Child nutrition from the perspective of behavioural law: Theory and Practice [Żywienie dzieci z perspektywy prawa behawioralnego: teoria i praktyka]
Marek Stych
doktor nauk prawnych, Instytut Prawa, Administracji i Ekonomii, Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie
ORCID: 0000-0003-4359-1085
Child nutrition from the perspective of behavioural law: Theory and Practice [Żywienie dzieci z perspektywy prawa behawioralnego: teoria i praktyka]
Wraz z rosnącą epidemią otyłości wśród dzieci ustawodawstwo na poziomie UE i prawo krajowe stara się regulować zasady zdrowego stylu życia dla dzieci w wieku szkolnym, szczególnie w zakresie racjonalnego żywienia. Obecnie podkreśla się związek między prawidłowym odżywianiem we wczesnych stadiach rozwoju dziecka a tendencją do otyłości i innych chorób cywilizacyjnych w dorosłym życiu. Behawioralna koncepcja prawa w dziedzinie żywienia dzieci koncentruje się na badaniu dostrzegalnego zachowania dzieci i ich prawnych opiekunów w dziedzinie żywienia. Prawo behawioralne oznacza prowadzenie określonej polityki legislacyjnej, której celem jest ograniczenie błędnych zachowań żywieniowych dzieci. Prawo powinno być instrumentem stosowanym w celu ograniczenia negatywnych nawyków żywieniowych poprzez obowiązujące normy prawne. Prawidłowo stworzone prawo daje możliwość uczenia się na błędach żywieniowych popełnianych przez dzieci i osoby opiekujące się nimi w celu wyeliminowania ich przyszłych skutków. Ze względu na szeroki zakres dane uzyskane z analizy powyższego tematu zostały skierowane wyłącznie do uczniów. W artykule wykorzystano dwie metody badawcze: 1) metodę dogmatyczną i prawną – przeanalizowano wybrane akty prawne dotyczące omawianej sprawy; przeprowadzono również krytyczną analizę literatury przedmiotu; 2) metodę ankiety diagnostycznej – przeprowadzono badania empiryczne na podstawie kwestionariusza. Artykuł kończy się wnioskami i sugestiami de lege ferenda.
Słowa kluczowe: żywienie dzieci, behawioralna koncepcja prawa, prawo żywnościowe UE
dr Marek Stych
Institute of Law, Administration and Economics, Pedagogical University of Cracow
ORCID: 0000-0003-4359-1085
Child nutrition from the perspective of behavioural law: Theory and Practice
With the growing epidemic of child obesity, legislation at the EU level and national law are attempting to regulate the principles of a healthy lifestyle for school-age children, especially in the field of rational nutrition. Nowadays, the relationship between proper nutrition in the early stages of a child's development and the tendency to obesity and other lifestyle diseases in adult life is emphasised. The behavioural concept of law in the sphere of child nutrition focuses on examining the discernible behaviour of children and their legal guardians in the field of nutrition. Behavioural law means implementing a specific legislative policy, the aim of which is to reduce the erroneous eating behaviour of children. Law should be an instrument used to minimise negative eating habits through applicable legal norms. Properly created law provides an opportunity to learn from nutrition mistakes made by children and those who care for them to eliminate their future effects. Due to its wide range, the data obtained from the analysis of the above topic has only been referred to schoolchildren. In the article two research methods have been used: 1) the dogmatic and legal method – selected legal acts relevant to the matter discussed have been analysed and a critical analysis of the literature on the subject has been carried out; 2) the diagnostic survey method – empirical research based on a questionnaire has been carried out. The paper ends with de lege ferenda conclusions and suggestions.
Keywords: child nutrition, behavioural approach to law, EU food law
Bibliografia:
Babicz-Zielińska E., Jeżewska-Zychowicz M., Wpływ czynników środowiskowych na wybór i spożycie żywności, „Handel Wewnętrzny” 2015/2(355).
Głębocka A., Kęska A., Porównanie wybranych elementów stylu życia uczniów w wieku 12 lat z Warszawy i Zamościa. Część I – skład ciała i sposób żywienia, „Problemy Higieny i Epidemiologii” 2016/97(4).
Jonczyk P., Potempa M., Kajdaniuk D., Charakterystyka nawyków żywieniowych i aktywności fizycznej wśród dzieci szkolnych w wieku od 11 do 13 lat w mieście Piekary Śląskie, „Medycyna Metaboliczna” 2015/19(2).
Kotyrba J., Wróblewska I., Analiza zachowań żywieniowych dzieci klas III–V szkoły podstawowej, „Puls Uczelni” 2014/8(3).
Wasilewska M., Bergier J., Eating habits of adolescents in Poland and in other countries, „Health Problems of Civilization” 2015/9(4).
