Prawo07 czerwca, 2018

Przegląd Prawa Publicznego 6/2018

Agnieszka Kaczmarek
studentka na kierunku Prawo w Wyższej Szkole Humanitas w Sosnowcu

Wioletta Kudela
studentka na kierunku Prawo w Wyższej Szkole Humanitas w Sosnowcu
udział autorski: Agnieszka Kaczmarek - 50%, Wioletta Kudela - 50%

Analiza i skutki ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, tzw. program „Rodzina 500 plus”

Analiza programu „Rodzina 500 plus” przedstawia genezę i proces legislacyjny ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci. Omawia warunki społeczne i polityczne, które towarzyszyły tworzeniu regulacji, a także stara się wskazać, jak wpłynęły one na ostateczny kształt omawianej instytucji. Wskazując koszty, korzyści, zagrożenia i szanse, stawia pytania o jej kierunki rozwoju.

Słowa kluczowe:
program „Rodzina 500 plus”, świadczenie wychowawcze, dzieci, dochód rodziny, partia polityczna

An analysis and the effects of the Act of 11 February 2016 on State Aid in Raising Children, known as the “Family 500 plus” programme

The analysis of the “Family 500 plus” programme presents the genesis and the legislative process of the Act on State Aid in Raising Children. It discusses the social and political conditions that accompanied the creation of the regulations, and also tries to indicate how these influenced the final shape of the discussed institution. By pointing out the costs, benefits, threats and opportunities, it raises questions about the direction of development of this programme.

Keywords:
“Family 500 plus programme”, parental benefit, children, family income, political party

Bibliografia:

mgr Monika Iwaniec
Biegły Rewident, Doradca Podatkowy i Dyplomowany Księgowy w Kancelarii AUDIT sp. z o.o.; seminarzystka studiów doktoranckich na wydziale prawa Krakowskiej Akademii, członek Stowarzyszenia Badań nad Źródłami i Funkcjami Prawa „Fontes”

„Kreowanie” wyników przedsiębiorstwa w sprawozdaniach finansowych a inwestycje niefi-nansowe

Dobra jakościowo i bieżąca informacja jest podstawą podejmowania trafnych decyzji oraz zmniejszania ryzyka niepewności. Kluczowym aspektem w sprawozdawczości finansowej, który ma wpływ na  jakość informacji przygotowywanej dla interesariuszy, jest wycena aktywów i pasywów  firmy. Obecnie można zaobserwować, że tradycyjna rachunkowość oparta na koszcie historycznym przekształca się w rachunkowość opartą na wartości godziwej i szacowaniu oczekiwanych korzyści ekonomicznych. Jeżeli wartość ta pochodzi z aktywnego rynku, to można się zgodzić, iż wierniej odzwierciedla rzeczywistość niż historyczne podejście do wyceny wartości. Jeżeli jednak nie występuje aktywny rynek, szacowanie wartości godziwej obarczone jest dużą dozą subiektywności. W zakresie inwestycji niefinansowych ustawa o rachunkowości dopuszcza wybór modelu wyceny (historyczny, wartości godziwej). Zmiana przepisów w tym aspekcie może być jednym z istotniejszych instrumentów polityki bilansowej, w tym kształtowania zysków bilansowych, które mogą istotnie wpłynąć na wartość kapitałów własnych oraz poprawę wskaźników finansowych w szczególności wskaźnik rentowności czy zadłużenia. Ryzykiem wyboru modelu wartości godziwej może być podzielenie zysków, które nie są realnie jeszcze osiągnięte z uwagi na wynikowe ujęcie zmian wartości inwestycji. W związku z powyższym należy zastanowić się nad reaktywacją zasady ostrożności i kapitałowego ujmowania korekt wartości inwestycji, które obowiązywało do 2009 r. i stanowiło bufor bezpieczeństwa.

Słowa kluczowe: kreowanie wyniku finansowego, inwestycje niefinansowe, wycena aktywów i pasywów, wartość godziwa, polityka bilansowa, zasada ostrożności

“Creating” company results in financial statements vs. non-financial investments

Good quality and up-to-date information are the basis for making the right decisions and reducing the risk of uncertainty. A key aspect of financial reporting, which affects the quality of information that is prepared for stakeholders, is the valuation of the company's assets and liabilities. At present, it can be observed that traditional accounting based on historical cost is being transformed into accounting based on fair value and the estimation of expected economic benefits. If this value comes from an active market, one can agree that it reflects reality more faithfully than the historical approach to valuation. However, if there is no active market, the fair value assessment is subject to a large degree of subjectivity. In the area of non-financial investments, the Accounting Act allows the selection of a valuation model (historical, fair value). A change in regulations in this respect may be one of the most important instruments of the accounting policy, including shaping profits, which may significantly affect the value of equity and the improvement of financial ratios, in particular the profitability or debt ratio. The risk of choosing a fair value model may be the distribution of profits that are not actually achieved due to the resulting recognition of changes in the value of investments. Therefore, one should consider reactivating the precautionary principle and the capital recognition of value adjustments of investments, which was in force until 2009 and constituted a safety buffer.

