Wznowienie postępowania podatkowego w związku z zakończeniem sprawy karnej skarbowej
dr hab. Dariusz Strzelec, prof. UŁ
Autor jest profesorem w Katedrze Prawa Podatkowego UŁ, adwokatem, doradcą podatkowym
Wznowienie postępowania podatkowego w związku z zakończeniem sprawy karnej skarbowej
Stosowanie przepisów o trybach nadzwyczajnych w praktyce nastręcza pewnych wątpliwości. Niniejszy artykuł jest poświęcony dość problematycznej w ostatnim czasie kwestii wznowienia postępowania podatkowego na podstawie art. 240 § 1 pkt 5 ustawy z 29.08.1997 r. – Ordynacja podatkowa – dalej o.p. – w związku z zakończeniem sprawy karnej skarbowej. Wymaga to rozstrzygnięcia, w jaki sposób wynik postępowania karnego skarbowego może być wykorzystany jako podstawa do wznowienia postępowania podatkowego, w szczególności czy wyrok sądu powszechnego uniewinniający podatnika od popełnienia przestępstwa lub wykroczenia karnego skarbowego zawsze powinien skutkować zmianą decyzji w trybie wznowienia postępowania. W tym zakresie wielokrotnie wypowiadały się sądy administracyjne, lecz nadal dostrzegalny jest rozdźwięk między oczekiwaniami podatników domagających się wznowienia i zmiany decyzji ostatecznej w związku z wydaniem wyroku uniewinniającego a stanowiskiem administracji skarbowej i sądów w ocenie sposobu rozumienia przesłanki wznowienia przewidzianej w art. 240 § 1 pkt 5 o.p.
Słowa kluczowe: wznowienie postępowania, nowy dowód, nowa okoliczność faktyczna, wyrok uniewinniający
Resumption of Tax Proceedings upon Completion of Fiscal Penal Case
The practical application of provisions on extraordinary procedures gives rise to certain doubts. This article discusses an issue which has been rather problematic recently: resumption of tax proceedings conducted on the basis of Article 240(1)(5) of the Act of 29 August 1997 – Tax Ordinance upon completion of a fiscal penal case. What is required here is a determination how the result of the fiscal penal proceedings may be used as the grounds for resumption of the tax proceedings, in particular whether the judgment of the general court acquitting the taxpayer from the fiscal offence or fiscal petty offence should always result in a modification of the decision in the resumed proceedings. In this area, there is rich case law of administrative courts, but there is still a noticeable dissonance between the expectations of taxpayers who demand resumption and modification of the final decision due to the acquitting judgment, on the one hand, and the standpoint of the fiscal administration and courts on the correct meaning of the reason for resumption provided for in Article 240(1)(5) of the Tax Ordinance.
Keywords: resumption of tax proceedings, new evidence, new fact, acquitting judgment
Bibliografia:Adamiak B., Koncepcja nadzwyczajnych trybów postępowania w postępowaniu podatkowym [w:] Księga jubileuszowa Profesora Marka Mazurkiewicza. Studia z dziedziny prawa finansowego, prawa konstytucyjnego i ochrony środowiska, Wrocław 2001
Brzeziński B., O zjawisku nadużywania prawa podatkowego przez administrację podatkową, „Kwartalnik Prawa Podatkowego” 2014/1
Brzeziński B., Masternak M., O tak zwanym ciężarze dowodu w postępowaniu podatkowym, „Przegląd Podatkowy” 2004/5
Brzeziński B., Szot E., Skutki wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 17 lipca 2012 r. (sygn. P 30/11) w świetle orzecznictwa sądów administracyjnych, POP 2013/3
Brzeziński B., Kalinowski M., Olesińska A., Masternak M., Orłowski J., Ordynacja podatkowa. Komentarz, t. 2, Toruń 2007
