Wiek a zasada równości pacjentów w świetle Kodeksu Etyki Lekarskiej. Doświadczenia z okresu pandemii SARS-CoV-2dr Marek Stych
Instytut Prawa, Ekonomii i Administracji, Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0003-4359-1085
Wiek a zasada równości pacjentów w świetle Kodeksu Etyki Lekarskiej. Doświadczenia z okresu pandemii SARS-CoV-2
Etyka jest uznawana za integralną część medycyny już od czasów Hipokratesa, greckiego lekarza żyjącego w V wieku p.n.e., który jest uważany za twórcę etyki lekarskiej. Okres ten stał się początkiem koncepcji medycyny jako profesji, zgodnie z którą lekarze są zobowiązani do przestrzegania etyki zawodowej i deontologii. Logiczną konsekwencją wspomnianego założenia jest uznanie, iż „dobro pacjentów stawiać będą ponad swoje własne”. Podejmowanie nieetycznych czynności zawodowych i brak rzetelności może skutkować śmiercią pacjenta lub poważnym uszczerbkiem na jego zdrowiu.
Samo środowisko lekarskie jest podzielone w zakresie ponoszenia odpowiedzialności. Część uznaje, konieczność ponoszenia odpowiedzialności wyłącznie przed samym sobą, kolegami wykonującymi zawód a w przypadku osób wierzących – również przed Bogiem, zapominając jednocześnie, że na pierwszym miejscu powinna pojawić się odpowiedzialność w stosunku do pacjentów.
Artykuł porusza ważny problem równego traktowania pacjentów przez lekarzy – w okresie pandemii COVID-19 – z uwzględnieniem wieku pacjenta (60+). Autor podejmuje próbę odpowiedzi na pytanie, czy w praktyce współcześnie walka o zdrowie i życie każdego pacjenta bez względu na wiek jest tak samo ważna dla lekarza.
W artykule wykorzystano metodę dogmatyczno-prawną oraz metodę sondażu diagnostycznego (technika: kwestionariusz ankiety). Badania przeprowadzono na grupie pacjentów w wieku 60+, mieszkańców konurbacji górnośląskiej. Uzyskane wyniki badań wykazały nieetyczne zachowania lekarzy oraz przejawy dyskryminacji osób starszych.
Słowa kluczowe: COVID-19, etyka lekarska, równość pacjentów
dr Marek Stych
Institute of Law, Economics and Administration, Pedagogical University of Cracow, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0003-4359-1085
Age and the principle of patient equality in light of the Code of Medical Ethics. Experience from the SARS-CoV-2 pandemic
Ethics has been considered an integral part of medicine since the time of Hippocrates, a Greek physician who lived in the fifth century BC and is considered the founder of medical ethics. This period marked the beginning of the concept of medicine as a profession, according to which doctors are obliged to observe professional ethics and deontology. A logical consequence of the aforementioned assumption is the recognition that "they will put the welfare of patients above their own". Undertaking unethical professional activities and lack of integrity can result in the death of a patient or serious damage to his/her health.
The medical community itself is divided on the issue of bearing responsibility. Some recognise the need to be accountable only to themselves, colleagues in the profession and, in the case of believers, also to God, while forgetting that responsibility to patients should come first.
The article addresses the important issue of equal treatment of patients by doctors – during the COVID-19 pandemic – taking into account the age of the patient (60+). The author attempts to answer the question of whether fighting for the health and life of every patient, regardless of their age, is nowadays as important to doctors as to patients.
The methods used in the paper are the dogmatic-legal method and empirical research (technique: questionnaire). The study was conducted on a group of patients aged 60+, residents of the Upper Silesian conurbation. The results showed unethical behaviour of doctors and manifestations of discrimination against the elderly.
Keywords: COVID-19, medical ethics, patient equality
Bibliografia / References
Banaś H., Rządy prawa wobec moralności: klauzula sumienia w pracy [w:] Rządy prawa i europejska kultura prawna, red. A. Bator, J. Helios, W. Jedlecka, Wrocław 2014.
van der Gaag A., Professionalism in healthcare professionals, „Research Report” 2014, https://www.hcpc-uk.org/globalassets/resources/reports/professionalism-in-healthcare-professionals.pdf.
Hannawa A.F., Principles of medical ethics: Implications for the disclosure of medical errors, „Medicolegal and Bioethics” 2012/2.
Ham Ch., Alberti G., The medical profession, the public, and the government, „British Medical Journal Clinical Research” 2002/324 (7341).
Jacek A., Klauzula sumienia w zawodzie lekarza, „Przegląd Medyczny Uniwersytetu Rzeszowskiego i Narodowego Instytutu Leków w Warszawie” 2010/4.
Jakiel G., Robak-Chołubek D., Ciąża pozamaciczna [w:] Patologia wczesnej ciąży, red. T. Paszkowski, Lublin 2004.
Marcinkowska A., Uwagi co do zgodności z Konstytucją obecnych rozwiązań ustawowych odnośnie do możliwości powołania się przez lekarza na klauzulę sumienia, „Roczniki Nauk Prawnych” 2014/3, t. XXIV.
