Podział kompetencji między organami jednostki samorządu terytorialnego w zakresie gospodarowania mieniemdr hab. Joanna Jagoda, prof. UŚ
jest profesorem w Instytucie Nauk Prawnych na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-5740-1815
Podział kompetencji między organami jednostki samorządu terytorialnego w zakresie gospodarowania mieniem
Tematem opracowania jest podział kompetencji w zakresie gospodarowania mieniem jednostek samorządu terytorialnego. Kwestia ta jest w różny sposób uregulowana w poszczególnych ustawach samorządowych. Zasadniczo gospodarowanie mieniem należy do kompetencji organu wykonawczego danej jednostki samorządu terytorialnego, które mają jednak pewne ograniczenia wynikające z kompetencji organu stanowiącego. W kwestii precyzyjnego rozdziału kompetencji organów stanowiących i organów wykonawczych istnieje rozbieżność orzecznictwa. Wykreowana została bowiem linia orzecznicza oparta na założeniu ścisłego rozdziału kompetencji organów stanowiących i wykonawczych, co prowadzi do zanegowania możliwości ingerowania organu stanowiącego w proces wykonywania ustanowionych wcześniej zasad gospodarowania mieniem przez organ wykonawczy, jak również pogląd przeciwny dopuszczający możliwość przejęcia do rozpatrzenia przez organ stanowiący wszelkich zadań organu wykonawczego, które w przepisach nie zostały zastrzeżone do wyłącznej właściwości tego organu.
Słowa kluczowe: samorząd terytorialny, organy jednostki samorządu terytorialnego, podział kompetencji, mienie samorządowe
Dr Hab. Joanna Jagoda, prof. UŚ
is a professor of the Institute of Legal Studies in the Faculty of Law and Administration of the University of Silesia in Katowice, Poland.
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-5740-1815
Demarcation of responsibilities between authorities of territorial self-government in the area of property management
The article addresses the demarcation of responsibilities between territorial self-government units in property management. This issue is regulated in various ways in individual self-government acts of law. Essentially, property management is the responsibility of the executive body of the given territorial self-government unit, although they have certain limitations arising from the competences of the constitutive body. There is a disparity in the case law regarding the precise demarcation of competence between the constitutive bodies and the executive bodies. This is because a line of judgments has developed, which is based on the assumption of a strict separation of responsibilities of the constitutive and the executive bodies, which leads to the negation of the ability of the constitutive body to interfere in the process of implementing rules of property management previously established by the executive body, as well as the opposite view enabling the constitutive body to take over all the tasks of the executive body not reserved by law for the exclusive competence of that body for consideration.
Keywords: territorial self-government, territorial self-government bodies, demarcation of responsibilities, self-government property
Bibliografia / References
Agopszowicz A., Gilowska Z., Ustawa o gminnym samorządzie terytorialnym. Komentarz, Warszawa 1999
Banasiński C., Jaroszyński K.M., Ustawa o gospodarce komunalnej. Komentarz, Warszawa 2017
Dolnicki B., Wpływ nowych zasad wyboru wójta (burmistrza, prezydenta miasta) na relacje z radą gminy, „Przegląd Prawa Publicznego” 2007/1–2
Góreczny G., Zbycie przez województwo udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, „Samorząd Terytorialny” 2009/3
Ignatowicz J., Prawo rzeczowe, Warszawa 1986
Jagoda J., Łobos-Kotowska D., Stańko M., Gospodarka mieniem komunalnym, Warszawa 2008
Komentarz do ustawy o samorządzie województwa, red. P. Chmielnicki, Warszawa 2005
Nawara R., Problem podziału kompetencji pomiędzy organami gminy. Glosa do wyroku WSA w Krakowie z 3.10.2016 r., II SA/Kr 613/16, LEX 2018
Pitera J., Prawny charakter aktu organu gminy o bezprzetargowym zbyciu nieruchomości gminnej, „Samorząd Terytorialny” 2005/10
Radwański Z., Sankcje wadliwej czynności prawnej [w:] System prawa prywatnego, t. 2, Prawo cywilne – część ogólna, red. Z. Radwański, Warszawa 2002
Szewc A., Ustawa o samorządzie województwa. Komentarz, LEX 2008
Szewc A., Jyż G., Pławecki Z., Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, Warszawa 2000
Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, red. B. Dolnicki, Warszawa 2021
Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz z odniesieniami do ustaw o samorządzie powiatowym i samorządzie województwa, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, Warszawa 2012
Ustawa o samorządzie powiatowym. Komentarz, red. B. Dolnicki, Warszawa 2020
dr Adam Bródka
jest pracownikiem administracji rządowej.
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-7199-0011
Egzekucja odszkodowania z tytułu wywłaszczenia nieruchomości
Artykuł porusza problematykę przymusowego wykonania obowiązku wypłaty odszkodowania z tytułu wywłaszczenia nieruchomości. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej przyjmuje, że wywłaszczenie może być dokonane tylko za słusznym odszkodowaniem. Konieczne jest więc, aby system prawny gwarantował realizację wskazanego założenia zarówno na poziomie samego ustalenia rekompensaty, jak i jej wykonania (wypłaty). Biorąc pod uwagę kontrowersje związane z charakterem prawnym wzmiankowanego odszkodowania, wskazanie właściwej drogi jego przymusowej realizacji może budzić trudności. O ile z materialnego punktu widzenia cechuje się ono cywilnoprawnym charakterem, o tyle formalnie przynależy do sfery prawa administracyjnego. Zważywszy więc na decyzyjny sposób konkretyzacji odszkodowania, należy opowiedzieć się za zastosowaniem trybu egzekucji administracyjnej. Powoduje to jednak praktyczne problemy w zakresie ochrony interesu podmiotu wywłaszczonego, wynikające z konstrukcji ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
Słowa kluczowe: odszkodowanie za wywłaszczenie, egzekucja odszkodowania, egzekucja w administracji
Dr Adam Bródka
is an employee of the government administration.
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-7199-0011
Enforcement of compensation for the expropriation of real property
The article addresses the issue of the compulsory enforcement of the obligation to pay compensation for the expropriation of real property. The Constitution of the Republic of Poland assumes that expropriation can only be performed with just compensation. Therefore, the legal system needs to guarantee the implementation of the specified assumption both at the level of the determination of the compensation itself, as well as at the level of its execution (payment). In view of the controversies related to the legal nature of this compensation, difficulties may arise with the specification of the appropriate method of its compulsory execution. While, from the material point of view, it is of a civil law nature, it formally belongs to the sphere of administrative law. Therefore, bearing in mind the decision-making method of specifying the compensation, the application of the administrative enforcement procedure should be supported. However, this causes practical problems with regard to the protection of the interest of the expropriated person arising from the structure of the Act on enforcement proceedings in administration.
Keywords: compensation for expropriation, enforcement of compensation, enforcement in administration
Bibliografia / References
Cebera A., Charakter prawny odszkodowania za wywłaszczenie nieruchomości, „Przegląd Prawa Publicznego” 2013/9
Gudowski J., Kodeks postępowania cywilnego. Orzecznictwo. Piśmiennictwo, t. 5, Warszawa 2020
Jendrośka J., Zagadnienie prawne wykonania aktu administracyjnego, Wrocław 1963
Klat-Wertelecka L., Egzekucja administracyjna w praktyce, Gdańsk 2013
Lemańska E., Przedawnienie roszczenia o odszkodowanie za wywłaszczenie nieruchomości, „Państwo i Prawo” 2009/10
Lemańska E., Przedawnienie roszczeń związanych z wywłaszczaniem nieruchomości, Warszawa 2014
Leoński Z., Egzekucja administracyjna świadczeń niepieniężnych, Warszawa 1968
Leoński Z., Hauser R., Egzekucja administracyjna, Warszawa 1983
Łaszczyca G., Matan A., Następstwo w prawie administracyjnym [w:] Koncepcja systemu prawa administracyjnego, red. J. Zimmermann, Warszawa 2007
Piątek W., Przedawnienie w prawie administracyjnym, Poznań 2018
Piątek W., Skoczylas A., Czy wierzycielem w administracyjnym postępowaniu egzekucyjnym może zostać podmiot prawa prywatnego?, „Samorząd Terytorialny” 2018/3
Postępowanie egzekucyjne w administracji. Komentarz, red. R. Hauser, M. Wierzbowski, Legalis 2021
Przybysz P., Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2017
Przybysz P., Obowiązek administracyjnoprawny – pojęcie, rodzaje, konkretyzacja, „Organizacja, Metody, Technika” 1990/8–9
Przybysz P., Postępowanie egzekucyjne w administracji. Komentarz, Warszawa 2015
Skoczylas A., Czy istnieje „prawo” do egzekucji administracyjnej [w:] Jednostka a państwo na przestrzeni wieków, red. J. Radwanowicz-Wanczewska, P. Niczyporuk, K. Kuźmicz, Białystok 2008
Sobieralski K., Wierzyciel w postępowaniu egzekucyjnym w administracji opłaty za doprowadzenie i pobyt w izbie wytrzeźwień i organ wyższego stopnia na tym wierzycielem, „Nowe Zeszyty Samorządowe” 2009/1
Suwaj R., Sądowa ochrona przed bezczynnością administracji publicznej, Warszawa 2014
Wincenciak M., Przedawnienie w polskim prawie administracyjnym, Warszawa 2019
Woś T., Wywłaszczanie nieruchomości i ich zwrot, Warszawa 2010
Woś T., Wywłaszczanie nieruchomości i ich zwrot w orzecznictwie sądów administracyjnych, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2010/5–6
dr Anna Magdalena Żmijewska
jest radcą prawnym, etatowym członkiem Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Warszawie.
