Decyzje posiadaczy w zakresie stosowania prawa jako źródło prawa i źródło rozwoju posiadania.
dr Katarzyna Czerwińska-Koral
adiunkt w Katedrze Prawa Rolnego i Gospodarki Przestrzennej Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, ORCID: 0000-0001-9079-5297
Decyzje posiadaczy w zakresie stosowania prawa jako źródło prawa i źródło rozwoju posiadania
Posiadanie od zarania dziejów jest najprostszą i najbardziej naturalną postacią władztwa osoby nad rzeczami. Jest ono możliwe nawet w najprostszych stosunkach społecznych, a jego rozwój jest zarazem rozwojem stosunków społecznych i rozwojem prawa. Samo posiadanie jako instytucja prawa dynamicznie rozwija się. Jest to stan, który pierwotnie poprzedzał ukształtowanie się prawa własności, a następnie współistniał wraz z prawem własności oraz innymi prawami do rzeczy. Od pewnego czasu zauważalne jest wypieranie przez posiadanie prawa własności. Celem artykułu jest pokazanie na kilku przykładach, jak decyzje posiadaczy w zakresie stosowania prawa dotyczącego posiadania wpływają na zmianę prawa. Wybrane przykłady pokazują, że decyzje posiadaczy wpływają bądź bezpośrednio na zmianę prawa, bądź powodują zmianę prawa w sposób pośredni (np. poprzez zmianę linii orzeczniczej). W efekcie widoczny jest rozwój instytucji posiadania i przejmowanie przez niego funkcji dynamizującej prawa, polegającej na promowaniu zmian w życiu społecznym. Zastosowaną metodą pracy było zbieranie danych, ich interpretacja i opracowanie.
Słowa kluczowe: posiadanie, źródła prawa, tworzenie prawa, zmiana prawa, funkcje posiadania
dr Katarzyna Czerwińska-Koral
Assistant Professor at the Department of Agricultural Law and Spatial Management, Faculty of Law and Administration at the University of Silesia in Katowice, ORCID: 0000-0001-9079-5297
Decisions of holders on the application of law as a source of law and a source of development of ownership
Since the beginning of time, ownership has been the simplest and most natural form of a person's authority over things. It is possible even in the simplest social relations, and its development is at the same time the development of social relations and the development of law. Ownership itself as an institution of law is developing dynamically. It is a state that originally preceded the formation of the right of ownership, and subsequently coexisted along with the right of ownership and other rights to things. For some time, displacement by ownership has been noticeable. The purpose of the article is to show based on several examples how decisions of holders regarding the application of the ownership law affect the change of law. The selected examples show that the decisions of holders either directly affect a change of the law or cause a change of the law indirectly (e.g. by changing the case law). As a result, a development of the institution of ownership and it taking over the function of making the law dynamic, consisting in promoting changes in social life, is visible. The method used was data collection, its interpretation and processing.
Keywords: ownership, sources of law, creation of law, change of law, functions of ownership
Bibliografia:
Bieluk J., Ustawa o kształtowaniu ustroju rolnego. Komentarz, Warszawa 2016
Borucka-Arctowa M. [w:] Społeczne poglądy na funkcje prawa, red. M. Borucka-Arctowa, Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdańsk, Łódź, 1982
Chmielnicki P., Dybała A., Stachura M., Reguły działania człowieka gospodarującego w społeczeństwie jako źródło norm prawnych, Warszawa 2010
Chmielnicki P. [w:] Pochodzenie, tworzenie i efektywność prawa, red. P. Chmielnicki, Warszawa 2014
Chmielnicki P., Tworzenie instytucji gospodarki a ustawodawstwo polskie, Warszawa 2015
Gocłowski M., Posiadanie w ujęciu Kodeksu cywilnego (Prawo podmiotowe czy stan faktyczny), „Państwo i Prawo” 2001/2
Kolańczyk K., Prawo rzymskie, Warszawa 2007
Machnik A., Obowiązki nabywcy nieruchomości rolnej wynikające z ustawy 11 kwietnia 2013 r. o kształtowaniu ustroju rolnego, „Krakowski Przegląd Notarialny” 2017/1
Maj K., Zmiany w ustawie o kształtowaniu ustroju rolnego obowiązujące od dnia 30 kwietnia 2016 r., „Krakowski Przegląd Notarialny” 2016/2
Piątkowski J. St., Problematyka prawna obrotu gruntami chłopskimi, Warszawa 1961
Pisuliński J., O niektórych osobliwościach obrotu nieruchomościami rolnymi, „Rejent” 2016/5
Truszkiewicz Z., Nieruchomość rolna i gospodarstwo rolne w rozumieniu U.K.U.R., „Krakowski Przegląd Notarialny” 2016/2
Safjan M., Słowo wstępne [w:] Kamienie milowe orzecznictwa podatkowego NSA 1981–2001, Warszawa 2001
Rozwadowski W., Prawo rzymskie. Zarys wykładu wraz z wyborem źródeł, Poznań 1992
Sójka-Zielińska K., Wielkie kodyfikacje cywilne. Historia i współczesność, Warszawa 2009
Stelmachowski A., Istota i funkcja posiadania, Warszawa 1958
Stelmachowski A., Wstęp do teorii prawa cywilnego, Warszawa 1984
Zieliński M., Wykładnia prawa. Zasady, reguły, wskazówki, Warszawa 2010
mgr Łukasz Tyzo
absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Marii Curie – Skłodowskiej w Lublinie, inspektor w Wydziale ds. Osób Niepełnosprawnych Urzędu Miasta Lublin, członek korespondencyjny praskiego Klubu Demokratycznego
Przegląd wybranych norm etycznych polskiej administracji – zasady etyki korpusu służby cywilnej, kodeksy etyki pracowników samorządowych
Administracja jest bardzo niejednolitym i wieloaspektowym pojęciem i fenomenem w otoczeniu człowieka, którego nie można w sposób jednolity zdefiniować, tak jak udaje się to w przypadku prawa. Wielu przedstawicieli doktryny usiłuje jednak tego dokonać, uzyskując sukces w ujęciu jej węższego lub szerszego zakresu przedmiotowego, podmiotowego lub mieszanego, nigdy jednak całościowego i zupełnego. Normy etyki urzędniczej są obecne w administracji rządowej już od 2002 r., zaś w samorządzie terytorialnym pojawiły się w 2010 r.