Pellegrino Edmund D., The Physician 's Conscience, Conscience Clauses, and Religious Belief: A Catholic Perspective, „Fordham Urban Law Journal” 2002/30 (1).
Szostak R., Kozak M., Odpowiedzialność karna lekarzy za błędy w sztuce medycznej, „Studia Prawnoustrojowe” 2014/23.
Wrześniewska-Wal I., Odpowiedzialność lekarza w orzecznictwie sądów lekarskich, Warszawa 2020.
Zomerski W., Efektywność praw człowieka a lekarska klauzula sumienia. Teoria. Prawo. Praktyka, „Folia Iuridica Universitatis Wratislaviensis” 2016, vol. 5 (2).
Zoll A., Niektóre etyczne i prawne dylematy związane z zaniechaniem świadczeń medycznych, „Medycyna Praktyczna” 2008/9.
dr Dominik Tyrawa
Katedra Prawa Administracyjnego, Wydział Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0001-6385-9726
Audyt bezpieczeństwa ruchu drogowego jako szczególna forma zapewnienia bezpieczeństwa drogowego
System bezpieczeństwa ruchu drogowego to zespół instytucji mniej lub bardziej specjalistycznych z zakresu prawa administracyjnego, ściśle ze sobą powiązanych. Obok instytucji, które są powszechnie znane i stosowane przez osoby uczestniczące w ruchu drogowym oraz inne podmioty, np. podmioty kontrolujące ruch drogowy, w tym szczególnym systemie można także wyróżnić takie instytucje, które mają charakter specjalistyczny. Ich stosowanie odnosi się do kwestii bezpieczeństwa infrastrukturalnego. Taką instytucją jest audyt bezpieczeństwa ruchu drogowego, który został wprowadzony do polskiego systemu prawnego w ramach wdrożenia dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/96/WE w sprawie zarządzania bezpieczeństwem infrastruktury drogowej. Ustawodawca bardzo szczegółowo dookreślił wymogi, jakie powinien spełniać audyt oraz audytor, by uzyskać certyfikat, dający rękojmię właściwego przygotowania audytu, szczególnie pod kątem formalno-prawnym, jak i techniczno-użytkowym. Ten rozbudowany system gwarancyjny, wpisuje się nie tylko w bezpieczeństwo ruchu drogowego, lecz także w bezpieczeństwo infrastrukturalne i transportowe, które jako trzy elementy współtworzą system gwarancyjny w zakresie bezpieczeństwa na drogach publicznych. To system naczyń połączonych, w którym każda z instytucji jest ze sobą powiązana i służy bezpieczeństwu indywidualnemu (osobistemu) albo zbiorowemu czy służy wspieraniu bezpieczeństwa publicznego i porządku publicznego. Głównym inicjatorem tych działań jest władza publiczna, lecz nie można pomijać także udziału poszczególnych jednostek i organizacji społecznych, a beneficjentem są zarówno jednostki, jak i państwo, gdyż działania te przekładają się także na bezpieczeństwa zbiorowe.
Słowa kluczowe: audyt, audytor, bezpieczeństwo ruchu drogowego, droga publiczna
dr Dominik Tyrawa
Department of Administrative Law, Faculty of Law, Canon Law and Administration, John Paul II Catholic University of Lublin, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0001-6385-9726
Road safety audit as a special form of ensuring road safety
The road safety system is a set of more or less specialised institutions of administrative law that are closely interrelated. In addition to institutions that are commonly known and used by people involved in road traffic, as well as other entities, e.g. road traffic control entities, this particular system also includes institutions that are specialised. Their application relates to infrastructure safety issues. Such an institution is the road safety audit, which was introduced into the Polish legal system as part of the implementation of Directive 2008/96/EC of the European Parliament and of the Council on road infrastructure safety management. The legislator specified in great detail the requirements to be met by the audit and the auditor in order to obtain a certificate, providing a guarantee of proper preparation of the audit, especially in formal-legal terms as well as technical-utility aspects. This elaborate guarantee system is part of not only road safety, but also infrastructure and transportation safety. These three elements co-create the guarantee system in terms of safety on public roads. It is a closed system, in which each institution is interconnected and serves either individual (personal) or collective security, or to promote public safety and public order. The main initiator of these activities is the public authority, but the participation of individual entities and social organisations cannot be overlooked, and the beneficiaries are both individual entities and the state, as these activities also translate into collective security.
Keywords: audit, auditor, road safety, public road
Bibliografia / References
Chrabąszcz R., Zawicki M., Nauki o polityce publicznej [w:] Wprowadzenie do nauk o polityce publicznej, red. M. Zawicki, Warszawa 2013.
Hasiewicz J., System zarządzania ruchem na drogach w Polsce, Warszawa 2016.
Jaworski A., Kuszewski H., Lejda K., Ustrzycki A., Woś P., Audyt BRD dróg Transeuropejskiej Sieci Transportowej (TEN-T) w Polsce w aspekcie wymagań światowych standardów, „Autobusy” 2013/3.