Grzegorz Maroń
doktor habilitowany, profesor Uniwersytetu Rzeszowskiego, Katedra Nauk Historyczno- i Teoretycznoprawych, Instytut Nauk Prawnych, Uniwersytet Rzeszowski
ORCID 0000-0002-3861-9103
Odniesienia do popkultury w uzasadnieniach orzeczeń polskich sądów
W artykule przedstawiono oraz poddano ocenie praktykę wykorzystywania odniesień do popkultury w uzasadnieniach orzeczeń polskich sądów, a konkretnie odniesień beletrystycznych, kinematograficznych, biblijnych oraz ludowych przysłów. Przeprowadzone studium orzecznictwa pokazuje utylitarną wartość odwołań do kultury powszechnej z punktu widzenia funkcji uzasadnienia sądowego. Niniejsza kategoria źródeł pozaprawnych posiada potencjał w realizacji celów eksplanacyjnych, perswazyjnych i epideiktycznych uzasadnień judykatów. Odniesienia popkulturowe w uzasadnieniach stanowią jeden ze sposobów uczynienia orzeczeń bardziej komunikatywnymi i zrozumiałymi dla adresata – zwłaszcza nieprawnika – sprzyjając poprawie społecznego wizerunku sądownictwa. Autor zaznacza, że nawiązania do kultury masowej w uzasadnieniach mogą pełnić jedynie rolę subsydiarną wobec konwencjonalnej argumentacji jurydycznej. Postuluje także pewną powściągliwość i refleksyjność w posługiwaniu się przez sędziów tą kategorią środków ekspresji, tak aby cytaty i przykłady czerpane z popkultury nie sprowadzały się do językowej ornamentyki i grafomaństwa.
Słowa kluczowe: polskie orzecznictwo, uzasadnienia wyroków, popkultura, beletrystyka, kinematografia, przysłowia, Biblia
dr hab. prof. UR Grzegorz Maroń
Department of Historical and Theoretical Law Sciences, Institute of Legal Sciences, University of Rzeszow
ORCID 0000-0002-3861-9103
References to pop culture in the justifications of Polish court rulings
The article presents and evaluates the practice of using references to pop culture in the justifications of Polish court rulings, specifically fiction, cinematographic, biblical and folk proverbs. The conducted case-law study shows the utilitarian value of references to popular culture from the point of view of the judicial justification function. This category of non-legal sources has the potential to pursue explanatory, persuasive and epideictic justifications of court rulings. Pop culture references in justifications are one way of making judgments more communicative and understandable to the addressee – especially non-lawyers – while also helping to improve the social image of the judiciary. The author points out that references to mass culture in justifications can only play a subsidiary role in conventional juridical argumentation. He also postulates some restraint and reflectiveness in the use of this category of means of expression by judges, so that quotes and examples derived from pop culture are not reduced to linguistic ornamentation and graphomania.
Keywords: Polish case law, justifications of court rulings, pop culture, fiction, cinematography, proverbs, the Bible
Bibliografia:
Bladowski B., Metodyka pracy sędziego cywilisty, Warszawa 2013.
Cardozo B., Law and literature, „Yale Review” 1925/14.
Czapracka A., Zasady Etyki Sędziowskiej – Teoria i Praktyka, „Krajowa Rada Sądownictwa” 2011/4.
Dauter B., Metodyka pracy sędziego sądu administracyjnego, Warszawa 2018.
Góra-Błaszczykowska A., Pozaprocesowe znaczenie uzasadnień orzeczeń sądowych [w:] Sine Ira Et Studio. Księga jubileuszowa dedykowana Sędziemu Jackowi Gudowskiemu, red. T. Ereciński, P. Grzegorczyk, K. Weitz, Warszawa 2016.
Gudowski J., Uzasadnienie orzeczeń Sądu Najwyższego w sprawach cywilnych [w:] Uzasadnienia decyzji stosowania prawa, red. M. Grochowski, I. Rzucidło-Grochowska, Warszawa 2015.
Kaleta K., Wykładnia prawa jako forma władzy politycznej. Stanowiska wobec interpretacji konstytucji w doktrynie francuskiej [w:] Wykładnia konstytucji. Inspiracje, teorie, argumenty, red. T. Stawecki, J. Winczorek, Warszawa 2014, LEX nr 369332353.
Klimowicz M., Sędzia Tomasz Ignaczak – wyroki nie muszą być nudne i trudne!, https://kruczek.pl/sedzia-tomasz-ignaczak-wyroki/.
Łętowska E., Pozaprocesowe znaczenie uzasadnienia sądowego, „Państwo i Prawo” 1997/5.
Malarecki P., Oddać konstytucję obywatelom, „Palestra” 2010/11–12.