Drachal J., Jagielski M., Gołaszewski P. [w:] Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, red. R. Hauser, M. Wierzbowski, Warszawa 2013
Kabat A. [w:] B. Dauter, A. Kabat, M. Niezgódka-Medek, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Warszawa 2018
Kosikowski C., Etel L., Brolik J., Dowgier R., Pietrasz P., Popławski M., Presnarowicz S., Stachurski W., Ordynacja podatkowa. Komentarz, Warszawa 2013
Kowalski S., Paluszkiewicz H., red. O. Włodkowski, Problematyka obrotu fakturami wystawionymi w sposób nierzetelny. Zagadnienia prawa karnego materialnego i procesowego, Warszawa 2019
Marciniak S. [w:] S. Babiarz, B. Dauter, S. Marciniak, A.J. Mudrecki, Doradca podatkowy przed sądem administracyjnym, Warszawa 2009
Mączyński D., Wpływ ustaleń poczynionych w toku postępowania karnego albo postępowania w sprawach o przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe na treść rozstrzygnięcia podatkowego [w:] Instytucje prawnofi nansowe w warunkach kryzysu gospodarczego, red. W. Miemiec, K. Sawicka, Warszawa 2014
Radzikowski K., Błędy w postępowaniu dowodowym w świetle możliwości wznowienia postępowania podatkowego, „Przegląd Podatkowy” 2008/1
Romańska M. [w:] Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, red. T. Woś, Warszawa 2016
Strzelec D., Zasada bezpośredniości gromadzenia materiału dowodowego w sprawach podatkowych, „Monitor Podatkowy” 2012/10
Szustakiewicz P. [w:] Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Komentarz, red. A. Skoczylas, P. Szustakiewicz, Warszawa 2016
Tarno J.P., Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Warszawa 2012
Ziółkowska A., Nowe okoliczności i nowe dowody jako podstawa wznowienia ogólnego postępowania administracyjnego, Sosnowiec 2008
dr Joanna Koronkiewicz
Autorka jest doktorem nauk prawnych, przewodniczącą YIN Poland, członkiem Międzynarodowego Stowarzyszenia Podatkowego IFA w Polsce
Podatkowa kostka Rubika
W 2019 r. weszły w życie zmiany w zakresie przepisów dotyczących cen transferowych. Kierunki możliwych (postulowanych) zmian były przedmiotem cyklicznych dyskusji w ramach pięciu seminariów Międzynarodowego Stowarzyszenia Podatkowego (IFA) w Polsce, które zostały zorganizowane w 2018 r. Następnie, w styczniu 2019 r., odbyła się Konferencja IFA dotycząca ogólnego prawa podatkowego. Wnioski z tych inicjatyw dyskusyjnych są na pewnym poziomie ogólności spójne. Na przykładzie problematyki cen transferowych autorka – przyjmując perspektywę dużego podatnika – prezentuje współzależność interesariuszy systemu podatkowego w Polsce, których współdziałanie powinno urzeczywistnić ideę pewności w prawie podatkowym. Jak ułożyć „podatkową kostkę Rubika”?
Słowa kluczowe: system podatkowy, duży podatnik, administracja skarbowa, zmiany legislacyjne, Program Współdziałania, nowa Ordynacja podatkowa
Tax Rubik’s Cube
In 2019, amendments to transfer pricing provisions entered into force. Directions of the possible (postulated) amendments were discussed during a cycle of five seminars of the International Fiscal Association (IFA) in Poland, which were held in 2018. Then, in January 2019, the IFA Conference was held. It concerned tax law in general. The conclusions from these discussion initiatives are consistent at a certain level of generality. Using the example of issues relating to transfer pricing, the author – assuming the point of view of a large taxpayer – presents the co-dependency between the stakeholders of the tax system in Poland. Cooperation of these stakeholders should give effect to the idea of certainty of tax law. How to solve the ‘tax Rubik’s cube’?
