Obowiązki informacyjne jednostek samorządu terytorialnego w ustawie o Państwowej Komisji ds. badania wpływów rosyjskichdr hab. Agnieszka Piskorz-Ryń, prof. UKSW
jest pracownikiem w Katedrze Prawa Administracyjnego i Samorządu Terytorialnego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. ORCID: https://orcid.org/0000-0001-9788-0988
dr hab. Marlena Sakowska-Baryła
jest radcą prawnym, partnerką w Sakowska-Baryła, Czaplińska Kancelarii Radców Prawnych sp.p., redaktorem naczelnym kwartalnika „ABI Expert”.
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-3982-976X
Obowiązki informacyjne jednostek samorządu terytorialnego w ustawie o Państwowej Komisji ds. badania wpływów rosyjskich
Artykuł stanowi omówienie obowiązków związanych z udzieleniem informacji przez jednostki samorządu terytorialnego na podstawie ustawy o Państwowej Komisji do spraw badania wpływów rosyjskich na bezpieczeństwo wewnętrzne Rzeczypospolitej Polskiej w latach 2007–2022. W tekście przedstawiono zakres podmiotowy i przedmiotowy tego obowiązku. Wykazano w nim, że ustawodawca ustanawia otwarty katalog podmiotów zobowiązanych. Jednocześnie pozostawia otwarty zakres przedmiotowy tego obowiązku, a Komisja ma prawo domagać się wszelkich materiałów. Biorąc to pod uwagę, dokonano oceny art. 16 ustawy pod kątem jego zgodności z art. 51 ust. 2 Konstytucji RP. Podjęte w tekście rozważania uzasadniają twierdzenie, że przepis ten nie jest zgodny z wzorcem konstytucyjnym. Poruszono również kwestię odpowiedzialności członków Komisji za bezprawne ujawnienie przekazywanych im informacji. Uznano, że pomimo braku wprowadzenia w ustawie tajemnicy członka Komisji, co do pozyskanych w związku z pracą w niej informacji jej członkowie są zobowiązani do zachowania przekazanych im informacji w poufności. Obowiązek ten nie jest wyraźnie w prawie ustalony i należy go rekonstruować w oparciu o wykładnię systemową.
Słowa kluczowe: obowiązki informacyjne, Państwowej Komisji do spraw badania wpływów rosyjskich, tajemnice prawnie chronione, autonomia informacyjna
Pobierz treść artykułu
dr hab. Agnieszka Piskorz-Ryń
is a professor at the Department of Administrative and Territorial Self-Government Law at the Faculty of Law and Administration of Cardinal Stefan Wyszyński University in Warsaw, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0001-9788-0988
dr hab. Marlena Sakowska-Baryła
is a legal counsel, partner of Sakowska-Baryła, Czaplińska Kancelarii Radców Prawnych sp. p., editor-in-chief of the ‘ABI Expert’ quarterly, Warsaw, Poland.
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-3982-976X
Information duties of territorial self-government units in the Act on the state commission for investigating Russian influences
The article constitutes a discussion of the information obligations of territorial self-government units on the basis of the Act on the state commission for investigating Russian influences on the internal security of the Republic of Poland for 2007–2022. It presents who is subject to this obligation and the subject matter of the obligation. It shows that the legislator lays down an open-ended list of obliged entities. It simultaneously leaves the scope of the subject matter of this obligation open, while the commission has the right to demand any materials. Article 16 of the Act was assessed for compliance with Article 51, para. 2 of the Polish Constitution taking this into account. The considerations taken up in the article justify the claim that this provision does not comply with the constitutional template. The matter of the liability of the commission’s members for the illegal disclosure of information provided to them has also been addressed. It was acknowledged that, despite the failure of the Act to introduce confidentiality of a member of the commission with regard to the information obtained in connection with its work, its members are obliged to keep the information provided to them confidential. This obligation is not explicitly laid down in the Act and must be reconstructed on the basis of a systemic interpretation.
Keywords: information obligations, state commission for investigating Russian influences, legally protected secrets, information autonomy
Bibliografia / References
Augustyniak M., Moll T., Komentarz do art. 18 [w:] Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, red. B. Dolnicki, LEX 2012
Banasiński C., Jaroszyński K.M., Ustawa o gospodarce komunalnej. Komentarz, LEX 2017
Boć J., Instytucja [w:] Prawniczy słownik wyrazów trudnych, red. J. Boć, Wrocław 2005
Cieślak Z., Porozumienie administracyjne, Warszawa 1985
Fajgielski P., Ogólne rozporządzenie o ochronie danych. Ustawa o ochronie danych osobowych. Komentarz, LEX 2022
Florczak-Wątor M., Komentarz do art. 51 [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. P. Tuleja, LEX 2021
Garlicki L., Komentarz do Wstępu [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. L. Garlicki, t. 5, Warszawa 2007
Jabłoński M., Materialna zmiana treści postanowień Konstytucji RP z perspektywy praworządności działania władz publicznych [w:] Materialne zmiany Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 r. po 25 latach jej obowiązywania, red. R. Balicki, M. Jabłoński, Toruń 2022
Jabłoński M., Wygoda K., Komentarz do art. 4 [w:] Ustawa o dostępie do informacji publicznej. Komentarz, red. A. Piskorz-Ryń, M. Sakowska-Baryła, Warszawa 2023
Kozłowska-Kalisz P., Komentarz do art. 266 [w:] Kodeks karny. Komentarz aktualizowany, red. M. Mozgawa, LEX 2023
Kulesza E., Konstytucyjne prawo do ochrony danych osobowych i jego ustawowa realizacja, „Humanistyczne Zeszyty Naukowe” 2000/7
Lang J., O podstawowych metodach działania administracji i potrzebie wyodrębniania metody współdziałania ze społeczeństwem, „AUWr Prawo” 1985/143
Leksykon tajemnic, red. G. Szpor, A. Gryszczyńska, Warszawa 2016
Maciejewska-Szałas M., Kilka uwag o formie i dokumentowej czynności prawnej, „Gdańskie Studnia Prawnicze” 2018/39
