Wynagrodzenie za korzystanie z cudzej rzeczy przez posiadacza samoistnego, który oddał rzecz w posiadanie zależne. Glosa do uchwały składu 7 sędziów Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 19 kwietnia 2017 r., III CZP 84/16dr hab. Michał Warciński
Katedra Prawa Cywilnego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Warszawski, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-0237-2022
Wynagrodzenie za korzystanie z cudzej rzeczy przez posiadacza samoistnego, który oddał rzecz w posiadanie zależne. Glosa do uchwały składu 7 sędziów Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 19 kwietnia 2017 r., III CZP 84/16
Przepisy o wynagrodzeniu za korzystanie z cudzej rzeczy regulują przypadek pozbawienia właściciela władztwa przez bezprawnego posiadacza, który do czasu wydania rzeczy właścicielowi, korzysta z niej. W takiej sytuacji korzystanie z rzeczy może być przypisane tylko temu posiadaczowi. W praktyce zdarza się jednak, że posiadacz taki oddaje rzecz w posiadanie zależne. Posiadacz samoistny nie traci jednak przez to posiadania (art. 337 Kodeksu cywilnego). Powstaje wtedy zagadnienie o zakres zobowiązania posiadacza samoistnego do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy, gdy oddał ją w posiadanie zależne. Sąd Najwyższy uznał, że posiadacz samoistny zobowiązany jest tylko do zwrotu pożytków cywilnych z rzeczy. Autor komentarza zgadza się z tą opinią, rozwijając argumentację Sądu Najwyższego oraz przedstawiając na jej rzecz własne argumenty.
Słowa kluczowe: własność, posiadanie, właściciel, posiadacz, korzystanie z cudzej rzeczy, pożytki cywilne, wynagrodzenie za korzystanie z cudzej rzeczy, legitymacja materialna bierna
dr hab. Michał Warciński
Department of Civil Law, Faculty of Law and Administration, University of Warsaw, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-0237-2022
Remuneration for the Use of Another Person’s Item of Property by an Independent Possessor Who Transfers the Property to a Dependent Possessor. Commentary on Resolution of a Panel of Seven Judges of the Supreme Court – Civil Chamber of 19 April 2017, III CZP 84/16
Provisions on renumeration for the use of an item of property that belongs to another person regulate the case of the owner being depraved of control over the item by an unlawful possessor who uses the item until it is returned to the owner. In such a case, use of the item may be assigned only to said possessor. In practice, however, it happens that the possessor may transfer the item to a dependent possessor. In such a case, the independent possessor does not lose possession of the item (Article 337 of the Civil Code). An issue arises concerning the scope of an obligation of the independent possessor to reimburse the costs of use of the item which he/she transferred to the dependent possessor. The Supreme Court decided that the independent possessor is obligated only to return civil fruits of the item. The commentator agrees with this opinion, elaborating on the Supreme Court’s standpoint and presenting his own arguments.
Keywords: ownership, possession, owner, civil benefits, use of an item of property that belongs to another person, civil fruits, reimbursement for use of an item of property that belongs to another person, locus standi to be sued
Bibliografia / References
Dybowski T., Ochrona własności w polskim prawie cywilnym, Warszawa 1969.
Gandor K., Przelew roszczenia windykacyjnego, „Studia Cywilistyczne” 1969, t. XIII–XIV.
Gniewek E. [w:] System prawa prywatnego. Prawo rzeczowe, t. III, red. T. Dybowski, Warszawa 2007.
Gniewek E., Prawo rzeczowe, Warszawa 2008.
Ignatowicz J. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. I, red. Z. Resich, Warszawa 1972.
Ignatowicz J., Stefaniuk K., Prawo rzeczowe, Warszawa 2012.
Księżak P., Glosa do uchwały SN z 17 czerwca 2005 r., III CZP 29/05, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2006/3.
Kubas A., Budowa na cudzym gruncie, Warszawa 1972.
Kunicki A., [w:] System prawa cywilnego. Prawo własności i inne prawa rzeczowe, t. II, red. J. Ignatowicz, Ossolineum 1977.
Lewaszkiewicz-Petrykowska B., Zobowiązanie in solidum, „Studia Prawno-Ekonomiczne” 1976, t. XVII.
Łętowska E., [w:] System prawa cywilnego. Prawo zobowiązań – część ogólna, t. III, cz. 1, red. Z. Radwański, Ossolineum 1981.
Nowakowski Z.K., Prawo rzeczowe. Zarys wykładu, Warszawa 1969.
Rudnicki S., Rudnicki G., Komentarz do Kodeksu cywilnego. Księga druga. Własność i inne prawa rzeczowe, Warszawa 2011.
Winiarz J., [w:] Kodeks cywilny z komentarzem, red. J. Winiarz, Warszawa 1980.
Wójcik S., [w:] System prawa cywilnego. Prawo własności i inne prawa rzeczowe, t. II, red. J. Ignatowicz, Ossolineum 1977.
dr Jan Ciechorski
wykładowca Wyższej Szkoły Humanitas w Sosnowcu, członek Komisji Ekspertów ds. Ochrony Zdrowia Psychicznego przy Rzeczniku Praw Obywatelskich, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-6659-6212
Zakres obowiązku informacyjnego wobec pacjenta przed zabiegiem operacyjnym. Glosa do wyroku Apelacyjnego w Warszawie z dnia 5 lutego 2016 r., I ACa 609/15
Glosowany wyrok porusza problematykę dotyczącą podstawowego prawa pacjenta, jakim jest wyrażenie zgody na każde działanie medyczne. Warunkiem skuteczności wyrażenia tej zgody jest przekazanie przez lekarza informacji określonych w art. 31 ust. 1 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty. Nie ma podstaw do ograniczania przekazywanych informacji z uwagi na rodzaj zabiegu. Wbrew stanowisku Sądu Apelacyjnego w komentowanym wyroku pacjent ma prawo decydowania o wyborze między możliwymi metodami postępowania medycznego.
Słowa kluczowe: odpowiedzialność odszkodowawcza, zgoda pacjenta, prawa pacjenta, zgoda poinformowana, obowiązek informacyjny lekarza
dr Jan Ciechorski
lecturer of the Humanitas University in Sosnowiec, Poland; a member of the Expert Committee on Mental Health at the Office of the Commissioner for Human Rights
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-6659-6212
The Scope of the Duty to Inform a Patient Prior to a Surgical Procedure. Commentary on Judgment of the Court of Appeal in Warsaw of 5 February 2016, I ACa 609/15
The commented judgment concerns the issue of a patient's fundamental right to consent to any medical procedure. In order for this consent to be effective, the doctor must provide the information specified in Article 31(1) of the Act on the Professions of Physician and Dentist. There are no grounds for restricting the informationprovided depending on the type of procedure. Contrary to the view expressed by the Court of Appeal in the commented judgment, the patient has the right to decide on the choice etween possible methods of medical treatment.
Keywords: liability in damages, patient’s consent, patient rights, informed consent, doctor's duty to inform
Bibliografia / References
Boratyńska M., Wolny wybór. Gwarancje i granice prawa pacjenta do samodecydowania, Warszawa 2012.
Świderska M., Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 16 maja 2012 r., III CSK 227/11, „Prawo i Medycyna” 2012/3–4.
prof. dr hab. Violetta Konarska-Wrzosek
Kierownik Katedry Prawa Karnego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-3859-8821
Przedawnienie karalności przestępstwa skarbowego polegającego na uszczupleniu lub narażeniu na uszczuplenie należności publicznoprawnej. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 6 maja 2021 r., III KK 349/20
Glosa dotyczy problematyki przedawnienia karalności przestępstw skarbowych polegających na uszczupleniu lub narażeniu na uszczuplenie należności publicznoprawnej. W szczególności odnosi się do kwestii znaczenia przedawnienia należności publicznoprawnej dla ustawowych terminów przedawnienia karalności przestępstw skarbowych polegających na uszczupleniu lub narażeniu na uszczuplenie tej należności oraz do specyficznego sposobu liczenia początku biegu terminu przedawnienia tej kategorii przestępstw. Podejmuje też kwestię ewentualnego wpływu zawieszenia przedawnienia należności publicznoprawnej na przebieg ustawowych okresów przedawnienia przestępstw skarbowych. Autorka glosy podziela wykładnię przepisów art. 44 Kodeksu karnego skarbowego (k.k.s.) i pozytywnie ocenia tezy sformułowane przez Sąd Najwyższy (SN) w glosowanym orzeczeniu, choć widzi potrzebę ich pewnego skorygowania (doprecyzowania) celem ukazania rzeczywistego znaczenia przedawnienia należności publicznoprawnej dla przedawnienia karalności przestępstw skarbowych polegających na uszczupleniu lub narażeniu na uszczuplenie tej należności. Wobec wyraźnego postanowienia zawartego w art. 44 § 2 k.k.s. bezdyskusyjne jest stwierdzenie SN, że przedawnienie przestępstw skarbowych polegających na uszczupleniu lub narażeniu na uszczuplenie należności publicznoprawnej „następuje także wówczas, gdy doszło do przedawnienia tej należności”, co oznacza wprowadzenie do ustawy „preferencyjnego” terminu przedawnienia tej kategorii przestępstw w stosunku do ogólnych terminów przedawnienia ich karalności określonych w art. 44 § 1 k.k.s. Trudno jednak podzielić pogląd, że „prowadzi to do skrócenia podstawowych terminów” wskazanych w art. 44 § 1 i § 5 k.k.s. Trafne byłoby wskazanie, że „może to prowadzić do skrócenia podstawowych terminów” przedawnienia karalności przestępstw wskazanych w art. 44 § 1 k.k.s., pod warunkiem że terminy przedawnienia należności publicznoprawnej są krótsze od terminów karalności przestępstw skarbowych, a analiza tych terminów przewidzianych w ustawach finansowych prowadzi do wniosku, że – na ogół – tak nie jest. Zastrzeżenia budzi również odniesienie stwierdzenia o skróceniu terminów do terminów wskazanych w art. 44 § 5 k.k.s. Te terminy nigdy nie ulegają skróceniu – wynoszą one zawsze 5 albo 10 lat. W pełni trafna jest natomiast teza druga SN, że zawieszenie przedawnienia należności publicznoprawnej nie prowadzi do przedłużenia okresu przedawnienia karalności przestępstwa skarbowego.
