Prowadzenie pojazdu bez uprawnień na drodze publicznej (art. 94 § 1 Kodeksu wykroczeń)dr Dawid Chaba
adiunkt, Katedra Prawa Administracyjnego i Społeczeństwa Obywatelskiego, Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-2385-3466
udział w autorstwie tekstu: 50%
dr Jan Kluza
asesor sądowy, Zastępca Przewodniczącego II Wydziału Karnego, Sąd Rejonowy w Kielcach, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-0929-6093
udział w autorstwie tekstu: 50%
Prowadzenie pojazdu bez uprawnień na drodze publicznej (art. 94 § 1 Kodeksu wykroczeń)
Prowadzenie na drodze publicznej pojazdu mechanicznego bez posiadania odpowiednich uprawnień stanowi wykroczenie. Zakres stosowania wykroczenia z art. 94 § 1 Kodeksu wykroczeń jest szerszy i obejmuje nie tylko sytuacje braku uprawnienia. Dotyczy również sytuacji, gdy ze względu na właściwe uregulowania prawne kierujący jest traktowany tak, jakby nie miał danych uprawnień. Szczególne wątpliwości w tym zakresie budzi kwestia braku uiszczenia opłaty ewidencyjnej po okresie upłynięcia decyzji o cofnięciu uprawnień do kierowania.
Słowa kluczowe: kierowanie pojazdem, jazda bez uprawnień, opłata ewidencyjna, decyzja o zatrzymaniu prawa jazdy, decyzja o cofnięciu prawa jazdy
Dr Dawid Chaba
assistant professor, Department of Administrative Law and Civil Society, University of the National Education Commission, Kraków, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-2385-3466
Commitment in the preparation of the article: 50%
Dr Jan Kluza
assistant judge, Deputy Chair of the 2nd Criminal Division, District Court in Kielce, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-0929-6093
Commitment in the preparation of the article: 50%
Driving on a public road without a licence (Article 94 § 1 of the Code of Petty Offences)
Driving a motor vehicle on a public road without having an appropriate licence is a petty offence. The extent to which the offence from Article 94 § 1 of the Code of Petty Offences is applied is more extensive and includes not only situations of driving without a licence. It also applies to situations where the driver is treated as if he did not have the given rights because of the respective legal regulations. Doubts are especially raised in this respect by the matter of failing to pay the registration fee after the expiry of the decision to revoke the driving licence.
Keywords: driving a vehicle, driving without a licence, registration fee, decision to take away a driving licence, decision to revoke the driving licence
Bibliografia / References
Bafia J. [w:] J. Bafia, D. Egierska, I. Śmietanka, Kodeks wykroczeń. Komentarz, Warszawa 1980.
Bojarski M., Radecki W., Kodeks wykroczeń z komentarzem, Warszawa 1992.
Budyn-Kulik M. [w:] Kodeks wykroczeń. Komentarz, red. M. Mozgawa, Warszawa 2007.
Gubiński A., Prawo wykroczeń, Warszawa 1985.
Jankowski W. [w:] Kodeks wykroczeń. Komentarz, red. T. Grzegorczyk, Warszawa 2010.
Kosierb I. [w:] Kodeks wykroczeń. Komentarz, red. J. Lachowski, Warszawa 2021.
Kotowski W., Ustawa o kierujących pojazdami. Komentarz, LEX 2022.
Leciak M. [w:] Kodeks wykroczeń. Komentarz, red. P. Daniluk, Warszawa 2019.
Marek A., Prawo wykroczeń (materialne i procesowe), Warszawa 2004.
Michalska-Warias A. [w:] Kodeks wykroczeń. Komentarz, red. T. Bojarski, Warszawa 2019.
Morawski L., Zasady wykładni prawa, Toruń 2010.
Müller A., Soja S., Nowy środek karny polegający na zakazie prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych (art. 42 § 1a k.k.), „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 2018/1.
dr Jakub Rzymowski
Katedra Europejskiego Prawa Gospodarczego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Łódzki, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-0538-8895
Prawa i wolności na gruncie RODO
Autor analizuje prawa i wolności na gruncie RODO, czyli rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z 27.04.2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych). W kilku przepisach tego aktu znajdują się odwołania do praw i wolności, ale nigdzie prawodawca wprost ich nie definiuje. Celem artykułu zatem jest wskazanie, że w istocie prawodawca przewidział na gruncie RODO, jakie prawa i wolności należy brać pod uwagę przy interpretowaniu pozostałych przepisów RODO, a wynika to z treści art. 5 RODO zatytułowanego „Zasady dotyczące przetwarzania danych osobowych”. Wskazuje również, że administrator jest zobowiązany do uwzględniania tych właśnie praw i wolności przy dokonywaniu oceny ryzyka.
Słowa kluczowe: zasady, RODO, prawa i wolności, obowiązki
Dr Jakub Rzymowski
Department of European Commercial Law, Faculty of Law and Administration, University of Łódź, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-0538-8895
Rights and freedoms under the GDPR
The author analyses rights and duties under Regulation (EU) 2016/679 of the European Parliament and of the Council of 27/04/2016 on the protection of natural persons with regard to the processing of personal data and on the free movement of such data and repealing Directive 95/46/EC (General Data Protection Regulation), namely the GDPR. Several provisions of this regulation contain references to rights and freedoms, but nowhere does the legislator define them directly. The objective of the article is therefore to indicate that, essentially, the legislator has envisaged what rights and freedoms under the GDPR should be taken into account when interpreting the remaining provisions of the GDPR, and this arises from the wording of Article 5 GDPR entitled ‘Principles relating to processing of personal data’. He also points out that the controller is required to take these rights and freedoms into account when making a risk assessment.