Jaździk-Osmólska A., Korneć R., Wycena kosztów wypadków i kolizji drogowych na sieci dróg w Polsce na koniec roku 2018, z wyodrębnieniem średnich kosztów społeczno-ekonomicznych wypadków na transeuropejskiej sieci transportowej, Warszawa 2019.
Kamiński Ł., Pojęcie bezpieczeństwa w prawie administracyjnym, „Państwo i Prawo” 2013/10.
Karaś W., Nowakowski Z., Papała M., Rajchel K., Prawo drogowe. Wypadki, Rzeszów 1998.
Kotowski W., Instytucje bezpieczeństwa ruchu drogowego w praktyce prokuratorskiej, „Prokuratura i Prawo” 2017/7–8.
Maśniak D., Bezpieczeństwo ruchu drogowego jako bezpieczeństwo publiczne, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2013, t. XXIX.
Ogrodniczak M., Ryba J., Bezpieczeństwo w ruchu drogowym w świetle wybranych aktów prawnych, „Autobusy” 2016/6.
Rajchel K., Bezpieczeństwo ruchu drogowego w działaniach administracji publicznej, Rzeszów 2006.
Rajchel K., Prawne aspekty bezpieczeństwa ruchu drogowego, Warszawa 2011.
Rychter R.A., Ustawa o drogach publicznych. Komentarz, LEX 2019.
Sikora K., Bezpieczeństwo w transporcie drogowym [w:] Podstawowe płaszczyzny zagrożeń bezpieczeństwa wewnętrznego. Aspekty materialnoprawne, red. M. Zdyb, J. Stelmasiak, K. Sikora, Warszawa 2015.
Starościak J., Prawne formy działania administracji, Warszawa 1957.
Tyrawa D., Bezpieczeństwo ruchu drogowego w systemie bezpieczeństwa państwa [w:] Bezpieczeństwo państwa i jego zagrożenia w zmieniającej się rzeczywistości społecznej, kulturowej i prawnej, red. M. Ciecierski, M. Czuryk, M. Karpiuk, Olsztyn 2017.
Tyrawa D., Gwarancje bezpieczeństwa osobistego w polskim administracyjnym prawie drogowym, Lublin 2018.
Ziemski K.M., Indywidualny akt administracyjny jako forma prawna działania administracji, Poznań 2005.
Ziemski K.M., Podstawy problematyki [w:] System Prawa administracyjnego, t. 5, Prawne formy działania administracji, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, Warszawa 2013.
dr Paulina Łazutka-Gawęda
Wydział Prawa i Administracji, Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0003-0600-0856
Ile jest wolności w czasie stanu epidemii? Rozważania na przykładzie wolności zgromadzeń w Polsce i w Niemczech
Artykuł koncentruje się wokół charakterystyki stanu epidemii wprowadzonego w związku z wystąpieniem koronawirusa SARS-CoV-2 oraz regulacji prawnych dotyczących ograniczenia w trakcie trwania tego stanu wolności zgromadzeń. Autorka próbuje odpowiedzieć na pytanie, czy w tym szczególnym czasie zagrożenia zdrowia i życia obywateli podstawowa wolność człowieka i obywatela, jaką jest wolność zgromadzeń, była należycie chroniona. Chcąc rozszerzyć perspektywę poznawczą oraz spektrum tego zagadnienia, autorka prezentuje także obowiązujące w tym samym czasie rozwiązania niemieckie oraz orzecznictwo sądów niemieckich.
Słowa kluczowe: stan epidemii, koronawirus, wolność zgromadzeń, prawa człowieka, epidemia SARS-CoV-2 w RFN
dr Paulina Łazutka-Gawęda
Faculty of Law and Administration, University of Humanities and Economics in Lodz, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0003-0600-0856
How much freedom is there during an epidemic state? Considerations based on the example of freedom of assembly in Poland and Germany
The article revolves around the characteristics of the state of epidemic introduced in connection with the outbreak of the SARS-CoV-2 virus and the legal regulations on the restriction of freedom of assembly during this state. The author attempts to answer the question of whether the basic human and civil freedom, i.e. freedom of assembly, was adequately protected during this particular time of danger to the health and lives of citizens. Wanting to expand the cognitive perspective and spectrum of this issue, the author also presents the German solutions in force at the same time and the case law of the German courts.
Keywords: epidemic state, coronavirus, freedom of assembly, human rights, SARS-CoV-2 epidemic in Germany
Bibliografia / References
Baer S., Die Versammlungsfreiheit gehört allen, aber sie ist nicht unbegrenzt, https://www.lpb-bw.de/vortrag-versammlungsfreiheit.
Depenheuer O. [w:] Grundgesetz-Kommentar, red. T. Maunz, G. Düring, München 2009.
Doroszewski W. (red.), Słownik języka polskiego, https://sjp.pwn.pl/doroszewski/ograniczac;5465535.html.