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-9973-595X
Ustalanie przez organ podatkowy momentu powstania obowiązku podatkowego w podatku od nieruchomości
W artykule przedstawiono okoliczności uzasadniające powstanie obowiązku podatkowego w podatku od nieruchomości, m.in. wskazano sposoby nabycia własności. Dokonano oceny umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie i służebności przesyłu przez pryzmat powstania obowiązku podatkowego. Uznano, że zawarcie umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie wpływa na przejście obowiązku podatkowego, zaś zawarcie umowy służebności przesyłu nie powoduje zmiany podatnika. Omówiono zasadę ustalania momentu powstania obowiązku podatkowego oraz wyjątek dotyczący nowo wybudowanych obiektów budowlanych. Stwierdzono, że odroczenie obowiązku podatkowego przysługujące nowo wybudowanym obiektom budowlanym dotyczy obiektów nowych w danym roku, niezależnie od ich zbycia innemu podmiotowi w tym samym roku. Ponadto zaprezentowano stanowisko, że rozpoczęcie użytkowania części obiektu budowlanego przed jego ostatecznym wykończeniem powoduje powstanie obowiązku podatkowego od całego istniejącego obiektu.
Słowa kluczowe: podatek od nieruchomości, obowiązek podatkowy, powstanie obowiązku
Dr Anna Magdalena Żmijewska
is a legal counsel, full-time member of the Self-Government Board of Appeal in Warsaw, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-9973-595X
The tax authority’s establishment of the moment that the tax obligation from property tax arises
The article presents the circumstances justifying the emergence of a tax obligation from property tax, including the ways of acquiring the ownership. The agreements on the transfer of ownership as security and the transmission easement were assessed from the point of view of the emergence of the tax obligation. It was acknowledged that the conclusion of an agreement on the transfer of ownership as security affects the tax obligation, while the conclusion of a transmission easement agreement does not make changes with respect to the taxpayer. The principle of establishing the moment that the tax obligation arises and the exception regarding newly-built buildings have been discussed. It was concluded that the deferral of the tax obligation that is applicable to newly-built buildings applies to new buildings in the given year, regardless of whether or not they are sold to another entity in the same year. Furthermore, the position has been presented that the start of use of a part of a building before its final fit-out results in the emergence of a tax obligation on the whole of the existing building.
Keywords: property tax, tax obligation, emergence of the obligation
Bibliografia / References
Bobrus-Nowińska E., Wpływ ustanowienia służebności przesyłu na podmiot podatku od nieruchomości, rolnego i leśnego, „Przegląd Podatków Lokalnych i Finansów Samorządowych” 2018/7
Dembiński A., Obowiązek podatkowy w podatku od nieruchomości, „Doradztwo Podatkowe” 2015/2
Dowgier R., Etel L., Liszewski G., Pahl B., Podatki i opłaty lokalne. Komentarz, LEX 2020
Dowgier R., Popławski M., Podatek od nieruchomości – nowe części budynków, „Nieruchomości” 2006/9
Etel L., Glosa do wyroku NSA z dnia 10 marca 2010 r., II FSK 1766/08. Moment powstania obowiązku podatkowego w przypadku nabycia nowo wybudowanych nieruchomości, „Przegląd Podatków Lokalnych i Finansów Samorządowych” 2010/11
Etel L., Obowiązek podatkowy w podatku od nieruchomości od nowo wybudowanych budynków i budowli (polemika), „Przegląd Podatkowy” 2006/8
Etel L., Opodatkowanie nieruchomości będących w trwałym zarządzie, „Przegląd Podatków Lokalnych i Finansów Samorządowych” 2003/7–8
Etel L., Podatek od nieruchomości. Komentarz, LEX 2012
Etel L., Podatek od nieruchomości, rolny, leśny, Warszawa 2005
Etel L., Pahl B., Glosa do wyroku WSA w Krakowie z 14 grudnia 2010 r., I SA/Kr 1624/10, „Samorząd Terytorialny” 2011/5
Etel L., Pahl B., Glosa do wyroku WSA z dnia 2 grudnia 2009 r., I SA/Gl 563/09. Obowiązek podatkowy w podatku od nieruchomości w przypadku nowo powstałych budynków, „Prawo i Podatki” 2011/55
Grzybowski P., Wpływ ustanowienia służebności przesyłu na podmiotowy zakres opodatkowania gruntów zarządzanych przez PGL Lasy Państwowe, zajętych na napowietrzne linie energetyczne, „Finanse Komunalne” 2017/6
Hirsz M., Przewłaszczenie własności nieruchomości na zabezpieczenie w aspekcie kwalifikacji podmiotowości podatkowoprawnej na gruncie podatku od nieruchomości, „Financial Law Review” 2017/2
Kalinowski M., Obowiązek podatkowy w podatku od nieruchomości od nowo wybudowanych budynków i budowli, „Przegląd Podatkowy” 2006/3
Kokoszkiewicz A., Powstanie obowiązku podatkowego w związku z zakończeniem budowy, „Przegląd Podatków Lokalnych i Finansów Samorządowych” 2012/77
Kotulski M., Podatek od nieruchomości w świetle orzecznictwa NSA, cz. VIII, „Casus” 1999/4
Liszewski G., Czy umowa z trwałym zarządcą przenosi obowiązek podatkowy – glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 5 września 2006 r., II FSK 1090/05, „Przegląd Podatków Lokalnych i Finansów Samorządowych” 2013/4
Morawski W. (red.), Brzezicki T., Lasiński-Sulecki K., Łunarski O., Majka P., Podatek od nieruchomości w orzecznictwie sądów administracyjnych. Komentarz. Linie interpretacyjne, LEX 2013
Morawski W. (red.), Brzezicki T., Lasiński-Sulecki K., Majka P., Ustawa o podatkach i opłatach lokalnych. Komentarz, Gdańsk 2016
Mrozik K., Problematyka powstania obowiązku podatkowego w podatku od nieruchomości, „Przegląd Podatków Lokalnych i Finansów Samorządowych” 2008/4
Ordynacja podatkowa. Komentarz praktyczny, red. B. Brzeziński, M. Kalinowski, A. Olesińska, Gdańsk 2017
Pacyga M., Pacyga J., Turek P., Podatek od nieruchomości w praktyce, Gdańsk 2016
Pahl B., Glosa aprobująca do wyroku NSA z dnia 8 maja 2014 r., II FSK 1228/12, LEX 2014
Pahl B., Glosa do wyroku NSA z dnia 10 stycznia 2012 r., sygn. akt II FSK 2242/10, „Samorząd Terytorialny” 2012/7–8
Pahl B., Glosa do wyroku NSA z dnia 13 stycznia 2009 r., sygn. akt II FSK 1391/07, LEX 2010
Pahl B., Glosa krytyczna do wyroku WSA w Szczecinie z dnia 5 sierpnia 2010 (I SA/Sz 301/08), LEX 2010
Pahl B., Kontrowersje wokół zakresu podmiotowego podatku od nieruchomości, „Finanse Komunalne” 2008/4
Pahl B., Podatki i opłaty lokalne. Teoria i praktyka, Warszawa 2017
Pahl B., Teszner K., Moment powstania obowiązki podatkowego w zakresie nowo wybudowanych budynków sprzedanych w roku zakończenia budowy, „Przegląd Podatkowy” 2012/12
Popławski M., Sprzedaż w budynkach i tymczasowych obiektach budowlanych a opłata targowa, „Przegląd Podatków Lokalnych i Finansów Samorządowych” 2009/9
Radzikowski K., Glosa do wyroków NSA z dnia 14 sierpnia 2012 r., II FSK 2444/10 i II FSK 2445/10, „Finanse Komunalne” 2013/6
Radzikowski K., Glosa do wyroku WSA z dnia 2 grudnia 2009 r. I SA/Gl 563/09, „Finanse Komunalne” 2011/5
Radzikowski K., Glosa do wyroku WSA z dnia 8 stycznia 2009 r., I SA/Gl 781/08, „Finanse Komunalne” 2010/9
Strzelczyk R., Podatki i opłaty dotyczące nieruchomości, LEX 2016
Szymankiewicz M., Trwały Zarządca podatnikiem podatku od nieruchomości w stosunku do posiadanych tytułem trwałego zarządu nieruchomości lub ich części, „Finanse Komunalne” 2012/9
Teszner K., Glosa krytyczna do wyroku WSA w Szczecinie z dnia 5 sierpnia 2010 r. (I SA/Sz 301/08), „Samorząd Terytorialny” 2010/12
Wąsikiewicz Ł., Jarosz A., Moment powstania i ustania obowiązku podatkowego w podatku od nieruchomości, „Przegląd Podatkowy” 2010/6
Wołowiec A., Rozbiórka, sprzedaż i użytkowanie budynku, a obowiązek podatkowy w podatku od nieruchomości, „Przegląd Podatków Lokalnych i Finansów Samorządowych” 2017/5
Wołowiec T., Użytkowanie budynku a obowiązek podatkowy w podatku od nieruchomości, „Przegląd Podatków Lokalnych i Finansów Samorządowych” 2016/12
Żmijewska A.M., Opodatkowanie budowli podatkiem od nieruchomości. Wpływ zmian legislacyjnych i ewolucji orzecznictwa na opodatkowanie budowli na przykładzie elektrowni wiatrowych i bezdotykowych myjni samochodowych, Toruń 2020
Żmijewska A.M., Ustalanie podstawy opodatkowania budowli przez organ podatkowy, „Finanse Komunalne” 2019/5
Żmijewska A.M., Ustalenie podstawy opodatkowania budowli całkowicie zamortyzowanych w podatku od nieruchomości „Finanse Komunalne” 2021/1
dr Olga Sachanbińska-Dobrzyńska
jest adiunktem na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Opolskiego, adwokatem.
