Państwo i Prawo
Prawo14 czerwca, 2022

Państwo i Prawo 5/2022

Wykaz czasopism naukowych z dziedziny nauk prawnych z perspektywy danych o cytowaniach dostępnych w bazie Google ScholarProf. dr hab. Grzegorz Wierczyński
Uniwersytet Gdański

Wykaz czasopism naukowych z dziedziny nauk prawnych z perspektywy danych o cytowaniach dostępnych w bazie Google Scholar

Artykuł stanowi rozwinięcie propozycji przedstawionej w dwóch wcześniejszych tekstach – w referacie wygłoszonym na posiedzeniu Komitetu Nauk Prawnych PAN 18.06.2020 r.  oraz artykule napisanym z okazji jubileuszu 100-lecia ukazywania się „Ruchu Prawniczego, Ekonomicznego i Socjologicznego” . W niniejszym artykule pokazano jak wyniki z Google Scholar wpłynęłyby na pozycje polskich i europejskich czasopism prawniczych w omawianym wykazie. W końcowej części Autor omawia również, jak decyzja o udostępnieniu w otwartym dostępie kwartalnika „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” wpłynęła na cytowania tego czasopisma widoczne w bazie Google Scholar, a także odnosi się do kwestii stosowania prawniczej części obowiązującego w Polsce wykazu czasopism do oceny pracowników naukowych.

Słowa kluczowe: ewaluacja naukowych czasopism prawniczych, ranking czasopism prawniczych

List of Academic Legal Journals from the Perspective of Citations Data Available in Google Scholar Database

The author compares the legal part of the official list of academic journals compiled by the Polish Ministry of Science and Higher Education with citations data available in Google Scholar database. The results lead to the conclusion that the official Polish list of academic journals does not reflect the actual importance of particular journals for the current academic communication within the Polish legal sciences. European law journals are also underestimated, while US journals are sometimes overestimated. In the final part, the author shows how the policy of open access helped to improve the citation index of a selected journal.

Keywords: evaluation of academic legal journals, ranking of academic journals

Bibliografia
Aksnes D.W., Sivertsen G., A criteria-based assessment of the coverage of Scopus and Web of Science, Journal of Data and Information Science 2019, t. 4, nr 1
Maru O., Measuring the Impact of Legal Periodicals, American Bar Foundation Research Journal 1976, nr 1
Wierczyński G., Polskie wykazy czasopism naukowych – podsumowanie dotychczasowych doświadczeń z perspektywy czasopism prawniczych, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 2021, nr 2
Wierczyński G., Problemy oceny parametrycznej polskich czasopism naukowych z dziedziny nauk prawnych, PiP 2020, nr 9

Prof. dr hab. Jan Winczorek
Uniwersytet Warszawski

Wykaz czasopism punktowanych MNiSW w dyscyplinie nauki prawne a bibliometria. Wyniki badania empirycznego

W artykule omówiono wyniki badania korelującego punktację przyznawaną naukowym czasopismom prawniczym przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego na potrzeby oceny jednostek naukowych w 2022 r. z wybranymi parametrami bibliometrycznymi tych czasopism. Parametry te obliczono na podstawie cytowań artykułów uzyskanych przez autora z Google Scholar i niektórych innych baz cytowań. Z badania wynika, że współczynniki korelacji między wynikami ewaluacji a parametrami bibliometrycznymi nie są wystarczająco wysokie, aby stwierdzić, że ocena jednostek naukowych rzeczywiście opiera się na wpływie czasopism. Badanie sugeruje natomiast, że na ocenę wpływają niezidentyfikowane przesłanki polityki. Ponadto z badania wynika, że istniejące bazy cytowań nie nadają się do oceny jednostek naukowych i czasopism, ponieważ nie są wystarczająco wyczerpujące ani wiarygodne.

Słowa kluczowe: badania empiryczne, socjologia prawa, nauki prawne, bibliometria, reforma szkolnictwa wyższego, czasopisma naukowe, parametryzacja czasopism

List of Point-Ranked Journals of the Polish Ministry of Science and Higher Education in the Legal Sciences Discipline from the Point of View of Bibliometrics. Results of an Empirical Study

The paper discusses the findings of a study correlating the scores awarded to academic legal journals by the Polish Ministry of Science and Higher Education for the purpose of research unit evaluation in 2022 with selected bibliometric parameters of these journals. These parameters were calculated based on paper citations obtained by the author from Google Scholar and certain other citation databases. The study finds that the correlation coefficients between the evaluation scores and bibliometric parameters are not high enough to conclude that the research units' evaluation is indeed based on the journals' impact. Instead, the study suggests that the evaluation is influenced by unidentified policy premises. Moreover, the study suggests that the existing citation databases are unfit for the purpose of evaluating research units and journals because they are not sufficiently exhaustive or reliable. 

Keywords: empirical studies, sociology of law, legal sciences, bibliometrics, reform of higher education, academic journals, indexation of journals