Duniewska Z., Zasada proporcjonalności [w:] Prawo administracyjne. Pojęcia, instytucje, zasady w teorii i orzecznictwie, Z. Duniewska, B. Jaworska-Dębska, M. Kasiński, E. Olejniczak-Szałowska, M. Stahl, , Warszawa 2019.
Florczak-Wątor M., Niekonstytucyjność ograniczeń praw i wolności jednostki wprowadzonych w związku z epidemią Covid-19 jako przesłanka odpowiedzialności odszkodowawczej państwa, „Państwo i Prawo” 2020/12.
Geis M.E. [w:] Berliner Kommentar zum Grundgesetz, red. K.H. Friauf, W. Höfling, t. 1, Rn. 26 (stan na 2006.08).
Kaczmarczyk J., Ograniczenia w zakresie organizacji zgromadzeń i innych swobód obywatelskich w dobie pandemii COVID-19 [w:] System ochrony praw człowieka w Polsce w czasie wyzwań pandemicznych, red. J. Jaskiernia, K. Spryszak, t. 3, Toruń 2022.
Krzemiński M., Hybrydowy stan nadzwyczajny, https://konstytucyjny.pl/marcin-krzeminski-hybrydowy-stan-nadzwyczajny/.
Łazutka-Gawęda P., Niemiecki pakiet antykryzysowy w obliczu pandemii wirusa SARS-CoV-2, „Państwo i Prawo” 2022/1.
Martini M., Thiessen B., Ganter J., Zwischen Vermummungsverbot und Maskengebot: Die Versammlungsfreiheit in Zeiten der Corona-Pandemie, NJOZ 2020, 929, https://dopus.uni-speyer.de/frontdoor/index/index/year/2020/docId/4663.
Möllers M., Der Verhältnismäßigkeitsgrundsatz bei Freiheitsbeschränkungen infolge der Coronavirus SARS CoV-2 Pandemie, „Recht und Politik“ 2020/3.
Paśnik J., Kilka refleksji o regulacji stanu epidemii jako sui generis pozakonstytucyjnego stanu nadzwyczajnego, „Przegląd Prawa Publicznego” 2020/11.
Piotrowski R., Pandemia i polityka. Uwagi o wpływie ograniczeń związanych z COVID-19 na realizację wolności i praw politycznych [w:] System ochrony praw człowieka w Polsce w czasie wyzwań pandemicznych, red. J. Jaskiernia, K. Spryszak, t. 3, Toruń 2022.
Pisz M., Wyzwania dla standardu ochrony wolności zgromadzeń w dobie pandemii COVID-19 [w:] System ochrony praw człowieka w Polsce w czasie wyzwań pandemicznych, red. J. Jaskiernia, K. Spryszak, t. 3, Toruń 2022.
Schulze-Fielitz H., Komentarz do art. 8 GG [w:] Grundgesetz – Kommentar, red. H. Dreier, t. 1, 2, wyd. 2004, Rn. 30.
Sinder R., Versammlungsfreiheit unter Pandemiebedingungen, NVwZ 2021, 103, https://beckonline.beck.de/?vpath=bibdata%2Fzeits%2FNVWZ%2F2021%2Fcont%2FNVWZ%2E2021%2EH03%2Egl1%2Ehtm.
Sznajder Z., Koronawirus jako pretekst do ograniczania wolności zgromadzeń [w:] System ochrony praw człowieka w Polsce w czasie wyzwań pandemicznych, red. J. Jaskiernia, K. Spryszak, t. 3, Toruń 2022.
Tkaczyński J.W., Prawo ustrojowe Niemiec, Kraków 2015.
Trociuk S., Prawa i wolności w stanie epidemii, Warszawa 2021.
Völzmann B., Demokratie im Ausnahmezustand. Wie viel Versammlungsfreiheit gibt es in der Pandemie?,https://www.fes.de/referat-demokratie-gesellschaft-innovation/demokratie-imausnahmezustand?tx_digbib_digbibpublicationlist%5BpageIndex%5D=6&cHash=9b8a21241e57c16991220f6a5375aa80.
Wróbel A., Wolność zgromadzania się [w:] M. Chmaj, W. Orłowski, W. Skrzydło, Z. Witkowski, A. Wróbel, Konstytucyjne wolności i prawa w Polsce, t. III, Wolności i prawa polityczne, Kraków 2002.
Wróblewski M., Wolność zgromadzeń w czasie epidemii, LEX 2020.
dr Konstantinos Margaritis
adiunkt na Wolnym Uniwersytecie Greckim, członek zarządu Greckiego Stowarzyszenia Prawa Publicznego, Patras, Grecja
Obywatelska inicjatywa ustawodawcza w konstytucji Grecji: prawo polityczne w stadium początkowym
Ostatnia zmiana Konstytucji w Grecji została dokonana w listopadzie 2019 r., gdy w „Gazecie Rządowej” została opublikowana specjalna uchwała parlamentu. Wśród zmienionych przepisów został dodany nowy paragraf do art. 73 Konstytucji, dotyczący prawa inicjatywy ustawodawczej przyznanego obywatelom. Celem artykułu jest dokonanie analizy tej nowej instytucji demokracji przedstawicielskiej z perspektywy praw człowieka, ponieważ teoretycznie wprowadza ona do greckiego porządku prawnego nowe prawo polityczne. Badanie to koncentruje się na konstytucyjnych przesłankach zastosowania go. Na zakończenie przedstawiono użyteczne konkluzje dotyczące jakości tej wprowadzonej do Konstytucji Grecji instytucji i wskazano problemy, które powinny być rozważone w przyszłości.