Słowa kluczowe: pojęcie administracji, administracja, etyka urzędnicza, samorząd terytorialny, nagroda im. E. Wende, administracja rządowa
mgr Łukasz Tyzo
Graduate of the Faculty of Law and Administration at the Maria Curie-Skłodowska University in Lublin, inspector at the Office for Disabled People of the City Lublin, correspondent member of the Prague Democratic Club
Review of selected ethical standards of the Polish administration – ethics of the civil service corps, codes of ethics for local government employees
Administration is a very heterogeneous and multi-faceted concept and phenomenon in the human environment, which cannot be uniformly defined, as is the case with the law. Many representatives of the doctrine, however, try to do this, achieving success in terms of capturing its narrower or broader scope, but never holistic or complete. Standards of civil service ethics have been present in government administration already since 2002, and in local governments they have appeared in 2010.
Keywords: the notion of administration, administration, civil service ethics, local government, the Edward Wende Award, government administration
Bibliografia:
Dawidowicz W., Polskie prawo administracyjne, Warszawa 1978
Dawidowicz W., Wstęp do nauk prawno-administracyjnych, Warszawa 1974
Duniewska Z., Jaworska-Dębska B., Michalska-Badziak R., Olejniczak-Szalowska E., Stahl M., Prawo administracyjne. Pojęcia, instytucje, zasady w teorii i orzecznictwie, Warszawa 2000
Izdebski H., Kulesza M., Administracja publiczna, Warszawa 1999
Jaworski W.L., Nauka prawa administracyjnego. Zagadnienia ogólne, Warszawa 1924
Kmiecik Z.R., Postępowanie administracyjne i postępowanie sądowoadministracyjne, Kraków 2003
Langrod W.S., Instytucje prawa administracyjnego. Zarys części ogólnej, Kraków 1948
Leszczyński L., Zagadnienia teorii stosowania prawa doktryna i tezy orzecznictwa, Kraków 2001
Szreniawski J., Wstęp do nauki administracji, Lublin 2000
Ura E., Prawo urzędnicze, Warszawa 2004
dr Mateusz Dróżdż
adiunkt w Katedrze Prawa Gospodarczego Uczelni Łazarskiego, radca prawny, ORCID: 0000-0002-5607-053X
Gala sztuk walki a ustawa o bezpieczeństwie imprez masowych
Artykuł porusza problematykę organizacji sztuk walki jako imprez masowych. Do wydarzeń tych wielokrotnie zastosowanie znajdą przepisy ustawy o bezpieczeństwie imprez masowych, co powoduje w praktyce wiele problemów. Wielokrotnie jednak organizatorzy takich gal nie stosują przepisów tej ustawy, co z kolei naraża ich na odpowiedzialność karną za zorganizowanie tzw. nielegalnej imprezy masowej. Celem artykułu jest także wyjaśnienie wątpliwości, jakie wiążą się z tą problematyką. W pracy dokonano interpretacji przede wszystkim poszczególnych przepisów ustawy o bezpieczeństwie imprez masowych.
Słowa kluczowe: sport, impreza masowa, impreza sportowa, ustawa o bezpieczeństwie imprez masowych, uczestnik imprezy masowej
dr Mateusz Dróżdż
Assistant Professor at the Department of Economic Law of the Lazarski University, Legal Counsel.
ORCID: 0000-0002-5607-053X
Martial arts gala and the Polish Act on Mass Events Security
The article addresses the issues of organising martial arts promotion as mass events. The provisions of the Act on Mass Events Security will often apply to these events, which in practice causes many problems. Many times, however, the organisers of such galas do not comply with the provisions of this Act, which in turn exposes them to criminal liability for organising so-called illegal mass event. The purpose of the article is also to clarify the doubts related to this issue. The Article presents an interpretation of the various provisions of the Civil Code and the Polish Act on Mass Events Security.
Keywords: sports, mass event, sport event, the Polish Act on Mass Events Security, mass event participant
Bibliografia:
Adamski M., Maraton to nie impreza masowa, „Rzeczpospolita” z 8.10.2013 r.
Adamski M., Prawne wątpliwości po wypadku w Poznaniu, „Rzeczpospolita” z 1.07.2013 r.
Adamski M., Rzecznik krytycznie o prawie na polskich stadionach, „Rzeczpospolita” z 30.11.2013 r.
Demel M., Teoria wychowania fizycznego, Poznań 1996
Drabik L., Kubiak-Sokół A., Sobol E., Wiśniakowska L., Słownik języka polskiego PWN, Warszawa 2014
Dróżdż M., Czy do kibiców zaliczać służbę porządkową, „Rzeczpospolita” z 10.05.2013 r.
