Odpowiedzialność państwa członkowskiego za szkodę wyrządzoną jednostce w wyniku niewykonania orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiejdr hab. Izabela Wróbel, profesor Wyższej Szkoły Bankowej we Wrocławiu
kierownik Centrum Badań Prawnych w Wyższej Szkole Bankowej we Wrocławiu; radca prawny, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0001-7907-646X
Odpowiedzialność państwa członkowskiego za szkodę wyrządzoną jednostce w wyniku niewykonania orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej
W kontekście deklarowanego przez państwo członkowskie Unii Europejskiej (UE) braku woli wykonywania orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości UE ważnym zagadnieniem teoretycznym i praktycznym jest odpowiedzialność odszkodowawcza państwa członkowskiego wobec jednostki w związku z nieprzestrzeganiem prawa UE, w szczególności z odmową wykonania orzeczenia TS. Celem artykułu jest przeanalizowanie, na podstawie historycznego i najnowszego orzecznictwa luksemburskiego oraz aktualnego dorobku doktryny prawa UE, czy i po spełnieniu jakich przesłanek jednostki mogą uzyskać odszkodowanie od Państwa Polskiego w związku z niewykonywaniem przez nie orzeczeń TS. W toku prowadzonych rozważań weryfikacji podlega hipoteza, że dochodzenie przez jednostki odszkodowania od Państwa Polskiego za szkodę wynikłą wskutek niewykonania przez nie orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości UE będzie prostsze pod względem materialnym i – na obecnym etapie – trudniejsze z formalnego punktu widzenia niż w przypadku podobnych spraw w większości państw członkowskich UE.
Słowa kluczowe: naruszenie prawa UE, niewykonanie orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości UE, odpowiedzialność odszkodowawcza państwa członkowskiego UE, prawo jednostki do odszkodowania od państwa członkowskiego UE
Dr Hab. Izabela Wróbel – Professor of the WSB University in Wrocław
Head of the Centre for Legal Studies at the WSB University in Wrocław, legal counsel, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0001-7907-646X
Liability of a Member State for damage caused to an individual as a result of the failure to comply with a judgment of the Court of Justice of the European Union
In the context of the unwillingness to enforce the judgments of the Court of Justice of the EU declared by an EU Member State, an important theoretical and practical issue is the liability of the Member State for damages with respect to an individual related to non-compliance with EU law, in particular the refusal to implement a judgment of the Court of Justice. The objective of the article is to analyse whether and on what conditions individuals can obtain compensation from the Polish State in connection with its failure to comply with the judgments of the Court of Justice on the basis of the historical and recent judgments passed in Luxembourg and the current work of the EU legal doctrine. The hypothesis that the claims of individuals for compensation from the Polish State for the damage arising from its lack of compliance with the judgment of the Court of Justice of the EU will be simpler in material terms and – at this stage – more difficult from a formal point of view than in similar cases in most EU Member States is verified in the deliberations.
Keywords: breach of EU law, non-compliance with a judgment of the Court of Justice of the EU, an EU Member State’s liability for damages, an individual’s right to compensation from an EU Member State
Bibliografia / References
Adamczak-Retecka M., Przesłanki odpowiedzialności państwa członkowskiego za szkody wyrządzone jednostkom w związku z naruszeniem prawa wspólnotowego przez sąd najwyższego szczebla. Glosa do Wyrok TS z dnia 13 czerwca 2006 r., sprawa C173/03 Traghetti del Mediterraneo SpA w likwidacji przeciwko Republice Włoskiej, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2007/1.
Arena A., Od niezapłaconego rachunku za prąd do prymatu prawa europejskiego – kulisy sprawy Costa przeciwko ENEL, „Europejski Przegląd Sądowy” 2021/4.
Barnard C., European Union Law, Oxford 2020.
Bednarczyk-Płachta A., Kumela-Romańska M., Prawne aspekty odpowiedzialności odszkodowawczej państwa z tytułu czasowego ograniczenia prowadzenia działalności gospodarczej spowodowanego COVID 19. Wybrane zagadnienia, „Przegląd Prawa Publicznego” 2020/11.
Biondi A., Farley M., The Right to Damages in European Law, Alphen aan den Rijn 2009.
Costa M., Peers S., Steiner and Woods EU Law, Oxford 2020.
Dzienis P., Bezprawność legislacyjna w postaci niewłaściwej implementacji dyrektywy unijnej 90/314/EWG w polskiej judykaturze, „Europejski Przegląd Sądowy” 2018/7.
Ellingsen H.K., Standing to Enforce European Union Law before National Courts, Oxford 2021.
Haratsch A., Koenig Ch., Pechstein M., Europarecht, Tübingen 2012.
Herdegen M., Europarecht, München 2013.
Holdgaard R., Elkan D., Krohn Schaldemose G., From Cooperation to Collision: The ECJ’s Ajos Ruling and the Danish Supreme Court’s Refusal to Comply, „Common Market Law Review” 2018/55.
Kaczorowska-Ireland A., European Union Law, London – New York 2016.
Kawczyńska M., The Court of Justice of the European Union as a law-maker: enhancing integration or acting ultra vires? [w:] Judicial Law-Making in European Constitutional Courts, red. M. Florczak-Wątor, Abingdon 2020.
Lasiński-Sulecki K., Morawski W., Granice swobody wykładni unijnego prawa podatkowego i celnego przez sąd krajowy wobec wyroku Trybunału Sprawiedliwości. Uwagi na tle wybranych orzeczeń TS, „Przegląd Podatkowy” 2018/9.
Lenaerts K., Maselis I., Gutman K., EU Procedural Law, Oxford 2014.
Lenaerts K., Van Nuffel P., EU Constitutional Law, Oxford 2021.
Mijał P., Odpowiedzialność państwa członkowskiego za szkodę spowodowaną orzeczeniem sądowym naruszającym prawo wspólnotowe. Glosa do wyroku Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich z dnia 30 września 2003 r. w sprawie C224/01 Gerhard Köbler przeciwko Republice Austrii, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2006/3.
Półtorak N., Odpowiedzialność odszkodowawcza państwa za naruszenie prawa UE po 20 latach od orzeczenia w sprawie Francovich, „Europejski Przegląd Sądowy” 2014/1.
Półtorak N., Zachariasiewicz M. [w:] Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Komentarz. Tom III (art. 223–358), red. D. Kornobis-Romanowska, J. Łacny, A. Wróbel, Warszawa 2012.
Sadowski W., Granice odpowiedzialności odszkodowawczej państw członkowskich za orzeczenia sądów – glosa do wyroku ETS z 13.06.2006 r. w sprawie C-173/03 Traghetti del Mediterraneo, „Europejski Przegląd Sądowy” 2006/11.
Stępkowski Ł., Naruszenie prawa UE przez sąd krajowy w odpowiedzialności odszkodowawczej państwa członkowskiego, „Problemy Współczesnego Prawa Międzynarodowego, Europejskiego i Porównawczego” 2015/13.
Szczepaniak R., Odpowiedzialność odszkodowawcza gminy, Warszawa 2018.
Wentkowska A. [w:] J. Barcik, A. Wentkowska, Prawo Unii Europejskiej, Warszawa 2014.
Zatorska J., Odpowiedzialność odszkodowawcza państwa członkowskiego za działanie władzy sądowniczej na przykładzie Polski i Francji, „Europejski Przegląd Sądowy” 2008/7.
dr hab. Mikołaj Małecki
Katedra Prawa Karnego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie; Krakowski Instytut Prawa Karnego, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-2878-2791
Kradzież przy użyciu kasy samoobsługowej w sklepie
W artykule poddano analizie zagadnienie kwalifikacji prawnej postępowania klienta sklepu, który zabiera konkretną rzecz ruchomą bez uiszczenia za nią stosownej zapłaty, wykorzystując kasę samoobsługową, na której rejestruje fikcyjną transakcję zakupu innego towaru. Wykazano, że omawiane zachowanie nie wyczerpuje znamion oszustwa stypizowanego w art. 286 § 1 Kodeksu karnego, lecz stanowi bezprawny zabór cudzej rzeczy ruchomej w celu jej przywłaszczenia, wyczerpujący znamiona kradzieży przestępnej (art. 278 § 1 Kodeksu karnego) lub wykroczeniowej (art. 119 § 1 Kodeksu wykroczeń).
Słowa kluczowe: kradzież, oszustwo, kasa samoobsługowa, mienie, sprzedaż, wprowadzenie w błąd
Dr Hab. Mikołaj Małecki
Department of Criminal Law, Faculty of Law and Administration, Jagiellonian University in Kraków; Kraków Institute of Criminal Law, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-2878-2791
Theft while using a self-service checkout in a store
The article presents an analysis of the legal qualification of the conduct of a store’s customer who takes specific goods without paying, using the self-service checkout to register a fictitious transaction of purchasing another product. It is shown that this act is not classified as fraud under Article 286 §1 of the Polish Penal Code, but constitutes the unlawful seizure of a third party’s property for the purpose of alienation and therefore constitutes criminal theft (Article 278 §1 of the Polish Penal Code) or a theft as a misdemeanour (Article 119 §1 of the Polish Code of Misdemeanours).
Keywords: theft, fraud, self-service checkout, property, sale, misleading
Bibliografia / References
Bednarzak J., Przestępstwo oszustwa w polskim prawie karnym, Warszawa 1971.
Bralczyk J., Strach się bać, Olszanica 2022.
Dąbrowska-Kardas M., Kardas P. [w:] Kodeks karny. Część szczególna, t. 3, Komentarz do art. 278–363 k.k., red. W. Wróbel, A. Zoll, Warszawa 2022.
Ikea. Klient próbował kupić materac wart 1500 zł za 10 zł. Podstawił nogę od krzesła, materiał prasowy z 14.03.2021, https://next.gazeta.pl/next/7,151003,26879986,ikea-zamiast-materaca-za-1500-zl-skasowal-noge-od-krzesla-za.html (dostęp: 13.09.2022 r.).
Inny słownik języka polskiego PWN, t. 1, red. M. Bańko, Warszawa 2000.
Inny słownik języka polskiego PWN, t. 2, red. M. Bańko, Warszawa 2000.
Lachowski J. [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. V. Konarska-Wrzosek, Warszawa 2020.
Łabuda G. [w:] Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz, red. J. Giezek, Warszawa 2021.
Małecki M., Buraki przy kasie samoobsługowej. Kolejny przypadek kradzieży – nie oszustwa!, „Dogmaty Karnisty” z 28.05.2022 r., https://www.dogmatykarnisty.pl/2022/05/buraki-przy-kasie-samoobslugowej/ (dostęp: 13.09.2022 r.).
Małecki M., Odkurzacz zamiast cebuli – ukradziony. Nie da się oszukać kasy samoobsługowej, „Dogmaty Karnisty” z 26.06.2021 r., https://www.dogmatykarnisty.pl/2021/06/odkurzacz-zamiast-cebuli-ukradziony/ (dostęp: 13.09.2022 r.).
Małecki M., Zamiana owoców przy kasie samoobsługowej. Była to zwykła kradzież, „Dogmaty Karnisty” z 21.04.2022 r., https://www.dogmatykarnisty.pl/2022/04/zamiana-owocow-przy-kasie-samoobslugowej/, (dostęp: 13.09.2022 r.).
Małecki M., Zamiast materaca – noga od krzesła. Klient okradł sklep „oszukując” kasę samoobsługową, „Dogmaty Karnisty” z 22.03.2021 r., https://www.dogmatykarnisty.pl/2021/03/klient-okradl-sklep-oszukujac-kase/ (dostęp: 13.09.2022 r.).
Nowe kodeksy karne z 1997 r. z uzasadnieniami, red. I. Fredrich-Michalska, B. Stachurska-Marcińczak, Warszawa 1997.
Oczkowski T., Oszustwo jako przestępstwo majątkowe i gospodarcze, Kraków 2004.
Oszukiwał przy kasie samoobsługowej – został zatrzymany, komunikat Komendy Miejskiej Policji w Olsztynie (brak daty), https://olsztyn.policja.gov.pl/o02/aktualnosci/69128,Oszukiwal-przy-kasie-samoobslugowej-zostal-zatrzymany.html (dostęp: 13.09.2022 r.).
Oszustwo na kasie samoobsługowej, informacja prasowa Komendy Powiatowej Policji w Chrzanowie (brak daty), https://chrzanow.policja.gov.pl/kch/aktualnosci/21510,Oszustwo-na-kasie-samoobslugowej.html (dostęp: 13.09.2022 r.).