Słowa kluczowe: obywatelska inicjatywa ustawodawcza, zmiana konstytucji, Konstytucja Grecji, demokracja przedstawicielska
dr Konstantinos Margaritis
Assistant Professor at the Hellenic Open University, Member of the Board of Directors of the Greek Public Law Association, Patras, Greece
Citizens’ legislative initiative in the Constitution of Greece: a political right in embryonic phase
The latest constitutional amendment in Greece was concluded in November 2019, when the relevant special parliamentary resolution was published in the Government Gazette. Among the provisions revised, a new paragraph was added to Article 73 of the Constitution, regarding the privilege to introduce bills, granting this right to citizens. The aim of this paper is to examine this newly established institution of participatory democracy from a human rights perspective, since it theoretically introduces a new political right to the Greek legal order. This study will focus on the constitutionally set requirements for its application. In the end, useful conclusions will be drawn on the quality of the institution as inserted in the Constitution of Greece, and problems will be identified that should be considered in the future.
Keywords: Citizens’ legislative initiative, constitutional amendment, Constitution of Greece, participatory democracy
Bibliografia / References
Bourdaras G.S., Revision of the Constitution: Consensus – Surprise for Popular Legislative Initiative. Kathimerini, 19 November 2019, available at https://www.kathimerini.gr/politics/1052363/anatheorisi-syntagmatos-synainesi-ekplixi-gia-laiki-nomothetiki-protovoylia/.
Cogan S., Sharpe J.H. The theory of citizen participation: Planning analysis. Chicago 1986.
Dimitropoulos A.G., The Referendum: the Role and the Significance of the Institution in Modern Democracy, Athens – Komotini 1997.
Gerapetritis G., Constitution and Parliament: Autonomy and Uncontrolled of the Internal Affairs of the House, Athens 2012.
Halikiopoulou D., Economic Crisis, Poor Governance and the Rise of Populism: The Case of Greece, „Intereconomics” 2020/55.
Irvin R.A., Stansbury J., Citizen Participation in Decision Making: Is It Worth the Effort?, „Public Administration Review” 2004/64.
King C.S., Stivers C., Government is Us: Public Administration in an Anti-Government Era, Thousand Oaks 1998.
Kweit M.G., Kweit R.W., Implementing Citizen Participation in a Bureaucratic Society, New York 1981.
Laskos Ch., Papadatos-Anagnostopoulos D., NO that became YES: SYRIZA's Route from the First Government to the Triumph of the Referendum and from the Defeat to the Systemic Adjustment, Athens 2016.
Papadopoulou L., Institutions of „ Representative Democracy” in the Constitution: Participation of the Citizens in Substantive Decision-Making, Athens 2014.
Papadopoulou L., Forms of “Direct Legislation”: Referendum and Popular Legislative Initiative, in: Ch.M. Akrivopoulou, N.K. Papachristos (Eds.), The Challenge of the Amendment of the Constitution: ISTAME Conference, 25–26 February 2013, Athens, Athens – Thessaloniki 2013.
Poulakidas K., Nea Dimokratia Accepts Popular Legislative Initiative, Avgi, 19 November 2019, https://www.avgi.gr/politiki/331476_i-nd-apodehetai-ti-laiki-nomothetisi.
Spyropoulos Ph.C., Fortsakis Th.P., Constitutional Law in Greece, New York 2017.
Tsatsanis E., Teperoglou E., Realignment under Stress: The July 2015 Referendum and the September Parliamentary Election in Greece, „South European Society and Politics” 2016/21.
Venizelos E., Lectures on Constitutional Law, Athens – Thessaloniki 2021.
dr Kamil Piotr Kowalewski
asesor sądowy w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Warszawie; wykładowca w Państwowej Uczelni Zawodowej im. Prof. Edwarda F. Szczepanika w Suwałkach oraz Akademii Nauk Stosowanych w Łomży, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-0010-4008
Ocena operatu szacunkowego jako dowodu w postępowaniu administracyjnym
Artykuł dotyczy problemu oceny operatu szacunkowego w postępowaniu administracyjnym. Autor stara się rozważyć w nim, czy i w jakim zakresie dowód taki może być analizowany przez organy administracji publicznej. W swoich dywagacjach bazuje przede wszystkim na poglądach orzecznictwa sądowoadministracyjnego.