Maroń G., Odwołania biblijne w uzasadnieniach wyroków sądowych. Komparatystyczne studium orzecznictwa polskiego, czeskiego i irlandzkiego – przegląd orzecznictwa, „Glosa. Prawo gospodarcze w orzeczeniach i komentarzach” 2020/1.
Maroń G., Odwołania do literatury pięknej w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2019/2.
Maroń G., Odwołania do literatury pięknej w uzasadnieniach sądowych orzeczeń, „Przegląd Sądowy” 2019/1.
Maroń G., Integralność religijna sędziego oraz argumentacja religijna w amerykańskim procesie orzeczniczym, Rzeszów 2018.
Maroń G., Odwołania do literatury pięknej w opiniach rzeczników generalnych Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, „Przegląd Prawa Publicznego” 2018/10.
Parchomiuk J., Odwołania do Ewangelii w orzeczeniach sądów administracyjnych [w:] Veritatem in caritate. Księga jubileuszowa z okazji 70. urodzin Księdza Biskupa Profesora Jana Śrutwy, red. W. Depo, M. Leszczyński, T. Guz, P. Marzec, Lublin 2011.
Safjan M., Wyzwania dla państwa prawa, Warszawa 2007.
Sobczak J., Język uzasadnień orzeczeń sądowych [w:] Język i prawo, red. A. Jakuszewicz, Bydgoszcz 2018.
Stevenson D., Writing Effective Opinions, „Judicature”, 1975/October.
Strzembosz A., Zając M., Bezprawie i niesprawiedliwość, https://www.tygodnikpowszechny.pl/bezprawie-i-niesprawiedliwosc-148459.
Szczęsny M., Kafejka „Prosto o prawie” – wywiad z Prezes warszawskiej Iustitii, https://kruczek.pl/wywiad-iustitia/.
Wejman F., Prawo do ciekawego uzasadnienia. Uwagi na tle porównania amerykańskich i polskich uzasadnień wyroków sądowych, http://www.inpris.pl/fileadmin/user_upload/documents/INPRIS_THEMIS_Uzasadnienia_Konferencja_2013_w_SN.pdf.
Witkin B., Manual on Appellate Court Opinions, St Paul 1977.
Zoll F., Wirtuoz prawa [w:] Rozprawy z prawa cywilnego, własności intelektualnej i prawa prywatnego międzynarodowego. Księga pamiątkowa dedykowana prof. B. Gawlikowi, red. F. Zoll, Warszawa 2012.
Aleksandra Partyk
doktor nauk prawnych, Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
ORCID: 0000-0003-3196-6601
Epidemia (COVID-19) a tok postępowań cywilnych i sądowoadministracyjnych
W niniejszym artykule podejmowany jest temat lawinowo rosnącej ilości zachorowań na koronawirusa oczami prawnika. Epidemię można uznać za stan siły wyższej. Na dzień dzisiejszy niemalże wszystkie sądy w ograniczonym zakresie funkcjonują normalnie, co oznacza, że strony, pełnomocnicy i osoby powiązane z wymiarem sprawiedliwości muszą podejmować czynności procesowe. Autorka zwraca uwagę, że w razie, gdyby w obecnym stanie epidemicznym sądy zaprzestały podejmowania jakichkolwiek działań, to postępowania sądowe zostałyby zawieszone z mocy samego prawa. Jednocześnie zachorowanie na COVID-19 lub odbywanie kwarantanny mogą stanowić podstawę przywrócenia dla strony terminu, gdyby z powodu swojego stanu zdrowia lub okresowej izolacji nie mogła ona dokonać czynności procesowej w terminie.
Słowa kluczowe: koronawirus, COVID-19, zawieszenie postępowania, siła wyższa, przywrócenie terminu
dr Aleksandra Partyk
Andrzej Frycz Modrzewski Krakow University
ORCID: 0000-0003-3196-6601
An epidemic (COVID-19) and the course of civil and administrative court proceedings
This article deals with the subject of the rapidly growing number of coronavirus cases through the eyes of a lawyer. An epidemic can be considered as a state of force majeure. At present, almost all courts operate normally to a limited extent, which means that parties, proxies and persons associated with the administration of justice must undertake procedural activities. The author points out that if courts would cease all activity during the current epidemic, court proceedings would be suspended by virtue of law alone. At the same time, suffering from COVID-19 or undergoing quarantine may be grounds for rescheduling, if due to their health condition or periodic isolation a party could not undertake the procedural activities on time.
Keywords: coronavirus, COVID-19, suspension of proceedings, force majeure, rescheduling
Bibliografia:
Borysiak W., Działanie Państwa jako siła wyższa prowadząca do wstrzymania rozpoczęcia albo zawieszenia biegu terminów przedawnienia i zasiedzenia, „Przegląd Sądowy” 2010/5.