Maciejewska-Szałas M., Komentarz do art. 773 [w:] Kodeks cywilny. Komentarz aktualizowany, red. M. Balwicka-Szczyrba, A. Sylwestrzak, LEX 2023
Małecka-Łyszczek M., Współdziałanie jednostek samorządu terytorialnego z podmiotami ekonomii społecznej [w:] Formy współdziałania jednostek samorządu terytorialnego, red. B. Dolnicki, Warszawa 2012
Mordaszewski K., Potejko P., Rybak C., Gryszczyńska A., Klasyfikacja podstaw prawnych obowiązku zachowania tajemnicy [w:] Jawność i jej ograniczenia, t. 6, Struktura tajemnic, red. A. Gryszczyńska, Warszawa 2016
Mucha M., Obowiązki administracji publicznej w sferze dostępu do informacji, Wrocław 2002
Ofiarska M., Formy publicznoprawne współdziałania jednostek samorządu terytorialnego, Warszawa 2008
Piórkowska-Flieger J., Komentarz do art. 266 [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. T. Bojarski, Warszawa 2016
Piskorz-Ryń A., Sakowska-Baryła M., Umowy cywilnoprawne z klauzulami poufności w procesie udostępniania informacji publicznej, „Samorząd Terytorialny” 2021/10
Piskorz-Ryń A., Sakowska-Baryła M., Uprawnienia Komisji wobec organów i instytucji publicznych w celu badania wpływów rosyjskich w RP, LEX 2023
Piskorz-Ryń A., Sakowska-Baryła M., Ustawa o Państwowej Komisji ds. badania wpływów rosyjskich w zakresie uprawnień informacyjnych, LEX 2023
Płażek S., Komentarz do art. 24 [w:] Ustawa o samorządzie gminnym, red. P. Chmielnicki, LEX 2022
Sakowska-Baryła M., Komentarz do art. 4 pkt 1 [w:] Ogólne rozporządzenie o ochronie danych osobowych. Komentarz, red. M. Sakowska-Baryła, Warszawa 2018
Sakowska-Baryła M., Konstytucyjna regulacja prawa do ochrony danych osobowych a stosowanie RODO [w:] Materialne zmiany Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 r. po 25 latach jej obowiązywania, red. R. Balicki, M. Jabłoński, Toruń 2022
Sakowska-Baryła M., Ochrona danych osobowych a dostęp do informacji publicznej i ponowne wykorzystywanie informacji sektora publicznego, Warszawa 2022
Sakowska-Baryła M., Prawo do ochrony danych, Wrocław 2015
Sakowska-Baryła M., Wygoda K., Proces przetwarzania danych osobowych i jego legalizacja w sektorze publicznymi [w:] Czy jesteśmy gotowi na stosowanie RODO? Wybrane zagadnienia z zakresu funkcjonowania administracji publicznej, red. M. Jabłoński, M. Sakowska-Baryła, K. Wygoda, Wrocław 2018
Słownik języka polskiego PWN, https://sjp.pwn.pl/szukaj/materia%C5%82.html
Uziębło P.J., Komentarz do art. 19 [w:] K. Grajewski, J. Stelina, P.J. Uziębło, Komentarz do ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora, Warszawa 2014
Wojciechowski B., Reguły kolizyjne i inferencyjne w interpretacji prawa administracyjnego [w:] System Prawa Administracyjnego, t. 4, Wykładnia w prawie administracyjnym, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, Warszawa 2015
Wojsyk K., E-usługi publiczne, E-podręcznik, https://epodrecznik.mac.gov.pl/mediawiki/index.php?title=E-us%C5%82uga
Wygoda K., Komentarz do art. 4 pkt 2 [w:] Ogólne rozporządzenie o ochronie danych osobowych. Komentarz, red. M. Sakowska-Baryła, Warszawa 2018
Wyporska-Frankiewicz J., Publicznoprawne formy działania administracji o charakterze dwustronnym, Warszawa 2010
Wyrzykowski M., Ochrona danych – zagadnienia konstytucyjne [w:] Ochrona danych osobowych, red. M. Wyrzykowski, Warszawa 1999
dr Anna Albin
jest pracownikiem samorządowym, wykładowcą na studiach podyplomowych z zakresu prawa ochrony środowiska i gospodarki odpadami na Uniwersytecie Wrocławskim. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-8521-6737
Racjonalne wykonanie zadań w zakresie użyteczności publicznej przez gminy w warunkach monopolu
Są obszary gospodarki komunalnej, w których w ramach obowiązującego prawa konkurencja jest ograniczona lub całkowicie wyeliminowana. Jest to związane przede wszystkim z monopolem naturalnym czy monopolem organizacji usług użyteczności publicznej przez gminę. Jeżeli mamy do czynienia z rynkiem zamkniętym obsługiwanym przez spółkę komunalną, to wówczas konkurencja wyzwalająca efektywność gospodarowania w zasadzie nie istnieje. Realizacja usługi przez spółkę gminną lub samorządowy zakład budżetowy może zapewnić racjonalne wykonanie zadania własnego gminy. Wydaje się jednak, że w sytuacji braku konkurencji powinny zostać spełnione określone warunki, które zapewnią wysoki standard usługi użyteczności publicznej i uzasadnione ekonomicznie ceny i opłaty za te usługi dla mieszkańców gminy. Celem artykułu jest określenie warunków racjonalnej i będącej na odpowiednim poziomie realizacji przez gminę zadań użyteczności publicznej w warunkach monopolu.
Słowa kluczowe: monopol gminy, zadania z zakresu użyteczności publicznej, gospodarka komunalna
dr Anna Albin
is a local government employee, a lecturer in postgraduate studies on environmental law and waste management at the University of Wrocław, Poland.
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-8521-6737
Rational performance of public utility tasks by municipalities in monopoly conditions
There are areas of municipal management in which competition is limited or completely eliminated under the current law. This is primarily related to the natural monopoly or monopoly of the organization by the municipality of public utility services. If this is a closed market operated by a municipal company, the competition that triggers economic efficiency is essentially non-existent. The performance of the service by a municipal company or a territorial self-government enterprise can ensure the rational performance of the municipality’s own task. However, it seems that, in the absence of competition, certain conditions should be satisfied to ensure a high standard of public utility service and economically justified prices and charges for these services for the municipality’s inhabitants. The objective of the article is to specify the conditions for the rational performance of public utility tasks by the municipality at an appropriate level in monopoly conditions.