Keywords:  fair value, valuation of a company's assets and liabilities, non-financial investments, accounting policy, precautionary principle

Bibliografia:

  • Dzierżanowska B., W jaki sposób jednostka powinna wyceniać nieruchomości inwestycyjne, „Rzeczpospolita” z 13.10.2014 r.
  • Gabrusewicz W., Rachunkowość finansowa dla profesjonalistów, Warszawa 2011
  • Gierusz J., Dylematy wyceny inwestycji w nieruchomości, „Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości” 2009/53(109)
  • Hońko S., Inwestycje w nieruchomości w polskim prawie bilansowym. Mało zobowiązań, dużo swobody, „Rachunkowość” 2014/12
  • Hońko S., Inwestycje w nieruchomości w polskim prawie bilansowym. Mało zobowiązań, dużo swobody dokończenie, Rachunkowość 2015/1
  • Ignatowski R., Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej a ustawa o rachunkowości. Część 5 – Nieruchomości inwestycyjne, Rachunkowość 2014/6
  • Iwaniec M., Inwestycje niefinansowe, Warszawa 2017
  • Kaczka J., Nieruchomości inwestycyjne – według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej, http://ksiegowosc.infor.pl/vademecum/standardy-rachunkowosci/57005,Nieruchomosci-inwestycyjne-wedlug-Miedzynarodowych-Standardow-Sprawozdawczosci-Finansowej.html 
  • Kalinowski J., Koszty przedsięwzięcia deweloperskiego – kluczowe problemy, Rachunkowość 2014/11
  • Kisilowska H., Nieruchomości. Zagadnienia prawne, Warszawa 2002
  • Kołaczyk Z., Ewidencja aktywów trwałych, Warszawa 2007
  • Kowalska E., Zakup nieruchomości zabudowanej w księgach rachunkowych, „Gazeta Podatkowa” nr 42 (1083) z 26.05.2014 r.
  • Kucharska-Stasiak E., Nieruchomość w gospodarce rynkowej, Warszawa 2006
  • Kuzior A., Dylematy wyceny inwestycji niefinansowych, „Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej” 2014/106
  • Olchowicz I., Tłaczała A., Rachunkowość finansowa w przykładach według ustawy o rachunkowości i MSR, Warszawa 2005
  • Olchowicz I., Tłaczała A., Sprawozdawczość finansowa według krajowych i międzynarodowych standardów, Warszawa 2015
  • Pfaff J., Messner Z., Rachunkowość finansowa z uwzględnieniem MSSF, Warszawa 2013
  • Romanowski K., Praktyczne problemy wyceny nieruchomości inwestycyjnych w wartości rynkowej, „Rachunkowość” 2015/7
  • Rowińska M., Modele wyceny inwestycji niefinansowych – zasady odzwierciedlania skutków wyceny w kontekście międzynarodowych i polskich regulacji rachunkowości, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego” 2014/668
  • Szczotka J., Zbiór zadań z zaawansowanej rachunkowości finansowej z elementami etyki zawodowej i technologii IT, Warszawa 2015
  • Tkocz-Wolny K., Problemy szczególne ujęcia i wyceny nieruchomości inwestycyjnych w rachunkowości [w:] Rachunkowość – sztuka pomiaru i komunikowania, Warszawa 2011
  • Walińska E., Bilans jako fundament sprawozdawczości finansowej w kontekście zmian współczesnej rachunkowości, Warszawa 2009
  • Waślicki T., Przekwalifikowanie inwestycji w nieruchomości do środków trwałych lub towarów, http://rip.rachunkowosc.com.pl/ksiegi_i_ewidencje/ksiegi_rachunkowe/Przekwalifikowanie-inwestycji-w-nieruchomo-ci-do--rodk-w-trwa-ych-lub-towar-w.html
  • Wycena nieruchomości inwestycyjnych na potrzeby bilansu, Zaszyty metodyczne rachunkowości, http://www.gofin.pl/17,8,231,461,wycena-nieruchomosci-inwestycyjnych-na-potrzeby-bilansu.html

dr Justyna Jasińska

asystent w Instytucie Prawa, Administracji i Zarządzania, na Wydziale Filologiczno-Historycznym w Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie

Mediacja w rozumieniu art. 187 § 1 pkt 3 k.p.c. – przywilej skutkujący odciążeniem sądów czy wadliwie skonstruowany obowiązek poprzedzający proces cywilny?

Artykuł podejmuje problematykę przewidywanych i rzeczywistych skutków nowelizacji z 10.09.2015 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze wspieraniem polubownych metod rozwią-zywania sporów. Ustawodawca, wprowadzając do obrotu prawnego powyższy akt, podjął próbę upowszechnienia mediacji, wyposażając Kodeks postępowania cywilnego w art. 187 § 1 pkt 3 k.p.c. Zgodnie z treścią rzeczonej regulacji na stronie powodowej spoczywa obowiązek wskazania infor-macji, czy przed wytoczeniem powództwa strony podjęły próbę mediacji lub innego pozasądowego sposobu rozwiązywania sporu. Brak aktywności w tym przedmiocie skutkuje powstaniem obowiąz-ku wyjaśnienia przyczyn niepodjęcia polubownych form rozwiązania sporu. Wskazaną nowelizacją ustawodawca podjął próbę zmniejszenia ilości wpływających do sądów spraw cywilnych. Intencją była również szeroko rozumiana edukacja obywateli w zakresie istnienia alternatywnych sposobów rozwiązywania sporów.