Dróżdż M., Definicja imprezy masowej – teoria a praktyka, „Edukacja Prawnicza” 2013/10
Dróżdż M., Kiedy trzeba uzyskać zezwolenie na przeprowadzenie imprezy masowej, „Rzeczpospolita” z 19.12.2012 r.
Dróżdż M., Potrzeba zmian ustawy o bezpieczeństwie imprez masowych. Praktyczne problemy z jej zastosowaniem – wybrane zagadnienia, „Ius Novum” 2014/3
Dróżdż M., Skutki nowelizacji ustawy o bezpieczeństwie imprez masowych z 11.09.2015 r. – uwagi de lege lata, „Przegląd Sądowy” 2019/1
Dróżdż M., Ustawa o bezpieczeństwie imprez masowych. Komentarz, Warszawa 2010
Dróżdż M., Współzawodnictwo sportowe dzieci i młodzieży – problemy praktyczne, związane z organizacją imprez masowych [w:] Współczesne wyzwania prawa sportowego – pomiędzy kulturą, biznesem a potrzebą bezpieczeństwa, red. K. Wróbel, Warszawa 2015
Filar M., Problemy odpowiedzialności karnej zawodowych sportowców za wypadki sportowe, „Przegląd Prawa Karnego” 1997/16
Gardocki L., Prawo karne, Warszawa 2010
Gozdór G., Bezpieczeństwo imprez masowych. Komentarz, Warszawa 2008
Janiłowski A., Kwiatkowski B., Analiza krytyczna ustawy o bezpieczeństwie imprez masowych, „ Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 2010/1
Jankowiak K., Typologia sztuk walki, „The Polish Journal of the Arts and Culture” 2013/4
Kąkol C., Bezpieczeństwo imprez masowych. Komentarz, Warszawa 2012
Kędzia P. [w:] Fair Play w wychowaniu do kulturalnego odbioru widowiska sportowego, red. J. E. Kowalska, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych, Łódź 2012
Kotorowski W., Kutrzępa B., Bezpieczeństwo imprez masowych. Komentarz do ustawy o bezpieczeństwie imprez masowych, Warszawa 2010
Skorupka S., Auderska H., Łempicka Z., Mały słownik języka polskiego, Warszawa 1969
Smoleń K., Biernat K., Wpływ sztuk walki na zdrowie, „Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu” 2017/23(1)
Warchoł M., Konstytucyjne problemy bezpieczeństwa imprez masowych, „Przegląd Legislacyjny” 2012/2
Zadroźniak H.E., Imprezy masowe − wybrane dylematy oraz uwagi de lege ferenda, „Samorząd Terytorialny” 2008/7–8
dr Kamil Spryszak
adiunkt w Uniwersytecie Jana Kochanowskiego w Kielcach, ORCID: 0000-0002-3318-3742
Upoważnienie do wydania rozporządzenia – model konstytucyjny i jego interpretacje
Artykuł 92 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej stanowi, że rozporządzenia wydawane są na podstawie szczegółowego upoważnienia zawartego w ustawie i w celu jej wykonania przez organy określone w Konstytucji. Upoważnienie określa organ właściwy do wydania rozporządzenia i zakres spraw podlegających regulacji, a także wytyczne dotyczące jego wydania. Autor poddał analizie charakter prawny rozporządzenia i skoncentrował się na warunkach jego wydania. Ukazał znaczenie wytycznych w oparciu o interpretację dokonaną przez Trybunał Konstytucyjny. Doszedł do wniosku, że udzielenie precyzyjnej zgody na wydanie rozporządzenia jest nadal poważnym wyzwaniem w parlamentarnej procedurze legislacyjnej.
Słowa kluczowe: upoważnienie ustawowe, rozporządzenie, Konstytucja RP
dr Kamil Spryszak
Assistant Professor at the Jan Kochanowski University in Kielce, ORCID: 0000-0002-3318-3742
Authorisation to issue a regulation – the constitutional model and its interpretations
Article 92 section 1 of the Constitution of Republic of Poland states that “regulations shall be issued on the basis of a specific authorisation contained in the Act, and for the purpose of its implementation by the organs specified in the Constitution. The authorisation specifies the authority competent to issue the regulation and the scope of matters subject to regulation, as well as guidelines for its issuing”. The author has analysed the legal nature of the regulation and focused on the terms of its issuance. He showed the importance of guidelines based on the interpretation made by the Constitutional Tribunal. He concluded that providing precise authorisation for the issuance of a regulation is still a major challenge in the parliamentary legislative procedure.
Keywords: statutory authorisation, regulation, Polish Constitution
Bibliografia:
Bałaban A., Źródła prawa w polskiej Konstytucji z 2 kwietnia 1997, „Przegląd Sejmowy” 1997/5
Bałaban A., Ustawa a akty normatywne niższej rangi, „Studia Prawnicze” 1975/3
Babicka-Kłopotek M., „Wytyczne” jako element upoważnienia do wydania rozporządzenia na tle art. 92 Konstytucji RP, „Przegląd Sejmowy” 2006/3.
