Zintegrowane planowanie rozwoju a lokalna polityka przestrzenna
dr hab. Maciej J. Nowak
jest profesorem Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie. ORCID: 0000–0001–8149–8995
dr Małgorzata Blaszke
jest adiunktem w Katedrze Nieruchomości na Wydziale Ekonomicznym Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie. ORCID: 0000–0001–7806–6710
Zintegrowane planowanie rozwoju a lokalna polityka przestrzenna
Celem artykułu jest określenie, w jakim zakresie dotychczas stosowane na poziomie lokalnym narzędzia polityki przestrzennej przeciwdziałają dezintegracji polityki rozwoju. Po wyodrębnieniu kluczowych spostrzeżeń teoretycznych odnoszących się do zintegrowanej polityki rozwoju, odniesiono ich zastosowanie do dwóch kluczowych narzędzi polityki przestrzennej na szczeblu lokalnym: studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Artykuł ma charakter przeglądowy. W szczególności skoncentrowano się na zagadnieniach związanych z interdyscyplinarnymi problemami w zakresie stosowania narzędzi polityki przestrzennej.
Słowa kluczowe: zintegrowane planowanie, polityka przestrzenna, polityka rozwoju, studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego
Dr. Hab. Maciej J. Nowak
is a professor at the West Pomeranian University of Technology in Szczecin. ORCID: 0000–0001–8149–8995
Dr. Małgorzata Blaszke
is an assistant professor of the Chair of Real Property in the Faculty of Economics of the West Pomeranian University of Technology in Szczecin. ORCID: 0000–0001–7806–6710
Integrated planning of development and the local land planning policy
The objective of the article is to specify the extent to which the application to date of the tools of land planning policy at local level counter the disintegration of the development policy. After isolating the key theoretical observations regarding the integrated development policy, their application was compared to two key tools of land planning policy at local level: the structure plan and land use plans. The article has the nature of a review. In particular, it focuses on issues related to interdisciplinary problems in the use of land planning policy tools.
Keywords: integrated planning, land planning policy, development policy, structure plan, land use plan
Bibliografia / References:
Baran-Zgłobicka B., Środowisko przyrodnicze w zarządzaniu przestrzenią i rozwojem lokalnym na obszarach wiejskich, Lublin 2017
Danielewicz J., Żak-Skwierczyńska M., Governance jako element zintegrowanego zarządzania rozwojem obszarów metropolitalnych [w:] Zarządzanie rozwojem współczesnych miast, red. J. Danielewicz, D. Sikora-Fernandez, Łódź 2019
Drzazga D., Systemowe uwarunkowania planowania przestrzennego jako instrumentu osiągania sustensywnego rozwoju, Łódź 2018
Federczyk W., Fogel A., Kosieradzka-Federczyk A., Prawo ochrony środowiska w procesie inwestycyjno-budowlanym, Warszawa 2015
Feltynowski M., Planowanie przestrzenne gmin wiejskich. Zastosowanie koncepcji polityki opartej na dowodach, Łódź 2018
Fogel A., Prawna ochrona przyrody w lokalnym planowaniu przestrzennym, Warszawa 2011
Giedych R., Ochrona przyrody w polityce przestrzennej miast, „Studia KPZK PAN” 2018/CXC
Gonzales M., Planning urban sprawl and spatial thinking, „European Journal of Geography” 2017/1
Hrelja R., Integrated transport and land – use planning? How steering cultures in local authorities affect implementation of integrated public transport and land – use planning, „Transportation Research. Policy and Practice” 2015/74
Izdebski H., Śleszyński P., Malinowski Z., Kursa M., Analiza morfometryczna planów miejscowych w Polsce „Infrastruktura i ekologia terenów wiejskich”, „Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich” 2018/II
Kistowski M., Przyrodnicze uwarunkowania gospodarowania przestrzenią [w:] Współczesne uwarunkowania procesów zarządzania przestrzenią w Polsce, red. G. Chaberek-Karwacka, Gdańsk 2017
Kowalewski A., Gospodarka przestrzenna – 25 lat samorządnej i samorządowej Polski, „Samorząd Terytorialny” 2015/1–2
Kowalewski A., Markowski T., Śleszyński P., Studia nad chaosem przestrzennym, t. III, „Studia KPZK PAN” 2018/CLXXXIII