Cheng S.-C., First case of Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) pneumonia in Taiwan, „Journal of the Formosan Medical Association” 2020/119.
Dąbrowska-Kłosińska P., Wyzwania dla państwa prawa wobec etyki kwarantanny: analiza działań organów USA w celu ochrony zdrowia publicznego, „Państwo i Prawo” 2018/9.
Glicz M., Utrata przesyłki na skutek rozboju a działanie siły wyższej. Glosa do uchwały SN z dnia 13 grudnia 2007 r., III CZP 100/07, „Gdańskie Studia Prawnicze – Przegląd Orzecznictwa” 2008/4.
Kunicki I., Skutki proceduralne awarii systemu teleinformatycznego obsługującego postępowanie cywilne, „Przegląd Prawa Egzekucyjnego” 2018/4.
Lis W., Działania podejmowane w przypadkach zakażeń i chorób zakaźnych ze względu na ochronę bezpieczeństwa obywateli, „Studia Prawnicze KUL” 2017/3.
Nędzarek A., Wymogi procesowe wniosku o przywrócenie terminu w postępowaniu przed sądem administracyjnym, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2013/2.
Partyk A., Brak zawinienia jako przesłanka przywrócenia terminu procesowego, LEX/el. 2018.
Partyk A., Partyk T., Choroba strony lub pełnomocnika jako podstawa wniosku o przywrócenie terminu, LEX/el. 2014.
Piaskowska O.M. (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Postępowanie procesowe. Komentarz, Warszawa 2020.
Pietrzkowski H., Metodyka pracy sędziego w sprawach cywilnych, Warszawa 2009.
Pilch M., Siła wyższa jako przesłanka nieodpowiedzialności przewoźnika za przesyłkę, „Państwo i Prawo” 2008/4.
Rajski J., Klauzule siły wyższej w międzynarodowych kontraktach handlowych w sytuacji głębokich zaburzeń gospodarczych, „Przegląd Prawa Handlowego” 2010/5.
Siedlecki W., Postępowanie cywilne. Zarys wykładu, Warszawa, 1977.
Sobczyk M., Pojęcie siły wyższej (force majeure) w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, „Kwartalnik Prawa Publicznego” 2001/4.
Superson-Polowiec B., Granice swobodnego kształtowania klauzuli siły wyższej przez ubezpieczyli, „Acta Universitatis Lodziensis, Folia Iuridica” 2013/72.
Szanciło T., Przywrócenie terminu a obowiązek uiszczenia opłaty bez wezwania, „Przegląd Sądowy” 2013/3.
Świeczkowski J., Stosowanie w postępowaniu egzekucyjnym przepisów o zawieszeniu i umorzeniu postępowania w procesie cywilnym, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2009/2.
Wang J. i in., Phase-adjusted estimation of the number of Coronavirus Disease 2019 cases in Wuhan, „Cell Discovery” 2020/6(10).
Wajda P., Instytucja przywrócenia uchybionego terminu w postępowaniu sądowoadministracyjnym, „Przegląd Prawa Publicznego” 2011/4.
Tomasz Słapczyński
magister prawa, Katedra Prawa Administracyjnego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Jagielloński
ORCID: 0000-0002-9636-1673
Transgraniczne przeniesienie siedziby spółki prawa polskiego na terytorium UE
Artykuł ma na celu scharakteryzowanie problemu definiowania i interpretacji siedziby spółki handlowej. Problem ten jest doniosły z punktu widzenia procedury przeniesienia siedziby spółki. Doktryna i orzecznictwo są niejednolite w kwestiach definiowania siedziby spółki. Rodzi to problemy kwalifikacyjne co do faktu, czy siedziba jest przenoszona w zależności od uznania jej za siedzibę rzeczywistą (rzeczywistej działalności) czy siedzibę statutową (siedzibę wynikającą z rejestru). Problem jest o tyle doniosły, że wpływa pośrednio na zasadę swobody dzielności gospodarczej. Celem pracy jest określenie i wypracowanie jednolitego stanowiska, kiedy możliwe jest transgraniczne przeniesienie siedziby spółki, poprzez analizę językową i funkcjonalną przepisów krajowych i unijnych, orzecznictwa zarówno sądów polskich, jak i TSUE (Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej), a także poglądów doktrynalnych. Należy przyjąć, iż siedzibą polskiej spółki handlowej jest siedziba rejestrowa, co w konsekwencji rodzi mniej problemów podczas procedury jej przeniesienia. Próba potwierdzenia powyższej tezy zostanie zawarta w poniższym tekście poprzez analizę wspomnianych przepisów krajowych i unijnych, orzecznictwa sądów polskich i TSUE. Pojęcie „siedziba spółki handlowej” może być wielorako interpretowane.