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-9244-4121
Brak sprzeczności planu miejscowego ze studium jako jedna z zasad sporządzania planu miejscowego
Zagadnienie relacji między miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego a studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy stanowi przedmiot wieloletnich badań przedstawicieli nauki prawa, a także obszernych wypowiedzi sformułowanych w orzecznictwie. Wymóg, by plan miejscowy nie naruszał ustaleń studium, jest wymogiem ustawowym zawartym w przepisach art. 20 ust. 1 w zw. z art. 9 ust. 4 i art. 15 ust. 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Okoliczność, że w dalszym ciągu dochodzi do unieważnienia uchwał planistycznych w całości lub w części z powodu sprzeczności ze studium, wskazuje na aktualność tej problematyki oraz potrzebę dalszego popularyzowania prawidłowych schematów postępowania w tym zakresie zarówno przez sądy, jak i doktrynę. Rozważania powinny być prowadzone z uwzględnieniem funkcji studium jako aktu planistycznego zapewniającego spójność zagospodarowania przestrzennego w gminie, a także udziału społeczeństwa w procedurze zarówno uchwalenia, jak i zmiany studium. W niniejszym opracowaniu poruszono problematykę charakteru relacji między planem miejscowym a studium, miejsca omawianej zasady wśród innych zasad ograniczających władztwo planistyczne gminy, stopnia związania organu planistycznego ustaleniami studium, a także wybranych przykładów interpretacji tez zasady przez sądy administracyjne.
Słowa kluczowe: studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, planowanie i zagospodarowanie przestrzenne, ład przestrzenny
Dr Olga Sachanbińska-Dobrzyńska
is an assistant professor at the Faculty of Law and Administration, University of Opole, Poland, attorney-at-law.
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-9244-4121
Lack of conflict of the land use plan with the structure plan as one of the principles of preparing a land use plan
For many years, the relationship between the land use plan and the municipality’s structure plan has been the subject of research by representatives of the legal sciences, as well as extensive statements formulated in the case law. The requirement that the land use plan must not breach the provisions of the structure plan is a statutory requirement contained in the provisions of Article 20, para. 1 in connection with Article 9, para. 4 and Article 15, para. 1 of the Act on spatial planning and development. The fact that planning resolutions are still being invalidated in whole or in part because of their inconsistency with the structure plan suggests that this issue is still current and there is a need for both the courts and the doctrine to further popularize correct patterns of conduct in this respect. The considerations should be conducted with account taken of the function of the structure plan as a planning act ensuring the cohesion of spatial development in the municipality, as well as the participation of the public in the procedure of both adopting and amending the structure plan. This article addresses the nature of the relationship between the land use plan and the structure plan, the position of the principle in question among other principles restricting the municipality’s planning authority, the extent to which the planning authority is bound by the arrangements in of the structure plan, as well as selected examples of interpretation of the theses of the principle by the administrative courts.
Keywords: structure plan, land use plan, spatial planning and development, spatial governance
Bibliografia / References
Bąkowski T., Komentarz do art. 28 [w:] T. Bąkowski, Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Komentarz, Kraków 2004
Czarnik Z., Istota i zakres władztwa planistycznego gminy, „Administracja. Teoria, Dydaktyka, Praktyka” 2010/3
Hajduk S., Baran A., Planowanie przestrzenne gmin a proces inwestycyjny – zagadnienia problematyczne, „Optimum. Studia Ekonomiczne” 2013/2
Izdebski H., Komentarz do Konstytucji RP: art. 15, 16, 163–172, Warszawa 2020
Izdebski W., Śleszyński P., Malinowski Z., Kursa M., Analiza morfometryczna planów miejscowych w Polsce, „Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich” 2018/II/1
Kwaśniak P., Plan miejscowy w systemie zagospodarowania przestrzennego, Warszawa 2011
Leoński Z., Szewczyk M., Kruś M., Prawo zagospodarowania przestrzeni, Warszawa 2019
Małysa-Sulińska K., Charakter normatywny aktów kształtujących ład przestrzenny, „Przegląd Prawa Publicznego” 2015/9
Niewiadomski Z., Kształtowanie się orzecznictwa sądowoadministracyjnego w sprawach planowania przestrzennego i prawa budowlanego, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2010/5–6
Nowak M.J., Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne. Komentarz do ustawy i przepisów powiązanych, Warszawa 2020
Nowak M.J., Ostrowska A., Śleszyński P., Orzeczenia sądów administracyjnych w systemie gospodarki przestrzennej – perspektywa funkcjonalna i realizacyjna. Studium przypadku województwa mazowieckiego, „Samorząd Terytorialny” 2020/7–8
Parchomiuk J., Nadużycie władztwa planistycznego gminy, „Samorząd Terytorialny” 2014/4
Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne. Komentarz, red. Z. Niewiadomski, Warszawa 2018
Sosnowski P., Komentarz do art. 9 [w:] P. Sosnowski, K. Buczyński, J. Dziedzic-Bukowska, J. Jaworski, Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Komentarz, Warszawa 2014
Szwajdler W., Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego gminy a studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, „Samorząd Terytorialny” 2010/5
Śleszyński P. (koord.), Deręgowska A., Ł. Kubiak, Sudra P., Zielińska B., Analiza stanu i uwarunkowań prac planistycznych w gminach w 2017 roku, Warszawa 2017
Śleszyński P., Markowski T., Kowalewski A., Wnioski i rekomendacje, „Studia KPZK” 2018/182, Studia nad chaosem przestrzennym, cz. 3, Synteza. Uwarunkowania, skutki i propozycje naprawy chaosu przestrzennego
Trzcińska D., Prawo planowania i zagospodarowania przestrzennego z perspektywy środowiska i jego ochrony, Warszawa 2018
Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Komentarz, red. M. Wierzbowski, A. Plucińska-Filipowicz, Warszawa 2016
Wilczyński P., Teoretycznoprawna koncepcja władztwa planistycznego gminy [w:] Wybrane zagadnienia modelu prawnego władztwa planistycznego gminy, red. P. Korzeniowski, I. Wieczorek, Łódź 2018
Wincenciak M., Komentarz do art. 28 [w:] Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Komentarz, red. M. Wierzbowski, A. Plucińska-Filipowicz, Warszawa 2016
Woźniak M., Interes publiczny i interes indywidualny w planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, Opole 2018
Wybrane zagadnienia modelu prawnego władztwa planistycznego gminy, red. P. Korzeniowski, I. Wieczorek, Łódź 2018
dr inż. Jacek Krystek
jest profesorem uczelni w Instytucie Chemii Ogólnej i Ekologicznej Politechniki Łódzkiej.
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-7251-9675
Określenie obowiązku przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego
Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, który jest aktem prawa miejscowego, może wprowadzać przeznaczenie terenów objętych planem, w tym sposób ich zagospodarowania i zabudowy. Może również zakazać lokalizacji pewnych przedsięwzięć, np. mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko. W praktyce spotyka się jednak szerzej określane zakazy lub nakazy w stosunku do procedury oceny oddziaływania na środowisko, które wprowadzane są w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. W publikacji analizowano zagadnienie wprowadzenia nakazu przeprowadzania oceny oddziaływania dla wszystkich przedsięwzięć na terenie przykładowego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Jako niewłaściwe należy jednak uznać, aby w miejscowym planie został nałożony obowiązek prowadzenia postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko dla wszystkich przedsięwzięć. Dla takiego rozwiązania nie można znaleźć podstawy prawnej i należy uznać je za przekroczenie granic władztwa planistycznego.
Słowa kluczowe: ocena oddziaływania na środowisko, miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego
Dr Inż. Jacek Krystek
is a university professor at the Institute of General and Ecological Chemistry, Łódź University of Technology, Poland.
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-7251-9675
Specification of the obligation to conduct an environmental impact assessment in land use plans
The land use plan, which is an act of local law, can establish the intended purpose of areas covered by the plan, including the manner of their development. It can also prohibit the location of certain projects, e.g. those which can always have a significant impact on the environment. However, in practice, there are more specific prohibitions or orders with respect to the environmental impact assessment procedure which are introduced in the land use plans. This article analyses the matter of the imposition of the requirement to conduct an impact assessment for all projects in an example land use plan. However, the imposition of the obligation in the land use plan to conduct environmental impact assessment proceedings for all projects should be considered inappropriate. No legal basis can be found for such a solution and it should be considered as overstepping the limits of planning authority.
Keywords: environmental impact assessment, land use plan
Bibliografia / References
Baron-Wiaterek M., Prawo miejscowe jako podstawa funkcjonowania społeczności lokalnej – wybrane aspekty, „Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej. Organizacja i Zarządzanie” 2014/76
Bogusz M., Konstrukcja upoważnienia do wydania aktu prawa miejscowego a konstrukcja upoważnienia do wydania rozporządzenia, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2005/14
Bogusz M., Niedopuszczalność skargi konstytucyjnej na akt prawa miejscowego o charakterze generalno-konkretnym (miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego), „Gdańskie Studia Prawnicze” 2020/1
Bułajewski S., Pojęcie aktu prawa miejscowego w poglądach doktryny, orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego i sądów administracyjnych, „Studia Prawnoustrojowe” 2012/18
Chojnacka I., Przesłanki legalności aktu prawa miejscowego w orzecznictwie sądów administracyjnych, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2012/4
Dąbek D., Prawo miejscowe, Warszawa 2015
Florkiewicz E., Kawicki A, Postępowanie administracyjne w sprawach określonych ustawą z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie społeczeństwa oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, „Zeszyty Metodyczne Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska” 2009/1
Haczkowska M., Komentarz do art. 94 [w:] Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej. Komentarz, red. M. Haczkowska, Warszawa 2014
Konarski M., Akty prawa miejscowego samorządu terytorialnego jako źródła prawa stanowionego, „Studia Prawnicze i Administracyjne” 2010/1
Krystek J., Ocena oddziaływania na środowisko. Teoria i praktyka, Warszawa 2020
Krzyżanowska M.G., Akty prawa miejscowego z zakresu ochrony powietrza w świetle wybranego orzecznictwa sądów administracyjnych, „Przegląd Prawa Ochrony Środowiska” 2015/2
Kubalski G.P., Maksymiuk M., Znaczenie prawa miejscowego [w:] G.P. Kubalski, K. Liszka-Michałka, M. Maksymiuk, Akty prawa miejscowego w praktyce działania samorządu terytorialnego, Warszawa 2019
Pchałek M., Behnke M., Postępowanie w sprawie oceny oddziaływania na środowisko w prawie polskim i UE, Warszawa 2009
Pracka M., Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego w kontekście ograniczeń prawa własności nieruchomości, „Studia Ekonomiczne Prawne i Administracyjne” 2015/1
Sikora K., Akty prawa miejscowego w ramach konstytucyjnego systemu źródeł prawa powszechnie obowiązującego, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, Sectio G” 2017/1
Wiącek M., Upoważnienie do wydania samorządowego aktu prawa miejscowego w świetle Konstytucji RP, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2013/3
Zieliński A., Granice władztwa planistycznego gminy w wybranych orzeczeniach sądów administracyjnych, „Przegląd Prawa Rolnego” 2011/2
Zwolak S., Granice władztwa planistycznego przy uchwalaniu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, „Studia Prawa Publicznego” 2019/4
Karina Pilarz
jest asystentem w Zakładzie Ustroju Administracji Publicznej w Instytucie Nauk Administracyjnych na Wydziale Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego.