Słowa kluczowe: przedawnienie karalności przestępstwa skarbowego polegającego na uszczupleniu lub narażeniu na uszczuplenie należności publicznoprawnej, początek biegu terminu przedawnienia jego karalności, przedawnienie należności publicznoprawnej
prof. dr hab. Violetta Konarska-Wrzosek
Head of the Department of Criminal Law, Faculty of Law and Administration, Nicolaus Copernicus University in Torun, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-3859-8821
Limitation of a Fiscal Offence of Depletion of Public Law Receivables or Causing Their Exposure to Depletion. Commentary on Judgment of the Supreme Court – Criminal Chamber of 6 May 2021, III KK 349/20
The commentary concerns the issue of limitation of fiscal offences of depletion of public law receivables or causing their exposure to depletion. More specifically, it discusses the issue how limitation of public law receivables affects statutory limitation periods for fiscal offences of depletion of these receivables or causing their exposure to depletion and the specific method of determining the start of the limitation period for this category of offences. The commentary also addresses the issue of the possible impact of the suspension of limitation of public law receivables on the running of statutory limitation periods for fiscal offences. The commentator agrees with the interpretation of Article 44 of the Fiscal Penal Code (FPC) and expresses a positive opinion about the theses formulated by the Supreme Court in the judgment concerned, although she sees the need to rectify (clarify) them to some extent in order to show the real implications of public law receivables’ limitation for the limitation of fiscal offences of depletion of these receivables or causing their exposure to depletion. In view of the clearly expressed provision of Article 44(2) FPC, one cannot dispute the Supreme Court's statement that fiscal offences of depletion of public law receivables or causing their exposure to depletion are limited ‘also when the receivables have become limited’, which means that a ‘preferential’ limitation period for this category of offences has been introduced into the Act as compared to the general limitation periods laid down in Article 44(1) FPC. However, it is difficult to share the view that ‘this results in shortening the basic limitation periods’ laid down in Article 44(1) and (5) FPC. It would be accurate to say that ‘this may result in shortening the basic limitation periods’ for the offences referred to in Article 44(1) FPC, provided that the limitation periods for public law receivables are shorter than the limitation periods for fiscal offences. However, generally this is not the case, as may be concluded based on the analysis of these periods laid down in financial statutes. Some objections are also raised by the fact that the statement on shortening the limitation periods also refers to the periods laid down in Article 44(5) FPC. These limitation periods are never shortened: they are always 5 or 10 years. On the other hand, the Supreme Court’s second thesis, according to which the suspension of the limitation of public law receivables does not result in an extension of the limitation period for fiscal offences, is fully accurate.
Keywords: limitation of a fiscal offence of depletion of public law receivables or causing their exposure to depletion, start of the running of the limitation period of said offence, limitation of a public law receivable
Bibliografia / References
Brzeziński B., Kalinowski M., Olesińska A. (red.), Ordynacja podatkowa. Komentarz praktyczny, Gdańsk 2017.
Grzegorczyk T., Kodeks karny skarbowy. Komentarz, Warszawa 2006.
Kardas P., Łabuda G., Razowski T., Kodeks karny skarbowy. Komentarz, Warszawa 2017.
Konarska-Wrzosek V. [w:] V. Konarska-Wrzosek, T. Oczkowski, J. Skorupka, Prawo i postepowanie karne skarbowe, Warszawa 2013.
Konarska-Wrzosek V. [w:] I. Zgoliński (red.), Kodeks karny skarbowy. Komentarz, Warszawa 2021.
Marek A., Konarska-Wrzosek V., Prawo karne, Warszawa 2019.
Morawski W. [w:] Wspólnotowy kodeks celny. Komentarz, red. W. Morawski, Warszawa 2007.
Naruszewicz S., Laszuk M., Wspólnotowe prawo celne, Warszawa 2005.
Prusak F., Prawo karne skarbowe, Warszawa 2008.
Rotter A., Przedawnienie w prawie podatkowym, Warszawa 2018.
Wilk L., Szczególne cechy odpowiedzialności za przestępstwa i wykroczenia podatkowe, Katowice 2006.
Wilk L. [w:] Wilk L., Zagrodnik J., Kodeks karny skarbowy. Komentarz, Warszawa 2016.
dr hab. Kamil Antonów, profesor Uniwersytetu Opolskiego
Katedra Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, Instytut Nauk Prawnych, Uniwersytet Opolski, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-5669-0272
Kwalifikacja pisma procesowego jako apelacji lub wniosku o doręczenie wyroku z uzasadnieniem. Glosa do uchwały Sądu Najwyższego – Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 29 września 2020 r., III UZP 2/20
Glosowana uchwała Sądu Najwyższego dotyczy kwalifikacji pisma procesowego, które zostało wniesione przez ubezpieczonego, a z którego treści wynika, że nie zgadza się z rozstrzygającym sprawę co do istoty orzeczeniem, w sytuacji wystąpienia wątpliwości co do tego, czy pismo to stanowi apelację, czy też wniosek o doręczenie wyroku z uzasadnieniem. Sąd Najwyższy uznał, że w razie pojawienia się tego typu niejasności sąd powinien podjąć czynności zmierzające do wyjaśnienia rzeczywistej woli strony, czyli wezwać ubezpieczonego, pod rygorem zwrotu pisma, do usunięcia jego wady formalnej polegającej na nieoznaczeniu rodzaju pisma. Stanowisko to zostało dobrze uargumentowane, w szczególności w zakresie odwołania się do konstytucyjnej gwarancji zaskarżalności orzeczeń wydanych w pierwszej instancji (art. 78 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej). W tym kontekście sformułowano jednak dodatkową uwagę, a mianowicie że oparcia dla poglądu o niwelowaniu formalizmu procesowego w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych można także poszukiwać w sferze urzeczywistniania prawa do zabezpieczenia społecznego (art. 67 ust. 1 Konstytucji RP). Wzmocniono również ten wątek uzasadnienia glosowanej uchwały, w którym Sąd Najwyższy odwołuje się do zasady wzmożonej ochrony ubezpieczonego w postępowaniu sądowym, podkreślając społeczną i ekonomiczną doniosłość tego typu spraw, której wyrazem jest ubieganie się o nabycie szczególnej kategorii praw majątkowych, tj. świadczeń pieniężnych, nierzadko na stałe, zastępujących dochód z pracy.
Słowa kluczowe: sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych, apelacja, wniosek o doręczenie wyroku z uzasadnieniem, formalizm procesowy
dr hab. Kamil Antonów, professor of the University of Opole
Chair of Labour and Social Security Committee Law, Institute of Law Studies, University of Opole, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-5669-0272
Classifying a Pleading as an Appeal or Request for the Service of a Judgment with a Statement of Reasons. Commentary on Resolution of the Supreme Court – Labour Law and Social Security Chamber of 29 September 2020, III UZP 2/20
The commented resolution of the Supreme Court concerns the classification of a pleading filed by an insured person, the content of which indicates that the person disagrees with a decision on the merits of the case, in the context of doubts as to whether the pleading constitutes an appeal or a request for the service of a judgment with a statement of reasons. The Supreme Court held that if this type of uncertainty arises, the court should take action to clarify the real intention of the party, i.e. summon the insured person, on pain of returning the pleading, to remedy the formal defect of failing to identify the type of pleading. This view has been justified with good arguments, in particular with regard to the reference to the constitutional guarantee of the challengeability of judgments issued by courts of first instance(Article 78 of the Constitution of the Republic of Poland). In this context, however, an additional remark is formulated, namely that support for the view about eliminating procedural formalism in social security cases may also be sought in the area of implementing the right to social security(Article 67(1) of the Constitution of the Republic of Poland). The thread of the justification of the resolution in point in which the Supreme Court refers to the principle of increased protection of the insured person in court proceedings is also strengthened, emphasis being placed on the social and economic significance of such cases, which is manifested by applying for the acquisition of a special category of economic rights, i.e. cash benefits, often on a permanent basis, to replace income from employment.
Keywords: social security cases, appeal, request for service of a judgment with a statement of reasons, procedural formalism
Bibliografia / References
Antonów K., Sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych. Pojęcie oraz właściwości postępowań przedsądowych i ochrony cywilnosądowej, Warszawa 2011.
Błaszczak Ł. [w:] Postępowanie cywilne, red. E. Marszałkowska-Krześ, Warszawa 2011.
Grzegorczyk P., Weitz K. [w:] Konstytucja RP. Komentarz. Art. 1–86, t. I, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016.