Keywords: principles, GDPR, rights and freedoms, obligations
Bibliografia / References
Błachut M., Pojęcie prawa podmiotowego we współczesnej liberalnej filozofii prawa, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2002/64 (1).
Bondy E., Potíže z identitou protikladů: cesty k poznání však bývají nejen křivolaké, ale leckdy i pro smích; kdybych chtěl být učencem, byl bych toto líčeni raději přeskočil a předložil elegantni výsledek; zatím se jen ukázalo, že s dialektikou to było nějak vágní [w:] E. Bondy, Přiběh o přiběhu, Praha 2009.
Chomiczewski W. [w:] RODO. Ogólne rozporządzenie o ochronie danych. Komentarz, red. E. Bielak-Jomaa, D. Lubasz, Warszawa 2018.
Fajgielski P., Prawo ochrony danych osobowych. Zarys wykładu, Warszawa 2019.
Gumularz M., Izydorczyk T. [w:] Ochrona danych osobowych. Ocena ryzyka i skutków. Metody i praktyczne przykłady, red. M. Gumularz, T. Izydorczyk, Warszawa 2021.
Hohfeld W.N., Some Fundamental Legal Conceptions as Applied in Judicial Reasoning, „The Yale Law Journal” 1913/23 (1) (Nov., 1913).
Kaczmarek A., Młotkiewicz M., Łapińska A., Miłocha A., Mazur M., Jak rozumieć podejście oparte na ryzyku? Poradnik RODO. Podejście oparte na ryzyku. Część 1, Warszawa 2018.
Krasuski A. [w:] A. Krasuski, P Siembida, Analiza ryzyka w ochronie danych osobowych, Warszawa 2022.
Lubasz D. [w:] RODO. Ogólne rozporządzenie o ochronie danych. Komentarz, red. E. Bielak-Jomaa, D. Lubasz, Warszawa 2018.
Melzer F., Metodologie nalézáni práva. Úvod do právni argumentace, Praha 2011.
Morawski L., Zasady wykładni prawa, Toruń 2006.
Nyquist C., Teaching Wesley Hohfeld's Theory of Legal Relations, „Journal of Legal Education” 2002/52 (1–2).
Poszwiński C., Podejście oparte na ryzyku w procesie przetwarzania danych osobowych, Wrocław 2021.
Rzymowski J., RODO – GDPR. Obowiązkowa dokumentacja przetwarzania danych osobowych z punktu widzenia administratora, Kraków 2019.
Rzymowski J., RODO – GDPR. Przedmiot i cele, zakresy, prawa i wolności, definicje, Łódź 2020.
Rzymowski J., RODO – GDPR. Zasady dotyczące przetwarzania danych osobowych. Zgodność przetwarzania danych osobowych z prawem, Łódź 2020.
Terwangne C. de [w:] The EU General Data Protection Regulation (GDPR). A Commentary, red. Ch. Kuner, L.A. Bygrave, Ch. Docksey, asystent red. L. Drechsler, Oxford 2020.
Ziembiński Z., Logika praktyczna, Warszawa 1995.
Paweł Cholewski
doktorant, Katedra Prawa Administracyjnego i Publicznego Gospodarczego, Kolegium Prawa, Akademia Leona Koźmińskiego, Warszawa, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-0267-6664
Administracyjnoprawna regulacja obowiązku informowania o cenach towarów i usług – wybrane problemy praktyczne
Artykuł prezentuje wybrane zagadnienia regulacji administracyjnych dotyczących obowiązku informowania o cenach towarów i usług skierowanego do przedsiębiorców w zakresie uwidoczniania cen i cen jednostkowych. Na materię prawną regulującą ten obowiązek składa się ustawa oraz rozporządzenie wykonawcze. Interpretacja norm szczegółowych tego rozporządzenia wskazuje, że wskutek ich literalnego stosowania może dojść do błędnej realizacji obowiązku informacyjnego. Stanowi to poważny problem i może skutkować nałożeniem sankcji administracyjnej na przedsiębiorcę, który – ufając aktowi wykonawczemu – dostosowuje się do jego przepisów, naruszając przy tym główny obowiązek. Wskazuje to także na negatywne aspekty procesu legislacyjnego, podczas którego te problematyczne normy nie zostały dostrzeżone.
Słowa kluczowe: cena, cena jednostkowa, towary, usługi, uwidocznienie cen, przedsiębiorca, administracyjna kara pieniężna
Paweł Cholewski
doctoral student, Department of Administrative and Public Economic Law, College of Law, Koźmiński University in Warsaw, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-0267-6664
Administrative-law regulation of the obligation to provide information about prices of goods and services – selected practical problems
The article presents selected issues of administrative regulations addressed to entrepreneurs regarding the obligation to provide information about prices of goods and services, by displaying prices and unit prices. The legal matter regulating this obligation consists of a statute and a secondary regulation. The interpretation of the detailed norms of that secondary regulation indicates that their literal application can result in the erroneous implementation of the information obligation. This is a serious problem and can lead to the imposition of an administrative sanction on an entrepreneur who, trusting the secondary regulation, adapts to its provisions while breaching the main obligation. Also, it shows the negative aspects of the legislative process, during which these problematic norms were not noticed.
Keywords: price, unit price, goods, services, display of prices, entrepreneur, administrative fine
Bibliografia / References
Balwicka-Szczybra M. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. M. Balwicka-Szczybra, A. Sylwestrzak, Warszawa 2022.
Brzozowski A. [w:] Kodeks cywilny, t. I, Komentarz. Art. 1–44910, red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2020.
