Skarga z art. 101a u.s.g. na bezczynność gminy niewykonującej decyzji ZRIDprof. dr hab. Bogdan Dolnicki
jest kierownikiem Katedry Prawa Samorządu Terytorialnego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, radcą prawnym (is the head of the Chair of Territorial Self-Government Law at the Faculty of Law and Administration of the University of Silesia in Katowice in Poland, legal counsel).
ORCID: 0000-0001-7167-9151
dr Roman Marchaj
jest adiunktem w Zespole Prawa Samorządu Terytorialnego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach (is an assistant professor at the Territorial Self-Government Law Group at the Faculty of Law and Administration of the University of Silesia in Katowice in Poland).
ORCID: 0000-0002-9921-7693
Skarga z art. 101a u.s.g. na bezczynność gminy niewykonującej decyzji ZRID
Podstawowym celem specustawy drogowej jest uproszczenie procedur związanych z wydawaniem aktów administracyjnych warunkujących rozpoczęcie budowy i przebudowy drogi publicznej. Drogą do tego celu jest zintegrowanie w jednej decyzji administracyjnej rozstrzygnięć o ustaleniu lokalizacji drogi, zatwierdzeniu podziału nieruchomości, przejmowaniu nieruchomości na własność publiczną oraz projektu budowlanego. W zamyśle ustawodawcy decyzja w sprawie zatwierdzenia realizacji inwestycji drogowej, zazwyczaj wyposażona w rygor natychmiastowej wykonalności – bezzwłocznie po jej doręczeniu wnioskodawcy – ma umożliwiać podjęcie pierwszych czynności prawnych i faktycznych zmierzających do budowy nowej drogi publicznej. Jednakże w praktyce zdarzają się sytuacje, w których adresat (najwcześniej jednostka samorządu terytorialnego), mimo że dysponuje zezwoleniem na realizację inwestycji drogowej (ZRID), odmawia jej wykonania. Zadaniem artykułu jest przedstawienie ewentualnych środków obrony przed tego rodzaju bezczynnością.
Słowa kluczowe: samorząd terytorialny, gmina, skarga, art. 101a u.s.g., bezczynność
Complaint under Article 101a of the Act on Municipal Self-Government for failing to implement the permit for building a road
The main objective of the special road act is to simplify the procedures related to issuing administrative acts conditioning the start of construction and reconstruction of a public road. The method of achieving this objective is the integration of the decisions on the specification of the location of the road, the approval of the division of real property, the acquisition of real property for public ownership and the construction design in one administrative decision. The intention of the lawmakers is for the decision on the approval of the construction of a road, which usually has the sanction of immediate enforceability – immediately after it is served on the applicant – should enable the first legal and factual activities to be taken in order to build a new public road. However, there are situations in practice, in which, despite having a permit for building a road (ZRID), the addressee (the earliest being the territorial self-government unit) refuses to execute it. The objective of the article is to present possible means of defence against such inaction.
Keywords: territorial self-government, municipality, complaint, Article 101a of the Act on Municipal Self-Government, inactivity
Bibliografia/References
Faruga A., Skarga na bezczynność, czynności prawne lub faktyczne organu gminy z art. 101a ustawy z dnia 08.03.1990 r. o samorządzie gminnym, „Casus” 2010/58
Jaśkowska M., Wilbrandt-Gotowicz M., Wróbel A., Komentarz aktualizowany do Kodeksu postępowania administracyjnego, LEX 2021
Kamiński M., Część II: Uproszczone i przyspieszone postępowania w sprawach infrastrukturalnych. Postępowania administracyjne szczególne (odrębne) w sprawach z zakresu przygotowania i realizacji inwestycji infrastrukturalnych [w:] Przestrzeń i nieruchomości jako przedmiot prawa administracyjnego. Publiczne prawo rzeczowe, red. I. Niżnik-Dobosz, Warszawa 2012
Mijal P., Skarga na bezczynność organu samorządu terytorialnego w wydaniu aktu prawa miejscowego, „Samorząd Terytorialny” 2008/5
Specustawy inwestycyjno-budowlane, red. T. Bąkowski, Gdańsk 2020
Wolanin M., Ustawa o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych. Komentarz, Warszawa 2010
Woś T., Knysiak-Molczyk H., Romańska M., Komentarz do ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Warszawa 2005
Bartłomiej Ślemp
jest doktorantem w Zakładzie Praw Człowieka na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego, laureatem XVII edycji Konkursu im. Profesora Michała Kuleszy (is a PhD student at the Human Rights Department at the Faculty of Law and Administration of the University of Warsaw in Poland, laureate of the 17th edition of the Professor Michał Kulesza Competition).
ORCID: 0000-0003-2653-4695
Finanse jednostek samorządu terytorialnego w dobie pandemii COVID-19 w Polsce a efektywne wykonywanie zadań publicznych przez samorząd terytorialny – analiza prawna najważniejszych zagadnień ustrojowych oraz alternatywnych metod finansowania komunalnych zadań publicznych
Pogarszająca się sytuacja finansowa jednostek samorządu terytorialnego stanowi zagrożenie dla efektywnej realizacji zadań publicznych. Celem artykułu jest analiza i ocena obowiązujących w Polsce przepisów z zakresu finansów publicznych, które mają na celu poprawę kondycji finansowej jednostek samorządu terytorialnego w dobie pandemii COVID-19, na tle ustrojowych zagadnień związanych z obowiązkiem realizacji przez te jednostki zadań publicznych. Jak pokazuje dotychczasowa praktyka, szczególne regulacje, mające na celu zwiększenie potencjału finansowego jednostek samorządu terytorialnego, osłabiają ich samodzielność finansową oraz proces decentralizacji. Skorzystanie przez samorząd z alternatywnych instrumentów inwestycyjnych, przenoszących ryzyko finansowania realizacji zadań publicznych na podmiot trzeci, staje się zatem konieczne. Dzięki temu zadania te mogą być wykonywane bardziej efektywnie, a ryzyko naruszenia ustrojowych cech samorządu terytorialnego zmniejsza się. Z tego względu przedmiotem analizy będą także alternatywne metody pozyskiwania przez samorząd finansowania na realizację omawianych zadań, tj. partnerstwo publiczno-prywatne, koncesje na roboty budowlane lub usługi oraz działalność spółek komunalnych.