Słowa kluczowe: siedziba rejestrowa spółki prawa polskiego, siedziba rzeczywista spółki prawa polskiego, transgraniczne przeniesienie siedziby spółki, przeniesienie siedziby spółki na terenie UE
mgr Tomasz Słapczyński
Department of Administrative Law, Faculty of Law and Administration, Jagiellonian University
ORCID: 0000-0002-9636-1673
Cross-border transfer of the seat of a Polish company to the territory of the EU
This article aims to characterise the problem of defining and interpreting the seat of a commercial company. This problem is significant from the point of view of the procedure of transferring a company's seat (headquarter). Doctrine and case law are not uniform in defining a company's seat. This raises qualifying problems as to whether a company's seat is transferred depending on its recognition as a real (actual business activity) seat or just the registered office (as in the register). The problem is significant because it indirectly affects the principle of freedom of economic activity. The purpose of the article is to define and develop a unified position as to when it is possible to transfer a company seat across borders, through a linguistic and functional analysis of national and EU regulations, case law of both Polish courts and the CJEU (Court of Justice of the European Union), as well as doctrinal views. It should be assumed that the seat of a Polish commercial company is the registered office, which consequently raises less problems during the transfer procedure. An attempt to confirm the discussed thesis will be included in the article through an analysis of the aforementioned national and EU regulations, the case law of Polish courts and of the CJEU. The term "seat of a commercial company" can be interpreted in many ways.
Keywords: registered office of a Polish company, real seat of a Polish company, cross-border transfer of a company's seat, transfer of a company's seat within the EU
Bibliografia:
Allerhand M., Kodeks handlowy. Komentarz, Lwów 1935.
Bagdan-Kurluta K., Prawo prywatne międzynarodowe, Warszawa 2011.
Frąckowiak J., Instytucje prawa handlowego w kodeksie cywilnym, „Rejent” 2003/6.
Grzybowski S. [w:] System Prawa Cywilnego, t. 1, Część ogólna, red. W. Czachórski, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk 1974.
Kozieł G., Dopuszczalność i zasady przeniesienia siedziby statutowej polskiej spółki handlowej do innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej. Glosa do wyroku TS z dnia 25 października 2017 r., C-106/16, „Europejski Przegląd Sądowy” 2018/2.
Kidyba A., komentarz do art. 41 [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Tom I. Część ogólna, red. A. Kidyba, LEX/el. 2012.
Kidyba A., Spółka z o.o. Komentarz, Warszawa 2009.
Klyta W., Siedziba osoby prawnej, „Kwartalnik Prawa Prywatnego” 2001/3.
Kruczalak K. (red.), Kodeks spółek handlowych, Warszawa 2001.
Oplustil K., Łącznik siedziby spółki w prawie prywatnym międzynarodowym. Uwagi na tle prawa europejskiego, „Kwartalnik Prawa Prywatnego” 2011/3, s. 668–675.
Popiołek W. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 16, Prawo spółek handlowych, red. A. Szajkowski, Warszawa 2008.
Radwański Z., Prawo cywilne, Cześć ogólna, Warszawa 2009.
Skibińska E., Pojęcie siedziby spółki handlowej – wybrane zagadnienia [w:] Instytucje prawa handlowego w przyszłym kodeksie cywilnym, red. T. Mróz, M. Stec, LEX/el. 2012.
Sołtysiński S. [w:] S. Sołtysiński, A. Szajkowski, A. Szumański, J. Szwaja, Kodeks spółek handlowych. Komentarz, t. 1, Warszawa 2006.
Sołtysiński S. [w:] S. Sołtysiński, A. Szajkowski, A. Szumański, J. Szwaja, Kodeks spółek handlowych, t. 3, Warszawa 2008.
Świderski Z., komentarz do art. 41 [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Część ogólna, red. P. Księżak, M. Pyziak-Szafnicka, LEX/el. 2014.
Katarzyna Banasik
doktor habilitowana, profesor nadzwyczajna Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, Wydział Prawa, Administracji i Stosunków Międzynarodowych, Katedra Prawa Karnego
ORCID: 0000-0003-3693-0480
Nauczyciel akademicki jako osoba pełniąca funkcję publiczną w świetle prawa karnego
Autorka stawia sobie za cel odpowiedź na pytanie, czy w świetle prawa karnego nauczyciel akademicki jest osobą pełniącą funkcję publiczną. W tym celu analizuje definicję osoby pełniącej funkcję publiczną zawartą w art. 115 § 19 Kodeksu karnego. Szczególną uwagę poświęca wyjaśnieniu określenia „jednostka organizacyjna dysponująca środkami publicznymi”. Odwołuje się przy tym do przepisów ustawy o finansach publicznych i ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. W efekcie analizy Autorka dochodzi do wniosku, że w rozumieniu prawa karnego każdy nauczyciel akademicki – zatrudniony zarówno w uczelni publicznej, jak i w uczelni niepublicznej – jest osobą pełniącą funkcję publiczną.