Słowa kluczowe: postępowanie dowodowe, ocena dowodów, operat szacunkowy
dr Kamil Piotr Kowalewski
court assessor at the Voivodeship Administrative Court in Warsaw; lecturer at the Prof. Edward F. Szczepanik State Vocational University in Suwalki and the Lomza State University of Applied Sciences in Lomza, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-0010-4008
Evaluation of the appraisal report as evidence in administrative proceedings
The article deals with the issue of evaluating the appraisal report in administrative proceedings. The author tries to consider whether and to what extent such evidence can be analysed by public administration bodies. In his deliberations, he relies primarily on the views of judicial-administrative case law.
Keywords: evidentiary proceedings, evaluation of evidence, appraisal report
Bibliografia / References
Bochentyn A., Dowód z opinii biegłego w jurysdykcyjnym postępowaniu administracyjnym, Warszawa 2020.
Buczyński K. [w:] K. Buczyński, J. Dziedzic-Bukowska, J. Jaworski, P. Sosnowski, Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Komentarz, Warszawa 2014.
Dydenko J., Ślusarczyk M., Operat szacunkowy [w:] Szacowanie nieruchomości, red. J. Dydenko, Warszawa 2020.
Dziamski Ł., Aktualizacja opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego. Zagadnienia proceduralne, Warszawa 2013.
Janowicz Z., Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa – Poznań 1995.
Jędruszuk Ł., Ocena prawidłowości sporządzenia operatu szacunkowego – szczególna instytucja podważenia opinii biegłego z zakresu szacowania nieruchomości, „Temidium” 2015/1.
Knysiak-Sudyka H. [w:] Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, red. H. Knysiak-Sudyka, Warszawa 2019.
Niżnik-Mucha A., Glosa do wyroku WSA z 21.02.2006 r., II SA/Gd 897/05, „Przegląd Sejmowy” 2008/1 (84).
Suwaj R., Postępowanie dowodowe w świetle przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego, Ostrołęka 2005.
Uhruska M., Koncepcje wyceny nieruchomości na świecie [w:] Szacowanie nieruchomości, red. J. Dydenko, Warszawa 2020.
Wolanin M., Aktualność operatu szacunkowego – rozważania prawne, „Nieruchomości” 2021/11 (278).
Wolanin M., Opłaty, ceny, wartości i odszkodowania w gospodarce nieruchomościami, Warszawa 2021.
Wolanin M. [w:] J. Jaworski, A. Prusaczyk, A. Tułowiecki, M. Wolanin, Ustawa o gospodarce nieruchomościami. Komentarz, Warszawa 2013.
Złakowski Ł. [w:] Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne. Komentarz, red. Z. Niewiadomski, Warszawa 2018.
Zimmermann J., Motywy decyzji administracyjnej i jej uzasadnienie, Warszawa 1981.
prof. dr hab. Sławomir Dudzik
kierownik Katedry Prawa Europejskiego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, partner w kancelarii SPCG w Krakowie, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0001-7726-8978
Wpływ unijnego prawa łączności elektronicznej na opodatkowanie podatkiem od nieruchomości
Celem artykułu jest ustalenie w jakim stopniu przepisy unijnego prawa łączności elektronicznej mogą wpływać na zasady opodatkowania podatkiem od nieruchomości. Rozważania autora koncentrują się na opodatkowaniu sieci telekomunikacyjnych oraz jej części składowych. W oparciu o analizę unijnego i polskiego prawa łączności elektronicznej oraz orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej uznaje on, że objęcie w orzecznictwie sądowoadministracyjnym podatkiem od nieruchomości sieci telekomunikacyjnych narusza ustawową konstrukcję tego podatku. Jest również sprzeczne z przepisami Europejskiego kodeksu łączności elektronicznej. Za dopuszczalne uznaje natomiast opodatkowanie tym podatkiem określonej infrastruktury telekomunikacyjnej (np. słupów i masztów antenowych).
Słowa kluczowe: podatek od nieruchomości, sieć telekomunikacyjna, łączność elektroniczna
prof. dr hab. Sławomir Dudzik
Head of the Department of European Law, Faculty of Law and Administration, Jagiellonian University in Cracow, partner at the SPCG law firm in Cracow, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0001-7726-8978
Impact of EU electronic communications law on property taxation
The purpose of the article is to determine to what extent the provisions of the EU electronic communications law may affect the rules of property taxation. The author's considerations focus on the taxation of telecommunications networks and their components. Based on an analysis of EU and Polish electronic communications law and the jurisprudence of the Court of Justice of the European Union, he concludes that the inclusion of telecommunications networks in the court-administrative case law in property tax violates the statutory construction of this tax. It also contradicts the provisions of the European Electronic Communications Code. On the other hand, he considers the taxation of certain telecommunications infrastructure (e.g. antenna poles and masts) with this tax to be permissible.
Keywords: property tax, telecommunications network, electronic communications
Bibliografia / References
Dowgier R, Wpływ regulacji dotyczących pomocy publicznej na stanowienie i stosowanie lokalnego prawa podatkowego, Białystok 2015.
Etel L., Ogólna charakterystyka systemów opodatkowania nieruchomości [w:] Europejskie systemy opodatkowania nieruchomości, red. L. Etel, Warszawa 2003.