Keywords: tax system, big taxpayer, tax administration, legislative amendments, co-operative compliance, new Tax Ordinance Act
Bibliografia:Bronżewska K., Majdańska A., Program Współdziałania z Dużymi Podatnikami – polski odpowiednik co-operative compliance. Czy warto?, „Przegląd Podatkowy” 2019/2
Brzeziński B., Pewność prawa podatkowego. Zagadnienia podstawowe [w:] Zasada pewności w prawie podatkowym, red. nauk. A. Kaźmierczyk, A. Franczak, Warszawa 2018
Filipczyk H., Porozumienia i mediacja w procedurach podatkowych – szansa na sukces [w:] Stanowienie i stosowanie prawa podatkowego w Polsce. Ocena i kierunki zmian, red. B. Kucia-Guściora, M. Münnich, A. Zdunek, R. Zieliński, Lublin 2016
Filipczyk H., Postulat pewności prawa w wykładni operatywnej prawa podatkowego, Warszawa 2013
Filipczyk H., Sądy administracyjne jako promotor unikania opodatkowania w podatkach dochodowych [w:] Stanowienie i stosowanie prawa podatkowego w Polsce. Wpływ orzecznictwa na prawo podatkowe, Lublin 2017
Filipczyk H., Spory w dziedzinie cen transferowych a nowe rozwiązania konsensualne w projekcie Ordynacji podatkowej, „Przegląd Podatkowy” 2018/10
Georgijew I., Recharakteryzacja i pominięcie transakcji dla celów cen transferowych – nowe instrumenty ostatniej szansy, „Przegląd Podatkowy” 2019/2
Georgijew I., Każuch M., Spór o ceny transferowe – perspektywa podatnika, „Przegląd Podatkowy” 2018/9
Glumińska-Pawlic J., Zmienność prawa podatkowego a zasada pewności opodatkowania [w:] Zasada pewności w prawie podatkowym, red. nauk. A. Kaźmierczyk, A. Franczak, Warszawa 2018
Hamaekers H., Zasada długości ramienia (arm’s length) – jak długo?, „Kwartalnik Prawa Podatkowego” 2001/2
Informacja o działalności Krajowej Informacji Skarbowej za 2018 rok, http://www.kis.gov.pl/documents/6609173/6735367/Informacja+o+dzia%C5%82alno%C5%9Bci+2018.pdf
Karwat P., Klauzula ogólna a przepisy szczególne przeciwdziałające unikaniu opodatkowania, „Przegląd Podatkowy” 2016/12
Karwat P., Przepisy o cenach transferowych a ogólna klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania. Kolizja czy synergia? [w:] Nowe narzędzia kontrolne, dokumentacyjne i informatyczne w prawie podatkowym. Poprawa efektywności systemu podatkowego, red. B. Brzeziński, K. Lasiński-Sulecki, W. Morawski, Warszawa 2018
Karwat P., Sądowoadministracyjna kontrola decyzji podatkowej wydanej z zastosowaniem przepisów o cenach transferowych, „Przegląd Podatkowy” 2018/11
Kolanowski T., Winiarski K., Co mogą sądy administracyjne w aspekcie cen transferowych?, „Przegląd Podatkowy” 2018/12
Koronkiewicz J., Aktywność UE w odpowiedzi na projekt BEPS [w:] Nowe narzędzia kontrolne, dokumentacyjne i informatyczne w prawie podatkowym. Poprawa efektywności systemu podatkowego, red. B. Brzeziński, K. Lasiński-Sulecki, W. Morawski, Warszawa 2018
Koronkiewicz J., Zasada ceny rynkowej a spójność ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, „Przegląd Podatkowy” 2018/9
Laskowska M., Zmiany w polskich regulacjach dotyczących cen transferowych, „Przegląd Podatkowy” 2019/1
Litwińczuk H., Regulacje o cenach transferowych a ogólna norma przeciwko unikaniu opodatkowania, „Przegląd Podatkowy” 2018/10