Słowa kluczowe:  sprawa cywilna, postępowanie cywilne, powództwo, polubowne rozstrzygnięcie sporu, mediacja

Mediation within the meaning of art. 187 § 1 item 3 of the Polish Code of Civil Procedure – a privilege relieving courts or a defectively constructed obligation preceding civil lawsuits?

The article deals with the complex issues of the description of the anticipated and real effects of the Act of 10 September 2015 on the amendment of certain acts in connection with the support of ami-cable dispute resolution methods. The legislator attempted to popularise mediation by introducing into the Code of Civil Procedure Article 187 § 1 item 3 of the Polish Code of Civil Procedure. Pur-suant to the content of this regulation, the plaintiff is responsible for indicating whether preceding the legal action the parties have attempted mediation or other out-of-court resolutions of the dis-pute. Lack of activity on this subject results in the obligation to explain the reasons for the failure to adopt amicable solutions to the dispute. With this amendment, the legislator sought to relieve the courts in the number of civil cases brought to court. The intention was also to educate citizens about the existence of alternative dispute resolution methods.

Keywords: civil case, civil proceedings, legal action, amicable settlement of disputes, mediation

Bibliografia:

  • Antolak-Szymański K., Piastowska O.M., Mediacja w postępowaniu cywilnym, Komentarz, War-szawa 2017
  • Ereciński T., Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Część pierwsza. Postępowanie rozpo-znawcze, Warszawa 2006
  • Fenichel Z., Podstawa powództwa, jej zmiana i związek z prawomocnością wyroku, „Polski Proces Cywilny” 1938/9–10
  • Jóźwiak M., Niejasne przepisy mają skłaniać do mediacji, a utrudniają dochodzenie roszczeń, „Ga-zeta Prawna” z 1.03.2016 r., http://serwisy.gazetaprawna.pl/msp/artykuly/925270,mediacje-niejasne-przepisy-jak-stosowac-przepisy-o-mediacji.html?ref=purchaseCompleted
  • Klich-Rump J., Podstawa faktyczna rozstrzygnięcia sądowego w procesie cywilnym, Warszawa 1977
  • Łukaszewicz A., Mediacja jest tańsza niż proces, ale niedoceniana, „Rzeczpospolita” z 19.03.2017 r., http://www.rp.pl/W-sadzie-i-urzedzie/303199961-Mediacja-jest-tansza-niz-proces-ale-niedoceniana.html#article
  • Ministerstwo Sprawiedliwości, Departament Strategii i Funduszy Europejskich, Wydziału Staty-stycznej Informacji Zarządczej, Podstawowa informacja o działalności sądów powszechnych – I półrocze 2017 roku na tle poprzednich okresów statystycznych, Warszawa 2017, https://isws.ms.gov.pl/pl/baza-statystyczna/publikacje/
  • Miszewski W., Proces cywilny w zarysie, cz. I, Warszawa–Łódź 1946
  • Mokry J., Uznanie powództwa w polskim procesie cywilnym, „Acta Uniwersitatis Wratislaviensis” 1970/30
  • Morek R., Mediacja w sprawach cywilnych, Warszawa 2012
    Opinia Krajowej Rady Sądownictwa z dnia 19 czerwca 2015 r. w przedmiocie rządowego projektu ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw w związku ze wspieraniem polubownych metod rozwiązywania sporów, http://orka.sejm.gov.pl/Druki7ka.nsf/0/2A9931ADA88DD7CAC1257E730039B4C4/%24File/3432-001.pdf
  • Osowy P., Powództwa o ukształtowanie stosunku prawnego, Warszawa 2015
  • Osowy P., Powództwo o świadczenie, Warszawa 2006
  • Pazdan M., O mediacji i projekcie jej unormowania w Polsce, "Rejent" 2004/2
  • Pękala M., Założenia badań empirycznych zrealizowanych w ramach projektu pt. „Mediacja i inne alternatywne metody rozwiązywania sporów w polskim systemie prawnym – teoria i praktyka” [w:] Mediacja teoria normy praktyka, red. K. Płeszka, J. Czapska, M. Araszkiewicz, M. Pękala, Warszawa 2017
  • Rekomendacje Zespołu do spraw systemowych rozwiązań w zakresie polubownych metod rozwiązywania sporów gospodarczych, ułatwiających wykonywanie działalności gospodarczej, http://konsultacje.gov.pl/node/3537
  • Siedlecki W., Przedmiot postępowania cywilnego, [w:] Jodłowski J. (red.), Wstęp do systemu prawa procesowego cywilnego. Zbiór studiów, Wrocław 1974
  • Siedlecki W., Świeboda Z., Postępowanie cywilne. Zarys wykładu, Warszawa 2004
  • Telenga P., komentarz do art. 187 k.p.c. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz aktualizowany. Tom I. Art. 1-729, red. A. Jakubecki, LEX 2018
  • Waligórski M., Proces cywilny. Funkcja i struktura, Warszawa 1947
  • Waszkiewicz P., Stan obecny i perspektywy rozwoju mediacji „sprawca-ofiara” w Polsce [w:] Sądy polubowne i mediacja, red. Olszewski J., Warszawa 2008
  • Waśkowski E., Powództwo i jego zmiana, „Polski Proces Cywilny” 1935/3
  • Wróblewska I., Rozważania na temat kulturowo-społecznych ograniczeń dla wprowadzenia idei mediacji w Polsce, „Mediator” 2003/2
  • Zedler F., Mediacja w sprawach cywilnych [w:] Mediacja i arbitraż jako sposoby polubownego roz-strzygania sporów, red. Czury-Kalinowska D., Poznań 2009
  • Zegadło R., Mediacja w sprawach rodzinnych i opiekuńczych, „Rodzina i Prawo” 2006/1