Słowa kluczowe: finanse samorządu terytorialnego, partnerstwo publiczno-prywatne, koncesja na roboty budowlane lub usługi, spółki komunalne
Finances of territorial self-government units in the era of the Covid-19 pandemic in Poland and the efficient performance of public tasks by the territorial self-government – legal analysis of the most important systemic issues and alternative methods of financing municipal public tasks
The deteriorating financial situation of territorial self-government units poses a threat to the effective performance of public tasks. The objective of the article is to analyse and evaluate the public finance regulations in force in Poland which have the intention of improving the financial condition of territorial self-government units in the era of the Covid-19 pandemic in the light of the systemic issues related to the obligation of these units to perform public tasks. As practice to date shows, specific regulations intended to increase the financial potential of territorial self-government units weaken their financial independence and the process of decentralization. Therefore, it is becoming necessary for territorial self-government to use alternative investment instruments transferring the risk of financing the fulfilment of public tasks to a third party. As a result, these tasks can be performed more effectively, while the risk of breaching the systemic features of territorial self-government is reduced. For this reason, the alternative methods by which territorial self-government obtains finance for implementing the tasks in question, i.e. public-private partnerships, concessions for construction works or services and the activities of municipal companies have also been analysed.
Keywords: territorial self-government finance, public-private partnership, concession for construction works or services, municipal companies
Bibliografia/References
Bejm M., Bogdanowicz P., Piotrowski P., Komentarz do art. 7 [w:] Ustawa o partnerstwie publiczno-prywatnym. Komentarz, red. M. Bejm, Legalis 2014
Bejm M., Komentarz do art. 3 [w:] Ustawa o umowie koncesji na roboty budowlane lub usługi. Komentarz, red. M. Bejm, Legalis 2018
Cieślak-Wróblewska A., Gminy płacą koszty reformy, „Rzeczpospolita”, 16.12.2018 r., https://regiony.rp.pl/archiwum/7533-gminy-placa-koszty-reformy
Czarny P., Komentarz do art. 165 [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. P. Tuleja, LEX 2019
Dolnicki B., Samorząd terytorialny, Warszawa 2012
Florczak M., Gołaszewski P., O ile spadną dochody JST w związku z pandemią COVID-19?, raport Aesco Group, https://aesco.com.pl/dochody-jst-o-ile-spadna-w-zwiazku-z-pandemia-covid-19/
Hansen P.G., Cost reduction: the Danish experience, referat na konferencji Rady Europy „Local Government: Responses to Recession Across Europe”, Strasbourg 11–12.10.2010 r.
Hartung W., Bagłaj M., Michalczyk T., Wojciechowski M., Krysa J., Kuźma K., Dyrektywa 2014/24/UE w sprawie zamówień publicznych. Komentarz, Legalis 2015
Jantos M., „Janosikowe” wymaga zmian, krakow.pl, 16.01.2020 r., https://www.krakow.pl/aktualnosci/236464,30,komunikat,_janosikowe__wymaga_zmian.html
Kicka M., Skarbnik UMP: największe miasta muszą zapłacić wyższe "janosikowe", a ich dochody spadły o 1,9 mld zł, https://samorzad.pap.pl/kategoria/aktualnosci/skarbnik-ump-najwieksze-miasta-musza-zaplacic-wyzsze-janosikowe-ich-dochody
Konstytucje Rzeczypospolitej oraz komentarz do Konstytucji RP z 1997 roku, red. J. Boć, Wrocław 1998
Kornberger-Sokołowska E., Decentralizacja finansów publicznych a samodzielność finansowa jednostek samorządu terytorialnego, Warszawa 2001
Kornberger-Sokołowska E., Komentarz do art. 242 [w:] Ustawa o finansach publicznych. Komentarz, red. W. Misiąg, Legalis 2019
Kornberger-Sokołowska E., Komentarz do art. 243 [w:] Ustawa o finansach publicznych. Komentarz, red. W. Misiąg, Legalis 2019
Krajowa Rada Regionalnych Izb Obrachunkowych, Niestandardowe instrumenty finansowania potrzeb budżetowych jednostek samorządu terytorialnego, Łódź 2016
Kruszewska-Gagoś M., Podmiotowość publicznoprawna gminy, Lublin 2007
Lenio P., Komentarz do art. 242 [w:] Ustawa o finansach publicznych. Komentarz, red. Z. Ofiarski, LEX 2019
Miemiec W., Finanse samorządu terytorialnego w nowej Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, „Finanse Komunalne” 1997/5
Nowogórska U., Interpelacja poselska nr 2232 z 12.2.2020 r. w sprawie problemów j.s.t. z realizacją zleconych zadań oświatowych, http://sejm.gov.pl/Sejm9.nsf/interpelacja.xsp?typ=INT&nr=2232&view=null
Piątek W., Skoczylas A., Komentarz do art. 167 [w:] Konstytucja RP, t. 2, Komentarz do art. 87–243, red. M. Safjan, L. Bosek, Legalis 2016
Sewastianowicz M., Miasta chcą od rządu zwrotu wydatków na zmiany w oświacie, prawo.pl, 22.05.2019 r., https://www.prawo.pl/oswiata/pozew-zbiorowy-o-koszty-reformy-edukacji,418715.html
Swianiewicz P., Łukomska J., Ewolucja sytuacji finansowej samorządów terytorialnych po 2014 roku, Warszawa 2020
Swianiewicz P., Łukomska J., Finanse samorządu terytorialnego w dobie pandemii, Warszawa 2020
Swianiewicz P., Łukomska J., Spowolnienie gospodarcze a sytuacja finansowa samorządów terytorialnych, „Finanse Komunalne” 2020/5
Szyrski M., Komentarz do art. 242 [w:] Ustawa o finansach publicznych. Komentarz, red. A. Mikos-Sitek, Legalis 2020