Działocha K., komentarz do art. 92 [w:] L. Garlicki, Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. III, Warszawa 2008
Działocha K., Rozporządzenie [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz encyklopedyczny, red. W. Skrzydło, S. Grabowska, R. Grabowski, Warszawa 2009
Działocha K., Zasady budowy systemu źródeł prawa w nowej konstytucji [w:] System źródeł prawa. Stan obecny i wnioski, red. J. Mazur, Warszawa 1998
Jaskiernia J., Spryszak K. (red.), Dwadzieścia lat obowiązywania Konstytucji RP. Polska myśl konstytucyjna a międzynarodowe standardy demokratyczne, Toruń 2017
Jaskiernia J., Zasady demokratycznego państwa prawnego w sejmowym postępowaniu ustawodawczym, Warszawa 1999
Jeżewski J., komentarz do art. 92 [w:] Konstytucje Rzeczypospolitej oraz komentarz do Konstytucji RP z 1997 roku, red. J. Boć, Wrocław 1998
Kmieciak Z., Działalność prawotwórcza naczelnych organów administracji a reforma gospodarcza [w:] Legislacja administracyjna. Materiały ze Zjazdu Katedr i Zakładów Prawa i Postępowania Administracyjnego, Gdańsk 1993
Ryms W., Wybrane problemy formułowania upoważnień ustawowych [w:] Upoważnienia ustawowe do wydania akty wykonawczego, Warszawa 1989
Wiącek M., komentarz do art. 92 [w:] Konstytucja RP, t. II, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016
Zakrzewski W., Zakres i formy działalności prawotwórczej, Warszawa 1979
prof. zw. dr hab. Andrzej Marian Świątkowski
Akademia Ignatianum w Krakowie, ORCID: 0000-0003-1753-7819
Publicznoprawne oraz proceduralne podstawy i aspekty odpowiedzialności Rzeczypospolitej Polskiej za naruszenie zasady nieusuwalności i niezawisłości sędziów Sądu Najwyższego
Unia Europejska zapewnia swoim obywatelom rządy prawa, wolność, bezpieczeństwo i sprawiedliwość. Obywatele państw członkowskich UE mają zagwarantowane uprawnienie do zbadania przez niezawisły i obiektywny sąd zgodności z prawem każdej decyzji regulowanej przepisami prawa krajowego i unijnego. Uregulowane w przepisach prawa krajowego środki zaskarżenia muszą być zapewniać skuteczną ochronę prawną w dziedzinach objętych prawem Unii (art.19 ust. 1 TUE). Obowiązkiem władz państw członkowskich UE jest zagwarantowanie prawa do rzetelnego procesu (due process of law). Zagwarantowanie efektywnej kontroli sądowej, mającej na celu zapewnienie osobom i innym podmiotom możliwość korzystania z przysługujących im uprawnień, jest uznawane przez UE za nieodłączną cechę państwa prawa. Trybunał Sprawiedliwości (TS) UE w sprawie C-619/18 orzekł 24.06.2019 r., że powyższe wartości zostały przez Rzeczpospolitą Polską (RP) naruszone. Autor artykułu przedstawia podstawy faktyczne oraz argumenty prawne zamieszczone w powyższym rozstrzygnięciu TSUE. Pozwala zorientować się dlaczego obniżenie wieku przejścia w stan spoczynku sędziów Sądu Najwyższego (SN) oraz przyznanie prezydentowi RP dyskrecjonalnego uprawnienia do przedłużenia czynnej służby sędziom SN, którzy ukończyli skrócony wiek przejścia w stan spoczynku, uznane zostało przez TSUE za naruszenie przepisów prawa unijnego.
Słowa kluczowe: niezależność, niezawisłość sędziów, Sąd Najwyższy, Unia Europejska, nadzór unijny, Trybunał Sprawiedliwości UE, podstawy prawne, procedury postępowań sądowych
prof. zw. dr hab. Andrzej Marian Świątkowski
Ignatianum Academy in Cracow, ORCID: 0000-0003-1753-7819
Public and legal as well as procedural underpinnings and aspects of the responsibility of the Republic of Poland for violating the principle of irrevocability and independence of the Supreme Court judges
The European Union ensures its citizens the rule of law, freedom, security and justice. Citizens of EU Member States are guaranteed the right to challenge before an independent and objective court the legality of any decision any decision governed by national and EU law. The legal remedies provided for in national law must guarantee effective legal protection in areas covered by Union law (Article 19 (1) TEU). It is the responsibility of the authorities of EU Member States to guarantee the right to a fair trial. Guaranteeing effective judicial review aimed at ensuring that individuals and other entities can exercise their rights is recognised by the EU as an inherent feature of the rule of law. The Court of Justice of the EU in case C-619/18 ruled on 24.06.2019 that the above values were violated by the Republic of Poland. The author of the article presents the factual basis and legal arguments contained in the above decision of the CJEU. The author explains why lowering the retirement age of the judges of the Polish Supreme Court and granting the President of the Republic of Poland the discretion to extend the period of active service of the judges of the Polish Supreme Court who have reached the lowered retirement age was recognised by the CJEU as an infringement of EU law.