Duszka-Jakimko H., Zaufanie do prawa jako wartość i jego ochrona w porządku prawnym państwa, „Państwo i Prawo” 2023/3.
Gliniecki B. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. M. Balwicka-Szczybra, A. Sylwestrzak, Warszawa 2022.
Grykiel J. [w:] Kodeks cywilny, t. I, Komentarz. Art. 1–352, red. M. Gutowski, Warszawa 2021.
Habryn-Chojnacka E. [w:] Kodeks cywilny, t. II, Komentarz. Art. 353–626, red. M. Gutowski, Warszawa 2022.
Jasińska K. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. M. Załucki, Warszawa 2023.
Machnikowski P. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Warszawa 2021.
Maciejewska-Szałas M. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. M. Balwicka-Szczybra, A. Sylwestrzak, Warszawa 2022.
Nazaruk P. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. J. Ciszewski, P. Nazaruk, Warszawa 2019.
Olejniczak A., Grykiel J. [w:] Kodeks cywilny, t. I, Komentarz. Art. 1–352, red. M. Gutowski, Warszawa 2021.
Uliasz R. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. M. Załucki, Warszawa 2023.
Bartosz Brudek
student IV roku, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska
ORCID: https://orcid.org/0009-0004-2210-238X
Braki formalne wniosku o wszczęcie postępowania a bieg terminu załatwienia sprawy w kontekście bezczynności organu
Autor omawia wpływ skutków prawnych braków formalnych wniosku o wszczęcie postępowania na żądanie strony na obliczanie terminu załatwienia sprawy. Zgodnie z doktryną i orzecznictwem nawet podanie obarczone brakami jest w stanie uruchomić postępowanie administracyjne. Przeprowadzona analiza prowadzi tymczasem do wniosku, że tylko podanie kompletne wszczyna postępowanie, a tym samym rozpoczyna bieg terminu załatwienia sprawy. W konsekwencji należy odrzucić kolejne założenie prezentowane w doktrynie i orzecznictwie, że art. 35 § 5 Kodeksu postępowania administracyjnego znajduje zastosowanie do wniosków o wszczęcie postępowania obarczonych brakami, ponieważ przepis jest stosowany tylko wtedy, gdy termin załatwienia sprawy rozpoczął bieg. Należy dodać, że na niezasadne pozostawienie podania bez rozpoznania stronie przysługują środki przeciwdziałania bezczynności, a samo pojęcie bezczynności należy interpretować jednolicie na gruncie definicji legalnej zawartej w art. 37 § 1 pkt 1 Kodeksu postępowania administracyjnego.
Słowa kluczowe: braki formalne, data wszczęcia postępowania, termin załatwienia sprawy, pozostawienie bez rozpoznania, bezczynność
Bartosz Brudek
4th year student, Faculty of Law and Administration, Jagiellonian University in Kraków, Poland
ORCID: https://orcid.org/0009-0004-2210-238X
Formal shortcomings in the application to initiate proceedings and the time limit for settling a case in the context of the authority’s inaction
The author discusses the legal consequences of the formal shortcomings in an application to initiate proceedings at the request of a party to calculate the time limit for settling a case. It is argued in the legal doctrine and jurisprudence that, even an application with shortcomings is able to initiate administrative proceedings. Meanwhile, the analysis leads to the conclusion that only a complete application is able to initiate proceedings and therefore start the countdown to the end of the time limit for settling the case. Consequently, another assumption presented in the legal doctrine and jurisprudence that Article 35 § 5 of the Administrative Procedures Code applies to applications to initiate proceedings with shortcomings should be rejected, because this regulation is only applicable when the countdown to the end of the time limit for settling a case has started. It should be added that a party is entitled to remedies against groundlessly leaving an application unprocessed, while the very notion of inaction should be interpreted uniformly on the basis of the legal definition contained in Article 37 § 1, item 1 of the Administrative Procedures Code.
Keywords: formal shortcomings, date of the initiation of proceedings, time limit for settling a case, leaving an application unprocessed, inaction
Bibliografia / References
Adamiak B. [w:] B. Adamiak, J. Borkowski, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2022.
Adamiak B., Borkowski J., Postępowanie administracyjne i sądowoadministracyjne, Warszawa 2022.
Bojanowski E., Glosa do wyroku NSA z dnia 23.01.1996 r., II SA 1473/94, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 1997/7–8.
Jakubowski J., Postępowanie administracyjne – pozostawienie podania bez rozpoznania – skarga na bezczynność. Glosa do uchwały NSA z dnia 3.09.2013 r., I OPS 2/13, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2014/5.
Knysiak-Sudyka H. [w:] Ogólne postępowanie administracyjne jurysdykcyjne, red. H. Knysiak-Sudyka, Warszawa 2021.
Kraczkowski A. [w:] Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, red. R. Hauser, Warszawa 2023.
Przybysz P.M., Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz aktualizowany, LEX 2023.
Romańska M. [w:] Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, red. H. Knysiak-Sudyka, Warszawa 2023.
Stankiewicz R. [w:] Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, red. M. Wierzbowski, Warszawa 2023.
Wegner J. [w:] Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, red. Z. Kmieciak, J. Wegner, M. Wojtuń, Warszawa 2023.
Wierzbowski M., Glosa do postanowienia NSA z dnia 3.09.1992 r., III SA 1407/92, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 1994/6.
Wróbel A. [w:] Komentarz aktualizowany do Kodeksu postępowania administracyjnego, red. M. Jaśkowska, M. Wilbrandt-Gotowicz, A. Wróbel, LEX 2023.
Zimmermann J., Aksjomaty postępowania administracyjnego, Warszawa 2017.