Michna E., Problemy z praktycznym stosowaniem przepisów o tajemnicy skarbowej – analiza dotychczasowych rozwiązań i propozycje zmian [w:] Stanowienie i stosowanie prawa podatkowego w Polsce. Ocena i kierunki zmian, red. B. Kucia-Guściora, M. Münnich, A. Zdunek, R. Zieliński, Lublin 2016
Mikuła P., System Teleinformatyczny Izby Rozliczeniowej – wybrane szanse i ryzyka [w:] Nowe narzędzia kontrolne, dokumentacyjne i informatyczne w prawie podatkowym. Poprawa efektywności systemu podatkowego, red. B. Brzeziński, K. Lasiński-Sulecki, W. Morawski, Warszawa 2018
Morawski W., Indywidualne interpretacje prawa podatkowego w epoce „uszczelniania” prawa podatkowego i BEPS – czy posiadacz interpretacji może być jeszcze czegokolwiek pewien? [w:]
Zasada pewności w prawie podatkowym, red. nauk. A. Kaźmierczyk, A. Franczak, Warszawa 2018
Morawski W., Interpretacje prawa podatkowego oraz podobne instrumenty prawne – dostosowywanie do zmian kontekstu prawnego [w:] Nowe narzędzia kontrolne, dokumentacyjne i informatyczne w prawie podatkowym. Poprawa efektywności systemu podatkowego, red. B. Brzeziński, K. Lasiński-Sulecki, W. Morawski, Warszawa 2018
Morawski W., Wariantywność stanu faktycznego przedstawionego we wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji prawa podatkowego (wyrok NSA z dnia 27 listopada 2015 r., II FSK 2614/13) [w:] Orzecznictwo w sprawach podatkowych. Komentarz do wybranych orzeczeń, red. B. Brzeziński, W. Morawski, Warszawa 2016
Mudrecki A., Podatki dochodowe w Polsce – wybrane orzecznictwo [w:] Stanowienie i stosowanie prawa podatkowego w Polsce. Ocena i kierunki zmian, red. B. Kucia-Guściora, M. Münnich, A. Zdunek, R. Zieliński, Lublin 2016
Nowak-Piechota A., Podatek od wyjścia – analiza i ocena regulacji, „Przegląd Podatkowy” 2019/1
Odpowiedź MF na wniosek o dostęp do informacji publicznej z 9.08.2018 r., BMI1.0124.670.2018 – w zasobach autorki
OECD Transfer Pricing Guidelines for Multinational Enterprises and Tax Administrations 2017, OECD Publishing, Paris, https://doi.org/10.1787/tpg-2017-en
Podsiadło A., Zawiejska-Rataj J., Krajowa Administracja Skarbowa – proceduralne aspekty wykrywania unikania opodatkowania [w:] Nowe narzędzia kontrolne, dokumentacyjne i informatyczne w prawie podatkowym. Poprawa efektywności systemu podatkowego, red. B. Brzeziński, K. Lasiński-Sulecki, W. Morawski, Warszawa 2018
Raport Bezpieczny Podatnik „Pod lupą fiskusa”, https://www.ey.com/pl/pl/services/tax/business-tax/raport-bezpieczny-podatnik
Raport z konsultacji do projektu o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw, UD405, https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12313855/katalog/12522183#12522183
Wilk M., Ujawnianie schematów podatkowych a tajemnica zawodowa doradcy podatkowego, „Przegląd Podatkowy” 2019/2
Wywiad z Joanną Pietrasik – Dyrektorem Departamentu Cen Transferowych i Wycen oraz Konradem Szpadzikiem – Zastępcą Dyrektora Departamentu Kluczowych Podmiotów, „Przegląd Podatkowy” 2019/2
Zalewski Ł., Ceny transferowe. Lawina wniosków o uprzednie porozumienia cenowe, „Dziennik Gazeta Prawna” z 30.01.2019 r., nr 21 (4923)
Agnieszka Tałasiewicz
Autorka jest doradcą podatkowym, partnerem zarządzającym kancelarią Ernst & Young Law Tałasiewicz, Zakrzewska i Wspólnicy sp.k., liderem Zespołu Postępowań Podatkowych i Sądowych EY
Aleksander Brzozowski