Oszustwo w kasie samoobsługowej na 250 zł. Osiem lat więzienia grozi tarnogórzance, materiał prasowy z 21.01.2022 r., https://tarnogorski.info/osiem-lat-wiezieniak/ (dostęp: 13.09.2022 r.).
Słownik języka polskiego PWN, wydanie online: https://sjp.pwn.pl/sjp/pojac;2503377.html (dostęp: 13.09.2022 r.).
Szwarczyk M. [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. T. Bojarski, Warszawa 2016.
Uniwersalny słownik języka polskiego, t. 3, red. S. Dubisz, Warszawa 2003.
Wróbel W., Zoll A., Polskie prawo karne. Część ogólna, Kraków 2012.
Zamiast zapłacić za odkurzacz, zważył go jako cebulę i wyszedł ze sklepu, materiał prasowy z 19.06.2021, https://tvn24.pl/tvnwarszawa/okolice/wyszkow-zwazyl-odkurzacz-jako-cebule-i-wyszedl-ze-sklepu-5125309 (dostęp: 13.09.2022 r.).
Zatrzymani sklepowi oszuści, komunikat Komendy Powiatowej Policji w Tarnowskich Górach z 15.04.2022, https://tarnowskie-gory.policja.gov.pl/k26/informacje/wiadomosci/335095,Zatrzymani-sklepowi-oszusci.html (dostęp: 13.09.2022 r.).
dr Grzegorz Kamieński
starszy wykładowca, Państwowa Uczelnia Angelusa Silesiusa w Wałbrzychu, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-1278-7950
Wyłączenie z mocy samego prawa sędziego delegowanego na podstawie art. 77 Prawa o ustroju sądów powszechnych (art. 48 § 1 pkt 1 k.p.c.)
Gwarantowane w art. 45 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej prawo strony do bezstronnego sądu jest jedną z elementarnych zasad demokratycznego państwa prawnego. Zasadę tę potwierdzają także akty prawa międzynarodowego, jak choćby art. 6 Europejskiej konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności oraz art. 47 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej. Sędzią bezstronnym jest sędzia zdolny do obiektywnego rozpoznania sprawy w celu wydania sprawiedliwego wyroku, bez kierowania się jakimikolwiek uprzedzeniami lub względami pozamerytorycznymi, wolny od nacisków zewnętrznych i wewnętrznych emocji, konfliktów sumienia lub przekonań. Prawo do bezstronnego sądu i rzetelnego procesu gwarantowane jest w Kodeksie postępowania cywilnego (k.p.c.), między innymi, przez instytucję iudex inhabilis, a więc wyłączenie sędziego od rozpoznania sprawy z mocy ustawy (art. 48 k.p.c.) oraz instytucję iudex suspectus, polegającą na wyłączeniu sędziego na podstawie postanowienia sądu w wyniku rozpoznania wniosku strony lub samego sędziego o jego wyłączenie (art. 49 k.p.c.). Przepisy dotyczące wyłączenia sędziego mają gwarantować prowadzenie sprawy przez sędziów w sposób obiektywny, a tym samym uczynić optymalną realizację wymiaru sprawiedliwości. Autor koncentruje swoje rozważania na konieczności wyłączenia sędziego, który jest delegowany na podstawie art. 77 Prawa o ustroju sądów powszechnych, od rozpoznawania sprawy cywilnej, zgodnie z regulacją opisaną w art. 48 § 1 pkt 1 k.p.c.
Słowa kluczowe: wyłączenie sędziego z mocy ustawy, kodeks postępowania cywilnego, prawo do bezstronnego sądu i rzetelnego procesu, prawo o ustroju sądów powszechnych
Dr Grzegorz Kamieński
senior lecturer, Angelus Silesius University of Applied Sciences in Wałbrzych, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-1278-7950
Removal of a delegated judge by law pursuant to Article 77 of the Law on the Structure of Ordinary Courts (Article 48 § 1, item 1 of the Civil Procedures Code)
The right of a party to a trial by an impartial tribunal, which is guaranteed by Article 45 of the Polish Constitution, is one of the fundamental principles of a democratic state governed by the rule of law. This principle is also confirmed by acts of international law, such as Article 6 of the European Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms and Article 47 of the Charter of Fundamental Rights of the European Union. An impartial judge is a judge who is capable of objectively hearing a case in order to pass a fair judgment, without being guided by any prejudices or non-substantive considerations, being free from external pressures and internal emotions, conflicts of conscience or beliefs. The right to an impartial court and a fair trial is guaranteed in the Civil Procedures Code (CPC), among other things, by the institution of iudex inhabilis, namely the removal of a judge from hearing a case by law (Article 48 CPC) and the institution of iudex suspectus, involving the removal of a judge on the basis of a court decision as a result of examining an application submitted by a party or the judge himself to remove him (Article 49 CPC). The provisions on the removal of a judge are intended to guarantee that the judges will hear the case objectively and therefore optimally administer justice. The author focuses his considerations on the need to remove a judge, who is delegated under Article 77 of the Law on the Structure of Ordinary Courts, from considering a civil case, in accordance with the regulation described in Article 48 § 1, item 1 CPC.
Keywords: removal of a judge by law, Civil Procedures Code, right to an impartial tribunal and a fair trial, Law on the Structure of Ordinary Courts
Bibliografia / References
Banasik P., Wymiar sprawiedliwości w dobie oczekiwań społecznych, Warszawa 2015.
Bodnar A., Ploszka A., Wokół kryzysu praworządności, demokracji i praw człowieka. Księga jubileuszowa Profesora Mirosława Wyrzykowskiego, Warszawa 2020.
Dąbrowski S., Ustrojowa pozycja sędziego, „Krajowa Rada Sądownictwa” 2014/1.
Ereciński T., Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 1, Postępowanie rozpoznawcze, Warszawa 2016.
Fuller L., Anatomia prawa, Lublin 1968.
Grabowski A., Naleziński B., Konstytucyjne prawo do niezawisłego i bezstronnego sądu w państwie pozornie praworządnym, „Państwo i Prawo” 2020/10.
Gudowski J., Iudex impurus. Wyłączenie z mocy samej ustawy sędziego objętego zarzutem wadliwego powołania lub przejścia na wyższe stanowisko sędziowskie, „Przegląd Sądowy” 2022/5.
Gudowski J., Wyłączenie sądu jako organu wymiaru sprawiedliwości – nowa instytucja w prawie procesowym cywilnym i karnym, „Przegląd Sądowy” 2021/6.
Kamieński G., Zmiany procedury cywilnej dokonane nowelizacją z 28.05.2021 r., „Nowa Currenda” 2021/6.
Kowalski M., Udział w orzekaniu sędziego delegowanego jako przesłanka nienależytej obsady sądu albo składu sądu sprzecznego z przepisami prawa, „Palestra” 2021/1–2.
Laskowski M., Uchybienie godności urzędu sędziego jako podstawa odpowiedzialności dyscyplinarnej, Warszawa 2019.
Machnikowska A., O niezawisłości sędziów i niezależności sądów w trudnych czasach. Wymiar sprawiedliwości w pułapce sprawności, Warszawa 2018.
Osowy P., Wyrok zasądzający, Warszawa 2020.
Pietrzykowski T., Bezstronność sędziowska. Lekcje z kryzysu, „Przegląd Sądowy” 2022/1.
Piotrowski R., Pozycja ustrojowa sędziego, Warszawa 2015.
Rylski P., Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, Warszawa 2022.
Safjan M., Prawo do skutecznej ochrony sądowej – refleksje dotyczące wyroku TSUE z 19.11.2019 r. r. w sprawach połączonych C-585/18, C-624/18, C-625/18, „Palestra” 2020/5.
Tobor Z., Bezstronność sędziego, „Przegląd Sądowy” 2005/6.
Waśkowski E., Podręcznik procesu cywilnego, Wilno 1932.
Wiliński P., Zawłocki R., Bezstronność sędziego w sprawach karnych w świetle zarzutu wadliwości powołania, Warszawa 2022.
Zembrzuski T., Delegowanie sędziego do pełnienia obowiązków w innym sądzie, „Monitor Prawniczy” 2012/23.
Zembrzuski T., Zażalenie po nowelizacji, czyli o standardzie środka zaskarżenia, „Palestra” 2019/11–12.
Ziółkowski M., Odpowiedzialność odszkodowawcza za niezgodne z prawem działanie władzy publicznej. Studium z prawa konstytucyjnego, Warszawa 2021.
Marta Żebrowska
doktorantka, Katedra Prawa Karnego Procesowego i Kryminalistyki, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Gdański, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0001-7178-9916
Stosowanie tymczasowego aresztowania w polskiej procedurze karnej w dobie pandemii SARS-CoV-2
Tematem artykułu jest stosowanie tymczasowego aresztowania w polskiej procedurze karnej w dobie pandemii. Zmiany do niej wprowadzone w związku z panującym od marca 2020 r. stanem epidemii w Polsce dotknęły także rozwiązań związanych ze stosowaniem środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania. Ustawodawca dokonał pewnej rewolucji w tym zakresie, gdyż zmiany te nie mają zastosowania tylko podczas panującej obecnie pandemii, ale mogą być stosowane w dalszym czasie. Rozszerzenie zakresu informatyzacji działalności organów w postępowaniu przygotowawczym z pewnością wpłynęło pozytywnie na bezpieczeństwo osób biorących w nim udział, a jednocześnie usprawniło wykonywanie czynności procesowych w warunkach nadzwyczajnych. Jednocześnie, zmiany te znacznie przyspieszyły wprowadzenie nowoczesnych rozwiązań technologicznych do postępowania karnego w Polsce.
Słowa kluczowe: tymczasowe aresztowanie, procedura karna, środki zapobiegawcze, postępowanie karne, przesłanki stosowania tymczasowego aresztowania
Marta Żebrowska
PhD student, Department of Procedural Criminal Law and Forensic Science, Faculty of Law and Administration, University of Gdańsk, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0001-7178-9916
Use of pre-trial detention in the Polish criminal procedure in the era of the SARS-CoV-2 pandemic
The article discusses the use of pre-trial detention in the Polish criminal procedure in the era of the pandemic. The amendments made to it in connection with the state of the pandemic in Poland that has been prevailing since March 2020 also affected the solutions related to the use of a preventive measure in the form of a pre-trial detention. The legislator made a certain revolution in this respect, as these changes do not only apply during the current pandemic, but may be applied later. The extension of the computerisation of the activities of the authorities in pre-trial proceedings has certainly had a positive impact on the safety of the people taking part in them, and has simultaneously improved the performance of procedural activities in extraordinary conditions. These changes have simultaneously significantly accelerated the introduction of modern technological solutions into criminal proceedings in Poland.
Keywords: pre-trial detention, criminal procedure, preventive measures, criminal proceedings, conditions for applying pre-trial detention
Bibliografia / References
Drajewicz D., Kodeks postępowania karnego. Komentarz, t. 1, Legalis 2020.
Eichstaedt K. [w:] Kodeks postępowania karnego, t. 1, Komentarz aktualizowany, red. D. Świecki, LEX 2022.
Skorupka J. (red.), Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Warszawa 2021.
Artur Kowalczyk
asystent, Katedra Postępowania Karnego, Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii, Uniwersytet Wrocławski; asesor sądowy w Sądzie Rejonowym w Miliczu. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-6777-4735
Właściwość sądu w postępowaniu w sprawach o odszkodowanie za niesłuszne skazanie, tymczasowe aresztowanie lub zatrzymanie
W artykule odniesiono się do wyrażonego w piśmiennictwie poglądu, że w postępowaniu w przedmiocie odszkodowania za niesłuszne skazanie, tymczasowe aresztowanie lub zatrzymanie zastosowanie ma art. 442 Kodeksu postępowania cywilnego. Przepis ten wyklucza możliwość rozpoznawania sprawy przez sąd, z którego działalnością wiąże się dochodzone roszczenie. Autor stawia tezę, że kwestia właściwości sądu została uregulowana w Kodeksie postępowania karnego, co powoduje, że nie ma podstaw do zastosowania zawartego w art. 558 Kodeksu postępowania karnego odesłania do przepisów Kodeksu postępowania cywilnego. Implikacją stosowania art. 442 Kodeksu postępowania cywilnego w postępowaniu odszkodowawczym byłoby również to, że właściwość miejscowa sądu do rozpoznania sprawy nigdy nie byłaby z góry określona, lecz każdorazowo indywidualnie ustalana, co jest sprzeczne z konstytucyjnym standardem prawa do rozpoznania sprawy przez sąd właściwy.