Kowalewski A., Mordasewicz J., Osiatyński J., Regulski J., Stępień J., Śleszyński P., Ekonomiczne straty i społeczne koszty niekontrolowanej urbanizacji w Polsce – wybrane fragmenty raportu, „Samorząd Terytorialny” 2014/4
Kowalewski A., Nowak M., Chaos przestrzenny i prawo. Uwarunkowania, procesy, skutki, rekomendacje. Studia nad chaosem przestrzennym t. I, „Studia KPZK PAN” 2018/CVXXXII
Kowalska E., Własność zabytku a dyskrecjonalna władza konserwatorska, Gdańsk 2018
Krajewska M., Wartość gruntu w procesie przekształcenia przestrzeni, Bydgoszcz 2017
Kudłacz T., Problemy integracji planowania przestrzennego i społeczno-gospodarczego na poziomie lokalnym, „Studia KPZK PAN” 2015/CLXI
Kusters K., Buck L., Graaf M., Minang P., Oosten C., Zagt R., Participatory Planning, Monitoring and Evaluation on Multi-Stakeholder Platforms in Integrated Landscape Initiatives, „Enviromental Management” 2018/68
Mamdoohi A., Farzin I., Gholi H., Integrated TOD and Urban Land Use Planning: Evidence from Iran, Kashan, Real Corp 2017, Proceedings/Tagunsgband, https://conference.corp.at/archive/CORP2017_71.pdf
Markowski T., Kapitał terytorialny jako cel zintegrowanego planowania rozwoju, „Mazowsze. Studia Regionalne” 2016/18
Markowski T., Drzazga D., Koncepcja systemu zintegrowanego planowania rozwoju w Polsce (założenia i zasady kierunkowe budowania systemu) [w:] Rozwój obszarów miejskich w polityce regionów, red. A. Klasik, F. Kuźnik, Warszawa 2015
Miller D., Roo G., Urban environmental planning. Policies, instruments and methods in an international perspective, London 2016
Niewiadomski Z., Wartości w planowaniu przestrzennym w świetle orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego [w:] Wartości w planowaniu przestrzennym, red. Z. Cieślak, A. Fogel, Warszawa 2010
Nowak M., Decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu – instrument czy wyłącznie bariera rozwoju?, „Studia Regionalne i Lokalne” 2012/2
Nowak M., Decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu w gospodarowaniu i zarządzaniu przestrzenią, Warszawa 2012
Nowak M., Funkcje narzędzi wykorzystywanych w polityce przestrzennej, „Studia z Polityki Publicznej” 2019/3
Nowak M., Niesprawność władz publicznych a system gospodarki przestrzennej, „Studia KPZK PAN” 2017/CLXXV
Nowak M., Foryś I., Funkcje narzędzi polityki przestrzennej a decyzje uczestników obrotu na rynku nieruchomości [w:] Nieruchomość w przestrzeni 5, red. I. Rącka, Warszawa 2015
Nowakowska A., Terytorializacja rozwoju i polityki regionalnej, „Biuletyn KPZK PAN” 2017/268
Nowakowska A., Zintegrowane plany rozwoju – w stronę terytorialno-funkcjonalnego podejścia do rozwoju jednostki terytorialnej [w:] Nowoczesne metody i narzędzia zarządzania rozwojem lokalnym i regionalnym, red. A. Nowakowska, Łódź 2015
Noworól A., Noworól K., Terytorializacja polityki rozwoju jako element podniesienia konkurencyjności miast i regionów, „Studia KPZK PAN” 2018/CLXXXIV
Państwo i my. Osiem grzechów głównych Rzeczypospolitej, red. J. Hausner, S. Mazur, Kraków 2015
Przygodzki Z., Kapitał terytorialny w zintegrowanym planowaniu rozwoju. Koncepcje współpracy, „Barometr Regionalny” 2015/4
Śleszyński P., Problemy planowania przestrzennego w świetle wywiadów eksperckich gminach [w:] Planowanie przestrzenne w gminach, red. P. Śleszyński, T. Komornicki, J. Solon, M. Więckowski, Warszawa 2012
Śleszyński P., Stępniak M., Mazurek D., Oszacowanie skutków presji inwestycyjnej i nadpodaży gruntów budowlanych w strefie podmiejskiej Warszawy na przykładzie gmin pasma zachodniego, „Przegląd Geograficzny” 2018/2
Tomczak A., Otwarty krajobraz kulturowy z zabytkiem w tle. Formy ochrony na przykładach z ziemi łódzkiej, Łódź 2018
Tomczak A., Sowa D., Ochrona przyrody jako wyznacznik kształtowania przestrzeni [w:] Prawo ochrony przyrody a wolność gospodarcza, red. M. Górski, Łódź–Poznań 2011
Zachariasz I., Funkcje planu miejscowego [w:] Aktualne problemy zarządzania rozwojem przestrzennym w Polsce, red. J. Martyniuk-Pęczek, M. Nowak, Warszawa 2015
Zachariasz I., Nowelizacja prawa planowania i zagospodarowania przestrzennego [w:] Sprawne państwo. Propozycje zmian w funkcjonowaniu jednostek samorządu terytorialnego w Polsce, red. P. Kopyciński, Kraków 2015
Zawadzka A.K., Ład nasz przestrzenny, Gdańsk–Warszawa 2017