Keywords: independence, independence of judges, Supreme Court, European Union, EU supervision, EU Court of Justice, legal bases, court proceedings
Bibliografia:
Barents R., Remedies and Procedures before the UE Court, European Law Monographs, red. H.E. Breese, Wolters Kluwer, Kluwer Law International 2016
Bonelli M., Claes M., Judicial serendipity: how Portuguese judges came to the rescue of the of the Polish judiciary, “European Constitutional Law Review” 2018/14
Closa C., Kochanev D. (red.), Reinforcing Rule of Law Oversight in the European Union, Cambridge 2016
Editorial Comments, Safeguarding UE values in the Member States – Is something finally happening?, “Common Market Law Review” 2015/52
Hilion C., Overseeing the Rule of Law in the EU: Legal Mandate and Means [w:] Reinforcing Rule of Law Oversight in the European Union, red. C. Closa, D. Kochanev, Cambridge 2016
Hoffmeister F., Enforcing the UE Charter of Fundamental Rights in Member States: How Far are Rome, Budapest and Bucharest from Brussels? [w:] Constitutional Crisis in the European Constitutional Area, red. A. von Bogdandy, P. Sonnevend, C.H. Beck, Hart, Nomos 2016
Jakab A., Kochenov D. (red.), The Enforcement of UE Law and Values: Ensuring Members States’ Compliance, Oxford 2017
Krajewski M., Associaçăo Sindical Dos Juizes Portugueses: The Court of Justice and Athena’s Dilemma, “European Papers” 2018/3
Lenaerts K., Maselis I., Gutman K., EU Procedural Law, Oxford 2015
Łazowski A., Decoding a Legal Enigma: The Charter of Fundamental Rights of the European Union and Infringement Proceesings, “ERA Forum” 2013/14
Pech L., Platon S., Judicial independence under threat: The Court of Justice to the rescue in the ASJP case, “Common Market Law Review” 2018/55
Prete L., Infringement Proceedings in EU Law, Wolters Kluwer 2017
Scheppele K.L., Enforcing the Basic Principles of UE Law through Systematic Infringement Actions [w:] Reinforcing Rule of Law Oversight in the European Union, red. C. Closa, D. Kochanev, Cambridge 2016
Schmidt H., Bogdanowicz P., The Infringement Procedure in the Rule of Law Crisis: How to Make Effective Use of Article 258 TFUE, “Common Market Law Review” 2018/55
Świątkowski A.M., Prawny spór o zgodność z konstytucją RP regulacji i ich następstw osiągnięcia „wieku emerytalnego” przez sędziów Sądu Najwyższego, „Palestra” 2018/10
Świątkowski A.M., Materialno-prawne rozważania na temat nieusuwalności – z powodu wieku – sędziów Sądu Najwyższego w świetle orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, przesłane do druku.
Waelbroeck M., Oliver P, La crise de l’état de droit dans l’Union europénne: quoi faire?, „Cahiers de droit européen” 2017
dr Pawel Sancewicz
Kommunalwissenschaftliches Institut der Universität Potsdam, ORCID: 0000-0001-5475-0956
Anna Vandrey
Kommunalwissenschaftliches Institut der Universität Potsdam, ORCID: 0000-0002-3246-6740
Legal protection possibilities for citizens concluding public contract with public authorities, based on German law [Środki ochrony prawnej przysługujące stronie umowy administracyjnej w prawie niemieckim]
Celem niniejszego artykułu jest zaprezentowanie przez autorów środków ochrony prawnej, jakie przysługują w prawie niemieckim obywatelom, którzy zawierają umowę administracyjną z organami administracji publicznej. Umowa administracyjna stanowi jedną z prawnych form działania administracji, przy zastosowaniu których niemiecka administracja publiczna realizuje zadania publiczne. Umowa administracyjna znacząco różni się od podstawowej prawnej formy działania administracji, jaką jest w prawie niemieckim indywidualny akt administracyjny. Podczas gdy umowa administracyjna opiera się na oświadczeniach woli stron, akt administracyjny jest jednostronnym rozstrzygnięciem sprawy podjętym przez organ administracji publicznej. Jak wskazano w artykule, możliwości ochrony prawnej w przypadku obu prawnych typów działania administracji różnią się w prawie niemieckim od siebie. W szczególności różnice te obejmują rodzaje skarg wnoszonych do sądów administracyjnych przez obywateli na poszczególne prawne formy działania administracji. Rozważania autorów w tym zakresie są interesujące dla polskiej doktryny prawa publicznego, zwłaszcza w obliczu pogłębionych rozważań dotyczących wprowadzenia umowy administracyjnej do polskiego systemu prawnego. Umowa administracyjna może stanowić adekwatną do obecnych czasów prawną formę działania administracji, umożliwiającą kooperacyjną realizację zadań publicznych. Równocześnie nie należy tracić z oczu tradycyjnych zagadnień prawnych, w szczególności kwestii zapewnienia obywatelom odpowiednich środków ochrony prawnej.
Słowa kluczowe: umowa administracyjna, środki ochrony prawnej, postępowanie administracyjne, środki i formy działania administracji publicznej
dr Pawel Sancewicz
research fellow at the Kommunalwissenschaftliches Institut der Universität Potsdam, ORCID: 0000-0001-5475-0956
Anna Vandrey
trainee lawyer, research fellow at the Kommunalwissenschaftliches Institut der Universität Potsdam, ORCID: 0000-0002-3246-6740
Legal protection possibilities for citizens concluding public contracts with public authorities, based on German law
The aim of this paper is to present the legal protection possibilities for citizens who have concluded a public law contract (also known as agreement under public law) with the public administration in German law. The German public law contract is one option to perform public tasks and has to be separated from another option, the administrative act. Both administrative actions differ fundamentally from each other. While the public law contract is based on two corresponding declarations of intent, the administrative act is a unilateral sovereign decision passed by the administration. As indicated in the article, the possibilities of legal protection of both administrative actions differ from each other in German law. In particular, these differences include the types of complaints submitted to administrative courts by citizens against various legal forms of administrative actions. The authors' considerations in this area are interesting for the Polish doctrine of public law, especially in the face of in-depth discussions regarding the introduction of the public law contract into the Polish legal system. This contract may constitute a legal form of administrative actions that is adequate to the present times, enabling a cooperative implementation of public tasks. At the same time, one should not lose sight of traditional legal issues, in particular the issue of providing citizens with adequate legal protection.