Słowa kluczowe: nauczyciel akademicki, uczelnie niepubliczne, osoba pełniąca funkcję publiczną, jednostka organizacyjna dysponująca środkami publicznymi, finansowanie systemu szkolnictwa wyższego i nauki
Prof. nadzw. dr hab. Katarzyna Banasik
Andrzej Frycz Modrzewski Krakow University, Faculty of Law, Administration and International Relations, Department of Criminal Law
ORCID: 0000-0003-3693-0480
Academic teacher as a person performing a public function under criminal law
The author aims to answer the question whether, in the light of criminal law, an academic teacher is a person who performs a public function. To this end, the author analyses the definition of a person performing a public function contained in art. 115 § 19 of the Polish Penal Code. Particular attention is given to the explanation of the term "organisational unit with public funds". The article refers to the provisions of the Public Finance Act and the Act on Higher Education and Science. As a result of the analysis, the author comes to the conclusion that, within the meaning of criminal law, every academic teacher – employed both at a public university and at a non-public university – is a person performing a public function.
Keywords: academic teacher, non-public universities, person performing a public function, organisational unit with public funds, funding the higher education and science system
Bibliografia:
Bojarski T. (red.), Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2016.
Cieślak W., Górtowski M., Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z 25 czerwca 2004 r., V KK 74/04, „Palestra” 2006/1–2.
Filar M. (red.), Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2016.
Filar M., Zakres pojęciowy znamienia pełnienie funkcji publicznej na gruncie art. 228 k.k., „Palestra” 2003/7–8.
Giezek J. (red.), Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz, Warszawa 2012.
Góral R., Kodeks karny. Praktyczny komentarz, Warszawa 2007.
Grześkowiak A. (red.), Wiak K. (red.), Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2015.
Kardas P., Zatrudnienie w jednostce organizacyjnej dysponującej środkami publicznymi jako ustawowe kryterium wyznaczające zakres znaczeniowy pojęcia „osoba pełniąca funkcję publiczną”. Rozważania na tle modeli interpretacyjnych prezentowanych w piśmiennictwie karnistycznym oraz orzecznictwie Sądu Najwyższego, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 2005/1.
Królikowski M. (red.), Zawłocki R. (red.), Kodeks karny. Część ogólna, t. 2, Komentarz do art. 32–116, Warszawa 2015.
Marek A., Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2010.
Mozgawa M. (red.), Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2017.
Stefański R.A. (red.), Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2015.
Wróbel W. (red.), Zoll A. (red.), Kodeks karny. Część ogólna. Tom I. Komentarz do art. 53–116, Warszawa 2016.
Przemysław Szustakiewicz
doktor habilitowany, profesor Uczelni Łazarskiego
ORCID: 0000-0001-9102-9308
Ujawnianie danych o wynagrodzeniu nauczycieli w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej
Prawo dostępu do informacji publicznej jest uprawnieniem politycznym. Jego celem jest realna kontrola władz publicznych przez społeczeństwo. Prawo dostępu do informacji publicznej nie jest nieograniczone. Nie udostępnia się informacji ze względu na prawo do prywatności, co obejmuje również wynagrodzenie nauczycieli. Uznaje się, że nauczyciele pełnią funkcje publiczne, ale problemem jest, czy powinno się ujawniać wysokość ich wynagrodzenia. Wydaje się, że ze względu na charakter prawa dostępu do informacji publicznej nie jest koniecznym ujawnienie wysokości wynagrodzenia nauczycieli, ponieważ nie wykonują oni funkcji władczych.
Słowa kluczowe: dostęp do informacji publicznej, prawo do prywatności, prawa polityczne, nauczyciele, wynagrodzenie
Prof. nadzw. dr hab. Przemysław Szustakiewicz
Lazarski University
ORCID: 0000-0001-9102-9308
Disclosure of teacher remuneration data under the Act on access to public information
The right of access to public information is a political right. Its purpose is real control of public authorities by society. The right of access to public information is not unlimited. Certain information is not shared due to the right to privacy, which also includes teachers' remuneration data. Teachers are considered to have public functions, but the problem is whether their remuneration should be disclosed. It seems that due to the nature of the right of access to public information, it is not necessary to disclose teacher remuneration data, as they do not exercise authority.
Keywords: access to public information, privacy rights, political rights, teachers, remuneration
Bibliografia:
Jarzęcka-Siwik E., Wyporska-Frankiewicz J. [w:] Dostęp do informacji publicznej na wniosek w praktyce jednostek samorządu terytorialnego, red J. Wyporska-Frankiewicz, Warszawa 2019.
