Przegląd Prawa Handlowego 6/2018

Autor jest profesorem nadzwyczajnym Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach oraz kierownikiem Katedry Prawa Gospodarczego i Handlowego na Wydziale Prawa i Administracji tego Uniwersytetu.

Zasady reprezentacji stowarzyszenia zwykłego

Stowarzyszenia zwykłe jako jednostki posiadające zdolność prawną mogą działać we własnym imieniu w stosunku do osób trzecich. Ustawodawca umożliwił założycielom tworzenie struktury stowarzyszenia zwykłego, dając wybór pomiędzy ustanowieniem zarządu albo przedstawiciela reprezentującego stowarzyszenie zwykłe w regulaminie działalności stowarzyszenia. Zarówno zasady powoływania, jak i pozycję przedstawiciela albo zarządu określić należy w regulaminie działalności. Zakres prawa reprezentacji ograniczony został do czynności zwykłego zarządu, zaś w pozostałych czynnościach wymagana jest zgoda wszystkich członków stowarzyszenia oraz dodatkowo udzielenie pełnomocnictwa zarządowi albo przedstawicielowi reprezentującemu stowarzyszenie zwykłe. Przyjęte w ustawie rozwiązania, pomimo iż są zbliżone terminologicznie, odbiegają od zasad reprezentacji innych jednostek organizacyjnych, dlatego w artykule podjęto próbę analizy nowych rozwiązań prawnych.

Słowa kluczowe: stowarzyszenie zwykłe, zarząd, przedstawiciel

Principles of representation of ordinary associations

Ordinary associations, as entities vested with legal capacity, may act on their own behalf versus third parties. The statute enables the founders to create the structure of the ordinary association by giving them the choice between appointing an executive board or a representative in the by-laws regulating the association’s activity. Both the rules of appointments and the position of the representative or the executive board have to be defined in the by-laws. The scope of the power of representation is limited to day-to-day transactions, while in case of other transactions the consent of all of the members of association is required and additionally the executive board or the representative need to be granted a power of attorney. Despite terminological similarities, the statutory solutions are not similar to the principles of representation of other legal entities, therefore in this paper an attempt is made to interpret the new legal solutions.

Keywords: ordinary association, executive board, representative

Bibliografia:

• Frąckowiak J. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 1, Prawo cywilne – część ogólna, red. M. Safjan, Warszawa 2007.
• Frąckowiak J., Trzecia kategoria osób w prawie spółek: zbędna mistyfikacja czy krok w dobrym kierunku [w:] Instytucje prawa handlowego w przyszłym kodeksie cywilnym, red. T. Mróz, M. Stec, Warszawa 2012.
• Gawlik B. [w:] System Prawa Cywilnego, t. 1, Część ogólna, red. S. Grzybowski, Ossolineum 1985.
• Gorczyński G. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 1, Część ogólna (art. 1–125), red. M. Habdas, M. Fras, Warszawa 2018.
• Grykiel J. [w:] Kodeks cywilny, t. 1, Komentarz. Art. 1–449, red. M. Gutowski, Warszawa 2014.
• Hadrowicz E., Prawo o stowarzyszeniach. Komentarz, Warszawa 2016. 
• Herbet A., Odpowiedzialność wspólników za zobowiązania handlowych spółek osobowych – zagadnienia materialnoprawne, „Rejent” 2003/6.
• Kidyba A., Niektóre skutki dla obrotu handlowego wprowadzenia trzeciej kategorii podmiotowej, „Przegląd Prawa Handlowego” 2004/12.
• Kopaczyńska-Pieczniak K. [w:] Kodeks cywilny, t. 1, Część ogólna, red. A. Kidyba, Warszawa 2012.
• Nazaruk P. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. J. Ciszewski, Warszawa 2014.
• Nazaruk P. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. J. Ciszewski, Warszawa 2012.
• Pazdan M. [w:] Kodeks cywilny, t. 1, Komentarz do artykułów 1-449110, red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2011.
• Pazdan M. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 2, Prawo cywilne – część ogólna, red. Z. Radwański, Warszawa 2008.
• Pinior P. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 1, Część ogólna (art. 1–125), red. M. Habdas, M. Fras, Warszawa 2018. 
• Pinior P., Nadzór wspólników w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, Warszawa 2013.
• Radwański Z., Olejniczak A., Prawo cywilne – część ogólna, Warszawa 2011.
• Robaczyński W. [w:] Kodeks cywilny. Część ogólna, red. M. Pyziak-Szafnicka, P. Księżak, Warszawa 2011.
• Rudnicki S., Trzaskowski R. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 1, Część ogólna, red. J. Gudowski, Warszawa 2014.
• Smyk M., Pełnomocnictwo według kodeksu cywilnego, Warszawa 2010.
• Sobolewski P. [w:] Kodeks cywilny Komentarz, t. 1, Przepisy wprowadzające (art. I-LXV PWKC). Część ogólna: Własność i inne prawa rzeczowe (art. 1–352 KC), red. K. Osajda, Warszawa 2013.
• Strzebinczyk J. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, Warszawa 2011.
• Suski P., Stowarzyszenia i fundacje, Warszawa 2011.

dr hab. Artur Nowacki

Autor jest adiunktem w Katedrze Prawa Handlowego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego.