Ślemp B., Instytucja wpłat korekcyjno-wyrównawczych w świetle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, Warszawa 2020
Ślemp B., Konstytucyjny status jednostek samorządu terytorialnego a mechanizm wyrównania poziomego ich dochodów – uwagi na tle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego [w:] Podmiotowość samorządu terytorialnego – ustrojowe pytania i dylematy, red. M. Stec, K. Małysa-Sulińska, Warszawa 2020
Ślemp B., O (nie)wykonaniu orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego dotyczących mechanizmu wyrównania poziomego dochodów jednostek samorządu terytorialnego – analiza konstytucyjna, „Finanse Komunalne” 2019/4
Tarka A., Janosikowe: Warszawa zapłaci więcej, mimo że wirus uszczuplił finanse, Rzeczpospolita, 1.12.2020 r., https://www.rp.pl/Finanse/312019970-Janosikowe-Warszawa-zaplaci-wiecej-mimo-ze-wirus-uszczuplil-finanse.html
Ustawa o umowie koncesji na roboty budowlane lub usługi. Komentarz, red. R. Cieślak, Legalis 2018
Wołowiec T., Modyfikacja indywidualnego wskaźnika zadłużenia od 1 stycznia 2019 r. a reguły limitacji zadłużenia jednostek samorządu terytorialnego, „Finanse Komunalne” 2020/2
Zabłocka M., Komentarz do art. 3 [w:] Ustawa o umowie koncesji na roboty budowlane lub usługi. Komentarz, red. R. Cieślak, Legalis 2018
dr Paweł Dzienis
jest sędzią Sądu Okręgowego w Białymstoku i wiceprezesem Sądu Rejonowego w Białymstoku oraz wykładowcą w Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury (is a judge of the Regional Court in Białystok, vice-president of the District Court in Białystok and lecturer at the National School of Judiciary and Public Prosecution).
ORCID: 0000-0002-8243-7147
Triada własności nieruchomości a instytucja parku kulturowego w Polsce w ujęciu empirycznym
Relacja dwóch dóbr chronionych przez prawo – ochrony zabytków i prawa własności – jest przedmiotem przeprowadzonej w artykule analizy empirycznej funkcjonowania instytucji parku kulturowego. Publikacja stanowi przegląd wszystkich parków kulturowych utworzonych w Polsce. Jest przez to zbiorem i prezentacją podstawowych danych do analizy cywilistycznej tej instytucji prawa administracyjnego. Artykuł oparty jest na przeprowadzonych na jego potrzeby badaniach orzecznictwa, uchwał rad gmin oraz – przede wszystkim – informacji uzyskanych na podstawie przygotowanej listy pytań ze wszystkich gmin w Polsce, w których utworzone zostały takie obszary specjalne. Przedmiotem analizy są cechy i elementy konstytutywne tych terenów przez pryzmat prawa cywilnego: począwszy od granic, terytorium parku, cech wyróżniających ów obszar w postaci krajobrazu kulturowego, przez zasady obowiązujące na jego obszarze (zakazy i ograniczenia), w szczególności odnoszące się do wykonywania prawa własności nieruchomości, a kończąc na sposobach zarządzania parkiem i statusie prawnym jednostek tym się zajmujących. W konkluzji znaleźć można odpowiedź na pytanie, jak pogodzić wymogi współczesnego obrotu cywilnoprawnego i gospodarczego z ochroną dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego. W parku kulturowym wszystkie te elementy stanowią jedną całość. Autor znajduje również odpowiedź na pytanie, czy roszczenia cywilistyczne są przeszkodą do korzystania z tej obszarowej formy ochrony krajobrazu kulturowego. Wszystko to zostało przedstawione w formie tabelarycznej i opisowej.
Słowa kluczowe: prawo ochrony zabytków, prawo własności, park kulturowy, obszary specjalne, odszkodowanie
Triad of real property ownership and the institution of a cultural park in Poland in an empirical view
The relationship between two rights protected by law – the protection of monuments and the ownership right – is the subject of the empirical analysis of the operation of the institution of a cultural park presented in the article. The publication is an overview of all cultural parks created in Poland. It is therefore a set and presentation of basic data for civil analysis of this institution of administrative law. The article is based on research of case law, resolutions of municipal councils and – primarily – on information obtained on the basis of a prepared list of questions from all municipalities in Poland in which such special areas were created, which was conducted in order to prepare it. The analysis applies to the features and constitutive elements of those areas from the point of view of civil law: starting from the borders, the territory of the park, features that distinguish this area in the form of the cultural landscape, through the rules in force within its area (prohibitions and restrictions), especially related to exercising ownership rights to the real property and ending with ways of managing the park and the legal status of the entities handling it. The conclusion presents an answer to the question of how to reconcile the requirements of modern civil and economic law transactions with the protection of cultural and natural heritage. All these elements constitute one whole in a cultural park. The author also finds an answer to the question of whether civil claims are an obstacle to the use of this form of cultural landscape protection of an area. All this is presented in tabular and descriptive form.