Żak-Skwierczyńska M., Bariery we współpracy jednostek samorządu terytorialnego miejskich obszarów funkcjonalnych. Przykład województwa łódzkiego, Łódź 2018
dr Maciej Błażewski
jest adiunktem na Wydziale Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego. ORCID: 0000–0003–2812–8199
Gminna rezerwa planistyczna
Gmina rezerwa planistyczna obejmuje nieruchomość, na której gmina zamierza wykonać inwestycję publiczną. Gmina posiadająca rezerwę ma zagwarantowaną możliwość wykonania tej inwestycji. Środkiem prawnym służącym ustanowieniu tej rezerwy jest miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego.
Słowa kluczowe: gmina, rezerwa planistyczna, inwestycja publiczna, nieruchomość
Dr. Maciej Błażewski
is an assistant professor at the Faculty of Law, Administration and Economics of the University of Wrocław. ORCID: 0000–0003–2812–8199
The municipal planning reserve
The municipal planning reserve constitutes real property on which the municipality intends to make a public investment. A municipality that has a reserve has the guaranteed ability to make that investment. The legal measure serving the purpose of establishing that reserve is the land use plan.
Keywords: municipality, planning reserve, public investment, real property
Bibliografia / References:
Fogel P., Teoretyczne i aplikacyjne aspekty problematyki badawczej w świetle dotychczasowych doświadczeń, „Biuletyn Komitet Przestrzennego Zagospodarowania Kraju” 2012/250
Komorowska M., Plan na plan, czyli partycypacja w planowaniu miejscowym [w:] Studium gminy od nowa. Zmiany w prawie od 2016 roku, Warszawa 2016, http://www.tup.org.pl/download/O_Warszawa/konf30_05_16/Studiumgminy.pdf
Kostka E.A., Ochrona złóż kopalin w planach zagospodarowania przestrzennego w świetle prawa geologicznego i górniczego – uwagi de lege lata i de lege ferenda, „Górnictwo Odkrywkowe” 2014/2–3
Markowska-Bzducha E., Rola samorządu terytorialnego we wspieraniu lokalnej przedsiębiorczości, „Finanse Komunalne” 2013/9
Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne. Komentarz, red. Z. Niewiadomski, Warszawa 2013
Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Komentarz aktualizowany, red. A. Plucińska-Filipowicz, M. Wierzbowski, LEX 2019
Rosegnal M., Planistyczne problemy lokalizacji cmentarza [w:] Non omnis moriar. Osobiste i majątkowe aspekty prawne śmierci człowieka. Zagadnienia wybrane, red. J. Gołaczyński, J. Mazurkiewicz, J. Turłukowski, D. Karkuta, Wrocław 2015
Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Komentarz, red. P. Sosnowski, K. Buczyński, J. Dziedzic-Bukowska, J. Jaworski, LEX 2019
Zachariasz I., Przeznaczanie obszarów pod funkcje mieszkaniowe i usługi społeczne w nowym studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy [w:] Rozwój budownictwa mieszkaniowego i usług społecznych w nowym Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, Warszawa 2016, http://www.tup.org.pl/download/O_Warszawa/warsztaty2016/publikacje/mieszkalnictwo.pdf
dr Monika A. Ziniewicz
jest adiunktem w Katedrze Prawa Administracyjnego i Nauk o Bezpieczeństwie na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. ORCID: 0000–0002–6120–5187
Rozwiązania prawne służące podniesieniu sprawności działania samorządu terytorialnego w planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym w sąsiedztwie terenów zamkniętych
Obowiązek uwzględniania w planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym potrzeb obronności i bezpieczeństwa państwa niejednokrotnie przysparza organom gminy wielu problemów natury prawnej. Przepisy regulujące te kwestie są niespójne i wymagają doprecyzowania. Taki stan rzeczy wywołuje chaos prawny oraz obniżenie jakości realizowanych zadań planistycznych gmin. Szczególnie jest to widoczne, gdy dochodzi do konfliktów przestrzennych z udziałem wojskowych terenów zamkniętych oraz ich stref ochronnych. Wykładnia przepisów przeprowadzona w oparciu o stanowiska doktryny oraz sądownictwa administracyjnego doprowadziła autorkę do zaproponowania rozwiązań prawnych usprawniających kształtowanie warunków zagospodarowania przestrzennego obszarów zlokalizowanych w sąsiedztwie terenów zamkniętych i ich stref oraz podnoszących jakość tego kształtowania.