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-6078-5335
Kompetencje organów powiatu samorządowego w dziedzinie planowania przestrzennego
System planowania przestrzennego w Polsce jest zbudowany na trzech poziomach – centralnym, regionalnym oraz lokalnym (gminnym). Najważniejszym aktem prawnym, który reguluje kwestie związane z planowaniem przestrzeni, jest ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Swoim zakresem przedmiotowym obejmuje ona kwestie dotyczące kształtowania polityki przestrzennej w skali krajowej oraz jednostek samorządu terytorialnego – gminy oraz województwa samorządowego, a także zasady określania przeznaczenia terenów, ich zagospodarowania i zabudowy. Na każdym z poziomów planowania przestrzennego właściwe rzeczowo organy administracji publicznej uchwalają stosowne akty planistyczne, które kształtują politykę przestrzenną. Najważniejszym z tych aktów jest miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego uchwalany przez radę gminy. System planowania przestrzennego w Polsce nie przewiduje natomiast poziomu powiatowego, a tym samym samorząd powiatowy nie uchwala aktów planistycznych. Nie oznacza to jednak, że organy powiatu zostały pominięte całkowicie w procedurze planistycznej. Ustawodawca przewiduje bowiem dla organów powiatu pewne kompetencje w tym zakresie, które stanowią podstawowy przedmiot badawczy prezentowanego opracowania.
Słowa kluczowe: planowanie przestrzenne, powiat, samorząd powiatowy, organy powiatu, jednostki samorządu terytorialnego
Karina Pilarz
is an assistant at in the Department of the Public Administration System at the Institute of Administrative Studies at the Faculty of Law, Administration and Economics of the University of Wrocław, Poland.
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-6078-5335
Spatial planning responsibilities of county self-government authorities
The spatial planning system in Poland is built on three levels – central, regional and local (municipality). The most important act of law which regulates issues related to spatial planning is the Act on Planning and Spatial Development. Its scope encompasses issues regarding the formation of spatial policy at national level and at the level of territorial self-government units, namely municipalities and voivodship self-governments, as well as the principles of determining the intended purpose of land and its development. The competent bodies of public administration enact appropriate planning acts at each level of spatial planning, which form the spatial policy. The most important of these acts is the local land use plan passed by the municipal council. However, the spatial planning system in Poland does not provide for a county level, and therefore the county authorities do not pass planning acts. However, this does not mean that the county authorities have been completely bypassed in the planning procedure. This is because the legislator gives certain responsibilities to the county authorities in this area, which constitute the fundamental research topic of the article.
Keywords: spatial planning, county, county self-government, county authorities, territorial self-government units
Bibliografia / References
Bąkowski T., Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Komentarz, Kraków 2004
Chudak M., O nowy kształt planowania przestrzennego w powiecie, „Samorząd Terytorialny” 2008/3
Cymerman R., Grządka B., Tyszko L., Gospodarka przestrzenna jako dziedzina wiedzy i praktyki kształtująca ład przestrzenny, „Acta Scientiarum Polonorum. Administratio Locorum” 2002/1, nr 1–2
Dziobek-Romański J., Typy powiatów [w:] Kompendium wiedzy administratywisty, red. S. Wrzosek, Lublin 2008
Jagoda J., Podział kompetencji między jednostkami samorządu terytorialnego w zakresie planowania i zagospodarowania przestrzennego, „Studia Iuridica Agraria” 2017/15
Kotarbiński T., Traktat o dobrej robocie, Wrocław 1975
Kwaśniak P., Plan miejscowy w systemie zagospodarowania przestrzennego, Warszawa 2009
Lisowski A., Typy przestrzeni a geografia, „Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego” 2014/24
Lisowski P., Relacje strukturalne w polskim samorządzie terytorialnym, Wrocław 2013
Pakuła A., Planowanie i kontrolowanie w organizacji [w:] A. Chrisidu-Budnik, J. Korczak, A. Pakuła, J. Supernat, Nauka organizacji i zarządzania, Wrocław 2005
Parysek J., Wprowadzenie do gospodarki przestrzennej, Poznań 2006
Podstawy planowania przestrzennego i projektowania urbanistycznego, red. R. Cymerman, Olsztyn 2011
Prawo administracyjne, red. J. Boć, Wrocław 2010
Richert W., Planowanie przestrzenne, Warszawa 1979
Supernat J., Zarządzanie strategiczne. Pojęcia i koncepcje, Wrocław 1998
Szlachetko J.H., Raport Instytutu Metropolitalnego z dnia 01 stycznia 2021 r. w sprawie założeń polityki metropolitalnej dla Rzeczypospolitej Polskiej (koncepcja MEGApolis), Gdańsk 2021
Wlaźlak K., Głos w sprawie nowego kształtu planowania przestrzennego w powiecie, „Samorząd Terytorialny” 2009/6
Woźniak M., Ład przestrzenny jako paradygmat zrównoważonego gospodarowania przestrzenią, „Białostockie Studia Prawnicze” 2015/8
Wytrążek W., Planowanie [w:] Kompendium wiedzy administratywisty, red. S. Wrzosek, Lublin 2008
dr Maciej Hadel
jest aplikantem sędziowskim w Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury.
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-2256-1565
Czasowe wyłączenie korzystania przez uprawnionego z nieruchomości na podstawie art. 11f ust. 1 pkt 8 lit. i ustawy z 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych oraz dopuszczalność żądania wynagrodzenia za korzystanie z nieruchomości – glosa częściowo krytyczna do wyroku Sądu Najwyższego z 14 maja 2021 r. (V CSKP 56/21)
Problematyka czasowego wyłączenia korzystania przez uprawnionego z nieruchomości na podstawie art. 11f ust. 1 pkt 8 lit. i ustawy z 10.04.2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych budzi wątpliwości praktyczne. Przedmiotem glosy jest częściowo krytyczna ocena wyroku Sądu Najwyższego z 14.05.2021 r., V CSKP 56/21, w którym zagadnienie to zostało poruszone – przede wszystkim w odniesieniu do dopuszczalności żądania wynagrodzenia za (bezumowne) korzystanie z nieruchomości. Nie zasługuje na aprobatę zasadnicza teza rozważań Sądu Najwyższego, że tylko zajęcie przez inwestora nieruchomości nieobjętej decyzją administracyjną, ewentualnie korzystanie z niej w okresie przekraczającym czas wskazany w decyzji, może stanowić o zajęciu nieruchomości (korzystaniu z niej) bez podstawy prawnej, w przeciwnym wypadku możliwe jest konstruowanie wyłącznie roszczeń odszkodowawczych.
Słowa kluczowe: decyzja administracyjna, prawo administracyjne, ograniczenie prawa własności, bezumowne korzystanie z nieruchomości, specustawa drogowa
Dr Maciej Hadel
is a judge articling at the National School of Judiciary and Public Prosecution, Poland.
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-2256-1565
Temporary exclusion of the entitlee’s use of real property under Article 11f, para. 1, item 8, point i of the Act on the special principles of preparing and implementing public road projects and the admissibility of a claim for a fee for the use of real property of 10 April 2003 – partially critical commentary on the judgment of the Supreme Court of 14 May 2021 (V CSKP 56/21)
The issue of the temporary exclusion of the entitlee’s use of real property under Article 11f, para. 1, item 8, point i of the Act on the special principles of preparing and implementing public road projects of 10 April 2003 gives rise to practical doubts. The commentary is a partially critical assessment of the Supreme Court’s judgment of 14 May 2021, V CSKP 56/21, in which the issue was raised – primarily with respect to the admissibility of demanding a fee for the (non-contractual) use of real property. The fundamental thesis of the Supreme Court’s considerations that only the investor’s occupation of real property not encompassed by the administrative decision, or use of the real property for a period exceeding the time specified in the decision can determine that the real property is occupied (used) without a legal basis does not warrant approval; otherwise only compensation claims may be raised.
Keywords: administrative decision, administrative law, restriction of the ownership right, non-contractual use of real property, Special Road Act
Bibliografia / References
Bończak-Kucharczyk E., Ustawa o gospodarce nieruchomościami. Komentarz aktualizowany, LEX 2022
Kodeks cywilny. Komentarz, red. K. Osajda, W. Borysiak, Legalis 2021
Kodeks cywilny. Komentarz, red. M. Załucki, Legalis 2021
Służebność publiczna. Aspekty prawne i ekonomiczne administracyjnego ograniczenia korzystania z nieruchomości, red. M. Gdesz, Olsztyn 2016
Woś T., Wywłaszczanie nieruchomości i ich zwrot, Warszawa 2011
Izabela Oleksy-Piesik
jest asystentem w Katedrze Prawa Administracyjnego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego, radcą prawnym oraz członkiem Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Olsztynie.
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-6668-7384
Sprawozdanie z IV Prawniczego Forum Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa, Rozprawa z decyzją o warunkach zabudowy, Gdańsk, 8 października 2021 r.
Izabela Oleksy-Piesik
is an assistant at the Department of Administrative Law of the Faculty of Law and Administration of the University of Gdańsk, a legal counsel and a member of the Self-Government Board of Appeal in Olsztyn, Poland.