Zimmermann J., Glosa do wyroku NSA z dnia 3.02.1992 r., IV SA 1377/91, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 1993/10.
dr Karolina Muzyczka
Instytut Administracji, Wydział Społeczno-Ekonomiczny, Pomorska Szkoła Wyższa w Starogardzie Gdańskim, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-0569-1966
Kwalifikacja deliktu administracyjnego jako zachowania trwałego (ciągłego) i jej następstwa dla wymiaru administracyjnej kary pieniężnej
W dużym uproszczeniu przyjmuje się, że na system prawa administracyjnego składają się normy regulacyjne określające zasady funkcjonowania poszczególnych dziedzin rzeczywistości społeczno-gospodarczej poddanych władczej ingerencji państwa oraz normy określające zasady postępowania w przedmiocie urzeczywistnienia tej ingerencji. W relacji między prawem administracyjnym a prawem karnym szczególnego znaczenia nabiera zjawisko wyposażania organów administracji w narzędzia przypominające grzywny w prawie karnym – administracyjne kary pieniężne, opłaty podwyższone, opłaty dodatkowe – w celu skutecznego egzekwowania przestrzegania norm regulacyjnych.
Słowa kluczowe: delikt administracyjny, kara pieniężna, organ administracji publicznej, odpowiedzialność za popełnienie deliktu administracyjnego, odstąpienie od odpowiedzialności za popełnienie deliktu administracyjnego, wina w postępowaniu administracyjnym, wina w odpowiedzialności karnej, kara pieniężna w odpowiedzialności karnej
Dr Karolina Muzyczka
Institute of Administration, Faculty of Socio-Economics, Pomeranian Higher School in Starogard Gdanski, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-0569-1966
Qualification of an administrative delict as permanent (continuous) conduct and its consequences for the assessment of an administrative fine
To put it very simply, it is assumed that the administrative law system consists of regulatory norms defining the principles of functioning of individual areas of socio-economic reality which are subject to the authoritative interference of the state and norms specifying the rules of conduct for implementing this interference. In the relationship between administrative law and criminal law, the phenomenon of equipping the administrative bodies with tools resembling fines in criminal law (administrative fines, increased fees, additional fees) in order to effectively enforce compliance with regulatory standards becomes particularly important.
Keywords: administrative delict, fine, body of public administration, liability for committing an administrative delict, waiver of liability for committing an administrative delict, fault in administrative proceedings, fault in criminal liability, fine in criminal liability
Bibliografia / References
Budyn-Kulik M., Kozłowska-Kalisz P., Kulik M., Mozgawa M., Kodeks karny. Komentarz, red. M. Mozgawa, Warszawa 2023.
Budyn-Kulik M. [w:] M. Budyn-Kulik, P. Kozłowska-Kalisz, M. Kulik, M. Mozgawa, Kodeks karny. Komentarz aktualizowany, red. M. Mozgawa, LEX 2023.
Byczyk M., O niekonstytucyjności tzw. recydywy w prawie karnym, „Prokuratura i Prawo” 2016/11.
Danecka D., Konwersja odpowiedzialności karnej w administracyjną w prawie polskim, Warszawa 2018.
Gruszecki K., Odpowiedzialność administracyjna i karna za ścięcie drzewa stanowiącego pomnik przyrody na terenie parafii. Glosa do uchwały SN z 5.09.1995 r., III AZP 16/95, „Państwo i Prawo” 1996/10.
Kaczmarek T., O elementach wyznaczających treść społecznej szkodliwości czynu zabronionego i jej stopień (ekspozycja problemów spornych) [w:] Teoretyczne i praktyczne problemy współczesnego prawa karnego. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Tadeuszowi Bojarskiemu, red. A. Michalska-Warias, I. Nowikowski, J. Piórkowska-Flieger, Lublin 2011.
Kruk E., Sankcja administracyjna, Lublin 2013.
Lachowski J. [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. V. Konarska-Wrzosek, LEX 2023.
Oczkowski T. [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. V. Konarska-Wrzosek, LEX 2023.
Radecki W., Kary pieniężne w ochronie środowiska, Bydgoszcz 1995.
Rogalski M., Aksjologia administracyjnych kar pieniężnych [w:] Aksjologia prawa administracyjnego, t. I, red. J. Zimmermann, Warszawa 2017.
Szumiło-Kulczycka D., Czarnecki P., Balcer P., Leszczyńska A., Analiza obrazu normatywnego deliktów administracyjnych, Warszawa 2016.
Wierzbowski B., Problem kar administracyjnych w demokratycznym państwie prawnym [w:] Państwo prawa i prawo karne. Księga jubileuszowa Profesora Andrzeja Zolla, t. I, red. W. Wróbel, P. Kardas, T. Sroka, Warszawa 2012.
Wincenciak M., Przesłanki wyłączające wymierzenie sankcji administracyjnej [w:] Sankcje administracyjne. Blaski i cienie, red. M. Stahl, R. Lewicka, M. Lewicki, Warszawa 2011.
Wincenciak M., Sankcje w prawie administracyjnym i procedura ich wymierzania, Warszawa 2008.
Wróbel A. [w:] M. Jaśkowska, M. Wilbrandt-Gotowicz, A. Wróbel, Komentarz aktualizowany do Kodeksu postępowania administracyjnego, LEX 2023.