Keywords: the law on monument protection, ownership right, cultural park, special areas, compensation
Bibliografia/References
Banaszczyk Z., Odpowiedzialność za szkody wyrządzone przy wykonywaniu władzy publicznej, Warszawa 2015
Bielecki M., Metody ochrony zabytku przed „kolidującą” zabudową sąsiedzką, „Nieruchomości” 2010/10
Dadańska K.A., Prawo rzeczowe, Warszawa 2017
Drela M., Własność zabytków, Warszawa 2006
Dzienis P., Funkcjonowanie zakazów i ograniczeń sposobu korzystania z nieruchomości chroniących krajobraz kulturowy na przykładzie Wilanowskiego Parku Kulturowego – część 1, „Nieruchomości@ Kwartalnik Ministerstwa Sprawiedliwości” 2020/3
Dzienis P., Funkcjonowanie zakazów i ograniczeń sposobu korzystania z nieruchomości chroniących krajobraz kulturowy na przykładzie Wilanowskiego Parku Kulturowego – część 2 empiryczna, „Nieruchomości@ Kwartalnik Ministerstwa Sprawiedliwości” 2021/1
Dzienis P., Odpowiedzialność cywilna władzy publicznej, Warszawa 2006
Frey D., Od Srebrnej Góry do Wilanowa – parki kulturowe kolidują z interesami mieszkańców, „Rzeczpospolita” z 14.02.2016 r.
Golat R., Ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Komentarz, LEX 2004
Gwoździewicz P., Ograniczenia prawa własności zabytków, „Roczniki Administracji i Prawa” 2009/9
Ignatowicz J., Stefaniuk K., Prawo rzeczowe, Warszawa 2009
Konecki M., Krajobraz kulturowy, perspektywy badań i ochrona, „Ochrona Zabytków” 1991/1
Krupa-Dąbrowska R., Można w gminie ograniczyć zabudowę nieruchomości, żeby chronić krajobraz, „Rzeczpospolita” z 9.12.2015 r.
Machnikowska A., Komentarz do art. 140 [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. M. Załucki, Warszawa 2019
Matusik G., Komentarz do art. 140 [w:] K. Osajda, Kodeks cywilny. Komentarz, Legalis 2021
Minko R., w Kruszynianach może powstać park krajobrazowy lub kulturowy, https://www.radio.bialystok.pl/wiadomosci/index/id/186743
Szydło W., Komentarz do art. 140 [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Warszawa 2019
Szydło W., Reprezentacja Skarbu Państwa w zakresie gospodarowania nieruchomościami, Wrocław 2010
Tomczak J., Park kulturowy w systemie ochrony zabytków, „Kwartalnik Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury” 2019/4
Trzewik J., Działalność gospodarcza na obszarach chronionych, „Studia Prawnicze KUL” 2014/1
Zacharczuk P., Obszary specjalne w polskim materialnym prawie administracyjnym, Warszawa 2017
dr hab. Anna Brzezińska-Rawa, prof. UMK
jest profesorem w Katedrze Prawa Ochrony Środowiska i Publicznego Prawa Gospodarczego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu (is a professor of the Chair of Environmental Law and Public Economic Law at the Faculty of Law and Administration of the Nicolaus Copernicus University in Toruń in Poland).
ORCID: 0000-0003-3865-9823
dr Dorota Sylwestrzak
jest adiunktem w Katedrze Prawa Administracyjnego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu (is an assistant professor at the Chair of Administrative Law at the Faculty of Law and Administration of the Nicolaus Copernicus University in Toruń in Poland).
ORCID: 0000-0003-4985-2880
Prawne podstawy działania gmin za pomocą instrumentów planistycznych w zakresie migracji
Celem opracowania jest określenie prawnych podstaw działania gmin za pomocą instrumentów planistycznych w zakresie migracji. W artykule przeprowadzono delimitację zakresu wpływu gmin na migracje. Analizowano przydatność poszczególnych gminnych instrumentów planistycznych do sprostania wyzwaniom przestrzennym wynikającym z migracji wewnętrznych. Zjawiska migracyjne, do których są obecnie adresowane instrumenty planistyczne, obejmują przemieszczanie się ludności, ale tylko takie, które wiąże się z trwałą zmianą miejsca zamieszkania. W konkluzji stwierdzono, że gminna polityka przestrzenna nie jest wystarczająca do przeciwdziałania zjawisk migracyjnych – ani obecnych, ani też przyszłych. Z tego powodu wymaga ona wsparcia systemowego. Krokiem w dobrym kierunku wydaje się silniejsze zintegrowanie planowania przestrzennego z polityką rozwoju. Obecne formy tej integracji, zwłaszcza likwidacja Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju, wydają się mocno dyskusyjne.
Słowa kluczowe: planowanie przestrzenne, migracje, studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, bilans terenów pod zabudowę
Legal basis for the activity of municipalities with the help of planning instruments regarding migration
The objective of the article is to specify the legal basis for the activity of municipalities with the help of planning instruments regarding migration. The article delimits the extent of the influence of municipalities on migration. It presents an analysis of the usefulness of individual municipal planning instruments to meet the spatial challenges arising from internal migration. The migration phenomena currently addressed by planning instruments include movements of the population, but only those involving a permanent change in the place of residence. It concludes that the municipal land use policy is insufficient to counteract migration phenomena – either current or future. For this reason, it requires systemic support. The stronger integration of land use planning with the development policy seems to be a step in the right direction. The current forms of this integration, especially the abolition of the Concept of National Land Use Planning, seem to be highly questionable.