Bibliografia

Błeszyński J., Kategoryzacja czasopism naukowych, PiP 2013, nr 11
Brzeziński J.M., O miejsce przy stole… Państwo wobec nauk humanistycznych i społecznych, Człowiek i Społeczeństwo 2020, t. XLIX 
Brzeziński J.M., Przeciwko depersonalizacji i nadmiernej standaryzacji procesu ewaluacji w nauce, Zagadnienia Naukoznawstwa 2016, t. 52, nr 1
Cagan R., The San Francisco declaration on research assessment, The Company of Biologists Ltd 2013
Ellegaard O., Wallin J.A., The bibliometric analysis of scholarly production: How great is the impact?, Scientometrics 2015, t. 105, nr 3
Ferrara A., Bonaccorsi A., How robust is journal rating in Humanities and Social Sciences? Evidence from a large-scale, multi-method exercise, Research Evaluation 2016, t. 25, nr 3
Franzen M., Der Impact Faktor war gestern: Altmetrics und die Zukunft der Wissenschaft, Soziale Welt 2015, t. 66, nr 2
Garfield E., The impact factor and using it correctly, Der Unfallchirurg 1998, t. 48, nr 2 
Garfield E., Citation indexes for science, Science 1995, t. 122 
Gestel R. van, Vranken J., Assessing Legal Research: Sense and Nonsense of Peer Review versus Bibliometrics and the Need for a European Approach, German Law Journal 2011, t. 12, nr 3 
Gingras Y., Bibliometrics and Research Evaluation: Uses and Abuses, MIT Press 2016
Hirsch J.E., Does the h index have predictive power?, Proceedings of the National Academy of Sciences 2007, t. 104, nr 49 
Jokić M., Ball R., Qualität und Quantität wissenschaftlicher Veröffentlichungen: Bibliometrische Aspekte der Wissenschaftskommunikation, t. 15, Jülich 2006
Kokowski M., „Wykazy czasopism MNiSW 2017 i 2019”, „ICI Journal Master List 2014–2017” a polskie czasopisma z historii nauki, historii, filozofii nauki oraz naukoznawstwa, Studia Historiae Scientiarum 2019, t. 18 
Kulczycki E., Procedury ewaluacji czasopism, współczynniki wpływu i listy czasopism, Poznań 2019
Kulczycki E., Assessing publications through a bibliometric indicator: The case of comprehensive evaluation of scientific units in Poland, Research Evaluation 2017, t. 26, nr 1 
Kulczycki E., Rozkosz E.A., Does an expert-based evaluation allow us to go beyond the Impact Factor? Experiences from building a ranking of national journals in Poland, Scientometrics 2017, t. 111, nr 1 
Kulczycki E., Rozkosz E.A., Drabek A., Umiędzynarodowienie polskich czasopism w naukach społecznych i humanistycznych – transformacyjna rola systemu ewaluacji nauki, Nauka i Szkolnictwo Wyższe 2019, t. 53–54, nr 1–2
Kulczycki E., Rozkosz E.A., Drabek A., Ocena ekspercka jako trzeci wymiar ewaluacji krajowych czasopism naukowych, Nauka 2016, nr 1 
Kurmis A.P., Understanding the Limitations of the Journal Impact Factor, JBJS 2003, t. 85, nr 12 Meho L.I., Yang K., Impact of data sources on citation counts and rankings of LIS faculty: Web of science versus scopus and google scholar, Journal of the American Society for Information Science and Technology 2007, t. 58, nr 13 
Metze K., Bureaucrats, researchers, editors, and the impact factor: a vicious circle that is detrimental to science, Clinics 2010, t. 65, nr 10 
Mingers J., Leydesdorff L., A review of theory and practice in scientometrics, European Journal of Operational Research 2015, t. 246, nr 1 
Mouritzen P.E., Opstrup N., Performance Management at Universities: The Danish Bibliometric Research Indicator at Work, Palgrave Macmillan 2020
Münch R., Academic Capitalism: Universities in the Global Struggle for Excellence, Routledge 2014
Nederhof A.J., Bibliometric monitoring of research performance in the Social Sciences and the Humanities: A Review, Scientometrics 2006, t. 66, nr 1 
Nylander E., Österlund L., Fejes A., The Use of Bibliometrics in Adult Education Research, Doing Critical and Creative Research in Adult Education 2020
Osiński Z., Bibliometria metodą analizy i oceny dorobku naukowego historyków najnowszych dziejów Polski, [w:] Kultura, historia, książka, red. A. Dymel, B. Rejak, Lublin 2012
Ostrowicka H., Spychalska-Stasiak J., Uodpowiedzialnianie akademii – formacje wiedzy i władza parametryzacji w dyskursie akademickim, Nauka i Szkolnictwo Wyższe 2017, t. 49 
Radwan J., Punktacja czasopism naukowych. Refleksje z prac zespołu nauk biologicznych, Forum Akademickie 2019, nr 6 
Retzer V., Jurasinski G., Towards objectivity in research evaluation using bibliometric indicators – A protocol for incorporating complexity, Basic and Applied Ecology 2009 t. 10 nr 5 
Rozkosz E.A., Polskie czasopisma pedagogiczne w „Wykazach czasopism punktowanych” w latach 2012, 2013 i 2015, [w:] Komunikacja naukowa w humanistyce, red. E. Kulczycki, Poznań 2017
Snel M., Making the implicit quality standards and performance expectations for traditional legal scholarship explicit, German Law Journal 2019, t. 20, nr 1 
Todeschini R., Baccini A., Handbook of bibliometric indicators: Quantitative tools for studying and evaluating research, John Wiley & Sons 2016
Verbeek A., Debackere K., Luwel M., Zimmermann E., Measuring progress and evolution in science and technology – I: The multiple uses of bibliometric indicators, International Journal of Management Reviews 2002, t. 4, nr 2 
Vitanov N.K., Commonly Used Indexes for Assessment of Research Production, [w:] Science Dynamics and Research Production: Indicators, Indexes, Statistical Laws and Mathematical Models, red. N.K. Vitanov, Cham 2016
Wallin J.A., Bibliometric Methods: Pitfalls and Possibilities, Basic & Clinical Pharmacology & Toxicology 2005, t. 97, nr 5 
Weingart P., Impact of bibliometrics upon the science system: Inadvertent consequences?, Scientometrics 2005, t. 62, nr 1 
Wierczyński G., Problemy oceny parametrycznej polskich czasopism naukowych z dziedziny nauk prawnych, PiP 2020 nr 9 
Woleński J., Filozofia i tzw. reforma nauki, Ruch Filozoficzny 2020, t. 76, nr 1 
Yang K., Meho L.I., Citation Analysis: A Comparison of Google Scholar, Scopus, and Web of Science, Proceedings of the American Society for Information Science and Technology 2006, t. 43 

Prof. dr hab. Marek Szydło

Uniwersytet Wrocławski 

Pojęcie nauki i osiągnięć naukowych w postępowaniach awansowych w nauce (uwagi z perspektywy nauk prawnych)

Ponieważ prawnym warunkiem nadania w Polsce stopnia lub tytułu naukowego jest legitymowanie się przez zainteresowanego kandydata kwalifikowanymi osiągnięciami naukowymi, opiniodawcy i decydenci w tym postępowaniu, reprezentujący określoną dyscyplinę naukową, powinni mieć świadomość na czym polega naukowość uprawianej przez nich dyscypliny. W naukach prawnych, mających swój specyficzny przedmiot poznania, nie jest to świadomość powszechna i nie ma w środowisku naukowym pełnej zgody co do ustalenia granic tej naukowości. Niniejszy artykuł wskazuje na podstawowe kryteria naukowości w dyscyplinie nauki prawne, odwołując się do poglądów naukoznawców i samych prawników-naukowców, w tym wyrażanych w recenzjach sporządzanych na potrzeby postępowań awansowych w naukach prawnych.

Słowa kluczowe: nauka, postępowania awansowe, nauki prawne, prawo administracyjne, osiągnięcia naukowe, kryteria naukowe

The Concepts of Science and Academic Achievements in Promotion Procedures in Science (remarks from a legal science perspective)

Since the legal condition for the conferment of a degree or title in Poland is that the candidate concerned must possess qualified academic achievements, the assessors and decision-makers in these proceedings, representing a particular scientific discipline, should be aware of what the scientificity of their discipline entails. In the legal sciences, which have their own specific object of cognition, this awareness is not widespread and there is no complete consensus in the academic community on the boundaries of this scientificity. This article points out the basic criteria of scientificity in the discipline of legal sciences, referring to the views of science studies scholars and legal scholars themselves, including those expressed in reviews drawn up for promotion proceedings in legal sciences.