Słowa kluczowe: proces karny, odszkodowanie za niesłuszne skazanie, tymczasowe aresztowanie lub zatrzymanie, właściwość sądu, odpowiednie stosowanie Kodeksu postępowania cywilnego
Artur Kowalczyk
assistant, Department of Criminal Proceedings, Faculty of Law, Administration and Economics, University of Wrocław, court assessor at the District Court in Milicz, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-6777-4735
The court’s jurisdiction in proceedings regarding compensation for wrongful conviction, pre-trial detention and arrest
The article addresses the view presented in the literature that Article 442 of the Civil Procedures Code applies to proceedings regarding compensation for wrongful conviction, pre-trial detention and arrest. This provision rules out the possibility of the court examining a case when the claim is related to previous activities of that court itself. The author argues that the court’s jurisdiction has been regulated in the Criminal Procedures Code, which means that there are no grounds for making reference to the provisions of the Civil Procedures Code contained in Article 558 of the Criminal Procedures Code. The implication of applying Article 442 of the Civil Procedures Code in compensation proceedings would also lead to a situation where the court’s jurisdiction for examining the case was not determined by statute, but established individually, on a case by case basis, which is in breach of the constitutional standard of the right to have a case heard by a competent court.
Keywords: criminal proceedings, compensation for wrongful conviction, pre-trial detention and arrest, the court’s jurisdiction, appropriate application of the Civil Procedures Code
Bibliografia / References
Błachnio-Parzych A., Przepisy odsyłające systemowo (wybrane zagadnienia), „Państwo i Prawo” 2003/1.
Boratyńska K.T., Czarnecki P. [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. A. Sakowicz, Warszawa 2020.
Bulsiewicz A., Proces o odszkodowanie za niesłuszne skazanie lub oczywiście bezzasadny areszt tymczasowy, Toruń 1968.
Chojniak Ł., Odszkodowanie za niesłuszne skazanie, tymczasowe aresztowanie lub zatrzymanie oraz za niesłuszne oskarżenie, Warszawa 2013.
Cioch P., Odpowiedzialność Skarbu Państwa z tytułu niesłusznego skazania, Warszawa 2007.
Daszkiewicz W., Przegląd orzecznictwa Sądu Najwyższego (Prawo karne procesowe – 1962 r.), „Państwo i Prawo” 1964/5–6.
Grzegorczyk P., Weitz K. [w:] Konstytucja RP. Komentarz, t. 1, Art. 1–86, Warszawa 2016.
Gudowski J., Wyłączenie sądu jako organu wymiaru sprawiedliwości – nowa instytucja w prawie procesowym cywilnym i karnym, „Przegląd Sądowy” 2021/6.
Jasiński W. [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. J. Skorupka, Warszawa 2018.
Jasiński W. [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. J. Skorupka, Warszawa 2020.
Jasiński W., Kowalczyk A., Czas trwania i sprawność postępowań w przedmiocie odszkodowania za niesłuszne skazanie, tymczasowe aresztowanie i zatrzymanie w świetle badań aktowych, „Forum Prawnicze” 2021/3.
Jasiński W., W kwestii zasadności uregulowania katalogu stron postępowania w przedmiocie odszkodowania za niesłuszne pozbawienie wolności, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2021/1.
Latos M., Merytoryczne podstawy przekazania sprawy ze względu na dobro wymiaru sprawiedliwości, „Przegląd Sądowy” 2017/2.
Matras J. [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. K. Dudka, Warszawa 2020.
Matras J., Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 11 czerwca 2002 r., sygn. WZ 13/02, „Prokuratura i Prawo” 2003/9.
Nita-Światłowska B., Prokuratoria Generalna w postępowaniu karnym [w:] Prawo i państwo. Księga jubileuszowa 200-lecia Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej, red. L. Bosek, Warszawa 2017.
Nowacki J., „Odpowiednie” stosowanie przepisów prawa, „Państwo i Prawo” 1964/3.
Paprzycki L.K., [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, t. 2, red. L.K. Paprzycki, Warszawa 2013.
Skorupka J., Sposób ukształtowania procedury karnej jako element oceny bezstronności obiektywnej (zewnętrznej) sądu, „Palestra” 2021/7–8.
Świecki D., [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, t. 2, red. D. Świecki, Warszawa 2022.
Waltoś S., Hofmański P., Proces karny. Zarys systemu, Warszawa 2020.
Waszczyński J., Odszkodowanie za niesłuszne skazanie i bezzasadne aresztowanie w polskim procesie karnym, Warszawa 1967.
Wiliński P., Proces karny w świetle Konstytucji, Warszawa 2011.
Woźny T., Charakter prawny postępowania o odszkodowanie za niesłuszne skazanie, tymczasowe aresztowanie lub zatrzymanie, „Państwo i Prawo” 2004/8.
Wróblewski J., Przepisy odsyłające, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego. Zeszyty Humanistyczno-Społeczne” 1964/35.
Marcin Aleksander Faron
Szkoła Doktorska Nauk Społecznych, Uniwersytet Łódzki, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-0021-8881
Zła wiara zgłaszającego znak towarowy w świetle orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego
Celem artykułu jest analiza działalności orzeczniczej Naczelnego Sądu Administracyjnego odnosząca się do złej wiary zgłaszającego znak towarowy. Zła wiara stanowi przeszkodę bezwzględną udzielenia prawa ochronnego, a także podstawę jego unieważnienia. Jako pojęcie nieostre, a jednocześnie stanowiące jedną z podstawowych normatywnych konstrukcji prawa cywilnego, w piśmiennictwie wciąż nie ustalono, jak zła wiara powinna być rozumiana na gruncie prawa znaków towarowych i jakie okoliczności powinny być brane przy jej ocenie, dlatego też analiza orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego jawi się jako użyteczna w celu przybliżenia tej problematyki.
Słowa kluczowe: zła wiara, prawo znaków towarowych, unieważnienie prawa ochronnego z powodu złej wiary, Naczelny Sąd Administracyjny
Marcin Aleksander Faron
University of Łódź Doctoral School of Social Sciences, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-0021-8881
Bad faith trademark filings in the light of the case law of the Supreme Administrative Court
The objective of the article is to analyse the judicial activities of the Supreme Administrative Court related to bad faith trademark filings. Bad faith is an unconditional obstacle to trademark registration and protection, as well as the basis for invalidating the trademark. As a vague term and simultaneously one of the most important normative structures in civil law, the way in which bad faith should be construed under trademark law and which circumstances should be taken into consideration when assessing it have still not been established in the legal literature, which is why the analysis of the case law of the Supreme Administrative Court appears to be useful for understanding the essence of the problem.
Keywords: bad faith; trademark law, invalidation of a trademark because of a bad faith filing, Supreme Administrative Court
Bibliografia / References
Grzybowski S., System prawa cywilnego, t. 1, Część ogólna, red. S. Grzybowski, Ossolineum 1985.
Kur A., European trade mark law. A commentary, red. A. Kur, M. Senftleben, Oxford 2017.
Trzebiatowski M., Dobra wiara w uzyskaniu prawa własności przemysłowej (na przykładzie znaku towarowego) – domniemanie czy jego brak? [w:] 100 lat ochrony własności przemysłowej w Polsce. Księga jubileuszowa Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej, red. A. Adamczak, Warszawa 2018.
Trzebiatowski M., Obowiązek używania znaku towarowego. Studium z prawa polskiego na tle prawnoporównawczym, Warszawa 2007.
Preussner-Zamorska J., Zgłoszenie znaku towarowego w złej wierze [w:] Księga pamiątkowa z okazji 80-lecia rzecznictwa patentowego w Polsce, red. A. Adamczak, Warszawa 2001.
Pyziak-Szafnicka M. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Część ogólna, red. M. Pyziak-Szafnicka, P. Księżak, Warszawa 2014.
Skubisz R., Prawo z rejestracji znaku towarowego i jego ochrona. Studium z prawa polskiego na tle prawno-porównawczym, Lublin 1988.
Skubisz R., Zgłoszenie znaku towarowego w złej wierze (wybrane problemy) [w:] Rozprawy prawnicze. Księga pamiątkowa Profesora Maksymiliana Pazdana, red. L. Ogiegło, W. Popiołek, M. Szpunar, Kraków 2005.
dr Jakub Litowski
sędzia Sądu Okręgowego w Toruniu, Polska
Dopuszczalność zmniejszenia emerytury lub renty rolniczej ze względu na dodatkowy przychód uprawnionego – uwagi krytyczne
W artykule poddano krytycznej analizie nieprawidłową, aczkolwiek powszechnie stosowaną w orzecznictwie rolniczych organów rentowych oraz sądów powszechnych, praktykę zmniejszania wysokości rolniczych świadczeń emerytalno-rentowych ze względu na dodatkowe przychody uprawnionych uzyskiwane poza działalnością rolniczą. Problem ten uznać trzeba za istotny, bowiem w taki sposób bez jakiejkolwiek podstawy prawnej pozbawia się znaczną grupę beneficjentów emerytur lub rent rolniczych części należnych im świadczeń. Wadliwość takiego działania wykazana została przy uwzględnieniu różnych metod wykładni: językowej, systemowej, celowościowej, a także historycznej. Oprócz negatywnej oceny i postulatu odstąpienia od opisanej praktyki, w artykule odwołano się do odrębności sytemu ubezpieczenia społecznego rolników wykluczającego potrzebę interwencji legislacyjnej, która doprowadziłaby do jej legitymizacji. Tekst adresowany głównie do praktyków stosowania prawa, zawiera także rozważania o charakterze ogólnym (systemowym) mające pewne walory teoretycznoprawne.
Słowa kluczowe: rolnicze emerytury i renty, ubezpieczenie społeczne rolników, zmniejszenie świadczeń emerytalno-rentowych, zakres odesłań, analiza prawnoporównawcza
Dr. Jakub Litowski
judge of the Regional Court in Toruń, Poland
Admissibility of reducing the agricultural retirement or disability pension because of the beneficiary’s additional income – critical remarks
The article presents a critical analysis of the incorrect, albeit commonly applied practice in the rulings of the agricultural disability pension authorities and the ordinary courts of reducing the level of agricultural retirement and disability pensions because of the additional income of the beneficiaries obtained from non-agricultural activity. This problem should be considered important, because, in this way, a significant group of beneficiaries of agricultural retirement or disability pensions is deprived of some of the benefits due to them without any legal grounds. The defectiveness of such action has been demonstrated using various methods of interpretation: linguistic, systemic, purposive and historical. In addition to the negative assessment and the postulate to withdraw from this practice, the article refers to the separateness of the social insurance system for farmers, which rules out the need for legislative intervention that would lead to its legitimation. The article is addressed primarily to practitioners of the application of the law and contains general (systemic) considerations with certain theoretical law values.
Keywords: agricultural retirement or disability pension, farmers’ social insurance, reduction in retirement and disability benefits, scope of references, comparative law analysis
Bibliografia / References
Morawski L., Wykładnia w orzecznictwie sądów. Komentarz, Toruń 2002.
Wierczyński G., Komentarz do rozporządzenia w sprawie „Zasad techniki prawodawczej”, LEX 2016.
Zieliński T., Ubezpieczenia społeczne pracowników. Zarys systemu prawnego – część ogólna, Warszawa–Kraków 1994.
dr Marcin Drewek
Katedra Prawa Cywilnego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0003-3485-4090
Dopuszczalność ustanowienia służebności przesyłu w przypadku istnienia umowy o korzystanie z nieruchomości w zakresie inwestycji w elektrownie wiatrowe. Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z 5.02.2021 r., V CSKP 13/21
Glosowane postanowienie dotyczy kwestii zapewnienia odpowiednich uprawnień do dysponowania nieruchomościami pod budowę i eksploatację urządzeń przesyłowych w sektorze energetyki odnawialnej (tzw. OZE), w tym zwłaszcza lądowych farm wiatrowych, co aktualnie jest niezwykle istotne dla praktyki kontraktowej. Jednocześnie komentowane orzeczenie stanowi pierwszą wypowiedź Sądu Najwyższego w tej problematyce prawnej. Sąd Najwyższy wskazał, że niedopuszczalne jest ustanowienie służebności przesyłu na rzecz przedsiębiorcy przesyłowego w sytuacji, w której przedsiębiorca ten zabezpieczył już swój interes prawny poprzez ustanowienie innych, odpowiadających treści wspomnianej służebności, uprawnień do korzystania z nieruchomości. Ze względu na ogromne znaczenie wspomnianego postanowienia dla obrotu gospodarczego warto poświęcić mu kilka słów komentarza.
