Ustawowa regulacja kadencyjności jako wykładnik stopnia samodzielności jednostek samorządu terytorialnego
Informacja o przebiegu XVIII edycji Konkursu im. Profesora Michała Kuleszy
Information on the progress of the 18th edition of the Professor Michał Kulesza Competition
Protokół z posiedzenia Komisji Konkursowej do oceny rozpraw doktorskich oraz prac magisterskich, dotyczących samorządu terytorialnego i zagadnień decentralizacji obronionych w 2020 r., nadesłanych do XVIII edycji Konkursu im. Profesora Michała Kuleszy ogłoszonego przez Wolters Kluwer Polska i Redakcję „Samorządu Terytorialnego”
Minutes of the meeting of the Competition Jury on the assessment of doctoral theses and masters’ dissertations regarding territorial self-government and decentralization issues, which were defended in 2020 and were submitted for the 18th edition of the Professor Michał Kulesza Competition announced by Wolters Kluwer Polska and the “Territorial Self-Government” Editorial Office
Ogłoszenie o XIX edycji Konkursu im. Profesora Michała Kuleszy na najlepszą rozprawę doktorską oraz pracę magisterską, dotyczące ustroju i działalności samorządu terytorialnego, obronione w 2021 r.
Announcement of the 19th edition of the Professor Michał Kulesza Competition for the best doctorate theses, as well as masters dissertations regarding the structure and activities of territorial self-government, which were defended in 2021.
dr Dawid Chaba
jest pracownikiem administracji samorządowej.
ORCID: 0000-0002-2385-3466
Warunki cyfryzacji samorządu terytorialnego w Polsce
Celem artykułu jest omówienie i usystematyzowanie najważniejszych warunków, jakie powinny być spełnione, by możliwe było efektywne realizowanie procesów dotyczących cyfryzacji samorządu terytorialnego w Polsce. W związku z tym przeanalizowano warunki cyfryzacji samorządu terytorialnego w Polsce – w tym także bariery, które negatywnie wpływają na ten proces. Przedmiotowe warunki dotyczą sfery techniczno-technologicznej, ekonomicznej, społecznej oraz prawno-politycznej. Za najważniejsze uznano jednak wypełnianie przez państwo postawy służebnej względem obywateli, zapewnienie bezpieczeństwa w zakresie dostępu do sieci i usług publicznych, przyspieszenie rozwoju infrastruktury telekomunikacyjnej, umożliwienie łatwego dostępu do danych, jakie są gromadzone przez instytucje publiczne, a także stałe podnoszenie kompetencji cyfrowych wśród społeczeństwa oraz neutralizację barier ekonomicznych i organizacyjnych.
Słowa kluczowe: cyfryzacja, informatyzacja, administracja publiczna, samorząd terytorialny, bariery
Dr Dawid Chaba
is a territorial self-government administration employee.
ORCID: 0000-0002-2385-3466
Conditions of the digitization of territorial self-government in Poland
The objective of the article is to discuss and put order to the most important conditions to be satisfied in order to effectively implement the territorial self-government digitization processes in Poland. Therefore, the conditions for digitizing territorial self-government in Poland, including the barriers that adversely affect this process, have been analysed. These conditions apply to the technical/technological, economic, social and legal/political spheres. However, the most important were acknowledged to be the state’s fulfilment of its serving attitude with respect to the citizens, ensuring security of access to networks and public services, the acceleration of the development of the telecommunications infrastructure, enabling easy access to data collected by public institutions, as well as constant improvement of digital skills among the public and the neutralization of economic and organizational barriers.
Keywords: digitization, computerization, public administration, territorial self-government, barriers
Bibliografia / References
Bentkowski S., Prawne aspekty informatyzacji administracji na poziomie urzędu gminy [w:] Wybrane aspekty informatyzacji w samorządach a zasada dobrej administracji, red. M. Sitek, P.B. Zientarski, Warszawa 2019
Drgas K., Przesłanki wdrażania cyfryzacji jednostek samorządu lokalnego finansowej ze środków unijnych, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2019/1
Kapler M., Piersiala L., E-usługi w administracji publicznej, „Roczniki Kolegium Analiz Ekonomicznych Szkoły Głównej Handlowej” 2014/33
Kuzionko-Ochrymiuk E., Informatyzacja administracji publicznej w województwach Polski, „Optimum. Economic Studies” 2018/1
Monarcha-Matlak A., Obowiązki administracji w komunikacji elektronicznej, Warszawa 2008
Perdał R., Czynniki rozwoju elektronicznej administracji w samorządzie lokalnym w Polsce, Poznań 2014
Pieriegud J., Cyfryzacja gospodarki i społeczeństwa – wymiar globalny, europejski i krajowy [w:] Cyfryzacja gospodarki i społeczeństwa. Szanse i wyzwania dla sektorów infrastrukturalnych, red. W. Paprocki, J. Pieriegud, Gdańsk 2016
Program Operacyjny Polska Cyfrowa na lata 2014–2020, Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju, Warszawa 2018
Program Zintegrowanej Informatyzacji Państwa na lata 2014–2022 (aktualizacja), Ministerstwo Cyfryzacji, Warszawa 2019
Społeczeństwo informacyjne w Polsce w 2019 r., GUS, Warszawa 2019
Śledziewska K., Zięba D., E-administracja w Polsce na tle Unii Europejskiej. Jak z niej (nie) korzystamy, Warszawa 2016
Tomaszewicz A., Buko J., Determinanty rozwoju e-administracji publicznej w Polsce, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Ekonomiczne Problemy Usług” 2015/117
Wilk S., E-administracja w społeczeństwie informacyjnym. Model a rzeczywistość na przykładzie województwa podkarpackiego, Rzeszów 2014
Wpływ cyfryzacji na działanie urzędów administracji publicznej w Polsce w 2015 r., Ministerstwo Cyfryzacji, Warszawa 2015
Zientarski P.B., Prace legislacyjne w polskim parlamencie nad informatyzacją w samorządach (stan prawny na dzień 1 marca 2018 r.) [w:] Wybrane aspekty informatyzacji w samorządach a zasada dobrej administracji, red. M. Sitek, P.B. Zientarski, Warszawa 2019
dr Filip Geburczyk
jest adiunktem na Uniwersytecie Humanistycznospołecznym SWPS w Poznaniu.