Keywords: public contract, legal protection measures, administrative procedure, means and forms of public administration activities
Bibliografia:
Bauer H., Bausteine für eine Lehre vom Verwaltungsvertrag [in:] Grundlagen des Verwaltungsrecht, Bd. 2: Informationsordnung, Verwaltungsverfahren, Handlungsformen, ed. W. Hoffmann-Riem, E. Schmidt-Assmann, A. Voßkuhle, München 2012
Bauer H., Publizisierung, Begriff – Befund – Perspektiven, “JuristenZeitung“ 2014/21
Bauer H., Zukunftsthema “Rekommunalisierung“, “Die Öffentliche Verwaltung“ 2012/9
Bonk H.J., Neumann W., Siegel T., § 54 Zulässigkeit des öffentlich-rechtlichen Vertrags [in:] P. Stelkens, H.J. Bonk, M. Sachs, Verwaltungsverfahrensgesetz. Kommentar, München 2018
Brüning Ch., Bosesky P., § 54 Zulässigkeit des öffentlich-rechtlichen Vertrags [in:] Verwaltungsverfahrensgesetz. Großkommentar, ed. T. Mann, Ch. Sennekamp, M. Uechtritz, Baden–Baden 2014
Detterbeck S., Allgemeines Verwaltungsrecht, München 2016
Fehling M., § 54 Zulässigkeit des öffentlich-rechtlichen Vertrags [in:] Verwaltungsrecht. Handkommentar, ed. M. Fehling, B. Kastner, R. Störmer, Baden–Baden 2016
Fehling M., § 59 Nichtigkeit des öffentlich-rechtlichen Vertrags [in:] Verwaltungsrecht. Handkommentar, ed. M. Fehling, B. Kastner, R. Störmer, Baden–Baden 2016
Mann T., § 59 Nichtigkeit des öffentlich-rechtlichen Vertrags [in:] Verwaltungsverfahrensgesetz. Großkommentar, ed. T. Mann, Ch. Sennekamp, M. Uechtritz, Baden–Baden 2014
Mauer H., § 14 Verwaltungsvertrag [in:] H. Maurer, Ch. Waldhoff, Allgemeines Verwaltungsrecht, München 2017
Maurer H., § 8 Subjektives öffentliches Recht und Verwaltungsrechtsverhältnis [in:] H. Maurer, Ch. Waldhoff, Allgemeines Verwaltungsrecht, München2017
Ramsauer U., Tegethoff C., § 54 Zulässigkeit des öffentlich-rechtlichen Vertrags [in:] Kommentar zum Verwaltungsverfahrensgesetz, ed. F.O. Kopp, U. Ramsauer, München 2019
Reforma prawa o postępowaniu administracyjnym, Raport zespołu eksperckiego, Warszawa 2016, http://www.nsa.gov.pl/archiwum-aktualnosci/uzupelniony-raport-ekspercki-nt-reforma-prawa-o-postepowaniu-administracyjnym,news,27,327.php?p=7
Röber M., Privatisierung adé?, Rekommunalisierung öffentlicher Dienstleistungen im Lichte des Public Managements, “Verwaltung & Management“ 2009/5
Schlette V., Die Verwaltung als Vertragspartner: Empirie und Dogmatik verwaltungsrechtlicher Vereinbarungen zwischen Behörde und Bürger, Heidelberg 2000
Sennekamp C., § 42 VwGO Anfechtungs- und Verpflichtungsklage [in:] Verwaltungsrecht Handkommentar, ed. M. Fehling, B. Kastner, R. Störmer, Baden–Baden 2016
Sodan H., § 42 VwGO Anfechtungs- und Verpflichtungsklage [in:] Verwaltungsgerichtsordnung Großkommentar, ed. H. Sodan, J. Ziekow, Baden–Baden 2018
Sodan H., Ziekow J., Grundkurs Öffentliches Recht, Staats- und Verwaltungsrecht, München 2014
dr Paweł Izdebski
Uniwersytet Warszawski, ORCID: 0000-0002-5794-3224
Lista ostrzeżeń publicznych Komisji Nadzoru Finansowego
Celem niniejszego artykułu jest analiza charakteru jurydycznego oraz przesłanek dopuszczalności uprawnienia Komisji Nadzoru Finansowego do prowadzenia listy ostrzeżeń publicznych. Uprawnienie to należy do kategorii instrumentów prawa administracyjnego o charakterze nie władczym oraz odgrywa szczególną rolę w całym systemie publicznoprawnej ochrony inwestorów na rynku finansowym. Adresatami wpisów na listę ostrzeżeń publicznych są podmioty nieautoryzowane, w stosunku do których KNF nie przysługują jakiekolwiek narzędzia prawa administracyjnego o charakterze władczym.
Słowa kluczowe: Komisja Nadzoru Finansowego, lista ostrzeżeń publicznych, ochrona inwestorów, rynek finansowy, instrument administracyjnoprawny
dr Paweł Izdebski
University of Warsaw, ORCID: 0000-0002-5794-3224
List of public warnings of the Polish Financial Supervision Authority
The purpose of this article is to analyse the juridical nature and the prerequisites of admissibility for the Polish Financial Supervision Authority to keep a list of public warnings. This right belongs to the category of non-imperative administrative law instruments and plays a special role in the entire system of public law for investor protection in the financial market. The addressees of the entries on the list of public warnings are unauthorised entities towards which the PFSA is not entitled to use any administrative law instruments of an imperious nature.