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-6668-7384
Report from Fourth Legal Forum on Spatial Management and Construction, Discussion with a planning permission decision, Gdańsk, 8 October 2021.
jest profesorem w Instytucie Nauk Prawnych na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-5740-1815
Podział kompetencji między organami jednostki samorządu terytorialnego w zakresie gospodarowania mieniem
Tematem opracowania jest podział kompetencji w zakresie gospodarowania mieniem jednostek samorządu terytorialnego. Kwestia ta jest w różny sposób uregulowana w poszczególnych ustawach samorządowych. Zasadniczo gospodarowanie mieniem należy do kompetencji organu wykonawczego danej jednostki samorządu terytorialnego, które mają jednak pewne ograniczenia wynikające z kompetencji organu stanowiącego. W kwestii precyzyjnego rozdziału kompetencji organów stanowiących i organów wykonawczych istnieje rozbieżność orzecznictwa. Wykreowana została bowiem linia orzecznicza oparta na założeniu ścisłego rozdziału kompetencji organów stanowiących i wykonawczych, co prowadzi do zanegowania możliwości ingerowania organu stanowiącego w proces wykonywania ustanowionych wcześniej zasad gospodarowania mieniem przez organ wykonawczy, jak również pogląd przeciwny dopuszczający możliwość przejęcia do rozpatrzenia przez organ stanowiący wszelkich zadań organu wykonawczego, które w przepisach nie zostały zastrzeżone do wyłącznej właściwości tego organu.
Słowa kluczowe: samorząd terytorialny, organy jednostki samorządu terytorialnego, podział kompetencji, mienie samorządowe
Dr Hab. Joanna Jagoda, prof. UŚ
is a professor of the Institute of Legal Studies in the Faculty of Law and Administration of the University of Silesia in Katowice, Poland.
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-5740-1815
Demarcation of responsibilities between authorities of territorial self-government in the area of property management
The article addresses the demarcation of responsibilities between territorial self-government units in property management. This issue is regulated in various ways in individual self-government acts of law. Essentially, property management is the responsibility of the executive body of the given territorial self-government unit, although they have certain limitations arising from the competences of the constitutive body. There is a disparity in the case law regarding the precise demarcation of competence between the constitutive bodies and the executive bodies. This is because a line of judgments has developed, which is based on the assumption of a strict separation of responsibilities of the constitutive and the executive bodies, which leads to the negation of the ability of the constitutive body to interfere in the process of implementing rules of property management previously established by the executive body, as well as the opposite view enabling the constitutive body to take over all the tasks of the executive body not reserved by law for the exclusive competence of that body for consideration.
Keywords: territorial self-government, territorial self-government bodies, demarcation of responsibilities, self-government property
Bibliografia / References
Agopszowicz A., Gilowska Z., Ustawa o gminnym samorządzie terytorialnym. Komentarz, Warszawa 1999
Banasiński C., Jaroszyński K.M., Ustawa o gospodarce komunalnej. Komentarz, Warszawa 2017
Dolnicki B., Wpływ nowych zasad wyboru wójta (burmistrza, prezydenta miasta) na relacje z radą gminy, „Przegląd Prawa Publicznego” 2007/1–2
Góreczny G., Zbycie przez województwo udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, „Samorząd Terytorialny” 2009/3
Ignatowicz J., Prawo rzeczowe, Warszawa 1986
Jagoda J., Łobos-Kotowska D., Stańko M., Gospodarka mieniem komunalnym, Warszawa 2008
Komentarz do ustawy o samorządzie województwa, red. P. Chmielnicki, Warszawa 2005
Nawara R., Problem podziału kompetencji pomiędzy organami gminy. Glosa do wyroku WSA w Krakowie z 3.10.2016 r., II SA/Kr 613/16, LEX 2018
Pitera J., Prawny charakter aktu organu gminy o bezprzetargowym zbyciu nieruchomości gminnej, „Samorząd Terytorialny” 2005/10
Radwański Z., Sankcje wadliwej czynności prawnej [w:] System prawa prywatnego, t. 2, Prawo cywilne – część ogólna, red. Z. Radwański, Warszawa 2002
Szewc A., Ustawa o samorządzie województwa. Komentarz, LEX 2008
Szewc A., Jyż G., Pławecki Z., Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, Warszawa 2000
Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, red. B. Dolnicki, Warszawa 2021
Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz z odniesieniami do ustaw o samorządzie powiatowym i samorządzie województwa, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, Warszawa 2012
Ustawa o samorządzie powiatowym. Komentarz, red. B. Dolnicki, Warszawa 2020
dr Adam Bródka
jest pracownikiem administracji rządowej.
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-7199-0011
Egzekucja odszkodowania z tytułu wywłaszczenia nieruchomości
Artykuł porusza problematykę przymusowego wykonania obowiązku wypłaty odszkodowania z tytułu wywłaszczenia nieruchomości. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej przyjmuje, że wywłaszczenie może być dokonane tylko za słusznym odszkodowaniem. Konieczne jest więc, aby system prawny gwarantował realizację wskazanego założenia zarówno na poziomie samego ustalenia rekompensaty, jak i jej wykonania (wypłaty). Biorąc pod uwagę kontrowersje związane z charakterem prawnym wzmiankowanego odszkodowania, wskazanie właściwej drogi jego przymusowej realizacji może budzić trudności. O ile z materialnego punktu widzenia cechuje się ono cywilnoprawnym charakterem, o tyle formalnie przynależy do sfery prawa administracyjnego. Zważywszy więc na decyzyjny sposób konkretyzacji odszkodowania, należy opowiedzieć się za zastosowaniem trybu egzekucji administracyjnej. Powoduje to jednak praktyczne problemy w zakresie ochrony interesu podmiotu wywłaszczonego, wynikające z konstrukcji ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
Słowa kluczowe: odszkodowanie za wywłaszczenie, egzekucja odszkodowania, egzekucja w administracji
Dr Adam Bródka
is an employee of the government administration.
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-7199-0011
Enforcement of compensation for the expropriation of real property
The article addresses the issue of the compulsory enforcement of the obligation to pay compensation for the expropriation of real property. The Constitution of the Republic of Poland assumes that expropriation can only be performed with just compensation. Therefore, the legal system needs to guarantee the implementation of the specified assumption both at the level of the determination of the compensation itself, as well as at the level of its execution (payment). In view of the controversies related to the legal nature of this compensation, difficulties may arise with the specification of the appropriate method of its compulsory execution. While, from the material point of view, it is of a civil law nature, it formally belongs to the sphere of administrative law. Therefore, bearing in mind the decision-making method of specifying the compensation, the application of the administrative enforcement procedure should be supported. However, this causes practical problems with regard to the protection of the interest of the expropriated person arising from the structure of the Act on enforcement proceedings in administration.
Keywords: compensation for expropriation, enforcement of compensation, enforcement in administration
Bibliografia / References
Cebera A., Charakter prawny odszkodowania za wywłaszczenie nieruchomości, „Przegląd Prawa Publicznego” 2013/9
Gudowski J., Kodeks postępowania cywilnego. Orzecznictwo. Piśmiennictwo, t. 5, Warszawa 2020
Jendrośka J., Zagadnienie prawne wykonania aktu administracyjnego, Wrocław 1963
Klat-Wertelecka L., Egzekucja administracyjna w praktyce, Gdańsk 2013
Lemańska E., Przedawnienie roszczenia o odszkodowanie za wywłaszczenie nieruchomości, „Państwo i Prawo” 2009/10
Lemańska E., Przedawnienie roszczeń związanych z wywłaszczaniem nieruchomości, Warszawa 2014
Leoński Z., Egzekucja administracyjna świadczeń niepieniężnych, Warszawa 1968
Leoński Z., Hauser R., Egzekucja administracyjna, Warszawa 1983
Łaszczyca G., Matan A., Następstwo w prawie administracyjnym [w:] Koncepcja systemu prawa administracyjnego, red. J. Zimmermann, Warszawa 2007
Piątek W., Przedawnienie w prawie administracyjnym, Poznań 2018
Piątek W., Skoczylas A., Czy wierzycielem w administracyjnym postępowaniu egzekucyjnym może zostać podmiot prawa prywatnego?, „Samorząd Terytorialny” 2018/3
Postępowanie egzekucyjne w administracji. Komentarz, red. R. Hauser, M. Wierzbowski, Legalis 2021
Przybysz P., Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2017
Przybysz P., Obowiązek administracyjnoprawny – pojęcie, rodzaje, konkretyzacja, „Organizacja, Metody, Technika” 1990/8–9
Przybysz P., Postępowanie egzekucyjne w administracji. Komentarz, Warszawa 2015
Skoczylas A., Czy istnieje „prawo” do egzekucji administracyjnej [w:] Jednostka a państwo na przestrzeni wieków, red. J. Radwanowicz-Wanczewska, P. Niczyporuk, K. Kuźmicz, Białystok 2008
Sobieralski K., Wierzyciel w postępowaniu egzekucyjnym w administracji opłaty za doprowadzenie i pobyt w izbie wytrzeźwień i organ wyższego stopnia na tym wierzycielem, „Nowe Zeszyty Samorządowe” 2009/1
Suwaj R., Sądowa ochrona przed bezczynnością administracji publicznej, Warszawa 2014
Wincenciak M., Przedawnienie w polskim prawie administracyjnym, Warszawa 2019
Woś T., Wywłaszczanie nieruchomości i ich zwrot, Warszawa 2010
Woś T., Wywłaszczanie nieruchomości i ich zwrot w orzecznictwie sądów administracyjnych, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2010/5–6
dr Anna Magdalena Żmijewska
jest radcą prawnym, etatowym członkiem Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Warszawie.