Keywords: science, promotion proceedings, legal sciences, administrative law, academic achievements, criteria of scientificity

Bibliografia
Ackoff R.L., Decyzje optymalne w badaniach stosowanych, Warszawa 1969
Alejziak W., Metodologia nauk prawnych a metodologia badań nad turystyką – w poszukiwaniu podobieństw oraz różnic w paradygmatach i podejściach badawczych, [w:] Prawne aspekty podróży i turystyki – historia i współczesność. Prace poświęcone pamięci profesora Janusza Sondla, red. P. Cybula, Kraków 2018
Apanowicz J., Metodologiczne uwarunkowania pracy naukowej. Prace doktorskie. Prace habilitacyjne, Warszawa 2005
Babbie E., The Practice of Social Research, Belmont 2010
Bator A., Ewolucja analitycznej teorii prawa a bezpośrednie stosowanie konstytucji, Filozofia Publiczna i Edukacja Demokratyczna 2018, t. 7, nr 1
Bator A., Kaczmarek P. (red.), Polityczność nauki prawa i praktyki prawniczej”, Wrocław 2017
Bayertz K., Wissenschaftstheorie und Paradigmabegriff, Stuttgart 1981
Bhaskar R., A Realist Theory of Science, London–New York 2008
Campbell T., Prescriptive Legal Positivism: Law, Rights and Democracy, London 2004
Chojnicki Z., Filozofia nauki. Orientacje, koncepcje, krytyki, Poznań 2000
Ehrlich S., Kilka uwag w sprawie metodologii nauk prawnych, PiP 1964, nr 11
Feyerabend P., Przeciw metodzie, Wrocław 1996
Giezek J., Metoda prawa karnego. O budowaniu „karnistycznych” teorii naukowych oraz ich wpływie na odpowiedzialność karną, Wrocławskie Studia Erazmiańskie 2014, t. 8
Gizbert-Studnicki T., Metafizyka pozytywizmu prawniczego, Principia 2015, t. LXI–LXII
Gizbert-Studnicki T., Ujęcie instytucjonalne w teorii prawa, [w:] Studia z filozofii prawa, t. I, red. J. Stelmach, Kraków 2001
Grucza F., Zagadnienia metalingwistyki. Lingwistyka – jej przedmiot, lingwistyka stosowana, Warszawa 2017
Hajduk Z., Metanaukowe ujęcie relacji między etyką a nauką, Nauka 2010, nr 3
Heller M., Filozofia nauki, Kraków 2016 
Hutcheson J.C., The Judgment Intuitive: The Function of the “Hunch” in Judicial Decision, Cornell Law Review 1929, vol. 14, nr 3
Izdebski H., Ile jest nauki w nauce?, Warszawa 2018
Jedynak A., Struktura teorii naukowych i systemów wartości, Filozofia Nauki 2000, R. VIII, nr 3–4
Jodkowski K., Nienaukowy fundament nauki, Lectiones & Acroases Philosophicae 2013, t. VI, nr 1
Juszczyk S., Badania jakościowe w naukach społecznych. Szkice metodologiczne, Katowice 2013
Kamiński S., Nauka i metoda. Pojęcie nauki i klasyfikacja nauk, Lublin 1992
Kamiński S., Pojęcie nauki i klasyfikacja nauk, Lublin 1970
Kirchmann J., Die Wertlosigkeit der Jurisprudenz als Wissenschaft, Berlin 1848, przedruk: Dornbirn 2003
Kissam P.C., The Evaluation of Legal Scholarship, Washington Law Review 1988, vol. 63, nr 2
Kotarbiński T., Elementy teorii poznania, logiki formalnej i metodologii, Wrocław–Warszawa–Kraków 1961
Krawczyk M., Znaczenie sporu naturalizm vs. antynaturalizm dla nauk prawnych, Studenckie Zeszyty Naukowe 2013, t. 16, nr 23
Larenz K., Canaris C.-W., Methodenlehre der Rechtswissenschaft, Berlin–Heidelberg 1995
Leszczyński J., Pozytywizacja prawa w dyskursie dogmatycznym, Kraków 2010
Nowak L., Wstęp do idealizacyjnej teorii nauki, Warszawa 1977
Nowak S., Metodologia badań społecznych, Warszawa 1985
Ossowska M., Ossowski S., Nauka o nauce, Nauka Polska 1935, t. XX
Paulson S.L., Sedno idei pozytywizmu prawniczego, Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej 2012, nr 2
Pietrzykowski T., Naturalizm i granice nauk prawnych. Esej z metodologii prawoznawstwa, Warszawa 2017
Popper K., The Logic of Scientific Discovery, London 2005
Potrzeszcz J., Pozytywistyczna a niepozytywistyczna koncepcja prawa, Roczniki Nauk Prawnych 2005, t. XV, nr 2
Rubin E.L., On Beyond Truth. A Theory for Evaluating Legal Scholarship, California Law Review 1992, vol. 80
Rutowski T., Rozwój pojęcia nauki, Notatki Płockie 1973, t. 18, nr 5
Shoemaker P.J., Tankard J.W., Lasorsa D.L., How to Build Social Science Theories, London 2004
Skarzyński R., Monizm i pluralizm w rozwoju dyscypliny nauki: politologia i pseudopolitologia, [w:] Przedmiot poznania politologii. Podstawy dyscypliny nauki, red. R. Skarzyński, Białystok 2014
Snel M., Making the implicit quality standards and performance expectations for traditional legal scholarship explicit, German Law Journal 2019, vol. 20, nr 1
Sozański T., Co to jest nauka?, [w:] Nauka. Tożsamość i tradycja, red. J. Goćkowski, S. Marmuszewski, Kraków 1995
Stelmach J., Brożek B., Metody prawnicze, Zakamycze 2004
Such J., Filozofia nauki, Poznań 2000
Suppe F., (red.), The Structure of Scientific Theories, Urbana–Chicago 1977
Tokarczyk R., Filozofia prawa, Lublin 2000
Turner J.H., Struktura teorii socjologicznej, Warszawa 2004
Unger R., The Critical Legal Studies Movement: Another Time, A Greater Task, Harvard 1986
Wohlgennant R., Was ist Wissenschaft?, Braunschweig 1969
Woleński J., Dwa pojęcia nauki: metodologiczne i socjologiczne, Polska Akademia Umiejętności. Prace Komisji Historii Nauki 2009, t. IX
Wronkowska S., Ziembiński Z., Zarys teorii prawa, Poznań 1997
Wróblewski J., Sądowe stosowanie prawa, Warszawa 1988
Zieliński M., Wykładnia prawa. Zasady – reguły – wskazówki, Warszawa 2017
Zirk-Sadowski M., Metodologie teorii prawa a problem polityczności prawoznawstwa. Aspekt behawioralny i intensjonalny, Przegląd Prawa i Administracji, t. CX, Wrocław 2017
Zirk-Sadowski M., Wojciechowski B., Bekrycht T. (red.), Integracja zewnętrzna i wewnętrzna nauk prawnych, cz. 1, Łódź 2014