Ślebzak K., Prawo do zabezpieczenia społecznego w Konstytucji RP. Zagadnienia podstawowe, Warszawa 2015.
dr Małgorzata Grześków
adiunkt, Zakład Prawa Pracy, Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii, Uniwersytet Wrocławski, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-8449-898X
Kompletność regulacji przesłanek stażowych odprawy emerytalno-rentowej w ustawie o pracownikach sądów i prokuratury. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 24 września 2020 r., III PK 41/19
W glosowanym wyroku Sąd Najwyższy poddał analizie regulację odprawy emerytalno-rentowej zawartą w ustawie o pracownikach sądów i prokuratury. Tłem dla zapadłego orzeczenia był spór toczący się pomiędzy pracownikiem sądu a pracodawcą dotyczący wysokości tego świadczenia. Kluczowe dla rozstrzygnięcia było ustalenie przez Sąd Najwyższy, że regulacja ustawy o pracownikach sądów i prokuratury, w zakresie dotyczącym przesłanek stażowych prawa do odprawy emerytalnej (rentowej), jest kompletna, co w konsekwencji wyklucza posiłkowe korzystanie z przepisów innych ustaw (nawet, gdy w konkretnych przypadkach zawierają one rozwiązania korzystniejsze dla pracownika).
Słowa kluczowe: odprawa emerytalno-rentowa, pracownik sądu, pragmatyki pracownicze, posiłkowe stosowanie przepisów, odesłania
dr Małgorzata Grześków
assistant professor, Chair of Labour Law, Faculty of Law, Administration and Economics, University of Wroclaw, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-8449-898X
Completeness of the Regulation on Length of Employment Conditions for Retirement or Disability Severance Pay in the Act on Employees of Courts and Prosecution Offices. Commentary on Judgment of the Supreme Court – Labour Law and Social Security Chamber of 24 September 2020, III PK 41/19
In the commented judgment, the Supreme Court analysed the regulation of retirement or disability severance pay, contained in the Act on Employees of Courts and Prosecution Offices. The background for the judgment was a dispute between a court employee and the employer about the amount of this benefit. The crucial issue for the determination was the Supreme Court's finding that the regulation of the Act on Employees of Courts and Prosecution Offices, concerning the condition of the length of employment for the right to retirement (disability) severance pay is complete, which therefore excludes subsidiary use of provisions of other acts (even if in specific cases they contain solutions that are more favourable for the employee).
Keywords: retirement or disability severance pay, court employee, specific employment/service acts, subsidiary application of provisions, references
Bibliografia / References
Baran K.W. (red.), Komentarz do ustawy o pracownikach sądów i prokuratury [w:] Prawo urzędnicze. Komentarz, Warszawa 2014.
Grześków M., Nawiązywanie stosunków zatrudnienia w służbach zmilitaryzowanych, Warszawa 2020.
Kijowski A., Kodeks pracy. Komentarz, red. L. Florek, Warszawa 2005.
Kuczyński T., Mazurczak-Jasińska E., System prawa pracy, t. VII, Zatrudnienie niepracownicze, red. K.W. Baran K.W., Warszawa 2015.
Mazuryk M., Sadowski K., Ustawa o pracownikach sądów i prokuratury. Komentarz, LEX 2014.
Szelhaus R., Odprawa emerytalno-rentowa, „Temidium” 2010/3.
dr hab. Radosław Pacud, profesor Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach
Katedra Prawa i Ubezpieczeń; radca prawny, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-6573-0245
Obniżenie zindywidualizowanej składki wypadkowej. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 8 grudnia 2020 r., II UK 186/19
Przedmiotem glosy jest zagadnienie, czy pracodawca, który wyposażył pracowników w środki ochrony indywidualnej eliminujące występujące w środowisku pracy przekroczenia norm hałasu może z tego tytułu uzyskać niższą zindywidualizowaną składkę na ubezpieczenie wypadkowe. Sąd Najwyższy przyznał rację płatnikowi (przedsiębiorcy) przy określaniu wykładni art. 31 ust. 3 pkt 3 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Zastosowano taką interpretację z uwagi na odwołanie się przepisu do „zatrudnienia”, a nie „pracy na stanowisku”. Sprzeciwił się więc takiej wykładni językowej, która stwarza podstawy do niekorzystnej interpretacje dla płatnika. De lege lata do obniżenia indywidualnej składki wypadkowej jest wystarczające, gdy płatnik poprzez środki ochronne doprowadzi do eliminacji zagrożenia dla osoby, nawet gdy pozostaje ono na stanowisku pracy. Wobec braku rozróżnienia tej sytuacji przez ustawodawcę, przyjęta wykładnia pozwala na odebranie nagrody za obniżenie ryzyka wypadkowego w kontekście danej osoby, a nie w kontekście miejsca, w którym występuje ryzyko wypadkowe.
Słowa kluczowe: składka na ubezpieczenie wypadkowe, zatrudnienie w warunkach zagrożenia, środki ochrony indywidualnej, podstawa wymiaru składki
dr Radosław Pacud, professor of the University of Economics in Katowice
Department of Law and Insurance; attorney at law, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-6573-0245
Reduction of the Individually Calculated Accident Insurance Contribution. Commentary on Judgment of the Supreme Court – Labour Law and Social Security Chamber of 8 December 2020, II UK 186/19
The subject of the commentary is the question whether an employer who provided employees with personal protective equipment eliminating exceedances of noise standards in the work environment may be permitted to pay a lower individually calculated accident insurance contribution on this account. The Supreme Court agreed with the contribution payer (entrepreneur) in determining the interpretation of Article 31(3)(3) of the Act on Social Insurance in Case of Accidents at Work and Occupational Diseases. This interpretation was applied because a provision contained a reference to ‘employment’ rather than ‘work in a post’. The Court therefore objected to such a linguistic interpretation that would create grounds for an interpretation unfavourable for the payer. As the law currently stands, it is sufficient for a reduction of individual accident insurance contribution if the payer, through protective measures, leads to elimination of the hazard for the individual, even when the hazard remains in the given working post. In the absence of a distinction in the law between these situations, the adopted interpretation allows the reward for the reduction of the risk of accident to be received in the context of the individual and not in the context of the place where the risk of accident exists.
Keywords: accident insurance contribution, hazardous employment, personal protective equipment, contribution assessment base
Bibliografia / References
Antonów K., Prawo pracy i ubezpieczeń społecznych, red. K. Baran, Warszawa 2017.
Hadyniak B., Podstawy ubezpieczeń. Tom I – mechanizmy i funkcje, Warszawa 2000.
Kuczkowski Ł., Zawadzka-Filipczyk P., Obniżenie składek wypadkowych sposobem na oszczędności w czasach pandemii, „Dziennik Gazeta Prawna” z 24.09.2020 r., nr 187.
Lach D.E. [w:] S. Samol, K. Ślebzak, D.E. Lach, Ustawa o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Komentarz, Warszawa 2010.
Pacud R., Różnicowanie wysokości składki ze względu na charakter i częstotliwość występowania ryzyka socjalnego [w:] Składki na ubezpieczenia społeczne, red. K. Ślebzak, Warszawa-Poznań 2015.
Roszewska K., Koczur W., Funkcje prawa ubezpieczeń społecznych [w:] System prawa ubezpieczeń społecznych, t. 1, red. A. Wypych-Żywicka, Warszawa 2020.
Sangowski T., Gniadek J., Działalność prewencyjna zakładów ubezpieczeń w ubezpieczeniach majątkowych, „Wiadomości Ubezpieczeniowe” 1997/5–6.
Szubert W., Ubezpieczenie społeczne. Zarys systemu, Warszawa 1987.
Dawid Trela
aplikant radcowski (OIRP Katowice), doktorant Prawniczych Seminariów Doktorskich, Instytut Nauk Prawnych, Polska Akademia Nauk
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-9781-6425
Zakres postępowania interpretacyjnego a obowiązki raportowania schematów podatkowych. Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 28 stycznia 2021 r., I FSK 1703/20
Glosowany wyrok dotyczy odmowy wszczęcia postępowania w sprawie wniosku o wydanie interpretacji przepisów praw podatkowego. Problemem poruszanym w glosie jest zakres postępowania interpretacyjnego, który w wyroku jest rozszerzany poprzez stwierdzenie, że przepisy dotyczące schematów podatkowych mogą być przedmiotem indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego. Regulacje te nakładają obowiązki, których niewykonanie wiąże się z możliwością odpowiedzialności karnej skarbowej, więc możliwość uzyskania interpretacji w ich zakresie jest tematem szczególnie ważnym zwłaszcza w sferze praktycznej.
Słowa kluczowe: prawo podatkowe, schematy podatkowe, obowiązki raportowania, interpretacje indywidualne, zakres postępowania interpretacyjnego
Dawid Trela
trainee attorney at law (Bar Association of Attorneys at Law in Katowice, Poland), PhD student at the Legal Doctoral Seminars, Institute of Law Studies, Polish Academy of Sciences
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-9781-6425
Scope of Interpretation Proceedings in the Context of Tax Scheme Reporting Obligations. Commentary on Judgment of the Supreme Administrative Court of 28 January 2021, I FSK 1703/20
The commented judgment concerns refusal to initiate proceedings on a request for a tax ruling (interpretation of tax law provisions). The problem addressed in the commentary is the scope of the interpretation proceedings, which is extended in the judgment by the statement that provisions relating to tax schemes may be the subject of a tax ruling (individual tax law interpretation). These regulations introduce obligations failure to discharge which is connected with the possibility of fiscal penal liability, thus the possibility of obtaining their interpretation is a particularly important topic, especially in the practical sphere.