Słowa kluczowe: służebność przesyłu, umowa dzierżawy, umowa o korzystanie z nieruchomości w zakresie inwestycji w elektrownie wiatrowe, elektrownie wiatrowe, energia odnawialna
Dr Marcin Drewek
Department of Civil Law, Faculty of Law and Administration, Nicolaus Copernicus University in Toruń, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0003-3485-4090
Admissibility of establishing a utility easement if there is an agreement on the use of property for a wind farm project. Commentary on the decision of the Supreme Court of 5 February 2021, V CSKP 13/21
The decision in question applies to the matter of ensuring appropriate rights to use real property for the construction and operation of transmission devices in the renewable energy sector (the so-called RES), especially onshore wind farms, which is extremely important to contract practice. This judgment is also the Supreme Court’s first statement on this legal problem. The Supreme Court pointed out that it is inadmissible to establish a utility easement to the favour of a transmission company in a situation where that company has already secured its legal interests with other rights to use the property, which correspond to the content of the easement. It is worth devoting a few words of commentary to this decision because of its tremendous significance to business trading.
Keywords: utility easement, lease agreement, agreement on the use of property for a wind farm project, wind farms, renewable energy
Bibliografia / References
Alexander A.J., The Texas Wind Estate: Wind as a Natural Resource and a Severable Property Interest, „University of Michigan Journal of Law Reform Volume” 2011, vol. 44, issue 2.
Baum T., Chyliński K., Zabezpieczenie tytułu prawnego do nieruchomości na potrzeby inwestycji w energetykę wiatrową, „Nieruchomości” 2013/6.
Baur K., Nutzungsverträge für Windenergieprojekte, Bundesministerium zum Wirtschaft und Energie, Berlin 2019.
Cahvarria L., Wind Power: Prospective Issues, „Texas Bar Journal” 2005, vol. 68, no. 9.
Czerwik-Drozdowicz S., Umowa o korzystanie z gruntu w celu budowy i eksploatacji instalacji OZE, „Nieruchomości” 2014/4.
Dąbrowski B., Łęczyńska-Smoter M., Umowa dzierżawy w realizacji inwestycji w OZE, w kontekście wyroku SN, „Czysta Energia” 2014/1.
Drewek M., Charakter prawny umowy o korzystanie z nieruchomości pod inwestycje wiatrowe, „Acta Iuris Stetinensis” 2017/3.
Drewek M., Glosa do wyroku SN z 5.10.2012 r., IV CSK 244/12, „Monitor Prawniczy” 2016/14.
Drewek M., Umowa o korzystanie z nieruchomości w związku z inwestycją wiatrową – Rozprawa doktorska obroniona na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu w 2020 r. pod opieką naukową Prof. dr. hab. M. Bączyka, Toruń 2020.
Farrell S.L., The Technical and Ethical Challenges for Lawyers in Evaluating Wind Energy Development Agreements, „Drake Journal of Agricultural Law” 2012/1, vol. 17.
Giziński J., Białobok P., Prawne przeszkody dla czystej energii, „Czysta Energia” 2012/7–8.
Hubner S., Land agreements [w:] Wind: Projects and Transactions, red. M. Hassan, Croydon 2014.
Izbicki M., Zabezpieczenie odpowiednich praw na nieruchomościach sąsiadujących [w:] Model prawny regulacji odnawialnych źródeł energii, red. P. Korzeniowski, L. Karski, Łódź 2012.
Jóźwiak J., Umowa o korzystanie z gruntu celem budowy i eksploatacji instalacji OZE – wybrane aspekty prawne, „Przegląd Prawniczy Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza” 2013/2.
K.B. Wong, H.T. Scott, United States [w:] The Renewable Energy Law Review, red. K.B. Wong, London 2019.
Kuniewicz Z., Słotwiński S., Glosa do wyroku SN z 5.10.2012 r., IV CSK 244/12, „Przegląd Prawa Rolnego” 2013/2.
Lackoroński B. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. K. Osajda, Legalis 2021.
Lasocki K., Jak zabezpieczyć prawo do gruntu pod farmę wiatrową, „Czysta Energia” 2008/1.
Law K.K., A Practicioner's Guide to Real Estate and Wind Energy Project Development, Chicago 2015.
Ottinger P.S., Is There a Future for Wind Energy in the Bayou State: The Answer, My Friend, Is Blowin' in the Wind, „LSU Journal of Energy Law and Resources” 2019/1, vol. 7.
Pelc W., Sąd Najwyższy rozstrzygnął wątpliwości, „Czysta Energia” 2012/12.
Pesta R., Umowa dzierżawy nieruchomości gruntowej w celu wybudowania farmy wiatrowej, „Świat Nieruchomości” 2009/4.
Pokrzywniak J., Kluczowe dylematy związane z regulacją służebności przesyłu, „Rejent” 2010/4.
Rabenschlag K., Alers M., Rechtliche Ramenbedinungen [w:] Handbuch Windenergie Onshore-Projekte: Realisierung, Finanzierung, Recht und Technik, red. J. Böttcher, Berlin–München–Boston 2019.
Schulz T., Handbuch Windenergie, Berlin 2015.
Shoemaker J.A., Negotiating Wind and Land Agreements [w:] Farmer's Guide to Wind Energy: Legal Issues in Farming the Wind, red. K.R. Krub, Saint Paul 2007.
Smith E.E., Wetsel R.E., Diffen B.H., Powers M., Wind Law, New Province 2016.
Strus Z., Omówienie wyroku SN z 5.10.2012 r., IV CSK 244/12, Przegląd orzecznictwa, „Palestra” 2013/1–2.
Szklarska K., Kluczowe etapy procesu inwestycyjnego budowy farmy wiatrowej, „Czysta Energia” 2011/12.
Wyszomirski Ł.M., Glosa do wyroku SN z 5.10.2012 r., IV CSK 244/12, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2013/10, poz. 95.
Aleksander Kwaśniak
słuchacz eksternistycznego trybu przygotowania rozprawy doktorskiej, Wyższa Szkoła Humanitas w Sosnowcu, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-9275-279X
Istota powiadomienia o niepublicznym charakterze informacji. Glosa krytyczna do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 18.05.2018 r., I OSK 1646/16
Przedmiotem glosy jest wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w sprawie dotyczącej informacji publicznej. Choć rozważania Sądu skupiły się głównie na postępowaniu dowodowym w procesie sądowoadministracyjnym, to w omawianej sprawie istotny okazał się inny problem badawczy, a mianowicie – charakter pisma informującego wnioskodawcę, że w ocenie organu żądana informacja nie jest informacją publiczną. Należało zastanowić się, czy pismo takie można uznać za decyzję administracyjną (ewentualnie wydaną bez podstawy prawnej), czy jest to pismo niebędące decyzją. Analiza prawno-dogmatyczna doprowadziła do wniosku, że takie pismo w swej istocie nie stanowi decyzji, nawet jeśli jego konstrukcja mogłaby wskazywać na taką kwalifikację. Kolejną ważną kwestią okazała się odpowiednia procedura zaskarżenia takiego zachowania podmiotu zobowiązanego. O ile w orzecznictwie sądów administracyjnych ugruntował się pogląd, że w takiej sytuacji należy wnieść skargę na bezczynność organu, o tyle można próbować bronić tezy, zgodnie z którą pismo takie stanowi inną czynność z zakresu administracji publicznej, podlegającą zaskarżeniu na podstawie art. 3 § 2 pkt 4 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
Słowa kluczowe: informacja publiczna, decyzja administracyjna, postępowanie sądowoadministracyjne
Aleksander Kwaśniak
a student preparing a doctoral dissertation in the extramural process at the Humanitas University in Sosnowiec, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-9275-279X
Essence of a notification about the non-public nature of information. Critical commentary on the judgment of the Supreme Administrative Court of 18 May 2018, I OSK 1646/16
The commentary addresses the judgment of the Supreme Administrative Court in a case regarding public information. Although the Court’s considerations primarily focused on the evidentiary proceedings in the administrative court case, another research problem turned out to be important in the case under review, namely the nature of the letter informing the applicant that, in the authority’s opinion, the requested information is not public information. Consideration had to be given to whether the letter could be considered an administrative decision (possibly issued without legal grounds) or a letter that is not a decision. The legal and dogmatic research led to the conclusion that such a letter does not essentially constitute a decision, even if its structure could suggest such a qualification. Another important issue turned out to be the appropriate procedure for appealing against such conduct of the obligor. While the view that a complaint should be filed about the inactivity of an authority in such a situation has become established in the case law of the administrative courts, an attempt can be made to defend the view that such a letter constitutes a different act or activity of public administration, which may be challenged under Article 3 § 2, item 4 of the Law on Proceedings before Administrative Courts.
Keywords: public information, administrative decision, administrative court proceedings
Bibliografia / References
Adamiak B., Borkowski J., Glosa do wyroku NSA z dnia 31 stycznia 1991 r., SA/Kr 1304/90, „Samorząd Terytorialny” 1991/5.
Borkowski J., Glosa do wyroku NSA z 20.07.1981 r., SA 1163/81, „Orzecznictwo Sądów Polskich i Komisji Arbitrażowych” 1982/9–10.
Brzozowski P., Forma odmowy udostępnienia informacji publicznej. Glosa do wyroku WSA z dnia 2 marca 2010 r., II SA/Ol 19/10, „Gdańskie Studia Prawnicze – Przegląd Orzecznictwa” 2011/2.
Dolnicki B., Ograniczenia dostępu do informacji publicznej – zagadnienia wybrane, [w:] Cywilizacja administracji publicznej. Księga jubileuszowa z okazji 80-lecia urodzin prof. nadzw. UWr dra hab. Jana Jeżewskiego, red. J. Korczak, Wrocław 2018.
Jabłoński M., Dostęp do informacji publicznej w praktyce funkcjonowania samorządu terytorialnego, „Finanse Komunalne” 2008/1–2.
Jagielska M., Wiktorowska A., Wajda P. [w:] Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, red. R. Hauser, M. Wierzbowski, Warszawa 2015.
Jarzęcka-Siwik E., Wyporska-Frankiewicz J., Weryfikacja rozstrzygnięć podejmowanych na skutek wniosku o udostępnienie informacji publicznej w postępowaniu odwoławczym i sądowoadministracyjnym, [w:] Dostęp do informacji publicznej na wniosek w praktyce jednostek samorządu terytorialnego, red. J. Wyporska-Frankiewicz, Warszawa 2019.
Kamińska I., Rozbicka-Ostrowska M., Ustawa o dostępie do informacji publicznej. Komentarz, Warszawa 2016.
Karsznicki K., Kryteria dostępu do informacji publicznej, „Prokuratura i Prawo” 2015/11.
Kaszubowski K., Decyzja administracyjna – ważność decyzji podmiotu upoważnionego do jej wydania. Glosa do wyroku SN z dnia 28 czerwca 2000 r., III RN 189/99, „Gdańskie Studia Prawnicze – Przegląd Orzecznictwa” 2006/1.
Klat-Górska E., Klat-Wertelecka L., Oznaczenie strony w decyzji administracyjnej, „Samorząd Terytorialny” 2004/7–8.
Przybysz P., Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2013.
Sitniewski P., Dostęp do informacji publicznej. Pytania i odpowiedzi, Warszawa 2014.
Stelmasiak J., Zdyb M., Glosa do wyroku NSA z dnia 12 lutego 1991 r., SA/Lu 889/90, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 1992/2.
Śladkowska E., Wydanie decyzji administracyjnej bez podstawy prawnej w ogólnym postępowaniu administracyjnym, „Samorząd Terytorialny” 2005/11.
Taczkowska-Olszewska J., Dostęp do informacji publicznej w polskim systemie prawnym, Warszawa 2014.
Taras W., Glosa do wyroku SN z dnia 28 listopada 1990 r., III ARN 30/90, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 1992/5.
Woś T. [w:] Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, red. T. Woś, Warszawa 2005.