Spółka osobowa przed wpisem do rejestru

Artykuł postuluje uchylenie wymagania formy ad solemnitatem dla umowy spółki jawnej, jak również zawężenie przedmiotowo istotnych elementów umowy tej spółki, tak aby spółka jawna mogła powstawać, niezależnie od wpisu do rejestru, już z momentem rozpoczęcia za zgodą wspólników prowadzenia jej przedsiębiorstwa we własnym imieniu. Rozpoczęcie – za zgodą wspólników – prowadzenia przedsiębiorstwa we własnym imieniu prowadziłoby do zaistnienia spółki jawnej także w przypadku zawarcia przez wspólników umowy innej spółki osobowej, przy czym z momentem jej wpisu do rejestru spółka taka stawałaby się wówczas tą inną spółką osobową. Ponadto artykuł postuluje regulację spółki komandytowo-akcyjnej w organizacji.

Słowa kluczowe: spółka osobowa, powstanie spółki, forma umowy spółki, odpowiedzialność wspólników, odpowiedzialność osób działających w imieniu spółki

A partnership before entry into the register

The article advocates annulment of the requirement of the prescribed form of articles of association of a general partnership, as well as limitation of the legally required elements of such an instrument. As a result, a general partnership would be established, independent of its entry into the register, as soon as upon the partnership starting to operate with the consent of partners. Starting to operate in its own name would also lead to creation of a general partnership (which would last until the entry of a partnership into the register) in case of execution by partners of articles of association of a different type of partnership than a general partnership. In addition, the present article proposes regulation of the so-called partnership in organisation (similar to the existing ‘company in organisation’) in relation to a limited joint-stock partnership.

Keywords: partnership, establishment of a partnership, form of partnership’s articles of association, partners’ liability, liability of persons acting in the name of a partnership 

Bibliografia:

•  Borowy B. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. Z. Jara, Warszawa 2017.
• Dumkiewicz M., Wątpliwości związane z regulacją kodeksu spółek handlowych dotyczącą odpowiedzialności za zobowiązania spółki jawnej powstałe przed wpisem do rejestru [w:] Prawo handlowe po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej, red. W. Katner U. Promińska, Warszawa 2010.
• Jagodziński M., Spółki handlowe przed wpisem do rejestru. Zagadnienia wybrane, „Acta Universitatis Wratislaviensis. Przegląd Prawa i Administracji”, t. 82.
• Kidyba A., Odpowiedzialność za zobowiązania spółki przed jej wpisem do rejestru [w:] Odpowiedzialność cywilna. Księga pamiątkowa ku czci Profesora Adama Szpunara, Kraków 2004.
• Naworski J.P. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, t. 1, Tytuł I. Przepisy ogólne, Tytuł II. Spółki osobowe, red. T. Siemiątkowski, R. Potrzeszcz, Warszawa 2011.
• Nita-Jagielski G. [w:] J. Bieniak i in., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2017.
• Pinior P., Charakter prawny spółek osobowych w organizacji, „Prawo Spółek” 2009/7–8.
• Podświadek M.R., Spółka komandytowa w organizacji, „Przegląd Prawa Handlowego” 2004/9.
• Sołtysiński S. [w:] S. Sołtysiński, A. Szajkowski, A. Szumański, J. Szwaja, Kodeks spółek handlowych, t. 1, Przepisy ogólne. Spółki osobowe. Komentarz do artykułów 1–150, Warszawa 2012.
• Szajkowski A., Formy ustrojowe spółek handlowych, „Państwo i Prawo” 2001/8.
• Szwaja J., Mika B. [w:] S. Sołtysiński, A. Szumański, A. Szajkowski, J. Szwaja, Kodeks spółek handlowych, t. 1, Przepisy ogólne. Spółki osobowe. Komentarz do artykułów 1–150, Warszawa 2012.
• Ulikowska D., Spółka jawna przed wpisem do Krajowego Rejestru Sądowego, „Przegląd Prawa Handlowego” 2004/11.

Michał Wołangiewicz
Autor jest prawnikiem i ekonomistą, absolwentem Uniwersytetu Wrocławskiego oraz London School of Economics and Political Science (LSE).

Środki obrony przed wrogim przejęciem stosowane na etapie poprzedzającym wezwanie do zapisywania się na sprzedaż lub zamianę akcji

Fala wrogich przejęć, która miała miejsce w Stanach Zjednoczonych w latach 80. ubiegłego stulecia, pozwoliła wypracować całą gamę środków obronnych przed wrogim przejęciem. Niniejsze opracowanie przedstawia typologię różnych sposobów obrony, która stała się udziałem doktryny polskiego prawa handlowego. Ponadto, praca poddaje analizie – pozostające do dyspozycji menedżerów spółek-celów na gruncie prawa polskiego – techniki obrony stosowane na etapie poprzedzającym wystosowanie wrogiej oferty (wezwania do zapisywania się na sprzedaż lub zamianę akcji). W konkluzji artykułu stwierdzono, że wyłącznie kompleksowe użycie wymienionych technik, połączone z działaniami podjętymi już na etapie przejęcia, tj. stworzenie odpowiedniej do potrzeb spółki taktyki obronnej, może przynieść pożądany skutek w postaci zniweczenia planów nieprzyjaznej akwizycji.