Prof. dr hab. Patrycja Grzebyk
Uniwersytet Warszawski

Warunki uzyskania stopnia doktora habilitowanego w dyscyplinie nauki prawne

Wraz z przyjęciem ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce wprowadzono zmiany dotyczące postępowania w sprawie nadania lub odmowy nadania stopnia doktora habilitowanego, ale także co do znaczenia i celów habilitacji. Obecnie, stopień doktora habilitowanego jest traktowany przede wszystkim jako gwarancja odpowiednich kompetencji w zakresie kształtowania kadry naukowej oraz oceny osiągnięć naukowych osób ubiegających się o stopień doktora habilitowanego. W naukach prawnych, stopień doktora habilitowanego umożliwia jednak dodatkowo uzyskanie uprawnień adwokackich, radcowskich lub notarialnych oraz ubieganie się o stanowisko sędziego SN lub TK (a w konsekwencji także sądów międzynarodowych). To właśnie w świetle tych – wciąż niemałych i wiążących się z dużą odpowiedzialnością - uprawnień związanych z habilitacją należy analizować warunki uzyskania stopnia doktora habilitowanego. W artykule wskazano kryteria oceny „znacznego wkładu w rozwój określonej dyscypliny” oraz „istotnej aktywności naukowej”, wykazując niedoskonałości obecnych rozwiązań ustawowych i dotychczasowej praktyki.

Słowa kluczowe: Stopień doktora habilitowanego, habilitacja, znaczny wkład w rozwój dyscypliny, istotna aktywność naukowa, Rada Doskonałości Naukowej, podmiot habilitujący

Conditions for Being Granted a Degree of Doctor Habilitated in the Discipline of Legal Sciences

The Act of 20 July 2018 – Law on Higher Education and Science has changed the requirements which must be fulfilled in order to be awarded a degree of doctor habilitated (Polish: doktor habilitowany), as well as the aims and significance of this degree. Nowadays, the degree confirms that a person has the competence to take responsibility for the academic development of new academic staff (PhD students) and is able to assess academic achievements in the proceedings for the award of a degree of doctor habilitated. As a consequence, the requirements for the aforementioned degree must be interpreted in the light of those aims, including an assessment of the ‘significant contribution’ and ‘significant activity’ – two notions which are not defined in law or clarified in the case law of administrative courts. The author takes into account the specific character of achievements in legal sciences. 

Keywords: degree of doctor habilitated, habilitation, significant contribution to the development of a discipline, significant academic activity, Council for Academic Excellence, habilitation entity

Bibliografia
Izdebski H., Zieliński J.M., Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Komentarz, Warszawa 2019
Izdebski H., Zieliński J. (red.), Ustawa o stopniach naukowych i tytule naukowym. Komentarz, Warszawa 2015
Jakubowski A., Stopnie i tytuły naukowe – postępowanie o nadanie tytułu profesora – powołanie recenzentów. Glosa do wyroku NSA z dnia 7 października 2014 r., I OSK 1423/14, Orzecznictwo Sądów Polskich 2015, nr 7–8
Kała D., Ogólne przesłanki nadania stopnia doktora habilitowanego, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 2021, nr 1
Kurzynoga M., Wymagania i kryteria oceny dorobku habilitacyjnego a maksymalny okres zatrudnienia doktora na stanowisku adiunkta, [w:] Zatrudnienie nauczycieli akademickich, red. W. Sanetra, Warszawa 2015 
Radajewski M., Nadawanie stopnia doktora habilitowanego w świetle prawa o szkolnictwie wyższym i nauce, Studia Prawno-Ekonomiczne 2020, t. CXIV
Ślebzak K., Jednotematyczny cykl publikacji jako przesłanka nadawania stopnia doktora habilitowanego nauk prawnych, PiP 2013, nr 7
Woźnicki J. (red.), Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Komentarz, Warszawa 2019
Ziembiński Z., Syndrom dysfunkcjonalności ustawodawstwa (na przykładzie przepisów o stopniach i tytułach naukowych), Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 1995, nr 1

Prof. dr hab. Mariusz Bogusz
Uniwersytet Gdański
Dr Michał Miłosz
Uniwersytet Gdański

Konstrukcja związania negatywnymi recenzjami w nowym postępowaniu doktorskim i habilitacyjnym

Nowe przepisy regulujące zasady nadawania stopni naukowych wprowadziły nową konstrukcję prawną związania organu nadającego stopień naukowy co najmniej dwiema negatywnymi recenzjami. Autorzy artykułu krytycznie analizują tę konstrukcję prawną wskazując na dwie jej zasadnicze wady. Po pierwsze – konstrukcja ta prowadzi do wyłączenia możliwości skontrolowania negatywnych recenzji (w ramach oceny dowodów) przez organ prowadzący postępowanie w sprawie stopnia, co może prowadzić do usankcjonowania wadliwych recenzji i wadliwych ustaleń faktycznych. Po drugie – konstrukcja ta powoduje przeniesienia części kompetencji do rozstrzygnięcia sprawy stopnia naukowego na inne podmioty (tj. recenzentów), aniżeli organ ustawowo upoważniony do rozstrzygnięcia sprawy stopnia naukowego; takie rozwiązanie narusza porządek kompetencyjny.

Słowa kluczowe: postępowania awansowe w nauce, recenzje naukowe, ocena dowodów, postępowanie administracyjne

The Construction of Binding Negative Reviews in New Procedure for Conferring a Degree of Doctor or Doctor Habilitated

The new provisions governing academic promotions in Poland have introduced a new principle on the basis of which negative reviews (if there are at least two of them) were given binding legal force. The authors of the article are critical of the new regulation for two main reasons. Firstly, that regulation deprive the authority conducting the procedure of the possibility to verify the negative reviews (in the context of assessment of evidence), which may lead to the sanctioning of defective reviews or findings of fact. Secondly, that regulation transfers part of the powers to decide the matter of an academic degree to other entities (i.e. reviewers) rather than the body empowered by statute to decide said matter; such a solution violates the competence order.