Pensja nauczycieli jest jawna, „Rzeczypospolita” z 19.02.2020 r.
Pilich M. (red.), Prawo oświatowe oraz przepisy wprowadzające. Komentarz, LEX/el. 2018.
Sokolewicz W. [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Tom IV, red. L. Garlicki, Warszawa 2005.
Szustakiewicz P., Definicja informacji publicznej w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego, „Przegląd Prawa Publicznego” 2016/10.
Ulasiewicz M.I., Administracyjnoprawne aspekty jawności działań administracji publicznej, Łódź 2017.
Csaba Molnár
doktorant, Radca Rządowy w Zespole Kodyfikacji Procedur Administracji Publicznej w Ministerstwie Sprawiedliwości Węgier
The Hungarian road to codification of administrative procedures [Węgierska droga do kodyfikacji postępowania administracyjnego]
Mimo że węgierska administracja publiczna dość szybko zaczęła prace nad nowoczesnym prawem administracyjnym po zawarciu statuującego Austro-Węgry porozumienia z 1867 r., aż do 1957 r. na Węgrzech nie było aktu regulującego postępowanie administracyjne o randze kodeksu. Kwestie procesowe regulowane były przez przepisy zawarte w ustawach i rozporządzeniach poświęconych zagadnieniom materialnoprawnym. Cechował je jednak brak spójności; niekiedy te same instytucje prawne, bez dostatecznego uzasadnienia, były nazywane w różny sposób. Wskazane rozdrobienie czyniło węgierskie prawo o postępowaniu administracyjnym mało przejrzystym i dlatego rząd węgierski, pod koniec XIX wieku, zaproponował uproszczenie i ujednolicenie przepisów w tym zakresie. W konsekwencji przyjęto pewne akty prawne, które uprościły regulację poświęconą przysługującym w postępowaniu administracyjnym środkom prawnym. Interesujące jest to, że pomimo opracowania kilku projektów w okresie międzywojennym, pierwszy węgierski kodeks powstał wiele lat później, w okresie sprawowania władzy przez reżim komunistyczny.
Słowa kluczowe: postępowanie administracyjne, kodyfikacja, kodeks, historia prawa, Węgry
Csaba Molnár
PhD student, Government Counsellor in the Unit of Codification of Public Administration Procedures at the Ministry of Justice of Hungary
The Hungarian road to codification of administrative procedures
Even though the Hungarian Public Administration started to develop a modern administrative law rapidly after the Austro-Hungarian Compromise of 1867, there was no general administrative procedure code in the period between 1867 and 1957. Procedural issues were regulated by the provisions contained in acts and decrees devoted to substantive law issues. However, they were characterised by a lack of consistency; sometimes the same legal institutions were named differently without sufficient justification. The indicated fragmentation made the Hungarian law on administrative proceedings not very transparent, and therefore the Hungarian government, at the end of the 19th century, proposed simplifying and harmonising regulations in this respect. As a consequence, certain legal acts were adopted, which simplified the regulation devoted to legal measures in administrative proceedings. What is interesting is that, despite the development of several projects in the interwar period, the first Hungarian code was created many years later, during the period when the communist regime exercised power.
Keywords: administrative proceedings, codification, code, history of law, Hungary
Bibliografia:
Berényi S., Martonyi J., Szamel L., Szatmári L., Magyar államigazgatási jog, Általános rész, Tankönyvkiadó, Budapest 1971.
Fonyó G. (edit.), Az államigazgatási eljárási törvény magyarázata, Közgazdasági és Jogi Könyvkiadó, Budapest 1986.
Gyurita E.R., Hulkó G., Józsa F., Lapsánszky A., Varga Zs.A., A közigazgatási hatósági eljárásjog jogintézményei, Dialóg Campus Kiadó, Budapest 2019.
Józsa F., Magyary Zoltán, Közigazgatási eljárásjogi klasszikusok, http://www.keje.hu/kozigazgatasi-eljarasjogi-klasszikusok/magyary-zoltan/.
Kmety K., Közigazgatás és pénzügyi jog, Budapest 1927.
Magyary Z., A magyar közigazgatás racionalizálása, Budapest 1930.
Magyary Z., Magyar Közigazgatás, a közigazgatás szerepe a XX. sz. államában, a magyar közigazgatás szervezete, működése és rendje, Királyi Magyar Egyetemi Nyomda, Budapest 1942.
Márffy E., Magyar közigazgatási és pénzügyi jog, Budapest 1926.
Pap J., Jogirodalom, “Jogtudományi Közlöny” 1903/10.
Pákay B., Az államigazgatási eljárás általános szabályai, “c és Igazgatás” 1956/7–8.
Szamel L., Az államigazgatás törvényességének jogi biztosítékai, Budapest 1957.