Keywords: monopoly of the municipality, public utility tasks, municipal management
Bibliografia / References
Baehr J., Stawicki E., Antczak J., Prawo energetyczne. Komentarz, Kraków 2008
Banasiński C., Kulesza M., Ustawa o gospodarce komunalnej, Komentarz, Warszawa 2002
Białowąs E., Sprzeciw prokuratora w postępowaniu administracyjnym, „Przegląd Prawa Publicznego” 2011/7–8
Chełmoński A., Instytucje administracyjnoprawne w zarządzaniu gospodarka narodowa [w:] System Prawa Administracyjnego, red. T. Rabska, t. 4, Warszawa 1980
Cieślińska J., Strategie rozwoju gmin ważne u progu nowej perspektywy finansowej Unii Europejskiej, prawo.pl
Ciszewski Ł., Faron M., Wejście w życie z mocy prawa taryf za zbiorowe zaopatrzenie w wodę lub zbiorowe odprowadzanie ścieków w związku z bezczynnością organu regulacyjnego, „Samorząd Terytorialny” 2021/6
Dudzik S., Działalność gospodarcza samorządu terytorialnego. Problematyka prawna, Kraków 1998
Hoff W., Prawny model regulacji sektorowej, Warszawa 2008
Jeżewski J., Dekoncentracja terytorialna administracji jako zasada prawa administracyjnego we Francji, Wrocław 2004
Kiczka K., Wolność gospodarcza a interwencjonizm państwowy [w:] Granice wolności gospodarczej w systemie społecznej gospodarki rynkowej. Księga jubileuszowa z okazji 40-lecia pracy naukowej prof. dr. hab. Jana Grabowskiego, Katowice 2004
Kocowski K., Kontrola i nadzór (policyjny, reglamentacyjny, właścicielski) [w:] System Prawa Administracyjnego, t. 8a, Publiczne prawo gospodarcze, red. R. Hausner, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, Warszawa 2013
Kotarbiński T., Traktat o dobrej robocie, Ossolineum1965
Kulińska E., „Rynek właściwy” w świetle orzecznictwa antymonopolowego, „Glosa” 2003/12
Kulińska E., „Rynek relewantny” w postępowaniu antymonopolowym w orzecznictwie europejskim, „Glosa” 2004/5
M. Maciejewski, Skuteczność i efektywność prawa administracyjnego oraz administracji jako czynniki wpływające na zakres wolności działalności gospodarczej [w:] 25 lat fundamentów wolności działalności gospodarczej. Tendencje rozwojowe, red. J. Grabowski, K. Pokryszka, A. Hołda-Wydrzyńska, Katowice 2013
Nestoruk I.B., Konkurencja na rynkach lokalnych wraz z wybranym orzecznictwem Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Warszawa 2009
Piątek S., Przedsiębiorstwo użyteczności publicznej jako instytucja gospodarcza, Warszawa 1986
Piątek S., Przedsiębiorstwa użyteczności publicznej (Problemy prawne), „Państwo i Prawo” 1981/8
Stawicka I., Sobczak K., Ułatwienia dla tworzenia klastrów energii -projekt w sejmie, prawo.pl
Stawicka I., Matłacz A., Rojek-Socha P., Inwestycje w biogazownie łatwiejsze – prezydent podpisał ustawę, prawo.pl
Strzyczkowski K., Prawo gospodarcze publiczne, Warszawa 2011
Szydło M., Ustawa o gospodarce komunalnej. Komentarz, Warszawa 2008
Wojtkowiak A., Ochrona gospodarki lokalnej przed nadużyciem pozycji dominującej gmin w sferze użyteczności publicznej. Zarys problemu, „Przegląd Prawa Publicznego” 2018/3
dr Andrzej Springer
jest dyrektorem biura związku międzygminnego, prawnikiem w kancelarii prawnej oraz doradcą restrukturyzacyjnym. ORCID: https://orcid.org/0009-0002-2704-9691
Odstąpienie od nałożenia administracyjnej kary pieniężnej w sprawach z zakresu utrzymania czystości i porządku w gminach w orzecznictwie sądów administracyjnych
Odstąpienie od nałożenia administracyjnej kary pieniężnej jest instytucją zawartą w wielu ustawach, w których określone są przesłanki jej zastosowania. W ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach prawodawca nie umieścił takich regulacji. W takim przypadku zastosowanie znaleźć musi ogólny przepis z art. 189f Kodeksu postępowania administracyjnego. Prezentowany artykuł stanowi analizę skutków uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego w zakresie stosowania przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego do kar pieniężnych za naruszenie przepisów ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, dokonującej klarownej wykładni przepisów prawa. Artykuł wyraża aprobatę dla stanowiska Naczelnego Sądu Administracyjnego, potwierdzając konieczność uwzględniania przepisu art. 189f k.p.a. w każdym przypadku, gdy spełnione zostaną zawarte w nim przesłanki odstąpienia od nałożenia kary pieniężnej w postępowaniach o naruszenie przepisów ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Organy administracji publicznej powinny w ramach prowadzonych postępowań badać, czy przesłanki takie zachodzą, a jeśli tak – bezwzględnie poprzestać na pouczeniu.
Słowa kluczowe: utrzymanie czystości i porządku w gminach, administracyjna kara pieniężna, odstąpienie od nałożenia kary, uchwała Naczelnego Sądu Administracyjnego
dr Andrzej Springer
is the director of the office of an inter-municipal association, a lawyer at a law firm and restructuring consultant, Poznań, Poland. ORCID: https://orcid.org/0009-0002-2704-9691
Waiver of an administrative fine in cases of maintaining of cleanliness and orderliness in municipalities in the judgments of the administrative courts
The waiver of an administrative fine is an institution contained in a number of statutes which specify the premises for its application. The legislator has not included such regulations in the Act on Maintaining Cleanliness and Orderliness in the Municipalities. The general provision of Article 189f of the Administrative Procedures Code has to be applied in such a case. This article is an analysis of the effects of the Supreme Administrative Court’s resolution regarding the application of the provisions of the Administrative Procedures Code to fines for breaching the provisions of the Act on Maintaining Cleanliness and Orderliness in the Municipalities, making a clear interpretation of the provisions of the law. The article presents an approval of the position of the Supreme Administrative Court, confirming the need to take into account the provision of Article 189f of the Administrative Procedures Code whenever the premises contained in it for waiving a fine in proceedings for breaching the provisions of the Act on Maintaining of Cleanliness and Orderliness in the municipalities are met. Within their proceedings, bodies of public administration should examine whether such premises exist and, if so, absolutely stop at the instruction.