Słowa kluczowe: wrogie przejęcie, akwizycja, środki obrony, wezwanie, spółka publiczna

Defences against a hostile takeover used at the stage preceding the tender offer for the sale or exchange of shares

Defences against a hostile takeover used at the stage preceding the tender offer for the sale or exchange of shares The wave of hostile takeovers that took place in the US in the 1980s resulted in the development of a whole plethora of defences against hostile takeovers. This paper presents the typology of various defences that appeared in the Polish commercial law literature. Furthermore the paper analyses the defence techniques – available to managers of target companies under the Polish law – applied at the stage before the hostile bid is made (tender offer). The conclusion from the article is that only combining a number of the techniques discussed in it with measures taken already at the takeover stage, i.e. the preparation of a defence tactic which suits the company’s needs, can bring about the desired effect of thwarting the plans for a hostile acquisition.

Keywords: hostile takeover, acquisition, defence, tender offer, public company

Bibliografia:

• Farrar J.H., Business judgement and defensive tactics in hostile takeover bids, „Canadian Business Law Journal” 1989, vol. 15.

• Hajos-Iwańska A., Działanie zarządu spółki-celu w procesie wrogiego przejęcia spółki publicznej, „Przegląd Prawa Handlowego” 2010/10.

• Kwaczyńska M., Uprawnienia osobiste akcjonariuszy spółek publicznych, Kancelaria GESSEL, 9.10.2014 r. http://gessel.pl/strefa-korporacyjna/artykuly/12-uprawnienia-osobiste-akcjonariuszy-spolek-publicznych (dostęp: 18.07.2017 r.).

• Mataczyński M., Cywilnoprawne skutki naruszenia obowiązków nabywców znacznych pakietów akcji spółek publicznych, Warszawa 2011.

• Michalski M., Dopuszczalność rozszczepiania uprawnień udziałowych z akcji, „Przegląd Prawa Handlowego” 2008/5.

• Michalski M., Kontrola kapitałowa nad spółką akcyjną, Kraków 2004.

• Michalski M., Spółka akcyjna, Warszawa 2014.

• Opalski A., Standardy postępowania zarządu spółki publicznej w przypadku próby wrogiego przejęcia, „Przegląd Prawa Handlowego” 2011/8.

• Podsiadlik C., Wrogie przejęcie spółki, Warszawa 2003.

• Regucki T., Uprzywilejowanie akcji co do głosu w spółkach publicznych, „Working Paper” 2012/8.

• Romanowski M., Zasada „jedna akcja – jeden głos” a natura spółki akcyjnej, „Czasopismo Kwartalne Całego Prawa Handlowego, Upadłościowego i Rynku Kapitałowego” 2008/4.

• Sołtysiński S., Osobiste uprawnienia udziałowców w spółkach kapitałowych. Przyczynek do analizy art. 159 i 354 k.s.h. [w:] Studia z prawa prywatnego gospodarczego. Księga pamiątkowa ku czci Profesora Ireneusza Weissa, Kraków 2003.

• Szpringer W., Koncepcja przyjaznych i wrogich fuzji kapitałowych w prawie spółek i prawie rynku kapitałowego, „Przegląd Prawa Handlowego” 1993/4.

• Szumański A., Normy instruktażowe w kodeksie spółek handlowych (wykładnia art. 219 § 2, art. 382 § 2 i art. 336 § 3 k.s.h.), „Przegląd Prawa Handlowego” 2002/10.

• Szumański A. [w:] S. Sołtysiński, S. Szajkowski, A. Szumański, J. Szwaja, Kodeks spółek handlowych, t. 1, Komentarz do artykułów 1–150, Warszawa 2006.

• Szymańczyk A., Przyczyny przejęć kapitałowych i prawne sposoby ich zapobieganiu, Finansowy Kwartalnik Internetowy „e-Finanse” 2012.

• Zyguła A., Wrogie przejęcia przedsiębiorstw – taktyki obrony przed niepożądanymi ofertami, „Zeszyty Naukowe Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie” 2004/6.

Karol Wach
Autor jest doktorantem w Instytucie Prawa Administracyjnego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego oraz prawnikiem.

Konstrukcja arbitrażu przymusowego

W niniejszym tekście omówiono instytucję arbitrażu przymusowego, który może wynikać z mocy ustawy lub być narzucony przez osoby trzecie – niebędące władzą publiczną, a np. międzynarodowymi federacjami sportowymi – względnie przez stronę stosunku prawnego, w celu zabezpieczenia wykonania powinności wynikających z prawa prywatnego. Uważany jest on za efektywną, choć dyskusyjną formę rozwiązywania sporów prawnych, zwłaszcza ze względu na brak zapisu na sąd polubowny. Arbitraż przymusowy z mocy ustawy ma walor jurysdykcji wyjątkowej, do której prawodawca odnosi, przynajmniej częściowo, reżim dobrowolnego sądownictwa polubownego. W ten sposób upodabnia się on do sądownictwa państwowego, choć oczywiście nie jest jego częścią składową. W dwóch pozostałych przypadkach arbitrażu przymusowego współczesne prawo przewiduje formalne i materialne wymogi dla umowy arbitrażowej, która realizuje się zwłaszcza za pośrednictwem tzw. klauzuli arbitrażowej przez odesłanie. Wola poddania konkretnych spraw arbitrażowi nie wynika tu bezpośrednio z zapisu na sąd polubowny, lecz z odrębnego dokumentu (np. umowy wzorcowej lub statutu osoby prawnej), który strony akceptują, przystępując w szczególności do organizacji korporacyjnej.