Autor jest starszym konsultantem w Zespole Postępowań Podatkowych i Sądowych EY
Aspekt temporalny przy ocenie należytej staranności podatnika
Jeżeli dokonana przez podatnika transakcja wiązała się z wyłudzeniem VAT, organy podatkowe mogą odmówić podatnikowi prawa do odliczenia, o ile udowodnią, że podatnik wiedział lub powinien był wiedzieć o nieprawidłowościach po stronie kontrahenta. W takiej sytuacji organy podatkowe oceniają czy podatnik dochował należytej staranności w transakcjach handlowych z kontrahentem. Ocena należytej staranności zawsze musi być dokonywana z perspektywy informacji dostępnych podatnikowi na moment zawierania transakcji. Nie można brać pod uwagę przy ocenie należytej staranności faktów, o których podatnik nie mógł wiedzieć. Znajduje to potwierdzenie również w zasadzie subiektywizacji odpowiedzialności karnej i koncepcji winy na gruncie prawa karnego.
Słowa kluczowe: wyłudzenia VAT, prawo do odliczenia, należyta staranność, aspekt temporalny
Temporal Aspect in Assessing a Taxpayer’s Due Diligence
If the transaction performed by a taxpayer involved VAT fraud, tax authorities may refuse to recognize that taxpayer’s right to deduct input VAT if they prove the taxpayer knew or should have known about the irregularities on the counterparty’s part. In such situations, tax authorities evaluate whether the taxpayer exercised due diligence in the commercial transactions with the counterparty. Due diligence should always be evaluated from the point of view of information available to the taxpayer at the time of entering into the transaction. Facts about which the taxpayer could not have known cannot be taken into account in evaluating due diligence. This is also confirmed by the principle of subjectivization of criminal liability and the criminal-law concept of guilt.
Keywords: VAT fraud, right to deduct input VAT, due diligence, temporal aspect
Bibliografia:Kodeks Karny. Komentarz, red. V. Konarska-Wrzosek, Warszawa 2016
Kodeks karny. Komentarz, red. R.A. Stefański, Legalis 2018
Małgorzata Jarosławska-Gurgacz
Autorka jest doktorantką w Katedrze Prawa Finansowego Uniwersytetu Warszawskiego, starszym konsultantem podatkowym w PwC Deals Tax
Ograniczenie kosztów finansowania dłużnego – analiza praktyki rynkowej oraz orzecznictwa po roku stosowania znowelizowanych przepisów o niedostatecznej kapitalizacji
Od 1.01.2018 r. obowiązują istotnie zmodyfikowane przepisy dotyczące ograniczenia możliwości zaliczenia kosztów finansowania dłużnego do kosztów uzyskania przychodów – dalej KUP. Artykuł podsumowuje istotne praktyczne wątpliwości w zakresie wykładni przepisu art. 15c ustawy z 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych – dalej u.p.d.o.p. – a także przedstawia wybrane stanowiska organów podatkowych oraz sądów administracyjnych dotyczące w szczególności: 1) kalkulacji limitu ograniczenia przez podatników, u których nadwyżka finansowania dłużnego przekracza próg de minimis; 2) zakresu przedmiotowego przepisu; 3) proporcji zaliczania odpisów amortyzacyjnych do kalkulacji limitu; 4) kalkulacji limitu przez podatników prowadzących działalność w specjalnej strefie ekonomicznej – dalej SSE; 5) definicji projektu z zakresu infrastruktury publicznej oraz 6) wykładni celowościowej przepisu.