Keywords: land use planning, migration, the municipality’s structure plan, the balance of land for development
Bibliografia/References
Balcerzak M., Komentarz do art. 52 [w:] Konstytucja RP, t. 1, Komentarz do art. 1–86, red. M. Safjan, L. Bosek, Legalis 2016
Bernaciak A., Współczesne przemiany centrów miast w świetle wybranych doświadczeń amerykańskich i europejskich, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2015/4
Brzezińska-Rawa A., Spójność i ciągłość podstawowych aktów planowania przestrzennego gminy. Aspekty prawne, Toruń 2019
Brzezińska-Rawa A., Sylwestrzak D., Gospodarcze i planistyczne problemy tworzenia i stosowania uchwały reklamowej: analiza prawna, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach. Administracja i Zarządzenie” 2018/46
Brzezińska-Rawa A., Sylwestrzak D., The legal status of the Airbnb services from the Polish perspective, „International Journal of Novel Research in Humanity and Social Sciences” 2017/6
Ciechanowicz J., Kompetencje samorządu terytorialnego w zakresie ochrony i kształtowania środowiska, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1991/2
Cohen J.H., Editorial: Modeling Migration, Insecurity and COVID-19, „Migration Letters” 2020/3
Drzewiecki D., Bezpieczeństwo obszarów nadbrzeżnych w południowej części Morza Bałtyckiego w oparciu o najnowszy raport IPCC (AR5), „Przegląd Geopolityczny” 2015/12
European Environment Agency, Urban Sprawl in Europe. The Ignored Challenge, Copenhagen 2006
Goździewicz-Biechońska J., Planowanie przestrzenne wobec współczesnych tendencji rozwoju obszarów wiejskich, „Przegląd Prawa Rolnego” 2015/2
Górny A. (red.), Grzymała-Moszczyńska H., Klaus W., Łodziński S., Uchodźcy w Polsce. Sytuacja prawna, skala napływu i integracja w społeczeństwie polskim oraz rekomendacje, Warszawa–Kraków 2017
Harasimiuk D.E., Skuteczne korzystanie z prawa pobytu przez obywateli UE i członków ich rodzin, „Ius Novum” 2016/1
Hauser R., Mzyk E., Niewiadomski Z., Rzążewska M., Ustawa o zagospodarowaniu przestrzennym z komentarzem i przepisami wykonawczymi, Warszawa 1995
Horolets A., Lesińska M., Okólski M., Wstęp. Studia migracyjne w Polsce po 1989 roku – szkic mapy pola badawczego [w:] Raport o stanie badań nad migracjami w Polsce po 1989 roku, red. A. Horolets, M. Lesińska, M. Okólski, Warszawa 2018
Kijowski R., Zabudowa nieruchomości na terenach nie objętych miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, „Casus” 2005/3
Kopeć M., Rewitalizacja miejskich obszarów zdegradowanych, Legalis 2010
Kowalewski A., Mordasewicz J., Osiatyński J., Regulski J., Stępień J., Śleszyński P., Ekonomiczne straty i społeczne koszty niekontrolowanej urbanizacji w Polsce – wybrane fragmenty raportu, „Samorząd Terytorialny” 2014/4
Kowalewski A., Mordasewicz J., Osiatyński J., Regulski J., Stępień J., Śleszyński P., Raport o ekonomicznych stratach i społecznych kosztach niekontrolowanej urbanizacji w Polsce, 2013, http://www.frdl.org.pl/pliki/frdl/document/zalaczniki_artykuly/Raport%20Ekonomiczny%2029.10.2013%20calosc.pdf
Kozłowski L., Bielska B., Brzezińska-Rawa A. [et. al.], Ład przestrzenny w województwie kujawsko-pomorskim: diagnoza z założeniami programu jego kształtowania. Toruń 2016
Kruś M., Warsztaty charrette jako formuła rozstrzygania o warunkach zabudowy, „Studia Prawa Publicznego” 2013/2
Liziński T., Identyfikacja i klasyfikacja ryzyka polderowego na przykładzie delty Wisły, „Woda–Środowisko–Obszary Wiejskie” 2006/6
Małysa-Sulińska K., Dobre sąsiedztwo jako przesłanka wydania decyzji o warunkach zabudowy, „Casus” 2009/1
Mikuła Ł., Planowanie przestrzenne dla miejskich obszarów funkcjonalnych. Wybrane problemy metodyczne [w:] Teoria i praktyka rozwoju obszarów funkcjonalnych, red. T. Kudłacz, P. Brańko, Warszawa 2017
Mysłowski P., Czy Polsce potrzebna jest nowa reforma? Wpływ przemian cywilizacyjnych na strukturę administracji i podział terytorialny kraju [w:] Wpływ przemian cywilizacyjnych na prawo administracyjne i administrację publiczną, red. P.J. Suwaj, J. Zimmermann, LEX 2013
Nowak M., Bilans terenów pod zabudowę, „Przegląd Komunalny” 2020/7
Nowak M.J., Decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Wady, zalety i postulowane zmiany [w:] Kierunki reformy prawa planowania i zagospodarowania przestrzennego, red. I. Zachariasz, Warszawa 2012
Paszkowski Z.W., Bizio K., Rewitalizacja w obliczu depopulacji miast [w:] Awarie Budowlane 2017. Wybrane zagadnienia napraw, diagnostyki i rekonstrukcji, www.awarie.zut.edu.pl/files/ab2017_eng/referaty/01/01-05%20-%20Paszkowski%20Z%20W%20,%20Bizio%20K%20-%20Rewitalizacja%20w%20obliczu%20depopulacji%20miast.pdf
Rogatka K., Rewitalizacja i gentryfikacja w wymiarze społecznym, Toruń 2019
Stettner M., Rewitalizacja zabudowy śródmiejskiej kluczem do zrównoważonego rozwoju małych miast [w:] Zrównoważony rozwój-debiut naukowy, red. T. Janczura, M.A. Kretek, Racibórz 2015