ORCID: 0000-0003-4477-3200
Automatyzacja załatwiania spraw w administracji samorządowej a gwarancje procesowe jednostek. Uwagi de lege ferenda w kontekście ogólnego rozporządzenia o ochronie danych (RODO)
Przedmiotem analizy w prezentowanym artykule są implikacje wybranych zasad ogólnych polskiego postępowania administracyjnego (zasady praworządności, prawdy obiektywnej, czynnego udziału stron oraz przekonywania) dla automatyzacji czynności z zakresu administracji publicznej. Kontekstem analizy są ramy wyznaczone dla zautomatyzowanego podejmowania decyzji w rozporządzeniu o ochronie danych osobowych (RODO). Rozważania prowadzą autora do wniosku, że regulacje procesowe nie są jeszcze w wystarczającym stopniu dostosowane do zautomatyzowanego załatwiania spraw przez organy administracji publicznej, a w konsekwencji powstaje ryzyko naruszenia praw jednostek. Wobec tego automatyzacja czynności z zakresu administracji publicznej wymaga podjęcia kroków legislacyjnych obejmujących: sformułowanie wyraźnych podstaw prawnych automatyzacji, odpowiednią aktualizację zasad postępowania, a także precyzyjne ukształtowanie nowych mechanizmów ochrony podmiotowych praw procesowych, takich jak prawo do uzyskania interwencji ludzkiej oraz prawo do wyrażenia własnego stanowiska.
Słowa kluczowe: postępowanie administracyjne, automatyzacja, cyfryzacja
Dr Filip Geburczyk
is an assistant professor at the SWPS University of Humanities and Social Sciences in Poznań in Poland.
ORCID: 0000-0003-4477-3200
Automation of handling cases in territorial self-government administration and procedural guarantees for individuals. De lege ferenda comments in the context of the General Data Protection Regulation (GDPR)
The article presents an analysis of the implications of selected general principles of Polish administrative proceedings (the principles of the rule of law, objective truth, active participation of the parties and persuasion) for the automation of public administration activities. The context of the analysis is the framework set for automated decision-making in the General Data Protection Regulation (GDPR). The considerations lead the author to the conclusion that procedural regulations are not yet sufficiently adapted to automated handling of cases by bodies of public administration and, consequently, a risk arises of breaching individual rights. Therefore, the automation of public administration activities requires legislative steps to be taken, including the formulation of clear legal grounds for automation, appropriate updating of procedural rules, as well as the precise formation of new mechanisms for the protection of subjective procedural rights, such as the right to obtain human intervention and the right to express one’s own position.
Keywords: administrative proceedings, automation, digitization
Bibliografia / References
Berger A., Digitales Vertrauen – Eine verfassungs- und verwaltungsrechtliche Perspektive, „Deutsches Verwaltungsblatt” 2017/13
Braun Binder N., Artificial Intelligence and Taxation: Risk Management in Fully Automated Taxation Procedures [w:] Regulating Artificial Intelligence, red. T. Wischmeyer, T. Rademacher, Cham 2020
Brkan M., Do algorithms rule the world? Algorithmic decision-making and data protection in the framework of the GDPR and beyond, „International Journal of Law and Information Technology” 2019/2
Daniel P., Naruszenie przepisów postępowania jako przesłanka uchylenia decyzji lub postanowienia w postępowaniu sądowoadministracyjnym, Warszawa 2016
Edwards L., Veale M., Slave to the algorithm? Why a „Right to an Explanation” Is Probably Not the Remedy You Are Looking For, „Duke Law & Technology Review” 2017/1
Finck M., Smart Contracts as a Form of Solely Automated Processing under the GDPR, „International Data Privacy Law” 2019/2
Floridi L., Artificial Intelligence as a Public Service: Learning from Amsterdam and Helsinki, „Philosophy & Technology” 2020/4
Geburczyk F., Prawa osób fizycznych w kontekście przetwarzania danych osobowych w procesach zautomatyzowanego podejmowania decyzji, „Monitor Prawniczy” 2020/11
Geburczyk F., Zjawisko proceduralizacji w prawie administracyjnym a kierunki ewolucji procedury administracyjnej, Warszawa 2019
Gil González E., De Hert P., Understanding the legal provisions that allow processing and profiling of personal data—an analysis of GDPR provisions and principles, „ERA Forum” 2019/4
Goodman B., Flaxman S., EU Regulations on Algorithmic Decision-Making and a „right to Explanation”, „AI Magazine” 2017/3
Jędrzejewska K., Pomoc w czasach epidemii. Tu kodeks postępowania administracyjnego nie obowiązuje, „Dziennik Gazeta Prawna” z 11.07.2020 r.