Zgoliński I. [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. V. Konarska-Wrzosek, LEX 2023.
prof. dr hab. Magdalena Fedorowicz
Zakład Prawa Finansowego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-5578-5170
Fundusze gwarancyjne na rynku finansowym jako instrumenty przeciwdziałania kryzysom finansowym a funkcje regulacyjna i ochronna państwa
Celem artykułu jest wykazanie, że rynek finansowy, działający w określonym otoczeniu normatywnym, wykazuje w swoim regulacyjnym modelu zdolności samosanacyjne, rozumiane sensu largo i sensu stricto jako istnienie gwarancji, mechanizmów i instytucji umożliwiających podejmowanie aktywności naprawczych przez sam rynek i instytucje finansowe, łącznie z istnieniem niezależnych od funduszy publicznych funduszy gwarancyjnych, z których może korzystać w razie trudności i kryzysów na rynku finansowym, bez konieczności czerpania z pieniędzy budżetowych. W artykule uznano, że stanowi to materialne rozwinięcie funkcji regulacyjnej i ochronnej państwa, skoncentrowanych w przypadku rynku finansowego na zapewnieniu zasady stabilności finansowej zarówno w odniesieniu do klientów tego rynku, jak i samego rynku. Postawiono wniosek, że istnienie takiego modelu regulacyjnego na rynku finansowym, podkreślającego zdolności samosanacyjne i samoregulacyjne (w znaczeniu finansowoprawnym), jest niezbędne do zapewnienia stabilności finansowej na rynku i wpisuje się w koncept Europejskiej Sieci Stabilności Finansowej, stanowiący zespół instrumentów i mechanizmów antykryzysowych służących urzeczywistnieniu stabilności finansowej. W sposób szczególny w tej perspektywie badawczej zostało również przybliżone zagadnienie mechanizmów zabezpieczeń i regulacji na rynku kryptoaktywów w związku z uchwaleniem rozporządzenia w sprawie rynku kryptoaktywów.
Słowa kluczowe: rynek finansowy, fundusze gwarancyjne, kryzys finansowy, gwarancje na rynku kryptoaktywów, samosanacja rynku finansowego, zdolności samoregulacyjne rynku finansowego
Professor Magdalena Fedorowicz
Financial Law Department, Faculty of Law and Administration, Adam Mickiewcz University in Poznań, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-5578-5170
Guarantee funds on the financial market as instruments for countering financial crises vs. the regulatory and protective functions of the state
The objective of the article is to demonstrate that the financial market, in its regulatory model, operating in a specific normative environment, demonstrates a self-sanitation capacity, understood sensu largo and sensu stricto as the existence of guarantees, mechanisms and institutions enabling the market itself and financial institutions to take up remedial activities, together with the existence of guarantee funds that are independent of public funds, which it can use in the event of difficulties and crises on the financial market, without having to draw on budget money. It is acknowledged in the article that this is a material development of the state’s regulatory and protective function focused, with respect to the financial market, on ensuring that the principle of financial stability is maintained for both the customers of that market and the market itself. The conclusion is also drawn that such a regulatory model on the financial market emphasizing self-sanitation and self-regulatory capacities (in the financial law sense) must exist to ensure financial stability on the market and suits the concept of the European Financial Stability Network, which is a set of anti-crisis instruments and mechanisms for maintaining financial stability. The matter of safeguards and regulation mechanisms on the crypto-asset market is also brought into focus in this research perspective in connection with the enactment of the crypto-asset market regulation.
Keywords: financial market, guarantee funds, financial crisis, guarantees on the crypto-assets market, self-sanitation of the financial market, self-regulatory capacity of the financial market
Bibliografia / References
Adolff J., Häller J., Bail-in im Lichte des EU-Bankenpakets: Das Zusammenspiel von MREL, TLAC und TLOF, „Zeitschrift für Bankrecht und Bankwirtschaft” 2019/6.
Benbouzid N., Kumar A., Mallick S.K., Sousa R.M., Stojanovic A., Bank credit risk and macro-prudential policies: Role of counter-cyclical capital buffer, „Journal of Financial Stability” 2022/63.
Bidziński M., Pojęcie, istota i zasady prawa gospodarczego [w:] Prawo gospodarcze. Zagadnienia wybrane, red. M. Bidziński, D. Jagiełło, Warszawa 2016.
Chiu I., Lin L., Rouch D., Law and regulation for sustainable finance, „European Business Organization Law Review” 2022/23.
Fedorowicz M., E-administracja nadzorcza na rynku finansowym UE a stabilność finansowa z perspektywy projektów rozporządzeń DORA i MiCA [w:] E-administracja. Skuteczna, odpowiedzialna i otwarta administracja publiczna w Unii Europejskiej, red. S. Dudzik, I. Kawka, R. Śliwa, Kraków 2022.
Fedorowicz M., Kilka uwag o zjawisku samoregulacji na rynku bankowym w nowej architekturze nadzorczej, „Studia Administracyjne Uniwersytetu Szczecińskiego” 2018/10.
Fedorowicz M., Nadzorcze soft law nowej generacji w sektorze bankowym w świetle art. 133 ust. 1a ustawy Prawo bankowe, „Studia Prawnoustrojowe” 2017/38.
Fedorowicz M., Nadzór nad rynkiem kryptoaktywów w świetle projektu rozporządzenia MiCA – najnowsze wyzwania i tendencje regulacyjne cyfrowej stabilności i odpowiedzialności na rynku finansowym UE [w:] Inwestycje alternatywne – nowe spojrzenie, red. K. Królik-Kołtunik, I. Skibińska-Fabrowska, Warszawa 2021.
Fedorowicz M., Zalcewicz A., Challenges posed to the EU financial market by the implementation of the concept of sustainable financing, „Białostockie Studia Prawnicze” 2024/1.
Frączak P., Umowy bankowe a stabilność finansowa, „Bezpieczny Bank” 2015/4.