Keywords: tax law, tax schemes, reporting obligations, tax rulings (individual interpretations), scope of interpretation proceedings
Bibliografia / References
Bielska-Brodziak A., Interpretacja tekstu prawnego na podstawie orzecznictwa podatkowego, Warszawa 2009.
Brolik J., Ogólne oraz indywidualne interpretacje przepisów prawa podatkowego, Warszawa 2013.
Fedorowicz M., Podatkowe prawo, interpretacja indywidualna, klauzula przeciw unikaniu opodatkowania. Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 28 czerwca 2017 r., II FSK 935/17, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2018/7–8.
Resenig K., The Current State of DAC–6 Implementation in the European Union, „European Taxtation” 2020/12, vol. 60.
dr Angelika Kurzawa
Katedra Prawa Administracyjnego, Konstytucyjnego i Prawa Pracy, Wydział Prawa i Administracji, Uczelnia Łazarskiego, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-3338-3848
Opatrzenie podpisem skargi w formie dokumentu elektronicznego stanowiącej załącznik do pisma przewodniego. Glosa do postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 26 listopada 2020 r., I OZ 938/20
W związku z informatyzacją postępowania przed sądami administracyjnymi strony mają możliwość wnoszenia skarg w formie dokumentu elektronicznego, które należy podpisać kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym. W praktyce stosowania nowych przepisów pojawiła się wątpliwość, czy opatrzenie podpisem samego pisma przewodniego skutkuje podpisaniem całego dokumentu elektronicznego wraz z załącznikami, w tym skargi.
W orzecznictwie sądów administracyjnych postała rozbieżność w tym zakresie. Za słuszne należy jednak uznać stanowisko przyjęte przez Naczelny Sąd Administracyjny, że opatrzenie pisma przewodniego podpisem elektronicznym nie skutkuje podpisaniem całego dokumentu elektronicznego, w tym skargi stanowiącej załącznik do dokumentu.
Za słusznością tego poglądu przemawia przede wszystkim istotna funkcja podpisu, który jest przejawem oświadczenia woli, a tym samym umożliwia ustalenie treści oświadczenia oraz identyfikację osoby, która je składa. Ponadto, brzmienie w art. 46 § 2a i 2b Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi nie pozostawia wątpliwości, że ustawodawca rozróżnia podpisanie pisma oraz podpisanie załączników wniesionych w formie dokumentu elektronicznego. Dlatego też, opatrzenie podpisem jedynie pisma przewodniego nie może skutkować podpisaniem całego dokumentu elektronicznego, w tym jego załączników, a co za tym idzie – skutecznym i prawidłowym podpisaniem skargi.
Słowa kluczowe: postępowanie sądowoadministracyjne, dokument elektroniczny, skarga, podpis elektroniczny, wymogi formalne
dr Angelika Kurzawa
Department of Administrative, Constitutional and Labour Law, Faculty of Law and Administration, Lazarski University, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-3338-3848
Signing an Appeal in the Form of an Electronic Document Attached to the Covering Letter. Commentary on Decision of the Supreme Administrative Court of 26 November 2020, I OZ 938/20
In connection with the computerization of proceedings before administrative courts, the parties may file appeals in the form of an electronic document, which must be signed with a qualified electronic signature, a trusted signature or a personal signature. In the practice of applying the new provisions, a doubts has arisen as to whether signing the covering letter itself results in signing the entire electronic document with attachments, including the appeal.
There is a discrepancy in the case law of administrative courts in this respect. However, the position adopted by the Supreme Administrative Court should be considered correct: signing the covering letter with an electronic signature does not result in signing the entire electronic document, including the appeal attached to the document.
The correctness of this view is supported primarily by the important function of the signature, which is a manifestation of a declaration of intent, and thus enables the content of the declaration to be determined and the person who submits it to be identified. Moreover, the wording of Article 46(2a) and (2b) of the Law on Proceedings before Administrative Courts leaves no doubt that the law distinguishes between signing a letter and signing attachments, submitted in the form of an electronic document. Therefore, signing only the covering letter may not result in the signing of the entire electronic document, including attachments, and thus effective and correct signing of the complaint.
Keywords: administrative court proceedings, electronic document, appeal, electronic signature, formal requirements
Bibliografia / References
Jedliński A. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Tom I. Część ogólna, red. A. Kidyba, Warszawa 2012.
Knysiak-Sudyka H. [w:] Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, red. T. Woś, Warszawa 2016.
Krzykowski P., Informatyzacja postępowania przed sądami administracyjnymi – refleksje na temat nowelizacji z 12 kwietnia 2019 r. (Dz.U. 2019, poz. 934), „Studia Prawnoustrojowe” 2019/46.
Kwietko-Bębnowski M., Informatyzacja sądów administracyjnych – próba oceny i poradnik praktyczny, „Przegląd Podatkowy” 2020/6.
Pietrasz P., Informatyzacja polskiego postępowania przed sądami administracyjnymi a jego zasady ogólne, Warszawa 2020.
Sadomski J. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Tom I. Część ogólna, cz. 2 (art. 56–125), red. J. Gudowski, Warszawa 2021.
Wolter A., Ignatowicz J., Stefaniuk K., Prawo cywilne. Zarys części ogólnej, Warszawa 2018.
Zalesińska A., Wpływ informatyzacji na założenia konstrukcyjne procesu cywilnego, Warszawa 2016.
Ilona Korczyńska
Instytut Nauk Prawnych, Polska Akademia Nauk
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-3211-5948
Powrót na obecne terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jako warunek uzyskania prawa do rekompensaty za mienie zabużańskie. Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 8 grudnia 2020 r., I OSK 3077/19
Glosa dotyczy zagadnienia, które wyłania się na tle postępowań prowadzonych na podstawie ustawy z 8.07.2005 r. o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej (tzw. ustawa zabużańska). Jedną z przesłanek warunkujących potwierdzenie rekompensaty jest opuszczenie w związku z wojną rozpoczętą w 1939 r. byłego terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (RP) w wyniku repatriacji w ramach któregoś z tzw. układów republikańskich lub w ramach umowy z ZSRR lub też opuszczenie byłego terytorium RP poza wymienionymi umowami, ale na skutek innych okoliczności związanych z II wojną światową, bądź brak możliwości powrotu z tych przyczyn na byłe terytorium RP. Przesłanka ta jest różnie interpretowana, w szczególności jeśli chodzi o kwestię związaną z tym, czy opuszczeniu byłego terytorium RP w rozumieniu art. 2 pkt 1 in fine w zw. z art. 1 ust. 2 ustawy zabużańskiej powinno towarzyszyć przesiedlenie się w granice obecnej Polski.
W glosowanym wyroku Naczelny Sąd Administracyjny przyjął, że dla uzyskania rekompensaty za mienie zabużańskie konieczne jest spełnienie warunku powrotu na obecne terytorium RP właściciela nieruchomości pozostawionej na Kresach. Autorka glosy podziela pogląd wyrażony przez Sąd, uznając, że zasadne było wyjście poza ramy wykładni językowej przepisów i zdekodowanie z nich norm prawnych w sposób całościowy. Zbadanie celu i sensu ustawy, znaczenia zawartych w niej zwrotów i odesłań oraz procesu legislacyjnego, w wyniku którego ustawa została uchwalona, czy historycznych uwarunkowań powstania uprawnień w niej przewidzianych, pozwoliło Naczelnemu Sądowi Administracyjnemu na taką weryfikację konkurencyjnych alternatyw interpretacyjnych, że dokonany wybór jednej z nich, okazał się dla glosującego przekonujący.
Słowa kluczowe: postępowanie administracyjne, mienie zabużańskie, prawo do rekompensaty
Ilona Korczyńska
Institute of Law Studies, Polish Academy of Sciences
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-3211-5948
Return to the Present Territory of the Republic of Poland as a Condition for Obtaining the Right to Compensation for Property Left Beyond the Bug River. Commentary on Judgment of the Supreme Administrative Court of 8 December 2020, I OSK 3077/19
The commentary discusses the issue that arises in the context of proceedings conducted pursuant to the Act of 8 July 2005 on Exercise of the Right to Compensation for Property Left Beyond the Present Borders of the Republic of Poland (the so-called Bug River Act). One of the conditions for confirming the compensation is leaving, in connection with the outbreak of war in 1939, the former territory of the Republic of Poland as a result of repatriation under any of the so-called republican treaties or under an agreement with the USSR, or leaving the former territory of the Republic of Poland outside the above-mentioned agreements, but as a result of other circumstances related to World War II, or being unable to return to the former territory of the Republic of Poland for these reasons. This condition has been interpreted in various ways, in particular as regards the issue of whether leaving the former territory of the Republic of Poland within the meaning of Article 2(1) in fine in conjunction with Article 1(2) of the Bug River Act should be accompanied by resettlement within the borders of the present-day Poland.
In the judgment referred to above, the Supreme Administrative Court held thatin order to obtain compensation for property left beyond the Bur river, it is necessary to fulfil the condition of the owner of the property left in the Borderlands returning to the present territory of the Republic of Poland. The commentator shares the view expressed by the Court and believes it would be appropriate to go beyond the limits of linguistic interpretation of the provisions and decode legal norms from them in a comprehensive manner. An examination of the purpose and meaning of the Act, the meaning of the phrases and references contained therein and the legislative process by which the Act was enacted, or the historical background in which the rights provided for therein arose, allowed the Supreme Administrative Court to verify competing interpretative alternatives in such a way that the one chosen by the Court is convincing for the commentator.