Słowa kluczowe: arbitraż przymusowy, arbiter, arbitraż inwestycyjny, Trybunał Arbitrażowy do spraw Sportu przy PKOL, rozwiązywanie sporów z udziałem podmiotów państwowych, osoba trzecia, klauzula arbitrażowa przez odesłanie

Legal construction of obligatory arbitration

The subject of the study is an analysis of obligatory arbitration, which may be imposed by statutory law or a third party other than a public authority, for instance an international sports federation, or a party of a legal relationship to secure performance of obligations resulting from private law. Obligatory arbitration is thought to be an effi cient – even if controversial – method of resolving legal disputes, especially as there is no arbitration clause. In terms of statutory law, it has the features of extraordinary jurisdiction, treated by the law, at least partially, as voluntary arbitration system. This way it becomes more similar to the court system of a state, though it obviously remains outside the court system. In the remaining two cases when obligatory arbitration is used, contemporary law prescribes formal and substantive requirements for an arbitration agreement, which is actually made in particular by means of an arbitration clause by reference. The parties’ intention to resolve their specifi c disputes by arbitration does not result directly from the arbitration clause, but from a separate document (e.g. a model agreement or statutes of a legal person), which the parties accept, in particular by joining an associating organisation.

Keywords: obligatory arbitration, arbitrator, investment arbitration, Court of Arbitration for Sport at the Polish Olympic Committee, settlement of disputes with state entities, third party, arbitration clause (incorporated) by reference

Bibliografia:

• Craig L.W., Park W.W., Paulsson J., International Camber of Commerce Arbitration, Paryż 2000. 

• David R., L’arbitrage dans le commerce international, Paryż 1982. 

• Derains Y., L’impact des accords de protection des investissements sur l’arbitrage, „Cahiers de l’arbitrage” 2001/123. 

• Epstein A., Sports Law, Nowy Jork 2003. 

• Fenichel Z., Polskie prawo prywatne i procesowe, Stutja, Kraków 1936. 

• Flauss J.-F., L’application de l’article 6(1) de la Convention européenne des droits de l’Homme aux procédures arbitrales, Gaz. Pal. z 3.07.1986 r. 

• Flécheux G., L’arbitrage du Bâtonnier. Un exemple d’arbitrage forcé, Revue de l’arbitrage 1990.

• Garnuszek A., Nowelizacja polskiego prawa w zakresie systemu rozstrzygania sporów w sporcie [w:] Regulacje prawne jako instrument optymalizujący zarządzanie sportem, red. K. Wróbel, M. Walczak, Warszawa 2017.

• Gołąb S., Wusatowski Z., Kodeks sądów polubownych, Kraków 1933. 

• Motulsky H., Ēcrits, t. 2, Etudes et notes sur l’arbitrage, Paryż 1974.

• Koziński M.H., Arbitraż inwestycyjny [w:] System Prawa Handlowego, t. 8, Arbitraż handlowy, red. A. Szumański, Warszawa 2015.

• Kroński A., Sądy polubowne w świetle dotychczasowego orzecznictwa i kodeksu postępowania cywilnego, „Palestra” 1931/3. 

• Kuratowski R., Sądownictwo polubowne, Rocznik Prawniczy Wileński 1931.

• Kuryłowicz M., Wiliński A., Rzymskie prawo prywatne. Zarys wykładu, Kraków 2008. 

• Ludwikowski R.R. (red.) [w:] Regulacje handlu i biznesu międzynarodowego, t. 2, Międzynarodowe transakcje biznesowe, Warszawa 1998.

• Łętowska E., Sankcje w prawie cywilnym – zarys problemu, „Monitor Prawniczy” 2013/19. 

• Martone L., Arbiter-Arbitrator, Forme di giustizia privata nell’eta, del diritto commune, Neapol 1984. 

• Nourissat C., L’arbitrage forcé au regard du droit communautaire, „Procédures” 2004/2.

• Nowak Ł., ICSID – Międzynarodowe Centrum Rozstrzygania Sporów Inwestycyjnych, „Biuletyn Arbitrażowy” 2006/1. 

• Olivier J.-M., Arbitrage et droit du travail [w:] Nouvelles perspectives en matière d’arbitrage, „Droit et Patrimoine” 2005/5.

• Piasecki K., Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 3, Komentarz do artykułów 1096-1217 KPC oraz aktów prawnych UE regulujących międzynarodowe postępowanie cywilne, Warszawa 2007. 

• Pinna A., Réflexions sur l’arbitrage force [w:] Les Cahiers de l’Arbitrage, vol. V, Paryż 2011. 

• Radke H., Wyrok, który wstrząsnął sportem, „Rzeczpospolita” z 11.02.2015 r.

• Rigozzi A., L’ arbitrage international en matière de sport, Bâle 2005.

• Rubino-Sammartano M., International Arbitration Law and Practice, La Haye 2001.

• Świętochowska E., Powstanie unijny trybunał inwestycyjny, „Dziennik Gazeta Prawna” z 22.03.2018 r. nr 58 (4708). 