Słowa kluczowe: miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, tereny zamknięte, strefy ochronne w aktach planistycznych gmin
Dr. Monika A. Ziniewicz
is an assistant professor of the Chair of Administrative Law and Security Studies at the Faculty of Law and Administration of the University of Warmia and Mazury in Olsztyn. ORCID: 0000–0002–6120–5187
Legal solutions intended to increase the efficiency of territorial self-government activities in land planning and development in the neighbourhood of restricted lands
The obligation to take account of state defence and security in land planning and development frequently causes many legal problems for municipal authorities. The regulations governing these matters are inconsistent and need to be clarified. Such a state of affairs incites legal chaos and a reduction in the quality of municipal planning tasks being implemented. This is especially visible when there are spatial conflicts involving restricted military areas and their protective zones. The interpretation of the regulations based on the positions of the doctrine and administrative judiciary led the author to propose legal solutions to improve the formation of land development conditions for areas located in the vicinity of restricted areas and their zones, as well as improving the quality of such formation.
Keywords: land use plan, structure plan, restricted areas, protective zones in municipal planning acts
Bibliografia / References:
Bąkowski T., Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Komentarz, Kraków 2004
Bąkowski T., Zasady regulacji prawnej planowania i zagospodarowania przestrzennego – koncepcja i praktyka [w:] Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne wobec potrzeb inwestycyjnych i bezpieczeństwa państwa, red. B. Dobkowska, P. Sobotko, M.A. Ziniewicz, Olsztyn 2015
Bąkowski T., Brzeski M., O wybranych problemach jakości stanowienia administracyjnego prawa materialnego w krajowym porządku prawnym [w:] Jakość prawa administracyjnego, red. D.R. Kijowski, A. Miruć, A. Suławko-Karetko, Warszawa 2012
Buczyński K., Dziedzic-Bukowska J., Jaworski J., Sosnowski P., Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Komentarz, Warszawa 2014
Gruszecki K., Prawo ochrony środowiska. Komentarz, Warszawa 2016
Gruszecki K., Ustawa o ochronie przyrody. Komentarz, Warszawa 2017
Karpiuk M., Kostrubiec J., Paździor M., Popik-Chorąży K., Sikora K., Legislacja administracyjna, Warszawa 2013
Kisilowski M., Planowanie przestrzenne jako element zarządzania kryzysowego w administracji publicznej [w:] Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne wobec potrzeb inwestycyjnych i bezpieczeństwa państwa, red. B. Dobkowska, P. Sobotko, M.A. Ziniewicz, Olsztyn 2015
Krawiec G., Europejskie prawo administracyjne, Warszawa 2009
Leoński Z., Szewczyk M., Kruś M., Prawo zagospodarowania przestrzeni, Warszawa 2012
Niewiadomski Z., Planowanie przestrzenne. Zarys systemu, Warszawa 2003
Ochendowski E., Prawo administracyjne. Część ogólna, Toruń 2002
Pacak M., Zmorek K., Ustawa o wojewodzie i administracji rządowej w województwie. Komentarz, Warszawa 2013
Pikor D., Strefy ochronne ujęć wody, LEX 2019
Sikora K., Istota i charakter prawny aktów prawa miejscowego w zakresie ich sądowoadministracyjnej kontroli, Lublin 2017
Sosnowski P., Gminne planowanie przestrzenne a administracja rządowa, Warszawa 2011
Szpor G., Znaczenie jawności i jej ograniczeń dla realizacji zadań publicznych [w:] Organizacja administracji publicznej z perspektywy powierzanych jej zadań, red. T. Bąkowski, Warszawa 2015
Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Komentarz, red. A. Plucińska-Filipowicz, M. Wierzbowski, Warszawa 2018