Keywords: administrative procedure, property left beyond the Bug river, right to compensation
Katedra Prawa Cywilnego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Warszawski, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-0237-2022
Wynagrodzenie za korzystanie z cudzej rzeczy przez posiadacza samoistnego, który oddał rzecz w posiadanie zależne. Glosa do uchwały składu 7 sędziów Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 19 kwietnia 2017 r., III CZP 84/16
Przepisy o wynagrodzeniu za korzystanie z cudzej rzeczy regulują przypadek pozbawienia właściciela władztwa przez bezprawnego posiadacza, który do czasu wydania rzeczy właścicielowi, korzysta z niej. W takiej sytuacji korzystanie z rzeczy może być przypisane tylko temu posiadaczowi. W praktyce zdarza się jednak, że posiadacz taki oddaje rzecz w posiadanie zależne. Posiadacz samoistny nie traci jednak przez to posiadania (art. 337 Kodeksu cywilnego). Powstaje wtedy zagadnienie o zakres zobowiązania posiadacza samoistnego do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy, gdy oddał ją w posiadanie zależne. Sąd Najwyższy uznał, że posiadacz samoistny zobowiązany jest tylko do zwrotu pożytków cywilnych z rzeczy. Autor komentarza zgadza się z tą opinią, rozwijając argumentację Sądu Najwyższego oraz przedstawiając na jej rzecz własne argumenty.
Słowa kluczowe: własność, posiadanie, właściciel, posiadacz, korzystanie z cudzej rzeczy, pożytki cywilne, wynagrodzenie za korzystanie z cudzej rzeczy, legitymacja materialna bierna
dr hab. Michał Warciński
Department of Civil Law, Faculty of Law and Administration, University of Warsaw, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-0237-2022
Remuneration for the Use of Another Person’s Item of Property by an Independent Possessor Who Transfers the Property to a Dependent Possessor. Commentary on Resolution of a Panel of Seven Judges of the Supreme Court – Civil Chamber of 19 April 2017, III CZP 84/16
Provisions on renumeration for the use of an item of property that belongs to another person regulate the case of the owner being depraved of control over the item by an unlawful possessor who uses the item until it is returned to the owner. In such a case, use of the item may be assigned only to said possessor. In practice, however, it happens that the possessor may transfer the item to a dependent possessor. In such a case, the independent possessor does not lose possession of the item (Article 337 of the Civil Code). An issue arises concerning the scope of an obligation of the independent possessor to reimburse the costs of use of the item which he/she transferred to the dependent possessor. The Supreme Court decided that the independent possessor is obligated only to return civil fruits of the item. The commentator agrees with this opinion, elaborating on the Supreme Court’s standpoint and presenting his own arguments.
Keywords: ownership, possession, owner, civil benefits, use of an item of property that belongs to another person, civil fruits, reimbursement for use of an item of property that belongs to another person, locus standi to be sued
Bibliografia / References
Dybowski T., Ochrona własności w polskim prawie cywilnym, Warszawa 1969.
Gandor K., Przelew roszczenia windykacyjnego, „Studia Cywilistyczne” 1969, t. XIII–XIV.
Gniewek E. [w:] System prawa prywatnego. Prawo rzeczowe, t. III, red. T. Dybowski, Warszawa 2007.
Gniewek E., Prawo rzeczowe, Warszawa 2008.
Ignatowicz J. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. I, red. Z. Resich, Warszawa 1972.
Ignatowicz J., Stefaniuk K., Prawo rzeczowe, Warszawa 2012.
Księżak P., Glosa do uchwały SN z 17 czerwca 2005 r., III CZP 29/05, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2006/3.
Kubas A., Budowa na cudzym gruncie, Warszawa 1972.
Kunicki A., [w:] System prawa cywilnego. Prawo własności i inne prawa rzeczowe, t. II, red. J. Ignatowicz, Ossolineum 1977.
Lewaszkiewicz-Petrykowska B., Zobowiązanie in solidum, „Studia Prawno-Ekonomiczne” 1976, t. XVII.
Łętowska E., [w:] System prawa cywilnego. Prawo zobowiązań – część ogólna, t. III, cz. 1, red. Z. Radwański, Ossolineum 1981.
Nowakowski Z.K., Prawo rzeczowe. Zarys wykładu, Warszawa 1969.
Rudnicki S., Rudnicki G., Komentarz do Kodeksu cywilnego. Księga druga. Własność i inne prawa rzeczowe, Warszawa 2011.
Winiarz J., [w:] Kodeks cywilny z komentarzem, red. J. Winiarz, Warszawa 1980.
Wójcik S., [w:] System prawa cywilnego. Prawo własności i inne prawa rzeczowe, t. II, red. J. Ignatowicz, Ossolineum 1977.
dr Jan Ciechorski
wykładowca Wyższej Szkoły Humanitas w Sosnowcu, członek Komisji Ekspertów ds. Ochrony Zdrowia Psychicznego przy Rzeczniku Praw Obywatelskich, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-6659-6212
Zakres obowiązku informacyjnego wobec pacjenta przed zabiegiem operacyjnym. Glosa do wyroku Apelacyjnego w Warszawie z dnia 5 lutego 2016 r., I ACa 609/15
Glosowany wyrok porusza problematykę dotyczącą podstawowego prawa pacjenta, jakim jest wyrażenie zgody na każde działanie medyczne. Warunkiem skuteczności wyrażenia tej zgody jest przekazanie przez lekarza informacji określonych w art. 31 ust. 1 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty. Nie ma podstaw do ograniczania przekazywanych informacji z uwagi na rodzaj zabiegu. Wbrew stanowisku Sądu Apelacyjnego w komentowanym wyroku pacjent ma prawo decydowania o wyborze między możliwymi metodami postępowania medycznego.
Słowa kluczowe: odpowiedzialność odszkodowawcza, zgoda pacjenta, prawa pacjenta, zgoda poinformowana, obowiązek informacyjny lekarza
dr Jan Ciechorski
lecturer of the Humanitas University in Sosnowiec, Poland; a member of the Expert Committee on Mental Health at the Office of the Commissioner for Human Rights
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-6659-6212
The Scope of the Duty to Inform a Patient Prior to a Surgical Procedure. Commentary on Judgment of the Court of Appeal in Warsaw of 5 February 2016, I ACa 609/15
The commented judgment concerns the issue of a patient's fundamental right to consent to any medical procedure. In order for this consent to be effective, the doctor must provide the information specified in Article 31(1) of the Act on the Professions of Physician and Dentist. There are no grounds for restricting the informationprovided depending on the type of procedure. Contrary to the view expressed by the Court of Appeal in the commented judgment, the patient has the right to decide on the choice etween possible methods of medical treatment.
Keywords: liability in damages, patient’s consent, patient rights, informed consent, doctor's duty to inform
Bibliografia / References
Boratyńska M., Wolny wybór. Gwarancje i granice prawa pacjenta do samodecydowania, Warszawa 2012.
Świderska M., Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 16 maja 2012 r., III CSK 227/11, „Prawo i Medycyna” 2012/3–4.
prof. dr hab. Violetta Konarska-Wrzosek
Kierownik Katedry Prawa Karnego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-3859-8821
Przedawnienie karalności przestępstwa skarbowego polegającego na uszczupleniu lub narażeniu na uszczuplenie należności publicznoprawnej. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 6 maja 2021 r., III KK 349/20
Glosa dotyczy problematyki przedawnienia karalności przestępstw skarbowych polegających na uszczupleniu lub narażeniu na uszczuplenie należności publicznoprawnej. W szczególności odnosi się do kwestii znaczenia przedawnienia należności publicznoprawnej dla ustawowych terminów przedawnienia karalności przestępstw skarbowych polegających na uszczupleniu lub narażeniu na uszczuplenie tej należności oraz do specyficznego sposobu liczenia początku biegu terminu przedawnienia tej kategorii przestępstw. Podejmuje też kwestię ewentualnego wpływu zawieszenia przedawnienia należności publicznoprawnej na przebieg ustawowych okresów przedawnienia przestępstw skarbowych. Autorka glosy podziela wykładnię przepisów art. 44 Kodeksu karnego skarbowego (k.k.s.) i pozytywnie ocenia tezy sformułowane przez Sąd Najwyższy (SN) w glosowanym orzeczeniu, choć widzi potrzebę ich pewnego skorygowania (doprecyzowania) celem ukazania rzeczywistego znaczenia przedawnienia należności publicznoprawnej dla przedawnienia karalności przestępstw skarbowych polegających na uszczupleniu lub narażeniu na uszczuplenie tej należności. Wobec wyraźnego postanowienia zawartego w art. 44 § 2 k.k.s. bezdyskusyjne jest stwierdzenie SN, że przedawnienie przestępstw skarbowych polegających na uszczupleniu lub narażeniu na uszczuplenie należności publicznoprawnej „następuje także wówczas, gdy doszło do przedawnienia tej należności”, co oznacza wprowadzenie do ustawy „preferencyjnego” terminu przedawnienia tej kategorii przestępstw w stosunku do ogólnych terminów przedawnienia ich karalności określonych w art. 44 § 1 k.k.s. Trudno jednak podzielić pogląd, że „prowadzi to do skrócenia podstawowych terminów” wskazanych w art. 44 § 1 i § 5 k.k.s. Trafne byłoby wskazanie, że „może to prowadzić do skrócenia podstawowych terminów” przedawnienia karalności przestępstw wskazanych w art. 44 § 1 k.k.s., pod warunkiem że terminy przedawnienia należności publicznoprawnej są krótsze od terminów karalności przestępstw skarbowych, a analiza tych terminów przewidzianych w ustawach finansowych prowadzi do wniosku, że – na ogół – tak nie jest. Zastrzeżenia budzi również odniesienie stwierdzenia o skróceniu terminów do terminów wskazanych w art. 44 § 5 k.k.s. Te terminy nigdy nie ulegają skróceniu – wynoszą one zawsze 5 albo 10 lat. W pełni trafna jest natomiast teza druga SN, że zawieszenie przedawnienia należności publicznoprawnej nie prowadzi do przedłużenia okresu przedawnienia karalności przestępstwa skarbowego.