Monika Krakowiak-Drzewiecka
Katedra Ekonomii Politycznej Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

Agnieszka Kristof
Katedra Ekonomii Politycznej Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

Monika Kamińska
Katedra Ekonomii Politycznej Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

Ustawa o bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza, prezydenta – założenia a rzeczywistość

W artykule zostały przedstawione okoliczności wprowadzenia ustawy o bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta miasta, oczekiwania związane ze zmianą sposobu elekcji organu wy-konawczego w gminie oraz ocena realnych skutków tego rozwiązania. Analizę przeprowadzono z wykorzystaniem informacji ze źródeł wtórnych, w tym licznych wyników badań ankietowych. W zakończeniu zidentyfikowane zostały podmioty pełniące funkcję źródeł, dysponentów, beneficjen-tów i użytkowników ustawy.

Słowa kluczowe: bezpośrednie wybory, samorząd terytorialny, władze lokalne

Act on Direct Elections of a Village Mayor, Mayor and President of the City – assumptions and reality

The paper presents the circumstances of introducing the Act on Direct Elections of a Village Mayor, Mayor and President of the City, the expectations associated with changing the way of electing a municipality executive authority and the assessment of its real consequences. The analysis was based on secondary information sources, including the results of public opinion surveys. In the summary the initiators, "the managers”, the beneficiaries and the users of the Act were identified.

Keywords: direct elections, local government, local authorities

Bibliografia:

  • CBOS, Jak wybierać wójtów, burmistrzów, prezydentów miast? Komunikat z badań, Warszawa 2002, https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2002/K_017_02.PDF
  • CBOS, Wybory samorządowe – znaczenie, gotowość uczestnictwa oraz zainteresowanie decyzjami władz różnych szczebli. Komunikat z badań, Warszawa 2018, https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2018/K_023_18.PDF
  • CBOS, 25 lat państwa obywatelskiego. Społeczne oceny samorządności terytorialnej. Komunikat z badań, Warszawa 2015, https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2015/K_069_15.PDF
  • Chmielnicki P., Określenie relacji pomiędzy organami gminy – wybrane zagadnienia [w:] Samorząd lokalny w Polsce. Społeczno-polityczne aspekty funkcjonowania, red. S. Michałowski, A. Pawłowska, Lublin 2004
  • Chmielnicki P., Tworzenie instytucji gospodarki a ustawodawstwo polskie, Warszawa 2015.
  • Cześnik M., Markowski R., Sześciło D., Obywatele i wybory, Warszawa 2013
  • Giedrewicz-Niewińska A., Bezpośredni wybór wójta, burmistrza i prezydenta miasta–wybrane zagadnienia prawne, „Samorząd Terytorialny” 2006/12
  • Grzesik-Robak A., Bezpośrednie samorządowe wybory prezydentów miast 2002 – próba analizy, „Samorząd Terytorialny” 2004/6
  • Hennig K., Król M., Ograniczenie liczby kadencji pochodzących z wyborów powszechnych organów wykonawczych jednostek samorządu terytorialnego, „Ekspertyzy i opracowania” 2016/31
  • Janik K., Bezpośrednie wybory wójtów, burmistrzów i prezydentów miast [w:] Samorząd terytorialny. Studium Politologiczne, red. J. Marszałek-Kawa, Toruń 2007
  • Klimska U., Mielczarek A., Swianiewicz P., Nierówne koalicje – liderzy miejscy w poszukiwaniu nowego modelu zarządzania rozwojem, Warszawa 2004
  • Kowalik J., Szanse i zagrożenia bezpośrednich wyborów wójtów i burmistrzów w opinii szefów zarządów gmin III kadencji – raport z badań, „Samorząd Terytorialny” 2003/6 (2003)
  • Kowalik J., Wybrani w bezpośrednich wyborach, „Samorząd Terytorialny” 2005/6.
  • Krakowiak-Drzewiecka M., Sobol A., Partycypacja obywateli w polityce rozwoju śląskich miast, „Studia Miejskie”, Opole 2017, nr 25.
  • Kulesza M., Budowanie samorządu: wybór tekstów ze „Wspólnoty” 1990–2007, Warszawa, 2008
  • Kwiatkowski J., Modrzewski P., Płatek D., Co nam powiedziały wybory samorządowe w 2010 roku, w 20 lat od wprowadzenia reformy samorządowej? Sukces? Porażka? Normalność?, Kraków 2011
  • Nowakowska A., Stępień: Samorząd nam się wykoślawił, „Gazeta Wyborcza” z 11.11.2014 r., http://wyborcza.pl/politykaekstra/1,132907,16950708,Stepien__Samorzad_nam_sie_wykoslawil.html
  • Opinia prawna do projektu ustawy o bezpośrednim wyborze wójta gminy, burmistrza i prezydenta miasta przedłożonego przez Podkomisję Nadzwyczajną, http://orka.sejm.gov.pl/rexdomk4.nsf/Opwsdr?OpenForm&154
  • Piasecki A. K., Menadżer i polityk: wójt, burmistrz, prezydent miasta, Kraków 2006
  • Podgórska-Rykała J., Bezpośrednie wybory wójta, burmistrza i prezydenta miasta jako potencjalne źródło konfliktu na lokalnej scenie politycznej [w:]
  • Vademecum Śląsk: wybory samorządowe 2014 w województwie śląskim, red. M. Marola, J. Podgórska-Rykała, K. Stelmach, Katowice 2014
  • Stępień J., Kształt reaktywowanego samorządu terytorialnego w zamierzeniu jego twórców, „Samorząd Terytorialny” 2015/1–2
  • Stępień J., Młodzi nie zechcą żyć w państwie absurdu, "Pismo Samorządu Terytorialnego WSPÓLNOTA" 2014/2(1138)
  • Szczepanowska M., Ewolucja prawa wyborczego do samorządu terytorialnego w latach 1990–2006 w perspektywie partii politycznych, „ Studia Prawnoustrojowe” 2010/11
  • Tuziak B., Samorząd gminny i jego funkcje rozwojowe, „Samorząd terytorialny” 1998/11
  • Tybuchowska-Hartlińska K., Wybory do samorządu terytorialnego w Polsce: dwadzieścia lat doświadczeń w subregionie ciechanowskim, Toruń 2012