Studia nad migracjami i przemianami systemu osadniczego w Polsce, red. K. Dziewoński, P. Korcelli, „Prace Geograficzne” 1981/140
Sypnicki A., Komentarz do art. 17 [w:] Specutawa mieszkaniowa. Komentarz, red. A. Jakubowski, Warszawa 2019
Szewczyk M., W sprawie interpretacji po-jęcia działka sąsiednia, „Casus” 2005/1
Szymańska D., Hołowiecka B., Migracje stałe do i z miast średniej wielkości w okresie przemian ustrojowych [w:] Procesy i formy ruchliwości przestrzennej ludności w okresie przemian ustrojowych, red. D. Szymańska, Toruń 2000
Śleszyński P., Migracje wewnętrzne [w:] Rządowa Rada Ludnościowa. Sytuacja demograficzna Polski. Raport 2017–2018, Warszawa 2018
Śleszyński P., Migracje wewnętrzne [w:] Rządowa Rada Ludnościowa. Sytuacja demograficzna Polski. Raport 2018–2019, Warszawa 2019
Śleszyński P., Współczesne i prognozowane uwarunkowania demograficzno-migracyjne w rozwoju miejskiego systemu osadniczego Polski, „Konwersatorium Wiedzy o Mieście” 2016/1
Śleszyński P., Bański J., Degórski M., Komornicki T., Delimitacja obszarów strategicznej interwencji państwa: obszarów wzrostu i obszarów problemowych, „Prace Geograficzne” 2017/260
Świderski K., Uwagi na temat prawnych instrumentów kształtowania ładu przestrzennego przez gminę, „Casus” 2006/3
Uchodźcy w Europie. Uwarunkowania, istota, następstwa, red. J. Szymańska, K.A. Wojtaszczyk, Warszawa 2017
Wardęski Ł., Presja inwestycyjna a rozwój zabudowy: kontrola u podstaw za pomocą interwencyjnych zapisów w studiach, „Architecturae et Artibus” 2017/1
World Bank Group and Knomad, COVID-19 Crisis Through a Migration Lens Migration and Development Brief 32, http://documents1.worldbank.org/curated/en/989721587512418006/pdf/COVID-19-Crisis-Through-a-Migration-Lens.pdf
Piotr Popęda
jest pracownikiem Wydziału Rozwoju i Przedsiębiorczości Urzędu Miasta Sosnowca (is an employee of the Development and Entrepreneurship Department of the Sosnowiec Town Hall).
ORCID: 0000-0002-7342-6024
Czy w smart city żyje się lepiej? Wprowadzenie do tematyki zależności inteligencji miast i oferowanego przez nich standardu życia
Głównym celem artykułu jest weryfikacja hipotezy badawczej, według której inteligentne miasto gwarantuje wysoką jakość życia, poprzez zestawienie pozycji rankingowych miast oraz analizę opinii włodarzy miast wojewódzkich w Polsce na ten temat. Drugim celem jest stworzenie rekomendacji dla samorządowców oraz środowiska start-upowego, które mogłyby usprawnić ich współpracę. Chcąc zrealizować powyższe założenia, wykorzystano korelację Spearmana dwóch dużych i globalnych rankingów miast. Drugą metodę stanowiła ankieta badawcza skierowana do włodarzy miast wojewódzkich oraz osób odpowiedzialnych za kreowanie polityki innowacji w miastach wojewódzkich Polski. Analiza korelacji nie wykazała żadnego statystycznego związku pomiędzy pozycją miast w rankingu jakości życia oraz tych samych miast w rankingu smart cities. Badanie ankietowe wykazało natomiast, że w opinii samorządowców rozwiązania inteligentne co do zasady podnoszą jakość życia, ale nie zawsze i nie w każdych warunkach. Dzięki analizie odpowiedzi od włodarzy miast wojewódzkich oraz komórek miejskich zajmujących się innowatyką zaprezentowano zestaw rekomendacji skierowanych zarówno do samorządów, jak i przedstawicieli start-upów, które mogą usprawnić współpracę tych dwóch środowisk.
Słowa kluczowe: samorząd terytorialny, start-up, smart city, innowacje, jakość życia
Is life better in a smart city? Introduction to the subject of the dependence of smart cities and the standard of living they offer
The main objective of the article is to verify the research hypothesis according to which a smart city guarantees a high quality of life, by comparing the rankings of cities and analysing the opinions of the mayors of voivodship cities in Poland on this subject. The second objective is to create recommendations for territorial self-government officials and the start-up environment, which could improve their cooperation. Spearman’s correlation of two large and global city rankings was used to achieve the above assumptions. The second method was a survey addressed to the mayors of voivodship cities and people responsible for creating the innovation policy in Poland’s voivodship cities. The analysis of the correlation did not show any statistical relationship between the position of the cities in the quality of life ranking and the same cities in the smart cities ranking. However, the survey showed that, territorial self-government officials believe that, in principle, smart solutions improve the quality of life in principle, but not always and not in all conditions. The analysis of the responses of voivodship city mayors and city units dealing with innovation resulted in the preparation of a set of recommendations addressed to both territorial self-governments and representatives of start-ups, which could improve cooperation between these two environments.