Słowa kluczowe: przedawnienie karalności przestępstwa skarbowego polegającego na uszczupleniu lub narażeniu na uszczuplenie należności publicznoprawnej, początek biegu terminu przedawnienia jego karalności, przedawnienie należności publicznoprawnej
prof. dr hab. Violetta Konarska-Wrzosek
Head of the Department of Criminal Law, Faculty of Law and Administration, Nicolaus Copernicus University in Torun, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-3859-8821
Limitation of a Fiscal Offence of Depletion of Public Law Receivables or Causing Their Exposure to Depletion. Commentary on Judgment of the Supreme Court – Criminal Chamber of 6 May 2021, III KK 349/20
The commentary concerns the issue of limitation of fiscal offences of depletion of public law receivables or causing their exposure to depletion. More specifically, it discusses the issue how limitation of public law receivables affects statutory limitation periods for fiscal offences of depletion of these receivables or causing their exposure to depletion and the specific method of determining the start of the limitation period for this category of offences. The commentary also addresses the issue of the possible impact of the suspension of limitation of public law receivables on the running of statutory limitation periods for fiscal offences. The commentator agrees with the interpretation of Article 44 of the Fiscal Penal Code (FPC) and expresses a positive opinion about the theses formulated by the Supreme Court in the judgment concerned, although she sees the need to rectify (clarify) them to some extent in order to show the real implications of public law receivables’ limitation for the limitation of fiscal offences of depletion of these receivables or causing their exposure to depletion. In view of the clearly expressed provision of Article 44(2) FPC, one cannot dispute the Supreme Court's statement that fiscal offences of depletion of public law receivables or causing their exposure to depletion are limited ‘also when the receivables have become limited’, which means that a ‘preferential’ limitation period for this category of offences has been introduced into the Act as compared to the general limitation periods laid down in Article 44(1) FPC. However, it is difficult to share the view that ‘this results in shortening the basic limitation periods’ laid down in Article 44(1) and (5) FPC. It would be accurate to say that ‘this may result in shortening the basic limitation periods’ for the offences referred to in Article 44(1) FPC, provided that the limitation periods for public law receivables are shorter than the limitation periods for fiscal offences. However, generally this is not the case, as may be concluded based on the analysis of these periods laid down in financial statutes. Some objections are also raised by the fact that the statement on shortening the limitation periods also refers to the periods laid down in Article 44(5) FPC. These limitation periods are never shortened: they are always 5 or 10 years. On the other hand, the Supreme Court’s second thesis, according to which the suspension of the limitation of public law receivables does not result in an extension of the limitation period for fiscal offences, is fully accurate.
Keywords: limitation of a fiscal offence of depletion of public law receivables or causing their exposure to depletion, start of the running of the limitation period of said offence, limitation of a public law receivable
Bibliografia / References
Brzeziński B., Kalinowski M., Olesińska A. (red.), Ordynacja podatkowa. Komentarz praktyczny, Gdańsk 2017.
Grzegorczyk T., Kodeks karny skarbowy. Komentarz, Warszawa 2006.
Kardas P., Łabuda G., Razowski T., Kodeks karny skarbowy. Komentarz, Warszawa 2017.
Konarska-Wrzosek V. [w:] V. Konarska-Wrzosek, T. Oczkowski, J. Skorupka, Prawo i postepowanie karne skarbowe, Warszawa 2013.
Konarska-Wrzosek V. [w:] I. Zgoliński (red.), Kodeks karny skarbowy. Komentarz, Warszawa 2021.
Marek A., Konarska-Wrzosek V., Prawo karne, Warszawa 2019.
Morawski W. [w:] Wspólnotowy kodeks celny. Komentarz, red. W. Morawski, Warszawa 2007.
Naruszewicz S., Laszuk M., Wspólnotowe prawo celne, Warszawa 2005.
Prusak F., Prawo karne skarbowe, Warszawa 2008.
Rotter A., Przedawnienie w prawie podatkowym, Warszawa 2018.
Wilk L., Szczególne cechy odpowiedzialności za przestępstwa i wykroczenia podatkowe, Katowice 2006.
Wilk L. [w:] Wilk L., Zagrodnik J., Kodeks karny skarbowy. Komentarz, Warszawa 2016.
dr hab. Kamil Antonów, profesor Uniwersytetu Opolskiego
Katedra Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, Instytut Nauk Prawnych, Uniwersytet Opolski, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-5669-0272
Kwalifikacja pisma procesowego jako apelacji lub wniosku o doręczenie wyroku z uzasadnieniem. Glosa do uchwały Sądu Najwyższego – Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 29 września 2020 r., III UZP 2/20
Glosowana uchwała Sądu Najwyższego dotyczy kwalifikacji pisma procesowego, które zostało wniesione przez ubezpieczonego, a z którego treści wynika, że nie zgadza się z rozstrzygającym sprawę co do istoty orzeczeniem, w sytuacji wystąpienia wątpliwości co do tego, czy pismo to stanowi apelację, czy też wniosek o doręczenie wyroku z uzasadnieniem. Sąd Najwyższy uznał, że w razie pojawienia się tego typu niejasności sąd powinien podjąć czynności zmierzające do wyjaśnienia rzeczywistej woli strony, czyli wezwać ubezpieczonego, pod rygorem zwrotu pisma, do usunięcia jego wady formalnej polegającej na nieoznaczeniu rodzaju pisma. Stanowisko to zostało dobrze uargumentowane, w szczególności w zakresie odwołania się do konstytucyjnej gwarancji zaskarżalności orzeczeń wydanych w pierwszej instancji (art. 78 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej). W tym kontekście sformułowano jednak dodatkową uwagę, a mianowicie że oparcia dla poglądu o niwelowaniu formalizmu procesowego w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych można także poszukiwać w sferze urzeczywistniania prawa do zabezpieczenia społecznego (art. 67 ust. 1 Konstytucji RP). Wzmocniono również ten wątek uzasadnienia glosowanej uchwały, w którym Sąd Najwyższy odwołuje się do zasady wzmożonej ochrony ubezpieczonego w postępowaniu sądowym, podkreślając społeczną i ekonomiczną doniosłość tego typu spraw, której wyrazem jest ubieganie się o nabycie szczególnej kategorii praw majątkowych, tj. świadczeń pieniężnych, nierzadko na stałe, zastępujących dochód z pracy.
Słowa kluczowe: sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych, apelacja, wniosek o doręczenie wyroku z uzasadnieniem, formalizm procesowy
dr hab. Kamil Antonów, professor of the University of Opole
Chair of Labour and Social Security Committee Law, Institute of Law Studies, University of Opole, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-5669-0272
Classifying a Pleading as an Appeal or Request for the Service of a Judgment with a Statement of Reasons. Commentary on Resolution of the Supreme Court – Labour Law and Social Security Chamber of 29 September 2020, III UZP 2/20
The commented resolution of the Supreme Court concerns the classification of a pleading filed by an insured person, the content of which indicates that the person disagrees with a decision on the merits of the case, in the context of doubts as to whether the pleading constitutes an appeal or a request for the service of a judgment with a statement of reasons. The Supreme Court held that if this type of uncertainty arises, the court should take action to clarify the real intention of the party, i.e. summon the insured person, on pain of returning the pleading, to remedy the formal defect of failing to identify the type of pleading. This view has been justified with good arguments, in particular with regard to the reference to the constitutional guarantee of the challengeability of judgments issued by courts of first instance(Article 78 of the Constitution of the Republic of Poland). In this context, however, an additional remark is formulated, namely that support for the view about eliminating procedural formalism in social security cases may also be sought in the area of implementing the right to social security(Article 67(1) of the Constitution of the Republic of Poland). The thread of the justification of the resolution in point in which the Supreme Court refers to the principle of increased protection of the insured person in court proceedings is also strengthened, emphasis being placed on the social and economic significance of such cases, which is manifested by applying for the acquisition of a special category of economic rights, i.e. cash benefits, often on a permanent basis, to replace income from employment.
Keywords: social security cases, appeal, request for service of a judgment with a statement of reasons, procedural formalism
Bibliografia / References
Antonów K., Sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych. Pojęcie oraz właściwości postępowań przedsądowych i ochrony cywilnosądowej, Warszawa 2011.
Błaszczak Ł. [w:] Postępowanie cywilne, red. E. Marszałkowska-Krześ, Warszawa 2011.
Grzegorczyk P., Weitz K. [w:] Konstytucja RP. Komentarz. Art. 1–86, t. I, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016.