Paulina Bieś-Srokosz
Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie

Patryk Błasiak
Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie
udział autorski: Paulina Bieś-Srokosz – 65%, Patryk Błasiak – 35% 

Ugoda administracyjna w świetle nowelizacji Kodeksu postępowania administracyjnego. Refleksje na temat konsensualnej formy działania w administracji publicznej

Nowelizacja Kodeksu postępowania administracyjnego w 2017 r. przyczyniła się do wielu dyskusji, między innymi również nad zasadnością upraszczania i przyspieszania postępowania administracyjnego. Ustawodawca, w drodze art. 13 k.p.a., zobowiązał organ administracji publicznej do podejmowania działań zmierzających do polubownego załatwienia sprawy. Ostatecznie te działania powinny prowadzić do skłaniania stron sporu do zawarcia ugody administracyjnej. Ugoda administracyjna jako konsensualna prawna forma działania w administracji publicznej do tej pory nie była przedmiotem wzmożonych dyskusji. Niemniej, z chwilą wprowadzenia zmian do Kodeksu postępowania administracyjnego, sytuacja ta uległa zmianie i coraz częściej poddaje się analizie zasadności stosowania w postępowaniu administracyjnym. Biorąc pod uwagę fakt, że ugoda jest charakterystyczna dla prawa prywatnego, Autorzy niniejszego artykułu podejmują próbę odpowiedzi na pytania: jakim typem prawnej formy jest ugoda administracyjna, jak można ją odnieść do ugody w rozumieniu prawa prywatnego oraz jakie skutki - w tej kwestii - wywołała nowelizacja Kodeksu postępowania administracyjnego?

Słowa kluczowe: ugoda, ugoda administracyjna, prawne formy działania, ugoda cywilnoprawna

Administrative settlement in the light of the amendment to the Polish Code of Administrative Procedure. Reflections on the consensual legal form of action in public administration

The amendment to the Polish Code of Administrative Procedure in 2017 contributed to many discussions, including on the simplicity and acceleration of administrative proceedings. The legislator, by way of Article 13 of the Polish Code of Administrative Procedure, obliged the public administration body to take actions aimed at amicable settlements of disputes. Ultimately, these actions should lead to disputing parties reaching an administrative settlement. The administrative settlement as a consensual legal form of action in public administration has not been the subject of heightened discussions thus far. However, at the moment of introducing changes to the Polish Code of Administrative Procedure this situation changed and it is more and more often subjected to analysis of its legitimacy in administrative proceedings. Considering the fact that the settlement is characteristic of private law, the authors of this article attempt to answer the following questions: what kind of legal form is an administrative settlement, how can it be applied to a settlement under private law and what consequences – in terms of this issue – has the amendment to the Polish Code of Administrative Procedure caused?