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-9973-595X
Ustalanie przez organ podatkowy momentu powstania obowiązku podatkowego w podatku od nieruchomości
W artykule przedstawiono okoliczności uzasadniające powstanie obowiązku podatkowego w podatku od nieruchomości, m.in. wskazano sposoby nabycia własności. Dokonano oceny umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie i służebności przesyłu przez pryzmat powstania obowiązku podatkowego. Uznano, że zawarcie umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie wpływa na przejście obowiązku podatkowego, zaś zawarcie umowy służebności przesyłu nie powoduje zmiany podatnika. Omówiono zasadę ustalania momentu powstania obowiązku podatkowego oraz wyjątek dotyczący nowo wybudowanych obiektów budowlanych. Stwierdzono, że odroczenie obowiązku podatkowego przysługujące nowo wybudowanym obiektom budowlanym dotyczy obiektów nowych w danym roku, niezależnie od ich zbycia innemu podmiotowi w tym samym roku. Ponadto zaprezentowano stanowisko, że rozpoczęcie użytkowania części obiektu budowlanego przed jego ostatecznym wykończeniem powoduje powstanie obowiązku podatkowego od całego istniejącego obiektu.
Słowa kluczowe: podatek od nieruchomości, obowiązek podatkowy, powstanie obowiązku
Dr Anna Magdalena Żmijewska
is a legal counsel, full-time member of the Self-Government Board of Appeal in Warsaw, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-9973-595X
The tax authority’s establishment of the moment that the tax obligation from property tax arises
The article presents the circumstances justifying the emergence of a tax obligation from property tax, including the ways of acquiring the ownership. The agreements on the transfer of ownership as security and the transmission easement were assessed from the point of view of the emergence of the tax obligation. It was acknowledged that the conclusion of an agreement on the transfer of ownership as security affects the tax obligation, while the conclusion of a transmission easement agreement does not make changes with respect to the taxpayer. The principle of establishing the moment that the tax obligation arises and the exception regarding newly-built buildings have been discussed. It was concluded that the deferral of the tax obligation that is applicable to newly-built buildings applies to new buildings in the given year, regardless of whether or not they are sold to another entity in the same year. Furthermore, the position has been presented that the start of use of a part of a building before its final fit-out results in the emergence of a tax obligation on the whole of the existing building.
Keywords: property tax, tax obligation, emergence of the obligation
Bibliografia / References
Bobrus-Nowińska E., Wpływ ustanowienia służebności przesyłu na podmiot podatku od nieruchomości, rolnego i leśnego, „Przegląd Podatków Lokalnych i Finansów Samorządowych” 2018/7
Dembiński A., Obowiązek podatkowy w podatku od nieruchomości, „Doradztwo Podatkowe” 2015/2
Dowgier R., Etel L., Liszewski G., Pahl B., Podatki i opłaty lokalne. Komentarz, LEX 2020
Dowgier R., Popławski M., Podatek od nieruchomości – nowe części budynków, „Nieruchomości” 2006/9
Etel L., Glosa do wyroku NSA z dnia 10 marca 2010 r., II FSK 1766/08. Moment powstania obowiązku podatkowego w przypadku nabycia nowo wybudowanych nieruchomości, „Przegląd Podatków Lokalnych i Finansów Samorządowych” 2010/11
Etel L., Obowiązek podatkowy w podatku od nieruchomości od nowo wybudowanych budynków i budowli (polemika), „Przegląd Podatkowy” 2006/8
Etel L., Opodatkowanie nieruchomości będących w trwałym zarządzie, „Przegląd Podatków Lokalnych i Finansów Samorządowych” 2003/7–8
Etel L., Podatek od nieruchomości. Komentarz, LEX 2012
Etel L., Podatek od nieruchomości, rolny, leśny, Warszawa 2005
Etel L., Pahl B., Glosa do wyroku WSA w Krakowie z 14 grudnia 2010 r., I SA/Kr 1624/10, „Samorząd Terytorialny” 2011/5
Etel L., Pahl B., Glosa do wyroku WSA z dnia 2 grudnia 2009 r., I SA/Gl 563/09. Obowiązek podatkowy w podatku od nieruchomości w przypadku nowo powstałych budynków, „Prawo i Podatki” 2011/55
Grzybowski P., Wpływ ustanowienia służebności przesyłu na podmiotowy zakres opodatkowania gruntów zarządzanych przez PGL Lasy Państwowe, zajętych na napowietrzne linie energetyczne, „Finanse Komunalne” 2017/6
Hirsz M., Przewłaszczenie własności nieruchomości na zabezpieczenie w aspekcie kwalifikacji podmiotowości podatkowoprawnej na gruncie podatku od nieruchomości, „Financial Law Review” 2017/2
Kalinowski M., Obowiązek podatkowy w podatku od nieruchomości od nowo wybudowanych budynków i budowli, „Przegląd Podatkowy” 2006/3
Kokoszkiewicz A., Powstanie obowiązku podatkowego w związku z zakończeniem budowy, „Przegląd Podatków Lokalnych i Finansów Samorządowych” 2012/77
Kotulski M., Podatek od nieruchomości w świetle orzecznictwa NSA, cz. VIII, „Casus” 1999/4
Liszewski G., Czy umowa z trwałym zarządcą przenosi obowiązek podatkowy – glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 5 września 2006 r., II FSK 1090/05, „Przegląd Podatków Lokalnych i Finansów Samorządowych” 2013/4
Morawski W. (red.), Brzezicki T., Lasiński-Sulecki K., Łunarski O., Majka P., Podatek od nieruchomości w orzecznictwie sądów administracyjnych. Komentarz. Linie interpretacyjne, LEX 2013
Morawski W. (red.), Brzezicki T., Lasiński-Sulecki K., Majka P., Ustawa o podatkach i opłatach lokalnych. Komentarz, Gdańsk 2016
Mrozik K., Problematyka powstania obowiązku podatkowego w podatku od nieruchomości, „Przegląd Podatków Lokalnych i Finansów Samorządowych” 2008/4
Ordynacja podatkowa. Komentarz praktyczny, red. B. Brzeziński, M. Kalinowski, A. Olesińska, Gdańsk 2017
Pacyga M., Pacyga J., Turek P., Podatek od nieruchomości w praktyce, Gdańsk 2016
Pahl B., Glosa aprobująca do wyroku NSA z dnia 8 maja 2014 r., II FSK 1228/12, LEX 2014
Pahl B., Glosa do wyroku NSA z dnia 10 stycznia 2012 r., sygn. akt II FSK 2242/10, „Samorząd Terytorialny” 2012/7–8
Pahl B., Glosa do wyroku NSA z dnia 13 stycznia 2009 r., sygn. akt II FSK 1391/07, LEX 2010
Pahl B., Glosa krytyczna do wyroku WSA w Szczecinie z dnia 5 sierpnia 2010 (I SA/Sz 301/08), LEX 2010
Pahl B., Kontrowersje wokół zakresu podmiotowego podatku od nieruchomości, „Finanse Komunalne” 2008/4
Pahl B., Podatki i opłaty lokalne. Teoria i praktyka, Warszawa 2017
Pahl B., Teszner K., Moment powstania obowiązki podatkowego w zakresie nowo wybudowanych budynków sprzedanych w roku zakończenia budowy, „Przegląd Podatkowy” 2012/12
Popławski M., Sprzedaż w budynkach i tymczasowych obiektach budowlanych a opłata targowa, „Przegląd Podatków Lokalnych i Finansów Samorządowych” 2009/9
Radzikowski K., Glosa do wyroków NSA z dnia 14 sierpnia 2012 r., II FSK 2444/10 i II FSK 2445/10, „Finanse Komunalne” 2013/6
Radzikowski K., Glosa do wyroku WSA z dnia 2 grudnia 2009 r. I SA/Gl 563/09, „Finanse Komunalne” 2011/5
Radzikowski K., Glosa do wyroku WSA z dnia 8 stycznia 2009 r., I SA/Gl 781/08, „Finanse Komunalne” 2010/9
Strzelczyk R., Podatki i opłaty dotyczące nieruchomości, LEX 2016
Szymankiewicz M., Trwały Zarządca podatnikiem podatku od nieruchomości w stosunku do posiadanych tytułem trwałego zarządu nieruchomości lub ich części, „Finanse Komunalne” 2012/9
Teszner K., Glosa krytyczna do wyroku WSA w Szczecinie z dnia 5 sierpnia 2010 r. (I SA/Sz 301/08), „Samorząd Terytorialny” 2010/12
Wąsikiewicz Ł., Jarosz A., Moment powstania i ustania obowiązku podatkowego w podatku od nieruchomości, „Przegląd Podatkowy” 2010/6
Wołowiec A., Rozbiórka, sprzedaż i użytkowanie budynku, a obowiązek podatkowy w podatku od nieruchomości, „Przegląd Podatków Lokalnych i Finansów Samorządowych” 2017/5
Wołowiec T., Użytkowanie budynku a obowiązek podatkowy w podatku od nieruchomości, „Przegląd Podatków Lokalnych i Finansów Samorządowych” 2016/12
Żmijewska A.M., Opodatkowanie budowli podatkiem od nieruchomości. Wpływ zmian legislacyjnych i ewolucji orzecznictwa na opodatkowanie budowli na przykładzie elektrowni wiatrowych i bezdotykowych myjni samochodowych, Toruń 2020
Żmijewska A.M., Ustalanie podstawy opodatkowania budowli przez organ podatkowy, „Finanse Komunalne” 2019/5
Żmijewska A.M., Ustalenie podstawy opodatkowania budowli całkowicie zamortyzowanych w podatku od nieruchomości „Finanse Komunalne” 2021/1
dr Olga Sachanbińska-Dobrzyńska
jest adiunktem na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Opolskiego, adwokatem.
