Nauczyciel, który stracił pracę w wyniku wypowiedzenia, może wnieść odwołanie do sądu pracy i żądać uznania wypowiedzenia za bezskuteczne, a jeśli umowa o pracę uległa już rozwiązaniu – przywrócenia do pracy. Przywrócenie pracownika na poprzednich warunkach orzeczeniem sądu nakłada na pracodawcę wiele obowiązków, które omawiam w niniejszym artykule.
Fragment artykułu z miesięcznika „Dyrektor Szkoły” 2021/7
Przywracając pracownika do pracy, sąd w wyroku może nałożyć na pracodawcę obowiązek dalszego zatrudnienia pracownika do czasu prawomocnego zakończenia postępowania (art. 4772 § 2 k.p.c.). Tego typu rozstrzygnięcie zawarte w wyroku uznającym wypowiedzenie umowy o pracę za bezskuteczne może jednak zapaść wyłącznie na wniosek pracownika, ma ono charakter fakultatywny i jest uzależnione od całokształtu okoliczności sprawy [A. Jakubecki (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, Warszawa 2017].
Przywrócenie stosunku pracy na podstawie decyzji sądu nie następuje automatycznie. Jak wskazał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w wyroku z 2.02.2010 r., III SA/Lu 439/09: Dopiero po uprawomocnieniu się wyroku oraz zgłoszeniu przez pracownika – stosownie do przepisów art. 48 § 1 Kodeksu pracy – gotowości niezwłocznego podjęcia pracy w ciągu 7 dni od dnia przywrócenia do pracy można mówić, że stosunek pracy został odtworzony.
Dla odtworzenia stosunku pracy wymagana jest zatem aktywność pracownika. W terminie nieprzekraczającym siedmiu dni od uprawomocnienia się wyroku sądu pierwszej instancji przywracającego go do pracy nauczyciel powinien zgłosić pracodawcy swoją gotowość do niezwłocznego jej podjęcia. Wyrok staje się prawomocny w ciągu 14 dni od doręczenia go stronie skarżącej z uzasadnieniem, o ile pracodawca nie wniósł apelacji (art. 369 k.p.c.). Wskazane w art. 48 § 1 k.p. siedem dni to termin prawa materialnego i nie mają do niego zastosowania przepisy o przywróceniu terminu z art. 168–172 k.p.c. (wyrok Sądu Najwyższego z 19.12.1997 r., I PKN 444/97).
Pracodawca ma prawo odmówić ponownego zatrudnienia pracownikowi, który nie dokonał zgłoszenia gotowości do pracy w terminie. Wyjątek stanowi sytuacja, gdy wykaże on, że nastąpiło to z przyczyn od niego niezależnych (wyrok SN z 19.12.1997 r., I PKN 444/97), np. z powodu braku informacji o wyroku przywracającym do pracy, choroby lub pobytu w szpitalu.