Mester L.J., The nexus of macroprudential supervision, monetary policy, and financial stability, „Journal of Financial Stability” 2017/30.
Nadolska A., Soft law w regulacji rynku finansowego w Polsce: rekomendacje, wytyczne i lista ostrzeżeń publicznych KNF, Warszawa 2021.
Pollman E., The making and meaning of ESG, „European Corporate Governance Institute – Law Working Paper” 2022/659.
Rennig Ch., FinTechAufsicht im künftigen EU-Recht, „Zeitschrift für Bankrecht und Bankwirtschaft” 2020/6.
Srokosz W., Prawna regulacja kryptoaktywów, tokenów płatniczych oraz pieniądza elektronicznego w UE, „Monitor Prawa Bankowego” 2022/9.
Srokosz W., Technologia rozproszonego rejestru (DLT) na rynku finansowym z uwzględnieniem wybranych zagadnień prawnych, „Monitor Prawa Bankowego” 2021/6.
Zawadzka P. [w:] Prawo rynku kapitałowego. Komentarz, red. M. Wierzbowski, L. Sobolewski, P. Wajda, Warszawa 2014.
Zawadzka P. [w:] Ustawa o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji. Komentarz, red. P. Zawadzka, P. Zimmerman, R. Sura, Warszawa 2017.
Zetzsche D.A., Anker-Sørensen L., Regulating Sustainable Finance in the Dark, „European Business Organization Law Review” 2022/23 (3).
dr Magdalena Taraszkiewicz
adiunkt, Wydział Prawa i Administracji, Akademia Łomżyńska; radca prawny; stały mediator sądowy, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-1297-8279
Odpowiedzialność karna zamawiającego jako podmiotu zbiorowego w związku z naruszeniem przepisów o zamówieniach publicznych
Zainteresowanie rynkiem zamówień publicznych z każdym rokiem wzrasta. Tylko w 2022 r. udzielono 143.891 zamówień, o łącznej wartości 274,8 mld zł (w 2021 r. – 184,6 mld zł), co stanowiło około 8,93% produktu krajowego brutto (PKB). Wraz ze wzrostem zainteresowania umowami finansowanymi w całości lub w znacznej części ze środków publicznych zwiększa się także liczba popełnianych czynów zabronionych, w tym dokonywanych przez samych zamawiających. W przypadku zamawiających odpowiedzialność karną w związku z naruszeniem przepisów o zamówieniach publicznych może ponieść nie tylko osoba fizyczna, lecz także podmiot zbiorowy, któremu poświęcono niniejszy artykuł.
Słowa kluczowe: zamawiający, podmiot zbiorowy, zamówienia publiczne, odpowiedzialność
Dr Magdalena Taraszkiewicz
assistant professor, Faculty of Law and Administration, University of Łomża, legal counsel, standing court mediator, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-1297-8279
Criminal liability of the contracting authority as a collective entity in connection with its breach of the public procurement regulations
Interest in the public procurement market is growing each year. 143,891 contracts of a total value of PLN 274.8 billion were awarded in 2022 alone (PLN 184.6 billion in 2021), which represented approximately 8.93% of gross domestic product (GDP) in 2022. Together with the growing interest in contracts financed in whole or to a large extent with public funds, the number of prohibited acts is also increasing, including acts committed by the contracting authorities themselves. In the case of the contracting authorities, not only can a natural person be held criminally liable in connection with a breach of the public procurement regulations, but so can a collective entity, to which this article is devoted.
Keywords: contracting authority, collective entity, public procurement, liability
Bibliografia / References
Antoniak-Drożdż A., Zakres podmiotowy ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych, „Prokuratura i Prawo” 2007/2.
Filar M., Odpowiedzialność podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary [w:] System Prawa Karnego, t. 1, Zagadnienia ogólne, red. A. Marek, Warszawa 2010.
Filar M. [w:] M. Filar, Z. Kwaśniewski, D. Kala, Komentarz do ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary, red. M. Filar, Toruń 2003.
Habrat D., Odpowiedzialność podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary. Komentarz, LEX 2014.
Kwaśniewski Z. [w:] M. Filar, Z. Kwaśniewski, D. Kala, Komentarz do ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary, red. M. Filar, Toruń 2003, 2006.
Lisiecki P., Dokumenty potwierdzające spełnienie warunków udziału, „Monitor Zamówień Publicznych” 2010/12.
Majowska T.A., Konstrukcja odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary, w aspekcie fundamentalnej zasady porządku prawnego – prawa do obrony, „Nowa Kodyfikacja Prawa Karnego” 2013, t. 29.
Ondrysz K., Przesłanki odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary – po nowelizacji, „Nowa Kodyfikacja Prawa Karnego” 2006, t. 20.
Pawluczuk-Bućko P., Odpowiedzialność podmiotów zbiorowych w kontekście nadchodzących zmian legislacyjnych – kilka uwag, „Studia Prawnoustrojowe” 2021/52.
Piątak P., Definicja legalna podmiotu zbiorowego podlegającego odpowiedzialności za czyny zabronione pod groźbą kary, „Palestra” 2008/1–2.
Pokrzywniak J., Baehr J., Kwieciński T., Wprowadzenie do systemu zamówień publicznych, Warszawa–Katowice 2006.
Skwarczyński H., Odpowiedzialność podmiotów zbiorowych jako nowy rodzaj odpowiedzialności za czyny zabronione pod groźbą kary, „Palestra” 2004/1–2.
Skwarczyński H., Odpowiedzialność podmiotów zbiorowych za przestępstwa skarbowe, „Palestra” 2003/4.