Woźniak M., Interes publiczny jako przesłanka działań organów planistycznych [w:] Przestrzeń i nieruchomości jako przedmiot prawa administracyjnego. Publiczne prawo rzeczowe, red. I. Niżnik-Dobosz, Warszawa 2011
Woźniak M., Administrowanie przestrzenią jako dobrem publicznym [w:] Administracja dóbr i usług publicznych, red. M. Woźniak, Warszawa 2013
Zakrzewska-Półtorak A., Planowanie przestrzenne w Europie, Wrocław 2016
Zimmermann J., Prawo administracyjne, Warszawa 2010
dr Łukasz Bernatowicz
jest radcą prawnym. ORCID: 0000–0001–8538–2586
Zwrot nieruchomości niewykorzystanych na cele wywłaszczenia
Artykuł dotyczy instytucji zwrotu nieruchomości niewykorzystanych na cele wywłaszczenia oraz samej instytucji wywłaszczenia nieruchomości, w tym kwestii proceduralnych związanych z ich stosowaniem. W opracowaniu omówiono podstawowe zagadnienia związane ze stosowaniem powyższych instytucji prawnych, a także wybrane kwestie budzące istotne problemy lub kontrowersje w praktyce. Przedstawiono przegląd stanowisk doktryny oraz judykatury w przedmiocie wybranych problematycznych zagadnień, a także sformułowano postulaty de lege ferenda. Założeniem artykuł jest podkreślenie silnego konstytucyjnego zakorzenienia norm regulujących te instytucje oraz konieczności dokonywania wykładni i stosowania tych norm zgodnie z normami konstytucyjnymi.
Słowa kluczowe: nieruchomości, wywłaszczenie, cele wywłaszczenia, zwrot nieruchomości, gospodarka nieruchomościami
Dr. Łukasz Bernatowicz
is a legal counsel. ORCID: 0000–0001–8538–2586
Return of real property not used for expropriation purposes
The article addresses the institution of returning real property not used for expropriation purposes and the institution of expropriation of real property itself, including procedural issues related to its use. The article discusses fundamental issues related to the application of the above legal institutions, as well as selected issues that give rise to significant problems or controversies in practice. It presents an overview of the positions of the legal doctrine and case law on selected problematic issues and formulates de lege ferenda postulates. The assumption of the article is to emphasize the strong constitutional roots of the norms regulating these institutions and the need to interpret and apply these norms in accordance with the constitutional norms.
Keywords: real property, expropriation, expropriation purposes, return of real property, real property management
Bibliografia / References:
Bończak-Kucharczyk E., Ustawa o gospodarce nieruchomościami. Komentarz aktualizowany, LEX 2020
Brzeszczyńska S., Ciepła H., Obrót nieruchomościami w praktyce notarialnej, sądowej, egzekucyjnej, podatkowej z wzorami umów, LEX 2018
Czechowski P. (red.), Błaszczak A., Chełchowski A., Hopfer A., Jaroszyński A., Marciniuk K., Możdżeń-Marcinkowski M., Niewiadomski A., Wojciechowski P., Ustawa o gospodarce nieruchomościami. Komentarz, LEX 2015
Dajczak W., Giaro T., Longchamps de Berier F., Prawo rzymskie. U podstaw prawa prywatnego, Warszawa 2012
Dydenko J., Telega T., Wycena nieruchomości. Komentarz do ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzania operatu szacunkowego, LEX 2018
Garlicki L. (red.), Zubik M. (red.), Derlatka M., Działocha K., Jarosz-Żukowska S., Łukaszczuk A., Sarnecki P., Sokolewicz W., Trzciński J., Wiącek M., Wojtyczek K., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. 2, LEX 2016
Ignatowicz J., Stefaniuk K., Prawo rzeczowe, Warszawa 2012
Kisilowska H. (red.), Godlewski R., Łaczmańska M., Nosek W., Sypniewski D.K., Woźniak A., Woźniak C., Prawo budowlane z umowami w działalności inwestycyjnej. Komentarz, LEX 2010