Keywords: maintenance of cleanliness and orderliness in the municipalities, administrative fine, waiver of a fine, resolution of the Supreme Administrative Court
Bibliografia / References
Administracyjne kary pieniężne w demokratycznym państwie prawa, red. M. Błachucki, Warszawa 2015
Bursztynowicz M., Kary pieniężne za nieprzestrzeganie zasad gospodarowania odpadami komunalnymi, LEX 2019
Haładyj A., Wytrążek W., Glosa do wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z 15 listopada 2018 r., II SA/Lu 617/18 (orz. prawomocne) – glosa krytyczna, „Prawo i Więź” 2021/3
Kabat A., Komentarz do art. 269 [w:] B. Dauter, M. Niezgódka-Medek, A. Kabat, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, LEX 2021
Kisilowska H., Zieliński G., Administracyjne kary pieniężne – funkcja prewencyjna i represyjna, „Prawo w Działaniu. Sprawy Karne” 2020/43
Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, red. R. Hauser, M. Wierzbowski, Warszawa 2018
Majczak P., Uwagi na tle kodeksowej regulacji kar administracyjnych, „Acta Universitatis Wratislaviensis” 2017/3798
Stahl M., Sankcje administracyjne – problemy węzłowe [w:] Sankcje administracyjne. Blaski i cienie, red. R. Stahl, R. Lewicka, M. Lewicki, Warszawa 2011
Szymczak A., Komentarz do art. 9x, 9zf [w:] M. Budziarek, A. Szymczak, Utrzymanie czystości i porządku w gminach. Komentarz, Warszawa 2021
Tarno J.P., Uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego, LEX 2023
Wróbel A., Komentarz do art. 189a [w:] M. Jaśkowska, M. Wilbrandt-Gotowicz, A. Wróbel, Komentarz aktualizowany do Kodeksu postępowania administracyjnego, LEX 2023
Żurek J., Wina jako przesłanka wymierzenia administracyjnych kar pieniężnych, „Roczniki Administracji i Prawa” 2020/3
Artur Ryszkiewicz
jest magistrem politologii na Wydziale Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego. ORCID: https://orcid.org/0000-0003-2458-7689
Prawa ucznia i ich rzecznicy w Warszawie, Lublinie i Białymstoku
Artykuł ma na celu przedstawienie problematyki praw ucznia oraz mechanizmów ich ochrony na przykładzie funkcjonowania rzeczników praw ucznia w trzech miastach: Warszawie, Białymstoku oraz Lublinie. Pierwszą część rozważań poświęcono identyfikacji praw ucznia oraz charakteru instytucji rzeczniczych. W toku analizy stwierdzono brak wystarczających ustawowych gwarancji praw ucznia oraz ich niedookreślenie. Zauważono również braki legislacyjne utrudniające powoływanie instytucji mających się tym zajmować na poziomie samorządu terytorialnego. W artykule wykorzystano metodę komparatystyczną – porównano status, podstawy prawne oraz kompetencje tych instytucji w trzech ww. miastach, wskazując na podobieństwa i różnice. Omówienie stanowiska rzecznika praw ucznia w Lublinie ma charakter retrospektywny – od 2021 r. instytucja ta nie działa już w tym mieście. W podsumowaniu wskazano propozycje legislacyjne, które mogłyby pomóc w określeniu zarówno samych praw ucznia, jak i tworzeniu instytucji stojących na ich straży. Ponadto przedstawiono optymalny model funkcjonowania instytucji rzecznika praw ucznia w samorządzie gminnym oraz sformułowano postulat de lege ferenda dotyczący powoływania tego typu stanowisk w jednostkach samorządu terytorialnego.
Słowa kluczowe: rzecznik praw ucznia, jednostki samorządu terytorialnego, prawa ucznia, Warszawa, Białystok, Lublin
Artur Ryszkiewicz
holds a master’s degree in political science from the Faculty of Political Science and International Studies at the University of Warsaw, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0003-2458-7689
Pupils’ rights and their ombudsmen in Warsaw, Lublin and Białystok
The objective of the article is to present the issue of pupils’ rights and the mechanisms for protecting them using the example of the functioning of pupils’ rights ombudsmen in three cities: Warsaw, Białystok and Lublin. The first part of the considerations was devoted to the identification of pupils’ rights and the nature of the institution of ombudsman. A lack of sufficient statutory guarantees of pupils’ rights and their lack of full definition were found during the analysis. Legislative shortcomings which hinder the establishment of institutions that are supposed to deal with this at territorial self-government level were also noticed. The article uses the comparative method – it compares the status, legal basis and powers of these institutions in the three cities mentioned above, pointing out their similarities and differences. The discussion regarding the position of the pupils’ rights ombudsman in Lublin is retrospective – as of 2021; this institution no longer operates in this city. The summary mentions legislative proposals that could help define both the rights of the pupils themselves and the establishment of institutions for protecting them. Furthermore, an optimal model of the functioning of the institution of an ombudsman for pupils’ rights in municipal government has been presented, and a de lege ferenda postulate for the appointment of such positions in territorial self-government units has been formulated.