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-9244-4121
Brak sprzeczności planu miejscowego ze studium jako jedna z zasad sporządzania planu miejscowego
Zagadnienie relacji między miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego a studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy stanowi przedmiot wieloletnich badań przedstawicieli nauki prawa, a także obszernych wypowiedzi sformułowanych w orzecznictwie. Wymóg, by plan miejscowy nie naruszał ustaleń studium, jest wymogiem ustawowym zawartym w przepisach art. 20 ust. 1 w zw. z art. 9 ust. 4 i art. 15 ust. 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Okoliczność, że w dalszym ciągu dochodzi do unieważnienia uchwał planistycznych w całości lub w części z powodu sprzeczności ze studium, wskazuje na aktualność tej problematyki oraz potrzebę dalszego popularyzowania prawidłowych schematów postępowania w tym zakresie zarówno przez sądy, jak i doktrynę. Rozważania powinny być prowadzone z uwzględnieniem funkcji studium jako aktu planistycznego zapewniającego spójność zagospodarowania przestrzennego w gminie, a także udziału społeczeństwa w procedurze zarówno uchwalenia, jak i zmiany studium. W niniejszym opracowaniu poruszono problematykę charakteru relacji między planem miejscowym a studium, miejsca omawianej zasady wśród innych zasad ograniczających władztwo planistyczne gminy, stopnia związania organu planistycznego ustaleniami studium, a także wybranych przykładów interpretacji tez zasady przez sądy administracyjne.
Słowa kluczowe: studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, planowanie i zagospodarowanie przestrzenne, ład przestrzenny
Dr Olga Sachanbińska-Dobrzyńska
is an assistant professor at the Faculty of Law and Administration, University of Opole, Poland, attorney-at-law.
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-9244-4121
Lack of conflict of the land use plan with the structure plan as one of the principles of preparing a land use plan
For many years, the relationship between the land use plan and the municipality’s structure plan has been the subject of research by representatives of the legal sciences, as well as extensive statements formulated in the case law. The requirement that the land use plan must not breach the provisions of the structure plan is a statutory requirement contained in the provisions of Article 20, para. 1 in connection with Article 9, para. 4 and Article 15, para. 1 of the Act on spatial planning and development. The fact that planning resolutions are still being invalidated in whole or in part because of their inconsistency with the structure plan suggests that this issue is still current and there is a need for both the courts and the doctrine to further popularize correct patterns of conduct in this respect. The considerations should be conducted with account taken of the function of the structure plan as a planning act ensuring the cohesion of spatial development in the municipality, as well as the participation of the public in the procedure of both adopting and amending the structure plan. This article addresses the nature of the relationship between the land use plan and the structure plan, the position of the principle in question among other principles restricting the municipality’s planning authority, the extent to which the planning authority is bound by the arrangements in of the structure plan, as well as selected examples of interpretation of the theses of the principle by the administrative courts.
Keywords: structure plan, land use plan, spatial planning and development, spatial governance
Bibliografia / References
Bąkowski T., Komentarz do art. 28 [w:] T. Bąkowski, Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Komentarz, Kraków 2004
Czarnik Z., Istota i zakres władztwa planistycznego gminy, „Administracja. Teoria, Dydaktyka, Praktyka” 2010/3
Hajduk S., Baran A., Planowanie przestrzenne gmin a proces inwestycyjny – zagadnienia problematyczne, „Optimum. Studia Ekonomiczne” 2013/2
Izdebski H., Komentarz do Konstytucji RP: art. 15, 16, 163–172, Warszawa 2020
Izdebski W., Śleszyński P., Malinowski Z., Kursa M., Analiza morfometryczna planów miejscowych w Polsce, „Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich” 2018/II/1
Kwaśniak P., Plan miejscowy w systemie zagospodarowania przestrzennego, Warszawa 2011
Leoński Z., Szewczyk M., Kruś M., Prawo zagospodarowania przestrzeni, Warszawa 2019
Małysa-Sulińska K., Charakter normatywny aktów kształtujących ład przestrzenny, „Przegląd Prawa Publicznego” 2015/9
Niewiadomski Z., Kształtowanie się orzecznictwa sądowoadministracyjnego w sprawach planowania przestrzennego i prawa budowlanego, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2010/5–6
Nowak M.J., Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne. Komentarz do ustawy i przepisów powiązanych, Warszawa 2020
Nowak M.J., Ostrowska A., Śleszyński P., Orzeczenia sądów administracyjnych w systemie gospodarki przestrzennej – perspektywa funkcjonalna i realizacyjna. Studium przypadku województwa mazowieckiego, „Samorząd Terytorialny” 2020/7–8
Parchomiuk J., Nadużycie władztwa planistycznego gminy, „Samorząd Terytorialny” 2014/4
Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne. Komentarz, red. Z. Niewiadomski, Warszawa 2018
Sosnowski P., Komentarz do art. 9 [w:] P. Sosnowski, K. Buczyński, J. Dziedzic-Bukowska, J. Jaworski, Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Komentarz, Warszawa 2014
Szwajdler W., Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego gminy a studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, „Samorząd Terytorialny” 2010/5
Śleszyński P. (koord.), Deręgowska A., Ł. Kubiak, Sudra P., Zielińska B., Analiza stanu i uwarunkowań prac planistycznych w gminach w 2017 roku, Warszawa 2017
Śleszyński P., Markowski T., Kowalewski A., Wnioski i rekomendacje, „Studia KPZK” 2018/182, Studia nad chaosem przestrzennym, cz. 3, Synteza. Uwarunkowania, skutki i propozycje naprawy chaosu przestrzennego
Trzcińska D., Prawo planowania i zagospodarowania przestrzennego z perspektywy środowiska i jego ochrony, Warszawa 2018
Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Komentarz, red. M. Wierzbowski, A. Plucińska-Filipowicz, Warszawa 2016
Wilczyński P., Teoretycznoprawna koncepcja władztwa planistycznego gminy [w:] Wybrane zagadnienia modelu prawnego władztwa planistycznego gminy, red. P. Korzeniowski, I. Wieczorek, Łódź 2018
Wincenciak M., Komentarz do art. 28 [w:] Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Komentarz, red. M. Wierzbowski, A. Plucińska-Filipowicz, Warszawa 2016
Woźniak M., Interes publiczny i interes indywidualny w planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, Opole 2018
Wybrane zagadnienia modelu prawnego władztwa planistycznego gminy, red. P. Korzeniowski, I. Wieczorek, Łódź 2018
dr inż. Jacek Krystek
jest profesorem uczelni w Instytucie Chemii Ogólnej i Ekologicznej Politechniki Łódzkiej.
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-7251-9675
Określenie obowiązku przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego
Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, który jest aktem prawa miejscowego, może wprowadzać przeznaczenie terenów objętych planem, w tym sposób ich zagospodarowania i zabudowy. Może również zakazać lokalizacji pewnych przedsięwzięć, np. mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko. W praktyce spotyka się jednak szerzej określane zakazy lub nakazy w stosunku do procedury oceny oddziaływania na środowisko, które wprowadzane są w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. W publikacji analizowano zagadnienie wprowadzenia nakazu przeprowadzania oceny oddziaływania dla wszystkich przedsięwzięć na terenie przykładowego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Jako niewłaściwe należy jednak uznać, aby w miejscowym planie został nałożony obowiązek prowadzenia postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko dla wszystkich przedsięwzięć. Dla takiego rozwiązania nie można znaleźć podstawy prawnej i należy uznać je za przekroczenie granic władztwa planistycznego.
Słowa kluczowe: ocena oddziaływania na środowisko, miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego
Dr Inż. Jacek Krystek
is a university professor at the Institute of General and Ecological Chemistry, Łódź University of Technology, Poland.
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-7251-9675
Specification of the obligation to conduct an environmental impact assessment in land use plans
The land use plan, which is an act of local law, can establish the intended purpose of areas covered by the plan, including the manner of their development. It can also prohibit the location of certain projects, e.g. those which can always have a significant impact on the environment. However, in practice, there are more specific prohibitions or orders with respect to the environmental impact assessment procedure which are introduced in the land use plans. This article analyses the matter of the imposition of the requirement to conduct an impact assessment for all projects in an example land use plan. However, the imposition of the obligation in the land use plan to conduct environmental impact assessment proceedings for all projects should be considered inappropriate. No legal basis can be found for such a solution and it should be considered as overstepping the limits of planning authority.
Keywords: environmental impact assessment, land use plan
Bibliografia / References
Baron-Wiaterek M., Prawo miejscowe jako podstawa funkcjonowania społeczności lokalnej – wybrane aspekty, „Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej. Organizacja i Zarządzanie” 2014/76
Bogusz M., Konstrukcja upoważnienia do wydania aktu prawa miejscowego a konstrukcja upoważnienia do wydania rozporządzenia, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2005/14
Bogusz M., Niedopuszczalność skargi konstytucyjnej na akt prawa miejscowego o charakterze generalno-konkretnym (miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego), „Gdańskie Studia Prawnicze” 2020/1
Bułajewski S., Pojęcie aktu prawa miejscowego w poglądach doktryny, orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego i sądów administracyjnych, „Studia Prawnoustrojowe” 2012/18
Chojnacka I., Przesłanki legalności aktu prawa miejscowego w orzecznictwie sądów administracyjnych, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2012/4
Dąbek D., Prawo miejscowe, Warszawa 2015
Florkiewicz E., Kawicki A, Postępowanie administracyjne w sprawach określonych ustawą z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie społeczeństwa oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, „Zeszyty Metodyczne Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska” 2009/1
Haczkowska M., Komentarz do art. 94 [w:] Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej. Komentarz, red. M. Haczkowska, Warszawa 2014
Konarski M., Akty prawa miejscowego samorządu terytorialnego jako źródła prawa stanowionego, „Studia Prawnicze i Administracyjne” 2010/1
Krystek J., Ocena oddziaływania na środowisko. Teoria i praktyka, Warszawa 2020
Krzyżanowska M.G., Akty prawa miejscowego z zakresu ochrony powietrza w świetle wybranego orzecznictwa sądów administracyjnych, „Przegląd Prawa Ochrony Środowiska” 2015/2
Kubalski G.P., Maksymiuk M., Znaczenie prawa miejscowego [w:] G.P. Kubalski, K. Liszka-Michałka, M. Maksymiuk, Akty prawa miejscowego w praktyce działania samorządu terytorialnego, Warszawa 2019
Pchałek M., Behnke M., Postępowanie w sprawie oceny oddziaływania na środowisko w prawie polskim i UE, Warszawa 2009
Pracka M., Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego w kontekście ograniczeń prawa własności nieruchomości, „Studia Ekonomiczne Prawne i Administracyjne” 2015/1
Sikora K., Akty prawa miejscowego w ramach konstytucyjnego systemu źródeł prawa powszechnie obowiązującego, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, Sectio G” 2017/1
Wiącek M., Upoważnienie do wydania samorządowego aktu prawa miejscowego w świetle Konstytucji RP, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2013/3
Zieliński A., Granice władztwa planistycznego gminy w wybranych orzeczeniach sądów administracyjnych, „Przegląd Prawa Rolnego” 2011/2
Zwolak S., Granice władztwa planistycznego przy uchwalaniu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, „Studia Prawa Publicznego” 2019/4
Karina Pilarz
jest asystentem w Zakładzie Ustroju Administracji Publicznej w Instytucie Nauk Administracyjnych na Wydziale Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego.