• Tenella Sillani C., L’arbitrato di equita, Modelli, regole, prassi, Mediolan 2006. 

• Wiśniewski A.W., Charakter prawny instytucji arbitrażu w świetle nowelizacji polskiego prawa arbitrażowego, „ADR. Arbitraż i Mediacja” 2008/2. 

• Wojciechowski R., Arbitraż w doktrynie prawnej średniowiecza, Wrocław 2010. 

• Wrześniewski P., Charakter prawny zapisu na sąd polubowny, Warszawa 2011.

• Zedler F., Postępowanie polubowne w sporcie [w:] Ustawa o sporcie, red. A.J. Szwarc, Poznań 2011.

 dr Rafał Woźniak

Autor jest wykładowcą w Akademii Leona Koźmińskiego w Warszawie, counselem w Kancelarii K&L Gates Jamka sp.k. w Warszawie oraz adwokatem.

Obowiązek upublicznienia informacji poufnej a zakaz jej wykorzystania

Jednym z podstawowych celów europejskich regulacji informacji poufnych jest zapewnienie spójnego i efektywnego funkcjonowania rynków kapitałowych. Dokonując analizy rozporządzenia MAR, można stwierdzić, że o ile centralnym elementem tego aktu jest definicja informacji poufnej, o tyle koncentruje się on przede wszystkim na powiązanych ze sobą regulacjach odnoszących się do informacji poufnych, tj. zakazu wykorzystania i obowiązku upublicznienia informacji poufnych. Celem niniejszego artykułu jest ustalenie relacji pomiędzy zakazem wykorzystania informacji poufnych a obowiązkiem ich upubliczniania oraz wskazanie propozycji rozumienia momentów aktualizacji tych regulacji.

Słowa kluczowe: informacja poufna, wykorzystanie informacji poufnej, upublicznienie informacji poufnej, insider trading

Duty of public disclosure of inside information and prohibition of insider dealing

One of the basic aims of EU regulations on inside information is ensuring a coherent and efficient operation of capital markets. When analysing the MAR, we can say that whereas the definition of inside information is the central part of this regulation, the focus is mainly on the interconnected regulations relating to inside information, that is, the prohibition of insider dealing and the duty of public disclosure of such information. This article aims to determine the relationship between the prohibition of insider dealing and the duty of public disclosure of inside information, and to suggest an understanding of the moments when these regulations are actualised.

Keywords: inside information, insider dealing, public disclosure of inside information, insider trading

Bibliografia:

• Akerlof G.A., The Market for 'Lemons': Quality Uncertainty and the Market Mechanism, „The Quarterly Journal of Economics” 1970, t. 84, nr 3.
• Glicz M. [w:] Prawo rynku kapitałowego, red. M. Wierzbowski, L. Sobolewski, P. Wajda, Warszawa 2014.
• Hansen J. Lau, Say when: When must an issuer disclose inside information?, „LSN Research Paper Series 2016 (Nordic & European Company Law)” 2016, t. 16, nr 3.
• Hansen J.L., The Hammer and the Saw — A Short Critique of the Recent Compromise Proposal for a Market Abuse Regulation, „Nordic & European Company Law” 2012/10-35.
• Hellstén L., Disclosure and delayed disclosure of inside information in the light of the EU Market Abuse Regulation Master’s thesis, Helsinki 2015, https://helda.helsinki.fi/bitstream/handle/10138/154075/Masters thesis Linda Hellsten.pdf?sequence=2 (dostęp: 13.05.2018 r.).
• Jakszuk S., Rypina M. [w:] Prawo rynku kapitałowego, red. M. Wierzbowski, L. Sobolewski, P. Wajda, Warszawa 2014.
• Jastrzębski J., Opóźnienie publikacji informacji poufnych w perspektywie rozporządzenia w sprawie nadużyć na rynku, „Przegląd Prawa Handlowego” 2015/11.
• Królikowski M. [w:] Rozporządzenie UE Nr 596/2014 w sprawie nadużyć na rynku. Prawo rynku kapitałowego. Komentarz, red. M. Wierzbowski, Warszawa 2016.
• Stokłosa A. [w:] A. Stokłosa, S. Syp, MAR. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie nadużyć na rynku. Komentarz, Warszawa 2017.
• Woźniak R., Definicja informacji poufnej w prawie europejskim. Uwagi na tle prawa amerykańskiego, Warszawa 2017.
• Woźniak R., Informacje poufne w prawie amerykańskim – uwagi prawnoporównawcze, „Przegląd Prawa Handlowego” 2017/1.
• Woźniak R., Termin opublikowania informacji poufnej jako podstawa rażącego naruszenia przepisów – glosa do wyroku Wojewódzkiego Sądu Administarcyjnego w Warszawie z 14.11.2014 r. (VI SA/Wa 1013/12), „Glosa” 2015/3.

dr Joanna Dominowska
Autorka jest adiunktem w Szkole Głównej Handlowej oraz adwokatem.