Keywords: ombudsman for pupils’ rights, territorial self-government units, pupils’ rights, Warsaw, Białystok, Lublin
Bibliografia / References
„Bazuję na swoim doświadczeniu”. Lubelscy uczniowie doczekali się rzecznika, https://lublin.naszemiasto.pl/bazuje-na-swoim-doswiadczeniu-lubelscy-uczniowie-doczekali/ar/c5-7550875
Bącal P., Status prawny młodzieżowych sejmików województw, „Samorząd Terytorialny” 2021/11
Brol M., Młodzieżowa rada gminy jako przykład uczestnictwa młodzieży w życiu społeczno-politycznym, „Studia Politicae Universitatis Silesiensis” 2013/10
Kowalkiewicz T., Rzecznik praw ucznia złożył rezygnację po 18 miesiącach. Mówi o braku szacunku i ignorowaniu go przez urzędników, https://lublin.wyborcza.pl/lublin/7,48724,27479941,miejski-rzecznik-praw-ucznia-zlozyl-rezygnacje-po-18-miesiacach.html
Leoński Z., Ustrój i zadania samorządu terytorialnego w Polsce, Poznań 1994
Ma wspierać dzieci, młodzież i szkoły – Mariusz Tarasiuk będzie w Białymstoku rzecznikiem praw ucznia, https://www.radio.bialystok.pl/wiadomosci/index/id/200482
Miejski rzecznik praw ucznia, https://www.bialystok.pl/pl/wiadomosci/aktualnosci/miejski-rzecznik-praw-ucznia.html
Michalak M., Jaros P. J., Prawa dziecka. Dokumenty Organizacji Narodów Zjednoczonych, Warszawa 2016
Pomorska M., Czy istnieje idealny typ „opozycyjności”?, „Refleksje. Pismo Naukowe Studentów i Doktorantów WNPiD UAM” 2010/2
Prawa ucznia w szkole. Raport z badań, red. E. Czyż, Warszawa 1996
Rzecznik Praw Ucznia w każdym województwie!, https://brpd.gov.pl/2019/05/16/rzecznik-praw-ucznia-w-kazdym-wojewodztwie/
Socha E., Prawa ucznia w szkole, „Nauczyciel i Szkoła” 2007/1-2
Warszawa powołuje Rzecznika Praw Uczniowskich, https://um.warszawa.pl/-/warszawa-powoluje-rzecznika-praw-uczniowskich
Warszawski Rzecznik Praw Uczniowskich wybrany, https://um.warszawa.pl/-/warszawski-rzecznik-praw-uczniowskich-wybrany
Wolanin M., Instytucja rzecznika praw ucznia w polskim prawie a jej funkcjonowanie w polskich placówkach edukacyjnych, „Palestra” 2019/10
Wolanin M., Prawa ucznia, Kraków 2020
Wójcik K., Samorządowy rzecznik na straży praw uczniów, https://edukacja.rp.pl/edukacja/art19212131-samorzadowy-rzecznik-na-strazy-praw-uczniow
dr Bartosz Czepil
jest adiunktem w Katedrze Studiów Regionalnych Instytutu Nauk o Polityce i Administracji Uniwersytetu Opolskiego. ORCID: https://orcid.org/0000-0003-4907-795X
Antykorupcyjne funkcje prasy lokalnej w Polsce – propozycja typologii
W artykule zaproponowano wyodrębnienie czterech typów aktywności antykorupcyjnej prasy lokalnej w Polsce: demaskowania, monitoringu, rzecznictwa-protekcji oraz facylitacji. Na początku zdefiniowano pojęcia prasy lokalnej i korupcji. Następnie przedstawiono dwuznaczną rolę antykorupcyjną prasy lokalnej w Polsce, syntetyzując już istniejące na ten temat badania. Zaprezentowano także typologię funkcji antykorupcyjnych prasy lokalnej poprzez analizę i porównanie czterech przypadków wybranych w celu zademonstrowania dystynktywnych cech każdego z wyodrębnionych typów. We wnioskach wskazano, że antykorupcyjna funkcja prasy nie powinna być sprowadzana tylko do dziennikarstwa śledczego, ponieważ istnieją również inne formy aktywności antykorupcyjnej, które są mniej ryzykowne i kosztowne z punktu widzenia pracy dziennikarza. Prasa lokalna może być ważnym podmiotem antykorupcyjnym, ale jej efektywność w tym zakresie zależy również od pozostałych elementów systemu rozliczalności władzy, takich jak wymiar sprawiedliwości, transparencja lokalnych instytucji publicznych oraz siła lokalnego społeczeństwa obywatelskiego.
Słowa kluczowe: prasa lokalna, korupcja, antykorupcja, samorząd lokalny, demaskowanie
dr Bartosz Czepil
is an assistant professor in the Department of Regional Studies at the Institute of Political Science and Administration of the University of Opole, Poland.
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-4907-795X
Anti-corruption functions of the local press in Poland – proposal of a typology
The article proposes distinguishing four types of anti-corruption activity of the local press in Poland: exposure, monitoring, advocacy/protection and facilitation. The concepts of local press and corruption are defined first. Next, the ambiguous anti-corruption role of the local press in Poland is presented, summarizing the existing research on the subject. A typology is also presented of the anti-corruption functions of the local press by analysing and comparing four cases that were selected to demonstrate the distinctive features of each of the identified types. The conclusions point out that the anti-corruption function of the press should not boil down to purely investigative journalism, as there are also other forms of anti-corruption activity that are less risky and expensive from the point of view of the journalist’s work. The local press may be an important anti-corruption player, but its effectiveness in this respect also depends on the remaining elements of the system of accountability of the authorities, such as the justice administration, the transparency of local public institutions and the strength of the local civil society.
Keywords: local press, corruption, anti-corruption, local self-government, exposure
Bibliografia / References