Ziółkowska A., Regulacja dostępu do informacji publicznej, „Roczniki Administracji i Prawa” 2008, rok VII/VIII.
kierownik Centrum Badań Prawnych w Wyższej Szkole Bankowej we Wrocławiu; radca prawny, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0001-7907-646X
Odpowiedzialność państwa członkowskiego za szkodę wyrządzoną jednostce w wyniku niewykonania orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej
W kontekście deklarowanego przez państwo członkowskie Unii Europejskiej (UE) braku woli wykonywania orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości UE ważnym zagadnieniem teoretycznym i praktycznym jest odpowiedzialność odszkodowawcza państwa członkowskiego wobec jednostki w związku z nieprzestrzeganiem prawa UE, w szczególności z odmową wykonania orzeczenia TS. Celem artykułu jest przeanalizowanie, na podstawie historycznego i najnowszego orzecznictwa luksemburskiego oraz aktualnego dorobku doktryny prawa UE, czy i po spełnieniu jakich przesłanek jednostki mogą uzyskać odszkodowanie od Państwa Polskiego w związku z niewykonywaniem przez nie orzeczeń TS. W toku prowadzonych rozważań weryfikacji podlega hipoteza, że dochodzenie przez jednostki odszkodowania od Państwa Polskiego za szkodę wynikłą wskutek niewykonania przez nie orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości UE będzie prostsze pod względem materialnym i – na obecnym etapie – trudniejsze z formalnego punktu widzenia niż w przypadku podobnych spraw w większości państw członkowskich UE.
Słowa kluczowe: naruszenie prawa UE, niewykonanie orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości UE, odpowiedzialność odszkodowawcza państwa członkowskiego UE, prawo jednostki do odszkodowania od państwa członkowskiego UE
Dr Hab. Izabela Wróbel – Professor of the WSB University in Wrocław
Head of the Centre for Legal Studies at the WSB University in Wrocław, legal counsel, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0001-7907-646X
Liability of a Member State for damage caused to an individual as a result of the failure to comply with a judgment of the Court of Justice of the European Union
In the context of the unwillingness to enforce the judgments of the Court of Justice of the EU declared by an EU Member State, an important theoretical and practical issue is the liability of the Member State for damages with respect to an individual related to non-compliance with EU law, in particular the refusal to implement a judgment of the Court of Justice. The objective of the article is to analyse whether and on what conditions individuals can obtain compensation from the Polish State in connection with its failure to comply with the judgments of the Court of Justice on the basis of the historical and recent judgments passed in Luxembourg and the current work of the EU legal doctrine. The hypothesis that the claims of individuals for compensation from the Polish State for the damage arising from its lack of compliance with the judgment of the Court of Justice of the EU will be simpler in material terms and – at this stage – more difficult from a formal point of view than in similar cases in most EU Member States is verified in the deliberations.
Keywords: breach of EU law, non-compliance with a judgment of the Court of Justice of the EU, an EU Member State’s liability for damages, an individual’s right to compensation from an EU Member State
Bibliografia / References
Adamczak-Retecka M., Przesłanki odpowiedzialności państwa członkowskiego za szkody wyrządzone jednostkom w związku z naruszeniem prawa wspólnotowego przez sąd najwyższego szczebla. Glosa do Wyrok TS z dnia 13 czerwca 2006 r., sprawa C173/03 Traghetti del Mediterraneo SpA w likwidacji przeciwko Republice Włoskiej, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2007/1.
Arena A., Od niezapłaconego rachunku za prąd do prymatu prawa europejskiego – kulisy sprawy Costa przeciwko ENEL, „Europejski Przegląd Sądowy” 2021/4.
Barnard C., European Union Law, Oxford 2020.
Bednarczyk-Płachta A., Kumela-Romańska M., Prawne aspekty odpowiedzialności odszkodowawczej państwa z tytułu czasowego ograniczenia prowadzenia działalności gospodarczej spowodowanego COVID 19. Wybrane zagadnienia, „Przegląd Prawa Publicznego” 2020/11.
Biondi A., Farley M., The Right to Damages in European Law, Alphen aan den Rijn 2009.
Costa M., Peers S., Steiner and Woods EU Law, Oxford 2020.
Dzienis P., Bezprawność legislacyjna w postaci niewłaściwej implementacji dyrektywy unijnej 90/314/EWG w polskiej judykaturze, „Europejski Przegląd Sądowy” 2018/7.
Ellingsen H.K., Standing to Enforce European Union Law before National Courts, Oxford 2021.
Haratsch A., Koenig Ch., Pechstein M., Europarecht, Tübingen 2012.
Herdegen M., Europarecht, München 2013.
Holdgaard R., Elkan D., Krohn Schaldemose G., From Cooperation to Collision: The ECJ’s Ajos Ruling and the Danish Supreme Court’s Refusal to Comply, „Common Market Law Review” 2018/55.
Kaczorowska-Ireland A., European Union Law, London – New York 2016.
Kawczyńska M., The Court of Justice of the European Union as a law-maker: enhancing integration or acting ultra vires? [w:] Judicial Law-Making in European Constitutional Courts, red. M. Florczak-Wątor, Abingdon 2020.
Lasiński-Sulecki K., Morawski W., Granice swobody wykładni unijnego prawa podatkowego i celnego przez sąd krajowy wobec wyroku Trybunału Sprawiedliwości. Uwagi na tle wybranych orzeczeń TS, „Przegląd Podatkowy” 2018/9.
Lenaerts K., Maselis I., Gutman K., EU Procedural Law, Oxford 2014.
Lenaerts K., Van Nuffel P., EU Constitutional Law, Oxford 2021.
Mijał P., Odpowiedzialność państwa członkowskiego za szkodę spowodowaną orzeczeniem sądowym naruszającym prawo wspólnotowe. Glosa do wyroku Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich z dnia 30 września 2003 r. w sprawie C224/01 Gerhard Köbler przeciwko Republice Austrii, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2006/3.
Półtorak N., Odpowiedzialność odszkodowawcza państwa za naruszenie prawa UE po 20 latach od orzeczenia w sprawie Francovich, „Europejski Przegląd Sądowy” 2014/1.
Półtorak N., Zachariasiewicz M. [w:] Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Komentarz. Tom III (art. 223–358), red. D. Kornobis-Romanowska, J. Łacny, A. Wróbel, Warszawa 2012.
Sadowski W., Granice odpowiedzialności odszkodowawczej państw członkowskich za orzeczenia sądów – glosa do wyroku ETS z 13.06.2006 r. w sprawie C-173/03 Traghetti del Mediterraneo, „Europejski Przegląd Sądowy” 2006/11.
Stępkowski Ł., Naruszenie prawa UE przez sąd krajowy w odpowiedzialności odszkodowawczej państwa członkowskiego, „Problemy Współczesnego Prawa Międzynarodowego, Europejskiego i Porównawczego” 2015/13.
Szczepaniak R., Odpowiedzialność odszkodowawcza gminy, Warszawa 2018.
Wentkowska A. [w:] J. Barcik, A. Wentkowska, Prawo Unii Europejskiej, Warszawa 2014.
Zatorska J., Odpowiedzialność odszkodowawcza państwa członkowskiego za działanie władzy sądowniczej na przykładzie Polski i Francji, „Europejski Przegląd Sądowy” 2008/7.
dr hab. Mikołaj Małecki
Katedra Prawa Karnego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie; Krakowski Instytut Prawa Karnego, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-2878-2791
Kradzież przy użyciu kasy samoobsługowej w sklepie
W artykule poddano analizie zagadnienie kwalifikacji prawnej postępowania klienta sklepu, który zabiera konkretną rzecz ruchomą bez uiszczenia za nią stosownej zapłaty, wykorzystując kasę samoobsługową, na której rejestruje fikcyjną transakcję zakupu innego towaru. Wykazano, że omawiane zachowanie nie wyczerpuje znamion oszustwa stypizowanego w art. 286 § 1 Kodeksu karnego, lecz stanowi bezprawny zabór cudzej rzeczy ruchomej w celu jej przywłaszczenia, wyczerpujący znamiona kradzieży przestępnej (art. 278 § 1 Kodeksu karnego) lub wykroczeniowej (art. 119 § 1 Kodeksu wykroczeń).
Słowa kluczowe: kradzież, oszustwo, kasa samoobsługowa, mienie, sprzedaż, wprowadzenie w błąd
Dr Hab. Mikołaj Małecki
Department of Criminal Law, Faculty of Law and Administration, Jagiellonian University in Kraków; Kraków Institute of Criminal Law, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-2878-2791
Theft while using a self-service checkout in a store
The article presents an analysis of the legal qualification of the conduct of a store’s customer who takes specific goods without paying, using the self-service checkout to register a fictitious transaction of purchasing another product. It is shown that this act is not classified as fraud under Article 286 §1 of the Polish Penal Code, but constitutes the unlawful seizure of a third party’s property for the purpose of alienation and therefore constitutes criminal theft (Article 278 §1 of the Polish Penal Code) or a theft as a misdemeanour (Article 119 §1 of the Polish Code of Misdemeanours).
Keywords: theft, fraud, self-service checkout, property, sale, misleading
Bibliografia / References
Bednarzak J., Przestępstwo oszustwa w polskim prawie karnym, Warszawa 1971.
Bralczyk J., Strach się bać, Olszanica 2022.
Dąbrowska-Kardas M., Kardas P. [w:] Kodeks karny. Część szczególna, t. 3, Komentarz do art. 278–363 k.k., red. W. Wróbel, A. Zoll, Warszawa 2022.
Ikea. Klient próbował kupić materac wart 1500 zł za 10 zł. Podstawił nogę od krzesła, materiał prasowy z 14.03.2021, https://next.gazeta.pl/next/7,151003,26879986,ikea-zamiast-materaca-za-1500-zl-skasowal-noge-od-krzesla-za.html (dostęp: 13.09.2022 r.).
Inny słownik języka polskiego PWN, t. 1, red. M. Bańko, Warszawa 2000.
Inny słownik języka polskiego PWN, t. 2, red. M. Bańko, Warszawa 2000.
Lachowski J. [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. V. Konarska-Wrzosek, Warszawa 2020.
Łabuda G. [w:] Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz, red. J. Giezek, Warszawa 2021.
Małecki M., Buraki przy kasie samoobsługowej. Kolejny przypadek kradzieży – nie oszustwa!, „Dogmaty Karnisty” z 28.05.2022 r., https://www.dogmatykarnisty.pl/2022/05/buraki-przy-kasie-samoobslugowej/ (dostęp: 13.09.2022 r.).
Małecki M., Odkurzacz zamiast cebuli – ukradziony. Nie da się oszukać kasy samoobsługowej, „Dogmaty Karnisty” z 26.06.2021 r., https://www.dogmatykarnisty.pl/2021/06/odkurzacz-zamiast-cebuli-ukradziony/ (dostęp: 13.09.2022 r.).
Małecki M., Zamiana owoców przy kasie samoobsługowej. Była to zwykła kradzież, „Dogmaty Karnisty” z 21.04.2022 r., https://www.dogmatykarnisty.pl/2022/04/zamiana-owocow-przy-kasie-samoobslugowej/, (dostęp: 13.09.2022 r.).
Małecki M., Zamiast materaca – noga od krzesła. Klient okradł sklep „oszukując” kasę samoobsługową, „Dogmaty Karnisty” z 22.03.2021 r., https://www.dogmatykarnisty.pl/2021/03/klient-okradl-sklep-oszukujac-kase/ (dostęp: 13.09.2022 r.).
Nowe kodeksy karne z 1997 r. z uzasadnieniami, red. I. Fredrich-Michalska, B. Stachurska-Marcińczak, Warszawa 1997.
Oczkowski T., Oszustwo jako przestępstwo majątkowe i gospodarcze, Kraków 2004.
Oszukiwał przy kasie samoobsługowej – został zatrzymany, komunikat Komendy Miejskiej Policji w Olsztynie (brak daty), https://olsztyn.policja.gov.pl/o02/aktualnosci/69128,Oszukiwal-przy-kasie-samoobslugowej-zostal-zatrzymany.html (dostęp: 13.09.2022 r.).
Oszustwo na kasie samoobsługowej, informacja prasowa Komendy Powiatowej Policji w Chrzanowie (brak daty), https://chrzanow.policja.gov.pl/kch/aktualnosci/21510,Oszustwo-na-kasie-samoobslugowej.html (dostęp: 13.09.2022 r.).