Ugoda zawarta przed mediatorem a ugoda sądowa

Zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania cywilnego w Polsce ugoda zawarta przed mediatorem i zatwierdzona przez sąd ma moc prawną równą ugodzie zawartej przed sądem. Okazuje się jednak, że nie jest tak w przypadku, gdy przedmiotem ugody ma być czynność prawna, dla której prawo wymaga formy szczególnej, w tym przede wszystkim przeniesienie własności nieruchomości. Interpretacja wprowadzona przez orzecznictwo sądowe jest w takim wypadku taka, że do przeniesienia własności nieruchomości konieczne jest dodatkowo zawarcie odpowiedniej umowy w formie aktu notarialnego. W niniejszym artykule przedstawiono wpływ takiego rozumienia odpowiednich przepisów Kodeksu postępowania cywilnego na znaczenie ugody zawartej przed mediatorem jako realnej alternatywy dla sądowego rozstrzygania sporów.

Słowa kluczowe: mediacja, ugoda sądowa, ugoda mediacyjna, alternatywne formy rozwiązywania sporów, forma czynności prawnych

Settlement negotiated before a mediator vs. settlement before the court

Przelew wierzytelności w celu jej ściągnięcia (tzw. przelew na inkaso) stanowi jedno z narzędzi służących efektywnemu zaspokojeniu wierzyciela. Chociaż od strony gospodarczej wydaje się on mało skomplikowany, niesie ze sobą szereg problemów natury prawnej. W tym aspekcie dodatkowe trudności powoduje sytuacja, w której doszło do ogłoszenia upadłości wierzyciela (cedenta). Mając na względzie kontekst Prawa upadłościowego, ekonomiczny aspekt przelewu na inkaso oraz wnioski płynące z analizy poglądów doktryny i orzecznictwa odnośnie do indosu powierniczego w wyłącznym interesie indosanta, należy przyjąć, że w takiej sytuacji ma miejsce zwrotne przejście przelanej na inkaso wierzytelności z mocy prawa. Natomiast, jeśli cesjonariuszowi udało się ściągnąć wierzytelność przed dniem ogłoszenia upadłości cedenta, wówczas syndyk powinien wystąpić do cesjonariusza z roszczeniem o przeniesienie uzyskanych od dłużnika kwot.

Keywords: mediation, settlement before the court, settlement before a mediator, alternative dispute resolution methods, form of legal transactions

• Białecki M., Mediacja w postępowaniu cywilnym, Warszawa 2012.
• Cebula R., Mediacja w polskim prawie cywilnym, Warszawa 2012, s. 13, https://www.ms.gov.pl/pl/dzialalnosc/mediacje/publikacje-akty-prawne-statystyki/ (dostęp: 27.04.2018 r.).
• Czepik A., Ugoda zawarta przed mediatorem, „ADR. Arbitraż i Mediacja” 2011/3, s. 39.
• Ereciński T. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 2, Postępowanie rozpoznawcze, red. T. Ereciński, Warszawa 2016.
• Ereciński T. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 5, Postępowanie egzekucyjne, red. T. Ereciński, Warszawa 2016.
• Falkiewicz K., M. Romatowska, Ugoda w postępowaniu mediacyjnym w sprawach cywilnych, https://www.temidium.pl/artykul/ugoda_w_postepowaniu_mediacyjnym_w_sprawach_cywilnych-283.html (dostęp: 27.04.2018 r.).
• Morek R. [w:] Mediacje. Teoria i praktyka, red. E. Gmurzyńska, R. Morek, Warszawa 2009.
• Romer M., Ugoda w postępowaniu procesowym i pojednawczym, „Monitor Prawa Pracy” 2005/11.
• Sieńko M. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 2, Art. 506–1217, red. M. Manowska, Warszawa 2015.
• Uliasz M., Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, Warszawa 2008. 

Kacper Wosiak

Autor jest doktorantem w Zakładzie Prawa Gospodarczego i Handlowego na Wydziale Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego.

Zwołanie i odwołanie walnego zgromadzenia akcjonariuszy

Artykuł poświęcony jest zagadnieniom zwołania i odwołania walnego zgromadzenia w spółce akcyjnej. Opracowanie obejmuje analizę zagadnień takich jak: charakter prawny ogłoszenia o walnym zgromadzeniu oraz uchwały zarządu zawierającej decyzję o zwołaniu zgromadzenia, wpływ wadliwości uprzedniej uchwały zarządu na prawidłowość uchwał podjętych przez zgromadzenie, a także charakter prawny, dopuszczalność i zasady odwoływania walnego zgromadzenia. W artykule starano się uzasadnić tezę, że walne zgromadzenie zwoływane jest oświadczeniem spółki, którego odwołanie następuje w sposób określony w art. 61 § 1 zd. 2 Kodeksu cywilnego, albo w przypadkach przewidzianych w statucie spółki, jak również że wadliwość albo nawet brak uprzedniej uchwały zarządu w przedmiocie zwołania walnego zgromadzenia nie może stanowić podstawy do stwierdzenia nieważności uchwał zgromadzenia.