Keywords: Polish Financial Supervision Authority, list of public warnings, investor protection, financial market, administrative and legal instrument
Bibliografia:
Adamczyk A., Publicznoprawne formy działania administracji. Teoria i praktyka, Warszawa 2014
Berka W., Zasadnicze problemy działalności informacyjnej państwa: przyczynek do nieformalnych działań administracji [w:] Instytucje współczesnego prawa administracyjnego. Księga jubileuszowa Profesora zw. dra hab. Józefa Filipiaka, red. I. Skrzydło-Niżnik, P. Dobosz, D. Dąbek, M. Smaga, Kraków 2001
Blicharz R., Nadzór Komisji Nadzoru Finansowego nad rynkiem kapitałowym w Polsce, Bydgoszcz–Katowice 2009
Blicharz R., Prawo gospodarcze publiczne, red. A. Powałowski, Warszawa 2011
Błaś A., Prawne formy działania administracji publicznej, [w:] Prawo administracyjne, red. J. Boć, Wrocław 2000
Boć J., Administracja publiczna, Kolonia 2003
Duniewska Z., Geneza, charakterystyka i definicje prawa administracyjnego [w:] Prawo administracyjne. Pojęcia, instytucje, zasady w teorii i orzecznictwie, red. M. Stahl, Warszawa 2013
Dyl M., Środki nadzoru na rynku kapitałowym, Warszawa 2012
Góral L., komentarz do art. 4 [w:] Ustawa o nadzorze nad rynkiem finansowym, LEX/el. 2018
Izdebski P., Uprawnienie Prezesa UOKiK do przedstawienia sądowi istotnego dla sprawy poglądu jako instrument publicznoprawnej ochrony konsumentów na rynku finansowym, „Przegląd Prawa Publicznego” 2019/6
Jurga R. [w:] Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi. Komentarz, red. L. Sobolewski, Warszawa 1999
Kłosowska K., Czynności faktyczne jako prawna forma działania administracji, Rzeszów 2009
Kłosowska-Lasek K., Pojęcie działań nieformalnych administracji publicznej w kontekście władztwa administracyjnego [w:] Władztwo administracyjne. Administracja publiczna w sferze imperium i w sferze dominium, red. J. Łukasiewicz, Rzeszów 2012
Kmieciak Z., Czynności faktyczne administracji państwowej, „Studia Prawno-Ekonomiczne” 1987, t. XXXIX
Niżnik-Dobosz I., Ranga czynności niewładczych administracji publicznej, w tym materialno-technicznych i społeczno-organizatorskich, i znaczenie ich kontroli w realizacji normatywnych wartości i dóbr na przykładzie studium przypadków [w:] Dobra chronione w prawie administracyjnym, red. Z. Duniewska, Łódź 2014
Nowicki D., Peszkowski S., Lista ostrzeżeń publicznych Komisji Nadzoru Finansowego jako publicznoprawna forma ochrony zaufania na rynku finansowym [w:] Sprawiedliwość i zaufanie do władz publicznych w prawie administracyjnym, red. M. Stahl, M. Kasiński, K. Wlaźlak, Warszawa 2015
Ochman P., List of the KNF’s public warnings as the financial market protection instrument, „IusNovum” 2017/4
Ochman P., Ochrona działalności bankowej w prawie karnym gospodarczym. Przepisy karne ustaw bankowych, Warszawa 2011
Ochman P., Penal and legal protection of the capital market. Penal provisions of the Polish acts on the capital market, London 2014
Ochman P., Rola Komisji Nadzoru Finansowego w karnej ochronie rynku finansowego, „Ius Novum” 2016/4
Oleś M., Formy działania administracji publicznej. Administracja [w:] Przewodnik po prawie administracyjnym, Warszawa 2016
Paśnik J. [w:] Administracja publiczna i prawo administracyjne w zarysie, red. M. Karpiuk, J. Kowalski, Warszawa–Poznań 2013
Puczko A., Inne formy stosowania prawa administracyjnego [w:] Przewodnik po prawie administracyjnym, red. W. Jakimowicz, Warszawa 2016
Romanowski M., Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi. Komentarz, Warszawa 2003
Starościak J., Prawne formy działania administracji, Warszawa 1957
Taras W., Prawny obowiązek informowania obywateli przez organy administracji państwowej, „Państwo i Prawo” 1988/1
dr Adam Drozdek
starszy wykładowca w Uczelnia Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. rtm. W. Pileckiego w Oświęcimiu, adwokat, agent celny, ORCID: 0000-0002-0942-334
Wpływ unijnego prawa celnego na polskie regulacje prawa podatkowego – kierunki przeobrażeń i zmian na przykładzie akcyzy
Jednym z podstawowych celów Unii Europejskiej jest ustanowienie rynku wewnętrznego jako obszaru bez granic wewnętrznych, na którym zapewniony będzie swobodny przepływ wyrobów akcyzowych oraz samochodów osobowych. Unia dąży także do tego, aby obowiązujące akty prawne w zakresie podatku akcyzowego w dużej mierze ukształtowane zostały pod wpływem europejskiej integracji gospodarczej, tak aby we wszystkich państwach członkowskich Unii obowiązywały takie same zasady wymiaru i poboru podatku akcyzowego. Niniejsze opracowanie ukazuje dokonywaną przez polskiego ustawodawcę harmonizację do polskiego porządku prawnego dyrektyw podatkowych z wykorzystaniem instytucji unijnego prawa celnego, które stanowią jedne z głównych warunków sprawnego funkcjonowania rynku wewnętrznego Unii Europejskiej.