Kaminski M., The right to explanation, explained, „Berkeley Technology Law Journal” 2019/1
Kearns M., Roth A., The Ethical Algorithm: The Science of Socially Aware Algorithm Design, New York 2020
Longchamps F., Współczesne problemy podstawowych pojęć prawa administracyjnego, „Państwo i Prawo” 1966/6
Maciejewski M., Sibiga G., Automatyzacja w nakładaniu administracyjnych kar pieniężnych [w:] Administracyjne kary pieniężne w demokratycznym państwie prawa, red. M. Błachucki, Warszawa 2015
Malgieri G., Automated decision-making in the EU Member States: The right to explanation and other „suitable safeguards” in the national legislations, „Computer Law & Security Review” 2019/5
Martini M., Blackbox Algorithmus – Grundfragen einer Regulierung Künstlicher Intelligenz, Berlin 2019
Martini M., Nink D., Wenn Maschinen entscheiden... – vollautomatisierte Verwaltungsverfahren und der Persönlichkeitsschutz, „Neue Zeitschrift für Verwaltungsrecht – Extra” 2017/10
Mazur J., Automated decision-making and the precautionary principle in EU law, Baltic Journal of European Studies, „TalTech Journal of European Studies” 2019/4
OECD, Best Practice Principles for Regulatory Policy – One-Stop Shops for Citizens and Business, Paris 2020
Politou E., Alepis E., Patsakis C., Profiling tax and financial behaviour with big data under the GDPR, „Computer Law & Security Review” 2019/3
Sawczyn W., Komentarz do art. 11 [w:] Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, red. R. Hauser, M. Wierzbowski, Warszawa 2020
Selbst A.D., Powles J., Meaningful information and the right to explanation, „International Data Privacy Law” 2017/4
Sibiga G., Stosowanie technik informatycznych w postępowaniu administracyjnym ogólnym, Warszawa 2019
System Prawa Administracyjnego, t. 9, Prawo procesowe administracyjne, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, Warszawa 2020
Verwaltungsverfahrensgesetz: Kommentar, red. P. Stelkens, H.J. Bonk, M. Sachs, München 2018
Yeung K., Why Worry about Decision-Making by Machine? [w:] Algorithmic Regulation, red. K. Yeung, M. Lodge, Oxford 2019
Zalnieriute M., Moses L.B., Williams G., The Rule of Law and Automation of Government Decision-Making, „Modern Law Review” 2019/3
dr Anna Bohdan
jest adiunktem w Katedrze Polityki Regionalnej i Rynku Pracy na Politechnice Opolskiej.
ORCID: 0000-0001-6946-0812
Aspekty prawne i praktyczne świadczenia e-usług przez samorząd gminny na przykładzie gmin województwa opolskiego
Zdalna realizacja usług gminnych to jedna z form załatwiania spraw urzędowych dotyczących mieszkańców gmin. Jednolite podstawy prawne w zakresie świadczenia e-usług w gminach stanowią ustawa o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne oraz akty wykonawcze do ustawy. Dynamiczny rozwój nowoczesnych technologii informacyjno-komunikacyjnych wymaga nieustających zmian legislacyjnych. Przyjęcie przez ustawodawcę modelu delegacji ustawowych do regulowania szczegółowych zagadnień związanych ze świadczeniem e-usług gwarantuje dostosowanie przepisów do zmieniającego się otoczenia technologicznego. Wdrożone na podstawie przepisów rozwiązania e-administracji umożliwiają udostępnianie e-usług za pośrednictwem ogólnopolskiej platformy teleinformatycznej, czyli Elektronicznej Platformy Usług Administracji Publicznej (ePUAP). Podstawową e-usługą gminną są elektroniczne skrzynki podawcze zintegrowane z platformą ePUAP. Zdaniem autorki pozytywnie należy ocenić fakt, że gminne systemy teleinformatyczne zintegrowano z ePUAP oraz że drożono gotowe rozwiązania techniczne w formie ujednoliconych szablonów e-usług.
Słowa kluczowe: e-usługi, elektroniczna Platforma Usług Administracji Publicznej, elektroniczna skrzynka podawcza
Dr Anna Bohdan
is an assistant professor in the Department of Humanities and Law at Opole University of Technology in Poland.
ORCID: 0000-0001-6946-0812
Legal and practical aspects of municipal self-government providing e-services using the example of municipalities from the Opolskie Voivodship
The remote implementation of municipal services is one of the forms of handling official matters regarding residents of municipalities. The uniform legal grounds for the provision of e-services in municipalities are the Act on the Computerization of the Activities of Entities Performing Public Tasks and the secondary regulations to that Act. The rapid development of modern information and communication technologies requires constant legislative changes. The legislator’s adoption of the model of statutory delegation to regulate detailed issues related to the provision of e-services guarantees the adaptation of the regulations to the changing technological environment. The e-government solutions implemented on the basis of the provisions of the law make it possible to provide e-services through a nationwide ICT platform, namely the Electronic Public Administration Services Platform (ePUAP). The basic municipal e-service is the electronic mailbox integrated with the ePUAP platform. According to the author, the fact that the municipal ICT systems have been integrated with ePUAP and that off-the-shelf technical solutions in the form of standardized e-service templates have been provided should be assessed positively.