Słowa kluczowe:
spółka akcyjna, walne zgromadzenie, zwołanie walnego zgromadzenia, ogłoszenie o walnym zgromadzeniu

Convening and cancelling a general meeting

This article discusses the issues of convening and cancelling a general meeting in a joint-stock company under the Code of Commercial Companies and Partnerships. The paper contains an analysis of such issues as: the legal character of a notice of a general meeting and a management board resolution expressing the decision to convene a general meeting; the influence of defects in the management board’s prior resolution on the resolutions adopted by the general meeting; and also the legal character, admissibility and rules governing general meeting cancellation. This article attempts to substantiate the statement that a general meeting is convened by a declaration similar to a declaration of intent, which may be cancelled pursuant to Art. 61(1) of the Polish Civil Code or in cases provided for in the company’s articles of association and also that defects in or even absence of a prior management board resolution convening a general meeting may not constitute grounds for declaring general meeting resolutions null and void.

Keywords: joint-stock company, general meeting, convening a general meeting, notice of the general meeting

Bibliografia:

• Frąckowiak J. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. W. Pyzioł, LEX 2008.
• Gasiński Ł., Granice swobody kształtowania statutu spółki akcyjnej, Warszawa 2014.
• Gawlik Z. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 3, Zobowiązania, red. A. Kidyba, LEX 2014.
• Gutowski M., Nieważność czynności prawnej, Warszawa 2017. 
• Jezioro J. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Legalis 2017.
• Kurowska J., Zasady procedowania zarządu zwołującego zgromadzenie wspólników, „Prawo Spółek” 2009/10.
• Naworski J.P. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz. Tytuł III. Spółki kapitałowe. Dział II. Spółka akcyjna, red. R. Potrzeszcz, T. Siemiątkowski, LEX 2012.
• Nowak L., Wronkowska S., Zieliński M., Ziembiński Z., Czynności konwencjonalne w prawie, „Studia Prawnicze” 1972/33.
• Opalska D., Obowiązek lojalności w spółkach kapitałowych, Warszawa 2015.
• Opalski A. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 3a, Spółka akcyjna. Komentarz do art. 301–392, red. A. Opalski, Legalis 2016.
• Pietrzykowski K., Wrzołek-Romańczuk M., Dopuszczalność odwołania walnego zgromadzenia, „Przegląd Prawa Handlowego” 2000/12.
• Popiołek W. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. J.A. Strzępka, Legalis 2015.
• Pożoga Ł., Uchwała zarządu o zwołaniu zgromadzenia wspólników jako przesłanka prawidłowego zwołania zgromadzenia, „Przegląd Prawa Handlowego” 2016/2.
• Radwański Z. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 2, Prawo cywilne – część ogólna, red. Z. Radwański, Warszawa 2008.
• Rodzynkiewicz M., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, LEX 2014. 
• Rypina M., Odwołanie zgromadzenia wspólników spółki z o.o., „Prawo Spółek” 2011/6. 
• Safjan M. [w:] Kodeks cywilny, t. 1, Komentarz. Art. 1–44910, red. K. Pietrzykowski, Legalis 2015.
• Sołtysiński S., Adresat oświadczenia o rezygnacji z pełnienia funkcji piastuna spółki kapitałowej, „Przegląd Prawa Handlowego” 2013/12.
• Sołtysiński S., Moskwa P. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 17b, Prawo spółek kapitałowych, red. S. Sołtysiński, Warszawa 2016.
• Spyra M. [w:] System Prawa Handlowego, t. 2, Prawo spółek handlowych, red. S. Włodyka, Warszawa 2012.
• Szwaja J. [w:] Kodeks spółek handlowych. Spółka akcyjna. Komentarz do art. 301–490 k.s.h., t. 3, red. S. Sołtysiński, Legalis 2013.
• Tajer M., Kształtowanie treści statutu spółki akcyjnej, „Prawo Spółek” 2007/12.
• Tarska M., Zakres swobody umów w spółkach handlowych, Warszawa 2012.
• Wajda D., Odwołanie zgromadzenia wspólników (walnego zgromadzenia), „Prawo Spółek” 2008/9. 

Agnieszka P. Regiec
Autorka jest doktorantką w Zakładzie Prawa Gospodarczego i Handlowego na Wydziale Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego.

Amerykańska spółka corporation

Formy spółek w amerykańskim systemie prawnym różnią się znacząco od form prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce. W Stanach Zjednoczonych nie występuje podział spółek na spółki osobowe oraz spółki kapitałowe. Prawo spółek w USA jest w przeważającej mierze prawem stanowym, co oznacza, że ustawy stanowe regulują ich tworzenie oraz funkcjonowanie. Wyjątkiem są ustawy federalne obejmujące najważniejsze kwestie dotyczące papierów wartościowych, transparentności, stabilności finansowej itd. Amerykańska spółka typu corporation jest jedyną spółką, w stosunku do której ustawodawca używa określenia incorporated. Wszystkie pozostałe spółki określane są mianem unincorporated business entities. Powstanie spółki typu corporation wiąże się z podpisaniem jej statutu oraz złożeniem dokumentów założycielskich do Sekretarza Stanu. Stan, w którym założono spółkę, determinuje prawo właściwe dla stosunków wewnętrznych w spółce (internal affairs doctrine), w tym obowiązki powiernicze, prawa akcjonariuszy, dywidendy itp. Poza statutem spółka tworzy regulamin wewnętrzny, który ustanawia procedury i sposób prowadzenia spraw spółki. Biorąc pod uwagę tendencje w porządkach państw europejskich, zmierzające w kierunku tworzenia spółek z monistycznym systemem organów, struktura amerykańskiej spółki typu corporation jest warta przeanalizowania.