Słowa kluczowe: koszty finansowania dłużnego, niedostateczna kapitalizacja, ATA, podatkowy EBITDA, SSE
Limiting the Costs of Debt Financing. Analysis of Market Practice and Case Law One Year After the Entry into Force of Amendments to Thin Capitalization Rules
Since 1 January 2018 significantly amended provisions limiting the possibility of including debt financing costs in tax deductible expenses have been in force. The article summarizes the major practical doubts about the correct interpretation of Article 15c of the Act of 15 February 1992 on Corporate Income Tax. It also presents selected standpoints of tax authorities and administrative courts, concerning in particular: (1) how taxpayers whose debt financing surplus is higher than the de minimis ceiling should calculate the limit; (2) what the scope of application of this provision is; (3) what proportion of depreciation/amortization charges should be included in the limit calculation; (4) how taxpayers doing business in special economic zones should calculate the limit; (5) how a public infrastructure project is defined; and (6) what the teleological interpretation of this provision is.
Keywords: costs of debt financing, thin capitalization, ATA, tax EBITDA, Special Economic Zones (SEZ)
Bibliografia:van Os P., Interest Limitation under the Adopted Anti-Tax Avoidance Directive and Proportionality, „EC Tax Review” 2016/4
Marek Kwietko-Bębnowski
Autor jest doradcą podatkowym
Niedoręczona decyzja podatkowa nie może być podstawą egzekucji – przełom w utrwalonej linii orzeczniczej Naczelnego Sądu Administracyjnego
Możliwość wszczęcia i prowadzenia egzekucji administracyjnej w odniesieniu do obowiązków określonych w decyzji podatkowej, co do której zgłoszono w zarzutach brak jej skutecznego doręczenia stronie postępowania, nie budziła dotychczas wątpliwości w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego. Zgodnie z utrwaloną linią orzeczniczą organ egzekucyjny nie może wypowiadać się w tej kwestii z uwagi na zakaz badania zasadności i wymagalności obowiązku objętego tytułem wykonawczym, wynikający z art. 29 § 1 ustawy z 17.06.1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji – dalej u.p.e.a. W kilku kolejnych wyrokach NSA z 2018 r. dotychczasowe poglądy Sądu uległy diametralnej zmianie. W artykule wskazano na argumenty przemawiające za trafnością podjętych ostatnio rozstrzygnięć NSA.
Słowa kluczowe: egzekucja, wszczęcie postępowania egzekucyjnego, niedopuszczalność egzekucji, tytuł wykonawczy, wymagalność obowiązku objętego tytułem wykonawczym, istnienie obowiązku objętego tytułem wykonawczym, decyzja, doręczenie decyzji, wykonalność decyzji
Tax Decision That Was Not Served Cannot Be the Grounds for Enforcement. Breakthrough in Well-Established Line of Case Law of the Supreme Administrative Court
The possibility of initiating and conducting administrative enforcement with respect to liabilities specified in a tax decision in whose respect an objection was raised that it had not been effectively served on the party to the proceedings has not so far been questioned in the case law of the Supreme Administrative Court. Pursuant to a well-established line of case law, an enforcement authority cannot make any statements about this issue, because it is prohibited from examining the grounds of the liability covered by the writ of enforcement or whether it is enforceable. The prohibition is provided for in Article 29(1) of the Act of 17 June 1966 on Enforcement Proceedings in Administration. In several subsequent judgments issued by the Court in 2018, the views changed radically. The article indicates arguments supporting the recent decisions of the Supreme Administrative Court.
Keywords: administrative enforcement, initiating administrative enforcement, prohibition of administrative enforcement, writ of enforcement, maturity of the liability covered by the writ of enforcement, existence of the liability covered by the writ of enforcement, service, delivery of the decision, enforceability of the decision
Bibliografia:Skóra A., Glosa do wyroku WSA w Warszawie z dnia 6 stycznia 2004 r., I SA 2394/03, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2005/3
Jankowiak D., Ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji – Komentarz, Wrocław 2007
Dariusz M. Malinowski
Autor jest doradcą podatkowym