Keywords: territorial self-government, start-up, smart city, innovation, quality of life
Bibliografia/References
Aż 63% kupujących w internecie korzysta z usług InPost, https://inpost.pl/aktualnosci-az-63-kupujacych-w-internecie-korzysta-z-uslug-inpost
Chrisidu-Budnik A., Przedańska J., Smart City Projects – mechanizmy implementacji idei inteligentnego miasta, „Samorząd Terytorialny” 2018/11
Gala Szkoły Pionerów PFR za nami – znamy zwycięzcę 2. edycji, https://startup.pfr.pl/pl/aktualnosci/gala-szkoly-pionierow-pfr-za-nami-znamy-zwyciezce/
Gubański K., Smart city – sformatowany produkt czy narzędzie demokratyzacji? Dwa scenariusze rozwoju współczesnych polityk miejskich, Warszawa 2018
Internauci zaufali e-sklepom. Raport „E-commerce w Polsce 2018” już dostępny, https://www.gemius.pl/wszystkie-artykuly-aktualnosci/internauci-zaufali-e-sklepom-raport-e-commerce-w-polsce-2018-juz-dostepny.html
Komsta H., Rankingi jako narzędzie oceny Inteligentnego Miasta, „Logistyka” 2016/1
Matura 2020: Centralna Komisja Egzaminacyjna podała wyniki, https://www.portalsamorzadowy.pl/edukacja/matura-2020-centralna-komisja-egzaminacyjna-podala-wyniki,205666.html
McCarney P., The evolution of global city indicators and ISO 37120: The first International standard on city indicators, „Statistical Journal of the IAOS” 2015/31
Megamiasta z coraz większymi problemami. Czy można zachamować ich rozwój?, https://forsal.pl/artykuly/1210261,megamiasta-z-coraz-wiekszymi-problemami-czy-mozna-zahamowac-ich-rozwoj.html (data odczytu: 07.09.2020 r.
Mikulik J., Wizja bezpiecznego smart city, „Napędy i Sterowanie” 2017/6
Miller M., Internet rzeczy, Warszawa 2016
Nowakowska A., Przygodzki Z., Sokołowicz M.E., Region w gospodarce opartej na wiedzy, Warszawa 2011
Olejniczak K., Apetyt na grona?, „Studia Regionalne i Lokalne” 2003/2
Przygrodzki Z., Przedsiębiorczość i budowanie konkurencyjności regionu. Warunki rozwoju regionu [w:] Przedsiębiorczość i konkurencyjność a rozwój regionalny, red. A. Klasik, Katowice 2006
Słownik Pojęć GUS, https://stat.gov.pl/metainformacje/slownik-pojec/pojecia-stosowane-w-statystyce-publicznej/3034,pojecie.html
Strona Polskiego Komitetu Normalizacyjnego, https://www.pkn.pl/norma-pn-iso-37120
Tuziak A., Administracja publiczna w tworzeniu środowiska proinnowacyjnego, Warszawa 2006
Zajęcia pozalekcyjne mogą uderzyć po kieszeni. Oto ile wydają na nie Polacy, https://businessinsider.com.pl/twoje-pieniadze/budzet-domowy/wydatki-polakow-na-zajecia-pozalekcyjne-dzieci/yx79yqt
Zestawienie „Ludność. Stan i struktura oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym w 2018”, https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/ludnosc/ludnosc-stan-i-struktura-oraz-ruch-naturalny-w-przekroju-terytorialnym-w-2018-r-stan-w-dniu-31-xii,6,25.html
dr Szymon Słotwiński
jest adiunktem na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego (is an assistant professor at the Faculty of Law and Administration of the University of Szczecin in Poland).
ORCID: 0000-0002-9763-6747
Roszczenie o zawarcie umowy przeniesienia własności nieruchomości o treści uzgodnionej w protokole rokowań – uwagi na tle wyroku Sądu Najwyższego z 18 grudnia 2018 r. (IV CSK 446/17)
Celem glosy jest przedstawienie argumentów popierających i uzasadniających prawidłowość poglądu o istnieniu roszczenia o zawarcie umowy zbycia nieruchomości stanowiącej własność Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego o treści uzgodnionej w protokole z rokowań, który został wyrażony w – stanowiącym inspirację do podjęcia zarysowanego problemu – wyroku Sądu Najwyższego z 18.12.2018 r. Zaznaczyć należy, że w literaturze dotyczącej problematyki obrotu nieruchomościami „publicznymi” wskazany pogląd – pomimo braku bezpośredniej podstawy normatywnej w przepisach regulujących gospodarkę nieruchomościami – przyjmuje się w zasadzie wprost, bez pogłębionych rozważań. Konfrontacja jednak takiego stanowiska z poglądami wyrażanymi w doktrynie prawa cywilnego w aspekcie konsekwencji zakończenia poszczególnych trybów zawarcia umowy, w szczególności negocjacji, które najbardziej odpowiadają przygotowaniu takiej nieruchomości do zbycia w drodze bezprzetargowej, może prowadzić do zgoła odmiennych wniosków, a wręcz do uznania, że stronom przysługuje wyłącznie roszczenie o naprawienie szkody ograniczonej do ujemnego interesu umownego z tytułu niezawarcia umowy przeniesienia własności po pozytywnie zakończonych rokowaniach. Ostatecznie autor dochodzi do wniosku, że porozumienie przedkontraktowe zawierane na skutek pozytywnie przeprowadzonej procedury bezprzetargowego zbycia nieruchomości wykazuje na tyle swoiste cechy, że nie sposób utożsamiać ich skutków z następstwami umowy przedwstępnej uchybiającej wymaganej formie dla ważności umowy przyrzeczonej, ponieważ jest im bliżej do tożsamych porozumień zawieranych w wyniku pozytywnie rozstrzygniętego przetargu (w Kodeksie cywilnym – aukcji), co pozwala ostatecznie stosować art. 702 § 3 w zw. z art. 703§ 3 k.c. per analogiam.