Keywords: academic promotion procedures, peer review, assessment of evidence, administrative proceedings

Bibliografia

Balicki A., Pyter M., Zięba B., Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Komentarz, Warszawa 2021
Baran K.W. (red.), Akademickie prawo zatrudnienia. Komentarz, Warszawa 2020
Bochentyn A., Dowód z opinii biegłego w jurysdykcyjnym postępowaniu administracyjnym, Warszawa 2020
Bojanowski E., Podstawowe problemy prawa administracyjnego, Koszalin 1996
Chróścielewski W., Kmieciak Z. (red.), Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2019
Dawidowicz W., Postępowanie administracyjne. Zarys wykładu, Warszawa 1983
Dawidowicz W., Prawo administracyjne, Warszawa 1987
Garlicki L., Zubik M. (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. I, Warszawa 2016
Góralczyk W. jr, Zasada kompetencyjności w prawie administracyjnym, Warszawa 1986
Gregorczyk D., Legalność jako kryterium sądowej kontroli decyzji administracyjnych, Warszawa 2018
Hauser R., Niewiadomski Z., Wróbel A. (red.), System Prawa Administracyjnego, t. 4, Wykładnia w prawie administracyjnym, Warszawa 2012
Hauser R., Niewiadomski Z., Wróbel A. (red.), System Prawa Administracyjnego, t. 9, Prawo procesowe administracyjne, Warszawa 2020
Jagielski J., Wierzbowski M. (red.), Prawo administracyjne dziś i jutro, Warszawa 2018
Jakubowski A., Wiktorowska A., Prawo nauki. Zagadnienia wybrane, Warszawa 2014
Kała D.P., Ogólne przesłanki nadania stopnia doktora habilitowanego, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 2021, nr 1
Kmieciak Z., Wegner J., Odpowiednie stosowanie przepisów kodeksu postępowania administracyjnego w sprawach nadawania stopni naukowych i tytułu profesora, PiP 2021, nr 3
Lang W., Wróblewski J., Zawadzki S., Teoria państwa i prawa, Warszawa 1980
Leszczyński L., Zagadnienia teorii stosowania prawa. Doktryna i tezy orzecznictwa, Kraków 2004
Łaszczyca G., Matan A. (red.), System Prawa Administracyjnego Procesowego, t. I, Zagadnienia ogólne, Warszawa 2017
Martysz Cz. (red.), System prawa administracyjnego procesowego, t. II, cz. 4, Dynamika postępowania administracyjnego ogólnego, Warszawa 2021
Matan A. (red.), System prawa administracyjnego procesowego, t. IV, Postępowania autonomiczne i szczególne. Postępowania niejurysdykcyjne, Warszawa 2021
Olejniczak-Szałowska E., Problem statutowej regulacji zasad dostępu do dokumentów w jednostkach samorządu terytorialnego, Samorząd Terytorialny 2011, nr 6
Radajewski M., Nadawanie stopnia doktora habilitowanego w świetle prawa o szkolnictwie wyższym i nauce, Studia Prawno-Ekonomiczne 2020 nr 114
Rybicki Z., Piątek S., Zarys prawa administracyjnego i nauki administracji, Warszawa 1984
Sieniuć M., Jednostka w postępowaniach w sprawach nadania stopnia i tytułu naukowego. Studium z prawa administracyjnego procesowego, Łódź 2019
Tabernacka M., Klat-Górska E., Kontrola instancyjna postępowania habilitacyjnego, Kontrola Państwowa 2020, nr 5
Woźnicki J. (red.), Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Komentarz, Warszawa 2019
Wronkowska S., Ziembiński Z., Zarys teorii prawa, Poznań 2001
Wróblewski J., Sądowe stosowanie prawa, Warszawa 1988
Wróblewski J., Stosowanie prawa (model teoretyczny), [w:] Jerzy Wróblewski. Pisma wybrane, wybór i wstęp M. Zirk-Sadowski, Warszawa 2015
Zajadło J. (red.), Leksykon współczesnej teorii i filozofii prawa. 100 podstawowych pojęć, Warszawa 2017
Zieliński J.M., Izdebski H., Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Komentarz, Warszawa 2019
Zimmermann J., Aksjomaty postępowania administracyjnego, Warszawa 2017

Prof. dr hab. Radosław Giętkowski
Uniwersytet Gdański

Postępowania odwoławcze w przypadku ukarania upomnieniem rektorskim

Prawne regulacje dotyczące postępowań odwoławczych w przypadku ukarania upomnieniem rektorskim są bardzo lakoniczne i zawierają wiele luk. Trzeba przyjąć, że w postępowaniu odwoławczym w sprawach nauczycieli akademickich stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania karnego, a w postępowaniu w sprawach studentów – przepisy o dyscyplinarnym postępowaniu odwoławczym w drodze analogii. Artykuł przedstawia, na czym polega odpowiednie lub analogiczne stosowanie przepisów w najważniejszych kwestiach dotyczących postępowań odwoławczych. Poruszony zostaje także problem braku odpowiedniej realizacji konstytucyjnego prawa do sądu w sprawach studentów ukaranych przez rektora karą upomnienia oraz problem braku możliwości wznowienia postępowania przed rektorem. Artykuł kończy się sformułowaniem wniosków de lege ferenda.

Słowa kluczowe: odpowiedzialność dyscyplinarna, nauczyciele akademiccy, studenci, upomnienie rektorskie, postępowanie odwoławcze, prawo do sądu

Appeal Proceedings in Cases of Punishment by Rector’s Admonition

Legal regulations concerning appeal proceedings in case of punishment by rector’s admonition are terse and contain many gaps. It must be assumed that in appeal proceedings in cases of academic teachers the provisions of the Code of Criminal Procedure apply mutatis mutandis, and in proceedings in cases of students – the provisions on disciplinary appeal proceedings apply by analogy. The article presents what is meant by application mutatis mutandis or by analogy of the provisions in the most important issues relating to appeal proceedings. The problem of lack of adequate implementation of the constitutional right of access to court in cases of students punished by the rector with the penalty of admonition and the problem of lack of possibility to resume proceedings before rectors are also discussed. The article ends with some conclusions about the desired legislative amendments.

Keywords: disciplinary liability, academic teachers, students, rector’s admonition, appeal proceedings, right of access to court