Szitás J., Közigazgatási eljárás, A korszerű közszolgálat útja, Budapesti Állami Nyomda, Budapest 1939.
Toldi F., Az államigazgatási eljárás rendezése, “Állam és Igazgatás” 1956/1.
Tomcsányi M., A közigazgatási jogviszony, Budapest 1912.
Tomcsányi M., A magyar közigazgatási jog alapintézményei, Budapest 1926.
Turkovics I., A hatósági jogorvoslatok fejlődésének története, http://mjsz.uni-miskolc.hu/files/egyeb/mjsz/2017kulon1/12_turkovicsistvan.pdf.
Valló J., Közigazgatási eljárás, Budapest székesfőváros házinyomdája, Budapest 1937.
Valló J., Megjegyzések a közigazgatási rendtartás tervezetéhez, „Közigazgatástudomány” 1940/2.
Valló J., Törvénytervezet az általános közigazgatási rendtartásról indokolással, Dunántúl Pécsi Egyetemi Könyvkiadó és Nyomda Rt., Pécs – Budapest 1942.
Marcin Gubała
doktor nauk prawnych, Wyższa Szkoła Bankowa w Gdańsku
ORCID: 0000-0001-8443-3206
Nieprawidłowe wykonanie upoważnienia do wydania aktu prawa miejscowego. Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 30.07.2019 r., II OSK 1754/18
Komentowane orzeczenie odnosi się do kwestii prawidłowości wykonania upoważnienia ustawowego do wydania aktu prawa miejscowego. Naczelny Sąd Administracyjny uchylił uchwałę w sprawie gminnego programu opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt. Wadami tej uchwały były: przekroczenie zakresu upoważnienia oraz niewykonanie tego upoważnienia w jednym z elementów. Sąd zasadnie negatywnie ocenił uchwałę w zakresie, w jakim prawodawca lokalny unormował w niej kwestię edukacji mieszkańców gminy dotyczącej metod zapobiegania bezdomności zwierząt. Zagadnienie to nie mieściło się w upoważnieniu ustawowym, wprost wymieniającym materie, które mają być przedmiotem aktu prawa miejscowego. W szczególności o zasadności takiego podejścia przemawia to, że upoważnienie ustawowe musi być interpretowane w sposób ścisły.
Ponadto komentowane orzeczenie wskazuje, że istotną wadą aktu prawa miejscowego jest uchybienie w postaci niewykonania części upoważnienia ustawowego. W tym konkretnym przypadku chodziło o zignorowanie przez prawodawcę lokalnego obowiązku uregulowania sposobu wydatkowania środków na realizację programu.
Słowa kluczowe: akt prawa miejscowego, upoważnienie ustawowe, program opieki nad bezdomnymi zwierzętami
dr Marcin Gubała
WSB University in Gdansk
ORCID: 0000-0001-8443-3206
Incorrect implementation of the authorisation to issue an act of local law. Gloss to the judgment of the Supreme Administrative Court of 30 July 2019, II OSK 1754/18
The commented judgment refers to the issue of the correct implementation of the statutory authorisation to issue an act of local law. The Supreme Administrative Court annulled the resolution on the municipal programme for the care of homeless animals and the prevention of homelessness of animals. The disadvantages of this resolution were: exceeding the scope of the authorisation and failure to exercise this authorisation in one of the elements. The court reasonably negatively assessed the resolution in the scope in which the local legislator regulated the issue of educating municipality residents on the methods of preventing homelessness of animals. This issue was not in line with the statutory authorisation, which explicitly mentioned the matters that are to be regulated in a local law act. In particular, the justification for this approach is that statutory authorisation must be interpreted in a strict manner.
In addition, the commented judgment indicates that a significant disadvantage of the local law act is the failure to implement part of the statutory authorisation. In this particular case, it was a matter of ignoring by the local legislator the obligation to regulate the method of spending funds on programme implementation.
Keywords: local law act, statutory authorisation, care programme for homeless animals
Bibliografia:
Bobrowicz J., Kwalifikacja aktu normatywnego jako aktu prawa miejscowego – na przykładzie uchwały w sprawie programu opieki nad zwierzętami bezdomnymi i zapobiegania bezdomności zwierząt, „Administracja. Teoria. Dydaktyka. Praktyka” 2012/4.
Dąbek D., Prawo miejscowe, Warszawa 2015.
Dobosz P., Milczenie i bezczynność w prawie administracyjnym, Kraków 2011
Wierczyński G., Redagowanie i ogłaszanie aktów normatywnych. Komentarz, Warszawa 2016.
Wlaźlak K., Funkcja planowania gminy na przykładzie programu opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt, „Przegląd Prawa Publicznego” 2015/4.
Zieliński M., Wykładnia prawa. Zasady, reguły, wskazówki, Warszawa 2008.