Waltoś S., Proces karny. Zarys wykładu, Warszawa 2001.
Wicher K., Zakres podmiotowy ustawy z 28.10.2002 r. o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary – pojęcie podmiotu zbiorowego w świetle wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 3.11.2004 r., „Radca Prawny” 2005/4.
dr Edyta Tkaczyk
adiunkt, Wydział Nauk Prawnych, Administracji i Bezpieczeństwa, Menedżerska Akademia Nauk Stosowanych w Warszawie; adwokat; legislator, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-9831-6430
Okólniki ministra wydawane w latach 1944–1969. Studium prawno-legislacyjne
Przedmiotem artykułu są okólniki ministrów wydawane w latach 1944–1969, publikowane w „Monitorze Polskim”. W badanym okresie ukazało się 85 okólników, które dotyczyły różnych zagadnień. Dokonywane w latach 1944–1969 modyfikacje tych dokumentów prowadziły do trudności w ustaleniu ich aktualnie obowiązującej treści. Szczególnym rodzajem okólników były te, które zawierały wykładnię przepisów. W omawianym okresie teoretycznie każdy minister mógł wydawać takie pisma i ogłaszać je w „Monitorze Polskim”. Okólniki jako takie miały spełniać dwie funkcje: tworzyć wzorcową treść konkretnego aktu oraz informować.
Słowa kluczowe: okólnik, minister, wykładnia prawa, akt normatywny, zasady techniki legislacyjnej
Dr Edyta Tkaczyk
assistant professor, Institute of Law, Administration and Security at Management Academy of Applied Sciences, Warsaw; attorney at law; legislator, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-9831-6430
Circulars of ministers issued in 1944–1969. Legal and legislative study
This article presents the circulars issued by ministers in 1944–1969 published in Monitor Polski (the Official Gazette of the Government of the Republic of Poland). Eighty-five circulars on various subjects were issued in this period. Modifications made to circulars in 1944–1969 led to difficulties in establishing their applicable content. A special type of circular was that which contained an interpretation of laws. In theory, any minister could issue a circular and publish it in the Official Gazette in this period. Circulars, as such, had two functions: to create a reference content of a specific act and to provide information.
Keywords: circular, minister, interpretation of the law, normative act, legislative procedure
Bibliografia / References
Bafia J., Podstawowe założenia procesu tworzenia prawa, „Państwo i Prawo” 1975/7.
Bar L., Resortowe akty normatywne, „Państwo i Prawo” 1962/5.
Dawidowicz W., Tworzenie prawa jako funkcja organów administracji państwowej, „Państwo i Prawo” 1970/12.
Działocha K., Rozporządzenia z mocą ustawy w świetle ustawy konstytucyjnej z dnia 17.10.1992 roku, „Przegląd Sejmowy” 1993/1.
Gwiżdż A., Dyskusje publiczne nad projektami ustawodawczymi, „Prawo i Życie” 1968/21.
Jaroszyński M., Decentralizacja funkcji prawotwórczej jako czynnik demokratyzacji, „Problemy Rad Narodowych” 1965/4.
Lang W., Obowiązywanie prawa, Warszawa 1962.
Łustacz L., O właściwe rozmiary działalności prawotwórczej, „Państwo i Prawo” 1956/2.
Łustacz L., O pozakonstytucyjnych formach działalności prawotwórczej, „Państwo i Prawo” 1957/7–8.
Michalska A., Wronkowska S., Zasady tworzenia prawa, Poznań 1980.
Nędzarek A., Ewolucja znaczenia rażącego naruszenia prawa jako przyczyny nieważności decyzji administracyjnej w doktrynie i orzecznictwie, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2019/3.
Orzechowski R., Publikacja aktów normatywnych i organy publikacyjne w PRL, „Państwo i Prawo” 1968/6.
Pigołkin A.S., Nikołajewa M.N., Planowanie działalności prawotwórczej, „Prawo i Życie” 1973/1.
Podgórecki A., Założenia polityki prawa. Metodologia pracy legislacyjnej i kodyfikacyjnej, Warszawa 1957.
Podkowik J., Charakter prawny wytycznych dotyczących programów operacyjnych finansowanych ze środków UE, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2012/4.
Rozmaryn S., Podpisanie i ogłoszenie ustawy w PRL, „Państwo i Prawo” 1959/1.
Wardak Z., Wyporska-Frankiewicz J., Związanie oceną prawną, wskazaniami co do dalszego postępowania oraz wytycznymi w zakresie wykładni przepisów prawa w ogólnym postępowaniu administracyjnym, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2020/2.
Wronkowska A., Postulat jasności prawa i niektóre metody jego realizacji, „Państwo i Prawo” 1976/10.
Wronkowska S., Problemy racjonalnego tworzenia prawa, Poznań 1982.
Wronkowska S., Wróblewski J., Projekt ustawy o tworzeniu prawa, „Państwo i Prawo” 1987/6.
Wróblewski J., Model racjonalnego tworzenia prawa, „Państwo i Prawo” 1973/11.