Oszustwo w kasie samoobsługowej na 250 zł. Osiem lat więzienia grozi tarnogórzance, materiał prasowy z 21.01.2022 r., https://tarnogorski.info/osiem-lat-wiezieniak/ (dostęp: 13.09.2022 r.).
Słownik języka polskiego PWN, wydanie online: https://sjp.pwn.pl/sjp/pojac;2503377.html (dostęp: 13.09.2022 r.).
Szwarczyk M. [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. T. Bojarski, Warszawa 2016.
Uniwersalny słownik języka polskiego, t. 3, red. S. Dubisz, Warszawa 2003.
Wróbel W., Zoll A., Polskie prawo karne. Część ogólna, Kraków 2012.
Zamiast zapłacić za odkurzacz, zważył go jako cebulę i wyszedł ze sklepu, materiał prasowy z 19.06.2021, https://tvn24.pl/tvnwarszawa/okolice/wyszkow-zwazyl-odkurzacz-jako-cebule-i-wyszedl-ze-sklepu-5125309 (dostęp: 13.09.2022 r.).
Zatrzymani sklepowi oszuści, komunikat Komendy Powiatowej Policji w Tarnowskich Górach z 15.04.2022, https://tarnowskie-gory.policja.gov.pl/k26/informacje/wiadomosci/335095,Zatrzymani-sklepowi-oszusci.html (dostęp: 13.09.2022 r.).
dr Grzegorz Kamieński
starszy wykładowca, Państwowa Uczelnia Angelusa Silesiusa w Wałbrzychu, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-1278-7950
Wyłączenie z mocy samego prawa sędziego delegowanego na podstawie art. 77 Prawa o ustroju sądów powszechnych (art. 48 § 1 pkt 1 k.p.c.)
Gwarantowane w art. 45 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej prawo strony do bezstronnego sądu jest jedną z elementarnych zasad demokratycznego państwa prawnego. Zasadę tę potwierdzają także akty prawa międzynarodowego, jak choćby art. 6 Europejskiej konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności oraz art. 47 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej. Sędzią bezstronnym jest sędzia zdolny do obiektywnego rozpoznania sprawy w celu wydania sprawiedliwego wyroku, bez kierowania się jakimikolwiek uprzedzeniami lub względami pozamerytorycznymi, wolny od nacisków zewnętrznych i wewnętrznych emocji, konfliktów sumienia lub przekonań. Prawo do bezstronnego sądu i rzetelnego procesu gwarantowane jest w Kodeksie postępowania cywilnego (k.p.c.), między innymi, przez instytucję iudex inhabilis, a więc wyłączenie sędziego od rozpoznania sprawy z mocy ustawy (art. 48 k.p.c.) oraz instytucję iudex suspectus, polegającą na wyłączeniu sędziego na podstawie postanowienia sądu w wyniku rozpoznania wniosku strony lub samego sędziego o jego wyłączenie (art. 49 k.p.c.). Przepisy dotyczące wyłączenia sędziego mają gwarantować prowadzenie sprawy przez sędziów w sposób obiektywny, a tym samym uczynić optymalną realizację wymiaru sprawiedliwości. Autor koncentruje swoje rozważania na konieczności wyłączenia sędziego, który jest delegowany na podstawie art. 77 Prawa o ustroju sądów powszechnych, od rozpoznawania sprawy cywilnej, zgodnie z regulacją opisaną w art. 48 § 1 pkt 1 k.p.c.
Słowa kluczowe: wyłączenie sędziego z mocy ustawy, kodeks postępowania cywilnego, prawo do bezstronnego sądu i rzetelnego procesu, prawo o ustroju sądów powszechnych
Dr Grzegorz Kamieński
senior lecturer, Angelus Silesius University of Applied Sciences in Wałbrzych, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-1278-7950
Removal of a delegated judge by law pursuant to Article 77 of the Law on the Structure of Ordinary Courts (Article 48 § 1, item 1 of the Civil Procedures Code)
The right of a party to a trial by an impartial tribunal, which is guaranteed by Article 45 of the Polish Constitution, is one of the fundamental principles of a democratic state governed by the rule of law. This principle is also confirmed by acts of international law, such as Article 6 of the European Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms and Article 47 of the Charter of Fundamental Rights of the European Union. An impartial judge is a judge who is capable of objectively hearing a case in order to pass a fair judgment, without being guided by any prejudices or non-substantive considerations, being free from external pressures and internal emotions, conflicts of conscience or beliefs. The right to an impartial court and a fair trial is guaranteed in the Civil Procedures Code (CPC), among other things, by the institution of iudex inhabilis, namely the removal of a judge from hearing a case by law (Article 48 CPC) and the institution of iudex suspectus, involving the removal of a judge on the basis of a court decision as a result of examining an application submitted by a party or the judge himself to remove him (Article 49 CPC). The provisions on the removal of a judge are intended to guarantee that the judges will hear the case objectively and therefore optimally administer justice. The author focuses his considerations on the need to remove a judge, who is delegated under Article 77 of the Law on the Structure of Ordinary Courts, from considering a civil case, in accordance with the regulation described in Article 48 § 1, item 1 CPC.
Keywords: removal of a judge by law, Civil Procedures Code, right to an impartial tribunal and a fair trial, Law on the Structure of Ordinary Courts
Bibliografia / References
Banasik P., Wymiar sprawiedliwości w dobie oczekiwań społecznych, Warszawa 2015.
Bodnar A., Ploszka A., Wokół kryzysu praworządności, demokracji i praw człowieka. Księga jubileuszowa Profesora Mirosława Wyrzykowskiego, Warszawa 2020.
Dąbrowski S., Ustrojowa pozycja sędziego, „Krajowa Rada Sądownictwa” 2014/1.
Ereciński T., Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 1, Postępowanie rozpoznawcze, Warszawa 2016.
Fuller L., Anatomia prawa, Lublin 1968.
Grabowski A., Naleziński B., Konstytucyjne prawo do niezawisłego i bezstronnego sądu w państwie pozornie praworządnym, „Państwo i Prawo” 2020/10.
Gudowski J., Iudex impurus. Wyłączenie z mocy samej ustawy sędziego objętego zarzutem wadliwego powołania lub przejścia na wyższe stanowisko sędziowskie, „Przegląd Sądowy” 2022/5.
Gudowski J., Wyłączenie sądu jako organu wymiaru sprawiedliwości – nowa instytucja w prawie procesowym cywilnym i karnym, „Przegląd Sądowy” 2021/6.
Kamieński G., Zmiany procedury cywilnej dokonane nowelizacją z 28.05.2021 r., „Nowa Currenda” 2021/6.
Kowalski M., Udział w orzekaniu sędziego delegowanego jako przesłanka nienależytej obsady sądu albo składu sądu sprzecznego z przepisami prawa, „Palestra” 2021/1–2.
Laskowski M., Uchybienie godności urzędu sędziego jako podstawa odpowiedzialności dyscyplinarnej, Warszawa 2019.
Machnikowska A., O niezawisłości sędziów i niezależności sądów w trudnych czasach. Wymiar sprawiedliwości w pułapce sprawności, Warszawa 2018.
Osowy P., Wyrok zasądzający, Warszawa 2020.
Pietrzykowski T., Bezstronność sędziowska. Lekcje z kryzysu, „Przegląd Sądowy” 2022/1.
Piotrowski R., Pozycja ustrojowa sędziego, Warszawa 2015.
Rylski P., Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, Warszawa 2022.
Safjan M., Prawo do skutecznej ochrony sądowej – refleksje dotyczące wyroku TSUE z 19.11.2019 r. r. w sprawach połączonych C-585/18, C-624/18, C-625/18, „Palestra” 2020/5.
Tobor Z., Bezstronność sędziego, „Przegląd Sądowy” 2005/6.
Waśkowski E., Podręcznik procesu cywilnego, Wilno 1932.
Wiliński P., Zawłocki R., Bezstronność sędziego w sprawach karnych w świetle zarzutu wadliwości powołania, Warszawa 2022.
Zembrzuski T., Delegowanie sędziego do pełnienia obowiązków w innym sądzie, „Monitor Prawniczy” 2012/23.
Zembrzuski T., Zażalenie po nowelizacji, czyli o standardzie środka zaskarżenia, „Palestra” 2019/11–12.
Ziółkowski M., Odpowiedzialność odszkodowawcza za niezgodne z prawem działanie władzy publicznej. Studium z prawa konstytucyjnego, Warszawa 2021.
Marta Żebrowska
doktorantka, Katedra Prawa Karnego Procesowego i Kryminalistyki, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Gdański, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0001-7178-9916
Stosowanie tymczasowego aresztowania w polskiej procedurze karnej w dobie pandemii SARS-CoV-2
Tematem artykułu jest stosowanie tymczasowego aresztowania w polskiej procedurze karnej w dobie pandemii. Zmiany do niej wprowadzone w związku z panującym od marca 2020 r. stanem epidemii w Polsce dotknęły także rozwiązań związanych ze stosowaniem środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania. Ustawodawca dokonał pewnej rewolucji w tym zakresie, gdyż zmiany te nie mają zastosowania tylko podczas panującej obecnie pandemii, ale mogą być stosowane w dalszym czasie. Rozszerzenie zakresu informatyzacji działalności organów w postępowaniu przygotowawczym z pewnością wpłynęło pozytywnie na bezpieczeństwo osób biorących w nim udział, a jednocześnie usprawniło wykonywanie czynności procesowych w warunkach nadzwyczajnych. Jednocześnie, zmiany te znacznie przyspieszyły wprowadzenie nowoczesnych rozwiązań technologicznych do postępowania karnego w Polsce.
Słowa kluczowe: tymczasowe aresztowanie, procedura karna, środki zapobiegawcze, postępowanie karne, przesłanki stosowania tymczasowego aresztowania
Marta Żebrowska
PhD student, Department of Procedural Criminal Law and Forensic Science, Faculty of Law and Administration, University of Gdańsk, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0001-7178-9916
Use of pre-trial detention in the Polish criminal procedure in the era of the SARS-CoV-2 pandemic
The article discusses the use of pre-trial detention in the Polish criminal procedure in the era of the pandemic. The amendments made to it in connection with the state of the pandemic in Poland that has been prevailing since March 2020 also affected the solutions related to the use of a preventive measure in the form of a pre-trial detention. The legislator made a certain revolution in this respect, as these changes do not only apply during the current pandemic, but may be applied later. The extension of the computerisation of the activities of the authorities in pre-trial proceedings has certainly had a positive impact on the safety of the people taking part in them, and has simultaneously improved the performance of procedural activities in extraordinary conditions. These changes have simultaneously significantly accelerated the introduction of modern technological solutions into criminal proceedings in Poland.
Keywords: pre-trial detention, criminal procedure, preventive measures, criminal proceedings, conditions for applying pre-trial detention
Bibliografia / References
Drajewicz D., Kodeks postępowania karnego. Komentarz, t. 1, Legalis 2020.
Eichstaedt K. [w:] Kodeks postępowania karnego, t. 1, Komentarz aktualizowany, red. D. Świecki, LEX 2022.
Skorupka J. (red.), Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Warszawa 2021.
Artur Kowalczyk
asystent, Katedra Postępowania Karnego, Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii, Uniwersytet Wrocławski; asesor sądowy w Sądzie Rejonowym w Miliczu. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-6777-4735
Właściwość sądu w postępowaniu w sprawach o odszkodowanie za niesłuszne skazanie, tymczasowe aresztowanie lub zatrzymanie
W artykule odniesiono się do wyrażonego w piśmiennictwie poglądu, że w postępowaniu w przedmiocie odszkodowania za niesłuszne skazanie, tymczasowe aresztowanie lub zatrzymanie zastosowanie ma art. 442 Kodeksu postępowania cywilnego. Przepis ten wyklucza możliwość rozpoznawania sprawy przez sąd, z którego działalnością wiąże się dochodzone roszczenie. Autor stawia tezę, że kwestia właściwości sądu została uregulowana w Kodeksie postępowania karnego, co powoduje, że nie ma podstaw do zastosowania zawartego w art. 558 Kodeksu postępowania karnego odesłania do przepisów Kodeksu postępowania cywilnego. Implikacją stosowania art. 442 Kodeksu postępowania cywilnego w postępowaniu odszkodowawczym byłoby również to, że właściwość miejscowa sądu do rozpoznania sprawy nigdy nie byłaby z góry określona, lecz każdorazowo indywidualnie ustalana, co jest sprzeczne z konstytucyjnym standardem prawa do rozpoznania sprawy przez sąd właściwy.