Bibliografia
Banasik K., Kara upomnienia za przewinienia dyscyplinarne nauczycieli akademickich, Przegląd Prawa Publicznego 2020, nr 7−8
Baran K.W. (red.), Akademickie prawo pracy. Komentarz do art. 107–158 oraz 196–201a i 226 ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym, Warszawa 2015
Baran K.W. (red.), Akademickie prawo zatrudnienia. Komentarz, Warszawa 2020
Bocheńska A., Uprawnienia rektora w związku z postępowaniem dyscyplinarnym wobec nauczyciela akademickiego, Białostockie Studia Prawnicze 2020, vol. 25, nr 1
Chmielnicki P., Stec P. (red.), Prawo o szkolnictwie wyższym. Komentarz, LEX 2017
Czuryk M., Karpiuk M., Kostrubiec J. (red.), Prawo o szkolnictwie wyższym po nowelizacji. Komentarz praktyczny, Warszawa 2015
Dudka K., Odpowiedzialność dyscyplinarna oraz zakres stosowania przepisów k.p.k. w postępowaniu dyscyplinarnym wobec nauczycieli akademickich, Studia Iuridica Lublinensia 2007, t. 9
Giętkowski R., Odpowiedzialność dyscyplinarna w prawie polskim, Gdańsk 2013
Giętkowski R., Wzory pism i decyzji procesowych sporządzanych w postępowaniach w sprawach dyscyplinarnych nauczycieli akademickich, wyd. 2, Warszawa 2017
Gutkowska A., Upomnienie rektorskie – kara dyscyplinarna czy porządkowa? Problemy na tle dwuinstancyjności postępowania, Studia Iuridica 2020, t. 84
Izdebski H., Zieliński J.M., Prawo o szkolnictwie wyższym. Komentarz, Warszawa 2015
Izdebski H., Zieliński J.M., Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Komentarz, Warszawa 2019
Kurczewska K., Odpowiedzialność dyscyplinarna studentów, [w:] Szkolnictwo wyższe w Polsce. Ustrój. Prawo. Organizacja, red. S. Waltoś, A. Rozmus, Warszawa 2016
Kurzępa-Dedo K., Odpowiedzialność dyscyplinarna nauczycieli akademickich, [w:] Szkolnictwo wyższe w Polsce. Ustrój. Prawo. Organizacja, red. S. Waltoś, A. Rozmus, Warszawa 2016
Pyter M. (red.), Prawo o szkolnictwie wyższym. Komentarz, Warszawa 2012
Sanetra W., Wierzbowski M. (red.), Prawo o szkolnictwie wyższym. Komentarz, Warszawa 2013
Świda Z., Problemy proceduralne w postępowaniu dyscyplinarnym wobec nauczycieli akademickich, [w:] Problemy stosowania prawa sądowego. Księga ofiarowana Profesorowi Edwardowi Skrętowiczowi, red. J. Nowikowski, Lublin 2007
Tyszka M., Odpowiedzialność dyscyplinarna studentów. Problemy stosowania unormowań, Problemy Prawa i Administracji 2011, nr 1
Woźnicki J. (red.), Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Komentarz, Warszawa 2019

Dr Diana Dajnowicz-Piesiecka
Uniwersytet w Białymstoku
Dr Łukasz Kierznowski
Uniwersytet w Białymstoku

Awanse naukowe młodych naukowców (perspektywy i wyzwania)

W artykule omówiono najważniejsze zmiany dotyczące stopni doktorskich i habilitacyjnych. Najistotniejsze zmiany w uzyskaniu stopnia doktora to przyznanie doktorantom uprawnień ustawodawczych, określanie trybu postępowania oraz określanie dodatkowych wymagań i warunków nadawania stopnia lub dopuszczenia do obrony. Pozytywnie oceniono również uproszczenie postępowania doktorskiego. Negatywnie został jednak oceniony wymóg znajomości języka obcego nowożytnego na poziomie studiów I stopnia. Do najważniejszych zmian dotyczących stopnia doktora habilitowanego należała ocena dorobku naukowego kandydata oraz rezygnacja z obowiązkowej habilitacji. Autorzy zwracają uwagę na potrzebę opracowania przepisów dotyczących faktycznej fakultatywności habilitacji. Chociaż stopień naukowy nie jest konieczny do udanych badań naukowych, habilitacja nadal otwiera drzwi do znaczących przywilejów akademickich.

Słowa kluczowe: szkolnictwo wyższe i nauka, stopień naukowy doktora, stopień naukowy doktora habilitowanego, awanse naukowe, młody naukowiec, prawo administracyjne 

Scientific promotions of young scientists (perspectives and challenges)

The article discusses the most critical changes concerning doctoral and postdoctoral degrees. The most critical changes in obtaining a doctoral degree include granting doctoring entities the power to legislate, determining the procedure and defining additional requirements and conditions for awarding the degree or admitting to defence. The simplification of doctoral proceedings was also assessed positively. However, a requirement of having modern foreign language knowledge at a level of studies of the first degree was negatively evaluated. The most significant changes concerning the postdoctoral degree included an evaluation of a candidate's scientific achievements and resignation from a mandatory habilitation. The authors draw attention to the need of developing regulations concerning the actual optionality of habilitation. Although the degree is not necessary for successful academic research, habilitation still opens the door to significant academic privileges. 

Keywords: higher education and science, doctoral degree, postdoctoral degree, academic promotions, young scientist, administrative law

Bibliografia
Antonowicz D., Brzeziński J.M., Doświadczenia parametryzacji jednostek naukowych z obszaru nauk humanistycznych i społecznych 2013 – z myślą o parametryzacji 2017, Nauka 2013, nr 4
Brzezicki T., Sobotko P., Postępowanie w sprawach stopni naukowych a zasady sprawiedliwości proceduralnej, [w:] Prawo nauki. Zagadnienia wybrane, red. A. Wiktorowska, A. Jakubowski, Warszawa 2014
Dokowicz M., [w:] Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Komentarz, red. J. Woźnicki, Warszawa 2019
Dziamski Ł., Charakter prawny komisji powoływanych przez radę jednostki organizacyjnej w przewodzie doktorskim, [w:] Prawo administracyjne wobec współczesnych wyzwań. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Markowi Wierzbowskiemu, red. M. Grzywacz, J. Jagielski, D. Kijowski, Warszawa 2018 
Fontes M., Videira P., Calapez T., The Impact of Long-term Scientific Mobility on the Creation of Persistent Knowledge Networks, Mobilities 2013, nr 8
Franzoni C., Scellato G., Stephan P., International Mobility of Research Scientists: Lessons from GlobSci, [w:] Global Mobility of Research Scientists The Economics of Who Goes Where and Why, red. A. Geuna, San Diego 2015
Izdebski H., [w:] H. Izdebski, J.M. Zieliński, Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Komentarz, Warszawa 2019
Jabłecka J., Wybrane problemy mobilności pracowników naukowych – mobilność międzynarodowa i międzysektorowa, kariery oraz rekrutacja kadry naukowej, Nauka i Szkolnictwo Wyższe 1998, nr 1
Jajszczyk A., Habilitacja może zostać, ale inna, PAUza Akademicka. Tygodnik Polskiej Akademii Umiejętności 2020, nr 528
Jędrzejewski T., Nadzór i decyzje administracyjne, [w:] Identyfikacja i uzasadnienie kierunków regulacji o kluczowym znaczeniu w ustawie Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, red. J. Woźnicki, Warszawa–Toruń 2020
Kierznowski Ł., Nauki prawne a szkoły doktorskie. Wybrane zagadnienia, Krytyka Prawa 2020, t. 12, nr 2
Kierznowski Ł., Stopnie naukowe i stopnie w zakresie sztuki. Komentarz, Warszawa 2021
Kurzynoga M., Wymagania i kryteria oceny dorobku habilitacyjnego a maksymalny okres zatrudnienia doktora na stanowisku adiunkta, [w:] Zatrudnienie nauczycieli akademickich, red. S. Walerian, Warszawa 2015
Leszczyńska K., Skutki nieuzyskania stopnia naukowego w określonym terminie przez nauczyciela akademickiego, Praca i Zabezpieczenie Społeczne 2012, nr 10
Mędrala M., Terminowe zatrudnianie nauczycieli akademickich na stanowiskach adiunkta i asystenta, Praca i Zabezpieczenie Społeczne 2017, nr 9
Pyter M., Doktoraty i doktoranci. Zagadnienia prawne, Lublin 2020
Ślebzak K., [w:] Akademickie prawo zatrudnienia. Komentarz, red. K.W. Baran, Warszawa 2020
Ślebzak K., Przesłanki nadawania stopnia doktora, doktora habilitowanego oraz tytułu profesora a model awansów naukowych w świetle ustawy Prawo szkolnictwie wyższym i nauce, Nauka 2020, nr 2
Tarno J.P., Rola odpowiedniego stosowania przepisów k.p.a. w postępowaniach w sprawach stopni naukowych (wybrane zagadnienia), Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego 2011, nr 6
Wojtulek P., A może hybrydowo?, PAUza Akademicka. Tygodnik Polskiej Akademii Umiejętności 2020, nr 528
Wojtuń M., Sprawiedliwość proceduralna w postępowaniach awansowych, PiP 2021, nr 2
Zaremba D., Cipora K., Wierzchoń M., Hasiów-Jaroszewska B., Bujnicki J.M., Mobilność polskich naukowców – dyskusje panelowe, [w:] Ekspertyza mobilności polskich naukowców, red. J.M. Bujnicki, B. Hasiów-Jaroszewska, M. Wierzchoń, Warszawa 2015