Słowa kluczowe: porozumienia przedkontraktowe, gospodarka nieruchomościami, bezprzetargowe zbycie nieruchomości, obrót nieruchomościami
Claim for the conclusion of an agreement on the transfer of ownership of real property with the content agreed upon in the minutes from the negotiations – remarks in the light of the judgment of the Supreme Court of 18 December 2018 (IV CSK 446/17)
The objective of the commentary is to present arguments supporting and justifying the correctness of the view about the existence of a claim for the conclusion of a contract of sale of real property owned by the State Treasury or territorial self-government units of the content agreed upon in the minutes of the negotiations, which was expressed in the judgment of the Supreme Court of 18 December 2018 constituting an inspiration to address the problem in question. It should be noted that, despite the lack of a direct normative basis in the provisions regulating real property management in the literature on the issue of trading in ‘public’ real property, the view presented is, in principle, adopted directly, without in-depth consideration. However, the confrontation of such a position with the views expressed in the doctrine of civil law with regard to the consequences of ending particular procedures for concluding an agreement, in particular negotiations, which are most suitable for preparing such real property for sale through a non-tendered procedure, can lead to completely different conclusions, or even to the acknowledgement that the parties are only entitled to claim to remedy the damage, which is limited to the negative contractual interest for not concluding an agreement on the transfer of ownership after successfully completed negotiations. Finally, the author draws the conclusion that a pre-contractual agreement concluded as a result of a successful non-tendered procedure of selling real property has such peculiarities that their effects cannot be identified with the consequences of a preliminary agreement, which does not satisfy the required form for the validity of the final agreement, because they are closer to identical agreements concluded as a result of a successful tender (auction in the Civil Code), which enables Article 702 § 3 in connection with Article 703 § 3 of the Civil Code to be finally applied per analogiam.
Keywords: pre-contractual agreements, real property management, non-tendered sale of real property, real property transactions
Bibliografia/References
Bielecki M., Sprzedaż nieruchomości gminnej w rokowaniach po negatywnym wyniku dwóch przetargów, „Nieruchomości” 2012/4
Bieniek G., Komentarz do art. 28 [w:] Ustawa o gospodarce nieruchomościami. Komentarz, red. S. Kalus, Z. Marmaj, E. Mzyk, G. Bieniek, LEX 2010
Bieniek G., Matusik G., Komentarz do art. 28 [w:] Ustawa o gospodarce nieruchomościami. Komentarz, red. S. Kalus, LEX 2012
Bończak-Kucharczyk E., Komentarz do art. 28 [w:] Ustawa o gospodarce nieruchomościami. Komentarz aktualizowany, red. E. Bończak-Kucharczyk, LEX 2020
Krajewski M., Umowa przedwstępna, Warszawa 2002
Krassowska M., Komentarz do art. 28 [w:] Gospodarka nieruchomościami. Komentarz, red. M. Krassowska, A. Łukaszewska, J. Szachułowicz, LEX 2003
Łuszpak-Zając A., Realizacja roszczenia o zawarcie umowy, Warszawa 2005
Łuszpak-Zając A., Źródła cywilnoprawnego obowiązku zawarcia umowy [w:] O źródłach i elementach stosunku zobowiązaniowego. Księga pamiątkowa ku czci prof. A. Kleina, red. E. Gniewek, Kraków 2000
Machnikowski P., Komentarz do art. 389 [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Warszawa 2019
Niewiadomski A., Komentarz do art. 28 [w:] Ustawa o gospodarce nieruchomościami. Komentarz, red. P. Czechowski, LEX 2015
Radwański Z., Aukcja i przetarg po nowelizacji Kodeksu cywilnego, „Monitor Prawniczy” 2004/8
Radwański Z., Teoria umów, Warszawa 1977
Radwański Z., Machnikowski P., Porozumienia dotyczące treści negocjowanej umowy [w:] System Prawa Prywatnego, t. 2, Prawo cywilne – część ogólna, red. Z. Radwański, A. Olejniczak, Warszawa 2019
Radwański Z., Mularski K., Orzeczenie zastępcze a dokonanie czynności prawnej [w:] System Prawa Prywatnego, t. 2, Prawo cywilne – część ogólna, red. Z. Radwański, A. Olejniczak, Warszawa 2019
Słotwiński S., Status prawny energii elektrycznej jako wyznacznik stosunków umownych w polskim prawie prywatnym, Warszawa 2017
Stefaniuk K., Gospodarka nieruchomościami – dysponowanie gruntami Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego – protokół uzgodnień dotyczący sprzedaży nieruchomości samorządowej – roszczenie o zawarcie umowy sprzedaży. Glosa do wyroku SN z dnia 17 lipca 2009 r., IV CSK 109/09, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2011/1
Zbiegień-Turzańska A., Komentarz do art. 389 [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. K. Osajda, Warszawa 2020