Ziembiński Z., O normowaniu procesu prawotwórstwa w PRL, „Państwo i Prawo” 1975/10.
dr hab. Mateusz Błachucki, profesor PAN
Zakład Prawa Administracyjnego, Instytut Nauk Prawnych, Polska Akademia Nauk, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-5805-048X
Współdziałanie organów administracji publicznej a obowiązek dokonywania urzędowej interpretacji przepisów. Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 17.10.2022 r. (II GSK 1971/21)
W glosie został omówiony problem zaistnienia obowiązku zwrócenia się przez jeden organ administracji do innego organu administracji w sprawie interpretacji przepisów. Główne analizowane zagadnienia to interpretacja art. 7b Kodeksu postępowania administracyjnego nakazującego organom współdziałać ze sobą w zakresie niezbędnym do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego i prawnego sprawy, a także problem, czy można z tej normy wywodzić obowiązek dokonywania urzędowej interpretacji przepisów przez jeden organ administracji publicznej na żądanie drugiego. Naczelny Sąd Administracyjny trafnie przyjął, że z zasady ogólnej współdziałania takiego obowiązku wywieść nie można. Takie podejście Naczelnego Sądu Administracyjnego ma oparcie w wykładniach językowej i celowościowej Kodeksu postępowania administracyjnego i jest spójne ustaleniami doktryny prawa administracyjnego.
Słowa kluczowe: współdziałanie organów, interpretacja urzędowa, samodzielność jurysdykcyjna organu
Dr Hab. Mateusz Błachucki, professor of the Polish Academy of Sciences
Department of Administrative Law, Institute of Legal Studies, Polish Academy of Sciences
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-5805-048X
Cooperation of bodies of public administration and the obligation to perform an official interpretation of the law. Commentary on the ruling of the Supreme Administrative Court of 17 October 2022 (II GSK 1971/21)
The commentary is devoted to the problem of whether one administrative authority is obliged to request another administrative authority to interpret the law. The key issue is the interpretation of Article 7b of the Administrative Procedures Code, which requires authorities to work together to the extent necessary to precisely clarify the factual and legal state of the case, as well as the problem of whether the obligation for one administrative authority to provide an official interpretation of laws at the request of another may be inferred from this norm. The Supreme Administrative Court correctly accepted that such an obligation cannot be inferred from the general principle of cooperation. Such an approach on the part of the Supreme Administrative Court is supported by the linguistic and purposive interpretation of the Administrative Procedures Code and is consistent with the conclusions of the doctrine of administrative law.
Keywords: cooperation of administrative authorities, official interpretation, jurisdictional independence of an administrative authority
Bibliografia / References
Adamiak B. [w:] B. Adamiak, J. Borkowski, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Legalis 2022.
Affre J., Czerwiec R., Pojęcie „grupy kapitałowej” w prawie konkurencji a franchising w orzecznictwie sądów administracyjnych, „Internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny” 2022/3.
Błachucki M., Ponadnarodowe sieci organów administracji publicznej oraz ich wpływ na krajowy porządek prawny (na przykładzie ponadnarodowych sieci organów ochrony konkurencji), Warszawa 2019.
Błachucki M., Sądownictwo antymonopolowe w Polsce – historia i ustrój, Warszawa 2011.
Błachucki M., Urzędowe wyjaśnienia przepisów prawa wydawane przez organy administracji publicznej [w:] Źródła prawa administracyjnego a ochrona praw i wolności obywatelskich, red. M. Błachucki, T. Górzyńska, Warszawa 2014.
Błachucki M., Współdziałanie organów administracji publicznej na szczeblu krajowym i europejskim w świetle nowelizacji KPA, „Radca Prawny. Zeszyty Naukowe” 2017/2 (11).
Błachucki M. [w:] Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów. Komentarz, red. A. Stawicki, E. Stawicki, Warszawa 2016.
Błaś A., Problem samodzielności organu administracyjnego w świetle idei państwa prawnego, „Acta Universitatis Wratislaviensis” No 3833, „Przegląd Prawa i Administracji” 2018/CXIV.
Błaś A., Jendrośka J., Granice dyskrecjonalnych uprawnień administracji publicznej [w:] Administracja publiczna u progu XXI wieku. Prace dedykowane prof. zw. dr. hab. Janowi Szreniawskiemu z okazji jubileuszu 45-lecia pracy naukowej, red. Z. Niewiadomski, J. Buczkowski, J. Łukasiewicz, J. Posłuszny, J. Stelmasiak, Przemyśl 2000.
Chojna-Duch E., Zapadka P., Umowa franczyzy czy grupa kapitałowa? Analiza prawna w świetle reguł prawa farmaceutycznego, „Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego” 2022/2.
Elżanowski F. [w:] Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, red. R. Hauser, M. Wierzbowski, Legalis 2023.
Knysiak-Sudyka H. [w:] Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, red. H. Knysiak-Sudyka, LEX 2023.
Oleś M., O możliwości i zasadności posługiwania się pojęciem samodzielności jurysdykcyjnej organu administracyjnego, „Przegląd Prawa Publicznego” 2022/2.
Oleś M., Wpływ tzw. aktów wewnętrznie obowiązujących na samodzielność jurysdykcyjną organu administracji publicznej, „Przegląd Prawa Publicznego” 2022/11.
Przybysz P.M., Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz aktualizowany, LEX 2023.
Staniszewska L., Instytucja zajęcia stanowiska jako forma współdziałania w stanowieniu i stosowaniu prawa, Poznań 2022.
Staniszewska L., Materialne współdziałanie organów administracji publicznej na przykładach wybranych państw (Polska i Austria), „Przegląd Prawa Publicznego” 2021/4.
Staniszewska L., Opinia samorządu aptekarskiego a akt zajęcia stanowiska w rozumieniu art. 106 k.p.a. Glosa do wyroku NSA z dnia 31.01.2019 r., II GSK 5178/16, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2021/11.
Torfing J., Teoria zarządzania sieciowego: w stronę drugiej generacji, „Zarządzanie Publiczne” 2010/3.
Waligórski M., Polskie prawo procesowe cywilne. Funkcja i struktura procesu, Warszawa 1947.
Zimmermann J., Polska jurysdykcja administracyjna, Warszawa 1996.