Klat-Górska E., Klat-Wertelecka L., Ustawa o gospodarce nieruchomościami. Komentarz, LEX 2015
Lemańska E., Przedawnienie roszczeń związanych z wywłaszczaniem nieruchomości, LEX 2014
Plucińska-Filipowicz A. (red.), Wierzbowski M. (red.), Buliński K., Despot-Mładanowicz A., Filipowicz T., Kosicki A., Rypina M., Wincenciak M., Prawo budowlane. Komentarz aktualizowany, LEX 2019
Prawo konstytucyjne RP, red. P. Sarnecki, Warszawa 2011
Strzępek Ł., Przesłanki zwrotu wywłaszczonej nieruchomości (zagadnienia wybrane), „Rejent” 2003/2
Sulkowski A., Zakaz zbycia wywłaszczonej nieruchomości z naruszeniem prawa poprzedniego właściciela lub jego spadkobiercy do jej zwrotu, „Nieruchomości” 2016/7
Tuleja P. (red.), Czarny P., Florczak-Wątor M., Naleziński B., Radziewicz P., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, LEX 2019
Woś T., Wywłaszczanie nieruchomości i ich zwrot, LEX 2011
Wróbel W. (red.), Zoll A. (red.), Barczak-Oplustil A., Bielski M., Bogdan G., Ćwiąkalski Z., Dąbrowska-Kardas M., Górowski W., Iwański M., Jakubowski M., Jodłowski J., Kardas P., Majewski J., Małecki M., Plich A., Pyrcak-Górowska M., Raglewski J., Szewczyk M., Tarapata S., Kodeks karny. Część ogólna, t. 1, Część I. Komentarz do art. 1–52, LEX 2016
dr Magdalena Durzyńska
jest sędzią Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie. ORCID: 0000–0002–2197–2306
Wydzielanie działek pod drogi publiczne w procedurze podziału nieruchomości
Wydzielanie w toku podziału nieruchomości osobnych działek pod drogi publiczne jest wyłączną kompetencją organów gminy. Zmiana podmiotu prawa własności dokonuje się z datą, gdy decyzja o podziale staje się ostateczna. Skutek ten następuje z mocy samego prawa. Od tej daty dotychczasowy właściciel może żądać odszkodowania za odjęcie prawa własności, a nowy właściciel (podmiot publicznoprawny) ma obowiązek ujawnić swoje prawo w księdze wieczystej. O wydzieleniu działki pod drogę publiczną i zmianie podmiotu prawa własności strony postępowania powinny być powiadomione najpóźniej przy wydawaniu decyzji zatwierdzającej podział nieruchomości.
Słowa kluczowe: podział nieruchomości, drogi publiczne, zmiana właściciela
Dr. Magdalena Durzyńska
is a judge of the Voivodship Administrative Court in Warsaw. ORCID: 0000–0002–2197–2306
Separation of plots of land for public roads in the procedure of dividing real property
The separation of individual plots of land for public roads when dividing real property lies within the exclusive powers of the municipal authorities. Ownership is transferred on the date on which the decision regarding the division becomes final. This effect takes place by law. From that date, the previous owner may claim compensation for the taking away his ownership rights, while the new owner (the public entity) is obliged to disclose its right in the land and mortgage register. The parties to the proceedings must be notified about the separation of the plot of land for a public road and the change of the subject of the ownership right no later than at the time the decision approving the division of the real property is issued.
Keywords: division of real property, public roads, change of owner
Bibliografia / References:Bończak-Kucharczyk E., Ustawa o gospodarce nieruchomościami. Komentarz aktualizowany, LEX 2020
Durzyńska M., Podział nieruchomości a dostęp do drogi publicznej, „Rejent” 2010/6
Durzyńska M., Podział nieruchomości, Warszawa 2011
Jaworski J., Prusaczyk A., Tułodziecki A., Wolanin M., Ustawa o gospodarce nieruchomościami. Komentarz, Warszawa 2019
Agnieszka Macura
jest radcą prawnym i trenerem biznesu.