Dr Michał Stambulski
Uniwersytet Wrocławski

Kojot i Ironia (odpowiedź Tomaszowi Gizbertowi-Studnickiemu)

Artykuł jest odpowiedzią autora na polemikę T. Gizberta-Studnickiego z twierdzeniami zawartymi w książce „Wiadomość od cesarza. Pojęcie prawa w teorii analitycznej i postanalitycznej” (Scholar 2020). Autor odpowiada na zrzuty niedostatecznej reprezentatywności analizowanych koncepcji, „niejasności” własnych oraz dokonuje ponownej ekspozycji głównej myśli książki oraz wskazuje na dwie podstawowe różnice między stanowiskiem analitycznym i postanalitycznym; przyjęcie, że (1) matajęzyk nie istnieje oraz (2) akceptacja polityczności teorii prawa otwiera możliwość konceptualizacji nowych schematów walidacji twierdzeń teoretycznych, które nie opierają się na arbitralnie definiowanych oraz opartych na hierarchii akademickiej kryteriach „jasności” czy „naukowości”. W celu ilustracji rozważań wprowadzone zostają dwie figury: doktoranta Kojota i doktorantki Ironii. Odmienne predyspozycje charakterologiczne, środowisko naukowe oraz oczekiwania wobec działalności akademickiej powodują powstanie dwóch niekomplementarnych form życia teoretycznego. Artykuł kończy się tezą, że nasze lokalne pojęcie prawa jest wypadkową napięcia pomiędzy pozycją Kojota a pozycją Ironii. Autor ostatecznie opowiada się za taką teorią prawa i sposobami jej walidacji, które będą powiększać przestrzeń dla formy zwartej w figurze Ironii.

Słowa kluczowe: filozofia prawa, pozytywizm, filozofia analityczna, teoria prawa, postmodernizm, krytyczne studia nad prawem

Coyote and Irony (A Reply to Tomasz Gizbert-Studnicki)

This article is the author's response to T. Gizbert-Studnicki's polemic against the proposals included in the book Wiadomość od cesarza. Pojęcie prawa w teorii analitycznej i postanalitycznej (Scholar 2020). The author responds to criticisms of inadequate representativeness of the analysed concepts, the ‘vagueness’ of his own concepts, re-exposes the book's main idea, and points out two fundamental differences between the analytic and post-analytic theoretical positions. The assumption that (1) there is no such thing as metalanguage and (2) the acceptance of the political nature of legal theory opens the possibility of conceptualizing new schemes for validating theoretical claims that do not rely on arbitrarily defined and academically hierarchical criteria of 'clarity' or 'scientificity.' The author introduces two figures of PhD students to illustrate the considerations: Coyote’s PhD student and Irony’s PhD student. Different characterological predispositions, scientific environment, and expectations towards academic activity result in two non-complementary forms of theoretical life. The article ends with the thesis that our local notion of law results from the tension between the positions of Coyote and that of Irony. The author ultimately argues for such a theory of law and methods of validating it that will enlarge the space for the form embodied in the figure of Irony.

Keywords: philosophy of law, positivism, analytic philosophy, theory of law, post-modernism, critical law studies

Bibliografia
Chun M., The anti-democratic origins of analytical jurisprudence, Jurisprudence 2021, t. 12
Coleman J., The practice of prinicple: in defence of a pragmatist aproach to legal theory, Oxford 2003
Dewey J., The Public and its Problems, Swallow Press 2016
Gizbert-Studnicki T., Obrona kojota. Uwagi w związku z książką M. Stambulskiego, PiP 2022, nr 1
Green L., The Concept of Law Revisited, Michigan Law Review 1996, vol. 94
Joseph J.E., Language, Politics and the Nation-State, [w:] The Encyclopedia of Applied Linguistics, red. C.A. Chapelle, Blackwell 2012 
Kmita J., Konieczne serio ironisty. O przekształcaniu się problemów filozoficznych w kulturoznawcze, Poznań 2007
Mead G.H., Umysł, osobowość i społeczeństwo, tłum. Z. Wolińska, Warszawa 1975
Myers T., Žižek, tłum. J. Kutyła, Warszawa 2009 
Nietzsche F., Zmierzch bożyszcz, przeł. S. Wyrzykowski, J. Mortkowicz, Warszawa 1907
Paździora M., Stambulski M., The Politics of Legal Theory and Education, [w:] Legal Scholarship and the Political. In Search of a New Paradigm, red. A. Sulikowski, R. Mańko, J. Łakomy,Warszawa 2020
Rasiński L., O przejrzystej ekspozycji, alienacji i pasożytniczym języku: Wittgenstein i Marks, Principia 2014, nr LIX–LX.
Stambulski M., Populizm a konstytucjonalizm, [w:] Nowy konstytucjonalizm. Polityczność, tożsamość, sfera publiczna, red. A. Czarnota, M. Paździora, M. Stambulski, Warszawa 2021
Stambulski M., Wiadomość od cesarza. Pojęcie prawa w teorii analitycznej i postanalitycznej, Warszawa 2020
Sulikowski A., Konstytucjonalizm wobec „Zemsty postmodernizmu”, Przegląd Prawa i Administracji 2017, t. CX 
Waldron J., Normative (or Ethical) Positivism, [w:] Hart’s Postscript. Essays on the Postscript to the Concept of Law, red. J. Coleman, Oxford 2001
Wittgenstein L., Dociekania filozoficzne, tłum. B. Wolniewicz, Warszawa 2000