Kałążny A., Opodatkowanie infrastruktury podatkiem od nieruchomości, Warszawa 2020.
Koślicki K., Opodatkowanie budowli podatkiem od nieruchomości, Warszawa 2022.
Ładny P., Windekilde I., Sieci telekomunikacyjne [w:] Rynek usług telekomunikacyjnych, red. H. Babis, K. Flaga-Gieruszyńska, Warszawa 2011.
Pahl B., Podatki i opłaty lokalne. Teoria i praktyka, Warszawa 2017.
Piątek S., Prawo telekomunikacyjne Wspólnoty Europejskiej, Warszawa 2003.
Piątek S., Prawo telekomunikacyjne. Komentarz, Warszawa 2019.
Strzelczyk R., Podatki i opłaty dotyczące nieruchomości, Warszawa 2016.
dr Maciej Delijewski
Katowice, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0001-9894-9537
Zakaz zatrudnienia lub wykonywania innych zajęć w spółkach prawa handlowego. Nowy art. 4a w ustawie antykorupcyjnej
Uregulowania normatywne w sferze prewencji antykorupcyjnej znajdują swoje wyraźne miejsce w demokratycznym państwie prawa. Są one odpowiedzią ustawodawcy na istniejące zagrożenia dla transparentności administracji publicznej.
Przepisy te kierowane są do określonych adresatów, tj. osób zajmujących najwyższe stanowiska w państwie, ale także do innych podmiotów określonych przepisami ustawowymi. Ustawa z 21.08.1997 r. o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne (ustawa antykorupcyjna), będąca charakterystycznym mechanizmem prewencyjnym, posiada nie do końca wydajne rozwiązania strukturalne, zauważalne w obszarze odesłań ustawowych oraz relacji do innych przepisów antykorupcyjnych.
Niniejsza analiza podejmuje próbę odpowiedzi na pytanie, czy jedna z głównych norm ustawy antykorupcyjnej, zakazująca zatrudnienia niektórych osób w spółkach prawa handlowego (art. 4 pkt 2), nie stoi w sprzeczności z wprowadzonym do ustawy antykorupcyjnej na mocy noweli (ustawa z 14.10.2021 r. - o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw) art. 4a, który odnosi się do takiej samej materii, jednak posiadając w swojej strukturze odmienny element podmiotowy i przesłanki dyspozycji.
Słowa kluczowe: korupcja, prewencja antykorupcyjna; administracja publiczna; administracja samorządowa
dr Maciej Delijewski
Katowice, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0001-9894-9537
Prohibition of employment or other activities in commercial companies. New Article 4a in the Anti-Corruption Law
Normative regulations in the sphere of anti-corruption prevention find their clear place in a democratic state of law. They are the legislator’s response to existing threats to the transparency of public administration.
These regulations are addressed to specific people, i.e. people holding the “highest positions” in the state, but also to other entities defined by statutory provisions. The Act on Restrictions on Conduct of Business Activities by Persons Performing Public Functions of 21.08.1997 (Anti-Corruption Law), which is a characteristic preventive mechanism, has structural solutions that are not entirely efficient, noticeable in the area of statutory references and relations to other anti-corruption laws.
This analysis attempts to answer the question of whether one of the main norms of the Anti-Corruption Law, prohibiting the employment of certain persons in commercial companies (Article 4 item 2), does not contradict the amendment introduced by the Law of 14 October 2021 – on Amendments to the Law – Criminal Code and Certain Other Laws (Journal of Laws of 2021, item 2054), Article 4a, which relates to the same matter, but having a different subject element and disposition prerequisites in its structure.
Keywords: corruption, anti-corruption prevention, public administration, local government administration
Bibliografia / References
Augustyniak M., Instrumenty antykorupcyjne w samorządzie terytorialnym, Warszawa 2022.
Bator M., Ninard G., Ograniczenia prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne, „Przegląd Prawa Handlowego” 2006/6.
Rzetecka-Gil A., Ustawa o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne. Komentarz, LEX 2021.
Wierzbica A., Ustawa o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne. Komentarz, Warszawa 2017.
Wilk J., Ograniczenia prowadzenia działalności gospodarczej przez wójtów, burmistrzów, prezydentów miast od 1 stycznia 2022 r., LEX 2021.
Timothy O’Neill
student prawa na Wydziale Prawa i Administracji, Uniwersytet Warszawski, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0003-2108-8008
Przeciwdziałanie zatorom płatniczym przez Prezesa UOKiK – analiza działalności organu po wejściu w życie ustawy z 19.07.2019 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia zatorów płatniczych
Artykuł analizuje dotychczasową działalność Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) w kwestii zatorów płatniczych. Zatory płatnicze to dla państwa poważny problem, który pogłębił się wraz z przyjściem pandemii COVID-19. Ustawodawca podejmuje walkę z nimi z użyciem środków cywilnoprawnych, a od 2019 r. również administracyjnoprawnych. Prezes UOKiK w 2019 r. otrzymał nowe kompetencje, w tym możliwość wymierzania kar administracyjnych podmiotom dopuszczającym się zatorów. Analiza decyzji wydanych w tej dziedzinie wskazuje na to, że wprowadzone w 2019 r. mechanizmy działają nieefektywnie i wymagają poprawy — postępowania przedłużają się, są niezwykle pracochłonne, a i tak większość kończy się odstąpieniem od wymierzenia kary. Opublikowany w marcu 2022 r. projekt nowelizacji ma na celu usprawnienie tych mechanizmów. Należy ocenić go pozytywnie, choć wątpliwości natury konstytucyjnej mogą budzić zaproponowane w tym projekcie elementy uznaniowości w obliczaniu kary przez Prezesa UOKiK.