Zdarzenia z udziałem z drzew w przestrzeni publicznej. Zasady odpowiedzialności za wypadki i dobre praktyki
W artykule zaprezentowany został zbiór przepisów oraz orzeczeń wskazujących na obowiązki gmin i zarządców dróg w zakresie utrzymywania drzew i krzewów w sposób niezagrażający bezpieczeństwu osób korzystających z przestrzeni publicznej. W ciągu ostatniej dekady zwiększyła się roszczeniowość społeczeństwa, a analiza poszczególnych orzeczeń sądowych prowadzi do wniosku, że zarządca obszaru zobowiązany jest dokonywać rzetelnych przeglądów drzewostanu przez wykwalifikowany personel oraz podejmować wszelkie możliwe działania prawnoorganizacyjne, aby zminimalizować ryzyko wypadków. Jeżeli w toku procesu sądowego zostanie wykazane, że gminie zarzucić można nienależytą staranność, rodzi to ryzyko wystąpienia odpowiedzialności odszkodowawczej. Dodatkowo osoba, która nie wykonała ciążących na niej obowiązków lub nienależycie je wykonała, czym naraziła poszkodowanego na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty zdrowia i życia, może ponosić odpowiedzialność karną.
Słowa kluczowe: odpowiedzialność cywilna, odpowiedzialność karna, drzewostan, przestrzeń publiczna, bezpieczeństwo, siła wyższa, odszkodowanie
Agnieszka Macura
is a legal counsel and business trainer.
Events involving trees in public spaces. Principles of liability for accidents and good practices
The article presents a set of laws and decisions specifying the obligations of municipalities and road administrators with respect to keeping trees and shrubs in a state that does not pose a threat to the safety of people using public space. The claims of the public have increased over the last decade, while the analysis of individual court judgments leads to the conclusion that the administrator of the area is required to conduct reliable inspections of the stand of trees through qualified personnel and to take all possible legal and organizational measures to minimize the risk of accidents. If it is demonstrated during court proceedings that the municipality may be accused of improper diligence, this gives rise to a risk of liability for damages emerging. Additionally, a person who failed to perform his obligations or performed them improperly, by which he exposed the injured party to a direct threat of a loss of health or life, may be held criminally liable.
Keywords: civil liability, criminal liability, stand of trees, public space, safety, force majeure, compensation
Bibliografia / References:
Danecka D., Radecki W., Ustawa o ochronie przyrody. Komentarz, Legalis 2017
Gruszecki K., Ustawa o ochronie przyrody. Komentarz, LEX 2017
Kodeks cywilny. Komentarz, red. J. Ciszewski, P. Nazaruk, LEX 2019
Nowicki M.A., Ciechońska przeciwko Polsce – wyrok ETPC z dnia 14 czerwca 2011 r., skarga nr 19776/04 [w:] M.A. Nowicki, Europejski Trybunał Praw Człowieka. Wybór orzeczeń 2011, LEX 2012
Czepek J., Obowiązek ochrony życia przez państwo w systemie EKPC a śmierć spowodowana przez spadające drzewo komunalne. Glosa do wyroku ETPC z dnia 14 czerwca 2011 r., 19776/04, LEX 2013
Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, red. P. Chmielnicki, Warszawa 2013
dr hab. Tomasz Wołowiec
jest profesorem w Instytucie Administracji Publicznej, Biznesu i Zarządzania w Wyższej Szkole Ekonomii i Innowacji w Lublinie oraz biegłym sądowym. ORCID: 0000–0002–7688–4231
dr Sylwester Bogacki
jest adiunktem w Instytucie Administracji Publicznej, Biznesu i Zarządzania oraz Dziekanem Wydziału Administracji i nauk Społecznych w Wyższej Szkole Ekonomii i Innowacji w Lublinie. ORCID: 0000–0002–8330–4573
Podatek od nieruchomości za grunt pod żwirownię (studium przypadku)
Zasadniczy problem interpretacyjny dotyczy sytuacji, w której spółka komunalna prawa handlowego (z o.o. lub akcyjna) otrzymała w formie aportu grunt pod żwirownię (tj. grunty rolne i pozostałe). Posiada ona ważną koncesję na wydobycie kopalin. Przy czym faktyczną działalność, tj. wydobycie żwiru, prowadzi tylko na części gruntu. Pojawia się zatem pytanie: czy całość gruntu należy opodatkować podatkiem od nieruchomości według najwyższej stawki, czy tylko tę faktycznie wykorzystywaną?