Adamczyk W., Patologie instytucji samorządowych jako przedmiot publikacji śledczych i interwencyjnych w niezależnych mediach lokalnych [w:] Komunikowanie lokalno-regionalne w dobie społeczeństwa medialnego, t. 2, Aspekty polityczne, społeczne i technologiczne, red. M. Mazur, M. Kornacka-Grzonka, Katowice 2019
Adamczyk W., Ujawnianie korupcji i nadużyć władzy w działalności amerykańskich muckrakerów [w:] Dziennikarstwo śledcze. Teoria i praktyka w Polsce, Europie i Stanach Zjednoczonych, red. M. Palczewski, M. Worsowicz, Łódź 2006
Andrysiak A., Krótki (ale treściwy i realizowany w praktyce) poradnik jak walczyć z lokalnymi mediami, „OKO.Press”, 17.06.2022 r., https://oko.press/krotki-ale-tresciwy-i-realizowany-w-praktyce-poradnik-jak-walczyc-z-lokalnymi-mediami
Bartnicki, S., Głosowanie klientelizmem pisane, czyli jak zwiększać szanse reelekcji w wyborach wójtów i burmistrzów, „Studia Socjologiczne” 2019/1
Berti C., Bratu R., Wickberg S., Corruption and the media [w:] A Research agenda for studies of corruption, red. A. Mungiu-Pippidi, P. Heywood, Cheltenham 2020
Białach S., Pawlik P., Pajączek T., Cieśla Ł., Kozanecki P., Halicki P., Czystka w Polska Press. Orlen wymienia redaktorów naczelnych na ludzi bliskich władzy. Onet.pl, 15.07.2021 r., https://wiadomosci.onet.pl/tylko-w-onecie/polska-pressorlen-wymiana-naczelnych/z8dy6pl
Bychawska-Siniarska D., Głowacka D., Media lokalne i regionalne – nierozwiązane problemy, nowe wyzwania, Warszawa 2013
Chorązki W., Polskie media lokalne i sublokalne 1989–1999, „Zeszyty Prasoznawcze” 1999/1–2
Chorązki W., Prasa lokalna i sublokalna w Polsce 1989–1991, „Zeszyty Prasoznawcze” 1991/3–4
Danielewicz M., Mazurek P., Technospołecznicy. Rozkwit mediów lokalnych, Centrum Cyfrowe. Projekt Polska 2012, https://www.nck.pl/badania/raporty/technospolecznicy-rozkwit-mediow-lokalnych
Dyrektor wbrew prawu, „Tygodnik Krapkowicki” 2014/16
Dzierżyńska-Mielczarek J., Modele biznesowe w prasie lokalnej, „Naukowy Przegląd Dziennikarski” 2012/4
Gierula M., Polska prasa lokalna 1989–2000. Typologia i społeczne funkcjonowanie, Katowice 2005
Izdebski K., Oświadczenia majątkowe – polityczna gra pozorów, Warszawa 2021, https://www.batory.org.pl/blog_wpis/oswiadczenia-majatkowe-polityczna-gra-pozorow/
Januszkiewicz K., Wydawanie gazet samorządowych w świetle europejskich gwarancji niezależności mediów, „Samorząd Terytorialny” 2022/9
Jerzy Jurecki wcielił się Czubakę, aby przyłapać dyrektora na łapówce, „Press.pl”, 10.09.2012 r., https://www.press.pl/tresc/29291,jerzy-jurecki-wcielil-sie-w-czubake_-aby-przylapac-dyrektora-na-lapowce
Jurecki J., Daliśmy łapówkę na Hołdymasie, „Tygodnik Podhalański” 2012/35
Kijewski znów rządzi, na razie w Kamionku, „Kurek Mazurski”, 8.04.2012 r., https://kurekmazurski.pl/kijewski-znow-rzadzi-na-razie-w-kamionku-2012040748444/
Kojder A., Strategie przeciwdziałania korupcji – doświadczenia polskie [w:] Klimaty korupcji, red. A. Kojder, A. Sadowski, Warszawa 2001
Kowalczyk R., Miejsce i rola mediów lokalnych we współczesnym społeczeństwie informacyjnym (refleksje medioznawcze), „Środkowoeuropejskie Studia Polityczne” 2011/1
Księski D., Relacje między władzą samorządową a gazetą lokalną [w:] Media lokalne a demokracja lokalna, red. J. Chłopecki, R. Polak, Rzeszów 2005
Kuca P., Dziennikarstwo interwencyjne jako przejaw kontrolnej funkcji prasy na przykładzie dzienników woj. podkarpackiego [w:] Między odpowiedzialnością a sensacją. Dziennikarstwo i edukacja na przełomie wieków, red. K. Wolny-Zmorzyński, M. Wrońska, W. Furman, Rzeszów 2006
Kucharski S., Chewbacca wytropił haracze na dożynkach, czyli dziennikarska prowokacja na Podhalu, „Gazeta Wyborcza”, 11.09.2012, https://wyborcza.pl/7,75398,12464955,chewbacca-wytropil-haracze-na-dozynkach-czyli-dziennikarska.html
Łęcka O., Kontrowersje wokół upolitycznienia mediów lokalnych, „Naukowy Przegląd Dziennikarski” 2018/3
Marcin Jamry oddał mandat. Mariusz Karbowiak będzie nowym radnym powiatowym, „Rzecz Krotoszyńska”, 26.11.2021 r., https://rzeczkrotoszynska.pl/pl/11_wiadomosci/5448_marcin-jamry-oddal-mandat-mariusz-karbowiak-bedzie-nowym-radnym-powiatowym.html
Marcin J. były prezes PGKiM wyszedł na wolność, „Rzecz Krotoszyńska”, 22.07.2021 r., https://rzeczkrotoszynska.pl/pl/11_wiadomosci/4675_byly-prezes-pgkim-wyszedl-z-aresztu-po-dziewieciu-miesiacach.html
Męcfal S., Forms of local media relations in local communities – case studies, „Central European Journal of Communictation” 2016/9
Męcfal S., Local media policies in Poland. Key issues and debates [w:] The Routledge Companion to Local Media and Journalism, red. A. Gulyas, D. Baines, London 2020
Michalczyk S., Media lokalne w systemie komunikowania. Współczesne tendencje i uwarunkowania rozwojowe, Katowice 2000
Mikita T., Kijewski szefem Platformy w powiecie, „Tygodnik Szczytno”, 14.10.2013 r., https://tygodnikszczytno.pl/Kijewski_szefem_Platformy_w_powiecie-n3512.html
Olejnik Ł., Dotacje inwestycyjne z rządowych funduszy wsparcia dla samorządów 2019–2021. Polityczna alokacja zasobów?, „Studia Regionalne i Lokalne” 2022/2
Olszewski A., Dom samopomocy za zamkniętymi drzwiami, „Kurek Mazurski”, 10.07.2011 r., https://kurekmazurski.pl/dom-samopomocy-za-zamknietymi-drzwiami-2011071947319/
Pokrzycka L., Local newspapers in Poland, „INFOS” 2013/6, http://orka.sejm.gov.pl/WydBAS.nsf/0/0F568323B8F927A7C1257B67003461BB/$file/Infos_143EN.pdf