Keywords: e-services, electronic Public Administration Services Platform, electronic mailbox
Bibliografia / References
Adamski D., Informatyzacja podmiotów realizujących zadania publiczne [w:] E-administracja: prawne zagadnienia informatyzacji administracji publicznej, red. D. Szostek, Wrocław 2009
Boć J., Elektroniczna administracja publiczna [w:] Nauka administracji, red. J. Boć, Wrocław 2013
Celarek K., Prawne aspekty informatyzacji administracji, Dąbrowa Górnicza 2009
Danziger J.N., Andersen K.V., The impacts of information technology on public administration: an analysis of empirical research from the „Golden age” of transformation, „International Journal of Public Administration” 2002/5
Dominiak J., Perdał R., Usługi elektroniczne w Polsce i Unii Europejskiej, „Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna” 2011/16
Haręża A., Wprowadzenie do problematyki elektronicznej administracji publicznej, „Prawo Mediów Elektronicznych” 2011/1
Hysa B., Mularczyk A., Metody i techniki zarządzania wspomagające podejmowanie decyzji w urzędach administracji publicznej, „Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej – Organizacja i Zarządzanie” 2011/57
Janowski J., Kształtowanie się elektronicznej administracji w Polsce [w:] Dziesięć lat reformy ustrojowej w Polsce, red. J. Parchomiuk, B. Ulijasz, E. Kruk, Warszawa 2009
Janowski J., Administracja elektroniczna. Kształtowanie się informatycznego prawa administracyjnego i elektronicznego postępowania administracyjnego w Polsce, Warszawa 2009
Kasprzyk B., Aspekty funkcjonowania e-administracji dla jakości życia obywateli, „Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy” 2011/23
Sibiga G., Komunikacja elektroniczna w Kodeksie postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2011
Zięba E., Miejsce e-administracji w kreowaniu społeczeństwa obywatelskiego – teoria i praktyka, „Roczniki Kolegium Analiz Ekonomicznych” 2012/24
Śliwiński M., Modele biznesowe e-usług, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, https://atwdb.pl/artykuly/modele_biznesowe_e_uslug.pdf
dr Joanna Podgórska-Rykała
jest adiunktem na Uniwersytecie Pedagogicznym im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie.
ORCID: 0000-0002-5723-0363
Rozstrzygnięcia nadzorcze a praktyka samorządowa na przykładzie obywatelskiej inicjatywy uchwałodawczej
Rozważania zawarte w artykule koncentrują się na problematyce związanej z nadzorem prawnym wojewody nad prawem miejscowym stanowionym w jednostkach samorządu terytorialnego. Do analizy wybrano nową instytucję prawną, jaką jest obywatelska inicjatywa uchwałodawcza. Jej regulacja z jednej strony z uwagi na swoją lakoniczność, a z drugiej – za przyczyną ramowego charakteru stwarza możliwość ukazania istoty nadzoru prawnego w kontekście podnoszonego w doktrynie od lat problemu rozbieżności i niejednolitości rozstrzygnięć nadzorczych i ich rozmijania się z powszechną praktyką. Na rozważania składają się zarówno uwagi teoretycznoprawne związane z tematyką nadzoru, jego definicją, istotą i zakresem, jak i rozważania praktyczne koncertujące się na faktycznym funkcjonowaniu badanych przepisów. Analizie poddano 8 wydanych w IV kwartale 2018 r. rozstrzygnięć nadzorczych oraz uchwalone w tym samym czasie, a niezakwestionowane w trybie nadzoru akty prawa miejscowego losowo wybranych 17 rad powiatów.
Słowa kluczowe: samorząd terytorialny, nadzór, obywatelska inicjatywa uchwałodawcza
Dr Joanna Podgórska-Rykała
is an assistant professor at the Pedagogical University of Kraków in Poland.
ORCID: 0000-0002-5723-0363
Supervisory decisions and self-government practice using the example of the civic resolution initiative
The considerations contained in the article focus on issues related to the legal supervision by the voivod over local law laid down in territorial self-government units. The analysis is based on a new legal institution, namely the civic resolution initiative. Its regulation creates the opportunity to show the essence of legal supervision in the context of the problem that has been raised in the doctrine for years regarding discrepancy and inconsistency of supervisory decisions and their divergence from common practice on the one hand due to its laconic nature, and on the other hand because of its framework nature. The considerations consist of both theoretical law comments related to the subject of supervision, its definition, essence and scope, as well as practical considerations focusing on the actual functioning of the examined regulations. Eight supervisory decisions issued in the fourth quarter of 2018 and acts of local law of seventeen randomly selected county councils passed at the same time and not challenged in the supervisory procedure were analysed.
Keywords: territorial self-government, supervision, civic resolution initiative
Bibliografia / References
Augustyniak M., Organizacja i funkcjonowanie rady gminy, Warszawa 2012
Boć J., Kontrola prawna administracji [w:] Prawo administracyjne, red. J. Boć, Wrocław 2010
Chaba D., Rozstrzygnięcia nadzorze jako instrument wojewody do oceny zgodności z prawem aktów wydawanych przez jednostki samorządu terytorialnego [w:] Źródła prawa w samorządzie terytorialnym, red. J. Boć, Warszawa 2018
Czerw J., Oddziaływanie wojewody na akty prawa miejscowego stanowione przez rady gmin – wybrane zagadnienia [w:] Źródła prawa w samorządzie terytorialnym, red. J. Boć, Warszawa 2018
Dolnicki B., Prawnoustrojowe ramy polityki lokalnej [w:] Polityka lokalna. Właściwości, determinanty, podmioty, red. E. Ganowicz, L. Rubisz, Toruń 2008
Niewiadomski Z., Planowanie przestrzenne. Zarys systemu, Warszawa 2003
Oniszczuk J., Samorząd terytorialny w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, Warszawa 2002
Shapiro I., Stan teorii demokracji, Warszawa 2006
Wiktorowska A., Samorząd terytorialny [w:] Prawo administracyjne, red. M. Wierzbowski, Warszawa 2017
Grażyna Giejłaszewska
jest doktorantką w Zespole Badawczym Prawa Samorządu Terytorialnego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.