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-6078-5335
Kompetencje organów powiatu samorządowego w dziedzinie planowania przestrzennego
System planowania przestrzennego w Polsce jest zbudowany na trzech poziomach – centralnym, regionalnym oraz lokalnym (gminnym). Najważniejszym aktem prawnym, który reguluje kwestie związane z planowaniem przestrzeni, jest ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Swoim zakresem przedmiotowym obejmuje ona kwestie dotyczące kształtowania polityki przestrzennej w skali krajowej oraz jednostek samorządu terytorialnego – gminy oraz województwa samorządowego, a także zasady określania przeznaczenia terenów, ich zagospodarowania i zabudowy. Na każdym z poziomów planowania przestrzennego właściwe rzeczowo organy administracji publicznej uchwalają stosowne akty planistyczne, które kształtują politykę przestrzenną. Najważniejszym z tych aktów jest miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego uchwalany przez radę gminy. System planowania przestrzennego w Polsce nie przewiduje natomiast poziomu powiatowego, a tym samym samorząd powiatowy nie uchwala aktów planistycznych. Nie oznacza to jednak, że organy powiatu zostały pominięte całkowicie w procedurze planistycznej. Ustawodawca przewiduje bowiem dla organów powiatu pewne kompetencje w tym zakresie, które stanowią podstawowy przedmiot badawczy prezentowanego opracowania.
Słowa kluczowe: planowanie przestrzenne, powiat, samorząd powiatowy, organy powiatu, jednostki samorządu terytorialnego
Karina Pilarz
is an assistant at in the Department of the Public Administration System at the Institute of Administrative Studies at the Faculty of Law, Administration and Economics of the University of Wrocław, Poland.
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-6078-5335
Spatial planning responsibilities of county self-government authorities
The spatial planning system in Poland is built on three levels – central, regional and local (municipality). The most important act of law which regulates issues related to spatial planning is the Act on Planning and Spatial Development. Its scope encompasses issues regarding the formation of spatial policy at national level and at the level of territorial self-government units, namely municipalities and voivodship self-governments, as well as the principles of determining the intended purpose of land and its development. The competent bodies of public administration enact appropriate planning acts at each level of spatial planning, which form the spatial policy. The most important of these acts is the local land use plan passed by the municipal council. However, the spatial planning system in Poland does not provide for a county level, and therefore the county authorities do not pass planning acts. However, this does not mean that the county authorities have been completely bypassed in the planning procedure. This is because the legislator gives certain responsibilities to the county authorities in this area, which constitute the fundamental research topic of the article.
Keywords: spatial planning, county, county self-government, county authorities, territorial self-government units
Bibliografia / References
Bąkowski T., Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Komentarz, Kraków 2004
Chudak M., O nowy kształt planowania przestrzennego w powiecie, „Samorząd Terytorialny” 2008/3
Cymerman R., Grządka B., Tyszko L., Gospodarka przestrzenna jako dziedzina wiedzy i praktyki kształtująca ład przestrzenny, „Acta Scientiarum Polonorum. Administratio Locorum” 2002/1, nr 1–2
Dziobek-Romański J., Typy powiatów [w:] Kompendium wiedzy administratywisty, red. S. Wrzosek, Lublin 2008
Jagoda J., Podział kompetencji między jednostkami samorządu terytorialnego w zakresie planowania i zagospodarowania przestrzennego, „Studia Iuridica Agraria” 2017/15
Kotarbiński T., Traktat o dobrej robocie, Wrocław 1975
Kwaśniak P., Plan miejscowy w systemie zagospodarowania przestrzennego, Warszawa 2009
Lisowski A., Typy przestrzeni a geografia, „Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego” 2014/24
Lisowski P., Relacje strukturalne w polskim samorządzie terytorialnym, Wrocław 2013
Pakuła A., Planowanie i kontrolowanie w organizacji [w:] A. Chrisidu-Budnik, J. Korczak, A. Pakuła, J. Supernat, Nauka organizacji i zarządzania, Wrocław 2005
Parysek J., Wprowadzenie do gospodarki przestrzennej, Poznań 2006
Podstawy planowania przestrzennego i projektowania urbanistycznego, red. R. Cymerman, Olsztyn 2011
Prawo administracyjne, red. J. Boć, Wrocław 2010
Richert W., Planowanie przestrzenne, Warszawa 1979
Supernat J., Zarządzanie strategiczne. Pojęcia i koncepcje, Wrocław 1998
Szlachetko J.H., Raport Instytutu Metropolitalnego z dnia 01 stycznia 2021 r. w sprawie założeń polityki metropolitalnej dla Rzeczypospolitej Polskiej (koncepcja MEGApolis), Gdańsk 2021
Wlaźlak K., Głos w sprawie nowego kształtu planowania przestrzennego w powiecie, „Samorząd Terytorialny” 2009/6
Woźniak M., Ład przestrzenny jako paradygmat zrównoważonego gospodarowania przestrzenią, „Białostockie Studia Prawnicze” 2015/8
Wytrążek W., Planowanie [w:] Kompendium wiedzy administratywisty, red. S. Wrzosek, Lublin 2008
dr Maciej Hadel
jest aplikantem sędziowskim w Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury.
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-2256-1565
Czasowe wyłączenie korzystania przez uprawnionego z nieruchomości na podstawie art. 11f ust. 1 pkt 8 lit. i ustawy z 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych oraz dopuszczalność żądania wynagrodzenia za korzystanie z nieruchomości – glosa częściowo krytyczna do wyroku Sądu Najwyższego z 14 maja 2021 r. (V CSKP 56/21)
Problematyka czasowego wyłączenia korzystania przez uprawnionego z nieruchomości na podstawie art. 11f ust. 1 pkt 8 lit. i ustawy z 10.04.2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych budzi wątpliwości praktyczne. Przedmiotem glosy jest częściowo krytyczna ocena wyroku Sądu Najwyższego z 14.05.2021 r., V CSKP 56/21, w którym zagadnienie to zostało poruszone – przede wszystkim w odniesieniu do dopuszczalności żądania wynagrodzenia za (bezumowne) korzystanie z nieruchomości. Nie zasługuje na aprobatę zasadnicza teza rozważań Sądu Najwyższego, że tylko zajęcie przez inwestora nieruchomości nieobjętej decyzją administracyjną, ewentualnie korzystanie z niej w okresie przekraczającym czas wskazany w decyzji, może stanowić o zajęciu nieruchomości (korzystaniu z niej) bez podstawy prawnej, w przeciwnym wypadku możliwe jest konstruowanie wyłącznie roszczeń odszkodowawczych.
Słowa kluczowe: decyzja administracyjna, prawo administracyjne, ograniczenie prawa własności, bezumowne korzystanie z nieruchomości, specustawa drogowa
Dr Maciej Hadel
is a judge articling at the National School of Judiciary and Public Prosecution, Poland.
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-2256-1565
Temporary exclusion of the entitlee’s use of real property under Article 11f, para. 1, item 8, point i of the Act on the special principles of preparing and implementing public road projects and the admissibility of a claim for a fee for the use of real property of 10 April 2003 – partially critical commentary on the judgment of the Supreme Court of 14 May 2021 (V CSKP 56/21)
The issue of the temporary exclusion of the entitlee’s use of real property under Article 11f, para. 1, item 8, point i of the Act on the special principles of preparing and implementing public road projects of 10 April 2003 gives rise to practical doubts. The commentary is a partially critical assessment of the Supreme Court’s judgment of 14 May 2021, V CSKP 56/21, in which the issue was raised – primarily with respect to the admissibility of demanding a fee for the (non-contractual) use of real property. The fundamental thesis of the Supreme Court’s considerations that only the investor’s occupation of real property not encompassed by the administrative decision, or use of the real property for a period exceeding the time specified in the decision can determine that the real property is occupied (used) without a legal basis does not warrant approval; otherwise only compensation claims may be raised.
Keywords: administrative decision, administrative law, restriction of the ownership right, non-contractual use of real property, Special Road Act
Bibliografia / References
Bończak-Kucharczyk E., Ustawa o gospodarce nieruchomościami. Komentarz aktualizowany, LEX 2022
Kodeks cywilny. Komentarz, red. K. Osajda, W. Borysiak, Legalis 2021
Kodeks cywilny. Komentarz, red. M. Załucki, Legalis 2021
Służebność publiczna. Aspekty prawne i ekonomiczne administracyjnego ograniczenia korzystania z nieruchomości, red. M. Gdesz, Olsztyn 2016
Woś T., Wywłaszczanie nieruchomości i ich zwrot, Warszawa 2011
Izabela Oleksy-Piesik
jest asystentem w Katedrze Prawa Administracyjnego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego, radcą prawnym oraz członkiem Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Olsztynie.
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-6668-7384
Sprawozdanie z IV Prawniczego Forum Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa, Rozprawa z decyzją o warunkach zabudowy, Gdańsk, 8 października 2021 r.
Izabela Oleksy-Piesik
is an assistant at the Department of Administrative Law of the Faculty of Law and Administration of the University of Gdańsk, a legal counsel and a member of the Self-Government Board of Appeal in Olsztyn, Poland.
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-6668-7384
Report from Fourth Legal Forum on Spatial Management and Construction, Discussion with a planning permission decision, Gdańsk, 8 October 2021.