Dr Grzegorz Sikorski
Uniwersytet Gdański
Dr Maciej Zejda
Uniwersytet Gdański

Nieuczciwa klauzula indeksacyjna w umowie kredytu. Glosa do wyroku TS z 3.10.2019 r., Kamil Dziubak i Justyna Dziubak v. Raiffeisen Bank International, C-260/18

W ramach niniejszej glosy analizie poddano wnioski wynikające z wyroku TSUE w sprawie C-260/18, Kamil Dziubak, Justyna Dziubak v. Raiffeisen Bank International oraz argumenty przedstawione na ich poparcie. Zagadnienia poruszone w glosie dotyczą w szczególności dopuszczalności utrzymania umowy kredytu w mocy w sytuacji, gdy zawiera ona nieuczciwe postanowienia określające główne świadczenia stron, a także możliwości i sposobu ewentualnego uzupełnienia treści takiej umowy w sytuacji, w której postanowienia nieuczciwe w stosunku do konsumenta musiałyby być z niej wyeliminowane. Dodatkowo glosa porusza problematykę charakteru prawnego klauzul indeksacyjnych w umowach kredytowych oraz perspektywy z jakiej należy oceniać korzystność utrzymania umowy w mocy. W kontekście poruszanych zagadnień autorzy odnieśli stanowisko przedstawione przez TSUE do poglądów wyrażanych w literaturze oraz orzecznictwie krajowym.

Słowa kluczowe: kredyt indeksowany, kredyt denominowany, abuzywność, klauzula indeksacyjna, nieuczciwe postanowienia umowne, nieważność umowy kredytu, utrzymanie umowy kredytu w mocy, uzupełnienie umowy

An Unfair Indexation Clause in a Loan Agreement. Commentary on Court of Justice Judgment of 3 October 2019, Kamil Dziubak, Justyna Dziubak v. Raiffeisen Bank International

In this commentary the authors analyse the conclusions and arguments flowing from the CJEU’s judgment in case C-260/18, Kamil Dziubak, Justyna Dziubak v. Raiffeisen Bank International. The issues discussed in the commentary concern in particular the possibility of a mortgage loan agreement remaining in force if it contains unfair terms that defining the main performances to be made by the parties. Besides, the commentary touches upon the potential method of filling gaps in such a loan agreement in case unfair terms were to be deleted. Additionally, the authors analyse the legal nature of the indexing mechanisms provided for in mortgage loan agreements and the perspective applicable to assessing the consequences of keeping the agreement in force. Within the context of this paper the authors refer the arguments provided by CJEU to the position of Polish courts and legal scholars.

Keywords: indexed loan, currency-denominated loan, abusive nature, indexation clause, unfair contractual provisions, invalidity of a loan agreement, keeping a loan agreement in force, supplementing an agreement

Bibliografia
Grebieniow A., Osajda K., [w:] Kredyty Walutowe. Węzłowe Zagadnienia, Studia i Analizy Sądu Najwyższego. Materiały Naukowe 2019, t. VII
Karasek-Wojciechowicz I., Wpływ niedozwolonego charakteru klauzuli na związanie stron umową, Transformacje Prawa Prywatnego 2018, nr 2
Ofiarski Z., Prawo bankowe. Komentarz, LEX 2013
Romanowski M., [w:] Życie umowy konsumenckiej po uznaniu jej postanowienia za nieuczciwe na tle orzecznictwa TSUE, red. M. Romanowski, Warszawa 2017
Sikorski G., Nieważność umowy kredytu indeksowanego i denominowanego na skutek zastosowania w niej nieuczciwych postanowień, Transformacje Prawa Prywatnego 2021, nr 4 
Sikorski G., Prawo bankowe. Komentarz, Warszawa 2015
Wierzbowski M., Niedozwolony mechanizm ustalania przez bank kursu waluty, Monitor Prawniczy 2019, nr 22

Prof. dr hab. Paweł Daniel
Uniwersytet SWPS w Warszawie

Uprawnienia autokontrolne rady gminy w przypadku wniesienia do sądu administracyjnego skargi na miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. Glosa do wyroku NSA z 18.09.2019 r., I OSK 2630/17

W głosowanym wyroku Naczelny Sąd Administracyjny zakwestionował możliwość stwierdzenia nieważności miejscowego planu miejscowego zagospodarowania przestrzennego w oparciu o treści art. 54 § 3 P.p.s.a. Analiza stanowiska sądu pozwala wskazać, że  zawarty w art. 54 § 3 p.p.s.a. zwrot normatywny „może uwzględnić skargę w całości” oznacza, że organ stosuje obowiązujące go zasady procedury właściwej dla danej prawnej formy „załatwienia sprawy”. Wobec braku regulacji uprawniającej radę gminy do stwierdzenie nieważności miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego rada gminy nie jest uprawniona do podjęcia takiego rozstrzygnięcia w powołaniu na uprawnienia autokontrolne, o jakich mowa w ustawie Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

Słowa kluczowe: sądowa kontrola administracji, autokontrola, miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego 


Self-Review Powers of a Municipal Council in Case of Appeal Against the Local Spatial Development Plan Filed with an Administrative Court. Commentary on Judgment of the Supreme Administrative Court of 18 September 2019, I OSK 2630/17

In the commented judgment, the Supreme Administrative Court questioned the possibility of annulment of the local spatial development plan based on Article 54(3) of the Administrative Court Proceedings Act. An analysis of the Court's position indicates that the normative phrase used in Article 54(3) of the Act, namely ‘may grant the appeal in full’, means that the authority applies its rules of applicable procedure to the given legal form of ‘dealing with the case’. In the absence of a regulation authorizing the municipal council to annul the local spatial development plan, the council is not permitted to make such a decision invoking the self-reviewing powers referred to in the Administrative Court Proceedings Act.

Keywords: judicial review of administration, self-review, local spatial development plan.

Bibliografia
Adamiak B., Borkowski J., Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2011
Chróścielewski W., Związanie organu administracji publicznej własną decyzją, a możliwość dokonania jej weryfikacji, PiP 2017, nr 5 
Dawidowicz W., Głos w dyskusji podczas Zjazdu Katedr i Zakładów Prawa i Postępowania Administracyjnego, [w:] Legislacja administracyjna. Materiały ze Zjazdu Katedr i Zakładów Prawa i Postępowania Administracyjnego, red. E. Bojanowski, Gdańsk 1993 
Dolnicki B., Stwierdzenie nieważności uchwały przez radę gminy, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 2015, nr 3 
Kmieciak Z., Glosa do wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 18 stycznia 2007 r., II SA/Gl 385/06, OSP 2008, nr 4
Sobieralski K., Uprawnienia samokontrole organu w postępowaniu sądowoadministracyjnym, PiP 2004, nr 1
Szewczyk M., Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 18 listopada 2014 r., sygn. akt II OSK 2377/14, OSP 2018, nr 4
Ziembiński Z., Kompetencja i norma kompetencyjna, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 1969, nr 4

Przeglądaj powiązane tematy
Back To Top