ORCID: 0000-0002-9432-0704
Przesłanki prawne stanowienia przepisów porządkowych w gminie
Przepisy porządkowe od wielu lat są stanowione na podstawie tych samych kryteriów. Gminne przepisy porządkowe mogą być stanowione jedynie w zakresie nieuregulowanym w odrębnych ustawach lub innych przepisach powszechnie obowiązujących, jeżeli jest to niezbędne dla ochrony życia lub zdrowia obywateli oraz dla zapewnienia porządku, spokoju i bezpieczeństwa publicznego. Mogą być wydawane tylko w sytuacji kumulatywnego zbiegu przesłanek obiektywnej (stanu prawnego) i subiektywnej (stanu faktycznego). Innym, równie istotnym warunkiem stanowienia gminnych przepisów porządkowych jest także lokalny charakter sprawy, który odnosi się do obszaru występującego zagrożenia. Nadal jednak ocena sytuacji faktycznych, w których dochodzi do ziszczenia się przesłanek i spełnienia warunków dla stanowienia regulacji porządkowych zgodnie z ustawowym upoważnieniem, sprawia trudności organom gminy. Niejednokrotnie gminne akty prawa miejscowego wydawane w drodze przepisów porządkowych są kwestionowane w ramach procedury nadzorczej lub na mocy orzeczenia sądu. Prezentowany artykuł poświęcony jest wskazaniu i charakterystyce ustawowych przesłanek stanowienia przepisów porządkowych w gminie w świetle orzecznictwa, podejmowanych rozstrzygnięć nadzorczych i poglądów doktryny.
Słowa kluczowe: akty prawa miejscowego, przepisy porządkowe, przesłanki stanowienia przepisów porządkowych w gminie
Grażyna Giejłaszewska
is a PhD student at the Territorial Self-Government Law Research Group at the Faculty of Law and Administration of the University of Silesia in Katowice in Poland.
ORCID: 0000-0002-9432-0704
Legal premises for establishing orderliness regulations in municipalities
Orderliness regulations have been enacted on the basis of the same criteria for many years. Municipal orderliness regulations may only be passed to an extent that is not regulated by separate acts of law or other generally applicable regulations, if this is necessary for the protection of the lives or health of citizens and for the assurance of public order, peace and public safety. They may be issued only in the situation of a cumulative coincidence of objective (legal situation) and subjective (factual situation) premises. Another, equally important condition for the enactment of municipal orderliness regulations is the local nature of the case, which refers to the area where the threat appears. However, it is still difficult for municipal authorities to assess the factual situations in which the premises and conditions for enacting orderliness regulations in accordance with their statutory authority are satisfied. Municipal acts of local law passed by way of orderliness regulations are frequently challenged in the supervisory procedure or by a court decision. The article is devoted to the identification and description of the statutory premises for enacting orderliness regulations in the municipality in the light of the case law, supervisory decisions made and the views of the legal doctrine.
Keywords: acts of local law, orderliness regulations, premises for enacting orderliness regulations in municipalities
Bibliografia / References
Biłgorajski A., Źródła prawa [w:] Polskie prawo konstytucyjne na tle porównawczym, red. R. Małajny, Warszawa 2013
Ciapała J., Powszechnie obowiązujące akty prawa miejscowego, „Przegląd Sejmowy” 2000/3
Daniluk A., Samodzielność prawotwórcza gminy [w:] Źródła prawa w samorządzie terytorialnym, red. B. Dolnicki, Warszawa 2018
Dąbek D., Komentarz do art. 40 [w:] Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, red. P. Chmielnicki, LEX 2013
Dąbek D., Komentarz do art. 41 [w:] Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, red. P. Chmielnicki, LEX 2013
Dąbek D., Komentarz do art. 42 [w:] Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, red. P. Chmielnicki, LEX 2013
Dąbek D., Prawo miejscowe, Kraków 2007
Dolnicki B., Akty prawa miejscowego samorządu terytorialnego, „Samorząd Terytorialny” 2004/4
Dolnicki B., Komentarz do art. 40 i 41 [w:] Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, red. B. Dolnicki, Warszawa 2018
Dolnicki B., Przepisy porządkowe jako akty prawa miejscowego, „Przegląd Prawa Publicznego” 2008/12
Dolnicki B., Samorząd terytorialny, Warszawa 2019
Gawłowski R., Kozłowski P., Sobolewska A., Tworzenie aktów prawa miejscowego, Legalis 2019
Jagielski J., Przepisy porządkowe wojewody i gminy, „Człowiek i Środowisko. Zagadnienia Samorządu Terytorialnego” 1992/1–2
Leoński Z., Samorząd terytorialny w RP, Warszawa 1999
Nowacki J., Tobor Z., Wstęp do prawoznawstwa, Warszawa 2016
Sidorowska-Ciesielska A., Komentarz do art. 40 [w:] Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, red. S. Gajewski, A. Jakubowski, Legalis 2018
Wiktorowska A., Prawne determinanty samodzielności gminy. Zagadnienia administracyjnoprawne, Warszawa 2002
Złakowski Ł., Komentarz do art. 40 ustawy o samorządzie gminnym [w:] Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz z odniesieniami do ustaw o samorządzie powiatowym i samorządzie województwa, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, Legalis 2011
Artur Pytel
jest prawnikiem.