Ślebzak K., Prawo do zabezpieczenia społecznego w Konstytucji RP. Zagadnienia podstawowe, Warszawa 2015.
dr Małgorzata Grześków
adiunkt, Zakład Prawa Pracy, Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii, Uniwersytet Wrocławski, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-8449-898X
Kompletność regulacji przesłanek stażowych odprawy emerytalno-rentowej w ustawie o pracownikach sądów i prokuratury. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 24 września 2020 r., III PK 41/19
W glosowanym wyroku Sąd Najwyższy poddał analizie regulację odprawy emerytalno-rentowej zawartą w ustawie o pracownikach sądów i prokuratury. Tłem dla zapadłego orzeczenia był spór toczący się pomiędzy pracownikiem sądu a pracodawcą dotyczący wysokości tego świadczenia. Kluczowe dla rozstrzygnięcia było ustalenie przez Sąd Najwyższy, że regulacja ustawy o pracownikach sądów i prokuratury, w zakresie dotyczącym przesłanek stażowych prawa do odprawy emerytalnej (rentowej), jest kompletna, co w konsekwencji wyklucza posiłkowe korzystanie z przepisów innych ustaw (nawet, gdy w konkretnych przypadkach zawierają one rozwiązania korzystniejsze dla pracownika).
Słowa kluczowe: odprawa emerytalno-rentowa, pracownik sądu, pragmatyki pracownicze, posiłkowe stosowanie przepisów, odesłania
dr Małgorzata Grześków
assistant professor, Chair of Labour Law, Faculty of Law, Administration and Economics, University of Wroclaw, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-8449-898X
Completeness of the Regulation on Length of Employment Conditions for Retirement or Disability Severance Pay in the Act on Employees of Courts and Prosecution Offices. Commentary on Judgment of the Supreme Court – Labour Law and Social Security Chamber of 24 September 2020, III PK 41/19
In the commented judgment, the Supreme Court analysed the regulation of retirement or disability severance pay, contained in the Act on Employees of Courts and Prosecution Offices. The background for the judgment was a dispute between a court employee and the employer about the amount of this benefit. The crucial issue for the determination was the Supreme Court's finding that the regulation of the Act on Employees of Courts and Prosecution Offices, concerning the condition of the length of employment for the right to retirement (disability) severance pay is complete, which therefore excludes subsidiary use of provisions of other acts (even if in specific cases they contain solutions that are more favourable for the employee).
Keywords: retirement or disability severance pay, court employee, specific employment/service acts, subsidiary application of provisions, references
Bibliografia / References
Baran K.W. (red.), Komentarz do ustawy o pracownikach sądów i prokuratury [w:] Prawo urzędnicze. Komentarz, Warszawa 2014.
Grześków M., Nawiązywanie stosunków zatrudnienia w służbach zmilitaryzowanych, Warszawa 2020.
Kijowski A., Kodeks pracy. Komentarz, red. L. Florek, Warszawa 2005.
Kuczyński T., Mazurczak-Jasińska E., System prawa pracy, t. VII, Zatrudnienie niepracownicze, red. K.W. Baran K.W., Warszawa 2015.
Mazuryk M., Sadowski K., Ustawa o pracownikach sądów i prokuratury. Komentarz, LEX 2014.
Szelhaus R., Odprawa emerytalno-rentowa, „Temidium” 2010/3.
dr hab. Radosław Pacud, profesor Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach
Katedra Prawa i Ubezpieczeń; radca prawny, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-6573-0245
Obniżenie zindywidualizowanej składki wypadkowej. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 8 grudnia 2020 r., II UK 186/19
Przedmiotem glosy jest zagadnienie, czy pracodawca, który wyposażył pracowników w środki ochrony indywidualnej eliminujące występujące w środowisku pracy przekroczenia norm hałasu może z tego tytułu uzyskać niższą zindywidualizowaną składkę na ubezpieczenie wypadkowe. Sąd Najwyższy przyznał rację płatnikowi (przedsiębiorcy) przy określaniu wykładni art. 31 ust. 3 pkt 3 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Zastosowano taką interpretację z uwagi na odwołanie się przepisu do „zatrudnienia”, a nie „pracy na stanowisku”. Sprzeciwił się więc takiej wykładni językowej, która stwarza podstawy do niekorzystnej interpretacje dla płatnika. De lege lata do obniżenia indywidualnej składki wypadkowej jest wystarczające, gdy płatnik poprzez środki ochronne doprowadzi do eliminacji zagrożenia dla osoby, nawet gdy pozostaje ono na stanowisku pracy. Wobec braku rozróżnienia tej sytuacji przez ustawodawcę, przyjęta wykładnia pozwala na odebranie nagrody za obniżenie ryzyka wypadkowego w kontekście danej osoby, a nie w kontekście miejsca, w którym występuje ryzyko wypadkowe.
Słowa kluczowe: składka na ubezpieczenie wypadkowe, zatrudnienie w warunkach zagrożenia, środki ochrony indywidualnej, podstawa wymiaru składki
dr Radosław Pacud, professor of the University of Economics in Katowice
Department of Law and Insurance; attorney at law, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-6573-0245
Reduction of the Individually Calculated Accident Insurance Contribution. Commentary on Judgment of the Supreme Court – Labour Law and Social Security Chamber of 8 December 2020, II UK 186/19
The subject of the commentary is the question whether an employer who provided employees with personal protective equipment eliminating exceedances of noise standards in the work environment may be permitted to pay a lower individually calculated accident insurance contribution on this account. The Supreme Court agreed with the contribution payer (entrepreneur) in determining the interpretation of Article 31(3)(3) of the Act on Social Insurance in Case of Accidents at Work and Occupational Diseases. This interpretation was applied because a provision contained a reference to ‘employment’ rather than ‘work in a post’. The Court therefore objected to such a linguistic interpretation that would create grounds for an interpretation unfavourable for the payer. As the law currently stands, it is sufficient for a reduction of individual accident insurance contribution if the payer, through protective measures, leads to elimination of the hazard for the individual, even when the hazard remains in the given working post. In the absence of a distinction in the law between these situations, the adopted interpretation allows the reward for the reduction of the risk of accident to be received in the context of the individual and not in the context of the place where the risk of accident exists.
Keywords: accident insurance contribution, hazardous employment, personal protective equipment, contribution assessment base
Bibliografia / References
Antonów K., Prawo pracy i ubezpieczeń społecznych, red. K. Baran, Warszawa 2017.
Hadyniak B., Podstawy ubezpieczeń. Tom I – mechanizmy i funkcje, Warszawa 2000.
Kuczkowski Ł., Zawadzka-Filipczyk P., Obniżenie składek wypadkowych sposobem na oszczędności w czasach pandemii, „Dziennik Gazeta Prawna” z 24.09.2020 r., nr 187.
Lach D.E. [w:] S. Samol, K. Ślebzak, D.E. Lach, Ustawa o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Komentarz, Warszawa 2010.
Pacud R., Różnicowanie wysokości składki ze względu na charakter i częstotliwość występowania ryzyka socjalnego [w:] Składki na ubezpieczenia społeczne, red. K. Ślebzak, Warszawa-Poznań 2015.
Roszewska K., Koczur W., Funkcje prawa ubezpieczeń społecznych [w:] System prawa ubezpieczeń społecznych, t. 1, red. A. Wypych-Żywicka, Warszawa 2020.
Sangowski T., Gniadek J., Działalność prewencyjna zakładów ubezpieczeń w ubezpieczeniach majątkowych, „Wiadomości Ubezpieczeniowe” 1997/5–6.
Szubert W., Ubezpieczenie społeczne. Zarys systemu, Warszawa 1987.
Dawid Trela
aplikant radcowski (OIRP Katowice), doktorant Prawniczych Seminariów Doktorskich, Instytut Nauk Prawnych, Polska Akademia Nauk
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-9781-6425
Zakres postępowania interpretacyjnego a obowiązki raportowania schematów podatkowych. Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 28 stycznia 2021 r., I FSK 1703/20
Glosowany wyrok dotyczy odmowy wszczęcia postępowania w sprawie wniosku o wydanie interpretacji przepisów praw podatkowego. Problemem poruszanym w glosie jest zakres postępowania interpretacyjnego, który w wyroku jest rozszerzany poprzez stwierdzenie, że przepisy dotyczące schematów podatkowych mogą być przedmiotem indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego. Regulacje te nakładają obowiązki, których niewykonanie wiąże się z możliwością odpowiedzialności karnej skarbowej, więc możliwość uzyskania interpretacji w ich zakresie jest tematem szczególnie ważnym zwłaszcza w sferze praktycznej.
Słowa kluczowe: prawo podatkowe, schematy podatkowe, obowiązki raportowania, interpretacje indywidualne, zakres postępowania interpretacyjnego
Dawid Trela
trainee attorney at law (Bar Association of Attorneys at Law in Katowice, Poland), PhD student at the Legal Doctoral Seminars, Institute of Law Studies, Polish Academy of Sciences
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-9781-6425
Scope of Interpretation Proceedings in the Context of Tax Scheme Reporting Obligations. Commentary on Judgment of the Supreme Administrative Court of 28 January 2021, I FSK 1703/20
The commented judgment concerns refusal to initiate proceedings on a request for a tax ruling (interpretation of tax law provisions). The problem addressed in the commentary is the scope of the interpretation proceedings, which is extended in the judgment by the statement that provisions relating to tax schemes may be the subject of a tax ruling (individual tax law interpretation). These regulations introduce obligations failure to discharge which is connected with the possibility of fiscal penal liability, thus the possibility of obtaining their interpretation is a particularly important topic, especially in the practical sphere.