Pośpiech S., Ruszył proces byłego radnego powiatowego i prezesa PGKiM. Łapówki, potajemne spotkania i alkohol, „Rzecz Krotoszyńska”, 2.07.2022 r., https://rzeczkrotoszynska.pl/pl/11_wiadomosci/6914_ruszyl-proces-bylego-radnego-i-prezesa-pgkim-lapowki-potajemne-spotkania-i-wodka.html
Prezes PGKiM Marcin J. dłużej w areszcie. Czy zostanie odwołany ze stanowiska?, „Rzecz Krotoszyńska”, 24.01.2021 r., https://rzeczkrotoszynska.pl/pl/11_wiadomosci/3713_prezes-pgkim-marcin-j-dluzej-w-areszcie-czy-zostanie-odwolany-ze-stanowiska.html
Prezes PGKiM zatrzymany przez prokuraturę, „Rzecz Krotoszyńska”, 14.10.2020 r., https://rzeczkrotoszynska.pl/pl/11_wiadomosci/3141_prezes-pgkim-zatrzymany-przez-prokurature.html
Schauseil W., Media and anti-corruption, U4 Helpdesk Answer 3, Chr. Michelsen Institute 2019, https://knowledgehub.transparency.org/assets/uploads/helpdesk/media-and-corruption_2019.pdf
Sprawa zatrzymania prezesa PGKiM, „Rzecz Krotoszyńska”, 16.10.2020 r., https://rzeczkrotoszynska.pl/pl/11_wiadomosci/3155_sprawa-zatrzymania-prezesa-pgkim-bedziemy-czekali-na-dalsze-kroki-podejmowane-przez-wlasciwe-organa---mowi-burmistrz.html
Stępińska A., Factors affecting self-censorship among polish journalist, „Zeszyty Prasoznawcze” 2021/2
Swianiewicz P., Flis J., Rządowy Fundusz Inwestycji Lokalnych III – utrwalane wzory, Warszawa 2021, https://www.batory.org.pl/wp-content/uploads/2021/04/Rz%C4%85dowy-Fundusz-Inwestycji-Lokalnych_III.pdf
Szczerbaniewicz B., Niemcy stawiają na Śmiecha, „Tygodnik Krapkowicki” 2018/20
Szostok P., Rajczyk R., Komunikowanie lokalne w Polsce. O instrumentach polityki komunikacyjnej samorządów, Katowice 2013
Szynol A., Dziennikarz lokalny w obliczu interesów biznesowych i politycznych redakcji [w:] Media w Polsce. Pierwsza władza IV RP?, red. Marek Sokołowski, Warszawa 2007
Walczak W., Zawłaszczanie stanowisk w administracji samorządowej – element umacniania systemu władzy, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica” 2013/288
Wiseman J., Democracy declining: erosion of media freedom in Poland, Vienna 2021, https://ipi.media/wp-content/uploads/2021/02/20210211_Poland_PF_Mission_Report_ENG_final.pdf
Zaangażowanie Polaków na rzecz społeczności lokalnej, CBOS, Warszawa 2018, https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2018/K_074_18.PDF
dr hab. Jakub H. Szlachetko
jest adwokatem, pracownikiem naukowo-dydaktycznym na Wydziale Praw i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego, przewodniczącym Rady Instytutu Metropolitalnego.
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-4152-5394
Ustrój i zakres działania samorządu terytorialnego w Królestwie Danii
Studia nad duńskim modelem samorządu terytorialnego skłaniają do wielu ciekawych wniosków. Nie wdając się w szczegółowe rozważania, zaznaczyć należy kilka kwestii kluczowych. Proces reformowania samorządu terytorialnego – ze wszech miar trudny – został przygotowany rzetelnie i przeprowadzony sprawnie. Silna pozycja samorządu terytorialnego, a w szczególności samorządu gminnego, wynika nie tylko z ogólnej normy konstytucyjnej, ale – co cenniejsze – z tradycji instytucjonalnej i kultury politycznoprawnej. Samorząd gminny ma stabilną (i dużą) bazę socjoekonomiczną oraz relatywnie silne władztwo podatkowe. Schemat organizacyjny samorządu gminnego jest wypadkową dwóch ścierających się (i często przeciwstawnych) tendencji: do budowania silnej demokracji (aksjologia) oraz zapewnienia sprawności działania (prakseologia). Jakkolwiek analizowany model nie jest idealny – nie ustrzegł się błędów, stanowi źródło inspiracji i pomysłów wartych rozważenia, a być może także wdrożenia. Z tych też względów w opracowaniu przedstawiono syntetyczną charakterystykę jego ustroju oraz zakresu działania.
Słowa kluczowe: Królestwo Danii, samorząd terytorialny, reforma samorządowa, amalgamacja
dr hab. Jakub H. Szlachetko
is an attorney-at-law, a researcher and lecturer at the Faculty of Law and Administration of the University of Gdańsk, chair of the Council of the Metropolitan Institute, Gdańsk, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-4152-5394
The political system and the scope of territorial self-government in the Kingdom of Denmark
The study of the Danish model of territorial self-government leads to a number of interesting conclusions. Without going into detail, several key issues should be noted. The process of reforming territorial self-government – by all accounts a difficult one – has been prepared diligently and conducted efficiently. The strong position of territorial self-government, especially municipal self-government, arises not only from the general constitutional norm, but – more importantly – from the institutional tradition and the political and legal culture. The municipal self-government has a stable (and large) socio-economic base and relatively strong fiscal authority. The organizational structure of the municipal self-government is a resultant of two clashing (and often opposing) tendencies: to build a strong democracy (axiology) and to ensure efficiency of operation (praxeology). Although the model under review is not ideal – it is not error-free – it is a source of inspiration and ideas worth considering and perhaps even implementing. For these reasons, the study presents a summary description of its political system and the scope of its operation.