Słowa kluczowe: proces karny, odszkodowanie za niesłuszne skazanie, tymczasowe aresztowanie lub zatrzymanie, właściwość sądu, odpowiednie stosowanie Kodeksu postępowania cywilnego
Artur Kowalczyk
assistant, Department of Criminal Proceedings, Faculty of Law, Administration and Economics, University of Wrocław, court assessor at the District Court in Milicz, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-6777-4735
The court’s jurisdiction in proceedings regarding compensation for wrongful conviction, pre-trial detention and arrest
The article addresses the view presented in the literature that Article 442 of the Civil Procedures Code applies to proceedings regarding compensation for wrongful conviction, pre-trial detention and arrest. This provision rules out the possibility of the court examining a case when the claim is related to previous activities of that court itself. The author argues that the court’s jurisdiction has been regulated in the Criminal Procedures Code, which means that there are no grounds for making reference to the provisions of the Civil Procedures Code contained in Article 558 of the Criminal Procedures Code. The implication of applying Article 442 of the Civil Procedures Code in compensation proceedings would also lead to a situation where the court’s jurisdiction for examining the case was not determined by statute, but established individually, on a case by case basis, which is in breach of the constitutional standard of the right to have a case heard by a competent court.
Keywords: criminal proceedings, compensation for wrongful conviction, pre-trial detention and arrest, the court’s jurisdiction, appropriate application of the Civil Procedures Code
Bibliografia / References
Błachnio-Parzych A., Przepisy odsyłające systemowo (wybrane zagadnienia), „Państwo i Prawo” 2003/1.
Boratyńska K.T., Czarnecki P. [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. A. Sakowicz, Warszawa 2020.
Bulsiewicz A., Proces o odszkodowanie za niesłuszne skazanie lub oczywiście bezzasadny areszt tymczasowy, Toruń 1968.
Chojniak Ł., Odszkodowanie za niesłuszne skazanie, tymczasowe aresztowanie lub zatrzymanie oraz za niesłuszne oskarżenie, Warszawa 2013.
Cioch P., Odpowiedzialność Skarbu Państwa z tytułu niesłusznego skazania, Warszawa 2007.
Daszkiewicz W., Przegląd orzecznictwa Sądu Najwyższego (Prawo karne procesowe – 1962 r.), „Państwo i Prawo” 1964/5–6.
Grzegorczyk P., Weitz K. [w:] Konstytucja RP. Komentarz, t. 1, Art. 1–86, Warszawa 2016.
Gudowski J., Wyłączenie sądu jako organu wymiaru sprawiedliwości – nowa instytucja w prawie procesowym cywilnym i karnym, „Przegląd Sądowy” 2021/6.
Jasiński W. [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. J. Skorupka, Warszawa 2018.
Jasiński W. [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. J. Skorupka, Warszawa 2020.
Jasiński W., Kowalczyk A., Czas trwania i sprawność postępowań w przedmiocie odszkodowania za niesłuszne skazanie, tymczasowe aresztowanie i zatrzymanie w świetle badań aktowych, „Forum Prawnicze” 2021/3.
Jasiński W., W kwestii zasadności uregulowania katalogu stron postępowania w przedmiocie odszkodowania za niesłuszne pozbawienie wolności, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2021/1.
Latos M., Merytoryczne podstawy przekazania sprawy ze względu na dobro wymiaru sprawiedliwości, „Przegląd Sądowy” 2017/2.
Matras J. [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. K. Dudka, Warszawa 2020.
Matras J., Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 11 czerwca 2002 r., sygn. WZ 13/02, „Prokuratura i Prawo” 2003/9.
Nita-Światłowska B., Prokuratoria Generalna w postępowaniu karnym [w:] Prawo i państwo. Księga jubileuszowa 200-lecia Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej, red. L. Bosek, Warszawa 2017.
Nowacki J., „Odpowiednie” stosowanie przepisów prawa, „Państwo i Prawo” 1964/3.
Paprzycki L.K., [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, t. 2, red. L.K. Paprzycki, Warszawa 2013.
Skorupka J., Sposób ukształtowania procedury karnej jako element oceny bezstronności obiektywnej (zewnętrznej) sądu, „Palestra” 2021/7–8.
Świecki D., [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, t. 2, red. D. Świecki, Warszawa 2022.
Waltoś S., Hofmański P., Proces karny. Zarys systemu, Warszawa 2020.
Waszczyński J., Odszkodowanie za niesłuszne skazanie i bezzasadne aresztowanie w polskim procesie karnym, Warszawa 1967.
Wiliński P., Proces karny w świetle Konstytucji, Warszawa 2011.
Woźny T., Charakter prawny postępowania o odszkodowanie za niesłuszne skazanie, tymczasowe aresztowanie lub zatrzymanie, „Państwo i Prawo” 2004/8.
Wróblewski J., Przepisy odsyłające, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego. Zeszyty Humanistyczno-Społeczne” 1964/35.
Marcin Aleksander Faron
Szkoła Doktorska Nauk Społecznych, Uniwersytet Łódzki, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-0021-8881
Zła wiara zgłaszającego znak towarowy w świetle orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego
Celem artykułu jest analiza działalności orzeczniczej Naczelnego Sądu Administracyjnego odnosząca się do złej wiary zgłaszającego znak towarowy. Zła wiara stanowi przeszkodę bezwzględną udzielenia prawa ochronnego, a także podstawę jego unieważnienia. Jako pojęcie nieostre, a jednocześnie stanowiące jedną z podstawowych normatywnych konstrukcji prawa cywilnego, w piśmiennictwie wciąż nie ustalono, jak zła wiara powinna być rozumiana na gruncie prawa znaków towarowych i jakie okoliczności powinny być brane przy jej ocenie, dlatego też analiza orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego jawi się jako użyteczna w celu przybliżenia tej problematyki.
Słowa kluczowe: zła wiara, prawo znaków towarowych, unieważnienie prawa ochronnego z powodu złej wiary, Naczelny Sąd Administracyjny
Marcin Aleksander Faron
University of Łódź Doctoral School of Social Sciences, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-0021-8881
Bad faith trademark filings in the light of the case law of the Supreme Administrative Court
The objective of the article is to analyse the judicial activities of the Supreme Administrative Court related to bad faith trademark filings. Bad faith is an unconditional obstacle to trademark registration and protection, as well as the basis for invalidating the trademark. As a vague term and simultaneously one of the most important normative structures in civil law, the way in which bad faith should be construed under trademark law and which circumstances should be taken into consideration when assessing it have still not been established in the legal literature, which is why the analysis of the case law of the Supreme Administrative Court appears to be useful for understanding the essence of the problem.
Keywords: bad faith; trademark law, invalidation of a trademark because of a bad faith filing, Supreme Administrative Court
Bibliografia / References
Grzybowski S., System prawa cywilnego, t. 1, Część ogólna, red. S. Grzybowski, Ossolineum 1985.
Kur A., European trade mark law. A commentary, red. A. Kur, M. Senftleben, Oxford 2017.
Trzebiatowski M., Dobra wiara w uzyskaniu prawa własności przemysłowej (na przykładzie znaku towarowego) – domniemanie czy jego brak? [w:] 100 lat ochrony własności przemysłowej w Polsce. Księga jubileuszowa Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej, red. A. Adamczak, Warszawa 2018.
Trzebiatowski M., Obowiązek używania znaku towarowego. Studium z prawa polskiego na tle prawnoporównawczym, Warszawa 2007.
Preussner-Zamorska J., Zgłoszenie znaku towarowego w złej wierze [w:] Księga pamiątkowa z okazji 80-lecia rzecznictwa patentowego w Polsce, red. A. Adamczak, Warszawa 2001.
Pyziak-Szafnicka M. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Część ogólna, red. M. Pyziak-Szafnicka, P. Księżak, Warszawa 2014.
Skubisz R., Prawo z rejestracji znaku towarowego i jego ochrona. Studium z prawa polskiego na tle prawno-porównawczym, Lublin 1988.
Skubisz R., Zgłoszenie znaku towarowego w złej wierze (wybrane problemy) [w:] Rozprawy prawnicze. Księga pamiątkowa Profesora Maksymiliana Pazdana, red. L. Ogiegło, W. Popiołek, M. Szpunar, Kraków 2005.
dr Jakub Litowski
sędzia Sądu Okręgowego w Toruniu, Polska
Dopuszczalność zmniejszenia emerytury lub renty rolniczej ze względu na dodatkowy przychód uprawnionego – uwagi krytyczne
W artykule poddano krytycznej analizie nieprawidłową, aczkolwiek powszechnie stosowaną w orzecznictwie rolniczych organów rentowych oraz sądów powszechnych, praktykę zmniejszania wysokości rolniczych świadczeń emerytalno-rentowych ze względu na dodatkowe przychody uprawnionych uzyskiwane poza działalnością rolniczą. Problem ten uznać trzeba za istotny, bowiem w taki sposób bez jakiejkolwiek podstawy prawnej pozbawia się znaczną grupę beneficjentów emerytur lub rent rolniczych części należnych im świadczeń. Wadliwość takiego działania wykazana została przy uwzględnieniu różnych metod wykładni: językowej, systemowej, celowościowej, a także historycznej. Oprócz negatywnej oceny i postulatu odstąpienia od opisanej praktyki, w artykule odwołano się do odrębności sytemu ubezpieczenia społecznego rolników wykluczającego potrzebę interwencji legislacyjnej, która doprowadziłaby do jej legitymizacji. Tekst adresowany głównie do praktyków stosowania prawa, zawiera także rozważania o charakterze ogólnym (systemowym) mające pewne walory teoretycznoprawne.
Słowa kluczowe: rolnicze emerytury i renty, ubezpieczenie społeczne rolników, zmniejszenie świadczeń emerytalno-rentowych, zakres odesłań, analiza prawnoporównawcza
Dr. Jakub Litowski
judge of the Regional Court in Toruń, Poland
Admissibility of reducing the agricultural retirement or disability pension because of the beneficiary’s additional income – critical remarks
The article presents a critical analysis of the incorrect, albeit commonly applied practice in the rulings of the agricultural disability pension authorities and the ordinary courts of reducing the level of agricultural retirement and disability pensions because of the additional income of the beneficiaries obtained from non-agricultural activity. This problem should be considered important, because, in this way, a significant group of beneficiaries of agricultural retirement or disability pensions is deprived of some of the benefits due to them without any legal grounds. The defectiveness of such action has been demonstrated using various methods of interpretation: linguistic, systemic, purposive and historical. In addition to the negative assessment and the postulate to withdraw from this practice, the article refers to the separateness of the social insurance system for farmers, which rules out the need for legislative intervention that would lead to its legitimation. The article is addressed primarily to practitioners of the application of the law and contains general (systemic) considerations with certain theoretical law values.
Keywords: agricultural retirement or disability pension, farmers’ social insurance, reduction in retirement and disability benefits, scope of references, comparative law analysis
Bibliografia / References
Morawski L., Wykładnia w orzecznictwie sądów. Komentarz, Toruń 2002.
Wierczyński G., Komentarz do rozporządzenia w sprawie „Zasad techniki prawodawczej”, LEX 2016.
Zieliński T., Ubezpieczenia społeczne pracowników. Zarys systemu prawnego – część ogólna, Warszawa–Kraków 1994.
dr Marcin Drewek
Katedra Prawa Cywilnego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0003-3485-4090
Dopuszczalność ustanowienia służebności przesyłu w przypadku istnienia umowy o korzystanie z nieruchomości w zakresie inwestycji w elektrownie wiatrowe. Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z 5.02.2021 r., V CSKP 13/21
Glosowane postanowienie dotyczy kwestii zapewnienia odpowiednich uprawnień do dysponowania nieruchomościami pod budowę i eksploatację urządzeń przesyłowych w sektorze energetyki odnawialnej (tzw. OZE), w tym zwłaszcza lądowych farm wiatrowych, co aktualnie jest niezwykle istotne dla praktyki kontraktowej. Jednocześnie komentowane orzeczenie stanowi pierwszą wypowiedź Sądu Najwyższego w tej problematyce prawnej. Sąd Najwyższy wskazał, że niedopuszczalne jest ustanowienie służebności przesyłu na rzecz przedsiębiorcy przesyłowego w sytuacji, w której przedsiębiorca ten zabezpieczył już swój interes prawny poprzez ustanowienie innych, odpowiadających treści wspomnianej służebności, uprawnień do korzystania z nieruchomości. Ze względu na ogromne znaczenie wspomnianego postanowienia dla obrotu gospodarczego warto poświęcić mu kilka słów komentarza.