Słowa kluczowe: podatek akcyzowy, harmonizacja podatkowa, Wspólna Taryfa Celna, wiążąca informacja akcyzowa
dr Adam Drozdek
Senior Lecturer at the Witold Pilecki University of Applied Sciences in Oswiecim, lawyer, customs agent, ORCID: 0000-0002-0942-334
The influence of EU customs law on Polish tax law regulations – directions of transformations and changes based on the example of excise tax
One of the primary objectives of the European Union is to create the internal market as an area without internal frontiers in which the free movement of excise goods and passenger cars is ensured. The Union also strives to ensure that the existing legal acts in the field of excise tax are shaped to a large extent under the influence of European economic integration, so that the same rules for the assessment and collection of excise tax apply in all EU Member States. This study shows the work of the Polish legislator on the harmonisation of tax directives in the Polish legal order using the institutions of EU customs law, which constitute one of the most essential conditions for the efficient functioning of the European Union internal market.
Keywords: excise tax, tax harmonisation, Common Customs Tariff, binding excise information
Bibliografia:
Czyżowicz W., Elementy kalkulacyjne – środki taryfowe i pozataryfowe [w:] Prawo i postępowanie celne, red. Czyżowicz W., Warszawa 2001
Drozdek A., Charakter prawny cła jako daniny publicznej w krajowym i unijnym prawie celnym, Szczecin 2017
Drozdek A., Granice swobody implementacji dyrektywy w sprawach podatkowych przez państwa członkowskie, „Monitor Prawa Celnego i Podatkowego” 2018/3
Drozdek A., Pojęcie „samochodu osobowego” w rozumieniu ustawy o podatku akcyzowym [w:] Rozważania nad Ordynacją podatkową – de lege lata i de lege ferenda, red. J. Glumińska-Pawlic, Katowice 2015
Jatzke H., Production, holding and movement of excise foods under duty suspension within the European Union, “World Customs Journal” 2012/2
Machalica-Drozdek K., Prawo celne jako samodzielna gałąź prawa, „Monitor Prawa Celnego i Podatkowego” 2013/8
Matarewicz J., komentarz do art. 7d, teza 2 [w:] J. Matarewicz, Ustawa o podatku akcyzowym. Komentarz, Lex/el. 2019
Morawski W., Interpretacje prawa podatkowego i celnego – stabilność i zmiana, Warszawa 2012
Parulski S., Akcyza. Komentarz, Warszawa 2016
dr Damian Szczepański
adwokat, adiunkt w Akademii Finansów i Biznesu Vistula w Warszawie, ORCID: 0000-0002-5147-1924
Przegląd orzecznictwa Sądu Najwyższego w sprawach zamówień publicznych za okres 2014–2018
Celem tego artykułu jest przedstawienie wybranych wyroków Sądu Najwyższego ogłoszonych w latach 2014–2018. Trzy wyroki, które wybrałem, są szczególnie interesujące, ponieważ dotyczyły kwestii spornych wynikających z interpretacji przepisów Prawa zamówień publicznych. Sąd Najwyższy wydał wyroki w wyniku skarg kasacyjnych wniesionych przez Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych na orzeczenia sądów okręgowych. Treść wybranych przeze mnie orzeczeń Sądu Najwyższego dotyczących oceny prawidłowości wniesienia wadium, możliwości wniesienia odwołania od wyboru najkorzystniejszej oferty w tzw. postępowaniach podprogowych oraz skutecznego zachowania terminu na odwołanie od wyników przetargu – miała bardzo duże znaczenia dla systemu zamówień publicznych, bowiem była wskazówką do interpretacji przepisów Prawa zamówień publicznych zarówno dla zamawiających i wykonawców, jak i dla Krajowej Izby Odwoławczej, sądów okręgowych, Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych, a także dla podmiotów, które kontrolują postępowania o udzielanie zamówień publicznych.
Słowa kluczowe: zamówienia publiczne, wyrok, Sąd Najwyższy, Sąd Okręgowy, Krajowa Izba Odwoławcza, ustawa, Prezes Urzędu Zamówień Publicznych, skarga kasacyjna, orzecznictwo, przepisy prawa, zamawiający, wykonawca, postępowanie
dr Damian Szczepański
Lawyer, Assistant Professor at the Academy of Finance and Business Vistula in Warsaw, ORCID: 0000-0002-5147-1924
Review of the Supreme Court's case law in matters of public procurement for the period 2014–2018
The purpose of this article is to present selected judgments of the Supreme Court announced in 2014-2018. I found three decisions to be particularly interesting, because they concerned contentious issues arising from the interpretation of the provisions of the Public Procurement Law. The Supreme Court issued judgments as a result of cassation complaints lodged by the President of the Public Procurement Office against decisions of regional courts. The content of the judgments of the Supreme Court I have selected regarding the assessment of the correctness of payment of the bid bond, the possibility of lodging an appeal against the selection of the most advantageous offer in the so-called subliminal proceedings and the effective observance of the deadline for recalling the tender results, was very important in terms of the public procurement system, as it was an indication for the interpretation of the provisions of the Public Procurement Law both for the procuring entities and the contractors, as well as for the National Chamber of Appeals, district courts, the President of the Public Procurement Office and for the entities that control public procurement procedures.
Keywords: public procurement, judgment, Supreme Court, Regional Court, National Chamber of Appeals, Act, President of the Public Procurement Office, cassation appeal, case law, legal regulations, procuring entity, contractor, proceedings