Słowa kluczowe: przeciwdziałanie zatorom płatniczym, nadmierne opóźnienia w transakcjach handlowych, Prezes Urzędu Ochrony Konsumentów i Konkurencji
Timothy O’Neill
student at the Faculty of Law and Administration, University of Warsaw, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0003-2108-8008
Counteracting payment gridlocks by the President of the OCCP – an analysis of the organ’s activity after the Act on Counteracting Excessive Delays in Commercial Transactions from 19 July 2019 came into force
The article analyses the past activities of the President of the OCCP on the issue of payment gridlocks. Payment gridlocks are a severe problem for the state and have been exacerbated due to the COVID-19 pandemic. The legislature tackles the issue mainly through civil law measures, but in 2019 decided also to add an administrative instrument. The President of the OCCP has been given new competencies, including the ability to impose administrative penalties on entities causing payment gridlocks. The analysis of the decisions issued by the organ indicates that the mechanisms introduced in 2019 work inefficiently and need to be amended – the proceedings are long, extremely labour-intensive, and most end without a penalty being imposed. The draft amendment published in March 2022 aims to improve these mechanisms. Although some of its elements may raise constitutional doubts, namely discretion in calculating the penalty by the President of OCCP, the draft should be assessed positively.
Keywords: combatting payment gridlocks, excessive payment delays in commercial transactions, President of the Office of Competition and Consumer Protection
Bibliografia / References
Borysiak W. [w:] Konstytucja RP. Tom I. Komentarz do art. 1–86, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016.
Dolniak P., Przeciwdziałanie nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych, Komentarz, Warszawa 2021.
Garlicki L., Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego, „Przegląd Sejmowy” 1999/6.
Jakubowski A. [w:] Ustawa o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych. Komentarz, red. serii K. Osajda, red. tomu W. Borysiak, Warszawa 2021.
Krupa-Dąbrowska R., Zatory płatnicze – ustawa trochę działa, ale będą zmiany, https://www.prawo.pl/biznes/beda-zmiany-w-ustawie-o-zatorach-platniczych,511524.html.
Liput J. [w:] Ograniczanie zatorów płatniczych. Praktyczny przewodnik, red. J. Liput, Warszawa 2020.
Masiukiewicz P., Zatory płatnicze w gospodarce, Warszawa 2018.
Menszig-Wiese K. [w:] B. Pyka, K. Menszig-Wiese, K. Witek, M. Toroń, M. Kutaj, P. Podrecki, T. Targosz, Ustawa o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych. Komentarz, red. K. Menszig-Wiese, Warszawa 2022.
Tuleja P. [w:] Konstytucja RP. Tom I. Komentarz do art. 1–86, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016.
dr Dobrochna Minich
adiunkt, Katedra Teorii Prawa i Materialnych Źródeł Prawa, Wydział Prawa i Administracji, Uczelnia Łazarskiego w Warszawie, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-9987-7835
udział w autorstwie tekstu – 30%
dr Izabela Jankowska-Prochot
adiunkt, Wydział Innowacji i Przedsiębiorczości, Wyższa Szkoła Bankowa w Warszawie, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0001-7252-2623
udział w autorstwie tekstu – 40%
dr Anna Rogacka-Łukasik
adiunkt badawczo-dydaktyczny, Katedra Prawa Sądowego, Wydział Prawa i Ekonomii, Uniwersytet im. Jana Długosza w Częstochowie, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0001-6140-0591
udział w autorstwie tekstu – 30%
Sprawozdanie z konferencji naukowej „Prawo jako projekt przyszłości”, Warszawa, 17–18.09.2022 r.
dr Dobrochna Minich
Assistant Professor, Department of Theory of Law and Material Sources of Law, Faculty of Law and Administration, Lazarski University in Warsaw, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-9987-7835
Contribution to the authorship of the text – 30%
dr Izabela Jankowska-Prochot
Assistant Professor, Faculty of Innovation and Entrepreneurship, Warsaw School of Banking, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0001-7252-2623
Contribution to the authorship of the text – 40%
dr Anna Rogacka-Łukasik
research and teaching Assistant Professor, Department of Judicial Law, Faculty of Law and Economics, Jan Dlugosz University in Czestochowa, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0001-6140-0591
Contribution to the authorship of the text – 30%
Report on the scientific conference “Law as a project of the future”, Warsaw, 17–18.09.2022