Słowa kluczowe: amerykańska spółka corporation, stan Delaware, modelowa ustawa o spółkach typu corporation, rada dyrektorów, niezależny dyrektor zewnętrzny, spółka publiczna, spółka niepubliczna, spółka corporation typu „S”, umowa między akcjonariuszami

Corporation in the United States of America

The business organisations in the US legal system differ significantly from the business forms that exist in Poland. In the USA, there is no such a distinction as in Poland – where business entities are divided into capital companies and partnerships. In the USA, the forms of business organisations are regulated mainly by state law, which means that it is mostly state statutes that govern their registration and functioning. By way of an exception, several federal statutes address the most important issues regarding securities, transparency and financial stability, among others. A corporation in the USA is the only incorporated entity. All other forms of business organisations are referred to as unincorporated business entities. A corporation is formed after the articles of incorporation or certificate of incorporation are fi led with the Secretary of State. The state of incorporation determines the law which regulates the given corporation’s internal affairs such as: fiduciary duties, shareholders’ rights, dividends, etc. (internal affairs doctrine). In addition to the certificate of incorporation, a corporation establishes bylaws, which are the procedures and rules of conducting the corporation’s affairs. Based on the current tendencies towards one-tier corporate governance systems in European countries’ legal systems, the structure of US corporation is definitely worth analysing.

Keywords: corporation, Delaware, Model Business Corporation Act, Delaware General Corporation Law, board of directors, officers, outside independent director, publicly-held corporation, privately-held corporation, ‘S’ corporation, shareholders’ agreement

Informacja o dotacji: Niniejsza publikacja powstała w ramach realizacji projektu badawczego o nr 2017/25/N/HS5/02639, finansowanego ze środków Narodowego Centrum Nauki.

Bibliografia:

• Dooley M.P., Goldman M.D., Some Comparisons Between the Model Business Corporation Act and the Delaware General Corporation Law, 56 BUS.LAW. 737, 739 (2001).
• Gregory W.A., Stock Transfer Restrictions in Close Corporations, 3 S. III. U.L.J. 477 (1978).
• Lipman F.J., S Corporation Loss Limitations: the Tax Court Provides Potential Hope for Related Party Debt Restructurings, 22 Va. Tax Rev. 67 (2002).
• Maule J.E., Report on the Comparison of S Corporations and Partnerships, 44 Tax Law. 483 (1991).
• O’Kelly Ch.R.T., Thompson R.B., Corporations and Other Business Associations, Cases and Materials, Eight Edition, Wolters Kluwer 2017.
• Osajda K., Niewypłacalność spółki z o.o. Odpowiedzialność członków zarządu wobec jej wierzycieli, Warszawa 2014.
• Palmiter A.R., Corporations, 8th Edition, Wolters Kluwer 2015.
• Ravanides C., Arbitration clauses in public company charters: an expansion of the ADR Elysian Fields or a descent into Hades?, „American Review of International Arbitration” 2007/18.
• Regiec A.P., Amerykańska spółka general partnership – z uwzględnieniem podmiotowości, opodatkowania oraz obowiązku niedziałania na szkodę spółki, „Przegląd Prawa Handlowego” 2017/5.
• Regiec A.P., Amerykańska spółka limited liability company, „Przegląd Prawa Handlowego” 2016/6.
• Regiec A.P., Fiduciary duties of directors and officers to the corporation and its shareholders in the United States, „Przegląd Prawniczy Uniwersytetu Warszawskiego” 2015/1.
• Regiec A.P., Hybrydowe rodzaje spółek w prawie amerykańskim, „Przegląd Prawa Handlowego” 2017/4.
• Smith D.G., Williams C.A., Business Organizations, Cases, Problems and Case Studies, 3rd edition, Wolters Kluwer 2012.
• Sołtysiński S. [w:] S. Sołtysiński, A. Szajkowski, A. Szumański, J. Szwaja, Kodeks spółek handlowych, t. 3, Spółka akcyjna. Komentarz do artykułów 301–490, Warszawa 2013.
• Spyra M., Komentarz do art. 38 Rozporządzenia Rady (WE) Nr 2157/2001 w sprawie statutu spółki europejskiej (SE) [w:] S. Sołtysiński, A. Szajkowski, A.
• Szumański, J. Szwaja, Kodeks spółek handlowych., t. 5, Pozakodeksowe prawo handlowe. Komentarz, Legalis 2015.
• Szmid K., Natura spółki akcyjnej jako delimitacja zasady swobody umów w prawie polskim i amerykańskim, Warszawa 2015.
• Treillard J., The Close Corporation in French and Continental Law, Law & Contemp. Probs. 1953, t. 18.
• White C.S., S Corporations: a Taxing Analysis of Proper Valuation, 37 Cap. U.L. Rev. 1117 (2009).
• Winston R.L., Shareholder Guarantees of S Corporation Debt: Matching the Tax Consequences With Economic Reality, 81 Va. L. Rev. 223, 224 (1995).

Paweł Mazur
Autor jest doktorantem w Katedrze Prawa Handlowego Uniwersytetu Warszawskiego

Sprawozdanie z III Otwartego Posiedzenia Naukowego Katedry Prawa Handlowego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego

Account of the Third Open Academic Session of the Commercial Law Chair of the University of Warsaw