Keywords: settlement, administrative settlement, legal forms of action, civil law settlement

Bibliografia:

  • Boć J., Kuta T., Prawo administracyjne. Zagadnienia podstawowe, Warszawa 1984
  • Helios J., Publicyzacja prawa prywatnego – Prywatyzacja prawa publicznego w kontekście rozwa-żań nad prawem europejskim, „Acta Universitatis Wratislaviensis” nr 3502, „Przegląd Prawa i Ad-ministracji” XCII, Wrocław 2013
  • Krawczyk A., Umowa administracyjna w kodeksie postępowania administracyjnego, „Państwo i Prawo” 2015/ 2
  • Lapierre J., Ugoda sądowa w polskim procesie cywilnym, „Przegląd Sądowy” 1996/2
    Ochendowski E., Prawo administracyjne, Warszawa 2013
  • Piątek W., Kodeks postępowania administracyjnego w świetle ustawy nowelizującej z dnia 7 kwietnia 2017 r. – ogólna charakterystyka zmian, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2017/ 5
  • Przybysz P., Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz aktualizowany, Lex 2018
  • Safjan M., Pojęcie i systematyka prawa prywatnego [w:] System prawa prywatnego, Prawo cywilne – część ogólna, t. 1, red. M. Safjan, Warszawa 2007
  • Socha I., Ugoda administracyjna a wady oświadczenia woli, „Przegląd Prawa Publicznego” 2018/ 1
  • Starościak J., Prawne formy i metody działania administracji [w:] System prawa administracyjnego, t. 3, red. T. Rabska, J. Łętowski, Warszawa–Wrocław–Kraków–Gdańsk 1978
  • Ura E., Ura E., Prawo administracyjne, Warszawa 1999
  • Wierzbowski M., Wiktorowska A., Prawne formy działania administracji państwowej [w:] Polskie prawo administracyjne, red. J. Służewski, Warszawa 1992
  • Wyporska-Frankiewicz J., Publicznoprawne formy działania administracji o charakterze dwustron-nym, Warszawa 2010
  • Ziemski K.M., Indywidualny akt administracyjny jako forma prawna działania administracji, Poznań 2005
  • Zimmermann J., Kilka refleksji o nowelizacji kodeksu postępowania administracyjnego, „Państwo i Prawo” 2017/8
  • Zimmermann M., Formy działania administracji państwowej. Akt administracyjny [w:] Polskie prawo administracyjne. Część ogólna, red. M. Jaroszyński,
  • M. Zimmermann, W. Brzeziński, Warszawa 1956

dr hab. Tomasz Wołowiec

prof. nadzw. Wydział Administracji i Ekonomii, Wyższa Szkoła Ekonomii i Innowacji w Lublinie, zastępca Burmistrza Krynicy-Zdroju

Przekazanie spółce komunalnej kompetencji burmistrza do wydawania decyzji administracyj-nej o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi

Problematyka stosowania art. 39 ust. 4 ustawy o samorządzie gminnym w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi jest szczególnie istotna dla wielu gmin w Polsce, nie tylko tych, które skorzystały już z dobrodziejstwa tego przepisu, ale również tych zainteresowanych możliwością jego zastosowania. Dlatego należy mieć nadzieję, że – pomimo podjęcia przez Naczelny Sąd Administracyjny uchwały w tym zakresie – pojawiające się w orzecznictwie sądów administracyjnych rozbieżności zostaną jak najszybciej rozwiane bezpośrednio przez ustawodawcę. Do tego jednak czasu dominującą linią orzeczniczą jest ta wskazująca, że niedopuszczalne jest przekazanie na podstawie art. 39 ust. 4 ustawy o samorządzie gminnym kompetencji organu wykonawczego gminy do określenia w drodze decyzji administracyjnej wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi.

Słowa kluczowe: odpady komunalne, kompetencje burmistrza, decyzja administracyjna

Transferring the competence of a mayor to issue an administrative decision on the fee of mu-nicipal waste management to a municipal company

The issue of the application of Article 39 par. 4 of the Act on municipal self-government in the field of municipal waste management is particularly important for many municipalities in Poland, not only those who have already benefited from this provision, but also those interested in the possibility of its use. Therefore, it is to be hoped that – despite the Supreme Administrative Court adopting resolutions in this regard – discrepancies emerging in the case-law of administrative courts will be resolved as soon as possible directly by the legislator. Until then, however, the predominant jurisprudence line is the one indicating that such a transfer on the basis of Article 39 par. 4 of the above-mentioned Act of the competence of the executive body of a municipality to determine the municipal waste management fee by way of an administrative decision is unacceptable.