Keywords: Kingdom of Denmark, territorial self-government, self-government reform, amalgamation
Bibliografia / References
Andersen H.T., Hansen F., Jørgensen J., The fall and rise of metropolitan government in Copenhagen, „GeoJurnal” 2002/58
Blom-Hansen J., Local Government in Denmark and the 2007 municipal reform [w:] Rethinking local government: Essays on municipal reform, red. A. Moisio, Helsinki 2012
Blom-Hansen J., Municipal Amalgamations and Common Pool Problems: The Danish Local Government Reform in 2007, „Scandinavian Political Studies” 2010/1
Clark T.N., Local Democracy and Innovation in Eastern Europe, „Environment and Planning: Government and Policy” 1993/11
Clark T.N., Old and New Paradigms for Urban Research, „Urban Affairs Review” 2000/1
Foryś G., Dania [w:] Samorząd terytorialny w wybranych państwach europejskich, red. A. Piasecki, Kraków 2010
Gabryś M., Lang J., Łaszek A., Pawłowska D., Ile osób zatrudnia państwo polskie, „Analiza Forum Obywatelskiego Rozwoju” 2012/14
Gajc L., Samorząd terytorialny w Europie Zachodniej, Warszawa 2011
Gjerding A.N., The Danish structural reform of government, Mimeo 2005
Hesse J.J., Sharpe L.J., Local Government in International Perspective: Some Comparative Observations [w:] Local Government and Urban Affairs in International Perspective, red. J.J. Hesse, Baden-Baden 1991
Kardas M., Kucharska C., Analiza porównawcza modeli samorządu terytorialnego Niemiec, Wielkiej Brytanii i Szwecji, „Colloquium” 2011/3
Kjaer U., Hjelmar U., Olsen A.L., Municipal Amalgamations and the Democratic Functioning of Local Councils: The Case of The Danish 2007 Structural Reform, „Local Government Studies” 2010,/4
Loughlin J., Subnational Democracy in the European Union, Oxford 2003
Miaskowska-Daszkiewicz K., Szmulik B., Encyklopedia samorządu terytorialnego, Warszawa 2010
Moisio A., Introduction [w:] Rethinking local government: Essays on municipal reform, red. A. Moisio, Helsinki 2012
Olech J., Samorząd lokalny w Danii [w:] Sprawne państwo. Reformy samorządu lokalnego w wybranych krajach, red. S. Mazur, Kraków 2015
Page E.C., Goldsmith M., Central-Local Government Relations: A Comparative Analysis of West European Unitary States, London 1987
Rose L., Ståhlberg K., The Nordic Countries: still the Promised Land? [w:] Comparing Local Governance: Trends and Developments, red. B. Denters, L. Rose, Londyn 2005
Rydlewski G., Systemy administracji publicznej w państwach członkowskich Unii Europejskiej, Warszawa 2007
Samorząd terytorialny w Polsce i w Europie (doświadczenia i nowe wyzwania), red. J. Marszałek-Kawa, A. Lutrzykowski, Toruń 2008
Spirała Ł., Funkcjonowanie samorządu terytorialnego na przykładzie gmin Tymbark i Kiruna [w:] Samorząd terytorialny w Europie – studia z nauk administracyjnych, red. P. Szreniawski, Lublin 2009
Swianiewicz P., Empiryczna typologia systemów samorządowych w krajach Europy Środkowo-Wschodniej, „Samorząd Terytorialny” 2011/11
Swianiewicz P., Modele samorządu terytorialnego w krajach Europy Zachodniej oraz Środkowowschodniej – próba generalizacji, „Studia Regionalne i Lokalne” 2002/4
Szlachetko K., Zrównoważona polityka oświetlenia zewnętrznego w mieście. Studium przypadku Kopenhagi, „Studia Iuridica Toruniensia” 2022/31
The Local Government Reform – in brief, red. L.L. Rasmussen, Kopenhaga 2005
The Oxford Handbook of Local and Regional Democracy in Europe, red. J. Loughlin, F. Hendriks, A. Lidström, Oxford 2010
dr Ewa Żołnierczyk
jest adiunktem w Katedrze Prawa Administracyjnego i Finansowego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Zielonogórskiego. ORCID: https://orcid.org/0000-0003-2168-0597
Przesłanki całkowitego zwolnienia z odpłatności za pobyt w DPS: interes społeczny przemawiający za zwolnieniem z opłaty – glosa aprobująca do wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z 8 marca 2023 r. (II SA/Po 12/23)
Prezentowana glosa do wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z 8.03.2023 r., II SA/Po 12/23, opiera się na tezie, że wystarczy wskazanie jednej z dwóch alternatywnych przesłanek z art. 64 pkt 7 ustawy z 12.03.2004 r. o pomocy społecznej dla stwierdzenia, czy wystąpił stan faktyczny, z którym ustawodawca wiąże możliwość zwolnienia zobowiązanego z odpłatności za pobyt członka rodziny w domu pomocy społecznej. Do przesłanek tych należą niealimentacja lub naruszenie innych obowiązków rodzinnych przez osobę, której płatność za korzystanie z domu pomocy społecznej dotyczy. Sąd kategorycznie podkreśla w glosowanym wyroku, że w sytuacji rozstrzygania w przedmiocie zwolnienia z odpłatności / odmowy zwolnienia z odpłatności organ każdorazowo musi wyważyć słuszny interes wnioskodawcy z interesem społecznym. Decyzja zapadająca w warunkach określonych w art. 64 pkt 7 u.p.s. powinna być podejmowana ze szczególną ostrożnością i tylko w wyjątkowych okolicznościach, tak aby nie doprowadzać do niesłusznego i niczym nieuzasadnionego przerzucania na jednostki samorządu terytorialnego obowiązku partycypowania w kosztach pobytu w placówce, który to obowiązek powinien obciążać osoby najbliższe beneficjentowi.
Słowa kluczowe: zwolnienie z opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej, przesłanki fakultatywne zwolnienia z odpłatności, naruszenie obowiązków rodzinnych
dr Ewa Żołnierczyk
is an assistant professor of the Department of Administrative and Financial Law, Faculty of Law and Administration, University of Zielona Góra, Poland.
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-2168-0597
Premises for the complete exemption from payment for staying at a social welfare home: social interest supporting an exemption from the charge – approving commentary on the judgment of the Voivodship Administrative Court in Poznań of 8 March 2023 (II SA/Po 12/23)
This commentary on the judgment of the Voivodship Administrative Court in Poznań of 8 March 2023, II SA/Po 12/23, is based on the thesis that it is sufficient to specify one of the two alternative premises of Article 64, item 7 of the Social Welfare Act of 12 March 2004 for determining whether the situation with which the legislator associates the possibility of exempting the obligor from making payment for the stay of a family member in a social welfare home has taken place. These premises include evasion of maintenance or breach of other family obligations by the person to whom payment for staying at the social welfare home applies. The court categorically emphasizes in the judgment in question that, when settling the matter of exemption from payment / refusal to exempt from payment, the authority must each time balance the applicant’s legitimate interest with the social interest. The decision made in the conditions specified in Article 64, item 7 of the Social Welfare Act should be made with special care and only in exceptional circumstances, so as not to lead to a wrong and unjustifiable transfer of the obligation to contribute to the costs of stay at the facility to the territorial self-government unit, if it should be borne by the beneficiary’s close relatives.
Keywords: exemption from the charge for staying at a social welfare home, optional premises for the exemption from payment, breach of family obligations.
Bibliografia / References
Długoszewska I., Przesłanki oraz skutki ograniczenia i pozbawienia władzy rodzicielskiej, Warszawa 2012
Pośpiech A., Komentarz do art. 111 [w:] Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, red. M. Fras, M. Habdas, LEX 2021
Zaborniak P., Odpłatność za pobyt w domu pomocy społecznej – kwestie wybrane, „Samorząd Terytorialny” 2018/9, s. 18–29.
Zamów prenumeratę: https://www.profinfo.pl/czasopisma