ORCID: 0000-0001-5052-6412
Ograniczenia aktywności pracowniczych radnego
W artykule autor charakteryzuje problematykę ograniczenia aktywności pracowniczych radnego. Zdaniem autora obowiązujące instrumenty prawne służące ograniczeniu aktywności pracowniczej radnych w sposób prawidłowy korespondują z interesem publicznym i mają charakter współmierny do rangi tego interesu. Wśród omawianych przez autora zagadnień znalazły się m.in.: ograniczenia w wykonywaniu przez radnych określonych czynności jako podstawa wyeliminowania społecznie negatywnych zachowań; zakaz nawiązywania przez radnego stosunku pracy w urzędzie gminy, w której uzyskał mandat; zakaz pełnienia przez radnego funkcji kierownika gminnej jednostki organizacyjnej lub jego zastępcy; zakaz wykonywania przez radnego pracy w ramach stosunku pracy w urzędzie gminy, w której uzyskał mandat, oraz funkcji kierownika lub jego zastępcy w jednostce organizacyjnej tej gminy, a także zakaz powierzania radnemu wykonywania pracy na podstawie umowy cywilnoprawnej.
Słowa kluczowe: radny, ograniczenia wykonywania czynności, zakaz nawiązywania przez radnego stosunku pracy, zakaz pełnienia przez radnego funkcji kierownika gminnej jednostki organizacyjnej lub jego zastępcy, korupcja
Artur Pytel
is a lawyer.
ORCID: 0000-0001-5052-6412
Limitations on a councillor’s employment activities
In the article, the author describes the problem of the restriction of the councillor’s employment activities. According to the author, the applicable legal instruments for limiting the employment activity of councillors correctly correspond to the public interest and are commensurate with the importance of that interest. The issues discussed by the author include the limitations on the performance of certain activities by councillors as the basis for eliminating socially negative behaviour, the prohibition of a councillor to enter into an employment relationship at the municipal office in which he holds his mandate, the prohibition of a councillor to hold a post of the head or deputy head of a municipal organizational unit, the prohibition of a councillor to hold the post of the head or deputy head of a municipal organizational unit in that municipality, and the prohibition of a councillor to be employed on a civil law contract.
Keywords: councillor, limitations on a councillor’s activities, prohibition of a councillor to hold the office of the head or deputy head of a municipal organizational unit, corruption
Bibliografia / References
Agopszowicz A., Gilowska, Z. Ustawa o gminnym samorządzie terytorialnym. Komentarz, Warszawa 1999
Augustyniak M., Prawa i obowiązki radnego jednostki samorządu terytorialnego, LEX 2014
Banaszak B., Kodeks wyborczy. Komentarz, Warszawa 2014
Bojanowski E., Prawnoorganizacyjna odpowiedzialność pracowników organu administracji państwowej, Gdańsk 1981
Culepa M., Czy asystent rodziny pracujący na umowę zlecenia w OPS może być w tej samej gminie radnym rady gminy?, LEX 2017
Czesyk D., Udział radnych w procesie przyznania przedsiębiorcom zezwolenia na sprzedaż alkoholu na terenie gminy, „Samorząd Terytorialny” 2017/11
Dolnicki B., Gminne jednostki organizacyjne a jednostki organizacyjne gminy, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2015/2
Dubisz S., Uniwersalny słownik języka polskiego, t. 3, Warszawa 2003
Gasperowicz J., Ciuś W.D., Czy funkcjonuje precedens w polskim orzecznictwie?, „Edukacja Prawnicza” 2010/3
Gurdek M., Skutki powierzenia radnemu przez wójta wykonywania pracy na podstawie umowy cywilnoprawnej, „Przegląd Prawa Publicznego” 2014/9
Jaroszyński K., Komentarz do art. 24a ustawy o samorządzie gminnym [w:] Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz z odniesieniami do ustaw o samorządzie powiatowym i samorządzie województwa, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, Legalis 2011
Jaroszyński K., Komentarz do art. 24d ustawy o samorządzie gminnym [w:] Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz z odniesieniami do ustaw o samorządzie powiatowym i samorządzie województwa, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, Legalis 2011
Jaroszyński K., Komentarz do art. 24b ustawy o samorządzie gminnym [w:] Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz z odniesieniami do ustaw o samorządzie powiatowym i samorządzie województwa, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, Legalis 2011
Kisielewicz A., Komentarz do art. 190 Ordynacji wyborczej do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw [w:] K.W. Czaplicki, B. Dauter, A. Kisielewicz, F. Rymarz, Samorządowe prawo wyborcze. Komentarz, Warszawa 2006