Keywords: municipal waste, competence of the mayor, administrative decision

Bibliografia:

  • Budzisz R. [w:]Ustawa o samorządzie gminnym, Komentarz, red. P. Chmielnicki, Warszawa 2013
  • Dowgier R., Czy rada gminy może powierzyć czynności związane z wydawaniem decyzji określających opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi innym podmiotom niż wójt, burmistrz (prezydent miasta)? „Przegląd Podatków Lokalnych i Finansów Samorządowych” 2014/7
  • Dowgier R., Ustalanie, pobór i windykacja opłaty za gospodarowanie odpadami jest wyłączną kompetencją wójta, burmistrza (prezydenta miasta), „Przegląd Podatków Lokalnych i Finansów Samorządowych” 2016/8
  • Modrzejewski A.K., Upoważnienie zarządu spółki komunalnej na podstawie art. 39 ust. 4 u.s.g. do załatwiania indywidualnych spraw z zakresu utrzymania czystości i porządku, „Samorząd Terytorialny” 2014/4
  • Skoczylas A., Ustawa o samorządzie gminnym, Komentarz, Warszawa 2011
  • Sobieralski K., Powierzenie spółce prawa handlowego utworzonej przez gminę orzeczniczych i egzekucyjnych kompetencji wójta w zakresie utrzymania czystości i porządku w gminie, „Nowe Zeszyty Samorządowe” 2012/2
  • Ziemski K., Możliwość przekazywania działań wykonawczych przez radę gminy, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2015/3

dr hab. Monika Augustyniak , prof. nadzw. KAAFM w Krakowie
Katedra Prawa i Postępowania Administracyjnego oraz Nauk o Administracji, Wydział Prawa, Administracji i Stosunków Międzynarodowych, Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie

Pozycja prawna władzy wykonawczej w jednostkach samorządu terytorialnego w Polsce i we wspólnotach terytorialnych we Francji – wybrane zagadnienia

Pozycja prawna organów wykonawczych w obu porządkach prawnych stanowi wyzwanie dla współczesnego samorządu terytorialnego, determinując płaszczyzny relacji z organem stanowiącym. Analizie poddane zostały wybrane zagadnienia dotyczące pozycji ustrojowej organu wykonawczego, w tym przede wszystkim sposób jego wyboru, co koresponduje z relacjami personalnymi poszczególnych organów we wspólnocie samorządowej oraz kompetencje organów wykonawczych, zaprezentowane w obu porządkach prawnych. Refleksja ta pozwoliła w ocenie końcowej na wysunięcie propozycji modyfikacji normatywnego modelu organu wykonawczego w jednostkach samorządu terytorialnego.

Słowa kluczowe: płaszczyzny relacji między organami władzy, organy stanowiące i wykonawcze, wybór organu, kompetencje i zadania organu wykonawczego w samorządzie terytorialnym

The legal position of executive power in territorial self-government units in Poland and in terri-torial communities in France – selected issues

The legal position of executive bodies in both legal orders is a challenge for contemporary territorial self-governments, determining the interfaces with the legislative body. The analysis covers a selection of issues concerning the systemic position of the executive body, including in particular the method of its election, which corresponds with the personal relations of individual bodies in the self-government community as well as the competences of executive bodies, presented in both legal systems. In the final evaluation, this reflection allowed to propose a modification of the normative model of the executive body in territorial self-government units.

Keywords: interfaces between authorities, legislative and executive bodies, election of the body, competences and tasks of the executive body in territorial self-governments

Bibliografia:

  • Auby J.B., Auby J.F., Noguellou R., Droit des collectivités locales, Paryż 2015
  • Augustyniak M., Prawa i obowiązki radnego jednostki samorządu terytorialnego, Warszawa 2012
  • Budzisz R. [w:] P. Chmielnicki, Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, Warszawa 2013
  • Cauchois H., Code électoral 2014, Paryż 2014
  • Chmaj M., Skrzydło W., System wyborczy w Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2015
  • Dolnicki D., Samorząd Terytorialny, Warszawa 2016
  • Faure B., Droit des collectivités territoriales, Paryż 2016
  • Ferstenbert J., Priet F., Quilichini P., Droit des collectivités territoriales, Paryż 2016
  • Izdebski H., Samorząd terytorialny. Podstawy ustroju i działalności, Warszawa 2014
  • Jagoda J., Tryb wyborów organów wykonawczych a ich relacje z organami stanowiącymi jednostek samorządu terytorialnego [in:] M. Stec, K. Małysa-
  • Sulińska, Pozycja ustrojowa organów wykonawczych jednostek samorządu terytorialnego, Warszawa 2014
  • Korczak J., Kadencyjność organów jednostek samorządu terytorialnego, “Samorząd Terytorialny” 2014/7–8
  • Martysz Cz. [w:] Ustawa o samorządzie województwa. Komentarz, red. B. Dolnicki, Warszawa 2012
  • Szewc A., Ustawa o samorządzie województwa. Komentarz, Warszawa 2008
  • Verpeaux M., Janicot L., Droit des collectivités territoriales, Paryż 2015
  • Wiktorowska A., Prawne determinant samodzielności gminy, Warszawa 2002

dr Mirosława Laszuk
Wydział Zarządzania, Politechnika Białostocka

Status prawny Służby Celno-Skarbowej

Od 1.03.2017 r. zaczęła funkcjonować Krajowa Administracja Skarbowa (KAS). W ramach KAS utworzono Służbę Celno-Skarbową – jednolitą, umundurowaną formację, którą tworzą funkcjonariusze tej służby. Ustawa o KAS szczegółowo reguluje zasady zatrudniania funkcjonariuszy Służby Celno-Skarbowej, przebieg służby, stanowiska i stopnie służbowe, prawa i obowiązki funkcjonariuszy. Pomimo tak szczegółowej regulacji kwestii związanych z zatrudnieniem i przebiegiem służby, ustawodawca nie określił wyraźnie celu powołania Służby Celno-Skarbowej. Brak jest również wyraźnie wskazanej struktury organizacyjnej tej służby. Przypisany funkcjonariuszom Służby Celno-Skarbowej zakres zadań do wykonania również może rodzić niejasności, szczególnie w przypadku zadań realizowanych zarówno przez funkcjonariuszy oraz cywilnych pracowników KAS.

