następstwo prawne, mienie
dr Tomasz Szczurowski
The author is an associate professor at the Chair of Economic Law and Digital Economy, Faculty of Law and Administration, Cardinal Stefan Wyszynski University in Warsaw, Poland and a judge at the Court of Appeal in Warsaw, Poland (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-2967-0919)
Procedural Effects of the State Treasury Acquiring Property of an Entity Struck off from the National Court Register
This article concerns the issue of the legal fate of property left behind by an entity that has been struck off from the National Court Register, as well as that of liability for debts left by that entity. This issue was regulated by the Act of 28 November 2014 on Amending the Act on the National Court Register and Certain Other Acts, nevertheless it still raises serious doubts. Due to the multi-faceted nature of this issue, the question of procedural succession of the struck-off entity is analysed here.
Keywords: National Court Register, State Treasury, legal succession, property
Bibliografia / References
Dziurda M., Przejmowanie przez Skarb Państwa mienia pozostałego po podmiotach wykreślonych z KRS, „Monitor Prawniczy” 2020/9.
Hotel M., Marek T., Rozwiązanie podmiotu wpisanego do Krajowego Rejestru Sądowego bez przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego, „Palestra” 2016/7–8.
Komenda A. [w:] Krajowy Rejestr Sądowy i postępowanie rejestrowe, red. A. Komenda, Warszawa 2021.
Nowacki A., Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, t. 2, Komentarz. Art. 227–300 KSH, Warszawa 2021.
Pyziak-Szafnicka M. [w:] System Prawa Prywatnego, red. Z. Radwański, t. 1, Prawo cywilne – część ogólna, red. M. Safjan, Warszawa 2007.
Szczurowski T. [w:] Ustawa o Krajowym Rejestrze Sądowym. Komentarz, red. K. Osajda, Warszawa 2020.
Wolter A., Ignatowicz J., Stefaniuk K., Prawo cywilne. Zarys części ogólnej, Warszawa 1999.
Zamojski Ł., Krajowy Rejestr Sądowy. Komentarz, Warszawa 2022.
Zawadzka J., Charakter prawny nabycia przez Skarb Państwa mienia podmiotów wykreślonych i uznanych za wykreślone z Krajowego Rejestru Sądowego, „Przegląd Prawa Handlowego” 2021/6.
Zawadzka J., Następstwo prawne Skarbu Państwa po podmiotach wykreślonych i uznanych za wykreślone z Krajowego Rejestru Sądowego oraz jego wpływ na prawa obciążające składniki mienia nabytego przez Skarb Państwa, „Przegląd Prawa Handlowego” 2021/7.
Robert Obrzud, LL.M.
Autor jest asystentem w Katedrze Prawa Handlowego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego oraz radcą prawnym (ORCID: https://orcid.org/0000-0001-5999-1695)
Likwidacja spółki z o.o. zawiązanej przy wykorzystaniu wzorca umowy udostępnionego w systemie teleinformatycznym S24 – wnioski de lege ferenda
Zakończenie bytu prawnego spółki z o.o. wymaga podjęcia szeregu czynności, niezależnie od sposobu zawarcia spółki pomiędzy formą tradycyjną, czyli aktu notarialnego, oraz formą elektroniczną z wykorzystaniem wzorca umowy w systemie teleinformatycznym S24. Uproszczona forma zawiązania spółki z o.o. w trybie elektronicznym nie oznacza jednak uproszczenia procedury jej rozwiązania i przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego. Dotychczasowe rozwiązania prawne oraz techniczne w systemie teleinformatycznym S24 w postaci niemożności złożenia wniosku o ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym, podjęcia uchwały w przedmiocie wyboru przechowawcy dokumentacji spółki czy złożenia wniosku o wykreślenie spółki z rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego są nieefektywne oraz niekompletne dla użytkownika tego systemu, co uzasadnia potrzebę zmian w tym zakresie.
Słowa kluczowe: likwidacja spółki, portal S24, rozwiązanie spółki
Robert Obrzud, LL.M.
The author is an assistant lecturer at the Department of Commercial Law, Faculty of Law and Administration, University of Gdansk and an attorney at law (ORCID: https://orcid.org/0000-0001-5999-1695)
Liquidation of a Limited Liability Company Formed Using a Model Contract Made Available in S24 ICT System: Conclusions About Desired Amendments
Termination of the legal existence of a limited liability company requires a number of steps to be taken, irrespective of the manner in which the company is formed: the traditional form, i.e. a notarial deed, or the electronic form using a model contract in S24 ICT system. However, the simplified form of formation of a limited liability company electronically does not mean that the procedure for its dissolution and liquidation proceedings is simplified. The current legal and technical solutions in S24 ICT system, which make it impossible to file an application for a notification in official gazette Monitor Sądowy i Gospodarczy, to adopt a resolution on the selection of a custodian of company documentation or to file an application for striking the company off from the register of entrepreneurs of the National Court Register, are ineffective and incomplete for the user of this system, which demonstrates the need for changes in this respect. The article is intended as a contribution to continued discussion about the need for changes or new solutions with regard to S24 portal and its functionality for the dissolution of a limited liability company and the conduct of liquidation procedure.
Keywords: company liquidation, S24 portal, company dissolution, liquidation procedure
Bibliografia / References
Goździaszek Ł. [w:] Ustawa o Krajowym Rejestrze Sądowym. Komentarz, red. K. Osajda, Warszawa 2020.
Kidyba A., Kodeks spółek handlowych, t. 1, Komentarz do art. 1–300134, Warszawa 2022.
Pabis R. [w:] J. Bieniak i in., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2022.
Terc A. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. Z. Jara, Warszawa 2020.
Witosz A., Rozwiązanie i likwidacja spółek handlowych, Warszawa 2014.