Keywords: tax law, tax schemes, reporting obligations, tax rulings (individual interpretations), scope of interpretation proceedings
Bibliografia / References
Bielska-Brodziak A., Interpretacja tekstu prawnego na podstawie orzecznictwa podatkowego, Warszawa 2009.
Brolik J., Ogólne oraz indywidualne interpretacje przepisów prawa podatkowego, Warszawa 2013.
Fedorowicz M., Podatkowe prawo, interpretacja indywidualna, klauzula przeciw unikaniu opodatkowania. Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 28 czerwca 2017 r., II FSK 935/17, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2018/7–8.
Resenig K., The Current State of DAC–6 Implementation in the European Union, „European Taxtation” 2020/12, vol. 60.
dr Angelika Kurzawa
Katedra Prawa Administracyjnego, Konstytucyjnego i Prawa Pracy, Wydział Prawa i Administracji, Uczelnia Łazarskiego, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-3338-3848
Opatrzenie podpisem skargi w formie dokumentu elektronicznego stanowiącej załącznik do pisma przewodniego. Glosa do postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 26 listopada 2020 r., I OZ 938/20
W związku z informatyzacją postępowania przed sądami administracyjnymi strony mają możliwość wnoszenia skarg w formie dokumentu elektronicznego, które należy podpisać kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym. W praktyce stosowania nowych przepisów pojawiła się wątpliwość, czy opatrzenie podpisem samego pisma przewodniego skutkuje podpisaniem całego dokumentu elektronicznego wraz z załącznikami, w tym skargi.
W orzecznictwie sądów administracyjnych postała rozbieżność w tym zakresie. Za słuszne należy jednak uznać stanowisko przyjęte przez Naczelny Sąd Administracyjny, że opatrzenie pisma przewodniego podpisem elektronicznym nie skutkuje podpisaniem całego dokumentu elektronicznego, w tym skargi stanowiącej załącznik do dokumentu.
Za słusznością tego poglądu przemawia przede wszystkim istotna funkcja podpisu, który jest przejawem oświadczenia woli, a tym samym umożliwia ustalenie treści oświadczenia oraz identyfikację osoby, która je składa. Ponadto, brzmienie w art. 46 § 2a i 2b Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi nie pozostawia wątpliwości, że ustawodawca rozróżnia podpisanie pisma oraz podpisanie załączników wniesionych w formie dokumentu elektronicznego. Dlatego też, opatrzenie podpisem jedynie pisma przewodniego nie może skutkować podpisaniem całego dokumentu elektronicznego, w tym jego załączników, a co za tym idzie – skutecznym i prawidłowym podpisaniem skargi.
Słowa kluczowe: postępowanie sądowoadministracyjne, dokument elektroniczny, skarga, podpis elektroniczny, wymogi formalne
dr Angelika Kurzawa
Department of Administrative, Constitutional and Labour Law, Faculty of Law and Administration, Lazarski University, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-3338-3848
Signing an Appeal in the Form of an Electronic Document Attached to the Covering Letter. Commentary on Decision of the Supreme Administrative Court of 26 November 2020, I OZ 938/20
In connection with the computerization of proceedings before administrative courts, the parties may file appeals in the form of an electronic document, which must be signed with a qualified electronic signature, a trusted signature or a personal signature. In the practice of applying the new provisions, a doubts has arisen as to whether signing the covering letter itself results in signing the entire electronic document with attachments, including the appeal.
There is a discrepancy in the case law of administrative courts in this respect. However, the position adopted by the Supreme Administrative Court should be considered correct: signing the covering letter with an electronic signature does not result in signing the entire electronic document, including the appeal attached to the document.
The correctness of this view is supported primarily by the important function of the signature, which is a manifestation of a declaration of intent, and thus enables the content of the declaration to be determined and the person who submits it to be identified. Moreover, the wording of Article 46(2a) and (2b) of the Law on Proceedings before Administrative Courts leaves no doubt that the law distinguishes between signing a letter and signing attachments, submitted in the form of an electronic document. Therefore, signing only the covering letter may not result in the signing of the entire electronic document, including attachments, and thus effective and correct signing of the complaint.
Keywords: administrative court proceedings, electronic document, appeal, electronic signature, formal requirements
Bibliografia / References
Jedliński A. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Tom I. Część ogólna, red. A. Kidyba, Warszawa 2012.
Knysiak-Sudyka H. [w:] Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, red. T. Woś, Warszawa 2016.
Krzykowski P., Informatyzacja postępowania przed sądami administracyjnymi – refleksje na temat nowelizacji z 12 kwietnia 2019 r. (Dz.U. 2019, poz. 934), „Studia Prawnoustrojowe” 2019/46.
Kwietko-Bębnowski M., Informatyzacja sądów administracyjnych – próba oceny i poradnik praktyczny, „Przegląd Podatkowy” 2020/6.
Pietrasz P., Informatyzacja polskiego postępowania przed sądami administracyjnymi a jego zasady ogólne, Warszawa 2020.
Sadomski J. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Tom I. Część ogólna, cz. 2 (art. 56–125), red. J. Gudowski, Warszawa 2021.
Wolter A., Ignatowicz J., Stefaniuk K., Prawo cywilne. Zarys części ogólnej, Warszawa 2018.
Zalesińska A., Wpływ informatyzacji na założenia konstrukcyjne procesu cywilnego, Warszawa 2016.
Ilona Korczyńska
Instytut Nauk Prawnych, Polska Akademia Nauk
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-3211-5948
Powrót na obecne terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jako warunek uzyskania prawa do rekompensaty za mienie zabużańskie. Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 8 grudnia 2020 r., I OSK 3077/19
Glosa dotyczy zagadnienia, które wyłania się na tle postępowań prowadzonych na podstawie ustawy z 8.07.2005 r. o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej (tzw. ustawa zabużańska). Jedną z przesłanek warunkujących potwierdzenie rekompensaty jest opuszczenie w związku z wojną rozpoczętą w 1939 r. byłego terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (RP) w wyniku repatriacji w ramach któregoś z tzw. układów republikańskich lub w ramach umowy z ZSRR lub też opuszczenie byłego terytorium RP poza wymienionymi umowami, ale na skutek innych okoliczności związanych z II wojną światową, bądź brak możliwości powrotu z tych przyczyn na byłe terytorium RP. Przesłanka ta jest różnie interpretowana, w szczególności jeśli chodzi o kwestię związaną z tym, czy opuszczeniu byłego terytorium RP w rozumieniu art. 2 pkt 1 in fine w zw. z art. 1 ust. 2 ustawy zabużańskiej powinno towarzyszyć przesiedlenie się w granice obecnej Polski.
W glosowanym wyroku Naczelny Sąd Administracyjny przyjął, że dla uzyskania rekompensaty za mienie zabużańskie konieczne jest spełnienie warunku powrotu na obecne terytorium RP właściciela nieruchomości pozostawionej na Kresach. Autorka glosy podziela pogląd wyrażony przez Sąd, uznając, że zasadne było wyjście poza ramy wykładni językowej przepisów i zdekodowanie z nich norm prawnych w sposób całościowy. Zbadanie celu i sensu ustawy, znaczenia zawartych w niej zwrotów i odesłań oraz procesu legislacyjnego, w wyniku którego ustawa została uchwalona, czy historycznych uwarunkowań powstania uprawnień w niej przewidzianych, pozwoliło Naczelnemu Sądowi Administracyjnemu na taką weryfikację konkurencyjnych alternatyw interpretacyjnych, że dokonany wybór jednej z nich, okazał się dla glosującego przekonujący.
Słowa kluczowe: postępowanie administracyjne, mienie zabużańskie, prawo do rekompensaty
Ilona Korczyńska
Institute of Law Studies, Polish Academy of Sciences
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-3211-5948
Return to the Present Territory of the Republic of Poland as a Condition for Obtaining the Right to Compensation for Property Left Beyond the Bug River. Commentary on Judgment of the Supreme Administrative Court of 8 December 2020, I OSK 3077/19
The commentary discusses the issue that arises in the context of proceedings conducted pursuant to the Act of 8 July 2005 on Exercise of the Right to Compensation for Property Left Beyond the Present Borders of the Republic of Poland (the so-called Bug River Act). One of the conditions for confirming the compensation is leaving, in connection with the outbreak of war in 1939, the former territory of the Republic of Poland as a result of repatriation under any of the so-called republican treaties or under an agreement with the USSR, or leaving the former territory of the Republic of Poland outside the above-mentioned agreements, but as a result of other circumstances related to World War II, or being unable to return to the former territory of the Republic of Poland for these reasons. This condition has been interpreted in various ways, in particular as regards the issue of whether leaving the former territory of the Republic of Poland within the meaning of Article 2(1) in fine in conjunction with Article 1(2) of the Bug River Act should be accompanied by resettlement within the borders of the present-day Poland.
In the judgment referred to above, the Supreme Administrative Court held thatin order to obtain compensation for property left beyond the Bur river, it is necessary to fulfil the condition of the owner of the property left in the Borderlands returning to the present territory of the Republic of Poland. The commentator shares the view expressed by the Court and believes it would be appropriate to go beyond the limits of linguistic interpretation of the provisions and decode legal norms from them in a comprehensive manner. An examination of the purpose and meaning of the Act, the meaning of the phrases and references contained therein and the legislative process by which the Act was enacted, or the historical background in which the rights provided for therein arose, allowed the Supreme Administrative Court to verify competing interpretative alternatives in such a way that the one chosen by the Court is convincing for the commentator.
Keywords: administrative procedure, property left beyond the Bug river, right to compensation