Słowa kluczowe: Służba Celno-Skarbowa, zadania, zatrudnienie

The legal status of the Customs and Treasury Service

The National Tax Administration (NTA) has been operating since 1 March 2017. As part of the NTA, the Customs and Treasury Service was established – a uniform and uniformed unit created by officers of this service. The NTA Act regulates in detail the employment rules for the Customs and Treasury Service officers, the course of service, the positions and official grades, rights and duties of officers. Despite such a detailed regulation of issues related to the employment and the course of service, the legislator did not explicitly specify the purpose of establishing the Customs and Treasury Service. There is also no clearly identified organisational structure of this service. The scope of tasks assigned to the officers of the Customs and Treasury Service may cause ambiguity, especially in the case of tasks carried out by both officers and civil servants of the NTA.

Keywords: Customs and Treasury Service, tasks, employment

Bibliografia:

  • Baran K.W., Procesowe prawo pracy, Kraków 2003
  • Baran K.W., O systematyce i delimitacji niepracowniczych stosunków zatrudnienia [w:] Księga jubileuszowa profesora Herberta Szurgacza, Warszawa 2011
  • Hauser R., Niewiadomski Z., Wróbel A., Podmioty administrujące, Warszawa 2011
  • Leoński Z., Nauka administracji, Warszawa 2010
    OECD, Tax Administration 2013: Comparative Information on OECD and Other Advanced and Emerging Economies, www.oecd-ilibrary.org/taxation/tax-administration-2013_9789264200814-en
  • Sąd Najwyższy Biuro Studiów i Analiz, Opinia o poselskich projektach ustaw o Krajowej Administracji Skarbowej praz Przepisy wprowadzające ustawę o 
  • Krajowej Administracji Skarbowej, przedstawionych przez grupę posłów Klubu Parlamentarnego „Prawo i Sprawiedliwość” z 7.07.2016 r., BSA111-021-269-270/16
  • Sroka L., Dochodzenie roszczeń powstałych ze stosunku służbowego przez funkcjonariuszy służb mundurowych – wybrane zagadnienia, „Roczniki Administracji i Prawa. Teoria i Praktyka” 2012/12
  • Stelina J., Stosunki pracy osób pełniących funkcje organów państwa, Warszawa 2016

Przeglądaj powiązane tematy

Analizy ekspertów
  • WEB Otyłość u dzieci
    Aktualności
    Prawo
    08 listopada, 2024
    BEZPŁATNE SZKOLENIE - Otyłość i nadwaga u dzieci - jak im przeciwdziałać w placówkach oświatowych?
    25 listopada 2024 r. zapraszamy na szkolenie, w trakcie którego eksperta podpowie jak skutecznie wprowadzać zmiany żywieniowe w szkołach i przedszkolach aby przeciwdziałać otyłości u dzieci i młodzieży.
    Czytaj dalej
  • Państwo i Prawo
    Aktualności
    Prawo
    08 listopada, 2024
    Rozstrzygnięcie LIX Konkursu „Państwa i Prawa”
    Do udziału w LIX Ogólnopolskim Konkursie „Państwa i Prawa” na najlepsze prace habilitacyjne i doktorskie z dziedziny nauk prawnych zgłoszono i dopuszczono 5 prac habilitacyjnych oraz 11 prac doktorskich.
    Czytaj dalej
  • Orzecznictwo Sądów Polskich
    Aktualności
    Prawo
    04 listopada, 2024
    Orzecznictwo Sądów Polskich 11/2024
    Zbycie części nieruchomości rolnej będącej po podziale geodezyjnym działką mniejszą niż 0,3 ha. Glosa do uchwały Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 17 października 2023 r., III CZP 113/22
    Czytaj dalej
  • The 2024 Wolters Kluwer Future Ready Lawyer Report
    Global News
    Prawo
    Compliance
    ESG
    Finanse i bankowość
    Ochrona zdrowia
    Księgowość i podatki
    24 października, 2024
    Badanie Future Ready Lawyer 2024: Branża prawnicza dobrze radzi sobie ze zmianami napędzanymi przez sztuczną inteligencję
    Wolters Kluwer, światowy lider w dziedzinie profesjonalnej informacji, oprogramowania i usług, opublikował wyniki corocznego badania Future Ready Lawyer 2024, które zawiera opinie 700 prawników pracujących w kancelariach i działach prawnych.
    Czytaj dalej
Back To Top