Słowa kluczowe: służebność przesyłu, umowa dzierżawy, umowa o korzystanie z nieruchomości w zakresie inwestycji w elektrownie wiatrowe, elektrownie wiatrowe, energia odnawialna
Dr Marcin Drewek
Department of Civil Law, Faculty of Law and Administration, Nicolaus Copernicus University in Toruń, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0003-3485-4090
Admissibility of establishing a utility easement if there is an agreement on the use of property for a wind farm project. Commentary on the decision of the Supreme Court of 5 February 2021, V CSKP 13/21
The decision in question applies to the matter of ensuring appropriate rights to use real property for the construction and operation of transmission devices in the renewable energy sector (the so-called RES), especially onshore wind farms, which is extremely important to contract practice. This judgment is also the Supreme Court’s first statement on this legal problem. The Supreme Court pointed out that it is inadmissible to establish a utility easement to the favour of a transmission company in a situation where that company has already secured its legal interests with other rights to use the property, which correspond to the content of the easement. It is worth devoting a few words of commentary to this decision because of its tremendous significance to business trading.
Keywords: utility easement, lease agreement, agreement on the use of property for a wind farm project, wind farms, renewable energy
Bibliografia / References
Alexander A.J., The Texas Wind Estate: Wind as a Natural Resource and a Severable Property Interest, „University of Michigan Journal of Law Reform Volume” 2011, vol. 44, issue 2.
Baum T., Chyliński K., Zabezpieczenie tytułu prawnego do nieruchomości na potrzeby inwestycji w energetykę wiatrową, „Nieruchomości” 2013/6.
Baur K., Nutzungsverträge für Windenergieprojekte, Bundesministerium zum Wirtschaft und Energie, Berlin 2019.
Cahvarria L., Wind Power: Prospective Issues, „Texas Bar Journal” 2005, vol. 68, no. 9.
Czerwik-Drozdowicz S., Umowa o korzystanie z gruntu w celu budowy i eksploatacji instalacji OZE, „Nieruchomości” 2014/4.
Dąbrowski B., Łęczyńska-Smoter M., Umowa dzierżawy w realizacji inwestycji w OZE, w kontekście wyroku SN, „Czysta Energia” 2014/1.
Drewek M., Charakter prawny umowy o korzystanie z nieruchomości pod inwestycje wiatrowe, „Acta Iuris Stetinensis” 2017/3.
Drewek M., Glosa do wyroku SN z 5.10.2012 r., IV CSK 244/12, „Monitor Prawniczy” 2016/14.
Drewek M., Umowa o korzystanie z nieruchomości w związku z inwestycją wiatrową – Rozprawa doktorska obroniona na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu w 2020 r. pod opieką naukową Prof. dr. hab. M. Bączyka, Toruń 2020.
Farrell S.L., The Technical and Ethical Challenges for Lawyers in Evaluating Wind Energy Development Agreements, „Drake Journal of Agricultural Law” 2012/1, vol. 17.
Giziński J., Białobok P., Prawne przeszkody dla czystej energii, „Czysta Energia” 2012/7–8.
Hubner S., Land agreements [w:] Wind: Projects and Transactions, red. M. Hassan, Croydon 2014.
Izbicki M., Zabezpieczenie odpowiednich praw na nieruchomościach sąsiadujących [w:] Model prawny regulacji odnawialnych źródeł energii, red. P. Korzeniowski, L. Karski, Łódź 2012.
Jóźwiak J., Umowa o korzystanie z gruntu celem budowy i eksploatacji instalacji OZE – wybrane aspekty prawne, „Przegląd Prawniczy Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza” 2013/2.
K.B. Wong, H.T. Scott, United States [w:] The Renewable Energy Law Review, red. K.B. Wong, London 2019.
Kuniewicz Z., Słotwiński S., Glosa do wyroku SN z 5.10.2012 r., IV CSK 244/12, „Przegląd Prawa Rolnego” 2013/2.
Lackoroński B. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. K. Osajda, Legalis 2021.
Lasocki K., Jak zabezpieczyć prawo do gruntu pod farmę wiatrową, „Czysta Energia” 2008/1.
Law K.K., A Practicioner's Guide to Real Estate and Wind Energy Project Development, Chicago 2015.
Ottinger P.S., Is There a Future for Wind Energy in the Bayou State: The Answer, My Friend, Is Blowin' in the Wind, „LSU Journal of Energy Law and Resources” 2019/1, vol. 7.
Pelc W., Sąd Najwyższy rozstrzygnął wątpliwości, „Czysta Energia” 2012/12.
Pesta R., Umowa dzierżawy nieruchomości gruntowej w celu wybudowania farmy wiatrowej, „Świat Nieruchomości” 2009/4.
Pokrzywniak J., Kluczowe dylematy związane z regulacją służebności przesyłu, „Rejent” 2010/4.
Rabenschlag K., Alers M., Rechtliche Ramenbedinungen [w:] Handbuch Windenergie Onshore-Projekte: Realisierung, Finanzierung, Recht und Technik, red. J. Böttcher, Berlin–München–Boston 2019.
Schulz T., Handbuch Windenergie, Berlin 2015.
Shoemaker J.A., Negotiating Wind and Land Agreements [w:] Farmer's Guide to Wind Energy: Legal Issues in Farming the Wind, red. K.R. Krub, Saint Paul 2007.
Smith E.E., Wetsel R.E., Diffen B.H., Powers M., Wind Law, New Province 2016.
Strus Z., Omówienie wyroku SN z 5.10.2012 r., IV CSK 244/12, Przegląd orzecznictwa, „Palestra” 2013/1–2.
Szklarska K., Kluczowe etapy procesu inwestycyjnego budowy farmy wiatrowej, „Czysta Energia” 2011/12.
Wyszomirski Ł.M., Glosa do wyroku SN z 5.10.2012 r., IV CSK 244/12, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2013/10, poz. 95.
Aleksander Kwaśniak
słuchacz eksternistycznego trybu przygotowania rozprawy doktorskiej, Wyższa Szkoła Humanitas w Sosnowcu, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-9275-279X
Istota powiadomienia o niepublicznym charakterze informacji. Glosa krytyczna do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 18.05.2018 r., I OSK 1646/16
Przedmiotem glosy jest wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w sprawie dotyczącej informacji publicznej. Choć rozważania Sądu skupiły się głównie na postępowaniu dowodowym w procesie sądowoadministracyjnym, to w omawianej sprawie istotny okazał się inny problem badawczy, a mianowicie – charakter pisma informującego wnioskodawcę, że w ocenie organu żądana informacja nie jest informacją publiczną. Należało zastanowić się, czy pismo takie można uznać za decyzję administracyjną (ewentualnie wydaną bez podstawy prawnej), czy jest to pismo niebędące decyzją. Analiza prawno-dogmatyczna doprowadziła do wniosku, że takie pismo w swej istocie nie stanowi decyzji, nawet jeśli jego konstrukcja mogłaby wskazywać na taką kwalifikację. Kolejną ważną kwestią okazała się odpowiednia procedura zaskarżenia takiego zachowania podmiotu zobowiązanego. O ile w orzecznictwie sądów administracyjnych ugruntował się pogląd, że w takiej sytuacji należy wnieść skargę na bezczynność organu, o tyle można próbować bronić tezy, zgodnie z którą pismo takie stanowi inną czynność z zakresu administracji publicznej, podlegającą zaskarżeniu na podstawie art. 3 § 2 pkt 4 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
Słowa kluczowe: informacja publiczna, decyzja administracyjna, postępowanie sądowoadministracyjne
Aleksander Kwaśniak
a student preparing a doctoral dissertation in the extramural process at the Humanitas University in Sosnowiec, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-9275-279X
Essence of a notification about the non-public nature of information. Critical commentary on the judgment of the Supreme Administrative Court of 18 May 2018, I OSK 1646/16
The commentary addresses the judgment of the Supreme Administrative Court in a case regarding public information. Although the Court’s considerations primarily focused on the evidentiary proceedings in the administrative court case, another research problem turned out to be important in the case under review, namely the nature of the letter informing the applicant that, in the authority’s opinion, the requested information is not public information. Consideration had to be given to whether the letter could be considered an administrative decision (possibly issued without legal grounds) or a letter that is not a decision. The legal and dogmatic research led to the conclusion that such a letter does not essentially constitute a decision, even if its structure could suggest such a qualification. Another important issue turned out to be the appropriate procedure for appealing against such conduct of the obligor. While the view that a complaint should be filed about the inactivity of an authority in such a situation has become established in the case law of the administrative courts, an attempt can be made to defend the view that such a letter constitutes a different act or activity of public administration, which may be challenged under Article 3 § 2, item 4 of the Law on Proceedings before Administrative Courts.
Keywords: public information, administrative decision, administrative court proceedings
Bibliografia / References
Adamiak B., Borkowski J., Glosa do wyroku NSA z dnia 31 stycznia 1991 r., SA/Kr 1304/90, „Samorząd Terytorialny” 1991/5.
Borkowski J., Glosa do wyroku NSA z 20.07.1981 r., SA 1163/81, „Orzecznictwo Sądów Polskich i Komisji Arbitrażowych” 1982/9–10.
Brzozowski P., Forma odmowy udostępnienia informacji publicznej. Glosa do wyroku WSA z dnia 2 marca 2010 r., II SA/Ol 19/10, „Gdańskie Studia Prawnicze – Przegląd Orzecznictwa” 2011/2.
Dolnicki B., Ograniczenia dostępu do informacji publicznej – zagadnienia wybrane, [w:] Cywilizacja administracji publicznej. Księga jubileuszowa z okazji 80-lecia urodzin prof. nadzw. UWr dra hab. Jana Jeżewskiego, red. J. Korczak, Wrocław 2018.
Jabłoński M., Dostęp do informacji publicznej w praktyce funkcjonowania samorządu terytorialnego, „Finanse Komunalne” 2008/1–2.
Jagielska M., Wiktorowska A., Wajda P. [w:] Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, red. R. Hauser, M. Wierzbowski, Warszawa 2015.
Jarzęcka-Siwik E., Wyporska-Frankiewicz J., Weryfikacja rozstrzygnięć podejmowanych na skutek wniosku o udostępnienie informacji publicznej w postępowaniu odwoławczym i sądowoadministracyjnym, [w:] Dostęp do informacji publicznej na wniosek w praktyce jednostek samorządu terytorialnego, red. J. Wyporska-Frankiewicz, Warszawa 2019.
Kamińska I., Rozbicka-Ostrowska M., Ustawa o dostępie do informacji publicznej. Komentarz, Warszawa 2016.
Karsznicki K., Kryteria dostępu do informacji publicznej, „Prokuratura i Prawo” 2015/11.
Kaszubowski K., Decyzja administracyjna – ważność decyzji podmiotu upoważnionego do jej wydania. Glosa do wyroku SN z dnia 28 czerwca 2000 r., III RN 189/99, „Gdańskie Studia Prawnicze – Przegląd Orzecznictwa” 2006/1.
Klat-Górska E., Klat-Wertelecka L., Oznaczenie strony w decyzji administracyjnej, „Samorząd Terytorialny” 2004/7–8.
Przybysz P., Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2013.
Sitniewski P., Dostęp do informacji publicznej. Pytania i odpowiedzi, Warszawa 2014.
Stelmasiak J., Zdyb M., Glosa do wyroku NSA z dnia 12 lutego 1991 r., SA/Lu 889/90, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 1992/2.
Śladkowska E., Wydanie decyzji administracyjnej bez podstawy prawnej w ogólnym postępowaniu administracyjnym, „Samorząd Terytorialny” 2005/11.
Taczkowska-Olszewska J., Dostęp do informacji publicznej w polskim systemie prawnym, Warszawa 2014.
Taras W., Glosa do wyroku SN z dnia 28 listopada 1990 r., III ARN 30/90, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 1992/5.
Woś T. [w:] Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, red. T. Woś, Warszawa 2005.
Ziółkowska A., Regulacja dostępu do informacji publicznej, „Roczniki Administracji i Prawa” 2008, rok VII/VIII.