Kociński C., Czasowe powierzenie radnemu obowiązków kierownika zakładu budżetowego gminy lub zawarcie kontraktu menadżerskiego z radnym a kwestia wygaśnięcia mandatu radnego, „Nowe Zeszyty Samorządowe” 2007/2
Kodeks pracy z komentarzem, red. U. Jackowiak, Gdynia 2001
Korczak J., Urzędnik samorządowy – nowa instytucja polskiego prawa samorządowego [w:] Sprawność działania administracji samorządowej. VII Doroczna Konferencja Stowarzyszenia Edukacji Administracji Publicznej, Rzeszów 2006
Kujaszewska A., Przepisy antykorupcyjne [w:] R. Gawłowski, A. Kujaszewska, K. Pawlik, P. Sadowski, A. Sobolewska, G. Zajączkowska, Vademecum radnego jednostki samorządu terytorialnego, Legalis 2018
Lewandowski K., Łączenie mandatu radnego gminy z funkcją sołtysa. Dylematy prawno-etyczne, „Przegląd Prawa Publicznego” 2012/5
Możdżeń-Mucha U., Zarządzenie zastępcze wojewody jako administracyjnoprawny środek walki z korupcją w gminie, „Administracja: Teoria, Dydaktyka, Praktyka” 2007/1
Ninard G., Zakaz łączenia mandatu radnego z zatrudnieniem w urzędzie gminy w sytuacji przejścia zakładu pracy w trybie art. 231 kodeksu pracy, „Nowe Zeszyty Samorządowe” 2011/6
Pietrzak B., Ograniczenia związane z pracą na stanowisku kierownika jednostki pomocy społecznej [w:] A. Brzezińska i in., Vademecum dyrektora jednostki pomocy społecznej, Legalis 2017
Pitera J., Ustawowe przesłanki wygaśnięcia mandatu radnego, „Samorząd Terytorialny” 2004/11
Płażek S., Komentarz do art. 24(a) [w:] Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, red. P. Chmielnicki, LEX 2013
Płażek S., Komentarz do art. 24d ustawy o samorządzie gminnym [w:] Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, red. P. Chmielnicki, LEX 2013
Rzetecka-Gil A., Komentarz do art. 24(d) ustawy o samorządzie gminnym [w:] A. Rzetecka-Gil, Samorząd gminny. Komentarz do przepisów o charakterze antykorupcyjnym, LEX 2015
Rzetecka-Gil A., Komentarz do art. 24d ustawy o samorządzie gminnym [w:] Ustawy samorządowe. Komentarz, red. S. Gajewski, A. Jakubowski, Legalis 2018
Rzetecka-Gil A., Reprezentacja spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w umowach z członkiem zarządu; rola przewodniczącego rady nadzorczej. Glosa do wyroku WSA z dnia 29 stycznia 2014 r., II SA/Bd 1299/13, LEX 2015
Rzetecka-Gil A., Samorząd gminny. Komentarz do przepisów o charakterze antykorupcyjnym, LEX 2015
Rzetecka-Gil A., Komentarz do art. 24a ustawy o samorządzie gminnym [w:] Ustawy samorządowe. Komentarz, red. S. Gajewski, A. Jakubowski, Legalis 2018
Sitniewski P.M., Naruszenie ustawowego zakazu łączenia mandatu z wykonywaniem określonej funkcji lub działalności [w:] P.M. Sitniewski, Wygaśnięcie mandatu radnego, LEX 2007
Sitniewski P.M., Powierzenie pracy na podstawie umowy cywilnoprawnej [w:] P.M. Sitniewski, Wygaśnięcie mandatu radnego, LEX 2007
Skibińska M., Zakaz zatrudniania radnych, LEX 2020
Szewc A., Komentarz do art. 24(a) ustawy o samorządzie gminnym [w:] G. Jyż, Z. Pławecki, A. Szewc, Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, LEX 2012
Szewc A., Komentarz do art. 24(d) ustawy o samorządzie gminnym [w:] G. Jyż, Z. Pławecki, A. Szewc, Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, LEX 2012
Szewc A., Zatrudnianie radnych w gminnych jednostkach organizacyjnych, cz. 1, LEX 2013
Święch K., Kozłowski K., Ograniczenia prowadzenia działalności gospodarczej przez członków organów jednostek samorządu terytorialnego, „Samorząd Terytorialny” 2003/12
Ustawa o pracownikach samorządowych. Komentarz, red. A. Szewc, Warszawa 2011
Wengler L., Wygaśnięcie mandatu radnego gminy wskutek niezłożenia wniosku o udzielenie urlopu bezpłatnego. Glosa do wyroku WSA z dnia 9 września 2004 r., II SA/Bk 37/04, „Gdańskie Studia Prawnicze – Przegląd Orzecznictwa” 2006/3
Wierzbica A., Glosa do wyroku NSA z dnia 2 września 2014 r., II OSK 1654/14, „Orzecznictwo w Sprawach Samorządowych” 2015/4
Wierzbica A., Komentarz do art. 24(a) [w:] Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, red. B. Dolnicki, LEX 2018
Wierzbica A., Komentarz do art. 24(b) [w:] Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, red. B. Dolnicki, LEX 2018
Wierzbica A., Ograniczenia antykorupcyjne w samorządzie terytorialnym, LEX 2008
Wierzbica A., Przepisy antykorupcyjne w administracji publicznej, Warszawa 2010
Witkowski J., Zakaz zajmowania określonych stanowisk i pełnienia pewnych funkcji przez radnego, LEX 2014
Witkowski J., Zwolnienie radnego z pracy zawodowej, Czy radnemu z racji sprawowanego mandatu przysługuje zwolnienie z pracy zawodowej?, Legalis 2014
Anna Górska
jest doktorantką w Katedrze Postępowania Administracyjnego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego, starszym asystentem sędziego w Naczelnym Sądzie Administracyjnym.
