In de krant, op de radio, tv en internet. Overal hoor en lees je over bitcoins en blockchain. Wat betekent deze ontwikkeling voor de financiële wereld en wat moet jij als financieel adviseur ermee? Om een antwoord op die vraag te krijgen, is het goed om eens bij de basis te beginnen. Want wat is een bitcoin eigenlijk en welke cryptocurrencies bestaan er zoal?
In mijn blog 'Crypocurrencies: wat betekent het?' neem ik je kort mee door de geschiedenis van de bitcoin (BTC) en waarom het is ontstaan.
Het begin van de bitcoin
Je weet het vast nog goed. Zo'n tien jaar geleden was er wereldwijd een grote economische recessie waar banken aan ten grondslag lagen. In 2008 bedacht Satoshi Nakamoto* daarom dat hij graag betalingen wilde doen zónder dat de tussenkomst van banken hiervoor nodig was. Hij zocht daarom naar een alternatief waarbij de volledige controle bij de eigenaar van het geld ligt en niet bij een 'vertrouwde' derde. Want wat die 'vertrouwde' derde eigenlijk doet, is een grootboek bijhouden met informatie over 'wie hoeveel' geld bezit.
Bedenker blockchain
Satoshi bedacht de 'Blockchain'. Dit is in een grootboek waarin alle transacties met Bitcoins zijn opgeslagen. Het verleden hiervan is onwijzigbaar en er worden telkens nieuws 'blokken' met transacties aan toegevoegd. Dit grootboek staat niet op één plek centraal onder het beheer van één instantie, maar staat (momenteel) volledig op ruim elfduizend plekken verdeeld over 102 landen**. De open source software die Satoshi maakte, zorgt ervoor dat er continu gesynchroniseerd wordt en dat geborgd wordt dat enkel 'betrouwbare' transacties worden verwerkt.
Het toetsen en bijschrijven van transacties in het grootboek wordt 'mining' genoemd. Dit minen (rekenen) gebeurt door een gespecialiseerde computer met internetverbinding. Telkens als er een blok met transacties is verwerkt, krijgt een miner daar Bitcoins voor als betaling. Die worden ook bijbeschreven in de Blockchain. Daarnaast krijgt die miner ook alle 'fees' die in dat block zitten. Een 'fee' is een klein bedrag dat je in Bitcoin betaalt om je transactie verwerkt te krijgen.
Het minen kost elektriciteit. In de beginjaren van Bitcoin was het goed te doen om op je thuiscomputer een stukje software te draaien en daarmee Bitcoins te minen. De eerste 'waarde' die aan Bitcoin werd toegewezen, was ook gebaseerd op wat het aan elektriciteit had gekost om die Bitcoins te maken. Later werd de waarde van de Bitcoin veel meer speculatief en ontstonden er partijen die specifieke hardware gingen maken voor het minen.
Eigenschappen van de bitcoin
Bitcoin heeft een aantal eigenschappen die door de bedenker zijn ingebouwd. Deze eigenschappen zijn:
- Er worden maximaal 21 miljoen bitcoins gemaakt. Het is, net als goud een schaars goed.
- Ongeveer elke tien minuten wordt een nieuw block toegevoegd.
Blocken hebben een standaardgrootte van 1 MB (als ze volledig gevuld zijn). Die 1 MB bevat de transacties zelf en ook informatie om de integriteit te borgen. De waarde van een block kan verschillen van bijvoorbeeld één euro tot miljarden euro's. Vergelijkbaar met het in de boekhouding doen van een boeking. De transactie is hetzelfde, of het nu om tien of tienduizend euro gaat. Om een beetje gevoel te geven: momenteel gaat er zo'n 7 miljoen dollar per seconde door de Bitcoin blockchain. - Momenteel is de vergoeding voor het minen 12,5 BTC per block. Dit halveert elke vier jaar (laatste keer was in juli 2016). Met het tempo van ongeveer elke tien minuten 12,5 BTC en de halvering in beloning elke vier jaar, wordt in 2140 de laatste Bitcoin gemined.
- Elke twee weken wordt de moeilijkheidsgraad van het minen aangepast. Als er meer miningcapaciteit bijkomt en het minen gaat daardoor sneller, wordt het minen moeilijker gemaakt zodat er toch weer ongeveer elke tien minuten een block wordt verwerkt.
- Een BTC is op te delen in fracties van onder de miljoen (0.00000001 ฿), dit wordt ook wel 1 Satoshi genoemd.
Bitcoin varianten
Omdat Bitcoin open source software is, staat het een ieder vrij om dit te kopiëren en nieuwe varianten te maken met net andere kenmerken. Dat is dan ook veelvuldig gedaan. Neem bijvoorbeeld Dogecoin. Dit is in de basis een kopie van de oorspronkelijk code van Bitcoin, maar dan met een hond als icoontje en enkele aangepaste eigenschappen. Bijvoorbeeld het totaal aantal coins en het minen ervan is gemakkelijker dan van Bitcoin. Verder heeft de cryptomunt niet een specifiek ander doel, anders dan het doen van kleine betalingen zoals de fooi in de horeca. Er zijn inmiddels vijftienhonderd van cryptocurrencies*** die hele andere doelen hebben.
Neem bijvoorbeeld Ethereum. Het Ethereum netwerk is bedoeld om Decentralised Apps (DApps) op te maken. Apps die gebruik maken van een onderliggende Blockchain. Ethereum heeft ook de mogelijkheid voor zogenaamde 'smart contracts'. Deze helpen je om geld, eigendommen, aandelen, of iets van waarde in een transparante, eenduidige manier uit te wisselen zonder van de diensten van een zogenaamde 'middleman' zoals banken, notarissen, etcetera gebruik te hoeven maken. Dit biedt tal van mogelijkheden waarop ik in een volgend blog uitgebreid inga.
Cryptobank
Betekent dit dat iedereen z'n eigen cryptobank krijgt? Op termijn wellicht wel. Maar voor nu zijn er een aantal eigenschappen die omarming door de massa in de weg staan.
- De waarde van de cryptocurrencies is erg volatiel. Koop je nu een bakje koffie ter waarde van 2 euro en betaal je met Bitcoins, dan kan het zijn dat een jaar later dat kopje koffie 20 euro waard was.
- De gebruiksvriendelijkheid en veiligheid van de cryptowereld is nog niet zodanig op het peil, dat iedereen er goed en veilig mee kan werken. Ben je een belangrijk wachtwoord kwijt, dan vraag je dat niet ergens eenvoudig op.
- Je kunt nog maar op een beperkt aantal plaatsen betalen met cryptocurrencies. Er bestaan al wel debetcards waar je Bitcoins op kunt storten en vervolgens in euro's mee kunt betalen of pinnen.
- De cryptomarkt is nog ongereguleerd. De overheid is nu nog niet geëquipeerd om hier goed op te handelen en de wetgeving is er ook niet op aangepast. Dat is enerzijds een voordeel voor mensen die bereid zijn risico’s te nemen en kansen te creëren, anderzijds is dat een bedreiging.
In mijn volgende blog leg ik graag uit wat de ontwikkelingen op het gebied van bitcoins en andere cryptocurrencies voor jou als financieel adviseur kunnen betekenen.
* Satoshi Nakamoto gaf hier bekendheid aan door het whitepaper 'Bitcoin: A Peer-to-Peer Electronic Cash System' te delen.
** https://bitnodes.earn.com
*** https://coinmarketcap.com