Słowa kluczowe: podatek od nieruchomości, koncepcja, stawki podatku, związanie z działalnością gospodarczą
Dr. Hab. Tomasz Wołowiec
is a professor of the Institute of Public Administration, Business and Management at the University of Economics and Innovation in Lublin and a court expert. ORCID: 0000–0002–7688–4231
Dr. Sylwester Bogacki
is an assistant professor of the Institute of Public Administration, Business and Management at the University of Economics and Innovation in Lublin. ORCID: 0000–0002–8330–4573
Property tax for land to be used as a gravel pit (case study)
The fundamental problem of interpretation applies to the situation in which a municipal commercial law company (limited liability company or joint-stock company) receives land for a gravel pit (i.e. agricultural and other land) in the form of a contribution in kind. It has a valid mining concession. The actual activity, i.e. the quarrying of gravel, is only conducted on a part of the land. Therefore, the question arises of whether the whole of the land should be taxed with property tax at the highest rate, or only the land that is actually used.
Keywords: property tax, concept, tax rates, business-related
dr Maciej Hadel
jest aplikantem sędziowskim w Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury. ORCID: 0000–0003–2256–565
dr hab. Robert Suwaj
jest profesorem w Zakładzie Prawa Administracyjnego i Nauk o Politykach Publicznych na Wydziale Administracji i Nauk Społecznych Politechniki Warszawskiej. ORCID: 0000–0003–1372–9039
Słuszne odszkodowanie za grunty przejęte pod drogi publiczne – glosa krytyczna do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 28 kwietnia 2020 r. (I OSK 557/19)
Przedmiotem glosy jest krytyczna ocena wyroku NSA odmawiającego uwzględnienia skargi na wyrok WSA w przedmiocie skargi na decyzję ustalającą na rzecz skarżącej odszkodowanie w kwocie 362.380 zł z tytułu nabycia z mocy prawa przez województwo prawa własności nieruchomości oraz odmówiono ustalenia odszkodowania na rzecz banku za ograniczone prawo rzeczowe – hipotekę umowną kaucyjną – ustanowioną na tej nieruchomości. Glosowane orzeczenie budzi wątpliwości w zakresie oceny zagadnień o charakterze zarówno procesowym, jak i materialnoprawnym.
Słowa kluczowe: swobodna ocena dowodów, opinia biegłego, związanie organu dowodami w sprawie, sądowa kontrola administracji, odszkodowanie za przejęcie gruntu pod drogi
Dr. Maciej Hadel
is a trainee judge articling at the National School of Judiciary and Public Prosecution. ORCID: 0000–0003–2256–565
Dr. Hab. Robert Suwaj
is a professor of the Department of Administrative Law and Public Policy Studies at the Faculty of Administration and Social Sciences of the Technical University of Warsaw. ORCID: 0000–0003–1372–9039
Fair compensation for land taken over for public roads – critical commentary on the ruling of the Supreme Administrative Court of 28 April 2020 (I OSK 557/19)
The subject matter of the commentary is a critical assessment of the judgment of the Supreme Administrative Court refusing to accept a complaint against a judgment of the Voivodship Administrative Court regarding a complaint against a decision setting compensation for the complainant at PLN 362,380 for the acquisition of ownership of real property by the voivodship by law and refusing to set compensation for the bank for a limited right in rem – a contractual capped mortgage – established on that property. This judgment gives rise to doubts as to the assessment of issues of both a procedural and substantive nature.
Keywords: free assessment of evidence, expert’s opinion, obligation to exhaustively collect and consider evidence, binding the authority with evidence in the case, judicial control of the administration, compensation for taking over land for roads
Bibliografia / References:
Czarnik Z., Słuszne odszkodowanie za wywłaszczenie nieruchomości, LEX 2019
Dobosz P., Sprawiedliwość międzypokoleniowa w prawie administracyjnym [w:] Sprawiedliwość i zaufanie do władz publicznych w prawie administracyjnym, red. M. Stahl, M. Kasiński, K. Wlaźlak, Warszawa 2015
Jakimowicz W., Wolność zabudowy w prawie administracyjnym, Warszawa 2012
Niżnik-Dobosz I., Determinanty sprawiedliwości w prawie administracyjnym [w:] Sprawiedliwość i zaufanie do władz publicznych w prawie administracyjnym, red. M. Stahl, M. Kasiński, K. Wlaźlak, Warszawa 2015
Perelman C., O sprawiedliwości, Warszawa 1959
Rawls J., Teoria sprawiedliwości, Warszawa 1994
Suwaj R., Postępowanie dowodowe w świetle przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego, Ostrołęka 2005
Suwaj R., Wydawanie decyzji administracyjnych w ogólnym postępowaniu administracyjnym, Wrocław 2019
Zimmermann J., Aksjomaty prawa administracyjnego, Warszawa 2013