ORCID: 0000-0003-1169-1129
Kognicja sądów administracyjnych w sprawach dotyczących gospodarowania mieniem komunalnym przez jednostki samorządu terytorialnego – glosa aprobująca do postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego z 14 października 2020 r. (I OSK 1696/20)
Przedmiotem glosy jest postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z 14.10.2020 r., I OSK 1696/20, które odnosi się do problematyki właściwości sądów administracyjnych w sprawach dotyczących gospodarowania mieniem komunalnym przez jednostki samorządu terytorialnego. Zaaprobowano w niej pogląd przedstawiony przez NSA, że uchwała rady gminy w sprawie wyrażenia zgody na wydzierżawienie nieruchomości podlega kognicji sądów administracyjnych, ponieważ mieści się w ramach publicznoprawnej działalności gminy dotyczącej gospodarowania mieniem komunalnym. Glosowane orzeczenie analizowano pod kątem dwóch podstawowych zagadnień: złożonego charakteru podmiotowości prawnej jednostek samorządu terytorialnego oraz będącego jego wyrazem zróżnicowanego zakresu czynności składających się na zarząd mieniem komunalnym, wśród których wyróżnić należy czynności administracyjnoprawne, cywilne oraz faktyczne. W konkluzji sformułowano wniosek, że nie wszystkie czynności organów jednostek samorządu terytorialnego podejmowane w wykonaniu przypisanych im zadań publicznych, a które dotyczą gospodarowania mieniem komunalnym, mają taki charakter prawny, który dopuszcza kognicję sądów administracyjnych. Zaproponowano katalog przesłanek ułatwiających stwierdzenie bądź wykluczenie właściwości sądów administracyjnych w sprawach dotyczących gospodarowania mieniem komunalnym.
Słowa kluczowe: zarząd mieniem komunalnym, status podmiotowy jednostek samorządu terytorialnego, kognicja sądów administracyjnych
Anna Górska
is a PhD student at the Chair of Administrative Proceedings, Faculty of Law and Administration of the Jagiellonian University in Kraków in Poland, Senior Assistant Judge at the Supreme Administrative Court.
ORCID: 0000-0003-1169-1129
Cognition of administrative courts in matters related to the management of municipal property by territorial self-government units – approving commentary on the decision of the Supreme Administrative Court of 14 October 2020 (I OSK 1696/20)
The commentary addresses the decision of the Supreme Administrative Court of 14 October 2020, I OSK 1696/20, which refers to the issue of the jurisdiction of administrative courts in cases regarding the management of municipal property by territorial self-government units. It approved the Supreme Administrative Court’s view that a resolution of a municipal council giving consent to lease real property is subject to the cognition of the administrative courts because it falls within the scope of the municipality’s public law activity regarding the management of municipal property. The ruling under review was analysed from the point of view of two fundamental issues: the complex nature of the legal subjectivity of territorial self-government units and the resulting diverse range of activities comprising management of municipal property, among which administrative law, civil and factual activities should be distinguished. A conclusion is formulated that not all activities of territorial self-government units undertaken in the performance of public tasks assigned to them, which apply to the management of municipal property, are of such a legal nature that admits the cognition of the administrative courts. A list of premises facilitating the establishment or exclusion of the jurisdiction of administrative courts in cases concerning the management of municipal property was proposed.
Keywords: management of municipal property, status of territorial self-government units, cognition of the administrative courts
Bibliografia / References
Agopszowicz A., Gilowska Z., Taniewska-Peszko M., Prawo samorządu terytorialnego w zarysie, Katowice 1999
Banasiński C., Kulesza M., Ustawa o gospodarce komunalnej. Komentarz, Warszawa 2002
Bieniek G., Gospodarka nieruchomościami [w:] Nieruchomości. Problematyka prawna, red. G. Bieniek, S. Rudnicki, Warszawa 2013
Błaś A., Prawna podmiotowość powiatu [w:] Powiat. Z teorii. Kompetencje. Komentarz, red. J. Boć, Wrocław 2001
Doliwa A., Osobowość prawna jednostek samorządu terytorialnego, Warszawa 2012
Dolnicki B., Ustrój powiatu [w:] Powiat. Z teorii. Kompetencje. Komentarz, red. J. Boć, Wrocław 2001
Dybowski T., Własność w przepisach konstytucyjnych wedle stanu obowiązywania w 1996 r. [w:] Konstytucja i gwarancje jej przestrzegania. Księga pamiątkowa ku czci prof. Janiny Zakrzewskiej, red. J. Trzciński, A. Jankiewicz, Warszawa 1996
Gospodarka mieniem komunalnym, red. J. Jagoda, D. Łobos-Kotowska, M. Stańsko, Warszawa 2008
Jagoda J., Jerominek M., Pojęcie organu w prawie samorządowym [w:] Koncepcja systemu prawa administracyjnego, red. J. Zimmermann, Warszawa 2007
Jellinek G., Allgemeine Staatslehre, Berlin 1921
Rajca L., Gmina jako podmiot władzy publicznej i jako właściciel mienia, Warszawa 2001
Romańska M., Podmiotowość cywilnoprawna jednostek samorządu terytorialnego [w:] Podmiotowość samorządu terytorialnego a zakres jego zadań i kompetencji, red. K. Małysa-Sulińska, M. Stec, Warszawa 2020
Szydło M., Ustawa o gospodarce komunalnej. Komentarz, Warszawa 2008
Szydło W., Reprezentacja Skarbu Państwa w zakresie gospodarowania nieruchomościami, Wrocław 2010
Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, red. P. Chmielnicki, LEX 2020
Woś T., „Nowa” regulacja postępowania sądowo administracyjnego w sprawach z zakresu samorządu terytorialnego, cz. I, „Samorząd Terytorialny” 2007/1–2
